วิธีดำเนินการวิจัย(ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง)

วธิ ดี ำเนนิ กำรวจิ ยั ประชากรและกลุ่มตวั อย่าง

ควำมหมำยของประชำกรและกลุม่ ตวั อยำ่ งประชากร (Population) หมายถงึ กลุ่มของ สิ่งใดๆทต่ี ้องการศึกษา ซ่ึงสมาชิกในกลุ่มแต่ละ หน่วยมคี ุณลกั ษณะหรือคุณสมบัตบิ างอย่าง ร่วมกนั ตามทผี่ ู้วจิ ยั กาหนดจะศึกษา ซ่ึงเป็ นได้ ท้งั คน สัตว์ ส่ิงของ

ควำมหมำยของประชำกรและกลุ่มตัวอย่ำงประชากรแบ่งออกได้เป็ น 2 ประเภท คือ1. ประชากรทม่ี ีจานวนจากดั (Finite population) หมายถงึ ประชากรทส่ี ามารถนับจานวนได้ครบถ้วน2. ประชากรทม่ี จี านวนไม่จากดั (Infinite population)หมายถงึ ประชากรทีไ่ ม่สามารถนับจานวน ได้ครบถ้วน เนื่องจากมีจานวนมากจนนับจานวนทแ่ี น่นอน ไม่ได้

ควำมหมำยของประชำกรและกลุ่มตวั อยำ่ ง (3) กลุ่มตวั อย่าง (Sample) หมายถึง หน่วยบางส่วน ของประชากรทผี่ ู้วจิ ยั เลือกขนึ้ มาเป็ นตวั แทนใน การศึกษา ทส่ี ามารถอ้างองิ ถึงประชากรได้

เหตุผลของการมกี ารเลือกตวั อย่าง1. ประหยดั ค่าใช้จ่าย2. ประหยดั เวลา และแรงงาน3. การรวบรวมข้อมูลยืดหยุ่นได้มากกว่า4. มคี วามถูกต้องแม่นยา และเช่ือมน่ั ได้มากกว่า5. สามารถศึกษาข้อมูลได้กว้างขวางและลกึ ซึ้งกว่า

การกาหนดขนาดตวั อย่าง1. ตารางสาเร็จรูป เครซีและมอร์แกน (Krejeic of Morgan)2. การคานวณขนาดของกล่มุ ตวั อย่างจากสูตร

การกาหนดขนาดตวั อย่างกล่มุ ตวั อย่างขนาดใหญ่จะเป็ นตวั แทนประชากรทด่ี กี ว่ากลุ่มตวั อย่าง ขนาดเลก็ เพราะจะทาให้ความคลาดเคลื่อนน้อยลง ถ้าประชากรมี จานวนเป็ นร้อยตัวอย่างควรใช้ 25% ถ้าประชากรมจี านวนเป็ น พนั ตวั อย่างควรใช้ 10% ถ้าประชากรเป็ นหมื่นตวั อย่างควรใช้ 1% (ประคอง,2524) ถ้าเป็ นการวจิ ัยกง่ึ ทดลอง/ทดลอง อย่าง น้อยทส่ี ุดควรเป็ น 30 ราย ถ้ามกี ารเปรียบเทยี บระหว่างกลุ่มแต่ ละกล่มุ ทเ่ี ปรียบเทยี บไม่ควรน้อยกว่า 10 ราย

เทคนิคการเลือกกล่มุ ตวั อย่าง1. การเลือกโดยไม่ใชห้ ลกั ทฤษฎีความน่าจะเป็น (Non probability sampling) คือเลือกโดยที่สมาชิกทุกหน่วยมี โอกาสไดร้ ับเลือกไม่เท่ากนั เช่น เลือกโดยจงใจ/เจาะจง (Purposive sampling) เลือกเพราะความสะดวก (Convenience sampling) เลือกโดยบงั เอิญ (Accidental sampling)2. การเลือกโดยใชห้ ลกั ทฤษฎีความน่าจะเป็น (Probability sampling) เลือกโดยใหส้ มาชิกทุกหน่วยของประชากรมีโอกาส ไดร้ ับเลือกเท่าๆกนั คือการเลือกโดยการสุ่ม (Random)

ความหมายของการสุ่มตวั อย่างการสุ่มตวั อยา่ ง (Random sampling) หมายถึง การเลือก ตวั อยา่ งข้ึนมาเป็นตวั แทนในการศึกษาโดยสมาชิกของกลุ่มตวั อยา่ ง ท่ีเลือกข้ึนมาน้นั มีโอกาสไดร้ ับเลือกเท่าๆกนั หรือถูกเลือกข้ึนมา โดยปราศจากความลาเอียง เพอ่ื ท่ีค่าสถิติ (Statistic) ท่ี คานวณไดจ้ ากกลุ่มตวั อยา่ งจะมีค่าใกลเ้ คียง หรือเกือบเท่า ค่าพารามิเตอร์ (Parameter) ของประชากร

ข้นั ตอนของการสุ่มตวั อย่าง1. วเิ คราะห์จุดมุ่งหมายของการวจิ ยั ใหล้ ะเอียด2. ใหค้ าจากดั ความของประชากร3. กาหนดหน่วยของตวั อยา่ ง4. กาหนดขอบข่ายของประชากร5. ประมาณขนาดของกลุ่มตวั อยา่ ง และกาหนดระดบั ความถูกตอ้ งแม่นยา6. กาหนดวธิ ีเลือกกลุ่มตวั อยา่ ง และวางแผนในการสุ่ม7. ลงมือปฏิบตั ิจริงเพ่อื เลือกกลุ่มตวั อยา่ ง

วธิ ีสุ่มกล่มุ ตวั อย่าง 1. การสุ่มอยา่ งง่าย (Simple random sampling) - การจบั สลาก - การใชต้ ารางเลขสุ่ม (Table of random number)* ขอ้ ควรคานึงถึงสาหรับการสุ่มอยา่ งง่าย คือตอ้ งมีรายชื่อครบถว้ น ตามท่ีเป็ นจริ ง

วธิ ีสุ่มกลุ่มตวั อย่าง2. การสุ่มแบบแบ่งช้ันหรือตามระดบั ช้ัน (Stratified random sampling)จานวนตวั อย่างแต่ละกล่มุ = จานวนตัวอย่างท่ตี ้องการ x จานวนตัวอย่างแต่ละกล่มุ จานวนตวั อย่างท้งั หมด* ข้อควรคานึง คือคุณลกั ษณะทใ่ี ช้ในการแบ่งกลุ่มน้ันเมื่อแยกเป็ นลกั ษณะย่อย แล้วต้องแตกต่างกนั อย่างชัดเจน

วธิ ีสุ่มกลุ่มตวั อย่าง3. การสุ่มแบบมรี ะบบ (Systematic sampling)การสุ่มโดยวธิ ีนีใ้ ช้ในกรณที ห่ี น่วยตวั อย่างของกลุ่มประชากรจดั เรียงไว้อย่างเป็ น ระบบอยู่แล้วSampling interval (i) = N nเมื่อ N คือขนาดของประชากรn คือขนาดของกล่มุ ตวั อย่าง* ข้อควรคานึง คือบัญชีรายชื่อน้ันต้องเรียงโดยการสุ่มแล้ว

วธิ ีสุ่มกล่มุ ตวั อย่าง4. การสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (Cluster or area sampling)หลกั การของการสุ่มแบบแบ่งกล่มุ คือ การแบ่งประชากรออกเป็ นกลุ่มย่อยๆ ตามเกณฑ์อย่างใดอย่างหน่ึง ยดึ หลกั ให้สมาชิกภายในกลุ่มมคี ุณลกั ษณะ แตกต่างกนั มากทส่ี ุดหมายเหตุ การสุ่มอาจใช้ การสุ่มแบบแบ่งช้ัน หรือแบบแบ่งกล่มุ หลายข้นั ตอน หรือแบ่งกลุ่มผสมกบั แบ่งช้ันกไ็ ด้ เรียกว่า Multistage sampling

ความคลาดเคล่ือนของการสุ่มตวั อย่างผู้วจิ ยั ต้องกาหนดระดบั ความถูกต้องแม่นยา (Precision) โดยดู ว่าเร่ืองทวี่ จิ ยั น้ันต้องการความถูกต้องแม่นยาเพยี งใด หรือยอมให้ เกดิ ความผดิ พลาดเท่าใด การกาหนดความถูกต้องแม่นยานีม้ กั จะ กาหนดในรูปของระดบั นัยสาคญั ทางสถติ ิ เช่น .01 .05 .10 ตัวอย่าง ผลวจิ ยั ที่ระดับนัยสาคญั .01 หมายความว่า ผลวจิ ยั น้ันเชื่อถือได้ 99% หรือมคี วามคลาดเคล่ือน 1%

ลกั ษณะของกล่มุ ตวั อย่างทด่ี ี1. เป็ นกลุ่มตวั อย่างทม่ี คี ุณลกั ษณะต่างๆ สอดคล้องครอบคลุม คุณลกั ษณะทุกประการของประชากร ซ่ึงหมายถงึ ว่ากล่มุ ตวั อย่าง น้ันต้องเลือกมาจากประชากรโดยปราศจากความลาเอยี งคือเลือก มาโดยการสุ่มน่ันเอง2. มีขนาดพอเหมาะทจี่ ะสามารถทดสอบความเช่ือมั่นทางสถติ ิได้ เพื่อทว่ี ่าผลทไี่ ด้จะได้สามารถอ้างองิ ไปสู่ประชากรอย่าง เช่ือถือ ได้