07สารเคมีที่ใช้ในชีวิตประจำวันและในสำนักงาน

LOGO หน่วยที่ 7 สารเคมีทีใ่ ช้ในชีวติ ประจาวนั และในสานักงาน วชิ าวทิ ยาศาสตร์ 4 โดย อาจารย์อมั พร ปรากฏมงคล กลบั เมนูหลกั

หน่วยที่ 7 สารเคมีทใ่ี ช้ในชีวติ ประจาวนั และในสานักงาน แบบทดสอบก่อนการเรียนรู้ เนื้อหาวชิ า แบบทดสอบหลงั การเรียนรู้ สารเคมีในชีวติ ประจาวนั สารเคมใี ช้ในสานักงาน กลบั เมนูหลกั • ใช้ทาความสะอาด - สเปรยป์ รับอากาศ • ใช้ทาเคร่ืองสาอาง - น้ายาเชด็ กระจก • ใช้ทาความสะอาดเสื้อผ้า - กาว

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าี่ใชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 1. สารละลายเบสในข้อใด เมื่อใช้ทาปฏิกริ ิยากบั กรดไขมันได้สบู่เหลว 1. โซเดยี มสเตยี เรต 2. โซเดยี มไฮดรอกไซด์ 3. โพแทสเซ่ียมไฮดรอกไซด์ 4. โซเดยี มและโพแทสเซ่ียมไฮดรอกไซด์ กลบั เมนูหลกั

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที า่ใี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 2. สารประกอบในข้อใดเป็ นผลพลอยได้จากการผลติ สบู่ 1. ฟี นอล 2. เมทานอล 3. เอทานอล 4. กลเี ซอรีน

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าใ่ี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 3. ข้อใดเป็ นสารทเ่ี ตมิ ลงในผงซักฟอกเพื่อช่วยให้ผ้าดูขาวยงิ่ ขนึ้ 1. โซเดยี มซิลเิ กต 2. เพอร์บอเรต 3. อลั คลิ คลอไรด์ 4. เมทลิ อะคริเลต

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที า่ใี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 4. ผงซักฟอกมผี ลทาให้สัตว์นา้ ตาย นา้ เป็ นสีดา และเกดิ ก๊าซไข่เน่ามีผลจากสารใด 1. สารฟอสเฟต 2. สารทาให้เกดิ ฟอง 3. สารลดแรงตงึ ผวิ 4. อะซิโตน

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าใี่ ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 5. ข้อใดเป็ นสารลดแรงตงึ ผวิ ทางนา้ ในผงซักฟอก 1. ABS 2. ACS 3. ADS 4. LBS

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที า่ใี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 6. ผลของ ผงซักฟอกท่ีมตี ่อผกั ตบชวามีผลจากสารใด 1. สารฟอสเฟต 2. สารทาให้เกดิ ฟอง 3. สารลดแรงตึงผวิ 4. อะซิโตน

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าี่ใชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 7. ผงซักฟอกประเภทใด นิยมนามาดดั แปลงทานา้ ยาปรับผ้านุ่ม 1. แอนไอออนกิ 2. แคตไอออนิก 3. นันไอออนิก 4. แอมโฟเทอริก

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าใ่ี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 8. สารฟอกขาวชนิดใด ใช้ลบรอยเปื้ อนประเภทยางพืช เช่น หยวกกล้วย 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที าใ่ี ชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 9. “ ไฮเตอร์ ” จดั เป็ นสารขจดั รอยเปื้ อนประเภทใด 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์

แบบทดสอบสการ่อเคนมกที า่ีใชร้ใเนรชียีวนติ ปรู้ระจาวนั แลในสานักงาน 10. นา้ ยาทาเลบ็ ใช้สารขจดั รอยเปื้ อนประเภทใด 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ กลบั เมนูหลกั

