การเกิดเมฆและหมอก EP 2-3

โรงเรยี นวัดเทพชุมนมุ หน่วยท่ี 4 แหลง่ น้ำและกำร เปลีย่ นแปลงของอำกำศ ครผู ู้สอนครพู ัชรี วรรัตนำนุรกั ษ์ (ครไู ก)่

ข้นั สร้างความสนใจ เมฆเกดิ ขนึ้ ได้อย่างไร เมฆลอยอยู่ในระดบั ใด 109

ดวงอาทติ ย์ วฏั จกั รนา้ ให้ความร้อน ไอนา้ ในอากาศ การเกดิ เมฆ เกดิ ไอนา้ ลอยตัวสูงขึน้ ไอนา้ ควบแน่น เป็ นละอองนา้ แล้วรวมกลุ่ม เป็ นเมฆ

ไอนา้ ในอากาศ เรื่องน่ารู้: ชนิดของเมฆ เมฆควิ มูลสั เมฆสเตรตัส เมฆซีร์รัส

ข้นั สารวจและค้นหา ไอนา้ ในอากาศ เมฆในท้องฟ้ามีรูปร่างลกั ษณะใด เราลองมาจบั คู่รูปเมฆ ให้ตรงกบั ชื่อเมฆกนั

เมฆคิวมูลสั ไอนา้ ในอากาศ เมฆสเตรตสั 1 3 เมฆซีร์รัส 2 4 56 12. จวบาั ดครูร่ ูปูปเเมมฆฆพใหร้อต้ มรทงก้งั บเั ขชียื่อนเชม่ือฆเมฆกากบั ลงในสมุด

ข้นั อธิบาย ไอนา้ ในอากาศ แนวคาถาม 1. เมฆคิวมูลสั มีลกั ษณะเป็นอยา่ งไร เป็ นก้อนหนาคล้ายดอกกะหลา่ 2. นกั เรียนจบั คูช่ ื่อเมฆสเตรตสั กบั รูปเมฆท่ีมีลกั ษณะเป็นอยา่ งไร ลกั ษณะเป็ นแผ่นคล้ายผ้าห่ม มีสีขาวหรือสีเทา

ไอนา้ ในอากาศ แนวคาถาม 3. ช่ือเมฆซีร์รัสตอ้ งเลือกจบั คู่กบั รูปเมฆที่มีความสูงและลกั ษณะ เป็นอยา่ งไร ลกั ษณะเป็ นริ้วคล้ายขนนก

ข้นั ขยายความเข้าใจ ไอนา้ ในอากาศ เมฆทีท่ าให้เกดิ ฝน จะเรียกช่ือโดยเติมคาว่า นิมโบ ข้างหน้าชนิดของเมฆ หรือเติมคาว่า นิมบัส ต่อท้ายชนิดของเมฆ ซ่ึงคาว่า นิมโบ กบั นมิ บัส มคี วามหมายว่า ฝน เมฆควิ มูโลนิมบสั เมฆนิมโบสเตรตัส ทาใหเ้ กิดพายฝุ นฟ้าคะนอง ทาใหเ้ กิดฝนตกพรา ๆ หรือฝนตกแดดออก

ข้นั ประเมิน นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. เมฆมีลกั ษณะเป็นกอ้ นคลา้ ยดอกกะหล่า เกิดข้ึนเป็น หยอ่ ม ๆ มีช่ือเรียกวา่ อะไร เมฆคิวมูลสั 2. เมฆท่ีมีลกั ษณะเป็นแผน่ มีช่ือเรียกวา่ อะไร เมฆสเตรตสั 3. เมฆท่ีมีลกั ษณะเป็นริ้วคลา้ ยขนนกมีชื่อเรียกวา่ อะไร เมฆซีร์รัส

สรุป เมฆ เกิดจาก ไอนา้ ในบรรยากาศด้านบนควบแน่นเป็ นละอองนา้ เลก็ ๆ แล้วรวมกลุ่มกนั อยู่สูงจากพืน้ โลกมาก แบ่งเป็ น เมฆควิ มูลสั เมฆสเตรตสั เมฆซีร์รัส 118

โรงเรียนวัดเทพชมุ นมุ หน่วยท่ี 4 แหล่งนำ้ และกำร เปลีย่ นแปลงของอำกำศ ครผู ูส้ อนครพู ัชรี วรรตั นำนรุ ักษ์ (ครูไก)่

ข้นั สร้างความสนใจ นักเรียนเคยสังเกตรูปร่างของเมฆบนท้องฟ้าหรือไม่ เมฆมีลกั ษณะอย่างไร

ข้นั สารวจและค้นหา วฏั จกั รน้า ไอนา้ ในอากาศ เมฆในแต่ละวนั มลี กั ษณะ เหมือนหรือแตกต่างกนั นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้จาก การปฏิบตั ิกจิ กรรมต่อไปนี้

ไอนา้ ในอากาศ กจิ กรรมที่ 25 สงั เกต เมฆบนทอ้ งฟ้า ปัญหา ลกั ษณะของเมฆบนทอ้ งฟ้าแตกต่างกนั อยา่ งไร ทกั ษะ 1. สังเกต 2. พยากรณ์ 3. จัดกระทาและสื่อความหมายข้อมูล 4. ตคี วามหมายข้อมูลและลงข้อสรุป

ไอนา้ ในอากาศ อปุ กรณ์/แหล่งการเรียนรู้ สมุดวาดรูป สีไม้1 กล่อง หนังสือ วารสารวทิ ยาศาสตร์ 1 เล่ม สารานุกรมวทิ ยาศาสตร์ สารานุกรม ไทยสาหรับเยาวชน และเวบ็ ไซต์ที่ เกย่ี วข้องทางอนิ เทอร์เน็ต

ไอนา้ ในอากาศ ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี 21. สบงันเทกตึกแลลกั ะษวณาดะสรูปภลาพกั ษอาณกะารศูปขรณ่าะงสแลงั เะกสตีขเมอฆงเใมนฆแใตน่ลแะตเว่ลละาวนั ในเวลาเชา้ กลางวนั และเยน็ เป็นเวลา 5 วนั

ไอนา้ ในอากาศ 43. สจืบาแคนน้ กขเมอ้ มฆูลทล่ีสกั งั ษเกณตะตขาอมงเกเมณฆฑแท์ล่ีแะตส่ลภะากพลอุ่มากาศหขนณดะแเกลิดว้ เพมยฆาแกตร่ลณะ์สกภลาุ่มพทอี่ ากาศ จจาากแกนลกุ่มไเดมว้ฆา่ ทต่ีจรางแกนบั กทไ่ีพดยร้ า่วกมรกณบั ์ไขวอ้หมรูลือทไมี่ได่ จ้ ากการสงั เกต

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

ไอนา้ ในอากาศ บนั ทกึ ผล กจิ กรรม ลกั ษณะของเมฆ ลกั ษณะ เช้า กลางวนั เย็น สภาพอากาศ 26/11/2562 เมฆมสี ีขาว และ อากาศดที ้งั วนั 27/11/2562 เมฆมสี ีขาว และ อากาศดที ้งั วัน

ไอนา้ ในอากาศ บันทึกผล กจิ กรรม ลกั ษณะของเมฆ ลกั ษณะ เช้า กลางวนั เย็น สภาพอากาศ 28/11/2562 เวลาเช้าและกลางวนั เมฆมสี ีขาว และ อากาศดี ส่วนเวลา เยน็ เมฆมสี ีเทา และ อากาศไม่ดี

ไอนา้ ในอากาศ บันทึกผล กจิ กรรม ลกั ษณะของเมฆ ลกั ษณะ เช้า กลางวนั เย็น สภาพอากาศ 29/11/2562 เวลาเชา้ และกลางวนั เมฆมีสีเทา อากาศไม่ ดี ส่วนเวลาเยน็ เมฆมี สีเทาเขม้ และมีฝนตก หนกั

ไอนา้ ในอากาศ บันทึกผล กจิ กรรม ลกั ษณะของเมฆ ลกั ษณะ เช้า กลางวนั เย็น สภาพอากาศ 30/11/2562 เวลาเช้าเมฆมสี ีเทา และอากาศไม่ดี ส่วน เวลากลางวนั และเยน็ เมฆมสี ีขาวและ อากาศดี

