บัญชีชั้นกลาง-ตั๋วเงินรับ

กำรบญั ชชี น้ั กลำง 1 จดั ทำโดย 3201-2001 นำงสำวนฤนนั ท์ ศริ แิ สน เลขที่ 9 บทท่ี 5 ตว๋ั เงินรบั ปวส.1 แผนกพำณิชยกำร สำขำวชิ ำกำรบญั ชี วทิ ยำลยั เทคนิคเทงิ

สำระกำรเรยี นรู้ 01 02 03 04 ควำมหมำยของตว๋ั เงินรบั ประเภทของตว๋ั เงินรบั วนั ครบกำหนดชำระของตว๋ั เงิน กำรคำนวณดอกเบ้ียตำมตว๋ั เงิน การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เรอ่ื งตว๋ั เงนิ รบั

แนวคดิ ตว๋ั เงินรบั จดั เป็ นสินทรพั ย์ประเภทหมุนเวียนที่มีสภำพคล่อง และเป็ นตวั๋ เงินที่กิจกำรไดร้ บั จำก บุคคลภำยนอกทสี่ ญั ญำวำ่ จะจำ่ ยชำระเงินตำมตวั๋ เมื่อตว๋ั นน้ั ครบกำหนด เม่ือเปรียบเทยี บระหวำ่ งลูกหน้ีและตว๋ั เงินรบั กิจกำรอำจยนิ ยอมทจ่ี ะรบั ตวั๋ เงินมำกกวำ่ ลูกหน้ีเพรำะถำ้ ตว๋ั เงินเป็ นตว๋ั ชนดิ ทม่ี ีดอกเบ้ียก็จะทำใหก้ ิจกำร มีรำยไดเ้ พิ่มข้ึนจำกดอกเบ้ียรบั สำหรบั ลูกหน้ีกิจกำรไม่ไดค้ ดิ ดอกเบ้ีย นอกเหนือจำกนนั้ กิจกำรสำมำรถนำตว๋ั ทยี่ งั ไมถ่ ึงกำหนดไปขำยลดใหก้ บั ธนำคำรได้ การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรือ่ งตว๋ั เงนิ รบั

01 ควำมหมำยของตวั๋ เงินรบั การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรื่องตว๋ั เงนิ รบั

ความหมายของตว๋ั เงนิ รบั ความหมายของตว๋ั เงนิ รบั คำวำ่ ตวั๋ เงินรบั ตำมทก่ี ำหนดในมำตรฐำนกำรบญั ชโี ดยสมำคม นกั บญั ชแี ละผสู้ อบบญั ชีรบั อนุญำตแหง่ ประเทศไทย มถิ ุนำยน 2546 มดี งั น้ี ตว๋ั เงินรบั (Note receivable) หรือ ตว๋ั สญั ญาใชเ้ งิน (Promissory note) หมำยถึง หนงั สอื ตรำสำรซง่ึ บุคคลหน่ึงเรยี กวำ่ ผูอ้ อกตว๋ั ใหค้ ำมนั่ สญั ญำวำ่ จะใชเ้ งินจำนวนหนึ่งใหแ้ ก่บุคคลอกี คนหนึ่งหรอื ใชใ้ หต้ ำมคำสง่ั ของบุคคลอกี คนหน่ึงเรยี กวำ่ ผูร้ บั เงิน กิจกำรมกั ไดร้ บั ตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินหรือตวั๋ เงินรบั จำกลูกคำ้ ท่ีตอ้ งกำรขยำยระยะเวลำกำรจำ่ ย ชำระเงินกิจกำรบำงแหง่ กำหนดเงื่อนไขใหล้ ูกคำ้ ใหม่หรอื ลูกคำ้ ที่มีควำมเส่ียงสูงชำระหน้ีใหก้ บั กิจกำร โดยกำรออกตวั๋ สญั ญำใชเ้ งิน นอกจำกน้ียงั ใชใ้ นกรณีใหพ้ นกั งำนหรือบริษทั ย่อยกูย้ ืมเงิน หรือให้ สำหรบั กำรขำยสนิ ทรพั ยถ์ ำวรประเภท ทดี่ นิ อำคำรหรอื อุปกรณ์ การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เรอ่ื งตว๋ั เงนิ รบั

02 ประเภทของตว๋ั เงินรบั การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรื่องตว๋ั เงนิ รบั

