ยาสามัญประจำบ้าน 24 ขนานกฏหมาย

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หน้า ๓๐ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานุเบกษา ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เร่อื ง ยาสามญั ประจําบ้านแผนโบราณ พ.ศ. ๒๕๕๖ โดยทเี่ ป็นการสมควรปรับปรงุ ประกาศกระทรวงสาธารณสขุ เรื่อง ยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ ใหเ้ หมาะสมกับสภาวการณ์ทางการแพทย์และการสาธารณสขุ ในปจั จุบนั อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๗๖ (๕) (๗) (๘) และ (๙) แห่งพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ๒๕๑๐ ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติยา (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๒๒ อันเป็นกฎหมายที่มีบทบัญญัติ บางประการเก่ียวกับการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคล ซ่ึงมาตรา ๒๙ ประกอบกับมาตรา ๓๓ มาตรา ๔๑ มาตรา ๔๓ และมาตรา ๔๕ ของรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย บัญญัติให้กระทําได้ โดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขโดยคําแนะนําของ คณะกรรมการยา จงึ ออกประกาศไวด้ งั ต่อไปน้ี ข้อ ๑ ให้ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุขเรื่องยาสามัญประจําบ้านแผนโบราณ ลงวันท่ี ๒๖ มิถนุ ายน ๒๕๔๒ ข้อ ๒ ให้ยาแผนโบราณตามตํารับยาที่มีตัวยาสําคัญตัวใดตัวหน่ึงหรือหลายตัว ดังต่อไปน้ี เป็นยาสามัญประจําบา้ น (๑) ยาขับลม (แกท้ ้องอืด ทอ้ งเฟ้อ บาํ รงุ ธาต)ุ ตัวยาตรง ได้แก่ กระเทียม (หัว) กระวาน (ผล) กะทือ (เหง้า) กะเพราแดง (ใบ) กานพลู (ดอก) กุม่ นาํ้ (เปลอื กตน้ ) กุม่ บก (เปลอื กต้น) ขมิ้นชนั (เหงา้ ) ขม้นิ อ้อย (เหง้า) ข่า (เหง้า) ขงิ (เหงา้ ) จันทน์เทศ (รกหรือเมล็ด) เจตพังคี (ราก) ช้าพลู (ราก) ดีปลี (ผล) ตะไคร้ (ต้นหรือเหง้า) เบญจกลู ผักแพวแดง (ต้น) พริกไทย (เมล็ดหรือผล) มหาหิงค์ุ (ยาง หรือ gum - oleoresin) เร่ว (เมล็ดหรอื ผล) สมุลแวง้ (เปลือกต้น) สะคา้ น (เถา) หัสคุณเทศ (ตน้ ) แห้วหมู (หัว) อบเชย (เปลือกตน้ ) ตัวยาช่วย ได้แก่ กระพังโหม (ต้น) กะเพราขาว (ใบ) การบูร กําจัด (เปลือกผล) ข่าต้น (เนื้อไม้) ข่าลิง (เหง้า) จันทน์แปดกลีบ (ผล) เทพทาโร (เปลือกต้นหรือเนื้อไม้) เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาต๊ักแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เปราะป่า (หัว) เปราะหอม (หัว) เปล้าน้อย (ใบ) เปล้าใหญ่ (ใบ) ผักชีลา (ผล) ผักชีล้อม (ผล) แฝกหอม (ราก) พริกหอม (ผล) พริกหาง (ผล) มะกรดู (ผิวผลหรือใบ) มะนาว (ผิวผลหรือใบ) มะรุม (เปลือกต้น) ลําพันขาว (เหง้า) ลําพันแดง (เหง้า) ลําพันหางหมู (เหง้า) สวาด (ใบ) สะค้าน (ผล) สะระแหน่ (ใบ) หอม (หวั ) หอมแดง (หวั ) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๑ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา (๒) ยาถา่ ย หรือยาระบาย ตัวยาตรง ไดแ้ ก่ โกฐนํ้าเตา้ (เหง้า) คูน (เน้ือในฝักแก่) ชุมเห็ดเทศ (ใบหรือดอก) ดีเกลือ ตองแตก (ราก) มะกา (ใบ) มะขามแขก (ใบหรือฝัก) มะขามเปียก (เนื้อในฝัก) ยาดํา สมอดีงู (ผล) สมอเทศ (เนอ้ื ผล) สมอไทย (เนื้อผล) ตวั ยาช่วย ได้แก่ กรรณิการ์ (ราก) กระเทียม (หัว) กระพังโหม (ต้น) กระวาน (ผล) กะทือ (เหง้า) กะเพราขาว (ใบ) กะเพราแดง (ใบ) กานพลู (ดอก) กําจัด (เปลือกผล) กุ่มนํ้า (เปลือกต้น) กุ่มบก (เปลือกต้น) เกลือสมุทร เกลือสินเธาว์ ขมิ้นชัน (เหง้า) ขมิ้นอ้อย (เหง้า) ข่า (เหง้า) ข่าต้น (เนื้อไม้) ข่าลิง (เหง้า) ขิง (เหง้า) ขี้เหล็ก (ดอกหรือแก่น) จันทน์เทศ (รกหรือเมล็ด) จันทน์แปดกลีบ (ผล) เจตพังคี (ราก) ชา้ พลู (ราก) ดีปลี (ผล) ตะไคร้ (ต้นหรือเหง้า) เทพทาโร (เปลือกต้นหรือเนื้อไม้) เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาตั๊กแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เปราะปา่ (หัว) เปราะหอม (หวั ) เปล้านอ้ ย (ใบ) เปล้าใหญ่ (ใบ) ผักชีลา (ผล) ผักชีล้อม (ผล) ผักแพวแดง (ตน้ ) แฝกหอม (ราก) พริกไทย (เมล็ดหรือผล) พริกหอม (ผล) พริกหาง (ผล) มะกรูด (ผิวผลหรือใบ) มะดัน (ใบหรือรกมะดนั ) มะนาว (ผิวผลหรือใบ) มะรุม (เปลือกต้น) เร่ว (เมล็ดหรือผล) ลําพันขาว (เหง้า) ลําพันแดง (เหง้า) ลําพันหางหมู (เหง้า) ส้มป่อย (ฝักหรือใบ) สมุลแว้ง (เปลือกต้น) สวาด (ใบ) สะคา้ น (เถาหรือผล) สะระแหน่ (ใบ) หอม (หัว) หอมแดง (หัว) หัสคุณเทศ (ต้น) แห้วหมู (หัว) อบเชย (เปลอื กตน้ ) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเหน็ ชอบจากสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๓) ยาแก้ท้องเสีย ตัวยาตรง ได้แก่ กระท้อน (ราก) โกฐพุงปลา (Gall) ขี้อ้าย (เปลือกต้น) ไข่เน่า (เปลือกต้น) ครั่ง แค (เปลือกต้น) ชา (ใบ) ซิก (เปลือกต้น) ทับทิม (เปลือกผล) เนระพูสี (ต้น) เบญกานี (Gall) ปอบดิ (ผล) ฝรง่ั (ใบหรอื ผลดบิ ) ฝ่นิ ต้น (เปลือกต้น) เพกา (เปลือกต้น) ฟ้าทะลายโจร (ใบหรอื ตน้ กอ่ นมผี ล) มหาสดาํ (เหง้า) มะเดอ่ื ชมุ พร (เปลือกต้น) มะตูม (ผลดิบ) มังคุด (เปลือกผล) สเี สยี ดเทศ (สงิ่ สกัดจากกง่ิ และใบโดยการต้มเคี่ยวกับนาํ้ ) สเี สียดไทย (สงิ่ สกัดจากเนื้อไม้โดยการต้มเค่ียวกับน้ํา) สีเสียดเปลือก (เปลือกตน้ ) หวา้ (เปลือกต้น) ตัวยาช่วย ได้แก่ กรัก (แก่นขนุน) กล้วยน้ําว้า (ผลดิบ) ก้างปลาขาว (ราก) ก้างปลาแดง (ราก) ขมิ้นเครือ (เถา) ขมิ้นชนั (เหงา้ ) ตาล (ราก) พิลังกาสา (ผล) มะพร้าว (ราก) โมกหลวง (เปลือกต้น) หมากสง (เมล็ด) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา

เลม่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หน้า ๓๒ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา (๔) ยาแกไ้ ข้ ตัวยาตรง ได้แก่ กระดอม (ผลอ่อน) กรุงเขมา (ราก) กอมขม (เน้ือไม้) กันเกรา (แก่น) คนทา (ราก) จันทน์ขาว (แก่น) จนั ทน์แดง (แก่น) จันทน์เทศ (แก่น) ชิงช้าชาลี (เถา) ชิงช่ี (ราก) เท้ายายม่อม (ราก) บอระเพ็ด (เถา) ปลาไหลเผือก (ราก) ฟ้าทะลายโจร (ใบหรือต้นก่อนมีผล) มะเดอื่ ชุมพร (ราก) ย่านาง (ราก) ลูกใต้ใบ (ท้งั ต้น) สะเดาไทย (เปลือกต้นหรือกา้ นใบ) เหมือดคน (ราก) ตัวยาชว่ ย ได้แก่ กรรณิการ์ (ดอก) กระเจี๊ยบแดง (กลีบเล้ียงและร้ิวประดับ) เก๊กฮวย (ดอก) แก้วแกลบ โกฐก้านพร้าว โกฐจุฬาลัมพา โกฐสอ ขลู่ (ต้นหรือใบ) ข้าวโพด (เกสรตัวเมีย) ขี้กาแดง (ราก) ข้ีครอก (ต้น) โคกกระสุน (ต้น) โคกกระออม (เถา) จันทน์ชะมด (แก่น) เฉยี งพร้านางแอ (เปลือกต้น) ชะลดู (เปลอื กตน้ ) เดือย (เน้ือในเมล็ด) โดไ่ ม่รลู้ ้ม (ทง้ั ต้น) ตะไคร้ (ท้ังต้น) ไทรยอ้ ย (รากอากาศ) เนระพสู ี (ต้น) บานไมร่ ู้โรยดอกขาว (ราก) ผักกาดน้ํา (ต้น) ผักหวานบ้าน (ราก) ฝ้ายแดง (ใบ) แฝกหอม (ราก) พญายา (เนื้อไม้) พิมเสนต้น (ใบ) ฟักข้าว (ราก) มหาสดํา (ต้น) มะกรูด (ราก) มะนาว (ราก) มะปราง (ราก) มะเมา่ (ราก) มะระขี้นก (เน้ือผลดิบ) มะละกอ (ราก) ลาํ เจียก (ราก) ว่านกบี แรด (เหงา้ ) สน (แก่น) สกั (แก่นหรือใบ) สับปะรด (เหงา้ ) สายนํ้าผึ้ง (ดอก) สารพัดพษิ (ผล) สารส้ม เสนียด (ใบหรือดอก) ไส้หญ้าปลอ้ ง หญา้ ขัดมอน (ราก) หญ้าคา (เหงา้ และราก) หญ้าชันกาด (เหงา้ และราก) หญ้าไซ (ท้งั ตน้ ) หญ้าใต้ใบ (ท้ังต้น) หญ้าถอดปล้อง (ท้ังต้น) หญ้าพันงู (ราก) หญ้าหนวดแมว (ใบอ่อน) หมากผูห้ มากเมยี (ใบ) หวายตะคา้ (เถา) แห้วหมู (หัว) อ้อยแดง (ลําต้น) อินทนิลนาํ้ (ใบ) อเี หนยี วเล็ก (ราก) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๕) ยาแกร้ อ้ นใน ตัวยาตรง ได้แก่ ก้างปลาขาว (ราก) ก้างปลาแดง (ราก) เก๊กฮวย (ดอก) งิ้ว (ดอก) จันทน์แดง (แก่น) จันทน์เทศ (แก่น) ตําลึง (ใบ) เตยหอม (ใบ) ผักกระโฉม (ใบหรือต้น) แฝกหอม (ราก) พิมเสนตน้ (ใบ) พงุ ทะลาย (เปลอื กหุ้มเมลด็ ทีพ่ องตัวเต็มท่แี ลว้ ) เพกา (เมล็ด) ฟ้าทะลายโจร (ใบหรือต้น กอ่ นมผี ล) มะระขีน้ ก (เน้ือผลดิบ) สันพร้ามอญ (ต้นหรือใบ) สันพร้าหอม (ต้นหรือใบ) สายน้ําผึ้ง (ดอก) หญ้าใต้ใบ (ต้น) ตัวยาช่วย ได้แก่ กระเจ๊ียบแดง (กลีบเล้ียงและร้ิวประดับ) กระพ้ีเขาควาย (เนื้อไม้) แก้วแกลบ ขลู่ (ต้นหรือใบ) ข้าวโพด (เกสรตัวเมีย) ขี้ครอก (ต้น) คงคาเดือด (เนื้อไม้) โคกกระสุน (ต้น) เฉียงพร้านางแอ (เปลือกต้น) เดือย (เน้ือในเมล็ด) โด่ไม่รู้ล้ม (ท้ังต้น) ตะไคร้ (ทั้งต้น) ตับเต่าน้อย (ราก) ตับเต่าใหญ่ (ราก) ถั่วเขียว (เมล็ด) ไทรย้อย (รากอากาศ) นํ้าเต้า (ผลหรือใบ) บัวบก (ต้น) บานไม่รู้โรยดอกขาว (ราก) ผักกาดนํ้า (ต้น) ผักโขมหัด (ราก) ผักโขมหิน (ราก) มะเม่า (ราก) มะละกอ (ราก) ลําเจียก (ราก) สัก (แก่นหรือใบ) สับปะรด (เหง้า) สารส้ม ไส้หญ้าปล้อง หญ้าคา (เหง้าและราก) หญ้าชันกาด (เหง้าและราก) หญ้าไซ (ท้ังต้น) หญ้าตีนนก (ต้น) หญ้าถอดปล้อง (ทั้งต้น) หญ้าพันงู (ราก) หญ้าหนวดแมว (ใบอ่อน) หม่อน (ใบ) หัวถั่วพู แห้วหมู (หัว) อ้อยแดง (ลาํ ตน้ ) อนิ ทนิลนา้ํ (ใบ) อีเหนียวเลก็ (ราก)

เล่ม ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หน้า ๓๓ ๑๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานเุ บกษา โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๖) ยาบรรเทาหัด อสี กุ อีใส ตัวยาตรง ได้แก่ คนทา (ราก) จันทน์แดง (แก่น) จันทน์เทศ (แก่น) ชิงชี่ (ราก) เท้ายายม่อม (ราก) เนระพูสี (ต้น) ผักกระโฉม (ใบหรือต้น) พญายอ (ใบ) พิมเสนต้น (ใบ) มหาสดํา (ต้น) มะคําดีควาย (ผลแก่สุมไฟ) มะเดื่อชุมพร (ราก) มะระข้ีนก (ใบ) ย่านาง (รากหรือใบ) ว่านกีบแรด (เหง้า) สนั พร้ามอญ (ตน้ ) สันพร้าหอม (ต้นหรือใบ) ตัวยาชว่ ย ได้แก่ ชงิ ชา้ ชาลี (เถา) บอระเพด็ (เถา) โดยสตู รส่วนประกอบ วธิ ที าํ สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๗) ยาแก้ลมวงิ เวยี น ตัวยาตรง ได้แก่ กระลาํ พกั (จากแก่นสลัดได) กฤษณา (เนือ้ ไม้) เกล็ดสะระแหน่ ขอนดอก (จากแก่นพิกลุ ) จันทน์ชะมด (แกน่ ) จนั ทนเ์ ทศ (แก่น) จนั ทนห์ อม (เน้ือไม้) ชะมดเช็ด (เมือกหรือไข จากต่อมกล่ิน) ชะลูด (เปลือก) เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาต๊ักแตน บัวหลวง (เกสร) บนุ นาค (ดอก) เปราะหอม (หวั ) แฝกหอม (ราก) พิกลุ (ดอก) พิมเสน พิมเสนต้น (ใบ) มะกรูด (ผิวผล) มะงั่ว (ผิวผล) มะนาว (ผิวผล) มะลิ (ดอก) ส้มเขียวหวาน (ผิวผล) ส้มจีน (ผิวผล) ส้มซา่ (ผิวผล) ส้มตะรังกะนู (ผิวผล) ส้มมือ (ผิวผล) ส้มโอ (ผิวผล) สมุลแว้ง (เปลือกต้น) สารภี (ดอก) หญ้าฝรั่น (เกสรตัวเมยี ) อบเชย (เปลือกตน้ ) ตวั ยาชว่ ย ไดแ้ ก่ กระดังงาไทย (ดอก) กระทงิ (ดอก) การบูร โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา โกฐเชยี ง โกฐสอ โกฐหวั บัว จาํ ปา (ดอก) จาํ ปี (ดอก) ลาํ เจยี ก (ดอก) ลาํ ดวน (ดอก) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคณุ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๘) ยาแก้ไอ ขับเสมหะ ตัวยาตรง ได้แก่ ชะเอมเทศ (ราก) พระจันทร์คร่ึงซีก (ทั้งต้น) มะกล่ําต้น (ราก) มะขามป้อม (เน้ือผล) มะขามเปียก (เนื้อในฝัก) มะเขือขื่น (ผล) มะนาว (ผลหรือน้ําในผล) มะแว้งเครือ (ผล) มะแวง้ ตน้ (ผล) สม้ ก้งุ (ราก) สม้ ปอ่ ย (ใบ) สวาด (ใบ) เสนยี ด (ใบ) ตัวยาช่วย ได้แก่ กระเจี๊ยบแดง (กลีบเล้ียงและร้ิวประดับ) ขิง (เหง้า) พลับจีน (ผล) เพกา (เมลด็ แก)่ มะกรูด (นํ้าในผล) มะกล่ําเครือ (เถาหรือราก) มะงั่ว (ผล) มะเฟือง (ผล) มะยม (ผล) ไมยราบ (ราก) เลบ็ เหย่ยี ว (ผล) ส้มจดี๊ (ผล) ส้มซ่า (นํา้ ในผล) สมอไทย (ผล) สับปะรด (ผล) หม่อน (ใบ) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๔ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานุเบกษา (๙) ยากษยั เสน้ หรือยาบรรเทาอาการปวดเมอื่ ย (ยาสาํ หรับใชร้ ับประทาน) ตัวยาตรง ได้แก่ ขี้เหล็ก (แก่น) โคคลาน (เถา) แจง (ราก) เถาเมื่อย (เถา) เถาวลั ย์เปรียง (เถา) เถาเอ็นออ่ น (เถา) มะคําไก่ (ราก) รางแดง (เถาและราก) แสม้ า้ ทะลาย (เถา) ตัวยาช่วย ได้แก่ กรรณิการ์ (ราก) กระเทียม (หัว) กระพังโหม (ต้น) กะทือ (เหง้า) กะเพราขาว (ใบ) กะเพราแดง (ใบ) กานพลู (ดอก) กําจัด (เปลือกผล) กําลังช้างสาร (เนื้อไม้) กาํ ลังววั เถลิง (เน้อื ไม้) กาํ ลังเสอื โคร่ง (เปลอื กต้น) กําลังหนุมาน (เน้ือไม้) กุ่มนํ้า (เปลือกต้น) กุ่มบก (เปลือกต้น) เกลือสมุทร เกลือสินเธาว์ โกฐน้ําเต้า (เหง้า) ขมิ้นชัน (เหง้า) ขม้ินอ้อย (เหง้า) ข่า (เหง้า) ข่าต้น (เน้ือไม้) ข่าลิง (เหง้า) ขิง (เหง้า) ขี้เหล็ก (ดอก) คูน (เน้ือในฝักแก่) จันทน์เทศ (รกหรือเมล็ด) เจตพังคี (ราก) ช้าพลู (ราก) ชุมเห็ดเทศ (ใบหรือดอก) ดีเกลือ ดีปลี (ผล) ตองแตก (ราก) เทพทาโร (เปลือกต้นหรือเนื้อไม้) เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาตั๊กแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เปราะป่า (หัว) เปราะหอม (หัว) เปล้าน้อย (ใบ) เปล้าใหญ่ (ใบ) ผกั ชีลา (ผล) ผักชีล้อม (ผล) ผักแพวแดง (ต้น) แฝกหอม (ราก) พริกไทย (เมล็ดหรือผล) พริกหอม (ผล) พริกหาง (ผล) มะกา (ใบ) มะขามแขก (ใบหรือฝัก) มะขามเปียก (เน้ือในฝัก) ยาดํา เร่ว (เมล็ดหรือผล) สมอดีงู (ผล) สมอเทศ (เนื้อผล) สมอไทย (เน้ือผล) สมุลแว้ง (เปลือกต้น) สะค้าน (เถาหรือผล) สายนํ้าผงึ้ (เถา) หมอ่ น (กงิ่ ) หสั คุณเทศ (ต้น) แหว้ หมู (หวั ) อบเชย (เปลือกต้น) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๐) ยาทาบรรเทาอาการปวดเม่ือย (ยาสําหรับใชภ้ ายนอก) ตัวยาตรง ได้แก่ โคคลาน (เถา) เถาวัลย์เปรียง (เถา) เถาเอ็นอ่อน (เถา) น้ํามันระกํา ไพล (เหง้าหรอื น้ํามันจากเหงา้ ) วา่ นเอ็นเหลอื ง (เหงา้ ) ตัวยาช่วย ได้แก่ กานพลู (ดอกหรือนํ้ามันจากดอก) การบูร เกล็ดสะระแหน่ นํ้ามันเขียว พมิ เสน โดยสูตรสว่ นประกอบ วิธีทาํ สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๑) ยาบรรเทารดิ สีดวงทวารหนกั ตวั ยาตรง ได้แก่ โกฐกักกรา ขลู่ (ต้น) ผักแพวแดง (ต้น) พลูแก (เถา) เพชรสังฆาต (เถา) แพงพวยนํา้ (ตน้ ) อคั คีทวาร (ต้น) ตวั ยาช่วย ได้แก่ กรรณิการ์ (ราก) กระเทียม (หัว) กระพังโหม (ต้น) กะทือ (เหง้า) กะเพราขาว (ใบ) กะเพราแดง (ใบ) กานพลู (ดอก) กําจัด (เปลือกผล) กุ่มนํ้า (เปลือกต้น) กุ่มบก (เปลือกต้น) เกลือสมุทร เกลือสินเธาว์ โกฐนํ้าเต้า (เหง้า) ขม้ินชัน (เหง้า) ขมิ้นอ้อย (เหง้า) ข่า (เหง้า) ข่าต้น (เนื้อไม้) ข่าลิง (เหง้า) ขิง (เหง้า) ขี้เหล็ก (ดอก) คูน (เนื้อในฝักแก่) จันทน์เทศ (รกหรือเมลด็ ) เจตพังคี (ราก) ช้าพลู (ราก) ชุมเห็ดเทศ (ใบหรือดอก) ดีเกลือ ดีปลี (ผล) ตองแตก

เล่ม ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๕ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานุเบกษา (ราก) เทพทาโร (เปลือกต้นหรือเนื้อไม้) เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนดํา เทียนแดง เทียนตาตก๊ั แตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เปราะป่า (หัว) เปราะหอม (หัว) เปล้าน้อย (ใบ) เปล้าใหญ่ (ใบ) ผักชีล้อม (ผล) ผักชีลา (ผล) แฝกหอม (ราก) พริกไทย (เมล็ดหรือผล) พริกหอม (ผล) พริกหาง (ผล) มะกา (ใบ) มะขามแขก (ใบหรือฝัก) มะขามเปียก (เน้ือในฝัก) ยาดํา เร่ว (เมล็ดหรือผล) สมอดีงู (ผล) สมอเทศ (เนื้อผล) สมอไทย (เน้ือผล) สมุลแว้ง (เปลือกต้น) สะค้าน (เถาหรือผล) หัสคุณเทศ (ต้น) แหว้ หมู (หัว) อบเชย (เปลือกตน้ ) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเหน็ ชอบจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๒) ยาถ่ายพยาธิตัวกลม ตัวยาตรง ได้แก่ ไข่เน่า (เปลือกต้น) ตานท้ังห้า ถอบแถบเครือ (ต้นยกเว้นผล) ทองหลางใบมน (ใบ) มะกลํ่าต้น (เมล็ดใน) มะขาม (เนื้อในเมล็ด) มะหาด (เนื้อไม้) เล็บมือนาง (ผลหรอื ราก) สะแก (เมล็ดคัว่ ) ตวั ยาช่วย ได้แก่ โกฐน้ําเต้า (เหง้า) ขิง (เหง้า) คูน (เน้ือในฝักแก่) ดีเกลือ ตองแตก (ราก) นํ้าเต้า (เมล็ด) บวบเหลี่ยม (เนื้อในเมล็ด) ผักเสี้ยนผี (ทั้งต้น) มะกา (ใบ) มะขามแขก (ใบหรือฝกั ) มะขามเปียก (เนอื้ ในฝัก) ยาดํา สมอดงี ู (ผล) สมอเทศ (เนือ้ ผล) สมอไทย (เน้ือผล) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๓) ยาบรรเทาอาการผืน่ คันตามผวิ หนัง (ยาสาํ หรับใชร้ ับประทาน) ตัวยาตรง ได้แก่ ขันทองพยาบาท (เน้ือไม้) ข้าวเย็นใต้ (หัว) ข้าวเย็นเหนือ (หัว) คงคาเดอื ด (เปลือกต้น) ทองพนั ชงั่ (ใบหรอื ราก) เหงอื กปลาหมอ (ทง้ั ตน้ ) ตวั ยาช่วย ได้แก่ ขม้ินอ้อย (เหงา้ ) มะยม (ราก) สารสม้ โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเห็นชอบจากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๔) ยาบรรเทาอาการผนื่ คนั ตามผิวหนัง (ยาสําหรบั ใชภ้ ายนอก) ตัวยาตรง ได้แก่ ขมิ้นชัน (เหง้า) คงคาเดือด (เปลือกต้น) ทองพันชั่ง (ใบ) พลู (ใบหรอื นาํ้ มันจากใบ) สํามะงา (ใบ) เหงอื กปลาหมอ (ทง้ั ตน้ ) ตัวยาช่วย ไดแ้ ก่ กํามะถนั เหลือง ขม้นิ อ้อย (เหงา้ ) ขา่ (เหงา้ ) ชมุ เหด็ เทศ (ใบ) ดนิ สอพอง พิมเสน ว่านนางคํา (เหง้า) สารสม้ โดยสูตรส่วนประกอบ วธิ ที ํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา

เล่ม ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๖ ๑๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานเุ บกษา (๑๕) ยาแก้กลากเกลอ้ื น (ยาสาํ หรับใช้ภายนอก) ตัวยาตรง ได้แก่ กระเทียม (หัว) กํามะถันเหลือง ขันทองพยาบาท (เปลือกต้น) ข่า (เหงา้ ) ข่าแดง (เหงา้ ) ขา่ ลิง (เหง้า) ข่าใหญ่ (เหงา้ ) คนทเี ขมา (ใบ) คนทีสอ (ใบ) ชุมเห็ดเทศ (ใบ) ทองพนั ชง่ั (ใบ) พลู (ใบหรอื นํา้ มันจากใบ) สะบ้ามอญ (เน้อื ในเมล็ด) เหงอื กปลาหมอ (ทัง้ ตน้ ) ตัวยาชว่ ย ไดแ้ ก่ คนู (ราก) จามจุรี (เมลด็ ) ชะมดต้น (ใบ) ตีนเป็ดน้ํา (กระพี้หรือใบ) เทียนก่งิ (ใบ) นอ้ ยหน่า (ใบ) โมกหลวง (เปลือกต้น) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทาํ สรรพคณุ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๖) ยาแกห้ ดิ (ยาสาํ หรับใช้ภายนอก) ตัวยาตรง ไดแ้ ก่ กระเบา (เมล็ด) กระเบยี น (เมล็ด) กาํ มะถันเหลือง น้อยหน่า (เมล็ด) สะบ้ามอญ (เนือ้ ในเมล็ด) หนอนตายหยาก (ราก) โดยสูตรสว่ นประกอบ วธิ ีทํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๗) ยาบรรเทาฝแี ผล (ยาสาํ หรับใชภ้ ายนอก) ตวั ยาตรง ได้แก่ แก้ว (ราก) ข้ีกาแดง (ใบหรือราก) เขยตาย (เปลือกต้น,รากหรือใบ) จักรนารายณ์ (ใบ) ต้อยติ่ง (เมล็ด) ทับทิม (เปลือกผล) เทียนกิ่ง (ใบ) เทียนบ้าน (ใบหรือดอก) ฟา้ ทะลายโจร (ใบหรือต้นก่อนมีผล) มังคุด (เปลือกผล) ว่านมหากาฬ (ใบ) ว่านหางจระเข้ (วุ้นจากใบ) สเี สยี ดเทศ (สง่ิ สกดั จากก่ิงและใบโดยการตม้ เคีย่ วกับนาํ้ ) สเี สยี ดไทย (สงิ่ สกดั จากเน้ือไม้โดยการต้มเค่ียวกับนํ้า) สีเสียดเปลือก (เปลอื กต้น) หมากสง (เมล็ด) เหงอื กปลาหมอ (ท้ังตน้ ) ตัวยาช่วย ได้แก่ กระโดน (ผล) โกฐนํ้าเต้า (ท่ียังไม่ทําให้สุก) ขมิ้นอ้อย (เหง้า) ชบา (ราก) ชา (ใบ) ทองหลางใบมน (ใบ) เบญกานี (Gall) ยางสน โดยสตู รส่วนประกอบ วธิ ีทาํ สรรพคณุ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๘) ยาทาแผลไฟไหม้ นาํ้ ร้อนลวก (ยาสําหรบั ใชภ้ ายนอก) ตัวยาตรง ได้แก่ โกฐน้ําเต้า (ท่ียังไม่ทําให้สุก) ขม้ินชัน (เหง้า) ขม้ินอ้อย (เหง้า) นา้ํ มนั งา นํ้ามันมะพร้าว ว่านมหากาฬ (ใบ) วา่ นหางจระเข้ (วนุ้ จากใบ) โดยสูตรสว่ นประกอบ วธิ ีทาํ สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๑๙) ยาทาบรรเทาอาการแมลงกัดตอ่ ย (ยาสาํ หรับใช้ภายนอก) ตวั ยาตรง ไดแ้ ก่ เกล็ดสะระแหน่ พญายอ (ใบ) เสลดพังพอนตัวผู้ (ใบ) ตวั ยาช่วย ไดแ้ ก่ กานพลู (ดอกหรือนํ้ามันจากดอก) การบูร ขม้ินชัน (เหง้า) น้ํามันเขียว พมิ เสน

เลม่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๗ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา โดยสูตรสว่ นประกอบ วิธีทํา สรรพคณุ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๒๐) ยาบรรเทาอาการเจ็บคอ ตวั ยาตรง ไดแ้ ก่ ฟา้ ทะลายโจร (ใบหรอื ตน้ ก่อนมผี ล) ตัวยาช่วย ได้แก่ เกล็ดสะระแหน่ ชะเอมเทศ (ราก) พิมเสน มะขามป้อม (ผล) สายนํ้าผ้งึ (ดอก) โดยสูตรส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน และขนาดบรรจุ ต้องได้รับ ความเหน็ ชอบจากสาํ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (๒๑) ยาทาแก้ลน้ิ เป็นฝา้ ตวั ยาตรง ไดแ้ ก่ เบญกานี (Gall) เบ้ียผู้ ลน้ิ ทะเล ตัวยาช่วย ได้แก่ เกล็ดสะระแหน่ พิมเสน สีเสียดเทศ (สิ่งสกัดจากกิ่งและใบโดย การตม้ เค่ยี วกับน้าํ ) หมากสง (เมลด็ ) โดยสตู รสว่ นประกอบ วธิ ที ํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (๒๒) ยาทา หรือดมบรรเทาอาการคัดจมกู เน่ืองจากหวัด ตวั ยาตรง ได้แก่ การบรู เกลด็ สะระแหน่ นาํ้ มันยูคาลปิ ตสั พิมเสน สม้ มือ (ผล) ตัวยาช่วย ได้แก่ มะกรูด (ผิวผล) มะงั่ว (ผิวผล) มะนาว (ผิวผล) ส้มเขียวหวาน (ผิวผล) ส้มจนี (ผิวผล) สม้ จุก (ผิวผล) สม้ ซา่ (ผวิ ผล) ส้มตะรงั กะนู (ผวิ ผล) สม้ โอ (ผิวผล) โดยสตู รสว่ นประกอบ วธิ ที ํา สรรพคุณ ขนาดการใช้ และขนาดบรรจุ ต้องได้รับความเห็นชอบ จากสํานกั งานคณะกรรมการอาหารและยา ข้อ ๓ ตํารบั ยาสามัญประจําบา้ นตามขอ้ ๒ ต้องเปน็ ไปตามหลกั เกณฑ์ดงั นี้ ๓.๑ ตํารบั ยาจะต้องมตี ัวยาตรงตามที่ระบุไว้ในประกาศไม่น้อยกว่า ๓ ชนิด ยกเว้น ตํารับยากลุ่มยาทาบรรเทาอาการแมลงกัดต่อย ยาบรรเทาอาการเจ็บคอ ยาทาแก้ลิ้นเป็นฝ้า ที่อาจมีตัวยา ตรงไดไ้ ม่น้อยกว่า ๑ ชนิด และอาจมีตัวยาช่วยได้ แต่ต้องเป็นตัวยาช่วยท่ีอยู่ในกลุ่มยาเดียวกับตัวยา ตรงที่ระบุไว้ในประกาศนี้ และชนดิ ของตวั ยาตรงรวมกบั ตัวยาช่วยในตํารบั จะตอ้ งมไี ม่นอ้ ยกว่ารอ้ ยละห้าสิบ ของตาํ รับท่ีระบไุ ว้ในประกาศ ยกเวน้ ตาํ รบั ยาเดย่ี วทไ่ี ดร้ ับอนญุ าตให้ข้ึนทะเบยี นเท่านนั้ ๓.๒ สูตรตาํ รับอาจมีส่วนประกอบอนื่ ทไี่ ม่ใชต่ วั ยาตรงหรอื ตวั ยาช่วยได้ เชน่ วตั ถุกันเสีย วัตถุแต่งสี กล่ิน รส เปน็ ตน้ ทั้งน้ีต้องเป็นไปตามหลักวิชาการเภสชั กรรมทเี่ หมาะสม ข้อ ๔ ให้ตํารับยาแผนโบราณซึ่งมี ชื่อ ส่วนประกอบ วิธีทํา สรรพคุณ ขนาดรับประทาน คาํ เตอื น และขนาดบรรจุ ต่อไปนเี้ ป็นยาสามญั ประจําบา้ น

เล่ม ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๓๘ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา (๑) ยาประสะกะเพรา วัตถุส่วนประกอบ พริกไทย ขิง ดีปลี กระเทียม หนักสิ่งละ ๒ ส่วน ชะเอมเทศ มหาหงิ ค์ุ หนักสิ่งละ ๘ ส่วน เกลือสินเธาว์ หนัก ๑ ส่วน ผิวมะกรูด หนัก ๒๐ ส่วน ใบกะเพรา หนัก ๔๕ สว่ น วธิ ที ํา บดเป็นผง ทําเปน็ เมด็ หนักเม็ดละ ๐.๑ กรมั สรรพคุณ แก้ทอ้ งข้นึ ทอ้ งเฟอ้ ละลายนํา้ สุก หรอื น้ําใบกะเพราต้ม แก้ท้องแน่นจุกเสียด ใชไ้ พลเผาไฟพอสกุ ฝนแทรก ขนาดรับประทาน รบั ประทานเชา้ เยน็ เดก็ อายุ ๑ - ๓ เดอื น ครง้ั ละ ๑ - ๒ เมด็ เดก็ อายุ ๔ - ๖ เดือน ครัง้ ละ ๒ - ๓ เมด็ เดก็ อายุ ๗ - ๑๒ เดอื น คร้งั ละ ๔ - ๖ เม็ด ขนาดบรรจุ ไม่เกิน ๓๐ เม็ด (๒) ยาวิสมั พยาใหญ่ วัตถุส่วนประกอบ ลูกผักชีลา ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ หนักสิ่งละ ๘ ส่วน กระวาน กานพลู โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา อบเชย สมุลแว้ง สมอเทศ สมอไทย ว่านนาํ้ บอระเพ็ด ขงิ แหง้ พญารากขาว หนกั สิ่งละ ๒ ส่วน ดปี ลี หนกั ๕๔ ส่วน วิธีทํา ชนิดผง บดเปน็ ผง ชนดิ เมด็ บดเปน็ ผง ทาํ เปน็ เมด็ หนักเม็ดละ ๐.๒๕ กรัม ชนดิ แคปซลู บดเป็นผง บรรจุผงยาแคปซลู ละ ๐.๒๕ กรัม สรรพคณุ แกท้ อ้ งขึน้ อดื เฟ้อ จุกเสยี ด ขนาดรบั ประทาน รับประทานทุก ๔ ชวั่ โมง ชนดิ ผง ผูใ้ หญ่ คร้งั ละ ๑ ชอ้ นชา ใช้น้าํ สกุ เป็นกระสายหรือผสมนํา้ ผงึ้ ปนั้ เป็นลกู กลอน ชนดิ เม็ด ผใู้ หญ่ คร้ังละ ๔ เมด็ ชนิดแคปซูล ผ้ใู หญ่ ครั้งละ ๔ แคปซูล ขนาดบรรจุ ชนิดผงไม่เกิน ๓๐ กรมั ชนิดเม็ดไมเ่ กนิ ๑๒๐ เมด็ ชนิดแคปซูลไมเ่ กิน ๑๒๐ แคปซูล (๓) ยาประสะกานพลู วัตถุส่วนประกอบ เทียนดํา เทียนขาว โกฐสอ โกฐกระดูก กํามะถันเหลือง การบูร เปลือกเพกา เปลือกขี้อ้าย ใบกระวาน ลูกกระวาน ลูกผักชีลา แฝกหอม ว่านนํ้า หัวกระชาย เปราะหอม รากแจง กรุงเขมา หนักสิ่งละ ๔ ส่วน รากข้าวสาร เนื้อไม้ ลูกจันทน์ ขมิ้นชัน หนักส่ิงละ ๘ ส่วน ขิงแหง้ ดปี ลี หนกั ส่งิ ละ ๓ ส่วน ไพล เจตมลู เพลิงแดง สะคา้ น ชา้ พลู หนักส่ิงละ ๒ ส่วน เปลอื กซิก หนัก ๑๐ ส่วน พรกิ ไทย หนัก ๑ ส่วน กานพลู หนกั ๑๒๕ ส่วน

เล่ม ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หน้า ๓๙ ๑๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานเุ บกษา วธิ ที ํา ชนดิ ผง บดเปน็ ผง ชนิดเมด็ บดเปน็ ผง ทําเปน็ เมด็ หนักเมด็ ละ ๐.๒๕ กรมั ชนิดแคปซลู บดเปน็ ผง บรรจผุ งยาแคปซูลละ ๐.๒๕ กรัม สรรพคุณ แก้ปวดท้อง เนื่องจากธาตุไม่ปกติ ใช้ไพลเผาไฟฝนกับน้ําปูนใส ถ้าหานํ้า กระสายไมไ่ ด้ ใหใ้ ช้นาํ้ สุกแทน ขนาดรับประทาน รับประทานทกุ ๓ ชว่ั โมง ชนดิ ผง ผใู้ หญ่ ครงั้ ละ ๑ ช้อนชา ชนดิ เมด็ ผ้ใู หญ่ คร้ังละ ๒ - ๔ เม็ด ชนดิ แคปซลู ผใู้ หญ่ ครง้ั ละ ๒ - ๔ แคปซลู ขนาดบรรจุ ชนิดผงไมเ่ กิน ๑๕ กรมั ชนดิ เม็ดไมเ่ กิน ๖๐ เมด็ ชนดิ แคปซูลไมเ่ กิน ๖๐ แคปซูล (๔) ยาแสงหมึก วตั ถุส่วนประกอบ หมึกหอม จันทนช์ ะมด ลกู กระวาน จันทน์เทศ ใบพิมเสน ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กานพลู ใบสนั พรา้ หอม หัวหอม ใบกะเพรา หนักสง่ิ ละ ๔ สว่ น พิมเสน หนัก ๑ ส่วน วิธีทํา บดเปน็ ผง ทําเป็นเมด็ หนกั เม็ดละ ๐.๒ กรัม สรรพคุณ แก้ตัวร้อน ละลายน้ําดอกไมเ้ ทศ แก้ท้องข้นึ ปวดทอ้ ง ละลายน้าํ ใบกะเพราตม้ แก้ไอ ขับเสมหะ ละลายน้ําลกู มะแวง้ เครือ หรอื ลูกมะแว้งต้นกวาดคอ แกแ้ ผลในปาก แก้ละออง ละลายนาํ้ ลกู เบญกานีฝนทาในปาก ขนาดการใช้ ใช้กวาดคอ วนั ละ ๑ ครง้ั หลังจากน้นั รับประทานทุก ๓ ช่ัวโมง เดก็ อายุ ๑ - ๖ เดือน คร้ังละ ๒ เมด็ เด็กอายุ ๗ - ๑๒ เดือน ครงั้ ละ ๓ เมด็ ใช้ทาในปาก วนั ละ ๑ ครั้ง ขนาดบรรจุ ไมเ่ กิน ๓๐ เมด็ (๕) ยามนั ทธาตุ วัตถสุ ว่ นประกอบ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหวั บัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา เทียนดํา เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน ลูกผักชีล้อม ลูกผักชีลา การบูร กระเทียม เปลือกสมุลแว้ง เปลือกโมกมัน จันทน์แดง จันทน์เทศ กานพลู ดีปลี รากช้าพลู เถาสะค้าน รากเจตมูลเพลิงแดง พรกิ ไทยลอ่ น ลูกจันทน์ หนกั สงิ่ ละ ๑ ส่วน ขิง ลกู เบญกานี หนกั สงิ่ ละ ๓ สว่ น

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๔๐ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานุเบกษา วิธีทํา ชนดิ ผง บดเปน็ ผง ชนดิ เม็ด บดเปน็ ผง ทําเปน็ เมด็ หนักเม็ดละ ๐.๒๕ กรัม ชนดิ แคปซลู บดเป็นผง บรรจผุ งยาแคปซลู ละ ๐.๒๕ กรมั สรรพคุณ แก้ธาตุไม่ปกติ แก้ท้องข้ึนท้องเฟอ้ ขนาดรบั ประทาน รับประทาน วันละ ๓ ครง้ั กอ่ นอาหาร ชนดิ ผง เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี ครง้ั ละ ครึง่ ชอ้ นชา ละลายนํา้ สกุ ผใู้ หญ่ ครัง้ ละ ๑ ชอ้ นชา ละลายนา้ํ สุก ชนิดเมด็ เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี คร้ังละ ๑ - ๒ เมด็ ผู้ใหญ่ คร้ังละ ๒ - ๔ เมด็ ชนดิ แคปซลู เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี ครั้งละ ๑ - ๒ แคปซูล ผู้ใหญ่ ครง้ั ละ ๒ - ๔ แคปซลู ขนาดบรรจุ ชนิดผงไม่เกนิ ๓๐ กรมั ชนิดเม็ดไม่เกิน ๑๒๐ เม็ด ชนดิ แคปซูลไมเ่ กนิ ๑๒๐ แคปซูล (๖) ยาประสะเจตพงั คี วัตถุส่วนประกอบ ดอกจันทน์ ลูกจันทน์ ลูกกระวาน ใบกระวาน กานพลู กรุงเขมา การบูร ลูกสมอทะเล พญารากขาว เปลือกหว้า เกลือสินเธาว์ หนักส่ิงละ ๑ ส่วน พริกไทยล่อน บอระเพ็ด หนักส่ิงละ ๒ ส่วน ขา่ หนัก ๑๖ ส่วน ระย่อม หนกั ๒ สว่ น เจตพงั คี หนัก ๓๓ ส่วน วิธที าํ ชนิดผง บดเปน็ ผง ชนดิ เมด็ บดเปน็ ผง ทาํ เปน็ เมด็ หนกั เม็ดละ ๐.๒๕ กรมั ชนดิ แคปซลู บดเปน็ ผง บรรจผุ งยาแคปซูลละ ๐.๒๕ กรัม สรรพคุณ แก้กษยั จุกเสยี ด ขนาดรบั ประทาน รบั ประทานเชา้ และเยน็ ก่อนอาหาร ชนิดผง ครงั้ ละ ๑ ช้อนชา ละลายนํ้าสุก ชนิดเมด็ ครง้ั ละ ๒ - ๔ เมด็ ชนิดแคปซูล คร้ังละ ๒ - ๔ แคปซลู ขนาดบรรจุ ชนิดผงไมเ่ กนิ ๑๕ กรัม ชนิดเมด็ ไมเ่ กิน ๖๐ เมด็ ชนดิ แคปซูลไม่เกิน ๖๐ แคปซลู (๗) ยามหาจกั รใหญ่ วัตถุส่วนประกอบ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐพุงปลา โกฐก้านพร้าว โกฐกระดูก เทียนดํา เทยี นแดง เทียนขาว เทยี นขา้ วเปลือก เทยี นเยาวพาณี สมอไทย (เอาแต่เนื้อ) สมอพเิ ภก (เอาแต่เน้ือ)

เล่ม ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หนา้ ๔๑ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา มะขามป้อม (เอาแต่เน้ือ) ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู ชะเอมเทศ เมล็ดโหระพา ลกู ผักชีลา สารส้ม ขม้นิ อ้อย หัวกระเทยี ม หนกั ส่ิงละ ๑ สว่ น ยาดําสะตุ หนัก ๔ ส่วน ใบกระพังโหม หนกั ๓๐ สว่ น วธิ ที ํา บดเปน็ ผง ทําเปน็ เม็ด หนกั เม็ดละ ๐.๕ กรมั สรรพคุณ แก้ลมทราง แกอ้ าการท้องอดื ทอ้ งเฟ้อ ขนาดรบั ประทาน รับประทานกับน้าํ สกุ ก่อนอาหาร เชา้ - เย็น เด็กอายตุ าํ่ กว่า ๕ ปี รบั ประทานครั้งละ ๑ - ๓ เมด็ เพม่ิ และลดได้ตามสว่ น ขนาดบรรจุ ไมเ่ กิน ๒๐ เมด็ (๘) ยาตรหี อม วัตถุส่วนประกอบ เน้ือลูกสมอเทศ เนื้อลูกสมอพิเภก เน้ือลูกมะขามป้อม ลูกผักชีลา หนักส่ิงละ ๔ ส่วน โกฐสอ ชะเอมเทศ ลูกซัดค่ัว หนักส่ิงละ ๑ ส่วน เน้ือลูกสมอไทย โกฐน้ําเต้าใหญ่นึ่งสุก หนกั ส่งิ ละ ๒๒ ส่วน วธิ ที าํ บดเป็นผง ทําเปน็ เม็ด หนักเม็ดละ ๐.๒ กรัม สรรพคณุ แก้เดก็ ทอ้ งผูก ระบายพิษไข้ ขนาดรบั ประทาน รบั ประทานก่อนอาหารเชา้ เดก็ อายุ ๑ - ๒ เดอื น ครัง้ ละ ๒ - ๓ เม็ด เดก็ อายุ ๓ - ๕ เดอื น คร้ังละ ๔ - ๕ เมด็ เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ เดือน ครั้งละ ๖ - ๘ เมด็ ขนาดบรรจุ ไมเ่ กิน ๓๐ เมด็ (๙) ยาธรณสี นั ฑะฆาต วัตถุส่วนประกอบ ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู เทียนดํา เทียนขาว หัวดองดึง หัวบุก หัวกลอย หัวกระดาดขาว หัวกระดาดแดง ลูกเร่ว ขิง ชะเอมเทศ รากเจตมูลเพลิงแดง โกฐกระดูก โกฐเขมา โกฐนํ้าเต้า หนักสิ่งละ ๑ ส่วน ผักแพวแดง เนื้อลูกมะขามป้อม หนักส่ิงละ ๒ ส่วน เน้ือลูกสมอไทย มหาหิงค์ุ การบูร หนักส่ิงละ ๖ ส่วน รงทอง (ประสะแล้ว) หนัก ๔ ส่วน ยาดํา หนัก ๒๐ ส่วน พริกไทยล่อน หนกั ๙๖ ส่วน วธิ ที าํ ชนิดผง บดเปน็ ผง ชนดิ เมด็ บดเป็นผง ทาํ เป็นเมด็ หนักเมด็ ละ ๐.๒๕ กรมั ชนดิ แคปซลู บดเป็นผง บรรจุผงยาแคปซูลละ ๐.๒๕ กรมั สรรพคุณ แกก้ ษัยเส้น เถาดาน ท้องผูก ขนาดรับประทาน รบั ประทาน วนั ละ ๑ คร้ัง กอ่ นอาหารเชา้ หรอื กอ่ นนอน ชนิดผง ผู้ใหญ่ ครั้งละ คร่ึง - ๑ ช้อนชา ละลายนํ้าสุก หรือผสม น้าํ ผงึ้ ป้นั เปน็ ลูกกลอน ชนิดเม็ด ผใู้ หญ่ ครั้งละ ๒ - ๔ เม็ด ชนิดแคปซลู ผูใ้ หญ่ คร้งั ละ ๒ - ๔ แคปซูล

เล่ม ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หน้า ๔๒ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา คําเตอื น ๑ คนเปน็ ไข้ เดก็ หรือสตรมี คี รรภ์หา้ มรบั ประทาน ๒ ผสู้ ูงอายคุ วรใช้ดว้ ยความระมัดระวงั ขนาดบรรจุ ชนิดผง ไม่เกนิ ๑๕ กรมั ชนดิ เม็ด ไม่เกิน ๖๐ เม็ด ชนดิ แคปซูล ไมเ่ กิน ๖๐ แคปซลู (๑๐) ยาถ่าย วัตถุส่วนประกอบ ใบมะกา ใบมะขาม ใบส้มป่อย หญ้าไทร ใบไผ่ป่า ฝักคูน รากข้ีกาแดง รากขี้กาขาว รากตองแตก เถาวัลยเ์ ปรียง หวั หอม ฝกั สม้ ป่อย สมอไทย สมอดีงู หนักส่ิงละ ๑ ส่วน ข้ีเหลก็ ทั้ง ๕ หนัก ๑ ส่วน ยาดํา หนัก ๔ สว่ น ดีเกลอื ฝรั่ง หนัก ๒๐ ส่วน วิธที ํา ชนดิ เมด็ บดเปน็ ผง ทาํ เป็นเม็ด หนักเมด็ ละ ๐.๕ กรมั ชนดิ แคปซลู บดเป็นผง บรรจุผงยาแคปซลู ละ ๐.๕ กรัม สรรพคณุ แก้ทอ้ งผูก ขนาดรบั ประทาน รบั ประทาน วันละ ๑ ครั้ง กอ่ นนอน ชนิดเมด็ ผูใ้ หญ่ ครัง้ ละ ๒ - ๕ เมด็ ตามธาตุหนักธาตุเบา ชนดิ แคปซลู ผ้ใู หญ่ ครงั้ ละ ๒ - ๕ แคปซูล ตามธาตหุ นกั ธาตุเบา ขนาดบรรจุ ชนดิ เม็ด ไม่เกนิ ๑๐ เม็ด ชนิดแคปซลู ไม่เกนิ ๑๐ แคปซลู (๑๑) ยาเหลอื งปิดสมทุ ร วัตถุส่วนประกอบ แห้วหมู ขม้ินอ้อย เปลือกเพกา รากกล้วยตีบ กระเทียมค่ัว ดีปลี ชนั ย้อย คร่ัง สีเสียดเทศ สีเสยี ดไทย ใบเทียน ใบทับทิม หนกั สง่ิ ละ ๑ ส่วน ขมิน้ ชนั หนกั ๖ ส่วน วธิ ที ํา บดเป็นผง ทําเป็นเม็ด หนกั เมด็ ละ ๐.๑ กรมั สรรพคุณ แก้ท้องเสีย ใช้น้ําเปลือกลูกทับทิมหรือเปลือกแคต้มกับน้ําปูนใสเป็นกระสาย ถา้ หาน้าํ กระสายไม่ไดใ้ ห้ใชน้ ้าํ สกุ แทน และใหร้ บั ประทานร่วมกบั นํา้ ละลายเกลือแกงด้วย ขนาดรับประทาน รบั ประทานวันละ ๓ ครง้ั กอ่ นอาหาร เด็กอายุ ๓ - ๕ เดือน ครงั้ ละ ๒ เมด็ เด็กอายุ ๖ - ๑๒ เดอื น ครงั้ ละ ๓ - ๔ เม็ด เดก็ อายุ ๑ - ๕ ปี ครัง้ ละ ๔ - ๗ เม็ด เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครั้งละ ๘ - ๑๐ เมด็ ขนาดบรรจุ ไม่เกนิ ๓๐ เมด็ (๑๒) ยาธาตบุ รรจบ วัตถุส่วนประกอบ ขิง โกฐเขมา โกฐพุงปลา โกฐเชียง โกฐสอ เทียนดํา เทียนขาว เทียนสัตตบุษย์ เทียนเยาวพาณี เทียนแดง ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กานพลู การบูร เปลือกสมุลแว้ง ลูกกระวาน ลูกผักชีลา ใบพิมเสน ดีปลี เปราะหอม หนักส่ิงละ ๔ ส่วน โกฐก้านพร้าว หนัก ๘ ส่วน เนือ้ ลกู สมอไทย หนัก ๑๖ สว่ น

เลม่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หน้า ๔๓ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานเุ บกษา วธิ ที ํา ชนดิ ผง บดเปน็ ผง สรรพคุณ แกธ้ าตุไมป่ กติ ท้องเสยี ใช้เปลือกแคหรือเปลือกสะเดา หรือเปลือกลูกทับทิม ต้มกบั นํ้าปนู ใส แก้ท้องข้ึน ท้องเฟ้อ ใช้กระเทียม ๓ กลีบ ทุบชงน้ําร้อน หรือใช้ใบกะเพรา ตม้ เปน็ กระสาย ถ้าหาน้าํ กระสายไม่ได้ ให้ใช้นา้ํ สกุ แทน ขนาดรับประทาน รบั ประทาน วันละ ๓ ครง้ั กอ่ นอาหาร ผ้ใู หญ่ ครัง้ ละ ๑ ชอ้ นชา เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครง้ั ละ ครงึ่ ชอ้ นชา ขนาดบรรจุ ไมเ่ กิน ๒๐ กรมั (๑๓) ยาจันทนล์ ลี า วัตถสุ ว่ นประกอบ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐจฬุ าลัมพา จันทน์ขาว จันทน์แดง ลูกกระดอม บอระเพด็ รากปลาไหลเผือก หนักส่ิงละ ๔ สว่ น พิมเสน หนัก ๑ ส่วน วิธที าํ ชนิดผง บดเป็นผง ชนิดเม็ด บดเปน็ ผง ทําเป็นเม็ด หนกั เม็ดละ ๐.๕ กรมั ชนิดแคปซลู บดเป็นผง บรรจผุ งยาแคปซลู ละ ๐.๕ กรัม สรรพคณุ แกไ้ ข้ แก้ตัวรอ้ น ขนาดรับประทาน รับประทานทุก ๔ ช่ัวโมง ชนดิ ผง เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี คร้งั ละ ครง่ึ - ๑ ชอ้ นชา ผใู้ หญ่ ครัง้ ละ ๑ - ๒ ชอ้ นชา ชนดิ เม็ด เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครัง้ ละ ๑ - ๒ เม็ด ผใู้ หญ่ ครง้ั ละ ๒ - ๔ เมด็ ชนิดแคปซลู เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครั้งละ ๑ - ๒ แคปซลู ผู้ใหญ่ คร้ังละ ๒ - ๔ แคปซูล ขนาดบรรจุ ชนิดผง ไม่เกิน ๑๕ กรมั ชนิดเมด็ ไมเ่ กิน ๓๐ เม็ด ชนิดแคปซูล ไม่เกิน ๓๐ แคปซลู (๑๔) ยาประสะจันทนแ์ ดง วัตถุสว่ นประกอบ รากเหมือดคน รากมะปรางหวาน รากมะนาว เปราะหอม โกฐหัวบัว จันทนเ์ ทศ ฝางเสน หนักสงิ่ ละ ๔ ส่วน เกสรบวั หลวง ดอกบนุ นาค ดอกสารภี ดอกมะลิ หนักส่ิงละ ๑ ส่วน จันทน์แดง หนกั ๓๒ สว่ น วิธีทาํ ชนดิ ผง บดเป็นผง ชนดิ เม็ด บดเป็นผง ทําเปน็ เมด็ หนักเมด็ ละ ๐.๒๕ กรัม ชนิดแคปซูล บดเปน็ ผง บรรจุผงยาแคปซูลละ ๐.๒๕ กรัม

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๔๔ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานเุ บกษา สรรพคณุ แก้ไขต้ วั รอ้ น กระหายนา้ํ ขนาดรับประทาน รับประทานทกุ ๓ ช่ัวโมง ชนิดผง เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี ครงั้ ละ ครึ่ง ช้อนชา ละลายนํา้ สกุ หรอื นา้ํ ดอกมะลิ ผ้ใู หญ่ ครัง้ ละ ๑ ชอ้ นชา ละลายนาํ้ สกุ หรอื นาํ้ ดอกมะลิ ชนิดเม็ด เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี คร้ังละ ๑ - ๒ เมด็ ผู้ใหญ่ ครง้ั ละ ๒ - ๔ เม็ด ชนดิ แคปซูล เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี ครัง้ ละ ๑ - ๒ แคปซลู ผู้ใหญ่ ครัง้ ละ ๒ - ๔ แคปซูล ขนาดบรรจุ ชนิดผง ไมเ่ กิน ๑๕ กรัม ชนิดเม็ด ไมเ่ กิน ๖๐ เม็ด ชนดิ แคปซูล ไม่เกิน ๖๐ แคปซลู (๑๕) ยาเขยี วหอม วัตถุส่วนประกอบ ใบพิมเสน ใบผักกระโฉม ใบหมากผู้ ใบหมากเมีย ใบสันพร้าหอม รากแฝกหอม เปราะหอม จันทน์เทศ จันทน์แดง ว่านกีบแรด ว่านร่อนทอง เนระพูสี พิษนาศน์ มหาสดํา ดอกพกิ ลุ ดอกบนุ นาค ดอกสารภี เกสรบัวหลวง หนกั สิ่งละ ๑ ส่วน วิธที าํ บดเปน็ ผง สรรพคุณ แก้ตัวร้อน ร้อนใน กระหายนํ้า ละลายนํ้าสุก หรอื นํา้ ดอกมะลิ แก้พิษหดั พิษสุกใส ละลายนาํ้ รากผักชีต้ม ท้งั รับประทานและชะโลม ขนาดการใช้ รบั ประทาน วันละ ๔ - ๖ ครั้ง ผใู้ หญ่ ครง้ั ละ ๑ ชอ้ นชา เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครั้งละ ครงึ่ ชอ้ นชา ขนาดบรรจุ ไมเ่ กนิ ๓๐ กรัม (๑๖) ยามหานลิ แท่งทอง วัตถุส่วนประกอบ เนื้อในเม็ดสะบ้ามอญสุม หวายตะค้าสุม เม็ดมะกอกสุม ลูกมะคาํ ดคี วายสุม ถา่ นไมส้ กั จนั ทน์แดง จันทน์เทศ ใบพิมเสน ใบย่านาง หมึกหอม หนักส่ิงละ ๑ สว่ น เบ้ยี จนั่ ค่วั ใหเ้ หลอื ง ๓ เบ้ีย วธิ ีทํา บดเป็นผง ทําเปน็ เม็ด ปิดทองคาํ เปลว หนักเม็ดละ ๐.๕ กรัม สรรพคุณ แกไ้ ข้ แก้กระหายน้ํา แกห้ ัด อีสุกอใี ส รับประทานรว่ มกับน้าํ รากผักชีต้ม ขนาดรบั ประทาน รบั ประทาน วันละ ๒ ครัง้ ผใู้ หญ่ ครง้ั ละ ๓ - ๔ เมด็ เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี ครัง้ ละ ๑ - ๒ เม็ด ขนาดบรรจุ ไมเ่ กิน ๓๐ เมด็

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หน้า ๔๕ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานุเบกษา (๑๗) ยาหอมเทพจติ ร วัตถุส่วนประกอบ ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู จันทน์แดง จันทน์ขาว กฤษณา กระลาํ พกั ขอนดอก ชะลูด อบเชย เปราะหอม แฝกหอม หนักส่ิงละ ๒ ส่วน ผิวมะกรูด ผวิ มะงว่ั ผิวมะนาว ผิวส้มตะรงั กะนู ผวิ สม้ จีน ผิวสม้ โอ ผิวส้มเขียวหวาน หนักส่ิงละ ๔ ส่วน ผิวส้มซ่า หนกั ๒๘ สว่ น ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี เกสรบัวหลวง ดอกบัวขม ดอกบัวเผื่อน หนักสิ่งละ ๔ ส่วน การบูร หนัก ๑ ส่วน โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐกา้ นพรา้ ว โกฐพุงปลา โกฐชฎามังสี หนกั ส่งิ ละ ๔ สว่ น เทยี นดํา เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนตาตั๊กแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เทียนเกล็ดหอย เทียนตากบ หนักสิ่งละ ๔ ส่วน พมิ เสน หนกั ๔ ส่วน ดอกมะลิ หนกั ๑๘๓ สว่ น วธิ ีทาํ บดเป็นผง ผสมนํ้าดอกไมเ้ ทศ ทําเปน็ เมด็ หนักเมด็ ละ ๐.๒ กรมั สรรพคุณ แก้ลมวิงเวียน หนา้ มดื ตาลาย บํารุงดวงจติ ให้ชุ่มช่ืน ขนาดรบั ประทาน คร้ังละ ๕ - ๗ เมด็ เมือ่ มอี าการ ไมค่ วรรบั ประทานเกินวันละ ๓ ครั้ง ขนาดบรรจุ ไมเ่ กนิ ๓๐ เมด็ (๑๘) ยาหอมทิพโอสถ วัตถสุ ่วนประกอบ ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี ดอกมะลิ เกสรบัวหลวง ดอกกระดังงา ดอกจําปา ดอกบัวจงกลนี หัวแหว้ ไทย กระจับ ฝาง จันทน์แดง จันทน์ขาว จันทน์เทศ กฤษณา ชะลูด อบเชย สมลุ แว้ง สนเทศ วา่ นนํ้า กระชาย เปราะหอม ดอกคําไทย ชะเอมเทศ สุรามฤต ข่าต้น ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ หนักสิ่งละ ๔ ส่วน โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐชฎามังสี หนักสิง่ ละ ๒ สว่ น เทียนดํา เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทยี นตาต๊ักแตน เทยี นเยาวพาณี เทยี นสตั ตบษุ ย์ เทียนเกลด็ หอย เทียนตากบ การบรู หนักสิ่งละ ๑ ส่วน พมิ เสน หนัก ๒ สว่ น วิธที าํ ชนิดผง บดเป็นผง ชนิดเม็ด บดเปน็ ผง ทําเป็นเมด็ หนกั เม็ดละ ๐.๒ กรมั สรรพคณุ แกล้ มวงิ เวียน ละลายนํ้าดอกไม้หรือนํ้าสกุ ขนาดรับประทาน รับประทานเมอื่ มีอาการ ไม่ควรรับประทานเกินวันละ ๓ ครัง้ ชนิดผง ครัง้ ละ ครง่ึ - ๑ ช้อนชา ชนดิ เมด็ ครัง้ ละ ๓ - ๕ เม็ด ขนาดบรรจุ ชนดิ ผง ไมเ่ กนิ ๑๕ กรัม ชนดิ เมด็ ไม่เกนิ ๗๕ เม็ด (๑๙) ยาหอมอินทจกั ร์ วตั ถสุ ว่ นประกอบ สะคา้ น รากชา้ พลู ขิง ดีปลี รากเจตมลู เพลิงแดง ลูกผักชีลา โกฐสอ โกฐเขมา โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐจุฬาลัมพา โกฐเชียง โกฐกักกรา โกฐน้ําเต้า โกฐกระดูก

เลม่ ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หนา้ ๔๖ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานุเบกษา เทยี นดาํ เทียนขาว เทยี นแดง เทยี นข้าวเปลือก เทียนเยาวพาณี จันทน์แดง จันทน์เทศ เถามวกแดง เถามวกขาว รากย่านาง เปลือกชะลูด อบเชย เปลือกสมุลแว้ง กฤษณา กระลําพัก บอระเพ็ด ลูกกระดอม กํายาน ขอนดอก ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู ลาํ พันแดง ดอกสารภี ดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกจาํ ปา ดอกกระดงั งา ดอกมะลิ ดอกคําไทย ฝางเสน ดีววั พิมเสน หนักส่ิงละ ๑ สว่ น วิธที ํา ชนดิ ผง บดเป็นผง ชนิดเมด็ บดเป็นผง ทาํ เป็นเม็ด หนกั เมด็ ละ ๐.๒ กรัม สรรพคณุ แกล้ มบาดทะจติ ใช้น้ําดอกมะลิ แกค้ ลืน่ เหียนอาเจยี น ใช้นาํ้ ลูกผกั ชี เทียนดําตม้ ถ้าไมม่ ีใชน้ าํ้ สกุ แก้ลมจกุ เสียด ใชน้ ํา้ ขงิ ตม้ ขนาดรบั ประทาน รบั ประทานทุก ๓ ชัว่ โมง ชนดิ ผง ครง้ั ละ คร่งึ - ๑ ชอ้ นชา ชนิดเม็ด คร้งั ละ ๓ - ๕ เม็ด ขนาดบรรจุ ชนดิ ผง ไม่เกิน ๑๕ กรมั ชนิดเม็ด ไมเ่ กนิ ๗๕ เมด็ (๒๐) ยาหอมนวโกฐ วัตถุสว่ นประกอบ ขิงแห้ง ดีปลี เจตมูลเพลิงแดง สะค้าน ช้าพลู หนักสิ่งละ ๓ ส่วน แหว้ หมู โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหวั บัว โกฐเชียง โกฐจฬุ าลมั พา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา โกฐชฎามงั สี เทยี นดํา เทียนแดง เทียนขาว เทียนข้าวเปลือก เทียนตาต๊ักแตน เทียนเยาวพาณี เทียนสัตตบุษย์ เทียนเกล็ดหอย เทียนตากบ สักขี ลูกราชดัด ลูกสารพัดพิษ ลูกกระวาน กานพลู ดอกจันทน์ ลูกจันทน์ จันทน์เทศ จันทน์แดง อบเชยญวน เปลือกสมุลแว้ง หญ้าตีนนก แฝกหอม เปลือกชะลูด เปราะหอม เนือ้ ไม้ ขอนดอก กระลาํ พกั เนอ้ื ลกู มะขามปอ้ ม เนอ้ื ลูกสมอพิเภก ชะเอมเทศ ลูกผักชีลา ลูกกระดอม บอระเพ็ด เกสรบัวหลวง ดอกบุนนาค ดอกพิกุล ดอกสารภี ดอกมะลิ แก่นสน หนักสิ่งละ ๔ สว่ น พมิ เสน หนัก ๑ สว่ น วิธีทํา ชนิดผง บดเป็นผง ชนดิ เม็ด บดเป็นผง ทาํ เปน็ เม็ด หนกั เม็ดละ ๐.๒ กรมั สรรพคุณ แก้ลมคลื่นเหยี นอาเจยี น ใช้นํ้าลกู ผักชี เทยี นดําต้ม แก้ลมปลายไข้ ใช้ก้านสะเดา ลูกกระดอม และบอระเพ็ด ต้มเอานํ้า ถ้าหา น้ํากระสายไม่ไดใ้ ชน้ าํ้ สุกแทน ขนาดรบั ประทาน รับประทานทุก ๓ ชัว่ โมง ชนิดผง ครงั้ ละ ครง่ึ - ๑ ชอ้ นชา ชนิดเมด็ ครั้งละ ๓ - ๕ เม็ด ขนาดบรรจุ ชนิดผง ไม่เกนิ ๑๕ กรัม ชนดิ เมด็ ไมเ่ กนิ ๗๕ เมด็

เลม่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หนา้ ๔๗ ๑๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกิจจานุเบกษา (๒๑) ยาอํามฤควาที วัตถุส่วนประกอบ โกฐพุงปลา เทียนขาว ลูกผักชีลา เน้ือลูกมะขามป้อม เน้ือลูกสมอ พิเภก หนักส่งิ ละ ๑ ส่วน ชะเอมเทศ หนัก ๕ ส่วน วธิ ที าํ บดเปน็ ผง สรรพคณุ แก้ไอ ขับเสมหะ ละลายนํ้ามะนาวแทรกเกลอื ใช้จิบหรือกวาดคอ ขนาดการใช้ ผใู้ หญ่ คร้งั ละ ๑ ชอ้ นชา เดก็ อายุ ๖ - ๑๒ ปี คร้งั ละ ครึ่ง ชอ้ นชา ขนาดบรรจุ ไม่เกนิ ๑๕ กรมั (๒๒) ยาประสะมะแว้ง วตั ถุส่วนประกอบ สารส้ม หนกั ๑ ส่วน ขม้ินอ้อย หนกั ๓ ส่วน ใบสวาด ใบตานหม่อน ใบกะเพรา หนักสง่ิ ละ ๔ สว่ น ลูกมะแวง้ ตน้ ลูกมะแว้งเครอื หนักสงิ่ ละ ๘ สว่ น วิธีทํา บดเปน็ ผง ผสมน้าํ สุกแทรกพมิ เสนพอควร ทําเปน็ เม็ด หนักเม็ดละ ๐.๒ กรมั สรรพคณุ แก้ไอ แกเ้ สมหะ ละลายน้ํามะนาวแทรกเกลือรับประทานหรือใชอ้ ม ขนาดการใช้ เด็กอายุ ๖ - ๑๒ ปี คร้งั ละ ๑ - ๒ เมด็ ผู้ใหญ่ ครงั้ ละ ๕ - ๗ เม็ด ขนาดบรรจุ ไม่เกนิ ๓๐ เม็ด (๒๓) ยาประสะไพล วตั ถุส่วนประกอบ ผวิ มะกรดู ว่านนํ้า กระเทียม หัวหอม พริกไทย ดีปลี ขิง ขมิ้นอ้อย เทียนดํา เกลอื สนิ เธาว์ หนกั สิ่งละ ๘ สว่ น การบูร หนกั ๑ สว่ น ไพล หนกั ๘๑ ส่วน วิธีทาํ ชนดิ ผง บดเป็นผง ชนดิ เมด็ บดเปน็ ผง ทําเปน็ เมด็ หนักเมด็ ละ ๐.๒๕ กรมั ชนิดแคปซูล บดเปน็ ผง บรรจุผงยาแคปซลู ละ ๐.๒๕ กรมั สรรพคุณ แก้จุกเสยี ด แก้ระดูไม่ปกติ ขบั นํ้าคาวปลา ขนาดรับประทาน รับประทาน วนั ละ ๓ ครงั้ กอ่ นอาหาร ชนดิ ผง ครั้งละ ๑ ช้อนชา ละลายนา้ํ สุก หรือน้าํ สุรา ชนิดเม็ด คร้ังละ ๒ - ๔ เมด็ ชนิดแคปซูล ครั้งละ ๒ - ๔ แคปซูล ขนาดบรรจุ ชนิดผงไม่เกิน ๓๐ กรัม ชนิดเมด็ ไมเ่ กิน ๑๒๐ เมด็ ชนดิ แคปซลู ไม่เกนิ ๑๒๐ แคปซลู

เลม่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๒๑ ง หน้า ๔๘ ๑๔ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานุเบกษา (๒๔) ยาประสะเปราะใหญ่ วตั ถุสว่ นประกอบ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหวั บวั โกฐเชยี ง โกฐจฬุ าลมั พา เทียนดํา เทียนแดง เทยี นขาว เทียนข้าวเปลอื ก เทยี นตาตั๊กแตน ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ ลูกกระวาน กานพลู จันทน์ขาว จันทน์แดง ดอกบนุ นาค ดอกสารภี ดอกพิกุล เกสรบัวหลวง หนักส่ิงละ ๑ ส่วน เปราะหอม หนัก ๒๐ ส่วน วธิ ีทาํ บดเป็นผง สรรพคณุ ถอนพิษไข้ตานทรางสาํ หรบั เดก็ อายุตํ่ากว่า ๕ ปี ละลายนํ้าดอกไม้เทศ หรือน้ําสุก รับประทาน หรอื ผสมนา้ํ สรุ าสมุ กระหมอ่ ม ขนาดการใช้ รับประทานทุก ๓ ชว่ั โมง ครัง้ ละ ครงึ่ - ๑ ชอ้ นชา ขนาดบรรจุ ไม่เกนิ ๑๕ กรมั ขอ้ ๕ ตํารับยาสามญั ประจาํ บ้านตามขอ้ ๒ มีสรรพคุณได้เพยี งกลุ่มเดียว ยกเว้น ยากลุ่มท่ี ๔ ยาแก้ไข้ อาจรวมกบั ยากลุม่ ที่ ๕ ยาแกร้ ้อนใน โดยมสี ูตรสว่ นประกอบเปน็ ไปตามข้อ ๓ ขอ้ ๖ ฉลากยาสามญั ประจาํ บา้ นตามประกาศนี้ ต้องแสดงขอ้ ความดังตอ่ ไปน้ี ๖.๑ ชื่อยาตามท่ีระบุในประกาศ ในกรณีเป็นตํารับยาท่ีมีการกําหนดช่ือยาไว้ใน ประกาศฉบบั น้ี กรณีมีช่ือทางการค้า ให้แสดงช่ือยาตามประกาศควบคู่กับช่ือทางการค้าโดยใช้ ตัวอกั ษรที่มขี นาดเทา่ กัน ๖.๒ คําว่า “ยาสามัญประจําบ้าน” ในกรอบสีเขียว มีขนาดตัวอักษรที่สามารถอ่านได้ ชดั เจน ๖.๓ คําวา่ “ยาสน้ิ อายุ” และแสดงวันเดือนปีที่ยาสิน้ อายุ ให้ยาสามญั ประจาํ บ้านตามประกาศฉบับนีม้ ีอายกุ ารใช้ของยานับจากวันที่ผลิตได้ ไม่เกนิ ๒ ปี สําหรับยานํ้า และไมเ่ กนิ ๓ ปี สาํ หรับยารูปแบบอนื่ ๖.๔ ข้อความอืน่ ตามทก่ี ําหนดไว้ในมาตรา ๕๗ (๒) แหง่ พระราชบัญญัติยา พ.ศ. ๒๕๑๐ ซึ่งแกไ้ ขเพ่ิมเตมิ โดยพระราชบญั ญตั ยิ า (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๒๒ แลว้ แต่กรณี ขอ้ ๗ ให้ยาสามัญประจําบ้านตามประกาศฉบับลงวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๔๒ ซ่ึงเปน็ ไปตามหลกั เกณฑ์ของประกาศฉบับนีย้ ังคงเป็นยาสามัญประจาํ บา้ นต่อไป ข้อ ๘ ให้ยาสามัญประจําบ้านตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ท่ีถูกยกเลิกตามข้อ ๑ ทผ่ี ลิตข้นึ กอ่ นประกาศน้มี ผี ลบงั คบั และไมไ่ ด้เป็นยาสามญั ประจําบา้ นตามประกาศน้ี เป็นยาสามัญประจําบ้าน ตอ่ ไปอกี สามรอ้ ยหกสบิ หา้ วันนบั ถดั จากวันประกาศน้ีมผี ลใช้บังคับ เมอื่ พ้นกาํ หนดเวลาดังกล่าวแล้วให้ยาน้ัน เป็นยาแผนโบราณ

เล่ม ๑๓๐ ตอนพเิ ศษ ๒๑ ง หน้า ๔๙ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๖ ราชกจิ จานเุ บกษา ข้อ ๙ ยาสามัญประจําบ้านท่ีได้ข้ึนทะเบียนไว้ ที่ผลิตข้ึนก่อนประกาศนี้มีผลใช้บังคับ และต้องมีการแก้ไขรายละเอียดให้เป็นไปตามประกาศนี้ เป็นยาสามัญประจําบ้านต่อไปได้อีกสามร้อย หกสิบห้าวันนับถัดจากวันประกาศนี้มีผลใช้บังคับ โดยผู้รับอนุญาตจะต้องย่ืนคําขอแก้ไขต่อพนักงาน เจา้ หน้าท่ี หากไมด่ ําเนนิ การภายในกําหนดเวลาดงั กล่าว ใหย้ านัน้ เปน็ ยาแผนโบราณ ข้อ ๑๐ ยาสามัญประจําบ้าน ตามข้อ ๙ ท่ีผู้รับอนุญาตได้ย่ืนคําขอแก้ไขแล้ว เมื่อพนักงาน เจ้าหน้าที่พิจารณาแล้วไม่เป็นไปตามประกาศฉบับน้ี พนักงานเจ้าหน้าท่ีจะมีคําส่ังไม่รับยาน้ัน เป็นยาสามัญ ประจาํ บา้ น ก่อนพน้ กาํ หนดเวลาตามขอ้ ๙ ได้ ข้อ ๑๑ ประกาศฉบับน้ีใหใ้ ช้บังคับต้งั แตว่ ันถัดจากวนั ประกาศในราชกจิ จานุเบกษาเป็นต้นไป ประกาศ ณ วันท่ี ๑๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๕๖ ประดิษฐ สนิ ธวณรงค์ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงสาธารณสขุ