หนังสือการ์ตูน เรื่องพัฒนาการของอาณาจักรธนบุรี

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 3 พฒั นาการของอาณาจักรธนบรุ ี ตอน การสถาปนาและปจั จยั ทมี่ ผี ลตอ่ ความเจริญรงุ่ เรอื งของ อาณาจกั รธนบรุ ี

คำนำ หนังสือการ์ตนู เล่มน้เี ป็นส่วนหน่งึ ของรายวิชาสารสนเทศ และนวัตกรรมสาหรับ การสอนสังคมศึกษา ซึ่งในหนังสือการ์ตูนเล่มนี้จะเล่าถึงการล่มสลายของอาณาจักรอยุธยา ในพุทธศักราช 2310 ส่งผลให้เกิดความวุ่นวาย เกิดเป็นก๊กขึ้นปกครองตนเอง แยกตัวเป็น อิสระต่อกัน เจ้าตากได้หลบหนีออกจากกรุงศรีอยุธยาไปต้ังหลัก และรวบรวมกาลังพล เพ่ือกลับมากอบกู้กรุงศรีอยุธยาจากพม่า จนสามารถกอบกู้ได้สาเร็จ แต่ด้วยสภาพบ้านเมือง ของกรุงศรีอยุธยาโดยเผาทาลายยากท่ีจะฟ้ืนฟู เจ้าตากจึงได้ไปสถาปนาราชธานีใหม่ที่ กรงุ ธนบุรี และทาพธิ รี าชาภิเษกเกียรตยิ ศเปน็ พระเจา้ แผ่นดิน นามวา่ “พระเจ้ากรงุ ธนบรุ ี” ขอขอบคุณ ดร.ทวัช บุญแสง อาจารย์ประจาวิชา คุณครูนวลจรัส จิตสงค์ ครูท่ีปรึกษา และนางสาวเบญจลักษณ์ เกียรติเสรีกุล นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพ ครู ที่ให้คาปรึกษา แนะนา และให้ความช่วยเหลือ จนทาให้หนังสือการ์ตูนเล่มนี้สาเร็จลุล่วง ไปไดด้ ว้ ยดี หวังว่าหนังสือการ์ตูนเล่มจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ หากหนังสือการ์ตูน เล่มนี้ผดิ พลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ ทีน่ ้ดี ้วย คณะผูจ้ ดั ทา

สวัสดีครับ ผมชื่อ “จุก” เพ่ือน ๆ พร้อมจะไปเรียนรู้ประวัติศาสตร์ไทย ตอน การสถาปนาและปัจจัยท่ีมีผลต่อ ความเจริญรุ่งเรืองของอาณาจักรธนบุรี กับผมหรือยังครับ ก่อนอื่นผมจะแนะนา ให้เพ่ือน ๆ รู้จักกับตัวละครสาคัญ ๆ รวมถึงส่ิงที่ควรรูใ้ นเรื่องนี้กอ่ นนะครบั - ถ้าพรอ้ มแลว้ เราไปกนั เลย -

สมเด็จพระเจา้ กรงุ ธนบรุ ี หรือ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงเปน็ พระมหำกษัตรยิ ์ผกู้ อ่ ต้ังอำณำจกั รธนบรุ ี และเปน็ พระมหำกษัตรยิ พ์ ระองค์เดยี ว ของอำณำจักรธนบุรี เจา้ เมอื งระยอง เป็นผู้ปกครองหวั เมืองระยอง

เจ้าเมอื งจันทบรุ ี เป็นผู้ปกครองหัวเมอื งจันทบรุ ี แม่ทพั สกุ ี้ เปน็ แม่ทพั หรอื พระนำยกองทีพ่ มำ่ แตง่ ต้ังใหค้ มุ กำลงั ที่คำ่ ยโพธส์ิ ำมตน้ ทำงเหนือของพระนคร

นายทองอนิ เปน็ คนไทยทพ่ี มำ่ แตง่ ตัง้ ใหค้ ุมกำลังทเี่ มอื งธนบุรี นายสุดจินดา หรือ กรมพระราชวังบวรมหาสรุ สิงหนาท เปน็ ผนู้ ำทพั เจำ้ ตำกจำกเมืองจนั ทบุรไี ปตคี ำ่ ยของ พมำ่ ท่ีโพธ์ิสำมตน้ จนสำมำรถกอบกเู้ อกรำชจำก กำรเสยี กรุงศรอี ยุธยำครง้ั ท่ี 2 ได้

กรมหมื่นเทพพพิ ธิ หรอื พระยาพิพธิ เปน็ ผคู้ ุมกองทัพ ตัง้ คำ่ ยประชดิ คำ่ ยของพม่ำที่ โพธ์ิสำมตน้ จนสำมำรถกอบกเู้ อกรำชจำกกำร เสยี กรุงศรอี ยธุ ยำครัง้ ท่ี 2 ได้ พระยาพิชัยดาบหกั หรือ พระยาพไิ ชย เปน็ ผู้คุมกองทพั ตง้ั คำ่ ยประชิดคำ่ ยของพม่ำที่ โพธ์ิสำมต้น จนสำมำรถกอบกเู้ อกรำชจำกกำร เสียกรงุ ศรอี ยธุ ยำครงั้ ท่ี 2 ได้

แผนทีแ่ สดงอาณา เขตประเทศไทย ในอดตี

ในสมยั สมเด็จพระเจ้ำเอกทัศ หรือ สมเด็จพระที่นั่งสุริยำศน์- อมรินทร์ เกิดควำมขัดแย้งทำงทหำรคร้ังท่ีสองระหว่ำงรำชวงศ์ โกนบองแห่งพม่ำ กับรำชวงศ์บ้ำนพลูหลวงแห่งอยุธยำ ในศึกคร้ังน้ี เปน็ ผลพวงของสงครำมพระเจำ้ อลองพญำ เม่ือ พ.ศ. 2303 ฝำ่ ยพม่ำ ส่งกองทัพเข้ำบุกครองอยุธยำเป็นสองทำงแบบคีม ทัพพม่ำพิชิต กำรปอ้ งกันของทพั อยุธยำ และเข้ำล้อมกรงุ ศรีอยธุ ยำนำน 14 เดือน

ครั้งพม่ำล้อมกรุงศรีอยุธยำ พระยำตำกถูกเกณฑ์ลงมำจำก กำแพงเพชร เพื่อช่วยรักษำพระนคร วันหนึ่งพม่ำยกทัพมำพระยำตำก เอำปืนใหญ่ยิ่งพม่ำโดยไม่ได้ขออนุญำตก่อน จึงถูกภำคทัณฑ์จนเกือบ ตอ้ งโทษ

พระยำตำกเสียใจคิดว่ำ ถึงจะรบพุ่งรักษำกรุงก็จะไม่เป็นประโยชน์ จึงรวบรวมสมัครพรรคพวกได้ประมำณ 500 คน ตกค่ำก็ยกทัพออกจำกค่ำย วัดพิชัย ตีฝ่ำพม่ำตำมรำยทำงไปทำงทิศตะวันออก เดินทำงผ่ำน แดน เมืองฉะเชิงเทรำ เมอื งชลบุรี ไปจนถงึ เมอื งบำงละมุง

ข่ำวพระยำตำกรบชนะพม่ำหลำยคร้ังก็เล่ืองลือแพร่ สะพัดไป อย่ำงรวดเร็ว รำษฎรต่ำงพำกันมำอ่อนน้อม เข้ำเป็นบริวำรได้พลมำก จนเป็นกองทัพ พระยำตำกจึงลงไปเมืองระยอง หมำยจะเอำเมืองระยอง เป็นท่ีต้ัง และรวบรวมกำลังทหำรต่อไป ฝ่ำยเจ้ำเมืองระยองเห็น พระยำตำกมีกองทพั เขม้ แขง็ เกรียงไกรก็เหลอื กำลงั ทจี่ ะสู้ จงึ พำพรรคพวก มำออ่ นน้อม และพำเขำ้ เมือง

เม่ือพระยำตำกลงไปถึงเมืองระยองนั้น กรุงศรีอยุธยำยังไม่เสียแก่พม่ำ บรรดำหวั เมอื งตำ่ ง ๆ กค็ ิดว่ำพระยำตำกซ่องสุมผคู้ นเพอื่ ผลประโยชน์ของตัวเอง ไม่ใชแ่ ก่บ้ำนเมือง เช่นเดียวกับข้ำรำชกำรเก่ำแก่ในเมืองระยอง ซ่ึงไม่เห็นด้วยท่ี พระระยองเจ้ำเมืองเปิดประตูเมืองรับพระยำตำกเข้ำมำ เหล่ำข้ำรำชกำรจึง รวบรวมรีพลเขำ้ ตีคำ่ ยพระยำตำก

พระยำตำกรู้ทันเสียก่อนจึงจัดกองทัพตีโอบกัน เข้ำมำจนสำมำรถ ฆ่ำฟันข้ำศึกกระจัดกระจำยไปหมด และทำให้พระยำตำกท่ีได้เมืองระยอง เป็นสิทธิ์เด็ดขำดในวันน้ัน ซ่ึงกำรตีเมืองระยองของพระยำตำกในครั้งน้ี ส่งผลให้เป็นผู้ละเมิดกฎหมำย ควำมผิดเข้ำขั้นกบฏ พระยำตำกจำต้อง ปล่อยเลยตำมเลย แล้วตั้งตนเป็นใหญ่ในเมืองระยอง เหล่ำบริวำรก็เรียกว่ำ “เจำ้ ตำก” ตั้งแตน่ ั้นมำ

เมื่อเจ้ำตำกตั้งตัวเป็นอิสระก็เห็นว่ำเมืองระยองเล็กเกินไป จึงเล็งไปที่ เมืองจันทบุรี ซึ่งเป็นเมืองใหญ่ท่ีสุดในภำคตะวันออก เจ้ำตำกใคร่จะทรำบว่ำ พวกเมืองจนั ทบุรจี ะเป็นศัตรูหรือไม่ จึงแต่งต้ังทูตไปยังเมืองจันทบุรี เพ่ือแจ้งว่ำ เจ้ำตำกได้รวบรวมกำลังพลอยู่ที่เมืองระยอง หมำยจะยกไปรบพม่ำ ขอให้พระยำจันทบุรีเห็นแก่บ้ำนเมือง มำช่วยกันปรำบปรำมข้ำศึกให้ กรุงศรอี ยุธยำกลับมำผำสุกเหมอื นดงั แตก่ ่อน

ขณะน้ันกรุงศรีอยุธยำเสียแก่พม่ำพอดี พม่ำจับเอำพระเจ้ำแผ่นดิน และเจ้ำนำยเชือ้ พระวงศไ์ ปหมด เมื่อกรุงแตกควำมคิดของผ้มู กี ำลังและอำนำจ ตำมหัวเมืองก็เปลี่ยนแปลงไปตำมสถำนกำรณ์ พระยำจันทบุรีก็ไม่ตอบรับ ไมตรขี องเจำ้ ตำก

เจำ้ ตำกจงึ ตัดสินใจบกุ เขำ้ ตีเมอื งจันทบุรโี ดยเรียก นำยทัพ นำยกอง มำส่ังว่ำ เรำจะตีเมืองจันทบุรีในค่ำวันนี้ เม่ือกองทัพหุงข้ำวเย็นกินเสร็จแล้ว ใหเ้ ททง้ิ อำหำรทเี่ หลือ และตอ่ ยหม้อเสียให้หมด หมำยไปกินข้ำวเช้ำด้วยกันที่ ในเมืองเอำพรุ่งนี้ ถ้ำตีเมืองไม่ได้ในค่ำวันน้ี ก็จะได้ตำยเสียด้วยกันให้หมด นำยทพั นำยกองเคยเห็นอำญำสทิ ธิ์ของเจำ้ ตำกมำกอ่ น จึงไมม่ ใี ครกลำ้ ขดั ขืน

คร้ันเวลำค่ำเจ้ำตำกจึงให้ทหำรไปซุ่มอยู่ไม่ให้ชำวเมืองรู้ตัว สั่งใหฟ้ ังเสยี งปนื สัญญำณเข้ำปล้นเมืองให้พร้อมกัน พวกไหนเข้ำเมืองได้ ก่อนให้โห่ร้องขึ้น เพ่ือให้พวกทำงด้ำนอ่ืนรู้ เม่ือเตรียมควำมพร้อมเสร็จ ไดฤ้ กษ์ เวลำ 3 นำฬิกำ เจำ้ ตำกกท็ รงชำ้ งพังคีรีบัญชร และให้ยิงปืนเป็น สัญญำณบอกทหำรให้เข้ำปล้นพร้อมกัน ส่วนเจ้ำตำกขับช้ำงพระท่ีน่ัง เข้ำพังประตูเมือง

ขณะน้ันชำวเมืองซึ่งรักษำหน้ำที่ยิงปืนใหญ่น้อย ระดมยิ่งมำเป็นอันมำก นำยท้ำยช้ำงที่น่ังเห็นลูกปืนก็เกรงจะถูกเจ้ำตำก จึงเก่ียวข้ำงที่นั่งให้ถอยออกมำ เจ้ำตำกขัดพระทยั ชกั พระแสงหันมำจะฟันนำยท้ำยช้ำง ตกใจมำกร้องทูลขอชีวิตไว้ แล้วไสช้ำงกลับเขำ้ ซ้อื พับบำนประตูเมอื งจนพงั ลง พวกทหำรก็กรกู ันเขำ้ เมอื งได้

พวกชำวเมืองรู้ว่ำข้ำศึก เข้ำเมืองได้แล้ว ต่ำงก็ละหน้ำที่ พำกันแตกหน้ี ส่วนพระยำจนั ทบรุ ี พำครอบครัวลงเรือหนีไปยังเมือง บันทำยมำศ เจ้ำตำกตีเมือง จันทบุรีได้น้ันเป็น วันอำทิตย์ เดือน 7 ปีกุน พ.ศ. 2310 หลัง เสียกรงุ ศรีอยธุ ยำไปแล้ว 2 เดอื น และเกลี้ยกล่อมผู้คนให้กลับคืนยัง ภมู ิลำเนำเดิม

คร้นั เห็นว่ำ เมืองจันทบุรเี รยี บรอ้ ยดแี ลว้ กย็ กกองทพั ไปยงั เมอื งตรำด เมื่อยึดเมืองตรำดได้แล้ว เจ้ำตำกก็กลับเมืองจันทบุรี และเจ้ำตำกก็มีอำนำจ สิทธิขำดตลอดทุกหัวเมืองชำยทะเลตะวันออก จึงตั้งต้นตระเตรียมกำรท่ีจะ เข้ำมำทำสงครำมกอบก้กู รงุ ศรอี ยธุ ยำตอ่ ไป

ช่วงเวลำนั้นเป็นฤดูฝน มีมรสุมทำงทะเลตะวันออก กำรรบพุ่ง ต้องหยุดชะงักไว้ก่อน แต่เจ้ำตำกก็ไม่ได้อยู่เฉย ให้ทหำรลงมือต่อเรือรบ รวบรวมเคร่ืองศัสตรำวุธยุทธภัณฑ์ เตรียมกำลังให้พร้อม หมำยจะยกขึ้น มำชิงกรงุ ศรอี ยธุ ยำในฤดูแล้ง

เมือ่ เจ้ำตำกเตรยี มทพั อยูท่ ่ีเมอื งจนั ทบรุ ี มีขำ้ รำชกำรเกำ่ ใน กรุงศรีอยุธยำไปเขำ้ รว่ มด้วยหลำยคน มหี ลวงศักดน์ิ ำยเวรมหำดเลก็ และนำยสุดจนิ ดำ (กรมพระรำชวงั บวรมหำสรุ สิงหนำท) ได้นำยทพั นำยกองมำกขึน้ พอถึงเดอื น 11 ปกี ุน พ.ศ. 2310 ส้ินมรสมุ เจ้ำตำก ตอ่ เรอื รบได้ 100 ลำ และรวบรวมทหำรได้ 5,000 คน กย็ กทพั ออก จำกเมอื งจนั ทบุรี

ฝ่ำยนำยทองอินรู้ว่ำ เจ้ำตำกยกกองทัพเรือเข้ำมำทำงปำกน้ำ ก็รีบแจง้ ไปยังสกุ ี้แมท่ พั ทีค่ ่ำยโพธสิ์ ำมต้น ให้พลปืนขนึ้ ประจำป้อมวิไชย- ประสิทธ์ิ เตรียมพร้อมต่อสู้ ครั้นกองทัพเจ้ำตำกมำถึงทหำรเห็นว่ำเป็น คนไทยดว้ ยกันเองก็มิอยำกต่อสู้ เจ้ำตำกจึงได้เมืองธนบุรี และจับตัวนำย ทองอนิ ไปประหำรชีวิต แล้วเร่งกองทพั ยกขึ้นไปยังกรุงศรีอยธุ ยำ

ฝ่ำยสุก้ีแม่ทัพพม่ำที่ค่ำยโพธิ์สำมต้นเมื่อทรำบว่ำ ธนบุรีเสียแก่เจ้ำตำกแล้วก็ตกใจ รีบสั่งให้แม่ทัพรอง ชื่อมองย่ำ ยกกองทัพเรือลงมำสกัดอยู่ที่เพนียด ส่วนเจ้ำตำกเม่ือทรำบว่ำ มีข้ำศึกมำดักรอก็ยังกองทัพรอไว้ เพรำะไม่รู้ว่ำข้ำศึกมีจำนวน มำกนอ้ ยเทำ่ ใด

ขณะที่คนไทยท่ีอยู่ในกองทัพพม่ำ เม่ือรู้ว่ำกองทัพไทยด้วยกัน ยกขึน้ ไปก็รวนเร จะหลบหนีบำ้ ง จะมำเขำ้ กบั เจำ้ ตำกบำ้ ง มองย่ำเห็นท่ำไม่ดี เกรงว่ำหำกพวกไทยไม่เต็มใจจะต่อสู้แล้วพำกันเป็นกบฏข้ึนมำ จะควบคุม กองทัพไม่ได้ จงึ รีบหนเี อำตัวรอดกลับมำท่คี ่ำยโพธิ์สำมต้น

รุ่งเช้ำเจ้ำตำกได้รู้ว่ำ ข้ำศึกถอยทัพออกจำกเพนียดแล้วก็รีบ ยกทพั ตำมขึ้นไป ระดมทหำรเขำ้ ตีค่ำยพม่ำข้ำงฟำกตะวันออก พอเวลำ 9 นำฬิกำก็ตีได้ค่ำยน้ัน เจ้ำตำกให้เข้ำต้ังรักษำค่ำยแล้วทำบันได สำหรับจะพำดปนี ค่ำยพม่ำฟำกตะวันตก

คร้ันเข้ำเวลำค่ำก็สั่งให้พระยำพิพิธ พระยำพิไชย นำยทหำรจีน คุมกองทหำรจีนไปต้ังค่ำยประชิด ค่ำยสุก้ีทำงวัดกลำง พอรุ่งเช้ำก็ให้ กองทหำรไทย-จีน เข้ำระดมตีค่ำยสุกี้พร้อมกัน รบกันต้ังแต่เช้ำจนเที่ยง กองทัพเจ้ำตำกก็เข้ำค่ำยทหำรพม่ำได้ ฆ่ำสุก้ีแม่ทัพตำยในสนำมรบ ไพรพ่ ลทเี่ หลอื หนีไปได้บำ้ ง ทโี่ ดนจับได้และตกเปน็ เชลยกม็ อี ยู่มำก

เจ้ำตำกตคี ่ำยพม่ำท่ีโพธ์สิ ำมต้นแตก ก็ได้กรุงศรีอยุธยำกลับคืนมำ เป็นของไทยอีกคร้ัง เมื่อได้ชัยชนะแล้วเจ้ำตำกก็ต้ังทัพ อยู่ในค่ำยพม่ำที่ โพธสิ์ ำมตน้ สง่ั ใหป้ ล่อยคนไทยที่ถูกพม่ำจองจำ ซึง่ มีทัง้ พระบรมวงศำนวุ งศ์ ข้ำรำชกำร และเหลำ่ รำษฎร

จำกนั้นสั่งกำรให้ขุด พระบรมศพพระเจ้ำเอกทัศ เชิญลงพระโกศ ประดิษฐำนในพระเมรุท่ีสร้ำงไว้ เที่ยวหำพระสงฆ์ที่ยังเหลืออยู่มำสวด ตำมประเพณีแลว้ ถวำยพระเพลงิ พระบรมศพ และบรรจุพระอัฐิตำมเย่ียงอย่ำง สมเด็จพระเจำ้ แผน่ ดนิ แตก่ อ่ นมำ

หลังเสร็จพิธีเจ้ำตำกก็ทรงช้ำง ทอดพระเนตรในบริเวณ พระรำชวัง และสถำนท่ีต่ำง ๆ ในพระนคร เห็นปรำสำทรำชมณเฑียร วดั วำอำรำม บำ้ นเรอื นรำษฎร ถูกข้ำศึกเผำทำลำยเสยี หำย เป็นอันมำก ก็สลดใจจึงล้มเลิก ควำมตั้งใจท่ีจะบูรณะกรุงศรีอยุธยำ แต่จะไปสร้ำง เมอื งธนบรุ เี ปน็ เมืองหลวงใหม่แทน

เหตุท่ีเจ้ำตำกทรงสร้ำงเมืองหลวงใหม่เพรำะทรงเห็นว่ำ กรุงศรอี ยธุ ยำแม้จะเป็นที่มีชัยภูมิด้วยน้ำล้อมรอบ มีป้อมปรำกำรมั่นคง ก็จริง แต่กำลังพลของเจ้ำตำกท่ีมีอยู่ไม่มำกพอท่ีจะบำรุงรักษำกรุง และขณะนน้ั ศัตรูก็มีทั้งพม่ำ และก๊กต่ำง ๆ ซ่ึงกรุงศรีอยุธยำอยู่ในทำง ที่ข้ำศึกจะมำถึงได้สะดวกท้ังทำงบก และทำงน้ำ ถ้ำมีกำลังไม่มำกพอ กำรตัง้ อยู่ท่ีกรงุ ศรีอยธุ ยำก็จะเป็นอนั ตรำย

กำรลงมำต้ังอยู่ที่เมืองธนบุรี ก็ไม่ห่ำงไกลจำกกรุงศรีอยุธยำนัก แต่ได้เปรยี บตรงท่ใี กลท้ ะเล แม้ขำ้ ศกึ มำทำงบกไม่มีทัพเรือเป็นกำลังก็ยำกท่ี จะตีกรุงธนบุรี หำกสุดวิสัยรักษำเมืองไว้ไม่ได้จริง ๆ ก็อยู่ใกล้ปำกน้ำ สำมำรถลงเรือถอยทัพกลับไปเมืองจันทบุรีอย่ำงเดิมก็สะดวก ด้วยเหตุผลน้ี เจำ้ ตำกจงึ ตง้ั กรุงธนบุรีเป็นรำชธำนี แล้วทำพิธีรำชำภิเษกประกำศเกียรติยศ เปน็ พระเจำ้ แผ่นดิน ทรงพระนำมวำ่ “ พระเจ้ำกรงุ ธนบรุ ี ”



สาระนา่ ร้กู บั จกุ ภายหลังจากที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้สถาปนา กรุงธนบุรีเป็นราชธานีใน พ.ศ. 2311 เป็นต้นมา อาณาจักรธนบุรี ก็เร่ิมมีความเป็นปึกแผ่น มีการขยายพระราชอาณาเขตออกไปอย่าง กว้างขวาง การค้ากับต่างประเทศโดยเฉพาะการค้าขายกับพ่อค้าจีน ก็ขยายตัวมากข้ึนมีการพัฒนาด้านต่างๆ เช่น การเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การสร้างสรรค์ ภมู ปิ ญั ญาและวัฒนธรรมไทยตามลาดบั

ปจั จยั ทมี่ ผี ลตอ่ ความเจรญิ รงุ่ เรอื ง ของอาณาจกั รธนบรุ ี

ควำมเขม้ แขง็ ทำงดำ้ นกำรทหำร ห ลั ง จ า ก ก า ร เ สี ย ก รุ ง ศ รี อ ยุ ธ ย า ใ น พ.ศ. 2310 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ทรง รวบรวมชุมนุมต่างๆท่ีต้ังตัวเป็นใหญ่เข้ามาอยู่ ภ า ย ใ ต้ อ า น า จ ข อ ง พ ร ะ อ ง ค์ ไ ด้ เ ป็ น ผ ล ส า เ ร็ จ นอกจากน้ี พระองค์ยังมแี มท่ พั ที่มีความสามารถ เช่น สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก เจ้าพระยาสุรสีห์ พระยาพิชัย (ดาบหัก) เป็นต้น และการที่รัฐต่างๆ ไมส่ ามารถรบชนะธนบรุ ไี ด้เหมือนสมัยอยุธยาก่อนจะ เสียกรุง ทาให้อานาจทางทหารของธนบุรีเป็นที่น่า เกรงขามของข้าศึก ส่งผลให้ธนบุรีขยายอาณาเขต ออกไปไดก้ วา้ งขวางมากขึน้

นโยบำยฟื้นฟูเศรษฐกจิ ในระยะแรกของการสถาปนาอาณาจักร ธ น บุ รี เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ขอ ง ธ น บุ รี ต ก ต่ า ล ง ม า ก สื บ เ นื่ อ ง ม า จ า ก ส ง ค ร า ม เ สี ย ก รุ ง ศ รี อ ยุ ธ ย า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงใช้นโยบาย แก้ปัญหาด้านเศรษฐกิจอย่างเร่งด่วน เช่น การแก้ไขปัญหาเร่ืองขาดแคลนข้าวสาร ข้าวเปลือก การอาศัยพ่อค้าสาเภาจีนช่วยแก้ไขให้การค้าฟื้นตัว การส่งเสริมให้ราษฎรทานา เพาะปลูก เป็นต้น เศรษฐกิจจึงได้เรม่ิ ฟื้นตัวอยา่ งรวดเร็ว

นโยบำยฟน้ื ฟพู ระพทุ ธศำสนำ ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ้ า ต า ก สิ น ม ห า ร า ช ให้ความสาคัญกับพระพุทธศาสนาเป็นอย่างย่ิง โดยเฉพาะฟ้ืนฟูคณะสงฆ์ที่เสื่อมโทรมลงไปมาก เมื่อคราวสงครามเสียกรุงศรีอยุธยาให้เจริญรุ่งเรือง ดังเดิม เพราะพระพุทธศาสนาถือเป็นหลักสาหรับ การดาเนินชีวิตของคนไทยในสมัยน้ัน ถ้าคณะสงฆ์ มี ค ว า ม ม่ั น ค ง แ ล ะ เ ค ร่ ง ค รั ด ต่ อ ก า ร รั ก ษ า ศี ล ประพฤติธรรม ก็จะช่วยจรรโลงสังคมไทยสมัยนั้น ได้มาก

พบกันใหม่ในตอนท่ี 2 ตอน พฒั นาการทางประวตั ิศาสตร์ของอาณาจกั รธนบรุ ี และการเส่อื มอานาจของอาณาจักรธนบุรี

บรรณำนกุ รม ณรงค์ พว่ งพิศ และวมุ ชิ ัย มูลศลิ ป.์ (ม.ป.ป.). หนงั สอื เรียน รำยวิชำพืน้ ฐำน ประวัติศำสตร์ ม.2. พิมพ์ครง้ั ที่ 12. กรุงเทพฯ : บรษิ ัท ไทยรม่ เกล้า จากดั . . (ม.ป.ป.). คู่ มื อ ค รู ป ร ะ ก อ บ ก ำ ร ส อ น รำยวิชำพ้ืนฐำน ประวัติศาสตร์ ม.๒. พิมพ์ครั้งที่ ๑๒. กรุงเทพฯ : ไทยร่มเกล้า จากัด. สุภกฤกษ์ บุญทอง และคณะ. (2557). ประวัติศำสตร์ชำติไทย สมัยธนบุรี. พิมพ์คร้ังท่ี 4. ปทุมธานี : สกายบุก๊ ส์. ประวัติศำสตร์สมัยธนบุรี. (2558). สืบค้นเมื่อวันท่ี 23 มกราคม 2563, จาก : http://www.soccersuck.com/boards/topic/1240171?fbclid=IwAR2jF pc3JXOhss17yhnQxhTfdRylXSR3euYNl3oxp23NWvhS6Tm- GnBWCtM. สมเด็จพระเจำ้ กรงุ ธนบุรี. (ม.ป.ป.). สบื คน้ เมอ่ื วนั ที่ 23 มกราคม 2563. จาก : https://th. wikipedia.org/wiki/สมเดจ็ พระเจ้ากรงุ ธนบุรี. สมเด็จพระบวรรำชเจ้ำมหำสุรสิงหนำท. (ม.ป.ป.). สืบค้นเม่ือวันท่ี 24 มกราคม 2563. จาก : https://th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสงิ หนาท.

ในพทุ ธศักราช 2310 เกิดการล่มสลายของอาณาจกั รอยุธยา ส่งผลให้ เกิดความวุ่นวาย เกิดเป็นก๊กข้นึ ปกครองตนเอง แยกตัวเป็นอิสระต่อกัน เจ้าตาก ได้หลบหนีออกจากกรุงศรีอยุธยา ไปตั้งหลักและรวบรวมกาลังพล เพ่ือกลับมา กอบกู้กรุงศรีอยุธยาจากพม่า จนสามารถกอบกู้ได้สาเร็จ แต่ด้วยสภาพบ้านเมือง ของกรุงศรีอยุธยาโดยเผาทาลายยากที่จะฟื้นฟู เจ้าตากจึงได้ไปสถาปนาราชธานี ใหม่ท่ีกรุงธนบุรี และทาพิธีราชาภิเษกเกียรติยศเป็นพระเจ้าแผ่นดินนามว่า “พระเจ้ากรุงธนบรุ ี”