พิกัดตรี 30 ครูแดง

พิกัดตรี ตรีพกิ ัด พิกัดยา ๓ สง่ิ กมลลักษณ์ โพธิอรณุ พัชญ์ ทำเพอ่ื กำรศึกษำมิไดท้ ำเพอื่ กำรคำ้ หำ้ มคัดลอกหรือทำเป็ นกำรค้ำโดยเดด็ ขำด ขอขอบคุณทำ่ นเจำ้ ของภำพปกหนังสอื 1

2

คาขอบคณุ ขอกราบขอบพระคณุ ทา่ นเจา้ ของภาพทีข่ า้ พเจ้าได้นามาใช้ในการทา “หนงั สืออีเลคทรอนคิ ” หนงั สอื เล่มนท้ี าเพอื่ เปน็ ส่ือทางการศึกษาและภาพเหล่าน้ี นามาจากเว็ปไซด์ สมนุ ไพรดอทคอมhttp://www.samunpri.com, https://medthai.com/, http://www.phargarden.com/main.php?action และเว็ปไซด์ตา่ งๆทไ่ี ด้นาภาพมาใช้ ตัว การต์ นู ที่ใชแ้ ทนสญั ลกั ษณ์ ผู้จดั ทาขอกราบขอบพระคุณทา่ นเจ้าของภาพทกุ ๆ รปู ทกุ ๆ ภาพ และ กราบขอบพระคุ ณครูบาอาจารย์ทกุ ท่านทไี่ ด้ประสทิ ธิประสาทวิชาความรู้ทกุ ๆ ท่านมา ณ ท่นี ด้ี ้วย ในการทาส่ือการเรียนการสอนในคร้ังนี้ ผู้จดั ทาขอกราบขอบพระคุณ ผศ.ดร เกษม แสงนนท์ ผู้อานวยการหลกั สุตรพุทธศาสตร์มหาบณั ฑิตบณั ฑติ สาขาวชิ าพุทธบรหิ ารการศึกษา มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั ที่ เมตตาเป็นอาจารย์ทีป่ รกึ ษาและใหค้ าแนะนาในการทาสอ่ื อเี ลคทรอนคิ เพ่อื เปน็ การเผยแพร่องคค์ วามรู้ทางการแพทยแ์ ผนไทย เพือ่ เปน็ สาธารณะประโยชน์แกผ่ ้ทู ่ี เรยี นและบุคคลท่วั ไปทมี่ ีความสนใจในตารับยาไทย หากมขี อ้ ผดิ พลาดประการใด ผูจ้ ัดทากราบขออภยั มา ณ ทนี่ ้ีด้วย กมลลกั ษณ์ โพธิอรณุ พัชญ์ ครแู ดง 3

คานา การเรียนเภสัชกรรมไทยผู้เรียนจาเป็นต้องรู้จัก หลักของเภสัช ๔ ประการ อันได้แก่ เภสัชวัตถุ สรรพคุณเภสัช คณาเภสัช และเภสัชกรรมไทย ที่ได้มีการศึกษาจากตาราต่างๆ อันได้แก่ ตาราเวชศึกษา ตาราแพทย์ศาสตร์ สงเคราะห์บับหลวง ตาราคัมภีร์แพทย์แผนโบราณ ตาราเวชศึกษาและตารา ประมวลหลักเภสัช โรงเร่ียนแพทย์แผนโบราณ ของวัดพระเชตุพนฯ หรือวัด โพธ์ิ หนังสืออีเลคทรอนิคพิกัดตรีเล่มนี้จัดทาข้ึนเพ่ือให้ผู้เรียนและผู้ที่มีความ สนใจ ได้เห็นและรู้จกั สมนุ ไพรทีใ่ ช้ในพกิ ัดตรี ทัง้ สามสิบพิกัด ในการทาสื่อการเรียนการสอนในคร้ังนี้ ผู้จัดทาขอกราบขอบพระคุณ ท่านเจ้าของภาพจากทางเว็ปไซด์ต่างๆ ที่ได้นามาใช้ทาส่ืออีเลคทรอนิค เพื่อ เป็นการเผยแพร่องค์ความรู้ทางการแพทย์แผนไทยที่เป็นสาธารณะประโยชน์ แก่ผทู้ ่ีเรียนและบุคคลทั่วไปที่มคี วามสนใจในตารบั ยาไทย หากมีข้อผดิ พลาดประการใด ผจู้ ดั ทากราบขออภยั มา ณ ท่ีนี้ ด้วย กมลลักษณ์ โพธิอรณุ พัชญ์ ครูแดง 4