ไอนา้ ในอากาศ บนั ทึกผล การจาแนกเมฆ เม่ือใชร้ ูปร่างเป็นเกณฑ์ สามารถจาแนกเมฆเป็น 3 กลุ่ม คือ เมฆท่ีมีรูปร่างเป็นกอ้ น สภาพอากาศจะดี เมฆที่มีรูปร่างเป็นแผน่ ทึบขนาดใหญ่ สภาพอากาศ จะไม่ดีและอาจมีฝนตก และเมฆท่ีมีรูปร่างเป็นริ้ว คลา้ ยขนนก สภาพอากาศจะดี

ไอนา้ ในอากาศ สรุปผล เมฆในแต่ละวันมีรูปร่างแตกต่างกัน ซ่ึงรูปร่าง ของเมฆสามารถใช้ในการพยากรณ์อากาศได้ โดย ในวันที่เมฆมีรูปร่างเป็ นก้อนหรือเป็ นริ้วคล้าย ขนนก สภาพอากาศจะดี ส่วนในวนั ท่เี มฆมีรูปร่าง เป็ นแผ่นทึบขนาดใหญ่ สภาพอากาศจะไม่ดีและ อาจมฝี นตก

ข้นั อธิบาย ไอนา้ ในอากาศ ค้นหาคาตอบ 1. นกั เรียนใชเ้ กณฑใ์ ดในการจาแนกเมฆ และจาแนกเป็นกี่กลุ่ม อะไรบา้ ง ใช้รูปร่างเป็ นเกณฑ์ โดยจาแนกเป็ น 3 กลุ่ม คือ เมฆที่มีรูปร่างเป็ นก้อน เมฆที่มีรูปร่างเป็นแผน่ ทึบขนาดใหญ่ และเมฆที่มีรูปร่างเป็นริ้วคลา้ ยขนนก 2. นกั เรียนสามารถพยากรณ์สภาพอากาศจากเมฆไดห้ รือไม่ สงั เกตจากอะไร ได้ โดยสงั เกตจากรูปร่างของเมฆ วนั ที่เมฆมีรูปร่างเป็นกอ้ นหรือเป็นริ้ว คลา้ ยขนนก สภาพอากาศจะดี ส่วนในวนั ที่เมฆมีรูปร่างเป็ นแผ่นทึบ ขนาดใหญ่ สภาพอากาศจะไม่ดีและอาจมีฝนตก

ไอนา้ ในอากาศ ค้นหาคาตอบ 3. วนั ท่ีนกั เรียนสงั เกตเมฆคาดวา่ ฝนจะตกหรือไม่ เพราะอะไร แนวคาตอบ วนั ท่ีสงั เกตเมฆคาดวา่ ฝนจะไม่ตก เพราะเมฆมีรูปร่างเป็นริ้ว คลา้ ยขนนกและทอ้ งฟ้ามีสีฟ้าเขม้ ตลอดท้งั วนั 4. จากการสืบคน้ ขอ้ มูลสามารถจาแนกเมฆไดเ้ ป็นกี่กลุ่ม อะไรบา้ ง 3 กลุ่ม คือ เมฆกอ้ น เมฆแผน่ และเมฆขนนก

ข้นั ขยายความเข้าใจ ไอนา้ ในอากาศ การพยากรณ์สภาพอากาศ ททอ้ อ้งทงฟทอ้ฟ้าอทงท้ามฟงอ้มอีเฟ้ ้างมีเงม้ฟาฆฟมีเฆ้ามเ้าีเแปเมฆโตจ็นฆปม็บ่ สรมทใา่งวาสอ้ นกสง่มวฟนา้าก

152

153

154

ข้นั ประเมิน นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. การสงั เกตเมฆมีประโยชน์อยา่ งไร แนวคาตอบ ทาใหส้ ามารถพยากรณ์สภาพอากาศได้ 2. เราจาแนกเมฆโดยใชเ้ กณฑใ์ ด แนวคาตอบ ใชร้ ูปร่างเป็นเกณฑ์

สรุป เมฆ เมฆทมี่ รี ูปร่าง เป็ นริ้วคล้ายขนนก เมฆทมี่ รี ูปร่าง ใชร้ ูปร่างพยากรณ์ เป็ นก้อน พยากรณ์ไดว้ า่ สภาพอากาศ พยากรณ์ไดว้ า่ สภาพอากาศจะดี แบ่งเป็ น สภาพอากาศจะดี เมฆทมี่ รี ูปร่าง เป็ นแผ่นทบึ ขนาดใหญ่ พยากรณ์ไดว้ า่ สภาพอากาศจะไม่ดี และอาจมีฝนตก