1. แบ่งตามกจิ กรรมของรายการที่เกดิ ข้นึ 1.1 ตวั๋ เงนิ รบั ท่ีเกดิ จากการดาเนินงานตามปกติ หรือ ตว๋ั เงนิ รบั 1.1 การคา้ ( Trade notes receivable ) หมำยถึง ตวั๋ เงินรบั ท่ีเกิด จำกกำรดำเนินงำนตำมปกติของกิจกำร เชน่ ตวั๋ เงินรบั ท่ีลูกหน้ีได้ ออกใหเ้ พื่อชำระคำ่ สนิ คำ้ 1.2 ตว๋ั เงนิ รบั ท่ีไม่ไดเ้ กดิ จากการดาเนินงานตามปกติ (Nontrade 1.2 notes receivable) เชน่ ตวั๋ เงินที่กิจกำรไดร้ บั จำกกำรกูย้ ืมเงินของ บริษทั ในเครือหรือลูกจำ้ ง ตวั๋ เงินรบั ที่มีผลจำกกำรกูเ้ งินของลูกคำ้ เป็นตน้ ดงั นนั้ กำรรำยงำนควรแยกออกจำกตวั๋ เงินรบั ท่ีเกิดจำกกำร ดำเนินงำนตำมปติ การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เรื่องตว๋ั เงนิ รบั

2. แบ่งตามลกั ษณะของตราสารท่ีออก ตวั อยำ่ งตว๋ั สญั ญำใชเ้ งิน 2.1 ตวั๋ สญั ญาใชเ้ งนิ (Promissory Note) การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เรือ่ งตวั๋ เงนิ รบั ตำมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์ มำตรำ 983 หมำยถึง หนงั สอื ตรำสำรทบ่ี ุคคลผูห้ นึ่งที่เรียกวำ่ ผอู้ อกตวั๋ (ลูกหน้ี) ใหค้ ำมนั่ สญั ญำวำ่ จะใชเ้ งินจำนวนหน่ึงใหแ้ ก่บุคคลอีก บุคคลหนึ่ง หรือใชใ้ หต้ ำมคำสง่ั ของบุคคลอีกบุคคลหน่ึงเรียกวำ่ ผรู้ บั เงิน (เจำ้ หน้ี) ตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินตอ้ งมขี อ้ ควำมตอ่ ไปน้ี 1. คำบอกชอ่ื วำ่ เป็ นตว๋ั สญั ญำใชเ้ งิน 2. คำมนั่ สญั ญำโดยปรำศจำกเงื่อนไขวำ่ จะใชเ้ งินเป็ นจำนวน แน่นอน 3. วนั ถึงกำหนดใชเ้ งิน 4. สถำนทใ่ี ชเ้ งิน 5. ชอื่ หรอื ยี่หอ้ ของผรู้ บั เงิน 6. วนั และสถำนทท่ี อ่ี อกตว๋ั สญั ญำใชเ้ งิน 7. ลำยมอื ชอ่ื ผอู้ อกตว๋ั

2.2 ตว๋ั แลกเงนิ (Bill of Exchange) ตวั อยำ่ งของตวั๋ แลกเงิน ตว๋ั แลกเงิน คือ หนงั สอื ตรำสำรท่ีบุคคลผูห้ น่ึงที่ การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรอ่ื งตว๋ั เงนิ รบั เรียกว่ำผูส้ งั่ จ่ำย สงั่ บุคคลอีกผูห้ น่ึง เรียกว่ำผูจ้ ่ำย ใหใ้ ชเ้ งิน จำนวนหน่ึงแก่บุคคลหนึ่งหรือใหใ้ ชต้ ำมคำสง่ั ของบุคคลอีกคน หนึ่งซงึ่ เรยี กวำ่ ผรู้ บั เงิน ดงั นนั้ ตวั๋ แลกเงินมีบุคคลทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง 3 ฝ่ ำย คอื • ฝ่ ำยแรกคอื ผสู้ งั่ จำ่ ย (เจำ้ หน้ี) • ฝ่ ำยทส่ี องคอื ผจู้ ำ่ ย (ลกู หน้ี) • ฝ่ ำยทส่ี ำมคอื ผรู้ บั เงิน ตวั๋ แลกเงินตอ้ งมีขอ้ ควำมตอ่ ไปน้ี 1. คำบอกชอื่ วำ่ เป็ นตว๋ั แลกเงิน 2. คำสง่ั อนั ปรำศจำกเงื่อนไขใหจ้ ำ่ ยเงินจำนวนแน่นอน 3. ชอ่ื หรอื ยหี่ อ้ ของผจู้ ำ่ ย 4. วนั ถึงกำหนดใชเ้ งิน 5. สถำนทใี่ ชเ้ งิน 6. ชอ่ื หรอื ยหี่ อ้ ของผูร้ บั เงินหรอื จำ่ ยใหแ้ ก่ผถู้ ือ 7. วนั และสถำนทท่ี อี่ อกตวั๋ 8. ลำยมือชอ่ื ผสู้ ง่ั จำ่ ย

2.3 เช็ค (cheque) ตวั อยำ่ งของเชค็ เช็ค คือ หนงั สือตรำสำรท่ีบุคคลคนหน่ึงท่ี การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรือ่ งตว๋ั เงนิ รบั เรียกวำ่ ผูส้ งั่ จำ่ ย สง่ั ธนำคำรใหใ้ ชเ้ งินจำนวนหนึ่งเม่ือทวง ถำม ใหแ้ กบ่ ุคคลอกี คนหนึ่งหรือใหใ้ ชต้ ำมคำสง่ั ของบุคคลอกี คนหนึ่งซงึ่ เรียกวำ่ ผรู้ บั เงิน ดงั นนั้ เช็ค เหมือนกบั ตวั๋ แลกเงิน คือมีบุคคลเกี่ยวขอ้ ง 3 ฝ่ ำย คอื • ผสู้ งั่ จำ่ ย • ผจู้ ำ่ ย ธนำคำร • ผรู้ บั เงิน ผรู้ บั เงิน เชค็ ตอ้ งมขี อ้ ควำมตอ่ ไปน้ี 1. คำบอกชอื่ วำ่ เป็ นเชค็ 2. คำสง่ั อนั ปรำศจำกเงื่อนไขใหจ้ ่ำยเงินจำนวนแน่นนอน 3. ชอื่ หรือย่ีหอ้ ของผรู้ บั เงินหรือจำ่ ยใหแ้ กผ่ ถู้ ือ 4. ชอื่ หรอื ยห่ี อ้ และสำนกั งำนของธนำคำร 5. สถำนทใ่ี ชเ้ งิน 6. วนั และสถำนทอี่ อกเชค็ 7. ลำยมือชอื่ ผสู้ ง่ั จำ่ ย

แบง่ ตำมลกั ษณะ 3. แบ่งตามลกั ษณะดอกเบ้ยี ดอกเบ้ีย 3.1 ตว๋ั เงนิ รบั ชนดิ มีดอกเบ้ยี (Interest-berating Notes) เป็นตว๋ั เงินทมี่ ีอตั รำดอกเบ้ยี ระบุไวห้ นำ้ ตวั๋ เงิน เมื่อตวั๋ ครบ 3.1 กำหนดจะไดร้ บั ชำระเงินเป็นจำนวนเงินตำมทร่ี ะบุไวใ้ นตว๋ั บวกดว้ ย ดอกเบ้ียตำมอตั รำทกี่ ำหนดไวต้ ำมระยะเวลำของตว๋ั เงินรบั นน้ั 3.2 ตวั๋ เงนิ รบั ชนดิ ไม่มีดอกเบ้ยี (Noninterest- bearing Note) หมำยถึง ตวั๋ เงินทไี่ มม่ ีอตั รำดอกเบ้ียระบุไวบ้ น 3.2 ตว๋ั ดงั นน้ั เมอื่ ตวั๋ ครบกำหนดผูจ้ ำ่ ยเงินจะจำ่ ยเฉพำะจำนนวนเงิน ทร่ี ะบุไวห้ นำ้ ตวั๋ เทำ่ นนั้ การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เร่อื งตว๋ั เงนิ รบั

03 กำรนบั วนั ครบกำหนดชำระ ของตว๋ั เงิน การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เร่อื งตวั๋ เงนิ รบั

1. เม่ือตวั๋ เงินระบุวนั ครบกำหนดเป็ นปี 2 3. เม่ือตว๋ั เงินระบุวนั ครบกำหนดเป็ นจำนวน ดงั นนั้ วนั ที่ครบกำหนดของตวั๋ เงินจะ วนั กำรนบั วนั ตลบกำหนดจะไม่นบั วนั ที่ออก เป็ นวนั ท่ีและเดือนเดียวกนั กบั วนั ท่ี เมื่อตวั๋ ระบวุ นั ครบกาหนดเป็ นเดอื น ตว๋ั แต่จะนบั วนั ครบกำหนด กล่ำวคือ จะเร่ิม ระบุไวใ้ นตว๋ั แตป่ ีตำ่ งกนั เชน่ นบั จำกวนั ที่ถดั จำกวนั ท่ีออกตว๋ั ไปจนถึงวนั 2. เม่ือตว๋ั เงินระบุวนั ครบกำหนดเป็ นจำนวน ครบกำหนด เชน่ • ออกตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินวนั ท่ี 1 สิงหำคม เ ดื อ น ก ำ ร นับ ว ัน ค ร บ ก ำ ห น ด จ ะ นับ ว ัน ท่ี • ออกตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินวนั ท่ี 12 ตุลำคม 2545 มีอำยุ 1 ปี เพรำะฉะนน้ั ตวั๋ ดงั เดยี วกนั กบั วนั ที่ระบุในตวั๋ แตกตำ่ งกนั ที่เดือน กลลำ่ จะครบกำหนดวนั ที่ 1 สิงหำคม โดยใชว้ ธิ นี บั เดอื นชนเดอื น เชน่ 2545 อำยุ 90 วนั กำรคำนวณวนั ครบ 2546 • ออกตว๋ั สญั ญำใชเ้ งินวนั ที่ 15 กนั ยำยน กำหนด ดงั น้ี 1 2545 มีอำยุ 1 เดือน ดงั นั้นวนั ครบ ต.ค. (31-12) 19 วนั กำหนดของตวั๋ เงิน คือวนั ที่ 15 ตุลำคม พ.ย. 30 วนั เมื่อตว๋ั ครบกาหนดชาระเป็ นปี 2545 ธ.ค. 31 วนั • อออกตว๋ั สญั ญำใชเ้ งินวนั ที่ 10 มีนำคม ม.ค.(ปี 2546) 10 วนั 2546 มีอำยุ 3 เดือน ดังนั้นวนั ครบ ก ำ ห นด ข อ ง ต๋ัวเ งิ น คือ วันที่ 1 0 รวม 90 วนั มถิ ุนำยน 2546 ดงั นน้ั วนั ครบกำหนดของตว๋ั เงิน คือ วนั ที่ 10 มกรำคม 2546 3 เมื่อตวั๋ ระบวุ นั ครบกาหนดเป็ นวนั การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เร่อื งตวั๋ เงนิ รบั

04 การคานวณดอกเบ้ยี ตามตว๋ั เงนิ การบญั ชชี ั้นกลาง 1 เร่อื งตั๋วเงนิ รบั

กำรคำนวณดอกเบ้ยี ตำมตว๋ั เงินจะคำนวณเฉพำะตว๋ั เงินชนิดมดี อกเบ้ยี เทำ่ นนั้ สตู รในการคานวณดอกเบ้ยี ดอกเบ้ยี = เงินตน้ * อตั รำดอกเบ้ยี * ระยะเวลำ สำหรบั อตั รำดอกเบ้ียทน่ี ำมำคำนวณนน้ั จะเป็นอตั รำดอกเบ้ียตอ่ ปีทรี่ ะบุไวใ้ นตว๋ั เงิน ตวั อย่างท่ี 1 ก. ไดร้ บั ตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินมูลคำ่ 10,000 บำท อตั รำดอกเบ้ยี 10% ตอ่ ปี อำยุ 3 เดอื น การคานวณ ดอกเบ้ยี = 10,000 * 10% * 3/12 250 บำท = เงินตน้ + ดอกเบ้ยี 10,000 + 250 ดงั นน้ั มลู คำ่ ตว๋ั เงินเมอ่ื ครบกำหนด = 10,250 บำท = = การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เรื่องตว๋ั เงนิ รบั

ตวั อย่างท่ี 2 ข. ไดร้ บั ตวั๋ สญั ญำใชเ้ งินมลู คำ่ 10,000 บำท อตั รำดอกเบ้ยี 10% ตอ่ ปี อำยุ 45 วนั การคานวณ ดอกเบ้ยี = 10,000 * 10% * 45/365 = 123.29 บำท ดงั นน้ั มูลคำ่ ตวั๋ เงินเมอื่ ครบกำหนด = เงินตน้ + ดอกเบ้ยี = 10,000 + 123.29 = 10,123.29 บำท หมายเหตุ กำรคำนวณเป็นจำนวนวนั 1 ปี ควรจะใชเ้ กณฑ์ 365 วนั แตเ่ พ่ือควำมสะดวกในกำรคำนวณอำจใช้ 360 วนั ตวั อย่างที่3 ค. ไดร้ บั ตว๋ั สญั ญำใชเ้ งินมลู คำ่ 10,000 บำท อตั รำดอกเบ้ยี 10% ตอ่ ปี อำยุ 1 ปี การคานวณ ดอกเบ้ยี = 10,000 * 10% * 1 ปี 1,000 บำท = เงินตน้ + ดอกเบ้ยี 10,000 + 1,000 ดงั นน้ั มลู คำ่ ตว๋ั เงินเมอ่ื ครบกำหนด = 11,000 บำท = = การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เร่อื งตว๋ั เงนิ รบั

บทสรุป ตวั๋ เงินรบั เป็ นหนงั สือแสดงสิทธิของกิจกำรที่จะไดร้ บั ชำระเงินตำมจำนวนเงิน เวลำ และสถำนที่จำก บุคคลหรอื กิจกำรทรี่ ะบุไวห้ นำ้ ตวั๋ ตว๋ั เงินรบั แบง่ ตำมลกั ษณะของกำรระบุดอกเบ้ียได้ 2 ชนิดคือตว๋ั เงินรบั ชนิดระบุ อตั รำดอกเบ้ียไวห้ นำ้ ตวั๋ และตว๋ั เงินรบั ชนิดไม่ระบุอตั รำดอกเบ้ียไวห้ นำ้ ตว๋ั ตวั๋ เงินรบั มีหลกั ปฏิบตั ิทำงบญั ชีจะ ข้ึนอยู่กบั กำรใชป้ ระโยชน์จำกตว๋ั เงินรบั ของแต่ละกรณี หลกั กำรปฏิบตั ิทำงกำรบญั ชีจะมีขนั้ ตอนเร่ิมจำกกำร คำนวณหำวนั ครบกำหนด คำนวณ จำนวนเงินหนำ้ ตวั๋ เม่ือครบกำหนด หำกตว๋ั มีดอกเบ้ียจะตอ้ งคำนึงถึงรำยกำร ปรบั ปรุงเมอ่ื ส้นิ ปี พรอ้ มทงั้ มีกำรบนั ทกึ บญั ชเี ก่ียวกบั ตว๋ั เมอื่ กิจกำรไดร้ บั และบนั ทึกตวั๋ เม่ือครบกำหนด และหำก ส้ินปี จะมีกำรปรบั ปรุงดอกเบ้ียของตวั๋ เงินรบั และตวั๋ เงินรบั สำมำรถนำไปหำผลประโยชนจ์ ำกตว๋ั โดยนำไปขำยลด ใหแ้ ก่ธนำคำร ตวั๋ เงินรบั เป็นสนิ ทรพั ยป์ ระเภทหมุนเวยี นมีอำยุไมเ่ กิน 1 ปี แสดงในงบดุล การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรอื่ งตวั๋ เงนิ รบั

ศพั ทบ์ ญั ชี ความหมาย ลาดบั ศพั ทบ์ ญั ชี ตว๋ั เงินรบั ตว๋ั สญั ญาใชเ้ งนิ 1 Note receivable 2 Promissory note ตวั๋ แลกเงนิ 3 Bill of Exchange เชค็ 4 Cheque 5 Interest-berating Notes ตวั๋ เงนิ รบั ชนดิ มีดอกเบ้ยี 6 Noninterest-bearing ตวั๋ เงนิ รบั ชนดิ ไม่มีดอกเบ้ยี การบญั ชชี น้ั กลาง 1 เรือ่ งตว๋ั เงนิ รบั

แหล่งอำ้ งองิ ศิรวิ รรณ ผวิ นวล. หนงั สอื รำยวชิ ำบญั ชชี นั้ กลำง 1. พิมพค์ รง้ั ท่ี 1. กรุงเทพฯ : สำนกั พิมพเ์ อมพนั ธ,์ 2558 . http://anyflip.com/uutq/vkvc/basic https://krurabieb.wordpress.com/category/5ตว๋ั เงนิ รบั https://krurabieb.wordpress.com/2007/11/28/ควำมหมำยและประเภทของตวั๋ เงินรบั https://sites.google.com/site/voccertsubjects/2201-2107 การบญั ชชี นั้ กลาง 1 เร่อื งตว๋ั เงนิ รบั