การดูแลเด็กปฐมวัย 8 ปี

การศึกษาปฐมวยั บทนำ การจดั ประสบการณ์หน่วย สตั ว์ อยใู่ นสาระทค่ี วรเรยี นรเู ้ กย่ี วกบั ธรรมชาตริ อบตวั ตามหลกั สตู รการศกึ ษา ปฐมวัย พทุ ธ ศกั ราช 2546 เพอ่ื ใหเ้ ด็กไดร้ จู ้ กั ประเภท ลกั ษณะ ทอี่ ยอู่ าศัย การดารงชวี ติ และประโยชน์ ของสตั ว์ ตลอดจนการเลย้ี งดู และการอนุรกั ษ์สตั ว์ อกี ทงั้ ยงั สง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม คา่ นยิ มทด่ี งี าม และคณุ ลกั ษณะทพี่ งึ ประสงคด์ า้ นความมเี มตตา กรณุ า ความเออื้ เฟื้อ และการอนุรักษ์ ซงึ่ เป็ น องคป์ ระกอบหนงึ่ ของพฒั นาการทางดา้ นอารมณ์ จติ ใจของเดก็ ปฐมวัย กำรสอนเรอ่ื งสตั วม์ คี วำมสำคญั อยำ่ งไร? การจดั ประสบการณก์ ารเรยี นรหู ้ น่วยสตั ว์ มจี ดุ มงุ่ หมายเพอ่ื ใหเ้ ด็กไดร้ จู ้ กั สตั วป์ ระเภทตา่ งๆ เชน่ สตั ว์ เลยี้ งไวด้ เู ลน่ สตั วเ์ ลยี้ งไวใ้ ชง้ าน สตั วบ์ ก สตั วน์ ้า ลกั ษณะของสตั ว์ ประโยชนข์ องสตั ว์ การเลย้ี งดแู ละให ้ อาหารสตั ว์ การอนุรกั ษ์สตั ว์ ทอี่ ยอู่ าศัย และการดารงชวี ติ ของสตั ว์ นอกเหนอื จากเด็กจะไดเ้ กดิ ความคดิ รวบยอดเกย่ี วกบั สตั วแ์ ลว้ การเรยี นรหู ้ น่วยสตั ว์ มจี ดุ มงุ่ หมายสาคญั เพอื่ บรู ณาการการเรยี นรใู ้ หเ้ ดก็ ได ้ พฒั นาทางดา้ นอารมณ์ จติ ใจในดา้ นการอนุรักษ์สงิ่ แวดลอ้ ม การมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม การมคี วามเมตตา กรณุ าตอ่ สตั ว์ ทงั้ ทเ่ี ป็ นสตั วเ์ ลยี้ งและสตั วอ์ นื่ ๆ นอกจากนี้ ยงั สง่ เสรมิ เด็กใหม้ พี ฒั นาการดา้ นอน่ื ๆไดท้ ัง้ พัฒนาการทางดา้ นรา่ งกาย จากการจดั กจิ กรรมการเคลอื่ นไหวและจังหวะ กจิ กรรมสรา้ งสรรค์ กจิ กรรม เสรี กจิ กรรมกลางแจง้ พฒั นาการทางดา้ นสงั คมจากการเลน่ และทางานเป็ นกลมุ่ ในกจิ กรรมสรา้ งสรรค์ กจิ กรรมการเลน่ ตามมมุ กจิ กรรมการเลน่ เกมตา่ งๆ การพัฒนาทางดา้ นสตปิ ัญญาจากกจิ กรรมเสรมิ ประสบการณท์ เ่ี ด็กไดเ้ รยี นรเู ้ กย่ี วกบั ทักษะทาง ดา้ นคณติ ศาสตร์ จากการสงั เกตลักษณะของสตั ว์ การนับ จานวนสตั ว์ การจาแนกเปรยี บเทยี บประเภทสตั ว์ จงึ เห็นไดว้ า่ การเรยี นรเู ้ กยี่ วกบั สตั วท์ าใหเ้ ด็กปฐมวัย ไดร้ ับการพฒั นาทงั้ ทางดา้ นรา่ งกาย อารมณ์ จติ ใจ สงั คม และสตปิ ัญญาไปพรอ้ มๆกนั กำรสอนเรอื่ งสตั วม์ ปี ระโยชนต์ อ่ เด็กปฐมวยั อยำ่ งไร? การสอนเรอ่ื งสตั วใ์ หแ้ กเ่ ด็กปฐมวัย จะเกดิ ประโยชนต์ อ่ เด็กในดา้ นตา่ งๆ ดังนี้  ดา้ นรา่ งกาย เด็กจะไดเ้ คลอ่ื นไหวรา่ งกายประกอบจังหวะ เลยี นแบบทา่ ทางของสตั วต์ า่ งๆ ไดอ้ อกกาลัง กายกลางแจง้ ผา่ นเกมการละเลน่ เกยี่ วกบั สตั ว์ เชน่ แมง่ ู ลงิ ชงิ บอล วง่ิ เปี้ยว เป็ นตน้  ดา้ นอารมณ์ จติ ใจ เด็กจะไดท้ ดลองใหอ้ าหารสตั ว์ เลา่ ถงึ สตั วเ์ ลย้ี งของตนเอง เป็ นการปลกู ฝังความ เออื้ เฟ้ือ ความมนี ้า ใจ เมตตากรณุ าตอ่ สตั ว์ และการฟังนทิ านเกย่ี วกบั สตั วอ์ นั เป็ นการสง่ เสรมิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม เชน่ นทิ านอสี ป  ดา้ นสงั คม เดก็ จะเรยี นรกู ้ ารทากจิ กรรมรว่ มกนั กบั เพอ่ื น และการอนุรกั ษ์พนั ธสุ์ ตั ว์

 ดา้ นสตปิ ัญญา เด็กจะไดร้ จู ้ ักการดารงชวี ติ ของสตั วช์ นดิ ตา่ งๆ อาหารของสตั ว์ ลักษณะประเภทของสตั ว์ ตา่ งๆ ครสู อนเรอื่ งสตั วใ์ หล้ กู ทโ่ี รงเรยี นอยำ่ งไร? การสอนหรอื การจัดประสบการณ์ใหเ้ ดก็ ปฐมวัยรจู ้ กั สตั ว์ ครจู ะจัดเป็ นหนว่ ย และกาหนดหวั เรอ่ื งในการ เรยี นรู ้ โดยบรู ณาการทัง้ ทกั ษะและสาระการเรยี นรตู ้ า่ งๆ กลา่ วคอื การเรยี นรหู ้ น่วยสตั ว์ ทาใหเ้ ด็กได ้ พฒั นาทัง้ ทางดา้ นอารมณ์ จติ ใจ รา่ งกาย สงั คม และสตปิ ัญญา ทาใหเ้ ด็กไดร้ ับการสง่ เสรมิ พัฒนาการ แบบองคร์ วมโดยผา่ นกจิ กรรมประจาวนั ในแตล่ ะวนั ดงั นี้  กจิ กรรมเสรมิ ประสบกำรณ์ เป็ นกจิ กรรมทม่ี งุ่ ใหเ้ ด็กไดส้ รา้ งมโนทศั นเ์ กยี่ วกบั สตั วด์ ว้ ยวธิ ตี า่ งๆ เชน่ อภปิ ราย การสาธติ การทดลอง บทบาทสมมติ การรอ้ งเพลง การศกึ ษานอกสถานท่ี เป็ นตน้ โดยครอู าจ เรมิ่ กจิ กรรมดว้ ยสนทนาพดู คยุ เกยี่ วกบั สตั วท์ เี่ ด็กรจู ้ กั สตั วท์ เี่ ด็กเลยี้ งไวท้ บี่ า้ นวา่ มอี ะไรบา้ ง เปิดอกาสให ้ เดก็ ไดเ้ ลา่ เรอ่ื งเกยี่ วกบั สตั วท์ ตี่ นเองเลย้ี งไวท้ บ่ี า้ นใหเ้ พอ่ื นและครฟู ัง เชน่ ชอ่ื สตั ว์ ลกั ษณะของสตั ว์ วธิ กี ารเลย้ี ง การใหอ้ าหาร เป็ นตน้ อาจเลา่ นทิ านทเี่ กยี่ วกบั สตั วท์ เี่ ด็กรจู ้ ัก หรอื นทิ านทต่ี ัวละครเป็ นสตั ว์ ซง่ึ มพี ฤตกิ รรมทมี่ งุ่ สอนใหเ้ ด็กมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม และลกั ษณะทพี่ งึ ประสงค์ เชน่ ลกู หมมี วี นิ ัย ลกู หมา น่ารัก ลกู ไกใ่ จกลา้ เป็ นตน้ นอกจากนก้ี ารพาเดก็ ไปศกึ ษานอกสถานทเ่ี พอ่ื ใหเ้ ด็กไดร้ จู ้ กั การดารงชวี ติ ของสตั วช์ นดิ ตา่ งๆ อาทิ การไปเทย่ี วสวนสตั ว์ เดก็ จะไดข้ ยายประสบการณเ์ กยี่ วกบั สตั วม์ ากขนึ้ ไดเ้ ห็น ความเป็ นอยขู่ องสตั ว์ อาหารของสตั ว์ ประเภทของสตั วต์ า่ งๆ เด็กจะมโี อกาสไดส้ มั ผสั กบั สตั วจ์ รงิ ๆทม่ี ี นสิ ยั ไมด่ รุ า้ ย การใหอ้ าหารสตั วต์ า่ งๆ เป็ นตน้ การทเ่ี ด็กไดเ้ รยี นรจู ้ ากประสบการณ์ตรงเกยี่ วกบั สตั ว์ ยอ่ ม ทาใหเ้ ดก็ มเี จตคตทิ ด่ี ตี อ่ สตั วแ์ ละมคี วามตระหนักตอ่ การอนุรกั ษ์พันธสุ์ ตั วต์ อ่ ไปดว้ ย  กจิ กรรมกำรเคลอ่ื นไหวและจงั หวะ การเคลอ่ื นไหวประกอบการแสดงทา่ ทางสตั ว์ โดยใชห้ นา้ กากรปู สตั วช์ นดิ ตา่ งๆ ใหเ้ ด็กเคลอื่ นไหวแสดงทา่ ทางสตั วช์ นดิ ทตี่ นเองไดร้ ับตามจังหวะเพลง ครอู าจจดั กจิ กรรมทเี่ รมิ่ จากการรอ้ งเพลง เชน่ เพลงเลยี้ งลกู แมว “ลกู แมว 5 ตัวทค่ี รเู ลยี้ งไว ้ นอ้ ง (ชอ่ื เลน่ เด็ก) ขอใหแ้ บง่ ไป 1 หนง่ึ ตวั ลกู แมว 5 ตัว กเ็ หลอื นอ้ ยลงไป นับดใู หมเ่ หลอื ลกู แมว 4 ตวั ” ใหค้ รพู ดู ถงึ ชอ่ื เดก็ ในหอ้ งจากเพลงนไี้ ปเรอ่ื ยๆ ใหเ้ ดก็ ไดร้ จู ้ กั การนับจานวนลดลง หรอื พดู คาคลอ้ งจอง เชน่ “เจา้ แมลง ตัวเลก็ เด็กนอ้ ยเคยเห็น มหี นวดสองเสน้ มขี าหกขา” “กา้ บ กา้ บ กา้ บ เป็ ดอาบน้าในคลอง ตากจ็ อ้ งแล มอง เพราะในคลองมหี อย ปู ปลา” เป็ นตน้  กจิ กรรมสรำ้ งสรรค์ เป็ นกจิ กรรมทเี่ ด็กไดแ้ สดงออกทางดา้ นอารมณ์ ความรสู ้ กึ และความคดิ สรา้ งสรรค์ ผา่ นกจิ กรรมการวาดภาพ การระบายสี งานกระดาษ การประดษิ ฐ์ งานประตมิ ากรรม เชน่ การฉกี ปะตดิ กระดาษเป็ นรปู สตั วเ์ ลย้ี ง การประดษิ ฐร์ ปู สตั วต์ า่ งๆจากวสั ดเุ หลอื ใช ้ การปัน้ หรอื การพบั กระดาษเป็ นรปู สตั ว์ เป็ นตน้  กจิ กรรมเสรี เพอ่ื ใหเ้ ดก็ เรยี นรเู ้ กย่ี วกบั สตั วต์ ามความสนใจ โดยครจู ัดมมุ นทิ านเกย่ี วกบั สตั วใ์ หเ้ ด็กเขา้ ไปอา่ น การจัดโรงหนุ่ ทม่ี หี นุ่ มอื หนุ่ ถงุ กระดาษ หนุ่ นวิ้ มอื ทเ่ี ป็ นรปู สตั ว์ ใหเ้ ด็กไดร้ ว่ มกนั เชดิ หนุ่ ตาม จนิ ตนาการ และใหเ้ ดก็ สรา้ งเรอื่ งราวดว้ ยตนเอง การจดั มมุ วทิ ยาศาสตรด์ ว้ ยการจดั ใหม้ ตี ปู ้ ลา การเลย้ี ง ปลาสวยงาม ใหเ้ ดก็ ไดใ้ หอ้ าหารปลา ซงึ่ จะทาใหเ้ ด็กรจู ้ กั ทจี่ ะมคี วามเมตตา เออ้ื เฟื้อตอ่ สตั วไ์ ด ้  กจิ กรรมกลำงแจง้ เป็ นกจิ กรรมทเ่ี ด็กไดใ้ ชท้ ักษะในการเคลอ่ื นไหว และควบคมุ อวยั วะสว่ นตา่ งๆได ้ อยา่ งคลอ่ งแคลว่ รวมถงึ การทรงตวั เชน่ เกมชา้ งนอ้ ย ครจู ะแบง่ เด็กออกเป็ น 2 ทมี จานวนเทา่ กนั กาหนดจดุ เรม่ิ ตน้ และจดุ ปลายทางใหม้ รี ะยะหา่ งเทา่ ๆกนั กาหนดใหผ้ เู ้ ลน่ แตล่ ะคนเป็ นชา้ งและทา ทา่ ทางคลานเป็ นชา้ ง เมอ่ื ไดย้ นิ สญั ญาณใหผ้ เู ้ ลน่ คนแรกของแตล่ ะทมี คลานชา้ งไปยงั จดุ หมายและรบี คลานกลบั มาเพอื่ สมั ผัสมอื คนทส่ี องใหค้ ลานตอ่ ไป ทมี ใดคลานชา้ งครบทกุ คนกอ่ นเป็ นฝ่ ายชนะ ซง่ึ ครู อาจเปลย่ี นจากการคลานชา้ งเป็ นสตั วช์ นดิ อน่ื ๆได ้ เชน่ กระตา่ ย กบ เป็ ด ฯลฯ เพอ่ื ใหเ้ ด็กไดร้ จู ้ ักสตั วม์ าก ขนึ้

 เกมกำรศกึ ษำ ครอู าจจดั กจิ กรรมการเลน่ เกมเพอ่ื ใหเ้ ดก็ รจู ้ กั สตั ว์ โดยเนน้ เกมการเลน่ ทเี่ ป็ นการสรา้ ง ความสมั พนั ธร์ ะ หวา่ งกนั เชน่ เกมลกู แมวหาเพอ่ื น อปุ กรณ์ทใ่ี ชใ้ นเกมนไ้ี ดแ้ ก่ ภาพแมวทมี่ รี ปู รา่ งและสี เดยี วกนั เป็ นคๆู่ เทปเพลง นกหวดี วธิ กี ารเลน่ เรม่ิ จากใหเ้ ด็กเขา้ แถวตอน 2 แถว หันหนา้ เขา้ หากนั แจก บตั รภาพแมวใหเ้ ด็กแถวละพวก จากนัน้ ครเู ปิดเทปใหเ้ ด็กราวงไปรอบๆ เมอื่ ไดย้ นิ สญั ญาณนกหวดี ให ้ เด็กทมี่ ภี าพแมวทมี่ สี แี ละรปู รา่ งเหมอื นกนั จบั คแู่ ละน่ังลง ถา้ คใู่ ดจบั คไู่ ดช้ า้ ทสี่ ดุ ครใู หเ้ ด็กคนู่ ัน้ ออกมา แสดงอะไรก็ไดก้ อ่ นเขา้ ไปนั่งกบั เพอื่ น นอกจากนคี้ รอู าจทาเกมภาพตดั ตอ่ สตั วช์ นดิ ตา่ งๆ เกมจับคภู่ าพ สตั วก์ บั บตั รคา เกมการเรยี งลาดบั เหตกุ ารณ์ เกมการเรยี งลาดับวงจรชวี ติ สตั ว์ ฯลฯ ไวใ้ หเ้ ด็กเลน่ เพม่ิ เตมิ ตามความสนใจ พอ่ แม่ ผปู้ กครองจะสอนลกู เรอื่ งสตั วไ์ ดอ้ ยำ่ งไร? พอ่ แมส่ ามารถพฒั นาตอ่ ยอดการเรยี นรขู ้ องลกู เกย่ี วกับสตั วจ์ ากทโ่ี รงเรยี นไดอ้ กี ทางหนง่ึ เชน่ การเลย้ี ง สตั วไ์ วท้ บ่ี า้ น การพาลกู ไปเทย่ี วสวนสตั ว์ การใหล้ กู ไดด้ รู ายการสารคดเี กยี่ วกบั สตั วใ์ นรายการโทรทศั น์ จัดใหม้ ภี าพสตั วท์ น่ี ่ารักตดิ ไวใ้ นหอ้ ง นอนของลกู การเลา่ นทิ านเกยี่ วกบั สตั วใ์ หล้ กู ฟัง การปฏบิ ตั ติ อ่ สตั ว์ เลยี้ ง เชน่ การใหอ้ าหารและการดแู ลสขุ ภาพของสตั ว์ เป็ นตน้ และเมอ่ื ลกู แสดงพฤตกิ รรมทเี่ หมาะสมใน ดา้ นคณุ ธรรมและจรยิ ธรรม พอ่ แมค่ วรใหก้ ารเสรมิ แรงทนั ทดี ว้ ยการกลา่ วคาชมเชย แสดงสหี นา้ ทา่ ทาง การใชน้ ้าเสยี ง และการสมั ผสั เดก็ ทนี่ ุ่มนวล เพอ่ื ใหล้ กู รวู ้ า่ พอ่ แมช่ น่ื ใจและพอใจในการกระทาของเขา สง่ิ ทพ่ี อ่ แมค่ วรคานงึ ในการสง่ เสรมิ ใหล้ กู เรยี นรเู ้ รอื่ งสตั วค์ อื การทมี่ พี ฤตกิ รรมการเลยี้ งสตั