แผน STEM Education

การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ ระดับช้นั ประถมศกึ ษา ตามแนวทางสะเต็มศกึ ษา (STEM Education) ป.5Science Technology Engineer Mathematics นางสาวนิชนนั ท์ พวงพพิ ัฒน์ ตาแหนง่ ครู โรงเรยี นวัดสคุ นั ธาราม (สคุ นั ธวทิ ยาคาร) สำนักงำนเขตพน้ื ทก่ี ำรศึกษำประถมศึกษำกพระนครศรอี ยธุ ยำ เขต 1 สำนกั งำนคณะกรรมกำรกำรศกึ ษำข้นั พนื้ ฐำน กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

แผนการจัดการเรยี นรู้ สะเต็มศึกษา (STEM Education) วิชา วิทยาศาสตร์ เร่อื ง แรงพยุงของของเหลว ระดบั ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๕ จัดการเรยี นการสอนโดย นางสาวนิชนนั ท์ พวงพพิ ัฒน์ โรงเรยี นวัดสคุ นั ธาราม (สคุ ันธวิทยาคาร) สานกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศึกษาพระนครศรอี ยุธยาเขต ๑

แผนการจัดการเรียนรู้แบบ 5E กลุ่มสาระการเรยี นรู้ วิทยาศาสตร์ (กิจกรรมสะเตม็ ศกึ ษา) ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ 5 เวลา 2 คาบ แผนการจดั การเรียนรู้โรงเรียนวัดสุคนั ธาราม (สุคันธวิทยาคาร) หนว่ ยการเรียนรู้ แรงในชวี ติ ประจาวนั เร่ือง แรงพยุงของของเหลว ผสู้ อน : นางสาวนิชนนั ท์ พวงพพิ ัฒน์ มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ชีว้ ัด สาระที่ 4 แรงและการเคลือ่ นท่ี มาตรฐาน ว 4.1 เข้าใจธรรมชาติของแรงเหล็กไฟฟ้า แรงโน้มถ่วงและแรงนิวเคลียร์ มีกระบวนการสืบ เสาะหาความรู้ สือ่ สารสง่ิ ที่เรยี นรแู้ ละนาความรไู้ ปใช้ประโยชนอ์ ย่างถกู ตอ้ งและมคี ุณธรรม ตัวชว้ี ัด ว 4.1 ป.5/4 ทดลองและอธิบายแรงพยุงของของเหลว การลอยตัวและการจมของวัตถุ มาตรฐาน ว 8.1 ใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และจิตวิทยาศาสตร์ในการสืบเสาะหาความรู้ การ แก้ปัญหา รู้ว่าปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มีรูปแบบท่ีแน่นอน สามารถอธิบายและตรวจสอบได้ ภายใต้ข้อมลู และเคร่ืองมือที่มอี ยใู่ นช่วงเวลานั้นๆ เข้าใจว่าวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคม และสงิ่ แวดล้อม มีความ เก่ยี วขอ้ งสมั พันธก์ นั ตวั ชวี้ ดั ว 8.1 ป.5/1 ตง้ั คาถามเกย่ี วกับประเดน็ หรือเรอื่ ง หรือสถานการณ์ทีจ่ ะศกึ ษาตามที่ กาหนดให้และตามความสนใจ ว 8.1 ป.5/6 แสดงความคิดเห็นอยา่ งอิสระ อธิบายและสรปุ สงิ่ ท่ีได้เรียนรู้ ว 8.1 ป.5/7 บันทึกและอธิบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเป็นจริง มีการอ้างอิง Science Mathematics Technology Engineering ว 4.1 ค 2.1 ง 3.1 ง 2.1 ป.5/4 ป 5/1 ป.6/1 ป.5/2 บอกหลักการเบ้ืองต้นของ สร้างสิ่งของเคร่ืองใช้ตาม ทดลองและอธิบายแรง บอกความ สัมพนั ธข์ อง การแก้ปัญหา พยุงของของเหลว การ หนว่ ยการวดั ปรมิ าตร ความสนใจอย่างปลอดภัย ลอยตัวและการจมของ หรอื ความจุ โดยกาหนดปัญหา หรือความ วตั ถุ ป.5/2 ต้องการ รว บรว มข้อมูล หาความยาวรอบรูป เ ลื อ ก วิ ธี ก า ร อ อ ก แ บ บ ของรปู สเ่ี หลีย่ ม โดยถ่ายทอดความคิดเป็น สามเหลยี่ ม ภาพร่าง 3 มิติ ลงมือสร้าง และประเมนิ ผล

สาระสาคญั /สาระการเรียนรู้ ของเหลวมีแรงพยุงกระทาต่อวัตถุท่ีลอยตัวหรือจมในของเหลว การจมหรือลอยตัวของวัตถุข้ึนอยู่กับ น้าหนักของวตั ถแุ ละแรงพยุงของของเหลวน้ัน วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี ทดลองและอธิบายแรงพยงุ ของของเหลว การลอยตวั เปา้ หมาย : เรอื ที่สามารถบรรทุกน้าหนักไดม้ ากทีส่ ุด และการจมของวัตถุ เคลือ่ นทไี่ ด้ และไม่จม เรอื กชู้ พี คณติ ศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ การวัดความยาว จานวนนับ การออกแบบเรือกู้ชพี ท่สี ามารถบรรทุกน้าหนกั ได้ มากทีส่ ุด เคล่ือนทีไ่ ด้ และไมจ่ ม ผลการเรยี นรู้ 1. สามารถอธิบายความหมายของแรงพยงุ ของของเหลวได้ 2. สามารถทดลองและสรุปได้ว่า เมื่อวตั ถุอยูใ่ นของเหลวจะมีแรงทีข่ องเหลวพยุงวัตถุไว้ 3. สามารถอธบิ ายไดว้ ่า การจมหรอื ลอยของวัตถุขนึ้ อยู่กบั นา้ หนกั ของวัตถุ และแรงพยุงทข่ี องเหลวกระทา ต่อวัตถนุ ้ัน สมรรถนะ 1. ความสามารถในการส่ือสาร 2. ความสามารถในการการคดิ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. ม่งุ ม่นั ในการทางาน 2. กล้าแสดงออก สอ่ื /แหลง่ การเรียนรู้ 1. หนังสือเรยี น รายวชิ าพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 5 2. ใบบนั ทึกกจิ กรรม เร่ือง แรงพยงุ ของของเหลว 3. อุปกรณ์การทดทอง (ดินน้ามัน, อ่างน้า, ฟิวเจอร์บอร์ด, โฟมพลาสติก, กาว, ไม้จ้ิมฟัน, ลูกโป่ง ,เทปใส , หลอด และวสั ดุอนื่ ทไ่ี มล่ ะลายน้า เชน่ เหรยี ญ,กอ้ นหิน, ถา่ นไฟฉาย) 4. คลปิ วิดโี อ เร่ือง แรงพยงุ

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ดา้ นความรู้ (Knowledge) 1. สามารถอธบิ ายความหมายของแรงพยงุ ของของเหลวได้ 2. สามารถอธิบายไดว้ ่า การจมหรือลอยของวัตถุข้นึ อยู่กบั นา้ หนักของวัตถุและแรงพยงุ ที่ของเหลว กระทาตอ่ วตั ถนุ ัน้ ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (Process) 1. สามารถทดลองและสรุปได้วา่ เมื่อวัตถุอยูใ่ นของเหลวจะมีแรงทีข่ องเหลวพยงุ วัตถุไว้ ด้านคุณลกั ษณะ (Attitude) 1. มุ่งมั่นในการทางาน 2. กลา้ แสดงออก หลักฐานการเรยี นร/ู้ ร่องรอยหลกั ฐานการเรียนรู้ ใบบนั ทกึ กิจกรรม กิจกรรมการเรยี นรู้ ขัน้ ที่ 1 ขัน้ สรา้ งความสนใจ (Engagement) 2.1 ครใู หน้ กั เรยี นดภู าพใน Power Point แล้วต้งั คาถามกบั นกั เรียนวา่ “ทาไมของท่ีตกลงในนา้ บางอย่างจม บางอย่างลอย” (แนวการตอบ ของท่เี บาจะลอย ของที่หนกั จะจม) 2.2 ครูนา ลกู ปงิ ปอง และก้อนดนิ นา้ มนั ท่ีปั้นใหม้ ีขนาดเท่าลกู ปิงปองหย่อนลงในน้า - ครตู งั้ คาถามว่า แรงใดทท่ี าให้ลกู ปงิ ปอง และก้อนดนิ น้ามนั ตกลงสนู่ ้า (แรงโนม้ ถว่ ง) - ของทง้ั สองอย่างถกู แรงโน้มถ่วงกระทาเหมือนกัน แต่ลกู ปงิ ปองลอย ในขณะที่ดินน้ามันจม นักเรยี นคดิ ว่า มแี รงอ่นื มากระทากับวัตถุท้ังสองชนดิ อกี หรอื ไม่ (แนวการตอบ มี คือแรงลอยตัว) 2.3 ครตู ้งั ประเด็นใหน้ ักเรียนแตล่ ะกลมุ่ โดยใหแ้ ต่ละกล่มุ ออกแบบกอ้ นดินนา้ มนั วา่ ทาอย่างไร เม่ือวาง ก้อนดนิ นา้ มนั ลงนา้ แล้ว ถึงไม่จม 2.4 ใหต้ ัวแทนนักเรียนแต่ละกลุม่ ออกมาวางดนิ นา้ มันลงนา้ โดยแข่งกันวา่ กลุ่มใดจะลอยได้นาน โดยให้ นักเรยี นทกุ คนสังเกต และให้นักเรียนร่วมกนั อภปิ ราย ดังน้ี - ทาไมดินน้ามันบางกอ้ นถึงลอยนา้ และบางก้อนถงึ จมน้า ขน้ั ที่ 2 ข้นั สารวจและคน้ หา (Exploration Phase) 2.1 ครูใหน้ กั เรยี นทากจิ กรรม “เรือกชู้ พี ” โดยให้ทุกกลมุ่ ทากจิ กรรมพร้อมกันทลี ะขั้นตอน ดงั น้ี 2.1.1 ครูกาหนดสถานการณ์ให้นกั เรยี น เกิดเหตุอุทกภัยคร้งั ย่ิงใหญ่ท่ีโรงเรียนของเรา เราจึงต้องช่วยกันสร้างเรือเพื่ออพยพเพ่ือนๆของเราไปให้ ได้จานวนมากทีส่ ุด และเรอื สามารถเคลื่อนทีไ่ ด้โดยที่เรือไมล่ ่ม โดยในท่นี ้ีเราจะใช้วัสดทุ ีม่ ีให้ในการสร้างเรือ และใช้ เหรียญ 1 บาทแทนคนทีจ่ ะต้องอพยพไป ซึ่งมีข้อจากดั คอื 1. ขนาดของลาเรอื กวา้ งไมเ่ กิน 10 เซนติเมตร และยาว ไม่เกิน 15 เซนติเมตร 2. มกี ลไกท่ีทาใหเ้ กิดแรงในการเคลือ่ นทไี่ ปขา้ งหน้า โดยปลดปลอ่ ยพลงั งานเพียง 1 คร้ัง วสั ดุ อุปกรณ์ทก่ี าหนดให้คือ ฟิวเจอร์บอร์ด 1 แผ่น โฟมพลาสติก เทปใส กาว ไมจ้ ้มิ ฟนั ลกู โปง่ หลอด และนา้ สะอาด เพ่อื นๆจะมวี ิธกี ารใดในการสรา้ งเรืออย่างไรใหส้ ามารถใสเ่ หรียญ 1 บาทได้จานวนมากท่ีสดุ อย่าลืมว่าคณุ มีโอกาส เพยี งคร้ังเดยี วเท่านนั้ !!

2.1.2 จากน้ันใหน้ กั เรียนระดมความคิดตอบคาถาม พร้อมออกแบบเรือกชู้ พี ลงในใบกจิ กรรม 2.1.3 นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ ลงมือปฏบิ ัติกจิ กรรมสร้างเรือกชู้ ีพ 2.1.4 เมื่อนักเรยี นแต่ละกลุ่มสรา้ งเรือกู้ชีพเสรจ็ เรียบร้อยแลว้ ให้แตล่ ะกลุ่มนาเสนอคุณสมบตั ิ แนวคิดของการสรา้ งเรือกชู้ ีพ ภายในเวลา 3 นาที 2.1.5 ดาเนนิ การทดสอบประสิทธิภาพ ขน้ั ที่ 3 ขน้ั อธิบายและลงข้อสรปุ (Explanation Phase) 3.1 ครูใหต้ วั แทนนกั เรียน นาเสนอผลการทากิจกรรมหน้าชั้นเรียน รว่ มกันสรุปผลและอภิปรายผล การทากจิ กรรม จนไดข้ ้อสรุปว่า - การทีว่ ตั ถุสามารถลอยตวั อยู่ในน้าได้ เนอื่ งจากวตั ถนุ น้ั มคี วามหนาแน่นน้อยกว่าน้า และนา้ ก็มี แรงดันวัตถุให้ลอยขึ้นมา แรงน้ีเรียกว่า “แรงลอยตัวหรือแรงพยุง” ซึ่งแรงน้ีจะข้ึนอยู่กับ ปริมาณของนา้ ทถ่ี ูกวัตถุนน้ั แทนท่ี ย่ิงวัตถุมพี ้นื ที่สัมผัสกบั นา้ มากเท่าไหร่ หรอื เขา้ ไปแทนท่ีน้า ไดม้ าก ความหนาแนน่ ของวัตถุจะลดลงและแรงลอยตัวจะเพมิ่ ข้นึ วัตถจุ ึงลอยตัวในนา้ ได้ - การจมหรือลอยของวัตถุจะขึ้นอยู่กับน้าหนักของวัตถุ และแรงพยุงท่ีของเหลวกระทาต่อวัตถุ โดยถ้าแรงพยุงน้อยกว่าน้าหนักของวัตถุ วัตถุจะจมลงไปในของเหลว แต่ถ้าแรงพยุงมีค่า เทา่ กบั นา้ หนกั ของวตั ถุ วัตถกุ จ็ ะลอยในของเหลวนั้น ขนั้ ท่ี 4 ข้นั ขยายความรู้ (Expansion Phase) 4.1 ครใู หน้ ักเรียนดูคลปิ วิดีโอ เร่อื ง แรงพยุง 4.2 ครูตงั้ คาถามกบั นักเรยี น วา่ ได้ความรู้อะไรบา้ งจากการดูคลิปวิดีโอ 4.3 ครูให้นกั เรียนยกตวั อย่างการนาความรเู้ รื่องแรงพยุงของของเหลวไปใชป้ ระโยชน์ ขั้นท่ี 5 ขัน้ ประเมินผล (Evaluation Phase) 5.1 ประเมินทักษะและความรู้ จากใบบันทกึ กิจกรรม เรื่อง แรงพยงุ ของของเหลวคอื อะไร 5.2 ประเมินพฤติกรรมระหว่างเรียน (ความสนใจ การตัง้ ใจเรียน การกล้าแสดงออก)

การวัดและประเมินผล วธิ ีการ-เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารประเมิน ตวั บ่งชี้/พฤตกิ รรม การสังเกตและ การตรวจใบบันทึก 3 หมายถึง นักเรียนสามารถอธิบาย 1. ด้านความรู้ (K) ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง แ ร ง พ ยุ ง ข อ ง 1. สามารถอธบิ ายความหมายของแรง กจิ กรรม ของเหลวและการจมหรือลอยของ วัตถุข้ึนอยู่กับน้าหนักของวัตถุและ พยุงของของเหลวได้ การสังเกตการทดลอง แรงพยุงท่ีของเหลวกระทาต่อวัตถุได้ 2. สามารถอธิบายได้ว่า การจมหรอื และการตรวจใบบนั ทึก ไดถ้ ูกตอ้ ง 2 หมายถึง นักเรียนสามารถอธบิ าย ลอยของวัตถขุ ึน้ อยูก่ บั น้าหนักของวัตถุและ กิจกรรม ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง แ ร ง พ ยุ ง ข อ ง แรงพยงุ ทีข่ องเหลวกระทาตอ่ วตั ถนุ ้ัน ของเหลวและการจมหรือลอยของ วัตถุขึ้นอยู่กับน้าหนักของวัตถุและ 2. ด้านทกั ษะ/กระบวนการ(P) แรงพยุงที่ของเหลวกระทาต่อวัตถุได้ 1. สามารถทดลองและสรุปได้ว่า เม่ือ ไม่ชัดเจน 1 หมายถึง นักเรียนสามารถอธบิ าย วัตถุอยู่ในของเหลว จะมีแรงที่ของเหลว ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง แ ร ง พ ยุ ง ข อ ง พยงุ วตั ถไุ ว้ ของเหลวและการจมหรือลอยของ วัตถุขึ้นอยู่กับน้าหนักของวัตถุและ แรงพยุงที่ของเหลวกระทาต่อวัตถุได้ ไมถ่ กู ตอ้ ง 3 หมายถึง นักเรียนสามารถทดลอง ตามวิธีการและข้ันตอนที่กาหนดไว้ อย่างถกู ต้อง 2 หมายถึง นักเรียนสามารถทดลอง ตามวิธีการและข้ันตอนที่กาหนดไว้ โดยครูเปน็ ผ้แู นะนาในบางส่วน 1 หมายถึง นักเรียนสามารถทดลอง ตามวิธีการและขั้นตอนที่กาหนดไว้ โดยขา้ มขนั้ ตอนทก่ี าหนดไว้

3. ด้านคุณลกั ษณะทีพ่ ึงประสงค(์ A) การสงั เกต 3 หมายถึง นักเรียนทุกคนในกลุ่ม มี 1. มงุ่ มั่นในการทางาน 2. กล้าแสดงออก การตอบคาถามและการ ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร เ รี ย น อ ย่ า ง แสดงความคิดเห็น กระตอื รือร้นตลอดการเรยี น 2 หมายถึง นักเรียนในกลุ่มบางส่วน มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร เ รี ย น อ ย่ า ง กระตอื รอื ร้นแค่ช่วงแรก หรือชว่ ง สดุ ท้ายของกจิ กรรม 1 หมายถึง นักเรียนในกลุ่มส่วนใหญ่ มี ส่ ว น ร่ ว ม ใ น ก า ร เ รี ย น แ ต่ ไ ม่ กระตือรือร้นตอ้ งกระต้นุ ตลอดเวลา

บันทึกหลังการสอน ผลการดาเนินการ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................................................................. ....... สภาพบรรยากาศการจัดการเรียนรู้ ........................................................................................... ......................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ปญั หาที่พบ-วธิ แี กป้ ัญหา ................................................................................................................ .................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ..................................................................................................................................... ............................................... ส่งิ ทีค่ วรปรับปรุง .................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ............................................................................................................................. ....................................................... ลงชอ่ื ................................................ผู้สอน (นางสาวนิชนันท์ พวงพิพัฒน์) วันที่........ เดือน...................พ.ศ. .............

ใบกิจกรรม “เรือกชู้ ีพ” คำชแ้ี จง ให้นักเรียนรวมกลุ่มกัน กลุ่มละ 4 คน เพ่ือร่วมกันระดมความคิดตามใบกจิ กรรมที่กาหนดให้ต่อไปนี้ ชอ่ื กลุ่ม …………………………………………………………………………. สมาชิก 1) …………………………………………………………………………………….. หนา้ ที่ …………………………………………. 2) …………………………………………………………………………………….. หนา้ ท่ี …………………………………………. 3) …………………………………………………………………………………….. หนา้ ที่ …………………………………………. 4) …………………………………………………………………………………….. หนา้ ท่ี …………………………………………. 1. สถานการณท์ ่ีกาหนด เกดิ เหตุอทุ กภัยครง้ั ยงิ่ ใหญ่ทโี่ รงเรียนของเรา เราจึงตอ้ งช่วยกนั สร้างเรือเพ่ืออพยพเพื่อนๆของเราไปให้ได้ จานวนมากท่ีสุด และเรือสามารถเคลื่อนที่ได้โดยท่ีเรือไม่ล่ม โดยในที่นี้เราจะใช้วัสดุที่มีให้ในการสร้างเรือ และใช้ เหรียญ 1 บาทแทนคนทีจ่ ะต้องอพยพไป ซึ่งมีขอ้ จากดั คือ 1. ขนาดของลาเรือกวา้ งไมเ่ กิน 10 เซนติเมตร และยาว ไม่เกิน 15 เซนติเมตร 2. มีกลไกท่ีทาให้เกิดแรงในการเคล่ือนที่ไปข้างหน้า โดยปลดปล่อยพลังงานเพียง 1 คร้ัง วสั ดอุ ปุ กรณท์ ก่ี าหนดให้คอื ฟิวเจอรบ์ อร์ด 1 แผน่ โฟมพลาสติก เทปใส ไม้จมิ้ ฟัน ลูกโปง่ หลอด และนา้ สะอาด เพื่อนๆจะมวี ธิ กี ารใดในการสร้างเรอื อย่างไรใหส้ ามารถใส่เหรียญ 1 บาทได้จานวนมากที่สุด อยา่ ลมื วา่ คุณ มโี อกาสเพียงครง้ั เดยี วเทา่ นั้น!! จากสถานการณ์ดงั กลา่ วปญั หา คือ………………………………………………………………………………………………………….. จากสถานการณ์ดงั กล่าวมีข้อจากดั อะไรบ้างคือ……………………………………………………………………………………… 2. จากสถานการณด์ ังกล่าว เพอ่ื นๆมีวธิ ีการในการสร้างเรอื จากวสั ดทุ กี่ าหนดให้อยา่ งไร ใหส้ ามารถใส่เหรียญ 1 บ…า…ท…ได…จ้ …าน…ว…น…ม…าก…ท…่สี …ุด…ได…้อ…ย…่าง…ไร…………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ออกแบบวิธีการในการสร้างเรือจากวัสดุอย่างไรใหส้ ามารถใส่เหรียญ 1 บาท ได้จานวนมากที่สุด โดยวาดภาพ ลงในช่องว่างต่อไปนี้

การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้ ตามแนวทางสะเตม็ ศึกษา (STEM Education) Science Technology Engineer Mathematics