5.บุคลิกภาพและพฤติกรรมและการพัฒนาตนเองของครู

บคุ ลกิ ภาพและ พฤตกิ รรมของครู

ความหมายของบุคลกิ ภาพ คำวำ่ บุคลิกภำพ ตรงกบั ภำษำองั กฤษวำ่ Personality มำจำกภำษำกรีกวำ่ Persona แปลวำ่ หนำ้ กำกที่ตวั ละครไดส้ วมเวลำแสดงละคร เพ่ือท่ีใหเ้ ห็นควำมแตกต่ำของตวั ละครทำ ใหผ้ ชู้ มจำตวั ละครได้ ตำมพจนำนุกรมศพั ทส์ งั คมวิทยำองั กฤษ-ไทย ฉบบั รำชบณั ฑิตยสถำน อธิบำยควำมหมำยบุคลิกภำพไวว้ ำ่ เป็นผลรวมทำงควำมคิดท่ำทีและนิสยั ซ่ึงสร้ำงสมจำกมูล ฐำนองคป์ ระกอบทำงจิต และทำงกำยภำพของบุคคลอนั ถ่ำยทอดมำทำงชีววิทยำส่วนหน่ึง และจำกแบบอยำ่ งวฒั นธรรมที่ถ่ำยทอดมำทำงสงั คมอีกส่วนหน่ึง ( วชั รีตระกูลงำม, 2542, น. 195 )

ควำมสำคญั ของบุคลิกภำพ บุคลิกภำพมีควำมสำคญั ต่อครูดงั น้ี (ธีรศกั ด์ิ อคั รบวร, 2544, น. 100 – 139) 1) ช่วยใหป้ รับตวั เขำ้ กบั สภำพแวดลอ้ มและบุคคลอื่น ๆ ไดด้ ี บุคลิกภำพเป็นลกั ษณะเฉพำะตวั ท่ีบุคคล แสดงออกใหป้ รำกฏแก่ผพู้ บเห็น ครูผมู้ ีบุคลิกภำพดียอ่ มไดเ้ ปรียบในกำรสมำคมกบั บุคคลทวั่ ไปโดยเฉพำะ ศิษยแ์ ละผปู้ กครอง 2) เพอ่ื เป็นแบบอยำ่ งใหแ้ ก่ศิษยแ์ ละบุคคลทวั่ ไปไดบ้ ุคลิกภำพที่ดีของบุคคลบำงคน เช่น ควำมซ่ือสตั ย์ ควำมเท่ียงธรรม ลกั ษณะกำรเดิน และลีลำกำรพู เป็นตน้ ส่ิงตำ่ ง ๆ เหลำ่ น้ีสำมำรถนำไปเป็นแบบอยำ่ งใหศ้ ิษย์ นำไปเป็ นแบบเพื่อฝึ กฝนได้

ปัจจัยทมี่ อี ทิ ธิพลต่อบุคลกิ ภาพ 1. อิทธิพลของร่างกาย เช่น เด็กท่ีมีรูปร่ำงเต้ีย ยอ่ มทำใหเ้ ด็กเชื่อว่ำตนไม่สูงสง่ำอยำ่ งผูอ้ ื่น จึงตอ้ งกระทำสิ่งต่ำง เพ่ือ ชดเชยส่ิงที่ตนขำดหำยไป 2. อิทธิพลของต่อม โดยปกติต่อมในร่ำงกำยคนเรำมีอิทธิพลต่อบุคลิกภำพ ไดแ้ ก่ ต่อมไร้ท่อ เช่น ต่อมไทรอยด์ มี อิทธิพลต่อกำรเคล่ือนไหวของร่ำงกำย 3. อิทธิพลของสังคม เด็กท่ีมีชีวิต ควำมเป็ นอยใู่ นสังคมท่ีต่ำงกนั ย่อมมีบุคลิกภำพต่ำงกนั ไป ไม่ว่ำจะเป็ นฐำนะทำง ครอบครัว, กลุ่มเพอ่ื น, สภำพแวดลอ้ มต่ำง ๆ ยอ่ มมีอิทธิพลต่อเดก็ มำก 4.อทิ ธิพลของการศึกษา กำรศึกษำและกำรเรียมรู้ของมนุษยย์ อ่ มไม่มีท่ีสิ้นสุด ไม่วำ่ จะเป็นกำรศึกษำในระบบโรงเรียน หรือนอกระบบยอ่ มก่อใหเ้ กิดกำรเปล่ียนแปลงบุคลิกภำพของบุคคลไดเ้ สมอ

ปัจจยั ต่ำง ๆ ท่ีมีอิทธิพลต่อบุคลิกภำพ 1.พนั ธุกรรม (Heredity) หมำยถึง ลกั ษณะตำ่ ง ๆ ท่ีบุคคลไดร้ ับถำ่ ยทอดมำจำกบรรพบุรุษ เช่น รูปร่ำง หนำ้ ตำนยั นต์ ำ ผวิ พรรณ สีของผม ชนิดของโลหิต เชำวป์ ัญญำ รวมท้งั โรคบำงอยำ่ งอีกดว้ ย 2.สิ่งแวดลอ้ ม (Environment) หมำยถึงส่ิงต่ำง ๆ ท่ีอยรู่ อบตวั บุคคล ต้งั แตส่ ภำพครอบครัว กำร อบรมเล้ียงดู สภำพสังคมอื่น ๆ ขนบธรรมเนียมประเพณีซ่ึงมีอิทธิพลพฒั นำกำรทำงดำ้ นสติปัญญำ อุดมคติ เจตคติ อำรมณ์ ฯลฯ

ลกั ษณะของบุคลกิ ภาพ บุคลกิ ภาพทางกาย 1)รูปร่ำง หนำ้ ตำ และผวิ พรรณบุคลิกภำพส่วนน้ีเป็นมำโดยกำเนิด อำจแกไ้ ขไดย้ ำก แต่กส็ ำมำรถปรับปรุง และ พฒั นำไดต้ ำมสมควร ผเู้ ป็นครูไม่วำ่ รูปร่ำงจะเป็นอยำ่ งไร ท่ีสำคญั ตอ้ งมีร่ำงกำยแขง็ แรงสมบูรณ์ ปรำศจำกโรคไม่เป็ นทำสส่ิงเสพติด 2)กำรแต่งกำยของครูน้นั เป็ นสิ่งแรกที่นกั เรียน ผูป้ กครอง และประชำชนมองเห็น จึงมีผลต่อกำรสร้ำงเจต คติที่ดีตอ่ ตวั ครูเช่น แตง่ กำยใหเ้ หมำะสมกบั สถำนที่และในโอกำสตำ่ ง ๆ

บุคลิกภำพทำงสังคม บุคลิกภำพทำงสงั คมเป็นบุคลิกภำพท่ีแสดงออกใหผ้ อู้ ื่นไดพ้ บเห็นเช่นเดียวกบั บุคลิกภำพทำง ร่ำงกำย พียงแต่บุคลิกภำพทำงสงั คมน้นั อำจมีผลจำกบุคลิกภำพภำยในของบุคคลน้นั ๆ ซ่ึง เป็นแรงขบั ท่ีสำคญั โดยเฉพำะคุณธรรม จริยธรรมและค่ำนิยม ไดแ้ ก่ ควำมจริงใจ ควำมซื่อสตั ย์ เป็นตน้

บุคลกิ ภาพทางอารมณ์ 1. อารมณ์ขัน เป็นบุคลิกภำพดำ้ นหน่ึงของครูท่ีนกั เรียนเห็นวำ่ สำคญั และยงั ช่วยสร้ำง บรรยำกำศและสร้ำงควำมสนิทสนมระหวำ่ ครูกบั นกั เรียน 2. อารมณ์ดี เป็นบุคลิกภำพอีกส่วนหน่ึงท่ีทำใหค้ รูเป็นคนน่ำรัก นกั เรียนมีควำมกลำ้ และ ไวใ้ จที่จะเขำ้ มำพบปะเพอื่ ปรึกษำปัญหำตำ่ ง ๆ ของตน

3. อารมณ์เยน็ เป็นบุคลิกภำพที่ช่วยใหค้ รูเป็นผนู้ ่ำคบคำ้ สมำคมดว้ ย ช่วยใหค้ รูมีควำม อดทนไม่ววู่ ำมในกำรแกไ้ ขปัญหำ ช่วยใหค้ รูพดู จำไพเรำะและสุภำพอยเู่ สมอ 4. ควำมมง่ั คงทำงอำรมณ์เป็นบุคลิกภำพที่สำคญั ท่ีสุดของทุกอำชีพโดยเฉพำะอยำ่ งยง่ิ ผู้ ท่ีเป็ นครู

บุคลกิ ภาพทางสตปิ ัญญา 1. บุคลกิ ภาพภายนอก ซ่ึงเป็นส่ิงท่ีสำมำรถสังเกตเห็นไดบ้ ุคลิกภำพภำยนอกน้ีสำมำรถแกไ้ ข เปลี่ยนแปลงได้ ง่ำยและสำมำรถวดั ผลไดท้ นั ที 2. บุคลกิ ภาพภายใน เป็ นส่ิงท่ีมองไม่เห็น สัมผสั ไดย้ ำกตอ้ งทำงำนร่วมกนั จึงจะสังเกตเห็นไดแ้ ละตอ้ งใชร้ ะยะ เวลำนำนพอสมควรบุคลิกภำพภำยในบำงอยำ่ งไม่สำมำรถแกไ้ ขไดส้ ่วนใหญ่เป็ นเร่ืองท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั สติปัญญำ อำรมณ์ และจิตใจ

การพฒั นาบุคลกิ ภาพ 1.การวเิ คราะห์ตนเอง (Self Analysis) หมายถงึ กำรสำรวจตรวจสอบวำ่ ตวั ของเรำเองมีส่ิงใดดีท่ีเหมำะสมกบั งำนที่ ทำ และ สำรวจดูวำ่ มีขอ้ บกพร่องอะไรบำ้ ง 2. การปรับปรุงและฝึ กฝนตนเอง (Self Improvement and Training ) กำรแกไ้ ขปรับปรุงตนเองจะเกิดข้ึนไดต้ อ้ งอำศยั กำร วเิ ครำะห์ตนเองเป็นเบ้ืองตน้ ตอ้ งเป็นคนรู้เหตุ รู้ผล เม่ือรู้วำ่ อะไรไม่เหมำะสมแลว้ มีผลเสียกค็ วรเลิกพฤติกรรรม 3. การแสดงออก (Behavior) กำรแสดงออกภำยหลงั ท่ีผำ่ นกำรปรับปรุง และกำรฝึกฝนมำแลว้ เป็นกำรสร้ำงควำมเชื่อมน่ั ท่ีดี ใหเ้ กิดข้ึน พยำยำมแสดงออกและปฏิบตั ิบ่อย ๆ จนทำใหเ้ กิดควำมรู้สึกเคยชิน 4. การประเมนิ ผล (Evaluation) เป็นกำรสำรวจคร้ังสุดทำ้ ย หลงั จำกไดก้ ระทำตำมข้นั ตอนที่ไดว้ ำงแผนหรือต้งั ใจไวแ้ ลว้ กำรประเมินผลทำงบุคลิกภำพควรใหค้ นอ่ืนที่เรำมีปฏิกิริยำสมั พนั ธอ์ ยดู่ ว้ ยเป็นผปู้ ระเมิน

พฤตกิ รรมของครู พฤตกิ รรมของครูประเภทแก่นครู พฤติกรรมของครูประเภทเนื้อครู พฤติกรรมของครูประเภทเปลือกครู -มำโรงเรียนแต่เชำ้ -สอนหนงั สือตำมหลกั สูตร -มำโรงเรี ยนสำยเป็ นประจำ -กลบั ถึงเหยำ้ เม่ือเยน็ -มกั ไม่พดู เร่ืองจรรยำ -งำนไม่ทำเอำแต่คุย -สอนศิษยใ์ หค้ ิดเป็น -ถึงเวลำกม็ ำไดเ้ วลำกลบั -ทำงำนชุ่ยตลอดเวลำ -ทำตวั เช่นที่สอนศิษย์ -ไม่สำทบั คุณนิสยั -ชอบดุด่ำเดก็ ไร้เหตุผล -ไม่ซุกซนมวั โลกีย์ -เรื่องวนิ ยั ไม่กลำ้ เนน้ -งำนของตนทำไม่เป็ น -ไม่เป็นผกี ำรพนนั -ทำไม่เป็ นแต่สอนได้ -เชำ้ จรดเยน็ กินแต่เหลำ้ -ขยนั อบรมศิษย์ -ชอบแต่งกำยนำสมยั -ไม่สร่ำงเมำเขำ้ หอ้ งสอน -เป็นมิตรกบั ทุกคน -ของไทยๆไม่นิยม -พดู เพอ้ เจอ้ กบั ศิษย์ -เอ้ืออำรีต่อมิตรสหำย -ชอบชื่นชมกบั ของนอก -ดดั จริตเจรจำ -ไม่เอ้ืออำทรศิษย์ -เจำ้ นำยมำทำเป็นขยนั

การพฒั นาตนของครูสู่มืออาชีพ 1. อุดมการณ์ของครู สำหรับครูมืออำชีพ จะเนน้ ในเรื่องของกำรดำรงไวซ้ ่ึงอุดมกำรณ์ควำมเป็นครู มำกกวำ่ จะคำนึงถึงอำมิสสินจำ้ ง โดยพร้อมแสดงควำมเมตตำกรุณำต่อศิษย์ เสียสละและมุ่งมน่ั ในกำร ทำงำนเพือ่ เป้ำหมำยในกำรพฒั นำผเู้ รียนอยำ่ งเตม็ ศกั ยภำพตำมควำมสำมำรถที่ตวั เองพึงกระทำได้ 2. คุณลกั ษณะของการเป็ นครูทด่ี ี ครูมืออำชีพส่วนใหญ่จะมีลกั ษณะของกำรเป็นครูท่ีดีซ่ึงกำรเป็นครู ท่ีดีน้นั ถำ้ มองตำมเกณฑม์ ำตรฐำนวิชำชีพแลว้ จะสำมำรถสรุปไดค้ ร่ำวดงั น้ี - ตอ้ งเป็นผรู้ อบรู้ในเร่ืองของนโยบำยกำรศึกษำ เขำ้ ใจในหลกั สูตรและเน้ือหำวชิ ำที่สอนมี ทกั ษะในกำรสอนวดั และประเมินผลผเู้ รียนไดอ้ ยำ่ งถูกตอ้ ง

2. คุณลกั ษณะของการเป็ นครูทด่ี ี ครูมืออาชีพส่วนใหญ่จะมลี กั ษณะของการเป็ นครูทดี่ ี ซึ่งการเป็ นครูทด่ี นี ้ันถ้ามองตามเกณฑ์มาตรฐาน วชิ าชีพแล้วจะสามารถสรุปได้ดงั นี้ ตอ้ งเป็นผรู้ อบรู้ในเร่ืองของนโยบำยกำรศึกษำ เขำ้ ใจในหลกั สูตรและเน้ือหำวชิ ำที่สอน มีทกั ษะในกำรสอน วดั และ ประเมินผลผเู้ รียนไดอ้ ยำ่ งถูกตอ้ ง ติดตำมสถำนกำรณ์บำ้ นเมืองอยำ่ งสม่ำเสมอ สำมำรถจบั ประเดน็ และวเิ ครำะห์ปัญหำต่ำงๆได้ มีคุณธรรมจริยธรรมตำมหลกั ของจรรยำบรรณวชิ ำชีพ รู้จกั พฒั นำตนเองและส่งเสริมชุมชนอยเู่ สมอ

3. ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

4. คุณธรรมทใ่ี ช้ในการปฏบิ ัตงิ าน (1) ความมเี มตตากรุณาต่อศิษย์ (6) อดทน (2) มคี วามยตุ ธิ รรม (7) ประหยดั (3) มีความรับผดิ ชอบ (8) รักและศรัทธาในวชิ าชีพครู (4) มวี นิ ัย (9) มีความเป็ นประชาธิปไตยใน (5) ขยนั ขนั แข็ง การปฏิบตั งิ านและการดารงชีวติ