สื่อมัลติมีเดียที่ 2 ความเป็นมา และจุดมุ่งหมาย

หน้า 9 วรรณคดี เรื่องนริ าศภเู ขาทอง สอื่ มัลติมเี ดยี ประกอบ

หน้า 10 วรรณคดี เรื่องนริ าศภเู ขาทอง ดภู าพแลว้ บอกช่ือ เฉลยคำตอบ  เจดยี ์ภูเขาทอง จังหวดั พระนครศรอี ยธุ ยา

วรรณคดี เรื่องนริ าศภเู ขาทอง หน้า 11 เจดยี ภ์ ูเขาทอง เกรด็ ความรู้ วดั ภูเขาทอง เป็นวดั โบราณในจงั หวดั พระนครศรอี ยุธยา สนั นิษฐานว่าสรา้ งขนึ้ ในรชั สมัย สมเดจ็ พระราเมศวร เมื่อปี พ.ศ. 1930 มีเจดยี ใ์ หญท่ ี่ช่ือวา่ เจดีย์ภูเขาทอง เจดยี ภ์ เู ขาทอง เปน็ เจดีย์ท่ีสงู ใหญ่ตั้งอยูก่ ลางทงุ่ นา สามารถเห็นไดแ้ ต่ไกล เม่ือปี พ.ศ. 2112 พระเจา้ บุเรงนอง แห่งเมอื งหงสาวดี ได้ยกทพั เข้ามาตกี รงุ ศรีอยธุ ยาได้สาเร็จ จึงไดส้ รา้ งพระเจดียใ์ หญ่ แบบบมอญข้นึ ไวเ้ ปน็ อนสุ รณ์ทว่ี ดั น้ี ในรชั สมยั สมเดจ็ พระเจา้ บรมโกศ ได้ทาการปฏิสังขรณอ์ งค์ เจดียใ์ หม่ เปลยี่ นรปู จากเจดยี ม์ อญเป็นรูปเจดยี ์ยอ่ ไม้สบิ สองท่ีกาลังนิยมอยใู่ นขณะนน้ั สว่ นฐานน้นั เป็นศลิ ปะมอญอยู่

หน้า 12 วรรณคดี เรื่องนริ าศภเู ขาทอง นริ าศภเู ขาทอง เปน็ บทประพันธ์ของสุนทรภู่แต่งข้นึ ในสมยั รัชกาลที่ 3 ขณะมีอายุ 42 ปี เมื่อคร้งั บวชเปน็ พระภกิ ษุ อยู่ที่ วัดราชบรุ ณะ และได้ไปนมัสการเจดยี ภ์ เู ขาทอง ทีจ่ งั หวัดพระนครศรีอยธุ ยา เมอื่ เดือนสิบเอ็ด ปชี วด (พ.ศ.2371) ระหว่างทางได้แตง่ เร่อื งนขี้ ึน้ เพอื่ เป็นที่ระลึกในโอกาสทีไ่ ด้มาไหว้พระ

หน้า 13 วรรณคดี เรอ่ื งนริ าศภเู ขาทอง นิราศภเู ขาทองเป็นวรรณคดปี ระเภทนิราศ ทไ่ี ด้รับการ ยกยอ่ งว่าเป็นนริ าศเรอ่ื งท่ีดที ่สี ดุ ของสุนทรภู่และวงการ กวีไทย และเป็นนิราศทีม่ ีเนอ้ื หาสนั้ ที่สดุ ของสุนทรภู่ คือ มีความยาวเพยี ง 176 คากลอน กลา่ วกันวา่ กอ่ นสนุ ทรภ่จู ะออกบวช ไดท้ าใหร้ ัชกาลที่ 3 เมื่อคร้งั เปน็ กรมหมืน่ เจษฎาบดนิ ทร์ ขดั เคอื งพระทัย เมื่อรชั กาลท่ี 2 สนิ้ พระชนมจ์ ึงต้องหมดบญุ วาสนา และอยู่ในภาวะโศกเศร้าทาใหแ้ ตง่ นริ าศได้ไพเราะยง่ิ ขึ้น 5

หน้า 14 วรรณคดี เรอ่ื งนริ าศภเู ขาทอง นิราศ ตามความหมายจาก พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. 2554  หมายถึง ไปจาก, ระเหระหน, ปราศจาก และ เรอื่ งราวที่พรรณนาถึงการจากกนั หรอื จากที่อย่ไู ปในท่ีต่างๆ เป็นตน้  มกั แต่งเป็นกลอนหรอื โคลง เชน่ นริ าศนรนิ ทร์ นิราศเมอื งแกลง

หน้า 15 วรรณคดี เรอ่ื งนริ าศภเู ขาทอง นิราศ เป็นวรรณกรรมทน่ี ยิ มแตง่ มาตงั้ แต่สมยั อยธุ ยา เดมิ นิยมแต่งเป็นโคลง ตอ่ มาในสมยั รตั นโกสนิ ทรน์ ยิ มแต่งเป็นกลอน ลกั ษณะเดน่ ของนริ าศอยทู่ ่ี “ การพรากจากคนรกั ” ซง่ึ อาจจะจากกนั จรงิ หรอื สมมตุ ขิ น้ึ กไ็ ด้ และมี “การคร่าครวญ” รวมทงั้ “ การเดนิ ทาง ” การตง้ั ชอ่ื เรอื่ งนริ าศ มกั ตงั้ ตามผแู้ ตง่ เชน่ นริ าศนรนิ ทร์ หรอื ตงั้ ตามสถานทท่ี เ่ี ป็นจุดหมายปลายทาง เชน่ นริ าศลอนดอน นริ าศเมอื งแกลง เป็นตน้ หรอื เรยี กตามเน้อื หาทพ่ี รรณนา เชน่ นริ าศอเิ หนา นิราศเดอื น (พรรณนาตามเดอื นต่างๆ) เป็นตน้

หน้า 16 วรรณคดี เรอื่ งนริ าศภเู ขาทอง นิ ราศภเู ขาทอง แต่งดว้ ยคาประพนั ธป์ ระเภทกลอนนริ าศ ซง่ึ มลี กั ษณะคลา้ ยกลอนสภุ าพ แต่มคี วามแตกต่างกนั ตรงทก่ี ลอนนิราศ จะแต่งขน้ึ ตน้ เรอ่ื งดว้ ยกลอนวรรครบั และจะแต่งต่อไปอกี โดยไม่จากดั จานวนบท แต่ตอ้ งใหค้ าสดุ ทา้ ยซง่ึ อยใู่ นวรรคสง่ จบลงดว้ ยคาว่า “ เอย ”

หน้า 17 วรรณคดี เร่อื งนริ าศภเู ขาทอง รบั กฐินภิญโญโมทนา เดือนสิบเอด็ เสรจ็ ธรุ ะพระวสา ……………………………….. ชลุ ีลาลงเรือเหลืออาลยั จงทราบความตามจริงทกุ ส่ิงนัน้ ……………………………….. นักเลงกลอนนอนเปล่ากเ็ ศรา้ ใจ อยา่ นึกนินทาแถนงแหนงไฉน จึงรา่ เร่ืองร้างเล่นบา้ งเอย

หน้า 18 วรรณคดี เร่อื งนริ าศภเู ขาทอง เพอ่ื ไปนมสั การพระเจดียภ์ เู ขาทองในวดั ภเู ขาทอง ดว้ ยเชอ่ื วา่ มพี ระบรมสารีริกธาตบุ รรจุอยู่ เรอื่ งนา่ รู้ พระบรมสารรี กิ ธาตุ เรียกโดยย่อว่า พระบรมธาตุ คอื พระอฐั ิของพระพุทธเจา้ ซง่ึ พระองคไ์ ด้ทรงอธิษฐานไว้กอ่ นปรินพิ พาน ให้คงเหลอื ไว้หลังจากการ ถวายพระเพลิงพระพทุ ธสรีระ เพอ่ื เป็นเคร่ืองยึดเหน่ียวจิตใจของพุทธบริษัท

วรรณคดี เร่ืองนริ าศภเู ขาทอง หน้า 19 บอกเลา่ เรือท่สี นุ ทรภู่ใช้เดินทางไปวดั ภเู ขาทอง ความรู้ เรือมาดประทุน เป็นชนิดหน่ึงของ เรือมาด มีหลังคาประทุนสานด้วยไม้ไผ่ ช่วงกลางลา เพ่ือใช้บรรทุกสินค้า หรือ กันแดดกันฝน สุนทรภู่กวีเอกของไทย สมัยรัตนโกสินทร์ใช้เรือมาดประทุน เป็นพาหนะในการเดินทางไปหาบิดา ที่เมืองแกลง เรอื มาดประทนุ

วรรณคดี เรือ่ งนริ าศภเู ขาทอง หน้า 20 สรปุ ความรู้ - สนุ ทรภู่เดนิ ทางจากท่ไี หน เพ่ือไปท่ีไหน และมจี ุดมงุ่ หมายอะไร เดินทางจากวัดราชบรุ ณะไปเจดีย์ภูเขาทองที่จงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา เพือ่ ไปนมัสการเจดีย์ ภูเขาทอง - สาเหตทุ ี่สุนทรภ่ตู อ้ งออกจากวดั คืออะไร ครง้ั สนุ ทรภู่บวชอย่วู ัดราชบุรณะ อยู่ได้ 3 พรรษา มคี ดีเกิดขึน้ กลา่ วกนั เป็นความสงสัยวา่ สนุ ทรภ่เู สพสุรา จงึ ถูกขบั ไลอ่ อกจากวดั - การศึกษาความเป็นมา และจุดมงุ่ หมายของผแู้ ต่งมีประโยชน์อย่างไร ทาใหเ้ กิดความรู้ ความเข้าใจ และเป็นประโยชน์ตอ่ การศึกษาวรรณคดไี ทยอย่างซาบซ้งึ