ผลของมวลต่อการเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนที่

โรงเรียนวัดเทพชุมนมุ หนว่ ยท่ี 3 แรงและพลงั งาน บทท่ี 1 มวลและนา้ หนัก เรอ่ื ง ผลของมวลต่อการ เปลย่ี นแปลงการเคลือ่ นท่ี ครูผสู้ อน นางสาววาชิตา สมบัตมิ าก (ครูบวิ )

ขนั กระตุ้นความสนใจ ถ้านักเรียนต้องออกแรงดนั กล่องต่อไปนีใ้ ห้เคลื่อนที่ 1. กล่องทมี่ หี นังสืออย่เู ตม็ 2. กล่องเปล่า นักเรียนต้องใช้แรงในการดนั กล่องใดมากกว่ากนั เพราะอะไร

ขันส้ารวจและคน้ หา 1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคลื่อนที่ มวลมผี ลต่อการเปลย่ี นแปลงของวตั ถุ ลกั ษณะใด นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้จาก การปฏิบัติกจิ กรรมต่อไปนี้

1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคลื่อนที่ กจิ กรรมท่ี 21 สงั เกต มวลกบั การเปล่ียนแปลง การเคล่ือนที่ ปัญหา มวลมีผลต่อการเปลี่ยนแปลง ทกั ษะ การเคลื่อนท่ีของวตั ถลุ กั ษณะใด 1. การสงั เกต 2. การจดั กระทาและส่ือ อปุ กรณ์ ความหมายขอ้ มูล 3. การตีความหมายขอ้ มูล และการลงขอ้ สรุป แผน่ ไมท้ ่ีมีขอเกี่ยวขนาด ถุงทราย 3 ถุง 4 × 6 นิ้ว 1 แผน่ เคร่ืองชง่ั สปริงแบบแขวน 1 เครื่อง

1.2 ผลของมวลต่อการเปลยี่ นแปลงการเคล่ือนที่ ข้นั ตอน ใหน้ กั เรียนปฏิบตั ิตามข้นั ตอนต่อไปน้ี ถุงทราย แผน่ ไม้ 231.. ใดวชาขเง้ นแอินผเกนก่ ี่ยาไวรมขเชบ้อ่นงเเพคด้นืิรม่ือเแรงียตชบ่เงั่พแสม่ิ ลปจว้ ราวิงนาแงวบถนบุงถทแุงขรทาวรยนาย1เกเถปี่ย็ุงนวบแ2นผถน่แุงผไน่มแแลไ้ มละว้้ 3ลถากุงใน แตนามวลราาบดบั อ่านคา่ ขนาดของแรงที่ไดจ้ ากเคร่ืองชงั่ สปริงแบบแขวน เมื่อแผน่ ไมเ้ ร่ิมเคล่ือนท่ี บนั ทึกผล

1.2 ผลของมวลต่อการเปลยี่ นแปลงการเคลื่อนท่ี บนั ทกึ ผล จานวนถุงทราย (ถุง) ค่าของแรงทอี่ ่านได้ (นิวตัน) 1 5 2 10 3 15

ขนั อธบิ ายความรู้ 1.2 ผลของมวลต่อการเปลยี่ นแปลงการเคล่ือนท่ี ค้นหาคาตอบ 1. การเพิม่ จานวนถุงทรายมีผลต่อแรงท่ีใชใ้ นการเคล่ือนท่ี หรือไม่ สงั เกตจากอะไร การเพมิ่ จานวนถุงทรายมีผลต่อแรงท่ีใชใ้ นการเคลื่อนที่ สงั เกตไดจ้ ากเมื่อถุงทรายเพม่ิ จานวนข้ึน เครื่องชงั่ สปริง แบบแขวนอ่านค่าของแรงไดเ้ พิม่ ข้ึน

1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคล่ือนท่ี ค้นหาคาตอบ 2. ก่อนที่ถุงทรายจะเคล่ือนท่ี มีแรงตา้ นการเคล่ือนท่ีเกิดข้ึน หรือไม่ สงั เกตจากอะไร มี สงั เกตจากเคร่ืองชงั่ สปริงแบบแขวนอ่านคา่ ของแรงได้ เพ่มิ ข้ึนจากศูนยจ์ นกระทง่ั ถึงค่าหน่ึง แผน่ ไมจ้ ึงเริ่ม เคลื่อนที่

1.2 ผลของมวลต่อการเปลยี่ นแปลงการเคลื่อนท่ี ค้นหาคาตอบ 3. มวลมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนที่ของวตั ถุลกั ษณะใด เมื่อมวลของวตั ถุมีค่าเพิม่ ข้ึน จึงตอ้ งใชแ้ รงเพม่ิ ข้ึนในการ ทาใหว้ ตั ถุเปล่ียนแปลงการเคล่ือนที่ หรืออาจกล่าวไดว้ า่ วตั ถุที่มีมวลมากเคล่ือนที่ไดย้ ากกวา่ วตั ถุท่ีมีมวลนอ้ ย