สารเคมที ่นี ามาใช้ทาความสะอาด สบู่ (Soap)  สบู่เป็นสารอินทรียไ์ ดจ้ ากกรดไขมนั พืช หรือไขมนั สัตว์ ทาปฏิกิริยากบั สารละลายเบสในทางอุตสาหกรรมผลิตท้งั สบู่แขง็ และสบู่เหลว โดยนากรด ไขมนั พชื หรือไขมนั สตั วม์ าผสมกนั เพ่ือใหเ้ น้ือสบู่นุ่มเนียนน่าใช้ ส่วนจะเป็น สบู่เหลวหรือสบู่แขง็ น้นั ข้ึนอยกู่ บั สารละลายเบสที่ใช้ ถา้ ใชโ้ พแทสเซียมไฮด อรกไซด(์ KoH ) จะไดส้ บู่เหลว ถา้ ใชโ้ ซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) จะไดส้ บู่ แขง็ เติมสารอื่น ๆ เพอ่ื เพมิ่ คุณสมบตั ิของสบู่ได.้

สารเคมีท่นี ามาใช้ทาความสะอาด สบู่ถ่านไม้ไผ่ดูดสารพษิ บารุงผวิ พรรณ ข้นั ตอนการทาสบู่ถ่านไม้ไผ่ดูดสารพษิ ส่วนผสมทส่ี าคญั 1. กลีเซอรีน Soap Bar 1/2 กิโลกรัม 2. น้ามะขามเปี ยก 1/2 กิโลกรัม 3. น้าผ้งึ / น้ามนั มะพร้าวบริสุทธ์ิ (Virgin coconut oil) อยา่ งละ 1/2 ชอ้ นโตะ๊ 4. ผงถ่านไมไ้ ผท่ ี่ผา่ นการเผาท่ี 1000 องศาเซ็นเซียส (Bamboo chacoal) 1-2 ชอ้ นตะ๊ 5. น้ามนั เปลือกส้มสกดั เยน็ วธิ ที า 1. ตม้ กลีเซอรีน ในภาชนะสเตนเลสท่ีไฟปานกลางประมาณ 20 นาที 2. ตม้ น้ามะขามเปี ยกท่ีผา่ นการกรองจนละเอียดในภาชนะสเตนเลส ประมาณ 5 นาที 3. ผสมกลีเซอรีน Soap bar กบั น้ามะขามเปี ยกเขา้ ดว้ ยกนั กวนใหเ้ ป็นเน้ือเดียวกนั ประมาณ 20 นาที 4. เติมผงถ่านไมไ้ ผแ่ ลว้ คนเป็นเน้ือเดียวกนั ต้งั ไฟต่อประมาณ 5 นาทีแลว้ ดบั ไฟ 5. เติมน้าผ้งึ น้ามนั มะพร้าวบริสุทธ์ิ และน้ามนั เปลือกส้มตามลงไป 6. เทใส่พมิ พท์ ิ้งไวป้ ระมาณ 1 ชว่ั โมง สบูจ่ ะแขง็ ตวั แลว้ นาออกจากพิมพส์ ามารถ นาไปใช้ ถ่านไมไ้ ผเ่ ป็นสบู่ท่ีปราศจากการเติมแต่งสี มีคา่ pH ที่ใกลเ้ คียงกบั ผวิ มนุษย์ โดย ไมใ่ ชส้ ารเคมีปรับสภาพคา่ pH แตใ่ ชส้ มุนไพรมะขาม และน้าผ้งึ ป่ าในการปรับค่า pH) มีส่วนผสมของ Virgin coconut oil และน้าผงึ จึงอ่อนโยนต่อทุกสภาพ