สารบัญ หน้า พิกดั ๙ พกิ ดั ตรี ๑๐ พกิ ัดตรผี ลา ๑๒ พิกัดกฎุก ๑๓ พิกัดตราร ๑๔ พกิ ัดตรีสุคนธ์ ๑๕ พกิ ัดตรีทิพยรส ๑๖ พกิ ัดตรสี มอ ๑๗ พกิ ดั ตรีมธรุ ส ๑๘ พกิ ดั ตรีสนิ ธุรส ๑๙ พกิ ดั ตรีญาณรส ๒๐ พกิ ัดตรเี พชรสมคณุ ๒๑ พกิ ดั ตรีฉินทลมกา ๒๒ พิกัดตรีเกษรเพศ ๒๓ พิกัดตรเี กษรมาศ ๒๔ พกิ ดั ตรีอมฤต ๒๕ พกิ ดั สัตกุลา ( รัตตกุลา . ๒๖ ๒๗ 5

สารบญั หน้า พกิ ัดตรที ุรสา ๒๘ พิกัดตรสี คุ ตสิ มุฏฐาน ๒๙ พกิ ัดตรีผลสมฏุ ฐาน ๓๐ พกิ ดั เสมหะผล ๓๑ พกิ ดั ปติ ตะผล ๓๒ พกิ ดั ตรวี าตะผล ๓๓ พิกัดตรีอากาศผล ๓๔ พิกดั ตรีธารทพิ ย์ ๓๕ พิกดั ตรีพษิ จักร ๓๖ พิกดั ตรชี าติ (ธาตุ. ๓๗ พิกัดตรกี าฬพษิ ๓๘ พิกดั ตรีคันธวาตะ (กนั ธวาต. ๓๙ พกิ ัดตรผี ลธาตุ ๔๐ พกิ ดั ตรสี ันนบิ าตผล (ตรีโลหิตะพละ๗ ๔๑ พกิ ัดตรสี รุ ผล ๔๒ . 6

