คู่มอื ความฉลาดทางอารมณ์ คูม่ อื ความฉลาดทางอารมณ์ Emotion Quotient Emotion Quotient เอกสารประกอบกิจกรรมแนะแนว เร่ือง การสารวจความฉลาดทางอารมณ์ ประกอบกจิ กรรมแนะแนว เรื่อง ความสามารถทางอารมณ์ สาระสาคญั คนท่ีมีความสามารถทางอารมณส์ งู หรอื มที กั ษะทาง อารมณท์ ่ีไดร้ บั การพฒั นาเป็นอย่างดี จะเป็นคนท่ีสามารถรบั รู้ เขา้ ใจ และจดั การกบั อารมณ์ ความรูส้ กึ ของตนเองไดด้ ี รวมทงั้ เขา้ ใจความรูส้ กึ ของคนอ่ืนดว้ ย จงึ มกั ประสบความสาเรจ็ และมีความพงึ พอใจในชีวิต จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ นกั เรยี นเขา้ ใจพฤตกิ รรมท่ีเป็นองคป์ ระกอบ ของความฉลาด ทางอารมณใ์ นแต่ละดา้ น และสามารถเรยี นรูค้ วามบกพรอ่ งของตนเอง เพ่ือนาไปแกไ้ ข พฒั นาและปรบั ตวั อย่ใู นสงั คมไดอ้ ย่างมีความสขุ ตาม ศกั ยภาพของตน ผู้รับผดิ ชอบ
คานา งานแนะแนว โรงเรียนวชริ ธรรมสาธิต อีควิ หรอื ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotion กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธารณสุข เอกสารอา้ งองิ Quotient) ไดร้ บั ความสนใจเป็นอยา่ งมากทง้ั ในกลมุ่ นกั วิชาการและ บคุ คลอ่ืนท่วั ไป เน่ืองจากความดงึ เครยี ดในการดาเนนิ ชีวิตปัจจบุ นั ทาให้ กรมสขุ ภาพจติ . (2543). ความฉลาดทางอารมณ.์ กรุงเทพฯ: ผแู้ ต่ง. บคุ คลเรม่ิ หนั มาตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของภาวะอารมณท์ ่ีมีผลต่อชวี ิต คลงิ วลั ล,์ ของตนเอง และผลกระทบต่อบคุ คลอ่นื เจน่า มาเรยี . (2542). บันทกึ จากปลายเทา้ แปลโดย อลุ ลา่ ฟิวสเตอร์ และ ความฉลาดทางอารมณ์ มีความสาคญั ในชีวิตประจาวนั การรูจ้ กั อารมณข์ องตนเอง รูส้ าเหตทุ ่ีทาใหเ้ กิดอารมณน์ ้ันแลว้ จดั การ สมใจ รกั ษาศร.ี กรุงเทพฯ: นานมีบคุ๊ ส.์ ดว้ ยวธิ ีการท่ีเหมาะสม รูจ้ กั ปรบั ตวั รบั ผิดชอบในการกระทาของตน มอง แคนฟี ลด,์ แจก็ และแฮนเซน, มารก์ รกิ เตอร.์ (2541). พลังแห่งชวี ติ . โลกในแง่ดี ไมท่ อ้ ถอยตอ่ ปัญหา อปุ สรรค และมีความเขา้ ใจคนอ่ืน กรุงเทพฯ: คลนี ิกบา้ นและสวน. ดงั นน้ั จงึ ควรเสรมิ สรา้ งใหม้ ีในชีวิตของทกุ คน เทิดศกั ดิ์ เดชคง, (2543). จากความฉลาดทางอารมณ์ สสู่ ตแิ ละ ปัญญา. ผจู้ ดั ทาหวงั เป็นอย่างย่ิงว่าหนงั สือเลม่ นีจ้ ะเป็นประโยชน์ กรุงเทพ: มติชน และชว่ ยกระตนุ้ เตือนใหท้ กุ คนอยรู่ ว่ มกนั อย่างสรา้ งสรรค์ และมคี วามสขุ ลกั ขณา สรวิ ฒั น.์ (ม.ป.ป.) สขุ วทิ ยาจิตและการปรบั ตวั . กรุงเทพฯ: โอ เดียนสโตร.์ งานแนะแนว โรงเรยี นวชริ ธรรมสาธิต รว่ มกบั
สารบญั เร่ือง หน้า - อีควิ (EQ.) คืออะไร องคป์ ระกอบ E.Q. ต่ากว่าปกติ เกณฑป์ กติ สูงกว่าปกติ คะแนน E.Q. รวม < 138 138 - 170 > 170 1 - ลกั ษณะนิสยั 10 ประการของผมู้ ีระดบั คณุ ภาพอารมณส์ งู 1 องคป์ ระกอบ ดี < 48 48 - 58 > 58 1.1 ควบคุมตนเอง < 14 14 - 18 > 18 2 1.2 เหน็ ใจผู้อ่นื < 16 16 - 20 > 20 - เทคนิคการพฒั นาความฉลาดทางอารมณใ์ นการทางาน 1.3 รับผิดชอบ < 17 17 - 23 > 23 < 45 45 – 59 > 59 5 2 องคป์ ระกอบ เก่ง < 15 15 - 21 > 21 - เทคนิคการพฒั นาความฉลาดทางอารมณส์ าหรบั ตนเอง 2.1 มีแรงจูงใจ < 14 14 - 20 > 20 2.2 ตดั สินใจและ 7 < 15 15 - 21 > 21 - อีคิวไมด่ ีแกไ้ ขได้ แก้ปัญหา < 42 42 - 56 > 56 2.3 สัมพนั ธภาพ 9 - แบบประเมนิ ความฉลาดทางอารมณ์ 3 องคป์ ระกอบ สุข 12
1.2 เหน็ ใจผู้อ่นื < 16 16 - 20 > 20 - การใหค้ ะแนน 1.3 รับผิดชอบ < 16 16 - 22 > 22 2 องคป์ ระกอบ เก่ง < 45 45 - 57 > 57 17 2.1 มแี รงจูงใจ < 14 14 - 20 > 20 - เกณฑป์ กตขิ องคะแนน E.Q. อายุ 12-17 ปี 2.2 ตดั สินใจและแก้ปัญหา < 13 13 - 19 > 19 20 2.3 สัมพันธภาพ < 14 14 - 20 > 20 - เกณฑป์ กตขิ องคะแนน E.Q. อายุ 13-25 ปี 3 องคป์ ระกอบ สุข < 40 40 - 55 > 55 < 9 9 - 13 > 13 21 3.1 ภูมิใจตนเอง < 16 16 - 22 > 22 เอกสารอา้ งอิง 3.2 พอใจชวี ติ < 15 15 - 21 > 21 3.3 สุขสงบทางใจ
2. ด้านเก่ง หมายถงึ ความสามารถในการรูจ้ กั ความฉลาดทางอารมณ์ คือ ความสามารถทางอารมณ์ ท่ีจะชว่ ยใหก้ ารดาเนิน ตนเอง มีแรงจงู ใจ สามารถตดั สินใจแกป้ ัญหาและ ชีวติ เป็นไปอยา่ งสรา้ งสรรค์ และมีความสขุ แสดงออกไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธิภาพ ตลอดจนมี ประกอบดว้ ยปัจจยั สาคญั 3 ประการ คือ สมั พนั ธภาพท่ีดีกบั ผอู้ ่ืน 1. ดา้ นดี หมายถงึ ความสามารถในการควบคมุ อารมณ์ และ ความสามารถในการรู้จักและสร้าง ความตอ้ งการของตนเอง รูจ้ กั เห็นใจผอู้ ่ืน และมีความรบั ผดิ ชอบตอ่ ส่วนรวม ซง่ึ มี แรงจูงใจใหก้ ับตนเอง รายละเอียด ดงั ตอ่ ไปนี้ รูศ้ กั ยภาพของตนเอง ความสามารถในการควบคุมอารมณแ์ ละความตอ้ งการของ ตนเอง รูอ้ ารมณแ์ ละความตอ้ งการของตนเอง ควบคมุ อารมณแ์ ละความตอ้ งการได้ แสดงออกอยา่ งเหมาะสม ความสามารถในการเหน็ ใจผู้อืน่ ใสใ่ จผอู้ ่ืน เขา้ ใจและยอมรบั ผอู้ ่ืน แสดงความเห็นใจอย่างเหมาะสม ความสามารถในการรับผิดชอบ รูจ้ กั การให้ รูจ้ กั การรบั รูจ้ กั รบั ผดิ รูจ้ กั ใหอ้ ภยั เห็นแก่ประโยชนส์ ่วนรวม ผลท่ีไดเ้ ป็นเพยี งการประเมนิ โดยสงั เขป คะแนนท่ีไดต้ ่ากว่าชว่ ง คะแนนปกติ ไม่ไดห้ มายความวา่ ทา่ นมีความผิดปกติในดา้ นนน้ั เพราะดา้ นตา่ งๆ เหล่านีเ้ ป็นส่งิ ท่ีมี การพฒั นาและเปล่ียนแปลงตลอดเวลา ดงั นนั้ คะแนนท่ีไดต้ ่าจงึ เป็นเพียงขอ้ เตือนใจ ใหท้ า่ นหาแนวทางในการพฒั นาความฉลาดทางอารมณใ์ นดา้ นนน้ั ๆ ใหม้ ากย่งิ ขนึ้
ดา้ น ดา้ นยอ่ ย การรวมคะแนน ผลรวมของ คะแนน 1.1 ควบคมุ ตนเอง สรา้ งขวญั และกาลงั ใจใหต้ นเองได้ ดี 1.2 เหน็ ใจผอู้ ่ืน มีความมงุ่ ม่นั ท่ีจะไปใหถ้ งึ เปา้ หมาย ความสามารถในการตัดสินใจและแก้ปัญหา 1.3 รบั ผิดชอบ รบั รูแ้ ละเขา้ ใจปัญหา 2.1 มีแรงจงู ใจ มีขนั้ ตอนในการแกไ้ ขปัญหาไดอ้ ย่างเหมาะสม 2.2 ตัดสินใจและแก้ไข มคี วามยืดหย่นุ เก่ง ปัญหา ความสามารถในการมีสัมพันธภาพกับผู้อน่ื รูจ้ กั การสรา้ งสมั พนั ธภาพท่ีดีกบั ผอู้ ่ืน 2.3 สมั พนั ธภาพ กลา้ แสดงออกอย่างเหมาะสม 3.1 ภมู ใิ จตนเอง แสดงความเห็นท่ีขดั แยง้ ไดอ้ ย่างสรา้ งสรรค์ สุข 3.2 พอใจชีวิต 3.3 สขุ สงบทางใจ 3. ด้านสุข หมายถงึ ความสามารถในการดาเนินชีวิต อย่างเป็นสขุ มีความภาคภมู ใิ จในตนเอง พอใจในชีวิต และมีความสขุ สงบทางใจ ความภมู ใิ จในตนเอง เหน็ คณุ คา่ ในตนเอง เช่ือม่นั ในตนเอง
แตล่ ะข้อใหค้ ะแนนดงั ต่อไปนี้ ให้ ความพงึ พอใจในชวี ติ ตอบไมจ่ รงิ ให้ ให้ รูจ้ กั มองโลกในแงด่ ี 1 คะแนน ให้ มีอารมณข์ นั ตอบจรงิ บางครงั้ พอใจในส่ิงท่ีตนมีอยู่ ความสงบทางใจ 2 คะแนน ตอบคอ่ นขา้ งจรงิ มีกิจกรรมท่ีเสรมิ สรา้ งความสขุ รูจ้ กั ผ่อนคลาย 3 คะแนน มีความสงบทางจิตใจ ตอบจรงิ มาก 4 คะแนน