สารเคมีท่ีนามาใช้ทาความสะอาด สารซักฟอก (Synthetic Detergent) มีบทบาทมากในชีวติ ประจาวนั และมหี ลากหลายชนิด  มอี งค์ประกอบท่ีสาคญั เหมือนกนั อยู่อย่างหน่ึง คือ มีสารลดแรงตงึ ผวิ ได้แก่ อลั คลิ เบนซีนซัลโฟเนต ในปริมาณไม่น้อย กว่า ร้อยละ 18 สารลดแรงตงึ ผวิ ทาหน้าท่ี ลดแรงตงึ ผวิ ของนา้ และกาจดั คราบสกปรกพวกไขมนั ละลายนา้ ประเภทของสารซักฟอก  1. สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทแอนไอออนิก เป็ นสารเคมที ีเ่ ป็ นผลพลอยได้จากการกลน่ั ปิ โตรเลยี ม  2. สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทแคตไอออกนิก ไม่คอยนิยมนามาใช้ทาเป็ นผงซักฟอก นิยมใช้ในนา้ ยาปรับผ้านุ่ม  3. สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทนันไอออนิก ผงซักฟอกประเภทนีท้ าให้มฟี องน้อยแต่ขจดั คราบไขมนั ได้ดี  4. สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทนันไอออนิก นิยมทาแชมพเู ดก็  องค์ประกอบของสารซักฟอกและสารเพมิ่ คุณสมบตั ขิ องผงซักฟอก • สารลดแรงตงึ ผวิ ทาหน้าทลี่ ะลายไขมนั สิ่งสกปรกหลดุ ออกจากเนื้อผ้าคือ Alkyl Benzene Sulfonate (ABS) = สลายตวั ช้า LINEAR Alkyl Benzene Sulfonate (LAS) = สลายตัวเร็ว • โซเดยี มไตรโพลฟี อสเฟต = สารฟอสเฟต = ป้องกนั ไม่ให้สิ่งสกปรกย้อนกลบั ไปจบั เส้นใยผ้า ทาให้นา้ เป็ นเบส • โซเดยี มซิลเิ กต = เป็ นสารลดฟองท่ีใช้กบั เคร่ืองซักผ้า • สารประกอบเพอร์บอเรต = เป็ นสารฟอกขาวทาให้ผ้าขาวเม่ือถูกแสงแดด • โซเดียมคาร์บอกซีเมทิลเซลลโู ลส = ป้องกนั การตกตะกอนของผงซักฟอก

สารกาจัดรอยเปื้ อนเสื้อผ้า  สารกาจดั รอยเปื้ อนจากเสื่อผ้าเป็ นงานละเอยี ดอ่อน ต้องใช้ความระมัดระวงั เกย่ี วกบั เส้นใยผ้าก่อนกาจดั ด้วยนา้ ยาใด ๆ ให้ใช้นา้ ยาน้ันทดสอบกบั ่ตะเขบ็ เสื้อผ้าด้านในก่อนว่ามีปฏิกริ ิยาต่อกนั หรือไม่ ถา้ ไม่มีจงึ กาจดั รอยเปื้ อน แล้วดงึ ผ้าให้ตงึ บนปากชามหรือแก้ว จากน้ันจงึ ใช้สารกาจดั รอยเปื้ อนแล้วเช็ดออกให้มีบริเวรเปื้ อนและซึมน้อยที่สุด ซ่ึงเป็ น ข้นั ตอนทาลายสิ่งสกปรกออกจากเส้นใยผ้าก่อนนาไปซักฟอกจุดน้ัน แล้วจงึ ซักฟอกท้ังตวั สารกาจดั รอยเปื้ อนได้แก่  แอลกอฮอล์ ใชก้ าจดั รอยเป้ื อนจากกระดาษคาร์บอน ยาขดั รองเทา้ ลิปติก  น้ามนั สน และน้ามนั ก๊าด ใชก้ าจดั รอยเป้ื อนจากสีทาบา้ น  ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ใชก้ าจดั รอยเป้ื อนจากยางกลว้ ย ยางมงั คุด ยางไมต้ ่าง ๆ (ไฮเตอร์)  อะซิโตน เป็นแอลกอฮอลช์ นิดหน่ึงใชก้ าจดั รอยเป้ื อนจากยาทาเลบ็ ปากกาหมึกแหง้

สารเคมีท่นี ามาใช้ทาเคร่ืองสาอาง แป้งฝ่ ุน (Powders) ชนิดของแป้งฝ่ ุน  แป้งฝ่นุ โรยตวั  แป้งฝ่นุ โรยตวั เดก็  แป้งฝ่นุ ผดั หนา้ ส่วนประกอบของแป้งฝ่ ุน  สารทลั ค์ (Talc)หรือแคลเซียมคาร์บอเนตชนิดผดงเบาละเอียดผา่ นการฆ่าเช้ือจุลินทรียแ์ ลว้  ส่ิงปรุงแต่ง ไดแ้ ก่ สารสงั กะสี ดินขาว กรดบอริก ออกไซดข์ องสงั กะสี สารกนั เสีย และ สารแต่งกลิ่น

สารเคมที น่ี ามาใช้ทาเคร่ืองสาอาง แชมพู (Shampoo) ส่ วนประกอบของแชมพู  1.สารลดแรงตึงผวิ เป็ นสารทีท่ าให้แชมพูเกดิ ฟองเพื่อชาระสิ่งสกปรกออกจากเส้นผมและหนังศีรษะ • สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทแอนไอออนิก ใช้ผลติ แชมพูมากท่สี ุด ล้างออกง่าย ข้อเสีย เส้นผมแห้ง • สารลดแรงตึงผวิ ประเภทนันไอออนิก นิยมเป็ นสารเพมิ่ ฟอง • สารลดแรงตึงผวิ ประเภทแคตไอออกนิกไม่นิยมผลติ แชมพเู พราะระคายเคืองนัยน์ ล้างออกยาก • สารลดแรงตงึ ผวิ ประเภทแอมโฟเทอริก เหมาะกบั ทาแชมพูเด็ก เพราะไม่ระคายเคืองนัยน์ตา  2.สารปรุงแต่ง • สารกนั รังแค • สารเพม่ิ ฟอง • สารปรับสภาพเส้นผม • สารขจดั คราบ • สารกนั เสีย • สารเพมิ่ ความหนืด • สารทาให้ใส ทาให้ข่นุ

สารเคมที นี่ ามาใช้ทาเคร่ืองสาอาง ยาสีฟัน ( Toothpaste ) ส่ วนผสม  หินปูนบริสุทธ์ิ  กลีเซอรรีน  เติมแป้ง น้าตาล ผงขดั สารทาใหเ้ กิดฟอง กลิ่น เกลือ เมนทอล และฟลูออไรดเ์ พือ่ เคลือบฟัน ลปิ ตกิ  เน้ือลิปติก เป็นส่วนผสมของน้ามนั ไขมนั เช่นน้ามนั แร่ น้ามนั ละหุ่ง วาสลิน ลาโนลีน ข้ีผ้งึ  สีลิปติก เป็นสีท่ีอนุญาตใหใ้ ชใ้ นผลิตภณั ฑอ์ าหาร ยา และเคร่ืองสาอาง  สารปรุงแต่ง น้าหอม สารกนั หืน สารช่วยใหผ้ วิ นุ่ม สารต่อตา้ นจุลินทรียใ์ นเน้ือลิปติก

สารเคมที ่ีใช้ในสานักงาน  สเปรย์ปรับอากาศ มสี ารละลายอะสิโตนผสมอยู่ด้วยถ้าร่างกายได้รับมผี ลต่อระบบทางเดนิ หายใจ ทาให้หายใจ ช้าลงมอี าการมนึ งงคล้ายคนเมาเหล้า และมสี ารซีเอฟซีทาลายโอโซนในช้ันนบรรยากาศ นา้ ยาเช็ดกระจก  จะมีสารเมทานอลหรือเมทิลแอลกอฮอลเ์ ป็นส่วนผสม จะทาปฏิกิริยากบั ผวิ หนงั และเป็น อนั ตรายต่อผใู้ ช้ แต่สามารถทาลายคราบสกปรกต่าง ๆ ไดด้ ี ถา้ แอลกอฮอลเ์ ขา้ สู่ร่างกาย ปริมาณมาก จะทาใหม้ ีอาการปวดศีรษะ หวั ใจเตน้ ชา้ และมีผลต่อนยั นต์ า ทาให่ตาพร่ามวั และถึงข้นั ตาบอดได้

สารพษิ จากพืชก่อมะเร็ง สารพษิ จากพืชออกฤทธ์ิต่อร่างกาย บริเวณปาก, คอ , ลาไส้ และ ระบบประสาท ผกั กดู ต้นปรง หมากดบิ พริก ทาลายไขกระดูก มฤี ทธ์ิทาให้ คนทก่ี นิ หมาก รสเผด็ เพมิ่ การ เมด็ เลือดขาวลดลง เกดิ มะเร็ง เป็ นมะเร็งทใี่ น หลงั่ นา้ ย่อยใน ปัสสาวะเป็ นเลือด ของตับ ไต ช่องปาก กระเพาะอาหารมี ผลต่อเย่ือบุผวิ เพราะรสเผด็ ร้อน