7

ไปรจู้ กั พกิ ัดตรีกันคะ่ พกิ ัดตรี คอื อะไรนะ เปดิ หนา้ ถัดไปกันซิคะ่ 8

พิกดั การนาตวั ยา สองส่งิ ขนึ้ ไปนามารวมกนั และเรยี กเป็นช่ือเดียวกนั โดยสามรถเรยี กเป็นคาตรงหรอื เรยี กเป็นคาศพั ยก์ ็ได้ เพ่อื สะดวกต่อการจดจา พกิ ดั ยา คือ การจากดั หมายถงึ การจากดั จานวน ท่ีไดซ้ ง่ึ จะเป็นจานวนของส่ิงใดก็ตาม ท่ีไดจ้ ากดั จานวนไวแ้ ลว้ จะเพม่ิ หรอื จะลดจานวนท่ีจากดั ของส่ิงของนนั้ ไม่ได้ จงึ สมมตุ ินามเรียกวา่ พกิ ดั ถา้ จะ นาไปใชจ้ ากดั ส่งิ ใด ก็เติมนามของส่ิงนนั้ เขา้ ขา้ งทา้ ยคาว่าพกิ ดั เชน่ พกิ ดั ยา พิกดั อายุ พกิ ดั เดือน และ พกิ ดั สมฏุ ฐาน เป็นตน้ สาหรบั ในพกิ ดั ยาต่างๆ นนั้ ตวั ยาแตล่ ะส่ิงในพกิ ดั เดียวกนั ยงั ไดจ้ ากดั ส่วนหรอื นา้ หนกั ของตวั ยา ไวเ้ ทา่ ๆ กนั เวน้ แต่ในหมวดมหาพกิ ดั ซง่ึ จากดั ส่วนของตวั ยาไวไ้ ม่เท่ากนั แตก่ ็อยู่ในขอบเขตของจานวน ท่ีไดจ้ ากดั ไว้ และในการท่ีจะใชน้ า้ หนกั ของยาท่ีคดิ เป็นสว่ นนี้ ถา้ จะทาเป็นยาตม้ ใชน้ า้ หนกั ส่วนละ ๑ บาท ถา้ จะทาเป็นผงใชน้ า้ หนกั สว่ นละ ๑ สลงึ ถา้ จะทาเป็นยาดองใชน้ า้ หนกั สว่ นละ ๑ เฟื้อง และถา้ จะ ทาเป็นยาแทรกก็ใหแ้ ทรกก่งึ ส่วน หลกั ในการพจิ ารณา โดยอาศยั หลกั ดงั นี้ ๑. รสยาจะตอ้ งไมข่ ัดกนั ๒. สรรพคณุ จะตอ้ งเสมอหรือคลา้ ยคลงึ กัน ดว้ ยสาเหตสุ องประการดงั กลา่ วมานี้ จงึ จะรวมตวั ยาเขา้ เป็นพกิ ดั เดียวกนั ได้ พกิ ดั ยาต่างๆ ท่ีจดั ตงั้ ขนึ้ มา นน้ั มีเป็นจานวนมาก เพ่อื ท่ีจะใหส้ ะดวก จงึ ไดต้ ง้ั นามขนึ้ มาใชเ้ รยี กพกิ ดั ยาแตล่ ะอย่าง เป็นช่ือตรงบา้ ง เรยี กช่ือเป็นศพั ทบ์ าลีบา้ ง ในคาศพั ทบ์ าลีนนั้ ถา้ แปลออกเป็นภาษาไทยแลว้ ก็จะไดใ้ จความไปตาม จานวนและสรรพคณุ ของพกิ ดั ยานนั้ พกิ ัดยำ ได้กำหนดแบ่งออกเป็ น ๓ หมวด คือ ๑. จลุ พกิ ดั หมายถึง การจากดั จานวนตวั ยานอ้ ยชนดิ โดยมากเป็นตวั ยาท่ีมีช่ือเรยี กอย่าง เดียวกนั แตจ่ ะมีขอ้ แตกต่างจากถ่ินท่ีเกิด ตา่ งกนั ท่ีสี ตา่ งกนั ท่ีชนดิ ต่างกนั ท่ีขนาด ตา่ งกนั ท่ีรส เป็นตน้ ๒. พกิ ดั หมายถึง การจากดั จานวนตวั ยาตง้ั แต่สองส่งิ ขนึ้ ไป รวมเรยี กเป็นช่ือเดียวกนั จะเป็นคา ตรงหรอื คาศพั ท์ โดยท่ีตวั ยาท่ีนามารวมกนั ตอ้ งใชน้ า้ หนกั เสมอภาค คือ ขนาดนา้ หนกั เทา่ กนั ๓. มหาพกิ ดั หมายถึง การจากดั จานวนตวั ยาหลายส่งิ รวมเรยี กเป็นช่ือเดียวกนั แต่ตวั ยาแต่ละ อยา่ งในมหาพกิ ดั มีนา้ หนกั ไมเ่ ท่ากนั เพราะเหตวุ า่ มหาพกิ ดั นี้ ทา่ นสงเคราะหเ์ อาไปแกต้ ามสมฏุ ฐานตา่ งๆ คือ ใชแ้ กใ้ นกองฤดู กองธาตกุ าเรบิ หยอ่ น และพกิ าร โรคแทรกโรคตาม พกิ ดั ตรีอา้ งองิ จากหนงั สือ ตาราการแพทยแ์ ผนโบราณ สาขาเภสชั กรรมไทย โดยกองประกอบโรคศลิ ปะ 9