1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคลื่อนท่ี สรุปผล มวลมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนท่ี เม่ือวตั ถุมีมวลเพิม่ ข้ึน แรงที่ใชท้ าใหว้ ตั ถุ เคลื่อนท่ีกเ็ พ่มิ ข้ึนดว้ ย

1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคลื่อนที่ น้าหนกั มวล มีผลตอ่ การเคล่ือนท่ี

สรุป มวล มีผลต่อ การเคล่ือนที่ ความสมั พนั ธ์ คือ มวลมากเคล่ือนที่ยาก มวลนอ้ ยเคลื่อนที่ง่าย

ถา้ นกั เรียนตอ้ งการดนั กล่องที่ใส่ หนงั สือจานวนมากใหเ้ คลื่อนที่ นกั เรียนจะทาวธิ ีใด

ผวิ สัมผสั ระหว่างวตั ถุกบั พืน้ มผี ลต่อ การเคล่ือนทขี่ องวตั ถุอย่างไร

1.2 ผลของมวลต่อการเปลย่ี นแปลงการเคลื่อนที่ พ้นื เรียบ โตะ๊ เคล่ือนท่ีง่าย พ้นื ขรุขระ โตะ๊ เคลื่อนที่ยาก

นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั การเปล่ียนแปลงการเคลื่อนที่ของวตั ถุมีผลจาก อะไรบา้ ง มวลของวตั ถุและลกั ษณะพ้ืนผวิ ท่ีวตั ถุเคลื่อนที่

กจิ กรรมประจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ เราตอ้ งออกแรงมากเพอ่ื ใหว้ ตั ถุท่ีมีน้าหนกั มาก เคลื่อนท่ีเพราะอะไร เพราะวตั ถุท่ีมีมวลออกแรงตา้ นการเคลื่อนที่

กจิ กรรมประจาหน่วย การประยุกต์ใช้ในชีวติ ประจาวนั ถา้ นกั เรียนตอ้ งการเขน็ กล่องท่ีใส่ของมวล 10 กิโลกรัม นกั เรียนจะทาวิธีใด เพราะอะไร แนวคาตอบ ใช้ผา้ รองกล่องเพ่ือลดแรงต้านการ เคล่ือนท่ีของวตั ถุ ทาใหเ้ ราใชแ้ รงลดลงในการทาให้ กล่องเคลื่อนท่ี

กจิ กรรมประจาหน่วย บทความชวนคดิ จดั ห้องใหม่ ตอ้ มตอ้ งการจดั หอ้ งใหม่ เขาจะยา้ ยช้นั หนงั สือไปอยอู่ ีกมุมหน่ึงของหอ้ ง เขาพยายามออกแรงเคลื่อนยา้ ยช้นั หนงั สือที่มีหนงั สืออยจู่ านวนมาก ดงั รูปท่ี 1 แต่ช้นั หนงั สือเคลื่อนที่ไดไ้ ม่มาก เขาจึงนาหนงั สือออกจากช้นั หนงั สือ ดงั รูปท่ี 2 แลว้ จึงออก แรงเคลื่อนยา้ ยช้นั หนงั สือ รูปท่ี 1 รูปที่ 2

กจิ กรรมประจาหน่วย บทความชวนคดิ คาถามที่ 1: จัดห้องใหม่ ถา้ ตอ้ งการศึกษาวา่ ปัจจยั ใดมีผลต่อแรงที่ตอ้ มใชใ้ นการเคลื่อนที่ ช้นั หนงั สือ ปัจจยั ใดท่ีใชก้ ระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ทดสอบได้ จงเขียนวงกลมลอ้ มรอบคาวา่ “ได”้ หรือ “ไม่ได”้ ในแต่ละขอ้

กจิ กรรมประจาหน่วย บทความชวนคดิ คาถามที่ 2: จัดห้องใหม่ การเคลื่อนท่ีของช้นั หนงั สือในรูปที่ 2 ทาไดง้ ่ายกวา่ รูปท่ี 1 เพราะอะไร 1. มวลของวตั ถุนอ้ ยลง 2. ออกแรงกระทาต่อวตั ถุมากข้ึน 3. มีแรงชนิดอ่ืนมากระทาต่อวตั ถุ 4. เปล่ียนทิศทางการเคล่ือนที่ของวตั ถุ

สรุป การเคลื่อนท่ีของวตั ถุ ข้ึนอยกู่ บั มวล พ้ืนผวิ ส่งผลให้ ส่งผลให้ มวลมาก มวลนอ้ ย พ้ืนผวิ ขรุขระ พ้นื ผวิ เรียบ เคล่ือนที่ยาก เคล่ือนที่ง่าย เคลื่อนที่ยาก เคล่ือนท่ีง่าย

เลือกคาตอบทถี่ ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว 1. บริเวณใดมีแรงโน้มถ่วงมากทสี่ ุด ก พ้นื โลก ข ในอวกาศ ค บนเคร่ืองบิน ง พ้ืนดวงจนั ทร์ คาอธิบาย: ก ถูกตอ้ ง เพราะแรงโนม้ ถ่วงเพิ่มข้ึน เมื่อวตั ถุอยใู่ กลศ้ ูนยก์ ลางของโลกมากข้ึน ดงั น้นั พ้นื โลกท่ีอยู่ ใกลศ้ ูนยก์ ลางของโลกมากที่สุด จึงมีแรงโนม้ ถ่วงมากที่สุด

2. ใครวดั มวลได้ถูกต้อง ก แยมใชต้ ามองวตั ถุ ข กายลองยกวตั ถุข้ึน ค ตูนใชส้ ายวดั พนั รอบวตั ถุ ง ป๋ องนาวตั ถุไปชง่ั ดว้ ยเคร่ืองชงั่ สปริง คาอธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะเครื่องชง่ั สปริงมีการกาหนดค่ามวลมาตรฐานและมีความคงท่ี

3. ข้อความใดถูกต้อง ก มวลลด เน้ือสารคงที่ ข มวลเพิ่ม น้าหนกั คงที่ ค น้าหนกั เพิ่ม เน้ือสารคงท่ี ง น้าหนกั ลด แรงโนม้ ถ่วงเพ่มิ คาอธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะวตั ถุมีเน้ือสารคงที่ แต่ถา้ วตั ถุอยบู่ นดาวเคราะห์ท่ีมีแรงโนม้ ถ่วงมากกวา่ โลก จะส่งผล ใหน้ ้าหนกั หรือแรงที่ดาวเคราะห์ดึงดูดวตั ถุเพ่มิ ข้ึนได้ 119

4. ถ้านักเรียนอยู่บนดวงจนั ทร์นา้ หนักของนักเรียนเม่ือเทยี บกบั อยู่บนโลก จะมลี กั ษณะใด ก คงที่ ข ลดลง ค เพ่มิ ข้ึน ง ไม่แน่นอน คาอธิบาย: ข ถูกตอ้ ง เพราะดวงจนั ทร์มีแรงโนม้ ถ่วงนอ้ ยกวา่ โลก ทาใหด้ วงจนั ทร์ออกแรงดึงดูดวตั ถุนอ้ ยกวา่ โลก น้าหนกั ของวตั ถุจึงลดลง 120

5. สปริงของเคร่ืองชั่งสปริงแบบแขวนแต่ละอนั เหมือนกนั และช่ังวัตถุ ในสถานทเี่ ดียวกนั ABCD จากรูป วตั ถุใดมนี า้ หนักน้อยทส่ี ุด กA คC ขB งD คาอธิบาย: ข ถูกตอ้ ง เพราะเม่ือมวลของวตั ถุลดลง แรงโนม้ ถ่วงของโลกจะออกแรงดึงดูดวตั ถุลดลง ทาใหส้ ปริง ยดื ออกนอ้ ยลง ดงั น้นั วตั ถุ B จึงมีมวลนอ้ ยที่สุด เน่ืองจากสปริงที่แขวนวตั ถุ B ยดื ออกนอ้ ยท่ีสุด 121

6. สิ่งใดไม่มผี ลต่อการเคล่ือนทขี่ องวตั ถุ ก มวล ข ราคา ค ขนาด ง วสั ดุท่ีใชท้ า คาอธิบาย: ข ถูกตอ้ ง เพราะราคาไม่มีผลต่อแรงตา้ นการเคลื่อนท่ีของวตั ถุ 122

7. “วตั ถเุ ริ่มเคล่ือนท่ีเมื่อดึงด้วยแรง 5 นิวตนั ” ข้อสรุปใดถูกต้อง ก วตั ถุมีมวล 5 นิวตนั ข วตั ถุตอ้ งใชแ้ รงคนในการดึง 5 คน ค วตั ถุมีแรงตา้ นการเคล่ือนท่ี 5 นิวตนั ง วตั ถุไม่มีแรงตา้ นการเคลื่อนที่เมื่อออกแรงดึง 5 นิวตนั คาอธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะจากขอ้ ความแสดงการทดสอบแรงตา้ นการเคล่ือนท่ีของวตั ถุ โดยขนาดของ แรงตา้ นการเคล่ือนท่ีของวตั ถุเท่ากบั ขนาดของแรงที่ใชด้ ึงใหว้ ตั ถุเริ่มเคล่ือนที่ ดงั น้นั วตั ถุจึงมีแรงตา้ นการ เคล่ือนที่ 5 นิวตนั 123

ทบทวนบทเรียนบ่อยๆนะคะ เดก็ ๆ 124