วงจรควบคุมทางตรงและทางอ้อม

รหสั วิชา : 14-211206 หน้า 1 ชอื่ วิชา : นวิ เมตกิ ส์และการประยุกต์ใชง้ าน หนว่ ยกิต : 2(1-3-2) ใบเนอื้ หา 8 เร่อื ง การควบคมุ วงจรนวิ เมติกส์ไฟฟา้ ทางตรงและทางอ้อม (Information Sheet) แผ่นที่ : 1 บทที่ 8 วงจรนิวเมตกิ ส์ไฟฟา้  รูปแบบการเขยี นวงจรนิวเมติกสไ์ ฟฟ้า  การกาหนดโคด๊ ของอุปกรณใ์ นวงจร  วงจรนวิ เมติกสไ์ ฟฟา้ พ้ืนฐาน

รหัสวิชา : 14-211206 หน้า 2 ช่อื วิชา : นิวเมตกิ ส์และการประยกุ ต์ใช้งาน หนว่ ยกติ : 2(1-3-2) ใบเน้ือหา 8 เรอ่ื ง การควบคุมวงจรนิวเมติกสไ์ ฟฟา้ ทางตรงและทางอ้อม (Information Sheet) แผ่นท่ี : 2 ในระบบนิวเมตกิ ส์ อุปกรณ์ท่ีควบคุมกระบอกสูบและมอเตอร์ลมให้ทางานตามต้องการคือ วาล์ว การเล่ือนล้ิน วาล์วน้ันสามารถทาไดห้ ลายวิธี คือ เลื่อนวาล์วโดยใช้มือ กล้ามเนื้อ กลไก และเล่ือนด้วยไฟฟ้า หรือเลื่อนด้วยขดลวด แม่เหลก็ ไฟฟา้ ระบบนิวเมติกส์ไฟฟ้า เป็นการใช้ระบบไฟฟ้าควบคุมอุปกรณ์ทางานในระบบนิวเมติกส์ กล่าวคือ การควบคุม อุปกรณ์ทางานท่ีต้องใช้วาล์วเลื่อนโดยไฟฟ้า หรือวาล์วเล่ือนด้วยขดลวดแม่เหล็กไฟฟ้า และระบบควบคุมอื่น ๆ เป็น ระบบไฟฟา้ เชน่ กนั ยกเวน้ อปุ กรณ์ทางาน กระบอกสูบ และ อปุ กรณค์ วบคุมลมท่เี ปน็ ระบบลมอัด 8.1 รูปแบบการเขยี นวงจรนวิ เมติกส์ไฟฟ้า ในการเขียนวงจรนิวเมติกส์จะเขียนวงจรควบคุม (Control circuit) และวงจรกาลัง (Power Circuit) ไว้ใน วงจรเดียวกันแต่ในวงจรนิวเมติกส์ท่ีใช้ไฟฟ้าควบคุม จะเขียนวงจรควบคุม (วงจรไฟฟ้า) และวงจรกาลัง (วงจรนิวเม ตกิ ส)์ แยกกนั ดงั นี้ ก . วงจรนวิ เมตกิ ส์ ข.วงจรไฟฟ้า รูปที่ 8.1 รูปแบบการเขยี นวงจรนิวเมตกิ สไ์ ฟฟ้า 8.2 การกาหนดโค๊ดของอุปกรณใ์ นวงจร การกาหนดโคด๊ ของอปุ กรณ์ในวงจรจะใชด้ งั นี้ 1. กระบอกสบู จะใชโ้ คด๊ 1A ,2A ,3A ……….. 2. โซลีนอยด์วาล์ว จะใช้โคด๊ 1M1 ,2M1 ,3M1 …… 3. สวติ ซจ์ ะใชโ้ คด๊ S1 ,S2 ,S3 …….. 4. รเี ลย์จะใชโ้ ค๊ด K1 ,K2 ,K3 …… 5. หลอดสัญญาณจะใช้โค๊ด H1 ,H2 ,H3 ……

รหัสวชิ า : 14-211206 หนา้ 3 ชือ่ วิชา : นวิ เมตกิ ส์และการประยุกต์ใช้งาน หนว่ ยกติ : 2(1-3-2) ใบเนอ้ื หา 8 เรอื่ ง การควบคมุ วงจรนิวเมติกสไ์ ฟฟ้าทางตรงและทางอ้อม (Information Sheet) 8.3 วงจรนิวเมติกสไ์ ฟฟ้าพน้ื ฐาน แผ่นท่ี : 3 8.3.1 Direct & Indirect Control ในการควบคุมการทางานของโซลนี อยด์วาลว์ สามารถทาได้ 2 วธิ ีคอื - Direct Control (การควบคุมโดยตรง) - Indirect Control (การควบคมุ โดยทางออ้ ม) รูปท่ี 8.2 วงจรการควบคุมโดยตรง รูปที่ 8.3 วงจรแบบการควบคุมทางออ้ ม การใช้งาน การใช้งาน 1.กรณที ่ีมโี หลดน้อย 1. กรณีที่มีโหลดมาก 2.กรณที ีร่ ะยะการควบคุมใกล้ 2. กรณที ่ีระยะการควบคมุ ไกล 8.3.2 วงจร Latch แบบ Priority Set & Priority Reset ก. Priority Set ข. Priority Reset รูปที่ 8.4 วงจร Latch แบบ Priority Set & Priority Reset

หนา้ 4 รหสั วชิ า : 14-211206 ใบเน้อื หา 8 ชือ่ วชิ า : นิวเมตกิ ส์และการประยุกต์ใชง้ าน (Information Sheet) หน่วยกิต : 2(1-3-2) แผ่นที่ : 4 เรื่อง การควบคมุ วงจรนิวเมติกสไ์ ฟฟ้าทางตรงและทางอ้อม ในการส่ังให้รีเลย์ทางานและหยดุ ทางานโดยวงจร Latching จะมีอยู่ 2 รปู แบบ คือ - Priority Set - Priority Reset ทงั้ 2 แบบ จะแตกต่างกนั กรณีทจ่ี ะให้ความสาคัญของการ Set หรอื Reset มากกวา่ กันในกรณีท่ีมีการกดปุ่ม Set and Reset พร้อมกนั โดยส่วนใหญ่แล้วจะพบเห็นแตว่ งจร Priority Set เพราะสว่ นใหญ่จะให้ความสาคญั ของการ Stop มากกวา่ Start ถ้าในวงจรแบบโซลนี อยด์วาล์ว 2 ดา้ น แสดงดังรูปท่ี 8.5 รปู ท่ี 8.5 การควบคุมกระบอกสูบด้วยโซลีนอยด์วาล์ว 2 ดา้ น ในกรณเี ช่นนีถ้ ้ามีการกดปุ่ม Set, Reset พรอ้ มกนั จะบอกสถานะการทางานที่แนน่ อนไม่ได้ ถ้าต้องการความ แนน่ อนจะต้องใชว้ งจรควบคุมกระบอกสบู ด้วยสวติ ซ์ 2 ทาง ดงั รปู ที่ 8.6 รูปที่ 8.6 วงจรควบคมุ กระบอกสบู ดว้ ยสวิตซ์ 2 ทาง

รหัสวิชา : 14-211206 หน้า 5 ชือ่ วชิ า : นวิ เมตกิ สแ์ ละการประยกุ ต์ใช้งาน หน่วยกติ : 2(1-3-2) ใบเนอื้ หา 8 เรอื่ ง การควบคมุ วงจรนวิ เมติกส์ไฟฟ้าทางตรงและทางอ้อม (Information Sheet) แผ่นที่ : 5 8.3.2 วงจร Auto/Semi-Auto วงจร Auto หมายถงึ วงจรการทางานที่ทางานอัตโนมัติ คือ ก้านสูบเคล่ือนที่เข้า-ออกอย่าง ต่อเนื่องโดยสวิตซ์ เพียงครัง้ เดียว วงจร Semi – Auto หมายถงึ วงจรท่ีทางานอัตโนมตั เิ พยี ง 1 รอบ หรอื 1 Cycle เท่านน้ั ตวั อย่างเช่น วงจร Auto/Semi-Auto แบบท่ี 1 รูปที่ 8.7 วงจร Auto/Semi-Auto โดยทางตรง วงจร Auto/Semi – Auto แบบท่ี 2 รปู ท่ี 8.8 วงจร Auto/Semi – Auto โดยทางอ้อม