ที่ พฤตกิ รรม ไ ่มจ ิรง คะแนน 44 ฉนั สนกุ สนานทกุ ครงั้ กบั กิจกรรมในวนั สดุ สปั ดาหแ์ ละวนั หยดุ พกั ผอ่ น จ ิรงบางค ้ัรง 45 ฉนั รูส้ กึ ไมพ่ อใจท่ีผอู้ ่ืนไดร้ บั ส่ิงดๆี มากกวา่ ฉนั ่คอน ้ขางจ ิรง ลักษณะนิสัย 10 ประการของผ้มู รี ะดับคุณภาพอารมณส์ ูง 46 ฉนั พอใจกบั ส่งิ ท่ีฉนั เป็นอยู่ จ ิรงมาก รบั รูอ้ ารมณข์ องตนเองมากกวา่ จะกลา่ วโทษผอู้ ่ืนหรอื สถานการณ์ รวม 3.2 สามารถแยกแยะระหว่างความคดิ และความรูส้ กึ ได้ 47 ฉนั ไมร่ ูว้ า่ จะหาอะไรทา เม่ือรูส้ กึ เบ่อื หนา่ ย มีความรบั ผิดชอบตอ่ ความรูส้ กึ ของตนเอง 48 เม่ือวา่ งเวน้ จากภาระหนา้ ท่ี ฉนั จะทาในส่งิ ท่ีฉนั ชอบ รูจ้ กั ใชค้ วามรูส้ กึ เพ่ือช่วยในการตดั สนิ ใจ 49 เม่ือรูส้ กึ ไมส่ บายใจ ฉนั มีวธิ ีผอ่ นคลายอารมณไ์ ด้ นบั ถือในความรูส้ กึ ของคนอ่ืน 50 ฉนั สามารถผอ่ นคลายตนเองได้ แมจ้ ะเหนด็ เหน่ือยจากภาระหนา้ ท่ี เม่อื ถกู กระตนุ้ ใหโ้ กรธ จะสามารถควบคมุ จติ ใจไมใ่ หโ้ กรธไดแ้ ละสามารถ 51 ฉนั ไมส่ ามารถทาใจใหเ้ ป็นสขุ ไดจ้ นกวา่ จะไดท้ กุ ส่งิ ท่ีตอ้ งการ แปรความโกรธใหเ้ ป็นพลงั ในทางสรา้ งสรรคไ์ ด้ เขา้ ใจ เหน็ อกเหน็ ใจ และยอมรบั ในความรูส้ กึ ของผอู้ ่นื รูจ้ กั ฝึกหาคณุ คา่ ในทางบวกจากอารมณใ์ นทางลบ ไมช่ อบแนะนา ส่งั ควบคมุ วพิ ากษว์ ิจารณ์ ตดั สนิ หรอื ส่งั สอนผอู้ ่ืน หลีกเล่ยี งการปะทะอารมณก์ บั คนท่ีไมย่ อมรบั หรอื ไมเ่ คารพความรูส้ กึ ของ ผอู้ ่ืน
ความคิดสรา้ งสรรคแ์ ละเกียรตภิ มู แิ ห่งตนเองผอู้ ่ืนและเป็นการไมเ่ คารพ เทคนิคการพฒั นาความฉลาดทางอารมณใ์ นการทางาน ร่วมกับผู้อน่ื ความเป็นปัจเจกบคุ คลอกี ดว้ ย 3. การแก้ไขความขัดแย้ง บางครงั้ การใชเ้ หตผุ ลแต่โดย 1. เขา้ ใจและยอมรับธรรมชาตขิ องอารมณ์ บคุ คลแต่ ละคนมีความรูส้ กึ และอารมณพ์ ืน้ ฐานพืน้ ฐานของตนเอง เชน่ ดีใจ ลาพงั ไมส่ ามารถแกป้ ัญหาทางอารมณค์ วามรูส้ กึ ได้ ควรยอมรบั เสียใจ อจิ ฉา ฯลฯ และมีการแสดงออกท่ีตา่ งกนั ตา่ งวาระกนั ไป แตล่ ะ ความรูส้ กึ โดยไมม่ ีเง่ือนไขใดๆก่อน แลว้ คอ่ ยพิจารณาการแสดงออก ผมู้ ี คนจะมอี ารมณแ์ ละความรูส้ กึ ท่ีผนั แปรแตกตา่ งกนั ไป ยากท่ีจะนา ความฉลาดทางอารมณส์ งู จะไมใ่ ชว้ ิธีการท่ีบ่นั ทอนความรูส้ ึกคนอ่ืน แต่ ความสามรถในการจดั การกบั อารมณไ์ ดด้ ี จะชว่ ยทง้ั ความรูส้ กึ ของตนเอง ความรูส้ กึ ดี – ช่วั ของตวั เราเองไปตดั สนิ ได้ การตดั สนิ ความเหมาะสม และช่วยใหอ้ ีกฝ่ายสงบลงได้ การท่ีบคุ คลแสดงถาวะอารมณอ์ อกมา ขนึ้ อย่กู บั สถานการณ์ เหตผุ ล วยั ปัจจยั ทางสงั คมและการกาหนดทาง ในทางลบ เช่น โกรธ เสยี ใจ เศรา้ ซมึ อาฆาต ไมใ่ หอ้ ภยั แสดงใหเ้ หน็ วฒั นธรรม ว่าความตอ้ งการทางอารมณย์ งั ไมไ่ ดร้ บั การตอบสนอง 2. รับฟัง ทาความเข้าใจและใหเ้ กยี รตผิ ู้อนื่ การยอมรบั 4. ในกรณีทบ่ี ุคคลแสดงภาวะอารมณท์ างลบในระดับ และเขา้ ใจภาวะท่ีบคุ คลแสดงออก เป็นสง่ิ จาเป็นในการสรา้ งเสริมความ ทรี่ ุนแรง เช่น เด๋ียวดี เด๋ียวรา้ ย คาดคะเนพฤติกรรมไมไ่ ด้ หรอื ไม่ ภาคภมู ใิ จตนเองไวว้ างใจซ่งึ กนั และกนั ซง่ึ จะมผี ลตอ่ คณุ ภาพและผลผลติ ท่ีบคุ คลมีสว่ นต่อองคก์ ร สามารถแสดงอารมณค์ วามรูส้ กึ ออกมาไดเ้ ลย
33 ฉันไม่กล้าบอกความตอ้ งการของฉันใหผ้ ู้อ่ืนรู้ สาหรับตนเอง 34 ฉนั ทาใหส้ ่งิ ท่ีตอ้ งการโดยไมท่ าใหผ้ อู้ ่ืนเดือดรอ้ น รู้ทัน คือ ฝึกรูเ้ ทา่ ทนั อารมณต์ นเอง บอกกบั ตวั เองไดว้ ่าขณะนีก้ าลงั รูส้ กึ 35 เป็นการยากสาหรบั ฉนั ท่ีจะโตแ้ ยง้ กบั ผอู้ ่ืน แมจ้ ะมีเหตผุ ลเพียงพอ อย่างไร รับผดิ ชอบ คือ การรบั ผิดชอบต่ออารมณท์ ่ีเกดิ ขนึ้ ควรหดั แยกแยะ 36 เม่ือไมเ่ หน็ ดว้ ยกบั ผอู้ ่ืน ฉนั สามารถอธิบายเหตผุ ลท่ีเขายอมรบั ได้ วเิ คราะห์ สถานการณด์ ว้ ยเหตผุ ล รวม 2.3 จดั การได้ คือ อารมณท์ ่ีไมด่ ีท่ีเกิดขนึ้ สามารถคล่ีคลายใหห้ มดไปดว้ ย การรู้ 37 ฉนั รูส้ กึ ดว้ ยกวา่ ผอู้ ่ืน เทา่ ทนั และวธิ ีจดั การท่ีเหมาะสม 38 ฉนั ทาหนา้ ท่ีไดด้ ี ไมว่ า่ จะอยใู่ นบทบาทใด ใช้ใหเ้ กิดประโยชน์ คือ ฝึกใชอ้ ารมณส์ ง่ เสรมิ ความคดิ ช่วยปรบั แต่ง และ 39 ฉนั สามารถทางานท่ีไดร้ บั มอบหมายไดด้ ที ่ีสดุ ปรุงความคิดใหเ้ ป็นไปในทางท่ีมีประโยชน์ 40 ฉนั ไมม่ ่นั ใจในการทางานท่ียากลาบาก เตมิ ใจใหต้ นเอง คือ หดั มองโลกในแง่มมุ ท่ีสวยงาม ร่นื รมย์ มองหา ขอ้ ดี รวม 3.1 41 แมส้ ถานการณจ์ ะเลวรา้ ย ฉนั ก็มีความหวงั วา่ จะดขี นึ้ ในงานท่ีทา ฝึ กสมาธิ คือ การกาหนดว่าตวั เรากาลงั ทาอะไรอยู่ ปัจจบุ นั กาลงั ทา 42 ทกุ ปัญหามกั มีทางออกเสมอ อะไร 43 เม่ือมีเร่อื งท่ีทาใหเ้ ครยี ด ฉนั มกั ปรบั เปล่ียนใหเ้ ป็นเร่อื งผอ่ นคลาย สขุ หรอื ทกุ ขอ์ ย่างไร หรือสนกุ สนานได้ ตงั้ ใจให้ชัดเจน คือ ตง้ั เปา้ หมายชีวิตใหช้ ดั เจน
21 เมอ่ื ทาส่ิงใดไม่สาเรจ็ ฉันรู้สึกหมดกาลังใจ ท่ี พฤตกิ รรม ไ ่มจ ิรง คะแนน จ ิรงบางค ้ัรง 22 ฉนั รูส้ กึ มีคณุ คา่ เม่ือไดท้ าส่งิ ตา่ งๆ อยา่ งเตม็ ความสามารถ ่คอนข้างจ ิรง จ ิรงมาก 23 เม่ือตอ้ งเผชิญกบั อปุ สรรคและความผิดหวงั ฉนั ก็จะไม่ยอมแพ้ 16 ฉนั ยอมรบั ขอ้ ผดิ พลาดของผอู้ ่ืนไดย้ าก 24 เม่ือเร่มิ ทาส่งิ หน่งึ ส่งิ ใด ฉนั มกั ทาตอ่ ไปไมส่ าเรจ็ 17 ถึงแมจ้ ะตอ้ งเสียประโยชนส์ ว่ นตวั ไปบา้ ง ฉนั ก็ยนิ ดีท่ีจะทาเพ่ือ รวม 2.1 สว่ นรว่ ม 25 ฉนั พยายามหาสาเหตทุ ่ีแทจ้ รงิ ของปัญหาโดยไมค่ ดิ เอาเองตามใจ 18 ฉนั รูส้ กึ ลาบากใจในการทาส่งิ ใดส่ิงหนง่ึ เพ่ือผอู้ ่ืน ชอบ รวม 1.3 26 บอ่ ยครงั้ ท่ีฉนั ไมร่ ูว้ า่ อะไรทาใหฉ้ นั ไมม่ ีความสุข 19 ฉนั ไมร่ ูว้ า่ ฉนั เก่งเร่ืองอะไร 27 ฉนั รูส้ กึ วา่ การตดั สินใจแกป้ ัญหาเป็นเร่อื งยากสาหรบั ฉนั 20 แมจ้ ะเป็นงานยาก ฉนั ก็ม่นั ใจวา่ สามารถทาได้ 28 เม่ือตอ้ งทาอะไรหลายอยา่ งในเวลาเดยี วกนั ฉนั ตดั สนิ ใจไดว้ า่ จะ ทาอะไรก่อนหลงั 29 ฉนั ลาบากใจเม่ือตอ้ งอยกู่ บั คนแปลกหนา้ หรอื คนท่ีไมค่ นุ้ เคย
1 เวลาโกรธหรอื ไมส่ บายใจ ฉันรบั รูไ้ ด้วา่ เกิดอะไรขึน้ กบั ฉัน เทคนิคการพัฒนาความฉลาดทางอารมณส์ าหรับตนเอง 2 ฉันบอกไมไ่ ดว้ า่ อะไรทาใหฉ้ นั รูส้ กึ โกรธ รู้ตัว รู้ตน หมายถึง การรูค้ วามเป็นไปไดข้ องตนเอง รูเ้ ทา่ ทนั อารมณ์ 3 เมอ่ื ถกู ขดั ใจ ฉันมกั รูส้ กึ หงดุ หงดิ จนควบคมุ อารมณไ์ มไ่ ด้ รูส้ าเหตทุ ่ีทาใหเ้ กิดอารมณ์ รูว้ า่ ผลท่ีตามมาจะเป็นอย่างไร 4 ฉนั สามารถคอยเพอ่ื ใหบ้ รรลเุ ป้าหมายทีพ่ อใจ รู้ทนั รู้ควร หมายถึง ความสามารถในการจดั การกบั ความรูส้ กึ ของ 5 ฉันมกั มีปฏิกิรยิ าโตต้ อบรุนแรงตอ่ ปัญหาเพยี งเลก็ นอ้ ย ตนเอง สามารถควบคมุ ตนเองใหท้ าในสง่ิ ท่ีถกู ท่ีควรได้ เป็นผทู้ ่ีมีความ 6 เมอ่ื ถกู บงั คบั ใหท้ าในส่ิงท่ีไมช่ อบ ฉนั จะอธิบายเหตผุ ลจนผอู้ น่ื ยอมรบั ได้ รบั ผดิ ชอบ ใจกวา้ งสามารถรบั ฟังความคิดเห็นและปรบั ตวั ตอ่ สถานการณ์ ท่ีเปล่ียนแปลงได้ รวม 1.1 รู้สร้างกาลังใจ หมายถงึ การสรา้ งแรงบนั ดาลใจท่ีจะทาใหเ้ กิดความ 7 ฉนั สงั เกตได้ เม่อื คนใกลช้ ดิ มีอารมณเ์ ปลยี่ นแปลง พยายามในการกา้ วสเู่ ปา้ หมายอย่างไมท่ อ้ ถอย 8 ฉนั ไมส่ นใจกบั ความทกุ ขข์ องผอู้ นื่ ทฉ่ี ันไมร่ ูจ้ กั 9 ฉนั ไมย่ อมรบั ในส่ิงที่ผอู้ นื่ ทาตา่ งจากทฉ่ี ันคดิ 10 ฉันยอมรบั ไดว้ า่ ผอู้ น่ื ก็อาจมเี หตผุ ลที่จะไมพ่ อใจการกระทาของฉัน 11 ฉันรูส้ กึ วา่ ผอู้ ืน่ ชอบเรยี กรอ้ งความสนใจมากเกินไป 12 แมจ้ ะมีภาระทีต่ อ้ งทา ฉันก็ยินดรี บั ฟังความทกุ ขข์ องผอู้ ่ืนท่ตี อ้ งการความชว่ ยเหลอื รวม 1.2 13 เป็นเรอ่ื งธรรมดาทเ่ี อาเปรยี บผอู้ ่ืนเมือ่ มโี อกาส 14 ฉันเห็นคณุ คา่ ในนา้ ใจทผ่ี อู้ ืน่ มตี อ่ กนั 15 เมอ่ื ทาผิดฉนั สามารถกลา่ วคา “ขอโทษ” ผอู้ ื่นได้
แบบประเมนิ ความฉลาดทางอารมณ์ อคี วิ ไม่ดแี ก้ไขได้ แดเนียล โกลแมน ไดเ้ สนอวิธีการพฒั นาอารมณไ์ ว้ 5 คาแนะนา แบบประเมนิ นีเ้ ป็นประโยคท่ีมีขอ้ ความเก่ียวขอ้ งกบั อารมณ์ ประการ คือ และความรูส้ กึ ท่ีแสดงออกลกั ษณะต่างๆ แมว้ ่าบางประโยคอาจจะไมต่ รง 1. รู้จกั อารมณต์ นเอง กบั ท่ีนกั เรยี นเป็นอยกู่ ็ตาม ขอใหน้ กั เรยี นเลอื กคาตอบท่ีตรงกบั ตวั การรูจ้ กั อารมณต์ นเองเป็นพืน้ ฐานในการควบคมุ อารมณ์ นกั เรยี นมากท่ีสดุ ไม่มคี าตอบทถี่ ูกหรือผิด ดหี รือไม่ดี โปรดตอบตาม ความเป็ นจริงและตอบทุกขอ้ เพอื่ จะได้รู้ตนเองและวางแผนตน เพ่ือแสดงออกอยา่ งเหมาะสม ปกตเิ ม่อื เราเกิดอารมณใ์ ดๆ ขนึ้ มา เราจะตกอยใู่ น 3 ตอ่ ไป มีคาตอบ 4 คาตอบ สาหรบั ขอ้ ความในแตล่ ะขอ้ คือ ไม่ ภาวะ ดังต่อไปนี้ ถกู ครอบงา หมายถึง การท่ีเราไมส่ ามารถฝืนตอ่ สภาพอารมณน์ นั้ ๆ ไดจ้ งึ จรงิ จรงิ บางครง้ั คอ่ นขา้ งจรงิ จรงิ มาก โปรดใสเ่ คร่อื งหมาย ลงใน ช่องท่ีคิดวา่ ตรงกบั ตวั ท่านมากท่ีสดุ แสดงพฤตกิ รรมไปตามสภาพอารมณ์ ไมย่ ินดียนิ รา้ ย หมายถึง การไมย่ นิ ดียนิ รา้ ยตอ่ อารมณท์ ่ีเกิดขนึ้ หรอื ทา เป็นละเลยไมส่ นใจเพ่ือบรรเทาการแสดงอารมณ์ รูเ้ ทา่ ทนั หมายถึง การรูเ้ ทา่ ทนั อารมณท์ ่ีเกิดขนึ้ มสี ติรูว้ ่าควรทาอย่างไร จงึ จะเหมาะสมท่ีสดุ ในขณะท่ีเกิดอารมณน์ นั้ ๆ ทาอยา่ งไรใหร้ ูเ้ ท่าทนั อารมณต์ นเอง ทบทวน คือ ทบทวนอารมณท์ ่ีเกิดขนึ้ ดว้ ยใจเป็นกลาง ฝึกสติ คือ ฝึกใหม้ สี ตแิ ละรูต้ วั เองอยเู่ สมอว่าเรากาลงั รูส้ กึ อย่างไร กบั ตวั เอง หรอื ตอ่ ส่งิ ท่ีเกิดขนึ้ รอบๆ ตวั
ทบทวนและจดั อนั ดบั ส่งิ สาคญั ในชวี ติ 2. จัดการกับอารมณต์ นเองได้ ตง้ั เปา้ หมายใหช้ ดั เจน ความสามารถในการควบคมุ อารมณแ์ ละแสดงออกไดอ้ ย่าง มงุ่ ม่นั ต่อเปา้ หมาย ลดความสมบรู ณแ์ บบ เหมาะสมกบั กาลเทศะ ฝึกมองหาประโยชนจ์ ากอปุ สรรคเพ่ือสรา้ งความรูส้ กึ ดีๆ เทคนิคการจดั การกับอารมณต์ นเอง ฝึกสรา้ งทศั นคติท่ีดี ทบทวนการกระทาท่ีตอบสนองอารมณท์ ่ีเกิดขนึ้ และ หม่นั สรา้ งความหมายในชีวติ ดว้ ยการรูส้ กึ ดีต่อตวั เอง พิจารณาวา่ เหมาะสมหรอื ไมแ่ ละผลท่ตี ามมาจะเป็นอยา่ งไร 5. รักษาสัมพันธภาพทด่ี ตี ่อกัน การมคี วามรูส้ กึ ท่ีดีต่อกนั จะช่วยลดความขดั แยง้ และชว่ ยให้ เตรยี มการในการแสดงอารมณ์ ฝึกส่งั ตวั เองว่าจะทา อะไรและจะไมท่ าอะไร อย่รู ว่ มกนั อย่างราบร่นื เทคนิคในการสร้างสัมพนั ธภาพทดี่ ตี อ่ กัน ฝึกรบั รูใ้ นสง่ิ ท่ีเกิดขนึ้ ทาอารมณใ์ หแ้ จ่มใสไมเ่ ศรา้ หมอง สรา้ งโอกาสจากอปุ สรรค หรอื หาประโยชนจ์ ากปัญหา ฝึกสรา้ งความรูส้ กึ ท่ีดีตอ่ ผอู้ ่ืน โดยการเปล่ียนมมุ มอง ฝึกการส่อื สารท่ีมีประสทิ ธิภาพ ฝึกการแสดงนา้ ใจ เอือ้ เฟื้อเผ่ือแผ่ ฝึกผอ่ นคลายความเครยี ด โดยเลอื กวธิ ีท่ีเหมาะสมกบั ฝึกการใหเ้ กียรติผอู้ ่ืนอยา่ งจรงิ ใจ ตนเอง ฝึกแสดงความช่ืนชม 3. สร้างแรงจงู ใจ การมองหาแง่ดีของเหตกุ ารณต์ า่ งๆ ท่ีเกิดขนึ้ จะช่วยใหเ้ รา เช่ือม่นั ว่าสามารถเผชญิ กบั เหตกุ ารณน์ นั้ ได้ และทาใหเ้ กิดกาลงั ใจท่ีกา้ ว ไปสเู่ ปา้ หมายท่ีวางไว้ เทคนิคการสร้างแรงจูงใจให้กบั ตนเอง
4. รู้อารมณผ์ ู้อนื่ การรูแ้ ละเขา้ ใจอารมณค์ วามรูส้ กึ ของผอู้ ่ืน จะชว่ ยใหเ้ ราสามารถอยรู่ ว่ มหรอื ทางานดว้ ยกนั ได้ อยา่ งดีและมีความสขุ มากขนึ้ เทคนิคการรู้อารมณผ์ ู้อน่ื ใหค้ วามสนใจในการแสดงออกของ ผอู้ ่ืน อา่ นอารมณค์ วามรูส้ กึ ของผอู้ ่ืน ทาความเขา้ ใจอารมณแ์ ละความรูส้ กึ ของบคุ คล แสดงความเหน็ อกเหน็ ใจ ใหก้ าลงั ใจ เม่ือผอู้ ่ืนกาลงั มีปัญหา
Search
Read the Text Version
- 1 - 15
Pages: