คู่มือการประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 45 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 4.4 การบริหารจดั การขอ้ มูล สารสนเทศ และระบบการทำ�งาน ท่ปี รบั เปน็ ดิจทิ ลั เต็มรปู แบบ มีประสิทธภิ าพ และใชง้ านได้ ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอย่าง Basic การจดั ท�ำ แผนการปรับเปลย่ี น มแี ผนงานในการรองรบั การเปล่ียนแปลงรปู แบบการท�ำ งานเพอ่ื รองรบั รปู แบบการทำ�งานและการรวบรวม ระบบเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั มกี ารวเิ คราะหก์ ระบวนการ และโอกาส -การวางแผนการปรบั เปลย่ี น ขอ้ มลู มาเปน็ ระบบดจิ ิทัล ในการพัฒนารูปแบบการทำ�งาน รวมทง้ั การเตรียมบุคลากรใหพ้ รอ้ มรับ รปู แบบการท�ำ งานและ เทคโนโลยี มีฮารด์ แวร์และซอฟท์แวร์ ทเี่ หมาะสมรองรับ การรวบรวมขอ้ มลู มาเปน็ มีตัววัดเพอ่ื ใช้ติดตามการบรรลุ ดจิ ทิ ัลอยา่ งเป็นระบบและ ตามแผนการปรับเปลีย่ นสรู่ ะบบ มตี ัววัดการบรรลตุ ามแผน ดจิ ิทัลอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ (รวมทั้ง งานอยา่ งมีประสิทธิภาพ การพัฒนาระบบการจดั การข้อมลู (Planning of เพ่ือรองรับการเชือ่ มตอ่ ของขอ้ มลู กบั digitalization) สว่ นราชการอ่ืนตามภาระหนา้ ท่ี) Advance การวิเคราะห์ความเสีย่ งของระบบ เชน่ สป.สธ. มกี ารบรหิ ารจดั การระบบขอ้ มลู ตามมาตรฐานสากล ISO 270001 เทคโนโลยดี จิ ิทัล มีการพฒั นาระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศใหเ้ ปน็ ไปตามยุทธศาสตรเ์ ทคโนโลยี -มกี ารวิเคราะหค์ วามเส่ียง สารสนเทศสขุ ภาพ (eHealth Strategy) มแี ผนแมบ่ ทเทคโนโลยีสารสนเทศ การป้องกันการโจมตี การวางแผนการปอ้ งกันการโจมตี และการสอ่ื สารกระทรวงสาธารณสขุ (ICT Master Plan) แผนแมบ่ ทความมน่ั คง ทางไซเบอรแ์ ละการ ทางไซเบอร์ ปลอดภัยด้านเทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สารแหง่ ชาติ รวมถึงควบคมุ ตาม เตรียมพรอ้ มต่อภัยพิบัติ หลักการ CIA 3 ประการ สป.สธ. ใชเ้ ทคโนโลยี Cloud Computing ในการ และภาวะฉกุ เฉนิ การเตรียมพรอ้ มต่อภัยพบิ ัตแิ ละ จดั เก็บฐานขอ้ มูลและให้บริการ Virtual Server แกห่ น่วยงานในสงั กดั ซึ่ง ทม่ี ปี ระสทิ ธผิ ล ภาวะฉกุ เฉนิ ทอ่ี าจมตี อ่ ระบบฐานขอ้ มลู เป็นการลงทุนในภาพรวมทคี่ มุ้ ค่า มปี ระสทิ ธิภาพและปลอดภยั นอกจากน้ี (Cybersecurity and และการปฏบิ ตั ิการบนไซเบอร์ พรอ้ ม สป.สธ. ยังจัดเตรยี มระบบสำ�รองและก้คู นื ขอ้ มลู (DR-Site) โดยเช่าระบบ BCM) ทงั้ แผนรองรับ ส�ำ รองข้อมลู และกูค้ นื (Disaster and Recovery Site) พรอ้ มเครือขา่ ย INTRANET/INTERNET จากบรษิ ทั กสท. โทรคมนาคม จำ�กดั เพอ่ื เปน็ แหลง่ ส�ำ รองระบบฐานข้อมูลที่มีความสำ�คญั สงู เป็นต้น Significance การใชเ้ ทคโนโลยีมาเพมิ่ เชน่ การพฒั นา Mobile Application ทส่ี ามารถตอบสนองผรู้ บั บรกิ าร ประสทิ ธภิ าพของกระบวนการท�ำ งาน การออกแบบการตดิ ตามงานในระบบเสมอื นจรงิ การรายงานข้อมูล -การใชเ้ ทคโนโลยีดจิ ิทลั ทค่ึ รอบคลมุ พนั ธกจิ หลกั ของหนว่ ยงาน และระบบเตือนภัยแบบ real-time การตดิ ตามแผนงานบนแผนที่ มาเพม่ิ ประสิทธภิ าพของ GIS ระบบธุรกิจแบบ e-Business มีระบบรายงานและสือ่ สารกับ กระบวนการทำ�งาน ลดต้นทนุ ลดตน้ ทนุ และการรายงาน ติดตามงานอยา่ งรวดเรว็ ประชาชนไดร้ วดเรว็ ในแตล่ ะพนื้ ท่ี เป็นต้น ผลได้ทันการณ์ และมี การสร้างนวตั กรรมการให้บรกิ าร ประสิทธิผล (Efficiency การเชื่อมโยงเครือขา่ ยและข้อมลู and effectiveness)
46 คูม่ ือการประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 หมวด 5 การมุ่งเน้นบุคลากร
คูม่ อื การประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 47 กรอบการประเมนิ สถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 หมวด 5 การมุ่งเนน้ บคุ ลากร เปา้ หมาย : เพอ่ื ใหส้ ว่ นราชการมนี โยบายและระบบการบรหิ ารจดั การดา้ นบคุ ลากรทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ ตอบสนองยทุ ธศาสตร์ และสรา้ งแรงจงู ใจ มคี วามคลอ่ งตวั และมงุ่ เนน้ ผลสมั ฤทธ์ิ มกี ารสรา้ งวฒั นธรรมการท�ำ งานทด่ี ี กอ่ เกดิ ความรว่ มมอื มรี ะบบการพฒั นา บคุ ลากรทนั สมยั พฒั นาบคุ ลากรในสว่ นราชการใหก้ า้ วทนั เทคโนโลยี มที กั ษะในการแกไ้ ขปญั หา สรา้ งความรอบรู้ และความมจี รยิ ธรรม มีความคิดริเรมิ่ ทีน่ ำ�ไปสู่นวัตกรรม มีความเปน็ ผ้ปู ระกอบการสาธารณะ ปฏบิ ัติงานโดยเนน้ ใหป้ ระชาชนเปน็ ศูนยก์ ลาง Basic Advance Significance (A&D) (Alignment) (Integration) 5.1 ระบบการจัดการ การวางแผนกำ�ลงั คน ระบบการประเมินผลงาน และ นโยบายการจดั การบคุ ลากร บุคลากรตอบสนอง ใหต้ รงกบั ความตอ้ งการและ ความก้าวหนา้ สรา้ งแรงจูงใจแก่ สนบั สนุนการท�ำ งานให้ ยทุ ธศาสตร์และสร้าง บคุ ลากร และบรรลุยทุ ธศาสตร์ มีคลอ่ งตวั รองรับการ เพ่ือประโยชน์สูงสดุ ของ เปลย่ี นแปลง แรงจูงใจ ระบบงานของราชการ 5.2 ระบบการทำ�งานทมี่ ี สภาพแวดลอ้ มการท�ำ งาน สภาพแวดล้อมท่ีสร้างแรงจูงใจ เป็นทีมทีม่ สี มรรถนะสูง ประสิทธภิ าพ คล่องตัว และ ปลอดภยั คล่องตวั สนบั สนุน ให้บคุ ลากรมีความรับผิดชอบ คล่องตัว ท�ำ งานรว่ มกบั การทำ�งาน สรา้ งความรว่ มมือ กลา้ ตดั สนิ ใจ เขา้ ถึงข้อมูลเพื่อใช้ มุ่งเนน้ ผลสัมฤทธิ์ เครือขา่ ยภายนอก ทำ�งาน แกป้ ญั หาท่ีซบั ซอ้ น 5.3 การสร้างวัฒนธรรม สร้างวฒั นธรรมที่เปน็ มอื อาชีพ ค้นหาปจั จยั ที่สรา้ ง มปี ระสทิ ธภิ าพสงู สร้างความ การทำ�งานที่ดี และความ เปดิ โอกาสใหค้ ิดริเร่ิม และ ความผูกพนั ท่มุ เท ภูมใิ จ และความเปน็ เจ้าของ มีผลการดำ�เนินงานท่ีดี ร่วมมอื สรา้ งสรรคส์ ู่การสรา้ งนวัตกรรม ใหแ้ กบ่ ุคลากร 5.4 ระบบการพัฒนา พฒั นาคุณธรรม จริยธรรม เพ่มิ พูน สง่ั สมทกั ษะ ความรู้ พฒั นาบคุ ลากรและผู้น�ำ ใหม้ ี บคุ ลากร ทักษะ ความรู้ ในการทำ�งาน ความเชยี่ วชาญที่สำ�คญั ความรอบรู้ สามารถตดั สนิ ใจ และดา้ นดจิ ทิ ลั ตอ่ สมรรถนะหลกั ขององคก์ าร พร้อมรับปญั หาที่ซับซ้อน ภาพท่ี 8 หมวด 5 การมงุ่ เน้นบุคลากร
48 คู่มือการประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมนิ สถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 5.1 นโยบายและระบบการจดั การด้านบคุ ลากรทีม่ ีประสิทธภิ าพ ตอบสนองยุทธศาสตร์ และสร้างแรงจูงใจ ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอย่าง Basic ระบบการสรรหา ว่าจา้ ง บรรจุ ในการวางแผนก�ำ ลังคนและการกำ�หนดต�ำ แหนง่ ควรสอดคล้องกบั มปี ระสทิ ธภิ าพ โปรง่ ใสและเหมาะสม แผนยทุ ธศาสตร์ระยะยาว การเปลยี่ นแปลงด้านความต้องการของประชาชน -ระบบการสรรหา วา่ จา้ ง และสภาพแวดล้อมในการแข่งขัน สำ�รวจสภาวะการจา้ งงานและความต้องการ บรรจุ และการจัดวางคน การจัดโครงสรา้ งการทำ�งานและ ประชาชน วเิ คราะหอ์ ัตราก�ำ ลัง ก�ำ หนดคณุ ลักษณะ ทักษะ สมรรถนะ ความรู้ ไปยงั ต�ำ แหน่งงานทีต่ รงกับ การจดั วางบุคลากรไปอยู่ต�ำ แหนง่ ที่ และคุณวุฒิ เพอื่ สามารถพัฒนาขดี ความสามารถของบคุ ลากรในระยะยาว เชน่ ความถนดั และความตอ้ งการ เหมาะสมกับการใช้ความรู้และ กรมธนารกั ษ์มกี ารวางแผนกรอบอตั ราก�ำ ลงั โดยนำ�เอาปจั จัยตา่ งๆ เขา้ มา เพือ่ ประโยชน์สูงสดุ ของ ประสบการณ์ อยา่ งเตม็ ความสามารถ พิจารณา ได้แก่ นโยบายรฐั บาล นโยบายกระทรวงการคลัง แผนยทุ ธศาสตร์ ระบบงานของราชการ กอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู ทส่ี ดุ ตอ่ องคก์ าร งบประมาณ และทรัพยากรบุคคลทีม่ ี และนำ�ข้อมลู ความต้องการมาวเิ คราะห์ โดยค�ำ นึงถงึ ความต้องการ และตอบโจทยค์ วามต้องการของ โดยแบง่ ออกเปน็ 3 มติ ิเวลา คอื มิติข้อมูลในอดีต มิติขอ้ มูลในปัจจุบนั และ ทห่ี ลากหลายของประชาชน ประชาชน มิตขิ ้อมลู ในอนาคต เพ่ือจดั เตรียมอัตรากําลงั ใหส้ อดคลอ้ งกบั ปริมาณงาน รวมทงั้ พัฒนาบคุ ลากร เปน็ ตน้ Advance ระบบการประเมินประสทิ ธิผล มกี ารวเิ คราะหเ์ สน้ ทางความกา้ วหนา้ ของบคุ ลากรในแตล่ ะกลมุ่ การท�ำ งานของบุคลากรทกุ กลมุ่ เพอื่ นำ�ไปสูก่ ารวางแผน โดยกำ�หนดกรอบไวช้ ัดเจนเพื่อให้แต่ละบุคคล -การประเมนิ ประสทิ ธิผล มคี วามชดั เจน โปรง่ ใส วางแผนเสน้ ทางความก้าวหนา้ ของตนได้ตง้ั แตแ่ รก เปดิ โอกาสใหม้ กี าร การทำ�งานและเส้นทาง ยา้ ยสายงาน มรี ะบบการประเมนิ ผลทย่ี ตุ ธิ รรมและเปดิ เผย มกี ารปอ้ นกลบั ความกา้ วหนา้ ของบคุ ลากร เปดิ โอกาสใหบ้ คุ ลากรทกุ คนสามารถ เพือ่ สรา้ งแรงจูงใจให้เกิดการพัฒนา มีการประมวลผลทงั้ ภาพรวมและ ทุกกลุ่มสามารถสรา้ ง วางแผนเสน้ ทางความกา้ วหนา้ ของ รายกลุ่มเพื่อวางแผนยุทธศาสตรก์ ารบริหารงานบคุ คล มฐี านข้อมูลด้าน แรงจงู ใจใหบ้ คุ ลากร ตนเองและพัฒนาความสามารถของ บุคลากรทค่ี รอบคลมุ เพอื่ ดําเนนิ การวางแผนงานอาชีพและแผนสืบทอด ท่มุ เท และท�ำ งานใหม้ ี ตนในระยะยาว ตําแหนง่ และสรา้ งกลไกจูงใจท่ีหลากหลาย ประสิทธภิ าพสูง ตอบสนองยุทธศาสตร์และ กลไกในการกระตุน้ ใหบ้ ุคลากร มุ่งเน้นประโยชนส์ ขุ แก่ เกิดแรงจูงใจ และมกี ารท�ำ งานทีม่ ี ประชาชน (High ประสิทธิภาพสูง Performance) Significance การบูรณาการงานบรหิ ารบคุ ลากร มีนโยบายการจัดการบุคลากรที่ปรบั เปลย่ี นได้ทนั กบั สภาพแวดล้อม เชน่ กบั การปรบั ปรุงการท�ำ งานของทุกๆ การลดขั้นตอนในการรายงานโดยอาศยั เทคโนโลยี การขยายกรอบ -นโยบายการจัดการ กระบวนงาน ให้เกิดการทำ�งานท่ีมี ในการตดั สินใจของหัวหน้างานในระดบั พ้ืนที่ สรา้ งกลุ่มงานทีท่ �ำ งานเพอื่ ด้านบุคลากรสนับสนนุ ประสทิ ธิภาพสูง การทำ�งานท่มี ีความ แกป้ ัญหาคร่อมสายงานและการประสานงานในแนวระนาบ เป็นต้น คล่องตัวและปรบั เปลีย่ น นโยบายดา้ นการสง่ เสริมใหเ้ กิด ใหท้ นั ตอ่ การเปลย่ี นแปลง การสร้างนวัตกรรมและการท�ำ งาน ของสภาพแวดล้อม เป็นทีม การท�ำ งาน การจดั การด้านบคุ ลากรเพอื่ ให้ เกดิ ความคลอ่ งตวั ในการประสานงาน ในแนวระนาบกับหน่วยอ่ืนๆ
คมู่ อื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 49 กรอบการประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 5.2 ระบบการทำ�งานที่มปี ระสิทธภิ าพ คลอ่ งตัว และมุ่งเน้นผลสมั ฤทธิ์ ระดับ แนวทางดำ�เนินการ ตัวอย่าง Basic การสรา้ งบรรยากาศและ การสร้างสภาพแวดลอ้ มการท�ำ งานท่เี หมาะสมทั้งทางกายภาพ และ สภาพแวดลอ้ มในการทำ�งานที่ บรรยากาศ จะน�ำ ไปสกู่ ารท�ำ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ บคุ ลากรมสี ขุ ภาพกาย สภาพแวดล้อมในการ และสขุ ภาพใจท่ดี ี พร้อมท่ีจะสร้างสิง่ ดีๆ ในการทำ�งาน อยากทุม่ เท และ ทำ�งานที่ ปลอดภยั สร้างนวัตกรรม ระบบตา่ งๆ เชน่ 5ส ความปลอดภยั การปรับปรุง มีประสทิ ธิภาพ สถานที่ทำ�งานให้สะดวกเอื้ออ�ำ นวยการทำ�งาน การป้องกนั โจรกรรม -ปลอดภยั เป็นไปตามกรอบของกฎหมาย การปลกู จิตสำ�นึก การรณรงค์เรอ่ื งการรกั องคก์ าร เปน็ ต้น ลว้ นเปน็ สิ่งที่ -สนับสนนุ การท�ำ งานท่ี คล่องตวั และร่วมกนั ทำ�งานใหเ้ กิด สร้างบรรยากาศทด่ี ใี นการทำ�งาน มีประสิทธภิ าพ ประสทิ ธิผล -คล่องตวั -ร่วมกนั ทำ�งานใหเ้ กิด ประสทิ ธผิ ล Advance สว่ นราชการควรสร้างสภาพแวดลอ้ ม มรี ะบบการมอบอำ�นาจเพื่อกระจายอ�ำ นาจการตดั สนิ ใจอยา่ งเป็นระบบ ที่เออ้ื ใหบ้ ุคลากร ท่ัวทัง้ องค์การ เพ่ือแก้ไขปัญหาในพื้นทอ่ี ย่างทันทว่ งที มกี ระบวนการ -สภาพแวดลอ้ มทเ่ี ออ้ื ให้ หรือ ข้นั ตอนการตัดสนิ ใจ เกิดจากการฝกึ ปฏบิ ัติ มีความชดั เจนใน บุคลากรมคี วามรบั ผิดชอบ มคี วามรับผดิ ชอบ ขอบขา่ ยอำ�นาจหนา้ ท่ี บุคลากรร้คู วามเส่ียงและรขู้ อบเขตการตดั สนิ ใจ (Empower) กลา้ ตดั สนิ ใจ กลา้ ตดั สินใจ วา่ อะไรปฏิบัติได้และควรปฏบิ ัติเมื่อไร ส่งผลให้ลดขนั้ ตอนการท�ำ งาน เขา้ ถงึ ขอ้ มลู เพอ่ื ใชส้ นบั สนนุ เข้าถึงข้อมลู เพ่อื ใช้สนับสนนุ การ การท�ำ งานและการแกป้ ญั หา ท�ำ งานและการแกป้ ัญหา และใชเ้ วลาลดลง เพอื่ บรรลุแผนงานหลัก มกี ารพฒั นาระบบฐานข้อมูลให้ ขององคก์ าร พรอ้ มสนับสนนุ การทำ�งานอย่างมี ประสิทธิภาพ Significance -การท�ำ งานทเ่ี ปน็ ทีมทมี่ ี มกี ารท�ำ งานเปน็ ทมี ภายในองคก์ าร มีทมี งานภายในองค์การท่ปี ระสานความรว่ มมอื ระหว่างผปู้ ฏิบัติงานกับ สมรรถนะสงู มคี วามคลอ่ งตวั มกี ระบวนการสรา้ งความรว่ มมอื ผบู้ รหิ าร อาจมไี ดห้ ลายระดบั ทง้ั ทมี สว่ นกลาง สว่ นภมู ภิ าค ภาคเอกชน และสามารถทำ�งาน กบั เครือขา่ ยภาคประชาชนและ ภาคประชาสังคม และหน่วยงานตา่ งประเทศไปแก้ปญั หา เช่น ปญั หา ร่วมกับเครอื ขา่ ยภายนอก เอกชนภายนอกในลกั ษณะของทีม ดา้ นมนษุ ยธรรมและบรรเทาพบิ ตั ิภัย Humanitarian Assistance เพอื่ นำ�ไปส่แู กไ้ ขปญั หา สหสาขา (Trans-disciplinary) and Disaster Relief (HADR) เพอ่ื ชว่ ยเหลอื ประชาชนทง้ั ในประเทศ ทีซ่ บั ซอ้ นอย่าง เพือ่ ร่วมกนั แก้ปัญหา และต่างประเทศ ทีมความร่วมมืออาจประสานงานผ่านเทคโนโลยดี ิจิทลั มปี ระสิทธิผล ในลกั ษณะ Virtual Collaboration เป็นต้น
50 คมู่ ือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมนิ สถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 5.3 การสร้างวฒั นธรรมการทำ�งานทีด่ ี มีประสิทธภิ าพ และความร่วมมือ ระดับ แนวทางดำ�เนินการ ตัวอยา่ ง Basic การสร้างวฒั นธรรมในการทำ�งาน มกี ารฝกึ อบรมระเบยี บวนิ ัยและการปลกู ฝังค่านยิ มหลักให้กับบคุ ลากร ทีเ่ ปน็ มอื อาชพี คอื มคี วามรอบรู้ เชน่ ความกล้าหาญ มกี ารสร้างวฒั นธรรมขององค์การ โดยผู้บริหารเปน็ -การสรา้ งวฒั นธรรมใน เชีย่ วชาญ และถูกตอ้ งตามมาตรฐาน ผนู้ �ำ การถา่ ยทอดวฒั นธรรมองคก์ าร เชน่ Coaching Tips การฝกึ อบรม การทำ�งานทเี่ ปน็ มอื อาชพี ในการสรา้ งนวตั กรรม โครงการประกวดนวัตกรรมและ Best เปิดโอกาสในการน�ำ เสนอ เปดิ โอกาสในการน�ำ เสนอความคดิ Practices เป็นต้น ความคดิ รเิ รม่ิ และสนบั สนนุ ริเร่มิ และสนบั สนนุ ความคดิ ความคดิ สรา้ งสรรค์ สรา้ งสรรค์ Advance การค้นหาปจั จยั ทีส่ ง่ ผลตอ่ มกี ระบวนการในการคน้ หาปัจจยั ท่ีท�ำ ให้บคุ ลากรมคี วามผกู พัน มีความ ความผกู พนั การทุ่มเท และ คิดสร้างสรรค์ พัฒนาและสร้างผลงานทีเ่ ปน็ ประโยชน์ตอ่ องคก์ าร -การคน้ หาปัจจัยทท่ี �ำ ให้ ผลการปฏิบัตงิ านทดี่ ีของบคุ ลากร ปจั จัยเหล่านี้อาจแตกตา่ งกันตามกล่มุ และระดับของบคุ ลากร มีการน�ำ บคุ ลากรมคี วามผกู พนั ทมุ่ เท ผลวเิ คราะหไ์ ปปรับปรงุ นโยบายในการบรหิ ารงานบคุ คล ส่ิงจงู ใจ มีผลการปฏิบตั งิ านท่ีดี มกี ารวิเคราะหค์ วามสมั พนั ธ์ ปรบั ปรุงสภาพแวดลอ้ มการท�ำ งาน และสงิ่ เกอื้ หนุนการท�ำ งานตา่ งๆ และสรา้ งวัฒนธรรมการ ระหวา่ งปัจจยั ทีส่ ร้างความผกู พนั กับ ใหเ้ กดิ ขน้ึ เชน่ จากการส�ำ รวจสดั สว่ นของบคุ ลากร 3 กลมุ่ พบวา่ หนง่ึ ใน ทำ�งานทนี่ ำ�ไปสผู่ ลลัพธ์ ผลลัพธข์ ององค์การ ปจั จยั ที่สง่ ผลตอ่ ความผูกพนั ในท้ัง 3 กลมุ่ คอื โอกาสในการไดน้ ำ�เสนอ ขององคก์ าร ความคดิ และไดร้ บั การรับฟัง น�ำ ไปสกู่ ารสรา้ งกลไกการรับฟงั และ นำ�ปัจจัยดังกล่าวมาใช้ในการสรา้ ง การน�ำ เสนอความคดิ ทเี่ หมาะสมกับบุคลากรทั้ง 3 กลุม่ ท่ีอาจแตกต่าง ใหบ้ ุคลากรเกิดแรงจูงใจ เพอื่ ใหเ้ กิด ผลการปฏิบตั งิ านที่ดี กันตามสภาพแวดล้อมการท�ำ งาน เปน็ ต้น Significance -การสรา้ งวฒั นธรรม สร้างวัฒนธรรมการทำ�งาน มีการสร้างวัฒนธรรม หรอื ค่านิยมองค์การ ในการทำ�งานภายใต้แนวคดิ การท�ำ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสงู ทม่ี งุ่ เนน้ ความคลอ่ งตัวและการมี ของการเปน็ ผู้ประกอบการภาครฐั (Public Entrepreneurship) สรา้ งความภมู ใิ จ และความ ประสทิ ธภิ าพสูง อยบู่ นพ้ืนฐานของหลกั คดิ คอื มวี ฒั นธรรมการท�ำ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ เป็นเจ้าของ ใหแ้ ก่บคุ ลากร คลอ่ งตวั คดิ สรา้ งสรรคส์ ง่ิ ใหมๆ่ ประหยดั คมุ้ คา่ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื (Public Entrepreneurship) ส่งเสริมการแก้ปัญหาเชงิ รกุ ตอบสนองความตอ้ งการของประชาชน ก่อใหเ้ กิดประโยชนก์ ับสงั คมและ และรว่ มมอื เพอ่ื น�ำ พาองคก์ าร สรา้ งแนวคดิ ของการเปน็ ไปสูค่ วามส�ำ เร็จ และ ผู้ประกอบการภาครฐั โดยมุ่งเนน้ ประชาชน ประโยชนท์ เี่ กิดกับสงั คม ประโยชนข์ องส่วนรวม ผรู้ บั บรกิ าร และประชาชน หรอื ผู้มีส่วนได้ส่วนเสยี เป็นหลกั
คู่มอื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 51 กรอบการประเมินสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 5.4 ระบบการพฒั นาบคุ ลากรให้มคี วามรู้ ความสามารถ กา้ วทันเทคโนโลยี แกไ้ ขปญั หา สรา้ งความรอบรู้ และความมจี ริยธรรม ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอย่าง Basic การพัฒนาบคุ ลากรในดา้ นต่างๆ มกี ารวางแผนการพฒั นาบคุ ลากรในแตล่ ะกลมุ่ โดยก�ำ หนดใหส้ อดคลอ้ ง ท่ีครอบคลมุ เร่ือง กบั แผนยุทธศาสตร์ และการเปล่ยี นแปลง เพอ่ื เพ่ิมประสิทธภิ าพ ระบบการพฒั นาบุคลากร การปฏิบัติงาน ตัวอย่างเช่น พฒั น มหี ลักสตู รการพฒั นาบุคลากร ทีส่ รา้ งคนใหม้ ี ความรคู้ วามสามารถในการท�ำ งาน ทม่ี ุง่ เนน้ การพฒั นาคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และการพฒั นาดา้ นดจิ ทิ ลั และการแกป้ ญั หา เพอ่ื ใหม้ คี วามรทู้ ่ที นั ต่อการเปลีย่ นแปลง -คณุ ธรรม จรยิ ธรรม -มคี วามรแู้ ละทกั ษะใน คณุ ธรรม และจรยิ ธรรม การแกป้ ัญหา ความรแู้ ละทักษะดา้ นดจิ ทิ ัล -ทกั ษะด้านดจิ ิทลั และ ความรอบรู้ให้ทันต่อ การเปลย่ี นแปลง Advance แผนพฒั นาบคุ ลากรที่ตอบสนอง มกี ารจัดทำ�แผนการพฒั นาบคุ ลากรในเชงิ รกุ เช่น มีการส่งบคุ ลากรไป ยทุ ธศาสตร์ ศกึ ษา เพม่ิ พนู ความร้ใู นด้านท่ียงั ขาดแคลน มีความสำ�คัญ ครอบคลมุ -ระบบการพฒั นาบคุ ลากร ทุกสายงาน ทุกประเภท และทุกระดับ มีหลกั สตู รการพฒั นาผนู้ �ำ เพอ่ื เพิ่มพูน สัง่ สมทักษะ แผนพัฒนาบคุ ลากรทตี่ อบสนอง นกั บรหิ ารระดบั กลาง (บ.มท.) และนกั บรหิ ารระดบั สงู (นปส.) ความรคู้ วามเช่ียวชาญ การสร้างสมรรถนะหลักขององค์การ หลักสตู รการพฒั นาผู้ว่าราชการจังหวดั และรองผู้วา่ ราชการจงั หวดั ในดา้ นตา่ งๆ ทม่ี คี วามส�ำ คญั ทงั้ ทกั ษะความรู้ และความเช่ยี วชาญ ต่อสมรรถนะหลักและ เฉพาะดา้ น เพื่อเรยี นร้ทู ักษะใหมๆ่ ที่สำ�คัญของการเป็นผ้นู ำ�ในศตวรรษท่ี 21 การบรรลุเป้าหมาย เป็นต้น ยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ Significance -ระบบการพัฒนาบคุ ลากร การพฒั นาบคุ ลากรใหม้ ีทักษะและ มีการอบรมภาวะผนู้ �ำ และสมรรถนะหลกั ในการตัดสนิ ใจให้กบั บคุ ลากร และผนู้ �ำ ใหม้ ที กั ษะทส่ี ามารถ สามารถปฏิบตั ิงานได้หลากหลาย ในทกุ ระดบั ไม่เฉพาะแต่ผบู้ ริหาร มีการพฒั นาขีดความสามารถในการ ปฏิบัติงานไดห้ ลากหลาย ทำ�งานและการวางแผนรว่ มกัน มีความรู้และทักษะการใช้ภาษาอังกฤษ มคี วามรอบรู้ สามารถ การพฒั นาบุคลากรและผนู้ �ำ ใหม้ ี ภาษาต่างประเทศ มคี วามสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยคี อมพิวเตอร์และ ตัดสินใจและมีความคิด ความรอบรู้ เปน็ นกั คดิ มคี วามสามารถ เทคโนโลยสี ่ือสารแบบดจิ ทิ ัล สามารถเรียนร้แู ละเข้าใจเครือ่ งมือใหม่ๆ ในเชงิ วกิ ฤติ พรอ้ มรบั ปญั หา ในการตัดสินใจ มีความคิดเชงิ วิกฤต ในการแก้ปญั หา มีการประเมนิ ผลและทบทวนปรับปรุงอย่างตอ่ เนือ่ ง ทมี่ คี วามซบั ซอ้ นมากย่ิงข้ึน (Critical Thinking) ทจ่ี ะพร้อมรับ (Fluid Intelligence/ กบั ปญั หาท่มี ีความซบั ซอ้ น Complex Problem Solving)
52 คูม่ ือการประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 หมวด 6 การมงุ่ เน้นระบบปฏบิ ัตกิ าร
คู่มือการประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 53 กรอบการประเมนิ สถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 หมวด 6 การมุง่ เน้นระบบปฏิบัติการ เป้าหมาย : เพือ่ ใหส้ ว่ นราชการมีการบรหิ ารจัดการกระบวนการท่ีมปี ระสทิ ธิภาพ เกิดประสิทธิผล เช่อื มโยงต้งั แต่ต้นจนจบ และน�ำ ไปสผู่ ลลพั ธท์ ต่ี อ้ งการ มกี ารสรา้ งนวตั กรรมในการปรบั ปรงุ ผลผลติ กระบวนการ และการใหบ้ รกิ าร มกี ารลดตน้ ทนุ และการใช้ ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ มีการนำ�เทคโนโลยี มาใช้เพื่อให้มีขีดสมรรถนะสูงขึ้น บูรณาการกระบวนการเพื่อสร้างคุณค่า ในการให้บรกิ ารแก่ประชาชนและเพ่ิมขีดความสามารถในการแขง่ ขัน Basic Advance Significance (A&D) (Alignment) (Integration) 6.1 กระบวนการทำ�งาน ออกแบบกระบวนการท่เี ชอ่ื มโยง ตดิ ตามควบคุมกระบวนการ การใช้เทคโนโลยดี จิ ทิ ัล เชือ่ มโยงตั้งแต่ตน้ จนจบ ตง้ั แตต่ ้นจนจบทัง้ งานภายในและ โดยใช้ตัววัดและเทคโนโลยี ในการจดั การกระบวนการ นำ�ไปสผู่ ลลัพธ์ทต่ี อ้ งการ งานที่ข้ามส่วนราชการเพ่ือใหเ้ กิด ดิจิทลั และการบรู ณาการ ประสิทธิผลสูงสดุ ที่ม่งุ สู่ความเปน็ เลศิ 6.2 การสรา้ งนวัตกรรม บริหารจดั การและปรับปรุง สร้างนวตั กรรมการปรบั ปรงุ สรา้ งนวัตกรรมของกระบวนการ ในการปรับปรงุ ผลผลิต อย่างเปน็ ระบบ กระบวนการหลกั สนับสนนุ ระดับองคก์ ารจนเกิด กระบวนการ การให้บริการ การบรกิ าร และการสื่อสาร ท้ังกระบวนการหลักและ ความเป็นเลิศ เพอ่ื ประโยชน์แก่ กระบวนการสนับสนนุ ประชาชนและภาคธุรกิจ 6.3 การลดตน้ ทุน วเิ คราะหต์ น้ ทนุ กำ�หนดนโยบายการลดตน้ ทนุ ใชข้ อ้ มลู เทียบเคยี ง การใชท้ รัพยากรเพอื่ และลงทุนในทรพั ยากร ใช้เทคโนโลยี เพอ่ื สรา้ งนวตั กรรม ลดต้นทุน เพม่ิ ประสิทธภิ าพและความ ท่ีใช้ในกระบวนการหลัก สามารถในการแขง่ ขัน และกระบวนการสนบั สนุน และใชท้ รัพยากรร่วมกัน เพิ่มขดี ความสามารถ ในการแขง่ ขัน 6.4 การมุ่งเน้น ติดตามควบคุมประสทิ ธผิ ล การเตรียมการเชิงรุกเพ่ือลด บูรณาการกระบวนการตา่ ง ๆ ประสทิ ธผิ ล ทั้งองค์กร กระบวนการหลกั ผลกระทบจากความเสย่ี ง ทง้ั ภายในและภายนอก การเตรียมพรอ้ มเพือ่ รบั มอื และผลกระทบตอ่ และตัววดั เชงิ ยุทธศาสตร์ กบั เหตกุ ารณ์ เพือ่ ตอบสนองยทุ ธศาสตร์ ยทุ ธศาสตรป์ ระเทศ และสง่ ผลตอ่ เศรษฐกิจ สงั คม สาธารณสขุ และสิง่ แวดล้อม ภาพที่ 9 หมวด 6 การมุ่งเน้นระบบปฏบิ ตั ิการ
54 คู่มือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 6.1 กระบวนการท�ำ งานทเ่ี ชอ่ื มโยงตง้ั แต่ต้นจนจบกระบวนการ เพอ่ื น�ำ ไปสผู่ ลลัพธ์ทตี่ ้องการ ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอยา่ ง Basic -การออกแบบกระบวนการ แนวคดิ การออกแบบกระบวนการ เชน่ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ มภี ารกิจเกยี่ วกบั การวิจัยและตรวจ ท�ำ งานให้มีการเชื่อมโยง ท�ำ งานทีเ่ ชือ่ มโยงตง้ั แตต่ น้ จนจบ ชันสูตรด้านวทิ ยาศาสตร์การแพทย์ โดยการศึกษา วิเคราะห์ วิจยั และ ตัง้ แต่ตน้ จนจบ (End-to-end process design) พัฒนาองคค์ วามรู้และเทคโนโลยีดา้ นวิทยาศาสตร์การแพทย์ เพื่อ (End-to-end process เพ่อื ใหเ้ กิดผลลัพธ์ที่มีคณุ ค่าแก่ การสร้างเสริมสขุ ภาพท่ดี ีแกป่ ระชาชน และสนับสนนุ การแกป้ ัญหา design) เพอ่ื สง่ มอบผลลพั ธ์ ประชาชน และไม่เกิดผลกระทบ สาธารณสขุ ของประเทศ ดังนั้น แนวคดิ หลักในการออกแบบผลผลิต ทม่ี คี ณุ ค่าแก่ประชาชน เชิงลบต่อสงิ่ แวดลอ้ ม การใหบ้ รกิ าร และกระบวนการ จงึ เนน้ คุณภาพทไ่ี ดม้ าตรฐานสากล รวมถงึ ประสานการทำ�งาน ความน่าเชือ่ ถือ ระบบการสอบย้อนกลับ เพ่ือสนับสนนุ การเปน็ ทข่ี า้ มสว่ นราชการ (Cross- การประสานงานในกระบวนการที่ หอ้ งปฏบิ ตั ิการอ้างอิงของประเทศ เปน็ ตน้ boundary process) ต้องผา่ นหลายส่วนราชการ เพ่ือให้ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ลสงู สดุ เกิดประสิทธิผล Advance การตดิ ตามควบคมุ กระบวนการ มตี ดิ ตามและควบคมุ การควบคมุ กระบวนการผา่ นตวั ชว้ี ดั เชน่ การสง่ มอบ โดยใชต้ ัวชว้ี ดั และใช้ประโยชนจ์ าก งบประมาณตามกรอบเวลา ผ่านเครือขา่ ยดิจทิ ลั เชน่ การใช้ Barcode -มีการติดตามควบคมุ เทคโนโลยที ่ีทันสมัย ในการติดตามระบบจดั สง่ ของเอกสาร การตดิ ต้ัง GPS ในการติดตาม กระบวนการโดยใช้ตวั ชว้ี ดั และใชป้ ระโยชน์จาก การติดตามควบคมุ กระบวนการ เวลาการท�ำ งานของรถโดยสารและรถบรรทุกสนิ คา้ เป็นตน้ เทคโนโลยดี จิ ิทัลทท่ี ันสมยั โดยการใช้ข้อมลู รว่ มกับเครอื ขา่ ย และขอ้ มลู รว่ มกบั เครอื ขา่ ย จากภายนอก ภายนอกเพื่อการท�ำ งานที่ เกิดประสิทธผิ ล Significance -การใช้เทคโนโลยดี ิจิทัล การใชเ้ ทคโนโลยีดจิ ทิ ัลในการ แนวคดิ การจัดการกระบวนการทมี่ ุ่งสคู่ วามเป็นเลิศทั้งองค์การ อาจคิด ในการจดั การกระบวนการ จัดการกระบวนการและการติดตาม ในภาพรวมโดยเอาผลลัพธเ์ ป็นตัวตง้ั หรอื อาจทดลองปรับรูปแบบ และการตดิ ตามรายงานผล รายงานผลอยา่ งรวดเร็ว การท�ำ งานในบางพ้ืนท่ี เชน่ การปรับระบบการชำ�ระเงนิ ใหเ้ ป็น อย่างรวดเร็ว ฉบั ไว และ e-money อาจเร่ิมต้นทดลองในจังหวัดใดจังหวัดหนง่ึ การปรับระบบ ตอบสนองการบูรณาการท่ี การวิเคราะหอ์ ปุ สรรคปัญหาที่ เป็น paperless office อาจเร่ิมต้นจากใบค�ำ รอ้ งในระบบการบริหาร มงุ่ สูค่ วามเปน็ เลิศ เกิดขึน้ หรือการใช้ขอ้ มูลเทยี บเคียง บคุ คลภายในกรมฯ เป็นต้น โดยมีการวางแผน การก�ำ หนดมาตรการ (Operational (Benchmarks) ผลการด�ำ เนนิ งาน ข้นั ตอน มกี ารตดิ ตามและควบคุมกระบวนการและรายงานผลตวั ชี้วดั excellence) เพ่ือออกแบบกระบวนการทำ�งานให้ ตอบสนองการบรู ณาการท่ีมุ่งสู่ ความเป็นเลิศ
คูม่ อื การประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 55 กรอบการประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 6.2 การสร้างนวตั กรรมในการ ปรับปรุงผลผลิต กระบวนการ และการบริการ ระดับ แนวทางดำ�เนินการ ตัวอย่าง Basic -การบริหารจัดการ มีการบรหิ ารจัดการกระบวนหลกั การบรหิ ารจดั การกระบวนการประกอบดว้ ย การวางแผน การก�ำ หนด กระบวนการอยา่ งเปน็ ระบบ และกระบวนการสนับสนุนอย่าง ผรู้ บั ผดิ ชอบ เปา้ หมาย ตวั ชว้ี ดั ในกระบวนการ เครอ่ื งมอื และมกี ารปรบั ปรงุ ท้งั กระบวนการหลกั และ เปน็ ระบบ อย่างสม่�ำ เสมอ เช่น การปรับปรงุ มาตรฐานการบริการใหด้ ขี น้ึ มีการ กระบวนการสนบั สนุน ลดขน้ั ตอนการใหบ้ รกิ าร การรวมศนู ยก์ ารบรกิ าร โดยมกี ารบรหิ ารจดั การ มกี ารตดิ ตาม และปรบั ปรงุ ก�ำ หนดตวั ชว้ี ดั ทใี่ ชใ้ นการติดตาม ตามตัวชีว้ ัด และสามารถวัดผลการปรบั ปรงุ ทด่ี ขี น้ึ มกี ารตดิ ตามและ เพื่อใหเ้ กิดประสิทธผิ ล ควบคมุ การด�ำ เนินการ ทบทวนผลการปฏบิ ตั งิ านเพอ่ื เทยี บกบั คา่ เปา้ หมาย โดยมงุ่ เนน้ คณุ ค่าแก่ ประชาชน มีแนวทางและเคร่อื งมือในการ ปรับปรงุ ผลผลิต กระบวนการ และ การบริการให้ดีข้ึน Advance มีการสรา้ งนวัตกรรมในการปรบั ปรงุ เช่น การพัฒนาแอปพลิเคชัน เพ่อื ให้ประชาชนสามารถเรียนรขู้ นั้ ตอน ให้เกิดขึน้ ใน การบรกิ าร และรบั รขู้ ่าวสารการเปลี่ยนแปลงตา่ งๆ ตลอดจนการรับ การสรา้ งนวัตกรรมในการ ขอ้ มูลจากผูร้ บั บริการ ระบบแพทย์ทางไกล (Telemedicine) ในการ ปรบั ปรุงกระบวนการ กระบวนหลัก บรกิ ารทางการแพทย์ในการดแู ลรกั ษาผูป้ ่วยทีอ่ ยูห่ า่ งไกล เป็นตน้ กระบวนการสนบั สนนุ -กระบวนการหลัก การบริการประชาชน -กระบวนการสนบั สนุน ความสะดวกในการรบั ข้อมลู -การบริการประชาชน ขา่ วสาร -ความสะดวกและ การสอื่ สาร Significance -การสร้างนวัตกรรมใน การสรา้ งความรว่ มมอื กบั ทกุ ภาคสว่ น เช่น จงั หวดั นนทบุรีสง่ เสริมเชิดชเู อกลกั ษณข์ องทุเรียนจังหวดั นนทบรุ ี การปรบั ปรงุ ผลผลิต และ ในการแก้ปัญหาเชงิ บรู ณาการ วา่ มคี ณุ ภาพและเปน็ สนิ คา้ Premium มกี ารจดั ท�ำ ประวตั สิ ายพนั ธ์ุ การแก้ไขปญั หาในเชงิ ประกวดพันธ์ุ และประมลู ทุเรยี น โดยร่วมมอื กับภาคเกษตรกร เอกชน กระบวนการระดับองค์การ การสร้างนวัตกรรมการปรับปรงุ และส่อื สาธารณะ สง่ ผลให้ทเุ รียนจังหวัดนนทบรุ ีเป็นท่ีตอ้ งการสูง และมี จนเกิดความเปน็ เลศิ นำ�ไป ทม่ี ีผลกระทบสูงจากการมีสว่ นร่วม ราคาดี เป็นตน้ ส่ผู ลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์ ของผู้เกีย่ วข้อง อาจด�ำ เนินการผา่ น กับประชาชนและภาค Government Innovation Lab ธุรกิจ (Public value) โดยอาศัยกระบวนการคดิ เชิงออกแบบ (Design Thinking)
56 คมู่ อื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 6.3 การลดตน้ ทนุ และการใช้ทรพั ยากรเพ่ือสร้าง ความมีประสทิ ธภิ าพ และความสามารถในการแขง่ ขัน ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอย่าง Basic -มีการวเิ คราะห์ตน้ ทุน การวเิ คราะหต์ น้ ทนุ และการลงทนุ มีการน�ำ ผลการวิเคราะห์คา่ ใช้จ่ายด้านตา่ งๆ เชน่ การเบิกคา่ ลว่ งเวลา และการลงทนุ ในทรพั ยากร ในทรพั ยากรตา่ งๆ ทใ่ี ชใ้ นกระบวนการหลกั ค่าสาธารณปู โภค ค่าบรหิ ารโครงการ เปน็ ต้น มาก�ำ หนดเป็นนโยบาย ตา่ งๆ ทใ่ี ชใ้ นกระบวนการหลกั และกระบวนการสนบั สนุน เชน่ การลดต้นทุน เช่น กรมสรรพากร มีการวเิ คราะห์และควบคมุ ตน้ ทุน และกระบวนการสนบั สนุน การวเิ คราะหต์ น้ ทนุ รวม ตน้ ทนุ โครงการ โดยรวม 2 ดา้ น คอื (1) ควบคมุ ตน้ ทุนภายในหนว่ ยงาน เพือ่ ใหก้ ารใช้ เพ่อื การควบคมุ ต้นทุน ตน้ ทนุ ดา้ นการบรหิ ารจดั การทง้ั ทางตรง ทรัพยากรทีม่ อี ยู่อย่างจำ�กัดก่อใหเ้ กิดผลิตภาพ (2) การควบคุมต้นทนุ โดยรวม ทางออ้ ม คา่ ใชส้ อย และคา่ วสั ดุ จ�ำ แนก เพอ่ื ลดตน้ ทนุ ของผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทง้ั ดา้ นเวลา คา่ ใชจ้ า่ ย เปน็ สดั สว่ นเพอ่ื น�ำ ไปใชใ้ นการตดิ ตาม ในการเสยี ภาษี และอน่ื ๆ ซง่ึ ปรากฏขอ้ มลู ใน พ.ศ. 2558 วา่ การจดั เกบ็ ควบคุม ภาษที กุ 100 บาท มตี น้ ทนุ ในการจดั เกบ็ 0.69 บาท และขอ้ มลู จากการ จดั ลำ�ดับความยากง่ายในการท�ำ ธุรกิจในประเทศไทย พบว่า ปี 2559 การวางแผนการลดต้นทนุ ทั้งระยะ ประเทศไทยอย่ใู นลำ�ดบั ที่ 70 จงึ นำ�มาตง้ั เปา้ หมายในการปรับปรงุ สน้ั และระยะยาว เป็นต้น Advance การลดตน้ ทนุ และเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ เชน่ สป.สธ. ได้วางกลไกในการควบคมุ ต้นทนุ โดยรวมดังนี้ ในการท�ำ งานจากการใชเ้ ทคโนโลยี (1) การตดิ ตามควบคมุ ผา่ นการบรหิ ารจดั การและการก�ำ หนดเปน็ ตวั ชว้ี ดั -น�ำ ผลการวเิ คราะหไ์ ปใช้ และการแบง่ ปันทรัพยากรในการ ของ สป.สธ. (2) การพฒั นาคณุ ภาพมาตรฐานสถานบรกิ ารสขุ ภาพ เพอ่ื ลด ในการลดตน้ ทนุ และเพ่ิม ท�ำ งานรว่ มกนั ความผดิ พลาดใน การรกั ษาพยาบาล ลดคา่ ใชจ้ า่ ยในการเยยี วยา ลดอตั รา ประสทิ ธภิ าพในการท�ำ งาน การกลบั มารกั ษาซ�ำ้ และลดขอ้ ฟอ้ งรอ้ งในการรบั บรกิ าร (3) การบรหิ าร จาก การตดิ ตามผลการลดต้นทุนและ จดั การรว่ ม คอื การบรหิ ารจัดการในเขตสขุ ภาพ 12 เขต เพื่อลดต้นทุน เพม่ิ ประสิทธิภาพ คา่ ใชจ้ ่ายในดา้ นบคุ ลากร งบประมาณ และการลงทุน การจัดซ้อื ยาและ -นโยบายการลดต้นทุน -การใชเ้ ทคโนโลยที ท่ี นั สมยั เวชภณั ฑ์ร่วม (4) การบรหิ ารการเงนิ การคลงั เปน็ ต้น -แบง่ ปันทรพั ยากรใน การท�ำ งานรว่ มกัน Significance -การใช้เทคโนโลยดี จิ ิทัล การใชเ้ ทคโนโลยดี ิจิทัลเพอ่ื สรา้ ง เชน่ กรมสรรพากร มีการนำ� IT มาใช้ในกระบวนการทำ�งานและให้ เพอ่ื นวตั กรรมในการลดตน้ ทนุ นวัตกรรมในการลดต้นทนุ บริการเพื่อลดต้นทุนของผ้ปู ฏิบตั ิงานและผรู้ ับบรกิ าร เชน่ การย่นื เพอ่ื เพิม่ ขดี ความสามารถใน แบบภาษี ผา่ น RD Smart Tax Application ท�ำ ใหส้ ามารถยน่ื แบบได้ การแขง่ ขันโดยใช้ขอ้ มลู การใช้ข้อมลู เทยี บเคียง ทกุ ท่ี ทกุ เวลา เป็นต้น เทยี บเคยี งทง้ั ในระดบั ประเทศ (Benchmarks) ทง้ั ในระดบั และระดบั นานาชาติ ประเทศและนานาชาติ เพ่อื การลด ตน้ ทุนและเพ่ิมขีดความสามารถใน การแข่งขัน
คูม่ อื การประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 57 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 6.4 การมงุ่ เน้นประสิทธิผลทวั่ ทั้งองค์การ และผลกระทบตอ่ ยทุ ธศาสตร์ชาติและผลลัพธ์ ระดับ แนวทางดำ�เนินการ ตัวอยา่ ง Basic การตดิ ตามควบคมุ กระบวนการหลกั มกี ารก�ำ หนดตัวช้วี ัดของกระบวนการท�ำ งาน โดยใชข้ อ้ มูลและตัวชวี้ ัดของ ท้ังกระบวนการหลกั และสนบั สนุน มีการวิเคราะห์ -การติดตามควบคุมประสิทธิผลของ กระบวนการหลัก ในมิตติ ่างๆ เชน่ ความสมั พนั ธ์ และระบบการรายงานผล เช่น กระบวนการหลัก และตัวช้ีวดั เชิง ตวั ชว้ี ดั ดา้ นคณุ ภาพ ตน้ ทนุ ความปลอดภยั การตดิ ตามรายงานขอ้ มลู ดา้ นน้�ำ ผ่านระบบฐานขอ้ มลู ยทุ ธศาสตรท์ ง้ั ในด้านคุณภาพ สง่ิ แวดลอ้ ม เศรษฐกจิ สงั คม การดแู ล น�ำ้ ของกรมชลประทาน การตดิ ตามข้อมลู ของ สป.สธ. ความปลอดภยั ตน้ ทนุ เพอ่ื การสง่ มอบ สาธารณสขุ และสาธารณภัย เปน็ ตน้ ผา่ นฐานข้อมูล HDC Big data และการเทยี บเคียง คณุ ค่าต่อประชาชนและ ผมู้ ีสว่ นไดส้ ว่ นเสีย มกี ารติดตามควบคมุ กระบวนการ ตวั ช้ีวดั กับ WHO เป็นต้น -การตดิ ตามควบคุมกระบวนการ สนับสนุนโดยใชข้ อ้ มูลและตวั ชว้ี ดั สนบั สนนุ ต่างๆ ภายในของ ของกระบวนการสนบั สนนุ ในมติ ติ า่ งๆ สว่ นราชการ เพอ่ื ใหเ้ กิดประสิทธผิ ล เพื่อใหเ้ กิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล ท้งั ในด้านคณุ ภาพ ความปลอดภยั ของกระบวนการ ต้นทุน เพ่อื การส่งมอบคุณค่าตอ่ ประชาชนและผมู้ ีส่วนไดส้ ่วนเสยี Advance การตดิ ตามควบคุมตัวชวี้ ดั นำ� เช่น การวเิ คราะห์ข้อมูลของฐานการจัดเกบ็ ภาษี (Leading Indicators) ทัง้ เชงิ ป้องกัน บรู ณาการกับข้อมูลของข้อมลู การเกบ็ ภาษแี ละ การเตรยี มการเชงิ รกุ เพอ่ื ลดผลกระทบ และเชิงรุก ซ่งึ จะสง่ ผลตอ่ ประสิทธผิ ล ทะเบยี นราษฎร์ของประชาชน น�ำ ไปก�ำ หนดเปา้ หมาย ท่อี าจเกิดตอ่ ประสทิ ธผิ ลขององค์การ ของกระบวนการ และนำ�มาแก้ปญั หาได้ ในการเกบ็ ภาษี โดยดสู ถติ ขิ องอายแุ ละรายไดป้ ระชากร โดย อย่างทนั ท่วงที เมื่อทราบวา่ มคี วามเสย่ี งทจี่ ะไมไ่ ดภ้ าษีตามเปา้ หมาย จึงได้มีศกึ ษาวิจยั ชอ่ งวา่ งในการจดั เกบ็ ภาษขี องกลมุ่ ตา่ งๆ -การจัดการความเสยี่ ง การจดั การความเสี่ยง พบวา่ การท�ำ บญั ชขี องวสิ าหกจิ ขนาดยอ่ มเปน็ ผลให้ -การตดิ ตามควบคุมกระบวนการ อยา่ งมีประสิทธภิ าพ การรายงานขอ้ มลู ทไ่ี มต่ รงตามความเปน็ จรงิ หลกั และกระบวนการสนบั สนุนโดย จงึ ออกมาตรการจงู ใจให้กล่มุ เปา้ หมายเข้าสู่ ใชต้ วั ชว้ี ดั และขอ้ มูลท้งั ในเชงิ ปอ้ งกนั การเตรียมพร้อมเพือ่ รับมือกบั ภัย ระบบการส่ือสารในการเฝา้ ระวังภยั ของจังหวดั ต่างๆ และเชงิ รุก พิบตั แิ ละภาวะฉกุ เฉนิ ตลอดจน ท้ังภัยธรรมชาติ และภัยน้ำ� เป็นต้น -การเตรยี มพรอ้ มเพือ่ รบั มือกับ การเตรยี มตัวล่วงหนา้ เพอ่ื เหตกุ ารณ์ภัยพิบัตแิ ละภาวะฉกุ เฉนิ ลดความเสียหาย ซง่ึ อาจสง่ ผลตอ่ ประสทิ ธผิ ลของ กระบวนการและนำ�มาแก้ปญั หา ไดอ้ ย่างทันท่วงที
58 ค่มู อื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 ระดับ แนวทางดำ�เนนิ การ ตัวอยา่ ง Significance -การประสานงานและ มีการวเิ คราะห์ผลกระทบท่เี กิดขนึ้ เชน่ การประสานงานในการปรับปรงุ กระบวนการแก้ไขความยากงา่ ย บรู ณาการของกระบวนการ ทง้ั กระบวนการหลกั และกระบวนการ ในการท�ำ ธรุ กิจ (Ease of Doing business) การบูรณาการ ตา่ งๆ ทง้ั ภายในและภายนอก สนบั สนนุ ทีอ่ าจส่งผลกระทบต่อการ ของหนว่ ยงานหลายกระทรวงในการชูนโยบาย Medical Hub เพื่อการสร้างมูลคา่ เพมิ่ บรรลุยทุ ธศาสตร์ ของอาเซียน การประสานงานกบั ภาคเอกชนในการแกไ้ ขปัญหา ตอบสนองยุทธศาสตรแ์ ละ การประมงผิดกฎหมาย (IUU) เปน็ ตน้ ส่งผลต่อเศรษฐกิจ สงั คม การประสานงานและบรู ณาการท้ัง สาธารณสขุ และ ภายในและภายนอกเพ่ือการบรรลุ สิ่งแวดล้อม ยุทธศาสตร์ และผลกระทบต่อ เศรษฐกิจ สังคม สาธารณสุข และ ส่ิงแวดล้อม
คู่มือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 59 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 หมวด 7 ผลลัพธก์ ารดำ�เนินการ
60 คูม่ ือการประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมนิ สถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 หมวด 7 ผลลัพธ์การดำ�เนนิ การ เปา้ หมาย : เพอ่ื ใหส้ ว่ นราชการก�ำ หนดตวั วดั ทส่ี �ำ คญั ซง่ึ สอดคลอ้ งการปฏบิ ตั กิ ารในหมวดกระบวนการทง้ั 6 หมวด สะทอ้ น ความสามารถในการบรหิ ารจดั การกระบวนการ การแกไ้ ขปญั หา และการพฒั นา มกี ารตง้ั เปา้ หมายทม่ี คี วามทา้ ทาย มกี ารวเิ คราะห์ ความสมั พนั ธใ์ นเชงิ เหตผุ ลกบั กระบวนการเพอ่ื คน้ หาหนทางสรา้ งนวตั กรรมในการแกไ้ ขปญั หา ปรบั ปรงุ องคก์ ารทง้ั ในระดบั ปฏบิ ตั กิ าร และในระดบั องค์การ ทส่ี ง่ ผลให้ผลลพั ธ์มีโอกาสบรรลเุ ป้าหมายดีขึ้น การบรรลผุ ล Basic Advance Significance ตามตัวชี้วัด (Integration) (Level & Early trend) (Focus Improvement) ตัววดั มผี ลการด�ำ เนนิ งานสงู กวา่ ระบตุ ัววดั ท่สี �ำ คญั มีการตง้ั เป้าหมาย ตัววัดมผี ลการด�ำ เนินงานสูงกวา่ ค่าเป้าหมายมากกวา่ รอ้ ยละ 5 ท่ีท้าทายและมคี วามสมั พันธ์ คา่ เปา้ หมาย รอ้ ยละ 1-5 เชิงเหตุผลกบั กระบวนการ *-ตัววดั ตามภารกิจหลกั *-ตัววัดตามแผนยทุ ธศาสตร์ -ตัววดั ตามนโยบายและ -การบรรลตุ ามยุทธศาสตร์อ่ืน ๆ -การด�ำ เนนิ การดา้ นกฎหมาย แผนรฐั บาล 7.1 ด้านพันธกิจ 7.2 ด้านผรู้ ับบริการ *-ความพึงพอใจ -การแก้ไขเร่ืองร้องเรียน -การปรบั เปล่ียนด้านการบรกิ าร และประชาชน -ประชารัฐ ท่ีเกิดประโยชน์ -ความผกู พันและ 7.3 ด้านการพัฒนาบคุ ลากร *การใหค้ วามรว่ มมอื *-จ�ำ นวนนวัตกรรมต่อบคุ ลากร -บคุ ลากรรว่ มในภาคีเครอื ขา่ ย *-การเรยี นรูแ้ ละผลการพัฒนา -ความก้าวหน้า -บคุ ลากรอาสาสมัครในโครงการ ที่สนองนโยบายหนว่ ยงาน * *-จำ�นวนรางวัลท่ีได้รับจากภายนอก -การจัดอันดบั ในระดับนานาชาติ -จ�ำ นวน Best practice -จ�ำ นวนบคุ ลากรทไี่ ด้รบั การยกย่อง -จำ�นวนรางวลั ท่ไี ด้รับจากหน่วยงาน 7.4 ด้านการเปน็ ต้นแบบ จากภายนอก ระดับกรม/กระทรวง 7.5 ดา้ นผลกระทบต่อ *-การบรรลุผลตวั วดั ร่วม -ตวั วัดดา้ นเศรษฐกิจ สังคม เศรษฐกจิ สังคม สาธารณสุข สาธารณสขุ และส่งิ แวดล้อม ส่ิงแวดลอ้ ม 7.6 ด้านการลดต้นทนุ *-การลดต้นทนุ -ประสทิ ธิผลการบรรเทาผลกระทบ -นวตั กรรมด้านนโยบาย สรา้ งนวัตกรรม และการ -นวัตกรรมการปรับปรุงกระบวนการ ดา้ นภัยพบิ ัติตา่ งๆ กฏระเบียบ และกฎหมาย จัดการกระบวนการ -ผลการปรบั ปรงุ จากการใช้ *เทคโนโลยีดจิ ทิ ลั ภาพท่ี 10 หมวด 7 ผลลัพธ์การดำ�เนินการ
คูม่ ือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 61 กรอบการประเมินสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 สว่ นราชการควรมีผลลพั ธ์การด�ำ เนนิ การทแ่ี สดงถงึ การพัฒนาสกู่ ารเป็นราชการ 4.0 ใน 6 หวั ข้อ ประกอบด้วย 1. การบรรลุผลลัพธข์ องตัวช้ีวัดตามพันธกิจ 2. การบรรลุผลลัพธต์ ามตวั ชวี้ ดั ดา้ นผูร้ ับบรกิ าร และประชาชน 3. การบรรลุผลลัพธต์ ามตัวชี้วัดด้านการพฒั นาบุคลากร 4. การบรรลุผลลพั ธต์ ามตวั ชว้ี ัดด้านการเปน็ ต้นแบบ 5. การบรรลุผลลพั ธ์ตามตวั ช้ีวดั ดา้ นผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สังคม สาธารณสขุ และส่ิงแวดลอ้ ม 6. การบรรลผุ ลลพั ธ์ตามตัวชว้ี ดั ดา้ นการลดตน้ ทุน การสร้างนวัตกรรม และการจัดการกระบวนการ ในผลลัพธแ์ ต่ละหวั ข้อให้น�ำ เสนอตวั ชี้วัดมา 5 ตวั โดยเลอื กจากกล่มุ ตวั วัดทกี่ �ำ หนดไวก้ ว้างๆ และตอ้ งน�ำ เสนอตัวช้วี ดั ใน กลมุ่ ทแ่ี นะน�ำ (ตวั วดั ท่ีมเี คร่ืองหมายดอกจัน*) มาอยา่ งน้อย 1 ตัว โดยในแตล่ ะกลมุ่ ตัววดั อาจมตี ัวชวี้ ัดไดม้ ากกวา่ 1 ตัว แตไ่ มเ่ กิน 3 ตวั และไมค่ วรนำ�เสนอตัวช้วี ดั เดียวกนั ซ�้ำ ในหวั ขอ้ อนื่ ๆ 7.1 ดา้ นพันธกจิ 7.6 ดา้ นการลดต้นทนุ 7.2 ด้านผ้รู ับบรกิ าร สร้างนวัตกรรม และการ และประชาชน จัดการกระบวนการ 7.5 ดา้ นผลกระทบตอ่ 7.3 ดา้ นการพัฒนาบุคลากร เศรษฐกิจ สังคม สาธารณสขุ ส่ิงแวดล้อม 7.4 ด้านการเปน็ ต้นแบบ
62 คมู่ อื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 7.1 การบรรลุผลลพั ธข์ องตัวชี้วัดตามพนั ธกิจ เป็นการวัดความสำ�เรจ็ ของการด�ำ เนินการบรรลเุ ปา้ หมายตามแผนปฏิบัตริ าชการของสว่ นราชการ ซง่ึ ตวั ช้วี ัดดังกล่าวต้อง มคี วามสมั พนั ธก์ บั พนั ธกจิ หลกั และยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ รวมทง้ั ตวั วดั ทด่ี �ำ เนนิ การตามนโยบายและแผนของรฐั บาลทก่ี �ำ หนดไว้ ประจ�ำ ปี และตวั วดั รว่ ม ตวั วดั ดา้ นการด�ำ เนนิ การตามกฎหมาย และการบรรลตุ ามแผนยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ ตัววัด คำ�อธบิ าย ตัวอยา่ ง *1.ตวั วดั ตามภารกิจหลัก ตวั ชี้วดั ของการบรรลผุ ลลพั ธ์ตาม -จำ�นวนรายได้ภาษีสรรพสามิตทจี่ ัดเกบ็ ได้ พนั ธกิจหรือภารกิจของสว่ นราชการ -รายไดจ้ ากการจำ�หน่ายผลติ ภัณฑช์ ุมชน ตามที่ระบไุ ว้ (Function base, -รายได้จากการบริหารทร่ี าชพัสดุทจี่ ัดเก็บได้ Area base) -รอ้ ยละขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถน่ิ ทผ่ี า่ นการประเมนิ ประสทิ ธภิ าพ -รอ้ ยละของผลติ ภัณฑส์ ขุ ภาพทไ่ี ด้รับการตรวจสอบได้มาตรฐานตามเกณฑ์ที่ ก�ำ หนด -ประสทิ ธภิ าพการผลติ สนิ คา้ เกษตรทส่ี �ำ คญั (ผลผลติ ตอ่ หนว่ ยทพ่ี รอ้ มขน้ึ ) -ความสำ�เรจ็ ของการก�ำ หนดมาตรการสง่ เสริมการส่งออก 2.ตัววดั ตามนโยบาย ตวั ชี้วดั ของการบรรลผุ ลลพั ธต์ าม -รายได้จากการท่องเทีย่ ว และแผนรัฐบาล นโยบายและแผนรัฐบาล (Agenda -GDP ภาคการเกษตรขยายตัวไม่นอ้ ยกว่าร้อยละ 3 base) -รอ้ ยละของเดก็ อายุ 0 – 5 ปี มีพัฒนาการสมวยั -ความส�ำ เรจ็ ของของการขับเคลือ่ นการบูรณาการฐานขอ้ มูลประชาชนและการ บรกิ ารภาครัฐ -ความส�ำ เร็จการแก้ไขข้อบกพร่องของระบบการกำ�กับดแู ลด้านความปลอดภัย การบนิ พลเรอื น (ICAO) -รอ้ ยละของปริมาณขยะมลู ฝอยทไี่ ดร้ ับการจัดการอยา่ งถูกต้อง -มลู คา่ ค�ำ ขอรบั การสง่ เสรมิ ลงทนุ ในกลมุ่ 10 อตุ สาหกรรมเปา้ หมาย (S – Curve) 3.การดำ�เนนิ การ ตัวชว้ี ดั ของการบรรลุผล -ร้อยละของการชำ�ระกฎหมายใหท้ นั กบั การบังคับใช้ ดา้ นกฎหมาย การด�ำ เนินการด้านกฎหมาย -รอ้ ยละของการจับกมุ ผู้ดำ�เนินการผดิ กฎหมาย -ร้อยละการจับกุมของคดอี าชญากรรม -จ�ำ นวนพ้นื ท่ปี ่าไม้ทท่ี วงคนื ได้ -รอ้ ยละของคดีพเิ ศษทด่ี ำ�เนินการแลว้ เสรจ็ 4.ตวั วัดของการบรรลุ ตัวช้วี ดั ของการบรรลุผลตามแผน -รอ้ ยละความสำ�เรจ็ ของการปฏบิ ตั ติ ามแผนยุทธศาสตร์ ยุทธศาสตร์ -ร้อยละของงานพัฒนาประเทศทีส่ ามารถด�ำ เนนิ การตามแผนงานพฒั นา *ตามแผนยุทธศาสตร์ ประเทศของกองบัญชาการกองทพั ไทย -จำ�นวนการจัดหาทีด่ นิ ใหผ้ ยู้ ากไร้ -จำ�นวนแหล่งน้ำ�ทม่ี ีคณุ ภาพอยูใ่ นเกณฑด์ ี -รอ้ ยละความสำ�เร็จของการขับเคลื่อนนโยบายและแผนการประชาสมั พันธ์ แหง่ ชาติ ฉบับที่ 5 (พ.ศ. 2559 – 2564) 5.การบรรลตุ าม ตัวช้วี ัดของการบรรลุตาม -รอ้ ยละของผลผลติ สนิ ค้าเกษตรทีเ่ ข้าร่วมโครงการสง่ เสริม ยุทธศาสตรอ์ ่ืน ๆ เชน่ ยทุ ธศาสตรอ์ ืน่ ๆ ตามนโยบายของ -ปริมาณการปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจกลดลง การบรรลตุ วั วัดร่วม สว่ นราชการหรอื ของรฐั บาล เชน่ -อนั ดับความสามารถในการแขง่ ขนั ทางเศรษฐกิจของประเทศไทยด้านผลติ ภาพ การจัดอนั ดบั เปน็ ตน้ ตวั วดั ร่วม ตวั วดั ท่แี สดงถงึ แรงงาน (Labor Productivity) โดย IMD การปรับปรุงระดับในการจัดอันดับ -ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั ดา้ นการศกึ ษาของประเทศไทยจากรายงาน IMD โดยองคก์ ารภายนอกประเทศในด้าน -อนั ดบั ขีดความสามารถดา้ นโครงสรา้ งพลงั งานของประเทศ (EAPI) ตา่ ง ๆ เปน็ ตน้ -อันดับความยากงา่ ยในการประกอบธุรกิจ (Doing Business) -ผลการจัดอันดับดชั นชี วี้ ดั ภาพลกั ษณ์ปัญหาคอรัปชน่ั -อนั ดับความสามารถในการแขง่ ขนั ของประเทศ (WEF)
คมู่ ือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 63 กรอบการประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 7.2 การบรรลุผลลัพธ์ตามตวั ชี้วัดด้านผูร้ ับบรกิ าร และประชาชน เป็นการวัดผลด้านการให้ความสำ�คัญกับผู้รับการบริการ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และประชาชนจากการบริการส่วนราชการ ในด้านต่างๆ ได้แก่ ความพึงพอใจ ความไมพ่ ึงพอใจ ความผูกพัน การเตบิ โตของโครงการท่มี ุ่งเนน้ ประโยชน์แกก่ ลุ่มผู้รับบริการ การสร้างสมั พนั ธแ์ ละความรว่ มมอื ตัววัด คำ�อธิบาย ตัวอย่าง 1.ความพงึ พอใจของ ตัวชี้วดั ของการบรรลุผลลัพธ์ของ -รอ้ ยละของความพงึ พอใจของเกษตรกร ผรู้ บั บริการและผมู้ สี ว่ นได้ ความพงึ พอใจของผรู้ ับบรกิ ารและ -รอ้ ยละของความพงึ พอใจของสมาชิกสหกรณก์ ารเกษตร ผูม้ ีสว่ นไดส้ ว่ นเสยี จากการใช้บริการ -รอ้ ยละความพงึ พอใจตอ่ การบรหิ ารจดั การน�ำ้ ของผใู้ ชน้ �ำ้ ในเขตพน้ื ทช่ี ลประทาน *ส่วนเสีย ของสว่ นราชการ -รอ้ ยละความพงึ พอใจของประชาชนตอ่ บทบาทหนา้ ทข่ี องกองบญั ชาการกองทพั ไทย -รอ้ ยละความพึงพอใจของนักท่องเทีย่ วทกี่ ลบั มาเที่ยว -รอ้ ยละความพึงพอใจของประชาชนเก่ียวกบั การเผยแพรอ่ งค์ความรขู้ อง สำ�นักงานราชบัณฑิตยสภา -รอ้ ยละความพงึ พอใจของประชาชนในพ้นื ท่ี 3 จงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ต่อการปฏบิ ัตงิ านของ ศอ.บต. -ร้อยละความเช่ือมัน่ ของผู้บริโภคตอ่ การด�ำ เนนิ การของ สคบ. 2.ผลของความผูกพนั ตวั ชว้ี ดั ทีแ่ สดงออกถึงความผกู พนั -ร้อยละของกลุ่มผู้ใชน้ ้ำ�พ้ืนฐานท่มี ีการจัดตงั้ กลุม่ สำ�เร็จตามแผน และการให้ความรว่ มมอื จาก -รอ้ ยละของครวั เรือนท่ใี ห้ความร่วมมอื ในการคดั แยกขยะครัวเรอื น *และการให้ความรว่ มมอื ประชาชนและผู้เขา้ มารบั การบริการ -จำ�นวนเครอื ขา่ ยจิตอาศัยทีท่ ำ�หนา้ ทใ่ี นการเฝ้าระวังเตือนภัย จากสว่ นราชการ -จ�ำ นวนผ้เู ขา้ รว่ มกิจกรรมการให้ความร้ภู าษีอากรแกป่ ระชาชนทวั่ ไป -ร้อยละของเกษตกรท่ีเป็น Smart Farmer -รอ้ ยละสหกรณ์ท่ยี กระดบั ชั้นดขี น้ึ ไป -ปรมิ าณขยะมลู ฝอยชมุ ชนท่นี �ำ กลบั มาใช้ประโยชน์ -รอ้ ยละของผู้ประกอบการท่ีได้รบั การรับรองมาตรฐานผลิตภณั ฑ์ชุมชน (มผช.) 3.ผลการด�ำ เนนิ การ ตัวชีว้ ัดทีแ่ สดงการบรรลผุ ลหรือ -รอ้ ยละของผมู้ รี ายไดน้ อ้ ยทส่ี ามารถใชส้ ทิ ธส์ิ วสั ดกิ ารแหง่ รฐั ภายในวนั ท่ี 1 ต.ค. 60 ด้านโครงการประชารัฐ ความสำ�เรจ็ ของการด�ำ เนินการดา้ น -อัตราการจ�ำ หนา่ ยผลิตภณั ฑท์ างการเกษตรท่เี พิ่มขน้ึ ของเกษตรกรภายใต้ โครงการประชารัฐ เชน่ ยอดการ โครงการประชารฐั จ�ำ หนา่ ยสนิ คา้ ภายใตโ้ ครงการประชารฐั 4.ผลจากการปรับเปล่ยี น ตวั ชวี้ ดั ที่สะทอ้ นถงึ ผลจากการ -ร้อยละของผ้รู บั บรกิ ารท่ีขอต่อทะเบยี นผา่ นช่องทางออนไลน์ ดา้ นการบรกิ ารที่เกิด ปรบั เปล่ยี นด้านการบริการ และ -รอ้ ยละของผู้รบั บรกิ ารยืน่ แบบผา่ น RD Smart Tax ประโยชน์ต่อผรู้ บั บริการท่ี นวตั กรรมการบรกิ ารทีเ่ กิดประโยชน์ -รอ้ ยละของการใชบ้ รกิ ารคนื ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ของนกั ทอ่ งเทย่ี วผา่ นบรกิ ารอเิ ลก็ โทรนคิ ส์ สามารถวัดผลได้ ต่อผู้รับบรกิ ารท่สี ามารถวดั ผลได้ -รอ้ ยละของผผู้ ่านการทดสอบมาตรฐานฝีมือแรงงานแหง่ ชาติไดร้ บั อตั ราจ้าง ตามมาตรฐานฝีมอื ที่กำ�หนดตามกฎหมาย -จำ�นวนนกั ศึกษาทเ่ี ข้าร่วมจดั การศึกษาเชิงบรู ณาการกับการทำ�งาน (Work – Integrated Learning) (ระบบทวิภาค)ี -สัดส่วนผู้ใชบ้ ริการทเ่ี พิ่มข้นึ ผ่านช่องทางการบรกิ ารแบบออนไลนแ์ ละการใช้ Smart phone application (ช่องทางใหม)่
64 คูม่ ือการประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 ตัววัด คำ�อธบิ าย ตัวอยา่ ง 5.การแก้ไขเรือ่ งร้องเรียน ตัวชวี้ ัดท่ีสะท้อนถึงการจัดการขอ้ -ร้อยละของจ�ำ นวนเรอื่ งร้องเรยี นท่เี ก่ียวกบั การดำ�เนนิ งานของสหกรณ์สามารถ ร้องเรียนท่ไี ด้รบั การแกไ้ ขอย่าง ด�ำ เนนิ การได้ข้อยุติ รวดเรว็ และเกิดผล -รอ้ ยละของจ�ำ นวนเรอ่ื งรอ้ งเรยี นทไ่ี ดร้ บั การแกไ้ ขตามเกณฑม์ าตรฐานทก่ี �ำ หนด -รอ้ ยละของจ�ำ นวนเรอ่ื งรอ้ งเรยี นทไ่ี ดร้ บั การแกไ้ ขและยตุ เิ รอ่ื งของศนู ยด์ �ำ รงธรรม -รอ้ ยละของจ�ำ นวนเรอื่ งร้องเรียนการทุจริตในภาครัฐทจ่ี ัดทำ�สำ�นวนการไต่สวน ขอ้ เทจ็ จรงิ ไดแ้ ลว้ เสรจ็ และเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ท. พจิ ารณาไดต้ ามก�ำ หนด -ร้อยละของจ�ำ นวนเร่อื งร้องเรียนทไี่ ดร้ บั การดำ�เนินการจนได้ข้อยุติ -ร้อยละของความพึงพอใจต่อการจัดการข้อรอ้ งเรยี น 7.3 การบรรลุผลลัพธต์ ามตวั ชว้ี ดั ดา้ นการพฒั นาบคุ ลากร เป็นการวดั ความสำ�เรจ็ ของการด�ำ เนนิ การดา้ นการบรหิ ารบุคคล การพัฒนา และการสร้างการมีสว่ นร่วมของบุคลากรของ ส่วนราชการ เพอื่ ให้มีสมรรถนะสูง ตัววัด คำ�อธิบาย ตัวอยา่ ง 1.จ�ำ นวนนวัตกรรม ตัวชี้วัดของการพฒั นานวัตกรรมที่ -จ�ำ นวนระบบสารสนเทศทไี่ ดม้ กี ารพฒั นาเพ่มิ ขึน้ ภายในสว่ นราชการ เกิดจากบคุ ลากรของสว่ นราชการ -จำ�นวนโครงการ R2R ทส่ี ่งเพอื่ การประกวด *ต่อบุคลากร -จ�ำ นวนรางวัลดา้ นนวัตกรรมระดบั บคุ คลและกลมุ่ งาน -จ�ำ นวนโครงการวิจัยตอ่ บคุ ลากรที่มกี ารดำ�เนินการจนส�ำ เร็จตามแผน 2.การเรยี นรู้และผลการ ตวั ช้วี ัดของการเรยี นรู้และผลการ -ร้อยละของบคุ ลากรท่ีมีผลประเมนิ ระดับดเี ด่น พฒั นาบคุ ลากรของส่วนราชการ -รอ้ ยละของบคุ ลากรทมี่ สี มรรถนะเพม่ิ ข้นึ พัฒนา* -ร้อยละของผู้บรหิ ารที่ได้รบั การพัฒนาภาวะผนู้ ำ�ผา่ นเกณฑก์ ารประเมินความรู้ ตามที่กำ�หนด -จ�ำ นวนบคุ ลากรทไี่ ด้รบั การฝึกฝนใหม้ ีความรแู้ ละทกั ษะดา้ นต่าง ๆ ทเ่ี พมิ่ ขนึ้ -จ�ำ นวนงานวจิ ัยหรือองค์ความรูท้ แี่ ลว้ เสร็จและน�ำ ไปใช้ประโยชน์ -จ�ำ นวนก�ำ ลงั คนดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยจี ากมหาวทิ ยาลยั และหนว่ ยงาน วจิ ยั ของรฐั ไปปฏบิ ตั งิ านเพอ่ื เพม่ิ ขดี ความสามารถการแขง่ ขนั ภาคเอกชน (Talent Mobility) 3.ความกา้ วหนา้ และ ตวั ชว้ี ดั ทแ่ี สดงถงึ ความกา้ วหนา้ ของ -รอ้ ยละของตำ�แหน่งทีส่ ามารถจัดทำ�เสน้ ทางความกา้ วหนา้ การกา้ วขึน้ สูต่ �ำ แหนง่ บคุ ลากรและความกา้ วขน้ึ สตู่ �ำ แหนง่ ตาม -รอ้ ยละของบคุ ลากรทไ่ี ดร้ ับเล่อื นข้ันให้ด�ำ รงต�ำ แหนง่ ตามแผนในเวลาท่ีก�ำ หนด ตามแผน แผน -ร้อยละของบุคลากรท่ีไดร้ ับวุฒิบัตรด้านความรูจ้ ากภายนอก 4.จำ�นวนบุคลากรท่ีไดร้ ับ ตัวชวี้ ัดท่ีแสดงถงึ บคุ ลากรของ -จ�ำ นวนกำ�ลงั พลท่เี ข้าร่วมการบรรเทาภัยพบิ ตั ิภยั และการชว่ ยเหลือดา้ น การแต่งต้งั ใหไ้ ปรว่ มใน สว่ นราชการทไี่ ดร้ ับการแต่งตั้ง มนษุ ยธรรม (Humanitarian Assistance and Disaster Relief: ภาคีเครือขา่ ยภายนอกทั้ง ใหไ้ ปร่วมในภาคีเครือข่ายภายนอก HADR) ระดบั อาเซียน ระดบั ชาติและนานาชาติ ท้งั ระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ -จ�ำ นวนบคุ ลากรท่ีไดร้ ับการอนมุ ัตใิ ห้ไปเป็นกรรมการในหนว่ ยงานภายนอก (โดยไม่มผี ลประโยชน์ทบั ซอ้ น)
คู่มอื การประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 65 กรอบการประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 ตัววัด คำ�อธบิ าย ตัวอยา่ ง 5.จำ�นวนบคุ ลากร ตวั ชว้ี ดั ทแี่ สดงถึงบคุ ลากรของ -จ�ำ นวนบคุ ลากรของกรมทเ่ี ปน็ อาสาสมัครในเครือขา่ ย “อาสา ที่อาสาสมคั รในโครงการ ส่วนราชการไปเปน็ อาสาสมคั รใน ปศุสตั ว์ (อสป.)” ในการติดตามโรคระบาดของสตั วโ์ ดยมีความร่วมมือกับ ทต่ี อบสนองนโยบาย โครงการท่ตี อบสนองนโยบาย ประชาชนและเครือขา่ ยเกษตรกร หนว่ ยงาน หน่วยงาน -จ�ำ นวนบุคลากรทเี่ ขา้ ร่วมโครงการจิตอาสาท้งั ภายในและภายนอกที่ไมไ่ ดร้ ับ ผลตอบแทน 7.4 การบรรลุผลลัพธ์ตามตัวชี้วัดด้านการเป็นตน้ แบบ เป็นการวัดความสำ�เร็จของการดำ�เนินการบรรลุเป้าหมายด้านการเป็นแบบอย่างที่ดีหรือการเป็นต้นแบบของผู้บริหารและ บคุ ลากรของสว่ นราชการ ตัววัด คำ�อธิบาย ตัวอย่าง 1.จำ�นวนรางวลั ที่ได้รับ ตัวช้ีวดั ท่ีแสดงถึงสำ�เร็จของการ -จ�ำ นวนกระบวนงานท่ไี ดร้ ับรางวลั เป็นต้นแบบของส่วนราชการทไ่ี ด้ -รางวลั การบริหาร 5ส จากสมาคมสง่ เสรมิ เทคโนโลยี (ไทย-ญป่ี ุ่น) *จากภายนอก รับรางวลั จากหน่วยงานภายนอกท่ี -รางวลั การบริหารงานบุคคลจากสมาคมการจดั การงานบคุ คลแหง่ ประเทศไทย แสดงถึงความสำ�เรจ็ ในการปรับปรุง -รางวัลกลุ่มคุณภาพจากสมาคมส่งเสรมิ คณุ ภาพ กระบวนการ -รางวลั เลิศรัฐสาขาการบริการภาครัฐ (สำ�นกั งาน ก.พ.ร.) -รางวัลเลศิ รัฐสาขาการบรหิ ารราชการแบบมีส่วนร่วม (ส�ำ นักงาน ก.พ.ร.) 2.จ�ำ นวน Best ตัวชี้วัดท่แี สดงถงึ ส�ำ เร็จของการ -คะแนนการประเมินความโปร่งใสจากหนว่ ยงานภายนอก (ในระดับดขี ้นึ ไป) เป็นตน้ แบบของส่วนราชการที่เปน็ -รอ้ ยละของมาตรการทส่ี ามารถด�ำ เนนิ การตามนโยบายการก�ำ กบั ดแู ลองคก์ ารทด่ี ี *practice Best practice -จ�ำ นวนรางวัลความเปน็ เลิศดา้ นการพฒั นาตามเกณฑ์คณุ ภาพการบรหิ าร จัดการภาครฐั -จำ�นวนรางวัลด้านความเปน็ เลศิ ในการบรหิ ารจดั การดา้ นการเงินการคลงั 3.จำ�นวนรางวัลที่ได้รับ ตวั ชว้ี ดั ทแ่ี สดงถงึ ส�ำ เรจ็ ของการเปน็ -จ�ำ นวนรางวัลเพชรวายุภักดิ์ (กระทรวงการคลงั ) จากหนว่ ยงานระดับกรม/ ตน้ แบบของสว่ นราชการ ไดแ้ ก่ ระดบั กระทรวง -รางวลั ระดบั กรม เปน็ รางวลั ทส่ี ว่ นราชการ ระดบั กรมมอบใหห้ นว่ ยงานยอ่ ยในสงั กดั -รางวัลระดับกระทรวง เปน็ รางวลั ท่ี มอบใหก้ บั สว่ นราชการระดบั กรมในสงั กดั 4.การจดั อนั ดับในระดบั ตัวชวี้ ดั ทีแ่ สดงถงึ สำ�เรจ็ ของการ -อนั ดบั ความยากง่ายในการประกอบธรุ กิจ นานาชาติ แข่งขัน โดยได้รับการจัดอนั ดบั ใน -ผลการจดั อนั ดบั ดชั นีช้ีวัดภาพลักษณ์ปัญหาคอร์รปั ชัน ระดับนานาชาติ 5.จ�ำ นวนบคุ ลากรทไ่ี ด้รับ ตวั ช้ีวัดท่ีแสดงถงึ ส�ำ เร็จของการเปน็ -จำ�นวนรางวัลท่ี บก.ทท. ไดร้ ับจากหน่วยงานภายนอก การยกย่องจากภายนอก ตน้ แบบของสว่ นราชการ โดยมี -รางวลั ผูบ้ ริหารดีเด่น บุคลากรของตนเองได้รับการยกยอ่ ง -รางวัลนักวิทยาศาสตรด์ เี ดน่ จากภายนอก
66 คู่มือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 7.5 การบรรลผุ ลลพั ธต์ ามตวั ชี้วดั ด้านผลกระทบต่อเศรษฐกิจ สังคม สาธารณสขุ และสิง่ แวดล้อม เปน็ การวดั ความส�ำ เรจ็ ของการด�ำ เนนิ การในดา้ นตา่ งๆ ทน่ี อกจากจะบรรลเุ ปา้ หมายของการด�ำ เนนิ การแลว้ ยงั สง่ ผลกระทบ ต่อการพฒั นาด้านเศรษฐกิจ สงั คม สาธารณสุข และส่งิ แวดลอ้ ม ของพื้นทแี่ ละประเทศ ตัววัด คำ�อธบิ าย ตัวอยา่ ง 1.การบรรลผุ ลของตวั วดั รว่ ม ตัวช้วี ดั ของการบรรลุผลลัพธ์การ -มูลค่าการค้าชายแดนและมลู ค่าผา่ นแดน (กระบวนการท่ีด�ำ เนนิ การ บรรลุผลของตัววัดร่วม ในการมี -อัตราผ้เู สียชีวติ จากอุบัติเหตทุ างถนนต่อประชากรแสนคน กระบวนการทดี่ ำ�เนนิ การขา้ มหลาย -ระดบั ความสำ�เร็จในการแก้ไขปัญหาประมงท่ผี ิดกฎหมาย (IUU) *ร่วมกบั หลายหน่วยงาน) หนว่ ยงานของสว่ นราชการ (Area base) -ปริมาณการปล่อยก๊าซเรอื นกระจกลดลง 2.ตวั วัดผลกระทบจากการ ตวั ชวี้ ัดทส่ี ะทอ้ นถงึ ผลกระทบจาก -สัดสว่ นตน้ ทุนโลจิสตกิ ส์ต่อ GDP ดำ�เนนิ การทีม่ ตี ่อด้าน การดำ�เนินการท่มี ีตอ่ ดา้ นเศรษฐกิจ เศรษฐกิจ -สดั ส่วนของรายได้ภาษีสรรพสามติ ตอ่ รายไดร้ ัฐบาล -รอ้ ยละของกลมุ่ เกษตรกรทไ่ี ดร้ บั การสง่ เสรมิ อาชพี ตามแนวทางเศรษฐกจิ พอเพยี ง ท่ีมีรายได้เพิ่มขึ้น -ร้อยละของปริมาณธรุ กิจสหกรณแ์ ละกลมุ่ เกษตรกรเทียบกบั GDP -ร้อยละของผลการจดั เก็บภาษสี รรพากรตอ่ GDP -GDP ภาคการเกษตรขยายตัวไม่ต่ำ�กว่าร้อยละ 3 -หนส้ี าธารณะคงค้างต่อ GDP -รายไดส้ ทุ ธขิ องรัฐบาล (ล้านบาท) -มลู คา่ ผลิตภณั ฑ์มวลรวมภาคอุตสาหกรรม 3.ตัววัดผลกระทบจากการ ตัวชีว้ ัดทส่ี ะท้อนถงึ ผลกระทบจาก -จ�ำ นวนเรอ่ื งความคบื หนา้ ของความรว่ มมอื ดา้ นความมน่ั คงกบั ประเทศเพอ่ื นบา้ น ด�ำ เนนิ การทม่ี ตี อ่ ดา้ นสงั คม การด�ำ เนินการที่มตี อ่ ดา้ นสังคม -รอ้ ยละของต�ำ บลเปา้ หมายรวมทีไ่ ดร้ ับการพัฒนาคุณภาพชีวติ -รอ้ ยละของต�ำ บลนำ�รอ่ งทีม่ ีระบบการส่งเสรมิ สขุ ภาพดแู ลผสู้ ูงอายรุ ะยะยาว (Long Term Care) ในชมุ ชนผา่ นเกณฑ์ -รายไดเ้ งนิ สดทางการเกษตรของเกษตกรเฉลย่ี ตอ่ ครวั เรอื น (บาท/ครวั เรอื น/ป)ี -จ�ำ นวนแรงงานที่อยใู่ นระบบประกันสังคมเพ่มิ ขึ้น -รอ้ ยละของคนพิการกลมุ่ เป้าหมายมงี านท�ำ -รอ้ ยละของคนไรท้ ีพ่ ึ่งไดร้ ับการพฒั นาศกั ยภาพมีสมรรถนะดีข้นึ -มลู คา่ ความเสยี หายและจ�ำ นวนการกอ่ เหตรุ า้ ยทม่ี มี ลู เหตจุ ากความไมส่ งบลดลง -จำ�นวนเหตกุ ารณค์ วามไมส่ งบในจังหวดั ชายแดนภาคใต้ 4.ตวั วัดผลกระทบจาก ตัวช้ีวดั ที่สะทอ้ นถึงผลกระทบ -สัดสว่ นการบรโิ ภคนำ้�ตาลลดลง การด�ำ เนินการทมี่ ตี ่อดา้ น จากการด�ำ เนนิ การทีม่ ีตอ่ ด้าน -อตั ราตายของผู้ป่วยจากโรคหลอดเลอื ดหัวใจ (ต่อประชากร 100,000 คน) สาธารณสุข สาธารณสขุ -ระดบั คุณภาพแหลง่ น�้ำ ทีไ่ ด้รับการพฒั นา -อัตราตายของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง -รอ้ ยละของเด็กอายุ 0 – 5 ปี มพี ฒั นาการสมวัย -อัตราการฆ่าตวั ตายสำ�เร็จ -อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15 – 19 ปี ตอ่ พนั คน 5.ตัววดั ผลกระทบจาก ตวั ช้วี ดั ทส่ี ะท้อนถึงผลกระทบจาก -รอ้ ยละของสดั สว่ นรถยนต์ ECO Car/E20/E85/EV/Hybrid ตอ่ รถยนตป์ กติ การดำ�เนนิ การท่ีมีต่อดา้ น การด�ำ เนนิ การทม่ี ตี อ่ ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม สง่ิ แวดล้อม -ร้อยละของจังหวัดทีม่ ผี ลสัมฤทธขิ์ องการจดั การขยะมลู ฝอย -รอ้ ยละของปรมิ าณผักตบชวา -จ�ำ นวนพนื้ ที่ชลประทานและแหล่งน้ำ�ท่ีเพิม่ ข้ึน -ปริมาณกากอตุ สาหกรรมทเี่ ปน็ ของเสียอนั ตรายไดร้ บั การจัดการ (ลา้ นตนั /ปี) -จ�ำ นวนแหล่งน้�ำ ที่มีคณุ ภาพอยู่ในเกณฑด์ ี -รอ้ ยละของปรมิ าณขยะมลู ฝอยตกคา้ งไดร้ บั การจดั การอยา่ งถกู ตอ้ งตามหลกั วชิ าการ
คมู่ ือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 67 กรอบการประเมินสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 7.6 การบรรลผุ ลลพั ธต์ ามตัวช้วี ดั ด้านการลดต้นทุน การสร้างนวัตกรรม และการจัดการกระบวนการ เปน็ การวัดความสำ�เรจ็ ของการด�ำ เนนิ การบรรลเุ ปา้ หมายดา้ นการบรหิ ารจัดการเพือ่ การลดต้นทุน การสร้างนวตั กรรม และการจัดการกระบวนการ ตัววัด คำ�อธบิ าย ตัวอย่าง 1.การลดตน้ ทนุ (ทง้ั ในระดบั ตัวชี้วดั ของการลดต้นทุนท้งั ในระดบั -อัตราสญู เสียของการผลติ เหรียญกษาปณ์หมนุ เวียน กระบวนการทเี่ กิดจากการ กระบวนการอนั เกิดจากการปรบั ปรงุ -รอ้ ยละของกระบวนการทำ�งานทีไ่ ดร้ ับการปรบั ปรุงมาตรฐาน ปรับปรงุ งาน และการน�ำ งาน และการนำ�เทคโนโลยีดจิ ทิ ัลมา การให้บริการและการลดข้นั ตอน ใช้เพือ่ ลดตน้ ทนุ ในการท�ำ งาน -ร้อยละของการใชก้ ระดาษทลี่ ดลง *เทคโนโลยีดิจทิ ัลมาใช)้ -ร้อยละความสำ�เร็จของการด�ำ เนินการตามมาตรการประหยดั พลงั งาน -สดั สว่ นการลดต้นทนุ การจัดเก็บภาษี 100 บาท -ต้นทนุ โลจสิ ตกิ สต์ อ่ ผลติ ภัณฑ์มวลรวมในประเทศ 2.จ�ำ นวนนวัตกรรมของ ตัวชี้วัดของนวตั กรรมการปรับปรงุ -จ�ำ นวนกระบวนงานท่ไี ด้รบั การปรับปรุง การปรับปรุงกระบวนการ กระบวนการ -จำ�นวนกระบวนงานทม่ี กี ารปรับปรุงพัฒนาตามเกณฑ์รางวลั บริการ ภาครัฐแหง่ ชาติ -ชอ่ งทางการรับช�ำ ระภาษีที่เพม่ิ ขนึ้ โดยทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ -จ�ำ นวนแอปพลิเคชนั ทีพ่ ฒั นาขึ้นในส่วนราชการ 3.ผลการปรบั ปรุงจากการ ตัวชีว้ ัดผลลพั ธ์ของการปรบั ปรุง -รางวลั ซอฟแวร์จากสมาคมซอฟแวร์ กระบวนการ และการบรกิ ารจากการ -ร้อยละของตน้ ทนุ ที่ลดลงจากการใชน้ วัตกรรดา้ นเทคโนโลยีดจิ ทิ ลั *ใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ิทลั ใช้เทคโนโลยดี ิจิทัล ทัง้ ทางตรงและ ทางออ้ ม 4.ประสทิ ธิผลของการ ตวั ชว้ี ัดท่ีแสดงถึงประสทิ ธผิ ลของ -ร้อยละของอปุ กรณด์ า้ นความปลอดภยั ที่ได้รบั การตรวจสอบ บรรเทาผลกระทบด้าน การบรรเทาผลกระทบด้านภยั พิบตั ิ ความพรอ้ มใช้งานประจำ�ปี ภยั พิบัตติ า่ งๆ ต่างๆ -ระดับการประเมนิ ความพรอ้ มในการเตรยี มรับภัยพิบตั ิ -พนื้ ทีแ่ ละมูลค่าความเสียหายจากอทุ กภัยและภยั แล้งที่มแี นวโน้มลดลง 5.นวตั กรรมการปรับปรุง ตัวช้ีวัดของนวัตกรรมการปรับปรุง -จ�ำ นวนมาตรการภาษี เพือ่ สง่ เสรมิ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและสงั คม ดา้ นนโยบาย กฏระเบยี บ ด้านนโยบาย กฎระเบียบ และ -รอ้ ยละของผู้ประกอบการท่ีได้รบั ทะเบยี นภาษีมลู ค่าเพิ่มในระยะเวลาทก่ี �ำ หนด และกฎหมาย กฎหมาย (ภายใต้มาตรการส่งเสรมิ ) -ความส�ำ เร็จของการแก้ไขกฎหมายเพือ่ การปฏิรูปดา้ นคมุ้ ครองผู้บริโภค
68 คู่มอื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก สแนวูร่ทางะกบารพบัฒนรา าชการ 4.0
คู่มือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 69 ภาคผนวก
70 คู่มือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 แนวทางการพัฒนาส่รู ะบบราชการ 4.0 ส่วนท่ี 4 แนวทางการพัฒนา สูร่ ะบบราชการ 4.0 4.1 การวางแผนพัฒนาองค์การสู่ระบบราชการ 4.0 ส�ำ นกั งาน ก.พ.ร. ไดก้ ำ�หนดกลไกการขับเคลื่อนการน�ำ เครื่องมือประเมนิ สถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 (PMQA 4.0) ไปใชใ้ นการยกระดบั การบรหิ ารจดั การองคก์ ารไปสรู่ ะบบราชการ 4.0 เพอ่ื ใหห้ นว่ ยงานภาครฐั สามารถน�ำ เครอ่ื งมอื ไปวเิ คราะหอ์ งคก์ าร ดว้ ยตนเองเพอ่ื หาโอกาสในการปรบั ปรงุ องคก์ าร และน�ำ ผลการประเมนิ ไปใชเ้ ปน็ ขอ้ มลู ประกอบการจดั ท�ำ แผนพฒั นาองคก์ าร น�ำ ไปสู่ การยกระดบั องค์การใหเ้ ปน็ ระบบราชการ 4.0 โดยอาศยั หลกั การ 5 ขนั้ ตอน ดงั น้ี Self Assess (Data collection) Measure results Identify Gaps and impacts Implement solutions Set priorities for and close Gaps Improvement ภาพที่ 11 ขนั้ ตอนการพัฒนาสู่ระบบราชการ 4.0 1) ประเมนิ ตนเอง (Self Assess) สว่ นราชการ 2) ช้บี ง่ จุดท่ตี ้องปรับปรงุ (Identify Gap) ริเริ่มการประเมินตนเองด้วยการรวบรวมข้อมูลการดำ�เนินการ หลงั การประเมนิ ตนเอง ใหท้ บทวนวา่ ผลการประเมนิ ทไ่ี ดต้ รงกบั และตวั วดั ตา่ งๆ ทม่ี วี า่ ตอบขอ้ ก�ำ หนดตา่ งๆ ไดห้ รอื ไม่ มกี ารรวบรวม ระดับพัฒนาการหรือไม่ หัวข้อที่ยังไม่ได้ดำ�เนินการมีความ ข้ อ มู ล แ ล ะ ก า ร ติ ด ต า ม ป ร ะ เ มิ น ผ ล เ พื่ อ ใ ห้ เ กิ ด ป ร ะ สิ ท ธิ ผ ล เป็นไปได้เพียงใด ส่วนใดที่ขาดหาดหายไป และมีข้อมูลที่ต้อง อย่างไร มีคู่มือและเอกสารในการถ่ายทอดการด�ำ เนนิ การท่ี รวบรวมและดำ�เนนิ การอกี มากน้อยเพยี งใด เปน็ ระบบ โดยใชแ้ นวทางในการประเมนิ ตามคมู่ อื เล่มน้ี
คู่มอื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 71 แนวทางการพัฒนาสู่ระบบราชการ 4.0 3) ก�ำ หนดเรอ่ื งส�ำ คญั ทต่ี อ้ งลงมอื ท�ำ (Set 4) นำ�ไปปฏบิ ตั ิ (Implement Solutions) Priorities for Improvement) ในการวางแผนการปรบั ปรงุ กำ�หนดผู้รับผิดชอบและแผนงานในการปรับปรุง การติดตาม อาจมีบางเรอ่ื งท่ีส�ำ คญั และตอ้ งลงมือดำ�เนินการก่อน หรือเป็น ประเมนิ ผล และตัววดั ผลทเี่ ก่ียวขอ้ ง เร่ืองต่อเนื่องจากการดำ�เนินการท่จี ะนำ�ไปสู่ผลลัพธ์ของเรื่องอ่ืน เช่น การรวบรวมผลสมั ฤทธขิ์ องโครงการพัฒนากลุม่ เครอื ขา่ ย ธรุ กิจใหม่ดา้ นอีคอมเมอรส์ (ตัววดั ผลของนวตั กรรมการมุ่งเน้น ผู้รับบริการ) ต้องดำ�เนินการควบคู่ไปกับการวัดผลกระทบต่อ 5) วดั ผลการปรบั ปรงุ (Measure Results การสรา้ งรายไดแ้ ละตลาด (ตวั วดั ดา้ นผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ ) เปน็ ตน้ and Impacts) ประเมนิ ผลการปรบั ปรงุ วา่ สำ�เรจ็ ตามตวั ชวี้ ดั บางเรอ่ื งอาจตอ้ งคน้ หาเครอ่ื งมอื หรอื ศกึ ษาแนวทางจากตวั อยา่ ง และแผนปรบั ปรงุ และเกดิ ประสทิ ธผิ ลในการด�ำ เนนิ การมากนอ้ ย ท่เี ป็นเลศิ (Best Practices) ท่มี ีสว่ นราชการหรือภาคเอกชน เพียงใด ก่อนเร่มิ ตน้ วงจรใหมอ่ กี ครง้ั ด�ำ เนินการส�ำ เร็จมาแลว้ 4.2 แนวทางการสง่ เสรมิ การพัฒนาหนว่ ยงานภาครัฐสรู่ ะบบราชการ 4.0 ส�ำ นกั งาน ก.พ.ร. ไดจ้ ัดใหม้ ีกลไกส่งเสริมการพฒั นาหนว่ ยงานภาครฐั สรู่ ะบบราชการ 4.0 ดังนี้ 1) ประเมินตนเอง (self assessment) : เมื่อหนว่ ยงานภาครัฐได้ประเมินสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 ด้วยตนเองและมีผลการประเมินตั้งแต่ 350 คะแนนขึ้นไป สามารถยื่นความจำ�นงขอรับการตรวจรับรอง ณ พื้นที่ปฏิบัติงาน เพ่ือตรวจรับรองสถานะการเป็นระบบราชการ 4.0 2) ตรวจสอบผลการประเมนิ เบอ้ื งตน้ (screen) : ส�ำ นกั งาน ก.พ.ร. จะตรวจสอบผลการประเมนิ ตนเองของ หนว่ ยงานในเบือ้ งต้นเพ่อื ยืนยันผลคะแนน 3) ตรวจรบั รอง ณ พน้ื ทป่ี ฏบิ ตั งิ าน (site visit) : หนว่ ยงานทไ่ี ดร้ บั การยนื ยนั ผลคะแนนตง้ั แต่ 350 คะแนน ขึ้นไป สำ�นักงาน ก.พ.ร. จะจัดให้มีผู้ตรวจรับรองฯ ไปตรวจ ณ พื้นที่ปฏิบัติงาน เพื่อการพิจารณารับรองสถานะในการเป็น ระบบราชการ 4.0 และจะไดร้ บั การพจิ ารณาตามหลกั เกณฑร์ างวลั เลศิ รฐั สาขาคณุ ภาพการบรหิ ารจดั การภาครฐั ตอ่ ไป นอกจากน้ี ส�ำ นกั งาน ก.พ.ร. ไดจ้ ดั กจิ กรรมสง่ เสรมิ ความรเู้ รอ่ื ง “เทคนคิ การพฒั นาองคก์ ารสรู่ ะบบราชการ 4.0” เพอ่ื ให้ หนว่ ยงานภาครฐั ไดเ้ รยี นรเู้ ครอ่ื งมอื และเทคนคิ ตา่ งๆ เพอ่ื พฒั นาองคก์ ารและพฒั นาขดี ความสามารถไปสกู่ ารเปน็ ระบบราชการ 4.0
72 คมู่ ือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 แนวทางการพัฒนาสู่ระบบราชการ 4.0 350ไดค้ ะแนน Self 350ไดค้ ะแนน คะแนน Assessment คะแนน สำ�นกั งาน ก.พ.ร. ตรวจสอบ ผลการประเมินเบอื้ งต้น ประกาศผลการประเมนิ ไมผ่ ่าน กิจกรรมสง่ เสรมิ ความรู้ ตรวจรบั รองในพื้นท่ี “เทคนคิ การพัฒนาองคก์ ารส่รู ะบบราชการ 4.0 - รางวลั เลศิ รฐั สาขา PMQA ระดบั ดเี ดน่ หรอื Certified FL V.2 Self - ประกาศเกยี รตคิ ณุ รบั รองสถานะการเปน็ ระบบราชการ 4.0 Assessment รอบปีถดั ไป ระดบั Basic/Advance/Significance ภาพที่ 12 แนวทางการสง่ เสริมการพฒั นาหน่วยงานภาครฐั สู่ระบบราชการ 4.0
คมู่ อื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 73 แนวทางการพัฒนาสู่ระบบราชการ 4.0 ระบบราชการ 4.0
74 คู่มอื การประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก ภาคผนวก
คู่มือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 75 ภาคผนวก
76 คมู่ อื การประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก ภาคผนวก 1 เกณฑ์การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐส่รู ะบบราชการ 4.0 หมวด 1 การนำ�องคก์ าร หัวข้อ ระดับของการดำ�เนินการ 1.1 ระบบการนำ�องค์การ Basic • ผบู้ รหิ ารของสว่ นราชการไดส้ รา้ งความยง่ั ยนื โดยการก�ำ หนดวสิ ยั ทศั นแ์ ละยทุ ธศาสตรท์ ต่ี อบสนอง ของส่วนราชการ ได้สรา้ ง (A&D) ตอ่ พนั ธกจิ และภาระหนา้ ทข่ี องสว่ นราชการ (Mission based) องค์การทยี่ ั่งยนื โดย - ก�ำ หนดวสิ ัยทัศน์และ • มกี ารถา่ ยทอดผา่ นระบบการน�ำ องคก์ ารเพอ่ื ใหเ้ กดิ การด�ำ เนนิ การทว่ั ทง้ั สว่ นราชการ แผนยทุ ธศาสตรเ์ ชอ่ื มโยงสู่ Advance • ผบู้ รหิ ารของสว่ นราชการไดส้ รา้ งความยง่ั ยนื โดยการก�ำ หนดวสิ ยั ทศั นแ์ ละยทุ ธศาสตรท์ ต่ี อบสนอง การบรรลพุ นั ธกจิ (Alignment) ตอ่ พนั ธกจิ และภาระหนา้ ทข่ี องสว่ นราชการและสอดรบั กบั ยทุ ธศาสตรช์ าติ (Alignment with National Strategies) - การมุ่งเนน้ ประโยชนส์ ุข ประชาชน Significance • ผบู้ รหิ ารของสว่ นราชการไดส้ รา้ งความยง่ั ยนื โดยการก�ำ หนดยทุ ธศาสตรท์ ต่ี อบสนองตอ่ พนั ธกจิ - การบรรลผุ ลยทุ ธศาสตร์ (Integration) และภาระหนา้ ทข่ี องสว่ นราชการ สอดรบั กบั ทศิ ทางการพฒั นาและยทุ ธศาสตรช์ าติ และ ยทุ ธศาสตรพ์ น้ื ทส่ี รา้ งนวตั กรรมและวฒั นธรรมในการมงุ่ ประโยชนส์ ขุ ประชาชน(Innovation, ประเทศและความสามารถ Citizen-centric) ในการแข่งขนั คะแนนหัวขอ้ 1.1 1.2 การปอ้ งกนั ทจุ รติ และ Basic • นโยบายและระบบการก�ำ กบั ดแู ลทเ่ี สรมิ สรา้ งความโปรง่ ใสและการปอ้ งกนั ทจุ รติ รวมทง้ั ระบบ สรา้ งความโปรง่ ใส (A&D) การตรวจสอบทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ • มมี าตรการทถ่ี า่ ยทอดสกู่ ารปฏบิ ตั แิ ละการตดิ ตามรายงานผลอยา่ งชดั เจน Advance • การประเมนิ ประสทิ ธผิ ลและตวั วดั การปอ้ งกนั ทจุ รติ และการสรา้ งความโปรง่ ใสภายใน (Alignment) สว่ นราชการ และมกี ารปรบั ปรงุ อยา่ งสม�ำ่ เสมอ • การรายงานผลการด�ำ เนนิ การของสว่ นราชการตอ่ สาธารณะ และหนว่ ยงานบงั คบั บญั ชา Significance • ผลการประเมนิ ความโปรง่ ใสในระดบั องคก์ าร โดยองคก์ ารอสิ ระระดบั ชาตหิ รอื นานาชาติ (Integration) • เปน็ แบบอยา่ งทด่ี แี ละการสรา้ งตน้ แบบดา้ นความโปรง่ ใส คะแนนหัวข้อ 1.2 1.3 การมงุ่ เนน้ การบรรลุ Basic • การสอ่ื สารและการสรา้ งสภาพแวดลอ้ มภายในเพอ่ื ใหม้ งุ่ เนน้ ผลสมั ฤทธ์ิ ผลสมั ฤทธข์ิ องสว่ นราชการ (A&D) • การสรา้ งกลไกทเ่ี ออ้ื ใหป้ ระชาชน และเครอื ขา่ ยภายนอกเขา้ มามสี ว่ นรว่ มในการท�ำ งาน ผา่ นการสรา้ งการมสี ว่ นรว่ ม ของบคุ ลากรภายในและ ภายนอก Advance • การตง้ั เปา้ หมายทา้ ทาย และการสง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ นวตั กรรมของกระบวนการและการบรกิ ารผา่ น (Alignment) เครอื ขา่ ยภาคประชาชน ภาคเอกชน และทอ้ งถน่ิ Significance • การสรา้ งนวตั กรรมทม่ี ผี ลกระทบสงู และเชงิ นโยบายทน่ี �ำ ไปสกู่ ารแกป้ ญั หาทม่ี คี วามซบั ซอ้ น (Integration) คะแนนหัวขอ้ 1.3 1.4 การค�ำ นงึ ถงึ ผลกระทบ Basic • การประเมนิ และตดิ ตามโครงการ กระบวนการ และยทุ ธศาสตรท์ อ่ี าจมผี ลกระทบเชงิ ลบตอ่ สงั คม ตอ่ สงั คมและการมงุ่ เนน้ (A&D) • การตดิ ตามตวั ชว้ี ดั และผลการด�ำ เนนิ การขององคก์ ารอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ใหเ้ กดิ ผลลพั ธท์ น่ี �ำ ไปสู่ การพฒั นาประเทศ Advance • การตดิ ตามรายงานกระทบโดยผา่ นกลไกการสอ่ื สารและเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั เพอ่ื น�ำ ไปสู่ ตามทศิ ทางยทุ ธศาสตร์ (Alignment) การแกไ้ ขปญั หา อยา่ งทนั การณ์ Significance • การตดิ ตามผลการด�ำ เนนิ การและผลกระทบทเ่ี กดิ ขน้ึ ทง้ั ในระยะสน้ั และระยะยาวและผลกระทบ (Integration) ทม่ี ตี อ่ เศรษฐกจิ สงั คม สาธารณสขุ และสง่ิ แวดลอ้ ม คะแนนหัวขอ้ 1.4
คมู่ ือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 77 ภาคผนวก หมวด 2 การวางแผนเชงิ ยทุ ธศาสตร์ ระดับของการดำ�เนินการ หัวข้อ • กระบวนการวางแผนยทุ ธศาสตรอ์ ยา่ งเปน็ ระบบทง้ั ระยะสน้ั และระยะยาว ตอบสนอง ความตอ้ งการของประชาชนและบรรลพุ นั ธกจิ สว่ นราชการ 2.1 กระบวนการวางแผน Basic ยทุ ธศาสตรท์ ่ี ตอบสนอง (A&D) • แนวทางการถา่ ยทอดยทุ ธศาสตรส์ กู่ ารปฏบิ ตั ิ ความทา้ ทาย สรา้ ง • แผนยทุ ธศาสตรต์ อบสนองความทา้ ทายของสว่ นราชการ มกี ารคาดการณก์ ารเปลย่ี นแปลงทก่ี �ำ ลงั นวตั กรรมเพอ่ื สรา้ ง จะเกดิ ในอนาคต และแผนรองรบั เพอ่ื ตอบสนองตอ่ การเปลย่ี นแปลง (รวมทง้ั การเปลย่ี นแปลงท่ี การเปลย่ี นแปลง และมงุ่ เนน้ Advance เกดิ จากการน�ำ เอาระบบดจิ ทิ ลั มาใช)้ ประโยชนส์ ขุ ของประชาชน (Alignment) Significance • สรา้ งขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั และสรา้ งโอกาสเชงิ กลยทุ ธใ์ หมๆ่ ทน่ี �ำ ไปสปู่ ระโยชนส์ ขุ ของ (Integration) ประชาชน และการพฒั นาเศรษฐกจิ ของประเทศทง้ั ในระยะสน้ั และระยะยาว คะแนนหัวขอ้ 2.1 2.2 การก�ำ หนดเปา้ หมาย Basic • การก�ำ หนดเปา้ ประสงคแ์ ละตวั ชว้ี ดั เชงิ ยทุ ธศาสตรท์ ต่ี อบสนองตอ่ พนั ธกจิ ของสว่ นราชการ เชงิ ยทุ ธศาสตรท์ ง้ั ระยะสน้ั (A&D) ทง้ั ระยะสน้ั และระยะยาว รวมทง้ั การสรา้ งการเปลย่ี นแปลง และระยะยาวทส่ี อดคลอ้ งกบั พนั ธกจิ ของสว่ นราชการและ Advance • มกี ารวเิ คราะหผ์ ลกระทบของเปา้ ประสงคแ์ ละตวั ชว้ี ดั เชงิ ยทุ ธศาสตรท์ เ่ี กดิ กบั ยทุ ธศาสตรช์ าติ เชอ่ื มโยงกบั ยทุ ธศาสตรช์ าติ (Alignment) ทง้ั ระยะสน้ั และระยะยาว Significance • มกี ารวเิ คราะหค์ วามเสย่ี งระดบั องคก์ ารและผลกระทบทง้ั ทางตรงทางออ้ มทส่ี ง่ ผลตอ่ (Integration) ระบบเศรษฐกจิ สงั คม สาธารณสขุ และสง่ิ แวดลอ้ มของประเทศ 2.3 แผนปฏบิ ตั กิ ารทข่ี บั Basic คะแนนหัวข้อ 2.2 เคลอ่ื นยทุ ธศาสตรข์ อง (A&D) สว่ นราชการลงไปทกุ • แผนปฏบิ ตั กิ ารทค่ี รอบคลมุ ทกุ สว่ นงาน ชดั เจน และสอ่ื สารสกู่ ารปฏบิ ตั ไิ ปยงั ทกุ กลมุ่ ภาคสว่ นโดยผา่ น ทง้ั ภายในและภายนอก เครอื ขา่ ยทง้ั ภายในและ ภายนอก Advance • แผนปฏบิ ตั กิ ารทส่ี นบั สนนุ ความส�ำ เรจ็ ของยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ ครอบคลมุ ทกุ สว่ นงาน (Alignment) ชดั เจน และเนน้ การเกดิ ประสทิ ธภิ าพ (การท�ำ นอ้ ยไดม้ าก) และการสรา้ งคณุ คา่ แกป่ ระชาชน (Public value) Significance • แผนปฏบิ ตั กิ ารทส่ี นบั สนนุ ความส�ำ เรจ็ ของยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ บรู ณาการกบั แผนงาน (Integration) ดา้ นบคุ ลากรและการใชท้ รพั ยากรทร่ี องรบั การเปลย่ี นแปลงทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ และสอ่ื สารสกู่ ารปฏบิ ตั ิ ผา่ นเครอื ขา่ ยทง้ั ภายในและภายนอก และการใชข้ อ้ มลู รว่ มกนั เพอ่ื การประสานงานใหเ้ กดิ ความส�ำ เรจ็ คะแนนหัวข้อ 2.3 2.4 การตดิ ตามผลของการบรรลุ Basic • การตดิ ตามรายงานผลการด�ำ เนนิ การตามแผน และการบรรลเุ ปา้ หมายเชงิ ยทุ ธศาสตร์ และ เปา้ หมายเชงิ ยทุ ธศาสตร์ (A&D) การรายงานผลสสู่ าธารณะ (Open by default) การแกไ้ ขปญั หา และ การรายงานผลอยา่ งมี ประสทิ ธผิ ล Advance • การคาดการณข์ องผลการด�ำ เนนิ การตามแผน การแกป้ ญั หา และการปรบั แผนใหท้ นั ตอ่ การ (Alignment) เปลย่ี นแปลง (Projection) Significance • การเตรยี มการเชงิ รกุ เพอ่ื ตอบสนองตอ่ การเปลย่ี นแปลงทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ จากภายในและภายนอกและ (Integration) การปรบั แผนทต่ี อบสนองทนั เวลาเชงิ รกุ อยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล (Proactive and effective) คะแนนหัวขอ้ 2.4
78 คู่มอื การประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก หมวด 3 การให้ความสำ�คัญกับผรู้ ับบริการและผู้มีสว่ นไดส้ ่วนเสยี หัวข้อ ระดับของการดำ�เนนิ การ 3.1 ระบบขอ้ มลู และสารสนเทศ Basic • การใชข้ อ้ มลู และสารสนเทศของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทม่ี อี ยใู่ นปจั จบุ นั เพอ่ื ดา้ นการบรกิ ารประชาชนท่ี (A&D) ตอบสนองความตอ้ งการทแ่ี ตกตา่ ง (Customer centric) ทนั สมยั รวดเรว็ และเขา้ ถงึ ใน ทกุ ระดบั Advance • การใชข้ อ้ มลู และเทคโนโลยสี ารสนเทศ (รวมทง้ั เทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ) เพอ่ื คน้ หาความตอ้ งการและ (Alignment) ความคาดหวงั ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี เพอ่ื ตอบสนองความตอ้ งการทแ่ี ตกตา่ ง ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล (Digital technology, Customer centric) Significance • การใชข้ อ้ มลู และเทคโนโลยสี ารสนเทศ ทง้ั ภายในและภายนอก(รวมทง้ั การเปลย่ี นแปลงของสภาพ (Integration) แวดลอ้ ม) เพอ่ื วางนโยบายเชงิ รกุ ในการตอบสนองความตอ้ งการและความคาดหวงั ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทง้ั ปจั จบุ นั และอนาคต (Actionable policy solution) คะแนนหัวขอ้ 3.1 3.2 การประเมนิ ผลความพงึ พอใจ Basic • การประเมนิ ความพงึ พอใจ และความผกู พนั ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี หลกั ความผกู พนั ของกลมุ่ (A&D) เพอ่ื น�ำ มาวเิ คราะหแ์ ละปรบั ปรงุ กระบวนการท�ำ งาน ผู้รับบรกิ ารและ ผูม้ สี ่วนไดส้ ว่ นเสีย Advance • การใชผ้ ลการประเมนิ ความพงึ พอใจ และความผกู พนั ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและ เพอ่ื น�ำ มาใชป้ ระโยชน์ (Alignment) ผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี หลกั เพอ่ื น�ำ มาวเิ คราะหค์ วามตอ้ งการ และแกป้ ญั หาในเชงิ รกุ Significance • การบรู ณาการขอ้ มลู การประเมนิ ความพงึ พอใจ และความผกู พนั กบั ฐานขอ้ มลู ของกลมุ่ (Integration) ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี จากแหลง่ อน่ื ๆ เพอ่ื การวางแผนยทุ ธศาสตรแ์ ละการสรา้ ง นวตั กรรมในการใหบ้ รกิ าร คะแนนหัวข้อ 3.2 3.3 การสรา้ งนวตั กรรมการ Basic • การบรกิ ารทต่ี อบสนองความตอ้ งการและความคาดหวงั ของกลมุ่ ผรู้ บั บรกิ ารและ บรกิ าร ทส่ี รา้ งความแตกตา่ ง (A&D) ผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี หลกั และการถา่ ยทอดสกู่ ารปฏบิ ตั ใิ นทกุ หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง และตอบสนองความตอ้ งการ เฉพาะกลมุ่ และตา่ งความ Advance • การสรา้ งนวตั กรรมการบรกิ ารทต่ี อบสนองความตอ้ งการทง้ั ภาพรวมและเฉพาะกลมุ่ ได้ ตอ้ งการ (Alignment) อยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล (Customer groups and segments) Significance • การสรา้ งนวตั กรรมการบรกิ ารทส่ี ามารถใหบ้ รกิ ารเฉพาะบคุ คลทส่ี ามารถออกแบบได้ (Integration) (Personalized/Customized service) คะแนนหัวขอ้ 3.3 3.4 กระบวนการแกไ้ ขขอ้ Basic • กระบวนการรบั ขอ้ รอ้ งเรยี นอยา่ งเปน็ ระบบ และมมี าตรฐานการจดั การขอ้ รอ้ งเรยี นได้ รอ้ งเรยี นทร่ี วดเรว็ และ (A&D) อยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล สรา้ งสรรค์ เพอ่ื ตอบสนองได้ ทนั ความตอ้ งการ Advance • กระบวนการจดั การขอ้ รอ้ งเรยี นอยา่ งเปน็ ระบบ รวดเรว็ ทนั การณ์ และตอบสนองอยา่ งมี (Alignment) ประสทิ ธผิ ล Significance • กระบวนการจดั การขอ้ รอ้ งเรยี นอยา่ งเปน็ ระบบและการใชเ้ ทคโนโลยกี ารสอ่ื สารมาเพอ่ื (Integration) การตอบสนองอยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล และสรา้ งความพงึ พอใจในการจดั การขอ้ รอ้ งเรยี น คะแนนหัวขอ้ 3.4
คู่มือการประเมินสถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 79 ภาคผนวก หมวด 4 การวัด การวเิ คราะห์ และการจัดการความรู้ ระดับของการดำ�เนนิ การ หัวข้อ 4.1 การใชข้ อ้ มลู และสารสนเทศ Basic • การวางแผนและการรวบรวมขอ้ มลู และตวั วดั ทง้ั ในระดบั ปฏบิ ตั กิ าร และยทุ ธศาสตรโ์ ดยผา่ น มาก�ำ หนดตวั วดั ทส่ี ามารถ (A&D) ระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ (Efficient use of Performance ใชต้ ดิ ตามงานทง้ั ในระดบั measures) ปฏบิ ตั กิ าร และระดบั Advance • ระบบการจดั การขอ้ มลู และสารสนเทศ มปี ระสทิ ธภิ าพ ปลอดภยั นา่ เชอ่ื ถอื พรอ้ มใช้ และเออ้ื ให้ ยทุ ธศาสตรไ์ ดอ้ ยา่ งมี (Alignment) บคุ ลากรและผใู้ ชง้ านทเ่ี กย่ี วขอ้ งสามารถเขา้ ถงึ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล (Quality and ประสทิ ธผิ ล รวมทง้ั การ availability of data and information) สอ่ื สารสผู่ ใู้ ชง้ านทง้ั ภายใน และภายนอก Significance • การจดั ใหข้ อ้ มลู และสารสนเทศทม่ี ปี ระโยชนต์ อ่ ผใู้ ชง้ านภายนอกรวมทง้ั ภาคประชาชนสามารถ (Integration) น�ำ ไปใชไ้ ดท้ นั ทโี ดยไมต่ อ้ งรอ้ งขอ (Public data portal) คะแนนหัวขอ้ 4.1 4.2 การวเิ คราะหผ์ ลจากขอ้ มลู Basic • การวเิ คราะหผ์ ลจากขอ้ มลู และตวั วดั ทร่ี วบรวมในทกุ ระดบั ในสว่ นราชการเพอ่ื การแกป้ ญั หา และตวั วดั เพอ่ื การแกป้ ญั หา (A&D) ในกระบวนการตา่ งๆ ในสว่ นราชการ และตอบสนองไดอ้ ยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ ทนั เวลา Advance • การวเิ คราะหผ์ ลจากขอ้ มลู และตวั วดั ในทกุ ระดบั ในสว่ นราชการเพอ่ื คน้ หาสาเหตขุ องปญั หา และเชงิ รกุ (Alignment) และแกไ้ ขปญั หาในเชงิ นโยบายและการปรบั ยทุ ธศาสตร์ Significance • การวเิ คราะหผ์ ลจากขอ้ มลู และตวั วดั ทร่ี วบรวมเชอ่ื มโยงในทกุ ระดบั ในสว่ นราชการ (Integration) เพอ่ื คน้ หาสาเหตขุ องปญั หา แกป้ ญั หาไดอ้ ยา่ งทนั การณ์ และสามารถคาดการณผ์ ลลพั ธ์ ตามทว่ี างแผนไว้ คะแนนหัวขอ้ 4.2 4.3 การจดั การความรู้ และการ Basic • กระบวนการรวบรวมขอ้ มลู สารสนเทศ และองคค์ วามรทู้ เ่ี กย่ี วขอ้ งกบั สว่ นราชการ สรา้ งองคค์ วามรขู้ อง (A&D) อยา่ งเปน็ ระบบเพอ่ื ใชใ้ นการเรยี นรู้ พฒั นา และตอ่ ยอดการพฒั นาของสว่ นราชการ สว่ นราชการในการแกป้ ญั หา เรยี นรแู้ ละมเี หตผุ ล Advance • มกี ารวเิ คราะหแ์ ละเชอ่ื มโยงกบั ขอ้ มลู สารสนเทศ และองคค์ วามรนู้ อกสว่ นราชการ (Alignment) เพอ่ื การแกไ้ ขปญั หา และสรา้ งนวตั กรรม Significance • มกี ารวเิ คราะหแ์ ละน�ำ ไปสกู่ ารแกไ้ ขปรบั ปรงุ จนเกดิ เปน็ กระบวนการทเ่ี ปน็ เลศิ และผลลพั ธท์ ด่ี ี (Integration) สกู่ ารบรรลยุ ทุ ธศาสตรแ์ ละการบรกิ ารประชาชนทด่ี ยี ง่ิ ขน้ึ คะแนนหัวข้อ 4.3 4.4 การบรหิ ารจดั การขอ้ มลู Basic • การวางแผนการปรบั เปลย่ี นรปู แบบการท�ำ งานและการรวบรวมขอ้ มลู มาเปน็ ระบบดจิ ทิ ลั อยา่ ง สารสนเทศ และระบบ (A&D) เปน็ ระบบและมตี วั วดั การบรรลตุ ามแผนงานอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ (Planning of การท�ำ งานทป่ี รบั เปลย่ี นเปน็ digitalization) ดจิ ทิ ลั เตม็ รปู แบบ มปี ระสทิ ธภิ าพ และ Advance • มกี ารวเิ คราะหค์ วามเสย่ี ง การปอ้ งกนั การโจมตที างไซเบอรแ์ ละการเตรยี มพรอ้ มตอ่ ภยั พบิ ตั ิ ใชง้ านได้ (Alignment) และภาวะฉกุ เฉนิ ทม่ี ปี ระสทิ ธผิ ล (Cybersecurity and BCM) Significance • การใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ทิ ลั มาเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพของกระบวนการท�ำ งาน ลดตน้ ทนุ และการ (Integration) รายงานผลไดท้ นั การณแ์ ละบรรลปุ ระสทิ ธผิ ล (Efficiency and effectiveness) คะแนนหัวขอ้ 4.4
80 คมู่ ือการประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก หมวด 5 การมุ่งเน้นบุคลากร Basic ระดับของการดำ�เนนิ การ (A&D) หัวข้อ • ระบบการสรรหา วา่ จา้ ง บรรจุ และการจดั วางคนไปยงั ต�ำ แหนง่ งานทต่ี รงกบั ความถนดั และ ความตอ้ งการเพอ่ื ประโยชนส์ งู สดุ ของระบบงานของราชการ โดยค�ำ นงึ ถงึ ความตอ้ งการ 5.1 นโยบายและระบบการ ทห่ี ลากหลายของประชาชน จดั การดา้ นบคุ ลากรทม่ี ี ประสทิ ธภิ าพ ตอบสนอง Advance • การประเมนิ ประสทิ ธผิ ลการท�ำ งานและเสน้ ทางความกา้ วหนา้ ของบคุ ลากรทกุ กลมุ่ สามารถสรา้ ง ยทุ ธศาสตร์ และสรา้ ง (Alignment) แรงจงู ใจใหบ้ คุ ลากรทมุ่ เท และท�ำ งานใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพสงู ตอบสนองยทุ ธศาสตรแ์ ละมงุ่ เนน้ แรงจงู ใจ ประโยชนส์ ขุ แกป่ ระชาชน (High Performance) Significance • นโยบายการจดั การดา้ นบคุ ลากรสนบั สนนุ การท�ำ งานทม่ี คี วามคลอ่ งตวั และปรบั เปลย่ี นใหท้ นั (Integration) กบั การเปลย่ี นแปลงของสภาพแวดลอ้ มการท�ำ งาน คะแนนหัวข้อ 5.1 5.2 ระบบการท�ำ งานทม่ี ี สภาพแวดลอ้ มในการท�ำ งานท ่ี • ปลอดภยั ประสทิ ธภิ าพ คลอ่ งตวั • สนบั สนนุ การท�ำ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ และมงุ่ เนน้ ผลสมั ฤทธ์ิ Basic • คลอ่ งตวั (A&D) • รว่ มกนั ท�ำ งานใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ล Advance • สภาพแวดลอ้ มการท�ำ งานทเ่ี ออ้ื ใหบ้ คุ ลากรมคี วามรบั ผดิ ชอบ (Empower) กลา้ ตดั สนิ ใจ (Alignment) เขา้ ถงึ ขอ้ มลู เพอ่ื ใชส้ นบั สนนุ การท�ำ งานและการแกป้ ญั หา เพอ่ื บรรลแุ ผนงานหลกั ขององคก์ าร Significance • การท�ำ งานทเ่ี ปน็ ทมี ทม่ี สี มรรถนะสงู มคี วามคลอ่ งตวั และสามารถท�ำ งานรว่ มกบั (Integration) เครอื ขา่ ยภายนอก เพอ่ื น�ำ ไปสกู่ ารแกไ้ ขปญั หาทซ่ี บั ซอ้ นอยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล คะแนนหัวขอ้ 5.2 5.3 การสรา้ งวฒั นธรรมการ Basic • การสรา้ งวฒั นธรรมในการท�ำ งานทเ่ี ปน็ มอื อาชพี เปดิ โอกาสในการน�ำ เสนอความคดิ รเิ รม่ิ และ ท�ำ งานทด่ี ี มปี ระสทิ ธภิ าพ (A&D) สนบั สนนุ ความคดิ สรา้ งสรรค์ และความรว่ มมอื Advance • การคน้ หาปจั จยั ทท่ี �ำ ใหบ้ คุ ลากรมคี วามผกู พนั ทมุ่ เท มผี ลการปฏบิ ตั งิ านทด่ี ี และสรา้ งวฒั นธรรม (Alignment) การท�ำ งานทน่ี �ำ ไปสผู่ ลลพั ธข์ ององคก์ าร Significance • การสรา้ งวฒั นธรรมการท�ำ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสงู สรา้ งความภมู ใิ จ และความเปน็ เจา้ ของใหแ้ ก่ (Integration) บคุ ลากร (Public Entrepreneurship) และรว่ มมอื เพอ่ื น�ำ พาองคก์ ารไปสคู่ วามส�ำ เรจ็ และ ประโยชนท์ เ่ี กดิ กบั สงั คมและประชาชน คะแนนหัวข้อ 5.3 5.4 ระบบการพฒั นาบคุ ลากรให้ Basic ระบบการพฒั นาบคุ ลากรทส่ี รา้ งคนใหม้ ี • คณุ ธรรม จรยิ ธรรม มคี วามรู้ ความสามารถ (A&D) • มคี วามรแู้ ละทกั ษะในการแกป้ ญั หา กา้ วทนั เทคโนโลยี • ทกั ษะดา้ นดจิ ทิ ลั และความรอบรใู้ หท้ นั ตอ่ แกไ้ ขปญั หา การเปลย่ี นแปลง สรา้ งความรอบรู้ และ Advance • ระบบการพฒั นาบคุ ลากรเพอ่ื เพม่ิ พนู สง่ั สมทกั ษะความรคู้ วามเชย่ี วชาญในดา้ นตา่ ง ๆ ความมจี รยิ ธรรม (Alignment) ทม่ี คี วามส�ำ คญั ตอ่ สมรรถนะหลกั และการบรรลเุ ปา้ หมายยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการ Significance • ระบบการพฒั นาบคุ ลากรและผนู้ �ำ ใหม้ ที กั ษะสามารถปฏบิ ตั งิ านไดห้ ลากหลาย มคี วามรอบรู้ (Integration) สามารถตดั สนิ ใจและมคี วามคดิ ในเชงิ วกิ ฤติ พรอ้ มรบั ปญั หาทม่ี คี วามซบั ซอ้ นมากยง่ิ ขน้ึ (Fluid Intelligence/Complex problem solving) คะแนนหัวขอ้ 5.4
คู่มอื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 81 ภาคผนวก หมวด 6 การมุ่งเนน้ ระบบปฏบิ ัตกิ าร ระดับของการดำ�เนนิ การ หัวข้อ • การออกแบบกระบวนการท�ำ งานใหม้ กี ารเชอ่ื มโยงตง้ั แตต่ น้ จนจบ (End-to-end process design) เพอ่ื สง่ มอบผลลพั ธท์ ม่ี คี ณุ คา่ แกป่ ระชาชน รวมถงึ ประสานการท�ำ งานทข่ี า้ มสว่ นราชการ 6.1 กระบวนการท�ำ งานท่ี Basic (Cross-boundary process) เพอ่ื ใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ลสงู สดุ เชอ่ื มโยงตง้ั แตต่ น้ จนจบ (A&D) กระบวนการ เพอ่ื น�ำ สู่ • มกี ารตดิ ตามควบคมุ กระบวนการโดยใชต้ วั ชว้ี ดั และใชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ทท่ี นั สมยั ผลลพั ธท์ ต่ี อ้ งการ Advance และขอ้ มลู รว่ มกบั เครอื ขา่ ยภายนอกเพอ่ื การท�ำ งานทเ่ี กดิ ประสทิ ธผิ ล (Alignment) Significance • การใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ทิ ลั ในการจดั การกระบวนการและการตดิ ตามรายงานผลอยา่ งรวดเรว็ ฉบั ไว (Integration) และตอบสนองการบรู ณาการทม่ี งุ่ สคู่ วามเปน็ เลศิ (Operational excellence) คะแนนหัวขอ้ 6.1 6.2 การสรา้ งนวตั กรรมใน Basic • การบรหิ ารจดั การกระบวนการอยา่ งเปน็ ระบบทง้ั กระบวนการหลกั และกระบวนการสนบั สนนุ การปรบั ปรงุ ผลผลติ (A&D) มกี ารตดิ ตาม และปรบั ปรงุ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ล โดยมงุ่ เนน้ คณุ คา่ แกป่ ระชาชน กระบวนการ และการบรกิ าร การสรา้ งนวตั กรรมในการปรบั ปรงุ กระบวนการ • กระบวนการหลกั Advance • กระบวนการสนบั สนนุ (Alignment) • การบรกิ ารประชาชน • ความสะดวกและการสอ่ื สาร Significance • การสรา้ งนวตั กรรมในการปรบั ปรงุ ผลผลติ และการแกไ้ ขปญั หาในเชงิ กระบวนการระดบั องคก์ าร (Integration) จนเกดิ ความเปน็ เลศิ น�ำ ไปสผู่ ลลพั ธท์ เ่ี ปน็ ประโยชนก์ บั ประชาชนและภาคธรุ กจิ (Public value) คะแนนหัวขอ้ 6.2 6.3 การลดตน้ ทนุ และการใช้ Basic • มกี ารวเิ คราะหต์ น้ ทนุ และการลงทนุ ในทรพั ยากรตา่ งๆทใ่ี ชใ้ นกระบวนการหลกั และกระบวนการ ทรพั ยากรเพอ่ื สรา้ งความ (A&D) สนบั สนนุ เพอ่ื การควบคมุ ตน้ ทนุ โดยรวม มปี ระสทิ ธภิ าพ และความ สามารถในการแขง่ ขนั Advance น�ำ ผลการวเิ คราะหไ์ ปใชใ้ นการลดตน้ ทนุ และเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการท�ำ งานจาก (Alignment) • นโยบายการลดตน้ ทนุ • การใชเ้ ทคโนโลยที ท่ี นั สมยั • แบง่ ปนั ทรพั ยากรในการท�ำ งานรว่ มกนั Significance • การใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ทิ ลั เพอ่ื นวตั กรรมในการลดตน้ ทนุ เพอ่ื เพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั (Integration) โดยใชข้ อ้ มลู เทยี บเคยี งทง้ั ในระดบั ประเทศและระดบั นานาชาติ 6.4 การมงุ่ เนน้ ประสทิ ธผิ ลทว่ั ทง้ั Basic คะแนนหัวขอ้ 6.3 องคก์ าร และผลกระทบตอ่ (A&D) ยทุ ธศาสตรช์ าตแิ ละผลลพั ธ์ • การตดิ ตามควบคมุ ประสทิ ธผิ ลของกระบวนการหลกั และตวั ชว้ี ดั เชงิ ยทุ ธศาสตรท์ ง้ั ในดา้ นคณุ ภาพ ความปลอดภยั ตน้ ทนุ เพอ่ื การสง่ มอบคณุ คา่ ตอ่ ประชาชนและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี • การตดิ ตามควบคมุ กระบวนการสนบั สนนุ ตา่ งๆ ภายในของสว่ นราชการ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ลทง้ั ในดา้ นคณุ ภาพ ความปลอดภยั ตน้ ทนุ เพอ่ื การสง่ มอบคณุ คา่ ตอ่ ประชาชนและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี Advance การเตรยี มการเชงิ รกุ เพอ่ื ลดผลกระทบทอ่ี าจเกดิ ตอ่ ประสทิ ธผิ ลขององคก์ ารโดย (Alignment) • การจดั การความเสย่ี ง • การตดิ ตามควบคมุ กระบวนการหลกั และกระบวนการสนบั สนนุ โดยใชต้ วั ชว้ี ดั และขอ้ มลู ทง้ั ใน เชงิ ปอ้ งกนั และเชงิ รกุ Significance • การประสานงานและบรู ณาการของกระบวนการตา่ งๆ ทง้ั ภายในและภายนอกเพอ่ื การสรา้ ง (Integration) มลู คา่ เพม่ิ ตอบสนองยทุ ธศาสตรแ์ ละสง่ ผลตอ่ เศรษฐกจิ สงั คม สาธารณสขุ และสง่ิ แวดลอ้ ม คะแนนหัวข้อ 6.4
82 คู่มอื การประเมินสถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก ภาคผนวก 2 ลักษณะสำ�คัญขององคก์ าร ลักษณะสำ�คัญขององคก์ าร ลกั ษณะส�ำ คญั ขององคก์ าร คอื ภาพรวมของสว่ นราชการ สง่ิ ส�ำ คญั ทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ วธิ กี ารด�ำ เนนิ งาน และความทา้ ทายส�ำ คญั ที่ส่วนราชการเผชญิ อยู่ ส�ำ หรบั การดำ�เนนิ การของส่วนราชการทต่ี อ้ งการตอบสนองการบริหารจดั การเพอ่ื นำ�ไปสู่การเป็นระบบ ราชการ 4.0 ควรพจิ ารณาในรายละเอียด ดังน้ี 1. ลักษณะองค์การ: คุณลักษณะสำ�คัญของส่วนราชการคอื อะไร? ให้อธิบายถึงสภาพแวดล้อมการดำ�เนินงานของส่วนราชการและความสัมพันธ์ท่สี ำ�คัญกับความสำ�เร็จในการตอบสนอง ยทุ ธศาสตรป์ ระเทศ และเพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั มงุ่ เนน้ ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี สว่ นราชการอน่ื และประชาชน โดยรวม ให้ส่วนราชการตอบคำ�ถามตอ่ ไปนี้ ก. สภาพแวดลอ้ มของสว่ นราชการ (1) พนั ธกจิ หรอื หนา้ ทต่ี ามกฎหมาย -พนั ธกจิ หรอื หนา้ ทห่ี ลกั ตามกฎหมายของสว่ นราชการคอื อะไรบา้ ง? -ความสำ�คัญเชิงเปรียบเทียบของพันธกิจหรือหน้าที่ต่อความสำ�เร็จของส่วนราชการและการเพิ่มขีดความสามารถ ในการแขง่ ขนั ของประเทศคอื อะไร? -กลไกทส่ี ว่ นราชการใชใ้ นการสง่ มอบผลผลติ และบรกิ ารตามพนั ธกจิ คอื อะไร? (2) วสิ ยั ทศั นแ์ ละคา่ นยิ ม -เปา้ ประสงค์ วสิ ยั ทศั น์ และคา่ นยิ ม ของสว่ นราชการทไ่ี ดป้ ระกาศไวค้ อื อะไร? -สมรรถนะหลกั ของสว่ นราชการคอื อะไร และมคี วามเกย่ี วขอ้ งอยา่ งไรกบั พนั ธกจิ ของสว่ นราชการ? ความส�ำ คญั ของ สมรรถนะหลกั ของสว่ นราชการทม่ี ตี อ่ การพฒั นาเศรษฐกจิ สงั คม สาธารณสขุ และสง่ิ แวดลอ้ มของประเทศคอื อะไร ทง้ั ทางตรง และทางอ้อม (3) ลกั ษณะโดยรวมของบคุ ลากร -ลกั ษณะโดยรวมของบคุ ลากรในสว่ นราชการเปน็ อยา่ งไร? -มกี ารจ�ำ แนกบคุ ลากรหรอื พนกั งานออกเปน็ กลมุ่ และประเภทอะไรบา้ ง? -อะไรคอื ขอ้ ก�ำ หนดพน้ื ฐานดา้ นการศกึ ษาส�ำ หรบั กลมุ่ บคุ ลากรและพนกั งานประเภทตา่ งๆ? -องคป์ ระกอบส�ำ คญั ทท่ี �ำ ใหบ้ คุ ลากรเหลา่ นม้ี สี ว่ นรว่ มในการท�ำ งานเพอ่ื บรรลพุ นั ธกจิ และวสิ ยั ทศั นข์ องสว่ นราชการคอื อะไร? -ในการท�ำ งานจ�ำ เปน็ ตอ้ งมขี อ้ ก�ำ หนดดา้ นสขุ ภาพ ความปลอดภยั และความเสย่ี งภยั ของสว่ นราชการ อะไรบา้ ง? -ประเด็นการเปลี่ยนแปลงด้านบุคลากรที่สำ�คัญคืออะไร? พื้นฐานของบุคลากรที่มีผลต่อการวางแผนการพัฒนาและ การสรา้ งขดี ความสามารถในการเปน็ องคก์ ารสมรรถนะสงู มอี ะไรบา้ ง
คู่มอื การประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 83 ภาคผนวก (4) สนิ ทรพั ย์ -สว่ นราชการมอี าคารสถานท่ี เทคโนโลยี และอปุ กรณ์ ทส่ี �ำ คญั อะไรบา้ ง รวมทง้ั เทคโนโลยกี ารสอ่ื สารและการใหบ้ รกิ าร? (5) กฎหมาย กฎระเบยี บและขอ้ บงั คบั -สว่ นราชการด�ำ เนนิ การภายใตส้ ภาพแวดลอ้ มดา้ นกฎหมาย กฎระเบยี บ และขอ้ บงั คบั ทส่ี �ำ คญั อะไรบา้ ง? -กฏหมายและกฏระเบยี บอะไรทม่ี อี ยแู่ ละเออ้ื ใหส้ ว่ นราชการท�ำ งานอยา่ งมคี วามคลอ่ งตวั และตอบสนองการเปลย่ี นแปลง อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ ข. ความสัมพันธร์ ะดับองคก์ าร (6) โครงสรา้ งองคก์ าร -โครงสรา้ งและระบบการก�ำ กบั ดแู ลของสว่ นราชการมลี กั ษณะอยา่ งไร? -ระบบการรายงานระหวา่ งคณะกรรมการก�ำ กบั ดแู ลสว่ นราชการ ผบู้ รหิ ารสว่ นราชการ และสว่ นราชการทก่ี �ำ กบั มลี กั ษณะเชน่ ใด (*)? (7) ผรู้ บั บรกิ ารและผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี -ระดบั ของกลมุ่ เปา้ หมาย กลมุ่ ผรู้ บั บรกิ าร และกลมุ่ ผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ทส่ี �ำ คญั ของสว่ นราชการมอี ะไรบา้ ง (*)? -กลมุ่ ดงั กลา่ วมคี วามตอ้ งการและความคาดหวงั ทส่ี �ำ คญั ตอ่ ผลผลติ ตอ่ การบรกิ ารทม่ี ใี ห้ และตอ่ การปฏบิ ตั กิ ารของ สว่ นราชการอยา่ งไร? -ความตอ้ งการและความคาดหวงั ของแตล่ ะกลมุ่ มคี วามแตกตา่ งกนั อยา่ งไร? (8) สว่ นราชการหรอื องคก์ ารทเ่ี กย่ี วขอ้ งกนั ในการใหบ้ รกิ ารหรอื สง่ มอบงานตอ่ กนั -สว่ นราชการหรอื องคก์ ารทเ่ี กย่ี วขอ้ งกนั ในการใหบ้ รกิ ารหรอื สง่ มอบงานตอ่ กนั ทส่ี �ำ คญั มหี นว่ ยงานใดบา้ ง? และมบี ทบาท อยา่ งไรในระบบงานของสว่ นราชการ โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ในการปฏบิ ตั ติ ามภาระหนา้ ทข่ี อง สว่ นราชการ และการยกระดบั ความสามารถ ในการแขง่ ขนั ของประเทศ? -กลมุ่ เหลา่ นม้ี สี ว่ นรว่ มอะไรในการสรา้ งนวตั กรรมใหแ้ กส่ ว่ นราชการ (*)? -กลไกทส่ี �ำ คญั ในการสอ่ื สาร และขอ้ ก�ำ หนดส�ำ คญั ในการปฏบิ ตั งิ านรว่ มกนั มอี ะไรบา้ ง?
84 ค่มู อื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก 2. สภาวการณ์ขององคก์ าร: สภาวการณ์เชิงยทุ ธศาสตรข์ องสว่ นราชการเปน็ เชน่ ใด? ใหอ้ ธบิ ายถงึ สภาพแวดลอ้ มดา้ นการแขง่ ขนั ความทา้ ทาย ความไดเ้ ปรยี บเชงิ ยทุ ธศาสตรท์ ส่ี �ำ คญั และระบบการปรบั ปรงุ ผลการด�ำ เนนิ การของสว่ นราชการ ใหส้ ว่ นราชการตอบคำ�ถามต่อไปนี้ ก. สภาพแวดลอ้ มด้านการแข่งขัน (9) สภาพแวดลอ้ มดา้ นการแขง่ ขนั ทง้ั ภายในและภายนอกประเทศ -สภาพแวดลอ้ มดา้ นการแขง่ ขนั ทง้ั ภายในและภายนอกประเทศของสว่ นราชการเปน็ เชน่ ใด? ประเดน็ การแขง่ ขนั คอื อะไร และผลตอ่ การด�ำ เนนิ การของสว่ นราชการ? (10) การเปลย่ี นแปลงความสามารถในการแขง่ ขนั -การเปลย่ี นแปลงทส่ี �ำ คญั (ถา้ ม)ี ซง่ึ มผี ลตอ่ สถานะการแขง่ ขนั ของสว่ นราชการ และของประเทศ รวมถงึ การเปลย่ี นแปลง ทส่ี รา้ งโอกาส ส�ำ หรบั การสรา้ งนวตั กรรมและความรว่ มมอื คอื อะไร (*)? (11) แหลง่ ขอ้ มลู เชงิ เปรยี บเทยี บ -แหลง่ ขอ้ มลู ส�ำ คญั ส�ำ หรบั ขอ้ มลู เชงิ เปรยี บเทยี บ และเชงิ แขง่ ขนั ในภารกจิ ทค่ี ลา้ ยคลงึ กนั มอี ะไรบา้ ง? -แหล่งข้อมูลสำ�คัญสำ�หรับข้อมูลเชิงเปรียบเทียบจากหน่วยงานอื่นๆ ทั้งในส่วนราชการ นอกส่วนราชการ และจาก ตา่ งประเภทกันมอี ะไรบ้าง? -มขี อ้ จ�ำ กดั อะไร (ถา้ ม)ี ในการไดม้ าซง่ึ ขอ้ มลู เหลา่ น?้ี ข. บรบิ ทเชิงยทุ ธศาสตร์ (12) ความทา้ ทายเชงิ ยทุ ธศาสตรแ์ ละความไดเ้ ปรยี บเชงิ ยทุ ธศาสตร์ -ความท้าทายเชิงยุทธศาสตร์และความได้เปรียบเชิงยุทธศาสตร์ของส่วนราชการในด้านพันธกิจ ด้านการปฏิบัติการ ดา้ นความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม และดา้ นบคุ ลากร คอื อะไร? ค. ระบบการปรับปรงุ ผลการดำ�เนนิ การ (13) ระบบการปรบั ปรงุ ผลการด�ำ เนนิ การ -องคป์ ระกอบส�ำ คัญของระบบการปรบั ปรุงผลการดำ�เนินการ รวมท้งั กระบวนการประเมนิ การปรบั ปรุงโครงการและ กระบวนการทส่ี �ำ คญั ของสว่ นราชการมอี ะไรบา้ ง?
คูม่ ือการประเมนิ สถานะของหน่วยงานภาครัฐในการเปน็ ระบบราชการ 4.0 85 ภาคผนวก ภาคผนวก 3 คำ�นยิ ามและความหมาย ความยัง่ ยนื (Sustainability) การมงุ่ เน้นประชาชนเป็นศนู ยก์ ลาง (Citizen centric) ความยั่งยนื หมายถงึ ความสามารถของสว่ นราชการ ในการตอบสนองต่อความจ�ำ เป็นต่อการดำ�เนนิ การในปจั จุบัน เปน็ แนวคดิ ในการท�ำ งานของภาครฐั ทค่ี �ำ นงึ ถงึ ประโยชน์ และมีความคล่องตัวและการจัดการเชิงยุทธศาสตร์ที่ทำ�ให้ ของประชาชนเปน็ ทต่ี ง้ั สรา้ งการบรกิ ารทม่ี คี ณุ คา่ และเกดิ ประโยชน์ ส่วนราชการมีความพร้อมในการปฏิบัติงาน และพร้อมต่อ แก่ประชาชน โดยใช้เทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นให้เกิดประโยชน์ สภาพแวดล้อมการดำ�เนินงานในอนาคต ส่วนราชการจำ�เป็น ต่อประชาชนสงู สุด ต้องพจิ ารณาถึงปัจจัยภายนอกและภายใน ซ่งึ อาจรวมถงึ ปจั จัย ระดบั ประเทศทง้ั หมดและปจั จยั ทเ่ี ฉพาะเจาะจงของสว่ นราชการ ข้อมูลสาธารณะ (Public Data) ส่วนราชการสามารถกำ�หนดวิสัยทัศน์และยุทธศาสตร์ ทต่ี อบสนองตอ่ พันธกิจและภาระหนา้ ที่ของส่วนราชการ มกี าร ขอ้ มูลสาธารณะ หมายถงึ ข้อมลู และสารสนเทศทมี่ ี ถา่ ยทอดการปฏบิ ตั งิ านไปสทู่ กุ ๆ ภาคสว่ น บรู ณาการกบั ทศิ ทาง เพอ่ื การใชโ้ ดยอสิ ระหรอื ใชซ้ �ำ้ โดยผใู้ ดกไ็ ด้ โดยไมฝ่ า่ ฝนื กฏหมาย การพัฒนา ยุทธศาสตร์พื้นที่ และยุทธศาสตร์ของประเทศ ขอ้ ใดขอ้ หนง่ึ ไมว่ า่ จะเปน็ ระดบั ทอ้ งถน่ิ ระดบั ประเทศหรอื ระดบั มงุ่ ประโยชนส์ ขุ ประชาชน และสรา้ งความสามารถในการแขง่ ขนั นานาชาติ เป็นกลไกพื้นฐานของระบบราชการโปร่งใส เช่น ขอ้ มลู การใชจ้ า่ ยงบประมาณ การใหบ้ รกิ าร จ�ำ นวนผลผลติ คา่ เฉลย่ี ของอัตราเงินเดอื น ผลการส�ำ รวจอตั ราวา่ งงาน เปน็ ตน้ ประสทิ ธิผล (Effectiveness) การปฏิบัติการท่ีเปน็ เลิศ (Operational Excellence) ประสทิ ธผิ ล หมายถงึ ระดบั ความสามารถทก่ี ระบวนการ หรือตัวชี้วัดใด ๆ สามารถตอบสนองเป้าหมายที่ตั้งไว้ ซึ่งการ การปฏิบัติการที่เป็นเลิศ หมายถึง แนวทางเชิง ประเมนิ ประสทิ ธผิ ล ตอ้ งประเมนิ ระดบั ความสามารถทแ่ี นวทาง ยทุ ธศาสตรใ์ นการบรหิ ารจดั การทว่ั ทง้ั องคก์ ารทม่ี งุ่ สคู่ วามเปน็ เลศิ นั้นมีความสอดคล้องไปในแนวทางเดียวกันกับความต้องการ สรา้ งขีดความสามารถในการแข่งขัน และมีผลการดำ�เนินการ ของสว่ นราชการ และการถา่ ยทอดเพอ่ื น�ำ แนวทางไปปฏบิ ตั ิ หรอื ที่ดีในทุกเรื่อง การปรับเปลี่ยนดังกล่าวต้องอาศัยแนวคิดเชิง ประเมินผลลัพธข์ องตวั ช้ีวัดท่ีใช้ บูรณาการของระบบงานท่อี อกแบบโดยคำ�นึงถึงผลลัพธ์สุดท้าย รวมถงึ การสรา้ งวฒั นธรรมใหม้ คี วามรว่ มมอื ท�ำ งานอยา่ งเปดิ เผย ข้อมูล (Data) และตอบสนองอย่างรวดเร็ว ข้อมูล หมายถึง ตัวเลข สถิติ ขอ้ เท็จจรงิ ซง่ึ รวบรวมมา การเป็นผู้ประกอบการภาครัฐ จากการด�ำ เนินการ หรือส่งิ ทถี่ อื ว่าเป็นความจรงิ (Public entrepreneurship) สารสนเทศ (Information) การเปน็ ผปู้ ระกอบการภาครฐั หมายถงึ แนวคดิ การท�ำ งาน ในหนว่ ยงานภาครฐั ทก่ี ำ�ลงั เปลย่ี นไป เพ่ือใหบ้ คุ ลากรในภาครัฐ สารสนเทศ หมายถึง คือการนำ�ข้อมูลมาผ่านระบบ มแี นวคดิ ในการสรา้ งการเปลีย่ นแปลง สร้างแนวทางใหม่ เพ่ือ การประมวลผล ค�ำ นวณ วเิ คราะหแ์ ละแปลความหมายเปน็ ขอ้ ความ คณุ คา่ แก่สาธารณะ มคี วามคล่องตัว ตอบสนองฉบั ไว มีความ ท่ีสามารถนำ�ไปใชป้ ระโยชน์ในด้านต่างๆ รับผดิ ชอบ เปรียบเสมอื นมีความเป็นเจ้าของธุรกิจนน่ั เอง ระบบการทำ�งานท่ีปรับเปน็ ดจิ ิทัลเตม็ รูปแบบ (Digitalization) ระบบการท�ำ งานทป่ี รบั เปน็ ดจิ ทิ ลั เตม็ รปู แบบ หมายถงึ การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาเปลี่ยนวิธีการและแนวคิดในทำ�งาน กอ่ ใหเ้ กดิ ประสทิ ธภิ าพในระบบงาน ลดตน้ ทนุ สรา้ งแนวทางใหม่ ในการปฏิบัติงาน ก่อให้เกิดมูลค่าเพิ่ม และความสามารถใน การแขง่ ขนั
86 คมู่ อื การประเมนิ สถานะของหนว่ ยงานภาครัฐในการเป็นระบบราชการ 4.0 ภาคผนวก ห้องปฏิบัติการนวัตกรรมภาครัฐ “ภาครัฐหรอื ระบบราชการ (Government Innovation Lab : Gov Lab) จะต้องทำ�งานโดยยึด ห้องปฏิบัติการนวัตกรรมภาครัฐ หมายถึง แนวคิด หลักธรรมาภิบาล ในการสร้างนวัตกรรมในรูปแบบของการร่วมแก้ไขปัญหาท่ีมี เพ่อื ประโยชน์สขุ ของ ความซับซ้อน โดยนำ�กลุ่มต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ภาครัฐ ประชาชนเป็นหลัก ประชาชน เอกชน นักวิชาการ กลุ่ม NGO มาร่วมกันอภิปราย (Better Governance, คน้ หา และทดลองตน้ แบบ เพอ่ื การน�ำ ไปสแู่ นวทางการแกป้ ญั หา ท่ดี กี วา่ ”Happier Citizens) การบริการท่ีออกแบบได้ (Customized service) การบริการทีอ่ อกแบบได้ หมายถงึ ความคล่องตวั ของ การให้บริการท่ีสามารถปรับเปลี่ยนเพื่อตอบสนองผู้รับบริการ ทมี่ ีความตอ้ งการแตกตา่ ง ความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cybersecurity) ความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ หมายถึง ระบบ ความมั่นคงและการปอ้ งกนั ภัยของระบบคอมพิวเตอร์ และ IT จากการจารกรรมหรือความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการโจมตีทาง ไซเบอรท์ ง้ั ในระบบ ฮารด์ แวร์ ซอฟแวร์ ขอ้ มลู และการหยดุ ชะงกั ของการใหบ้ ริการ เชาว์ปัญญาล่นื ไหล (Fluid intelligence) เชาว์ปัญญาลื่นไหล หมายถึง ความสามารถในการ แกป้ ญั หาในรปู แบบใหม่ คดิ แกไ้ ขโจทยซ์ บั ซอ้ น มเี หตผุ ล มองเหน็ รปู แบบของการเกิด และความสัมพันธ์ของเหตุการณต์ ่างๆ ซึ่ง เปน็ ทกั ษะทจ่ี �ำ เปน็ ส�ำ หรบั ศตวรรษท่ี 21 ซง่ึ ตอ้ งท�ำ งานกบั ขอ้ มลู จำ�นวนมาก หลากหลาย และปรบั เปล่ียนอยา่ งรวดเรว็
Search