พิกัดตรี พิกัดตรี หมายถึง การจากัดจานวนตัวยาสามสิ่ง เข้าด้วยกัน โดยตัวยาที่นามารวมกัน ต้องใช้นาหนัก เสมอภาค คือ ขนาดนาหนักเท่ากัน โดยมีหลัก ว่า “รสยาจะต้องไม่ขัดกัน“ พิกัดตรีมีด้วยกัน ๓๐ พิกัด ยกตวั อย่างเชน่ ตรผี ลา ประกอบด้วย สมอไทย หนกั ๑ ส่วน สมอไทย หนกั ๑ ส่วน มะขามป้อม หนัก ๑ ส่วน ดังนันนาหนักยาหรือสมุนไพรที่นามาใช้ จะต้อง เท่ากนั ทุกตัวแลว้ นามารวมกนั จึงเรยี กว่าพกิ ัดตรี พิกดั ตรอี า้ งองิ จากหนงั สอื ตาราการแพทยแ์ ผนโบราณ สาขาเภสชั กรรมไทย โดยกองประกอบโรคศลิ ปะ 10

มีอะไรบ้างนา๊ ไปคะ ไปดูกันว่ามสี มนุ ไพร ตัวใดบ้าง ลองเปิดหน้าถัดไปซคิ ะ 11

๑. พิกัดตรผี ลา คอื จากัดจานวนผลไม้ ๓ อยา่ ง คอื ลกู สมอพิเภก ลกู สมอไทย ลกู มะขามป้อม สรรพคณุ แก้ปิตตะ วาตะ เสมหะ ในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน ลกู สมอพเิ ภก ลูกมะขามป้อม ลูกสมอไทย 12 By ครูแดง http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๓๒ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๓๓

๒. พกิ ัดตรีกฏกุ คือ จากดั จานวนตวั ยาท่มี ีรสเผ็ดร้อน ๓ อยา่ ง คือ เหง้าขงิ แห้ง เมล็ดพริกไทย ดอกดีปลี สรรพคณุ แกว้ าตะ เสมหะ ปดิ ตะ ในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสลมุฏฐาน ดอกดปี ลี เหง้าขิงแหง้ เมล็ดพรกิ ไทย By ครูแดง 13 https://www.samunpri.com/gallery https://fongza.com/tag/ : https://www.cfspices.com/product/

๓. พิกัดตรีสาร คอื จานวนตัวยาท่ใี หค้ ุณในฤดูหนาว ๓ อย่าง คือ รากเจตมลู เพลงิ เถาสะคา้ น รากชา้ พลู สรรพคณุ แก้เสมหะ ปดิ ตะ วาตะ ในกองธาตุ ฤดู อายุ และกองสมุฏฐาน รากเจตมลู เพลงิ เถาสะค้าน รากช้าพลู By ครูแดง 14 https://www.disthai.com/สะคา้ น http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๗4 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๘๒

๔. พกิ ดั ตรีสคุ นธ์ คอื จานวนตัวยามีกล่นิ หอม ๓ อย่าง คือ ใบกระวาน รากอบเชยเทศ รากพมิ เสนต้น สรรพคณุ แก้ไข้สันนิบาต แก้ไขเ้ ซื่องซึม แก้ไขจ้ เุ สยี ด แกร้ ดิ สดี วง ใบกระวาน รากอบเชย รากพิมเสนตน้ 15 By ครูแดง https://www.xn--๑๒cg๓cq๖bmlr๑hc๓fujdh.com/๑๓๓๒ คร่อื งบดยาสมนุ ไพร.net/เคร่อื งบดสมนุ ไพร/ผงอบเชย-เคร่ืองบดยาสมนุ https://medthai.com

๕. พกิ ดั ตรีทิพรส คือ จานวนตวั ยารสดี หรือรสเลศิ ๓ อย่าง คือ โกฐกระดูก กระลาพัก ขอนดอก สรรพคุณ บารุงธาตุ บารงุ ตบั ปอดและหัวใจ บารุงกระดูก บารุงครรภร์ กั ษา ทาใหช้ ่มุ ช่ืน กระลาพัก โกฐกระดกู ขอนดอก 16 By ครแู ดง https://www.prachachat.net/general/news-๓๙๐๓4 https://medthai.com/สลดั ได http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๓๖

๖. พกิ ัดตรีสมอ คอื จานวนสมอ ๓ อยา่ ง คอื ลกู สมอไทย ลูกสมอเทศ ลกู สมอพเิ ภก สรรพคณุ แก้เสมหะ แก้ไข้ บารุงธาตุ ผายธาตุ ร้ถู ่ายร้ปู ิดเอง ลกู สมอไทย ลูกสมอพเิ ภก ลกู สมอเทศ By ครูแดง 17 http://www.samunpidede.com/product/๓๗๓ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๓๓ https://www.spicesolution.co.th/product/๙๖4๘-๗๙54

๗. พิกดั ตรีมธรุ ส คอื จานวนตวั ยารสหวาน ๓ อย่าง คอื นาตาล นาผงึ นามนั เนย สรรพคุณ บารงุ ธาตุ แก้สะอกึ และแก้ไขต้ รโี ทษ ผายธาตุ เจรญิ อาหาร นาตาล นามันเนย นาผงึ 18 By ครแู ดง https://samuigreenstation.net/health/ http://dmscsmartlifeblog.com/channels/index.php?group=๑& นา้ มนั เนย หาเว็ปไมเจอ ขอขอบคณุ ทา่ นเจา้ ของภาพ

๘. พกิ ดั ตรีสนิ ธุรส คอื จานวนตวั ยารสน้า ๓ อยา่ ง คอื รากมะตมู เทียนขาว นาตาลกรวด สรรพคณุ แกร้ อ้ นในกระหายน้า แกพ้ ิษไขพ้ ิษฝี แก้ดีพิการ แกน้ ว่ิ ขับปสั สาวะ รากมะตูม นาตาลกรวด เทยี นขาว By ครูแดง 19 https://www.samunpri.com/gallery/herbal-medicines/ https://thaiherb๓๘4.wordpress.com/about/ https://www.bloggang.com/m/mainblog.php

๙. พิกดั ตรญี าณรส คอื จานวนตัวยาทีม่ รี สสาหรับรู้ ๓ อยา่ ง คอื ไสห้ มาก รากสะเดา เถาบอระเพด็ สรรพคณุ แก้ไข้ดับพษิ รอ้ น ขับปัสสาวะ ขบั เสมหะ บารงุ ไปธาตุ เจริญอาหาร เถาบอระเพด็ ไส้หมาก รากสะเดา By ครแู ดง 20 https://sites.google.com/site/sadeam4๑๓๐๑๒๑/๑-rak-tn-sadea https://www.bkdah.com/article/บรอระเพ็ด https://www.bkdah.com/article/บรอระเพด็

๑๐. พิกดั ตรเี พชรสมคณุ คือ จานวนตัวยาทมี่ ีคุณเสมอเพชร ๓ อยา่ งคือ รากวา่ นหางจระเข้ ฝกั ราชพฤกษ์ รงทอง สรรพคุณ แกป้ วดหวั แก้กาเดา ถ่ายเสมหะ ถา่ ยอุจจาระ แกโ้ ลหติ และนา้ เหลืองเสยี รงทอง รากว่านหางจระเข้ ฝกั ราชพฤกษ์ By ครแู ดง 21 https://www.boon-herb.com/herballibrary/aloe-vera-extract http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=4๓ https://www.samunpri.com/gallery/%E๐%B๘%A๓%E๐%B๘%๘๗%E๐%B๘%๙๗%E๐%B๘%AD%E๐%B๘%๘๗/

๑๑. พิกัดตรีฉินทลมกา คือ จานวนตัวยาแก้ธาตุลามกให้ตกไป ๓ อยา่ ง คือ โกฐนาเตา้ ลกู สมอไทย รงทอง สรรพคณุ ถา่ ยท้องบารงุ ธาตุ ขับลม ถา่ ยไขเ้ พอ่ื เสมหะ ถ่ายโลหติ และนา้ เหลืองเสีย โกฐนาเตา้ รงทอง ลกู สมอไทย By ครูแดง 22 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๓๒ http://disthailand.blogspot.com/๒๐๑๗/๐5/blog-post_๑๓.html https://www.samunpri.com/gallery/%E๐%B๘%A๓%E๐%B๘%๘๗%E๐%B๘%๙๗%E๐%B๘%AD%E๐%B๘%๘๗/