สารพษิ จากสัตว์ สารพษิ จากสัตว์ออกฤทธ์ิต่อร่างกาย งู ,คางคก , ปลาปักเป้า , แมงกะพรุนไฟ , แมงป่ อง , ตะขาบ , ผงึ้ , แมงมมุ , ตะขาบ ปลาปักเป้า คางคก แมงกะพรุนไฟ แมงมุม,แมงป่ อง,ตะขาบ พษิ อยู่ที่ ไข่ ตบั หนัง เมื่อกนิ มฤี ทธ์ทิ าให้ความดนั คนทก่ี นิ หมากเป็ น รสเผด็ เพม่ิ การหลง่ั เข้าไปรู้สึกเจบ็ ทปี่ ลายลนิ้ ชัก เพมิ่ หวั ใจเต้นแรง เข้า มะเร็งทในช่องปาก นา้ ย่อยในกระเพาะ คล่ืนไส้ อาเจียน อมั พาต ตาย เส้ นเลือดตาย อาหารมผี ลต่อเยื่อบุ ผวิ เพราะรสเผด็ ร้อน กลบั เมนูหลกั

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าใ่ี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 1. นา้ ยาทาเลบ็ ใช้สารขจดั รอยเปื้ อนประเภทใด 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ กลบั เมนูหลกั

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าใ่ี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 2. “ ไฮเตอร์ ” จดั เป็ นสารขจดั รอยเปื้ อนประเภทใด 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าใ่ี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 3. สารฟอกขาวชนิดใด ใช้ลบรอยเปื้ อนประเภทยางพืช เช่น หยวกกล้วย 1. อะซิโตน 2. แอกอฮอล์ 3. สารฟอกขาว 4. ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าี่ใรช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 4. ผงซักฟอกประเภทใด นิยมนามาดดั แปลงทานา้ ยาปรับผ้านุ่ม 1. แอนไอออนกิ 2. แคตไอออนิก 3. นันไอออนิก 4. แอมโฟเทอริก

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที า่ใี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 5. ผลของ ผงซักฟอกท่ีมตี ่อผกั ตบชวามีผลจากสารใด 1. สารฟอสเฟต 2. สารทาให้เกดิ ฟอง 3. สารลดแรงตงึ ผวิ 4. อะซิโตน

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที า่ใี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 6. ข้อใดเป็ นสารลดแรงตงึ ผวิ ทางนา้ ในผงซักฟอก 1. ABS 2. ACS 3. ADS 4. LBS

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าใ่ี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 7. ผงซักฟอกมผี ลทาให้สัตว์นา้ ตาย นา้ เป็ นสีดา และเกดิ ก๊าซไข่เน่ามีผลจากสารใด 1. สารฟอสเฟต 2. สารทาให้เกดิ ฟอง 3. สารลดแรงตึงผวิ 4. อะซิโตน

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที าใ่ี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 8. ข้อใดเป็ นสารทเ่ี ตมิ ลงในผงซักฟอกเพื่อช่วยให้ผ้าดูขาวยงิ่ ขนึ้ 1. โซเดยี มซิลเิ กต 2. เพอร์บอเรต 3. อลั คลิ คลอไรด์ 4. เมทลิ อะคริเลต

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที า่ใี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 9. สารประกอบในข้อใดเป็ นผลพลอยได้จากการผลติ สบู่ 1. ฟี นอล 2. เมทานอล 3. เอทานอล 4. กลเี ซอรีน

แบบทดสอบสหารลเคงั มกที า่ใี รช้ใเนรีชยีวนติ รปู้ระจาวนั แลในสานักงาน 10. สารละลายเบสในข้อใด เม่ือใช้ทาปฏิกริ ิยากบั กรดไขมันได้สบู่เหลว 1. โซเดยี มสเตยี เรต 2. โซเดยี มไฮดรอกไซด์ 3. โพแทสเซี่ยมไฮดรอกไซด์ 4. โซเดยี มและโพแทสเซ่ียมไฮดรอกไซด์ กลบั เมนูหลกั

LOGO AJ.AMPORN PRAKOTMONGKOL กลบั เมนูหลกั