๑๒. พิกดั ตรีเกสรเพศ คอื จานวนของตัวยามีรสแหง่ เกสร ๓ อยา่ ง คื เปลือกฝิน่ ตน้ เกสรบัวหลวงแดง เกสรบัวหลวงขาว สรรพคณุ คุมธาตุ แกไ้ ขเพอ่ื ปถวธี าตกุ าเรบิ ทาตวั ใหเ้ ยน็ แก้คล่นื เหียนอาเจยี น เกษรบวั หลวงขาว เปลอื กฝิ่นต้น เกษรบัวหลวงแดง 23 By ครูแดง http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๒4 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๙๓ https://sites.google.com/a/scphpl.ac.th/swn-smunphir-๑๒-klum-rokh/klum-rokh-rabb-thang-dein-xahar/fin-tn

๑๓. พิกดั ตรีเกสรมาศ คือ จานวนตวั ยาเกสรทอง ๓ อย่าง เปลอื กฝิ่นตน้ เกสรบวั หลวง มะตมู สรรพคณุ เจริญอาหาร บารงุ ธาตุ คมุ ธาตุ บารุงกาลงั แก้ท้องเดนิ มะตมู เปลือกฝิน่ ต้น By ครูแดง เกสรบวั หลวง http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๒4 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๙๓ https://sites.google.com/a/scphpl.ac.th/swn-smunphir-๑๒-klum-rokh/klum-rokh-rabb-thang-dein-xahar/fin-tn 24 https://www.komchadluek.net/news/knowledge/๒๐๒๐๒๗

๑๔. พกิ ดั ตรีอมฤต คอื จานวนตวั ยาท่ไี ม่ตาย ๓ อยา่ ง คอื รากมะกอก รากกลว้ ยตีบ รากกระดอม สรรพคุณ แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายน้า ขบั ปสั สาวะ บารงุ ธาตุ บารุงกาลงั แกท้ อ้ งเดิน รากมะกอก รากกระดอม รากกล้วยตีบ By ครูแดง 25 http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=๘๗ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๙๗ https://www.samunpri.com/gallery/

๑๕. พกิ ดั ตรสี ัตกลุ า (รตั ตกุลา. คอื จานวนตัวยาทมี่ ตี ระกลู สามารถ ๓ อยา่ ง เทยี นดา ลกู ผักชลี า เหงา้ ขงิ สด สรรพคณุ บารุงไฟธาตุ ขบั ลมในลาไส้ แกอ้ าการธาตุ ๑๐ ประการ แก้อาเจียน เทยี นดา เหงา้ ขิงสด By ครูแดง ลกู ผกั ชีลา 26

๑๖. พิกัดตรีทรุ สา คือ จานวนตวั ยาแก้มันเหลวพิการ ๓ อย่าง เมล็ดโหระพา ลูกกระวาน ลูกราชดัด สรรพคุณ แกบ้ ิด บารุงนา้ ดี แก้ลม แกพ้ ษิ ตาซาง เมลด็ โหระพา ลกู ราชดัด ลูกกระวาน By ครูแดง 27 https://www.samunpri.com/gallery/ https://www.samunpri.com/kitchendrugs/

๑๗. พิกดั ตรสี ุคติสมุฏฐาน คือ จานวนตัวยาทาใหม้ ีความสขุ เปน็ ทต่ี งั ๓ อย่าง คอื รากมะเด่ือชุมพร รากเพกา รากแคแดง สรรพคุณ แกไ้ ขพ้ ษิ ต่างๆ บารงุ ไฟธาตุ คมุ ธาตุ รากมะเดอื่ ชมุ พร รากแคแดง รากเพกา 28 By ครแู ดง https://www.kaidee.com/product-๓4๘๒55๑54 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๙๐ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๙4

๑๘. พกิ ัดตรผี ลสมุฏฐาน คือ จานวนผลไม้เปน็ ทีต่ ัง ๓ อย่าง (ทเี่ กิดแห่งผล ๓ อย่าง) คอื ลูกมะตมู ลูกยอ ลูกผกั ชลี า สรรพคุณ แกส้ มุฏฐานแห่งตรโี ทษ ขบั ลมตา่ งๆ แก้อาเจียน แก้โรคไตพิการ ลกู มะตมู ลกู ยอ ลูกผกั ชีลา http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๐4 By ครแู ดง 29 https://www.bkdah.com/article https://th.wikipedia.org/wiki

๑๙. พกิ ดั เสมหะผล คือ จานวนตวั ยาท่มี ีคณุ แกเ้ สมหะ ๓ อย่าง คือ ลูกช้าพลู รากดีปลี รากมะกล่าเครือ สรรพคุณ แกเ้ สมหะ แก้สะอึก แก้ลม แกเ้ ส้นอมั พฤกษอ์ มั พาต ลูกชา้ พลู รากมะกล่าเครอื รากดปี ลี 30 By ครูแดง https://puechkaset.com https://thaitraditionalmedicinebook.blogspot.com/๒๐๑4/๐๑/๓.html https://www.samunpri.com/gallery

๒๐. พกิ ัดปิตตะผล คือ จานวนผลดี ๓ อย่าง คือ รากเจตมลู เพลงิ รากกะเพรา ผักแพวแดง(บอระเพ็ด) สรรพคุณ แก้จตุกาลเตโช บารงุ ธาตุ แก้ลม แก้เสน้ ประสาทพกิ าร ปวดเมือ่ ยตามขอ้ ผักแพวแดง รากเจตมูลเพลิง รากกะเพรา (บอระเพ็ด) http://www.bansamunpaiosot.com/product/4๙๒/ By ครูแดง 31 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๙ https://pantip.com/topic/๓๐๐๖๘๑45

๒๑. พิกดั ตรวี าตะผล คือ จานวนผลแกล้ ม ๓ อย่าง คือ ลกู สะค้าน รากพรกิ ไทย เหง้าข่า สรรพคณุ แกก้ องลม แก้เสมหะ แกแ้ น่นในทรวงอก แก้เลือด บารุงไปธาตุ ลูกสะค้าน รากพรกิ ไทย เหงา้ ขา่ By ครแู ดง 32 สะคา้ นตวิ สอบภาคปฏิบตั ิ สวนสริ ริ ุกขชาติ มหาวิทยาลยั มหดิ ล ศาลายา https://www.cfspices.com/product/๘๘54-๗๒54/ http://www.obaroitownintown.com/galangal/

๒๒. พิกดั ตรีอากาศผล คือ จานวนผลแก้อากาศธาตุ ๓ อย่าง คอื เหง้าขิง กระลาพกั อบเชยเทศ สรรพคณุ แกอ้ าการธาตุ ๑๐ ประการ แก้ตรสี มุฏฐาน แก้แนน่ ในอก แกโ้ ลหิตเปน็ พิษ แกไ้ ข้จบั ขบั ลม ปลูกธาตุไฟ เหง้าขงิ อบเชยเทศ กระลาพัก http://www.mahathartosot.com/product/๑5๘/ By ครแู ดง 33 https://www.samunpri.com/gallery/

๒๓. พกิ ัดตรีธารทพิ ย์ คือ จานวนตวั ยาที่มีรสดงั น้าทิพย์ ๓ อยา่ ง คอื รากไทรย้อย รากราชพฤกษ์ รากมะขามเทศ สรรพคุณ บารงุ นา้ นม แกก้ ระษัย ฆา่ เชื้อคดุ ทะราด แกท้ อ้ งร่วง รากไทรย้อย รากมะขามเทศ รากราชพฤกษ์ 34 By ครูแดง https://www.samunpri.com/gallery/ https://www.facebook.com/pages/category/Agriculture/ https://www.palangkaset.com/

๒๔. พกิ ัดตรีพิษจกั ร คือ จานวนจักรพษิ ๓ อยา่ ง คือ ลกู ผักชีล้อม ลกู จันทน์ กานพลู สรรพคุณ แก้ลม แก้พิษเลอื ด บารุงโลหิต แก้ปวดทอ้ งจกุ เสยี ด กานพลู ลูกผกั ชีลอ้ ม ลูกจนั ทน์ By ครูแดง 35 https://www.samunpri.com/gallery https://medthai.com/ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๒๑

๒๕. พกิ ัดตรีชาติ (ธาตุ. คือ จานวนวัตถุ ๓ อย่าง ดอกจนั ทร์ กระวาน อบเชย สรรพคุณ แกธ้ าตุพิการแกล้ มเสมหะ แก้วิงเวยี น บารุงดวงจิต ดอกจันทร์ อบเชย กระวาน 36 By ครูแดง http://www.mahathartosot.com/product/๑5๘/

๒๖. พิกัดตรีกาฬพิษ คือ จานวนตวั ยาแก้พิษตามกาล ๓ อยา่ ง รากกระเพราแดง หัวกระชาย เหง้าข่า สรรพคุณ บารงุ ธาตุ บารุงกาหนดั ขับลม แก้ไขสนั นบิ าต แก้เลอื ดเสยี เหง้าขา่ หัวกระชาย By ครูแดง 37 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๙ http://www.obaroitownintown.com/galangal/ https://medthai.com/

๒๗. พกิ ดั ตรคี ันธวาตะ ( กนั ธวาต ) คือ คอื จานวนตัวยามกี ลิน่ หอมแกล้ ม ๓ อยา่ ง คอื ลูกเร่วใหญ่ ลูกจันทน์ ดอกกานพลู สรรพคุณ แกธ้ าตพุ ิการ แก้คลนื่ เหยี นอาเจยี น แกร้ ดิ สีดวงทง้ั ๙ แก้ไอหดื ดอกกานพลู ลูกเร่วใหญ่ 38 ลูกจนั ทน์ By ครูแดง http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๑๗ https://medthai.com/ http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๒๑

๒๘. พิกดั ตรีผลธาตุ คือ จานวนผลแก้ธาตุ ๓ อย่าง คอื เหง้ากระทือ หวั ตะไคร้ เหง้าไพล สรรพคณุ บารุงธาตุไฟ แกไ้ ขต้ วั รอ้ น แกกาเดา แกฟ้ กบวมปวดเม่ือย เหงา้ ไพล เหง้ากะทอื หัวตะไครห้ อม By ครูแดง By ครแู ดง 39 https://s๓.amazonaws.com/thai-health/๒๗ https://health.kapook.com/view๑๐๑๗๖๒.html https://www.poompuksa.com/en/content/4๑๓๓/

๒๙. พกิ ดั ตรสี ันนิบาตผล (ตรีโลหติ ะพละ. คอื จานวนผลแกส้ ันนิบาต ๓ อย่างคือ ผลดีปรี รากกะเพรา รากพรกิ ไทย สรรพคุณ แก้ไขสนั นบิ าต แก้ในกองลม บารุงธาตุ แก้ปถวี ๒๐ ประการ ผลดีปรี รากพริกไทย รากกะเพรา By ครูแดง 40 http://disthailand.blogspot.com/๒๐๑๗/๐5/blog-post_๗4.html http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๙ https://www.cfspices.com/product/๘๘54-๗๒54/ http://www.prayathong.com/index.php?mo=๓&art=4๒๓๐๗๗๖๖

๓๐. พิกัดตรีสรุ ผล คือ จานวนยามรี สกล้า ๓ อยา่ ง คือ สมลุ แวง้ เนือไม้ เทพทาโร สรรพคณุ แกล้ มสัมประชวร บารงุ ธาตุ โลหติ แก้ลม สลบ แก้ลมในท้อง ทาใหป้ วดทอ้ งจกุ เสยี ดแน่น เนือไม้ สมุลแวง้ เทพทาโร https://www.samunpri.com/gallery/ By ครูแดง 41 http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=๑๒

ขอบคุณนะคะ ท่ีติดตามกันจบ แล้วพบกนั อกี ในจตั ตพุ กิ ดั เพราะเปน็ ศิษย์มคี รู จงึ ทาให้เกิดหนังสือเล่มนี คิดเลก็ ไม่คิดใหญเ่ ทยี บชนั ครูอาจารย์ น้อมกราบครูอาจารยท์ กุ ๆ ท่าน 42

กราบขอบพระคณุ ท่านเจ้าของภาพทกุ ๆ ทา่ น ขอขอบพระคณุ จากใจ ทาเพือ่ การศึกษาเท่านัน มไิ ด้ทาเพ่ือการคา้ หา้ มคดั ลอกหรือทาเป็นการค้า 43 By ครูแดง By ครแู ดง

ทำเพอ่ื กำรศึกษำมิไดท้ ำเพอื่ กำรค้ำ หำ้ มคดั ลอกหรือทำเป็ นกำรค้ำโดยเดด็ ขำด 44