วป์ ระเภททตี่ อ้ ง นามากกั ขงั หรอื การทาทารณุ กรรมสตั วใ์ หล้ กู เห็น เชน่ การขงั นก สนุ ัข กระตา่ ย เนอื่ งจากพฤตกิ รรมการ เลยี้ งสตั วใ์ นลกั ษณะนไ้ี มไ่ ดช้ ว่ ยสง่ เสรมิ ในเรอื่ งความมเี มตตา กรณุ าตอ่ สตั ว์ ซง่ึ จะทาใหเ้ ด็กซมึ ซบั การ เรยี นรแู ้ ละการปฏบิ ตั ไิ ปในทางทไ่ี มถ่ กู ตอ้ ง เกร็ดควำมรเู้ พอ่ื ครู ครมู บี ทบาทสาคัญในการจัดประสบการณก์ ารเรยี นรเู ้ กย่ี วกบั สตั วเ์ พอื่ ใหเ้ ดก็ ไดร้ ับการพฒั นาในดา้ นตา่ งๆ ดว้ ยวธิ กี ารจดั ประสบการณอ์ ยา่ งเหมาะสม สอดคลอ้ งกบั พัฒนาการ วัย ความตอ้ งการ และความสนใจ ของเดก็ นอกจากครจู ะจดั ประสบ การณผ์ า่ นกจิ กรรมประจาวันทัง้ 6 กจิ กรรมแลว้ การจดั สภาพแวดลอ้ ม ทงั้ ภายในและภายนอกหอ้ งเรยี นกม็ คี วามสาคัญตอ่ การสง่ เสรมิ พฒั นาการเด็ก เชน่ การจัดป้ายนเิ ทศภาพ สตั ว์ การจดั นทิ รรศการเกย่ี วกบั สตั วเ์ ลย้ี ง เป็ นตน้ บรรณำนกุ รม 1. กรมวชิ าการ, กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2546). หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวัย พทุ ธศกั ราช 2546. กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พค์ รุ สุ ภาลาดพรา้ ว. 2. ขวัญฟ้า รังสยิ านนท.์ (2551). การจดั ประสบการณ์เพอ่ื พฒั นาเด็กปฐมวัยดา้ นการอนรุ ักษ์สงิ่ แวดลอ้ ม. หน่วยท่ี 12 ประมวลสาระชดุ วชิ าการจดั ประสบการณ์สาหรบั เด็กปฐมวยั . นนทบรุ ี : คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช 3. พชั รี ผลโยธนิ . (2551). การจดั ประสบการณ์เพอ่ื พฒั นาเด็กปฐมวัยดา้ นอารมณ์ จติ ใจ และสงั คม. หน่วย ท่ี 11 ประมวลสาระชดุ วชิ า การจัดประสบการณส์ าหรบั เด็กปฐมวยั . นนทบรุ ี : คณะศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช 4. วัฒนา ปญุ ญฤทธ์ิ และคณะ. (2550). เกม การละเลน่ สาหรบั เด็กปฐมวยั 2. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท พี ที มเี ดยี จากดั . 5. Gordon, A.M. and Browne, K.W. (1995). Beginning & Beyond .New York : Delmar.

6. Nilsen, B.A. and Albertatali,G. (2002). Introduction to Learning & Teaching Infants through Elementary Age Children. New York : Delmar. เป็ นการศึกษาท่คี รอบคลุมการดแู ล และการศึกษาทจี่ ัดให้กบั เดก็ แรกเกดิ ถึงอายุ 8 ปี การศึกษาอนุบาลเป็ นส่วนหน่งึ ของการศึกษาปฐมวยั การศึกษาเป็นกระบวนการพฒั นาทรัพยากรมนุษยท์ ี่อาจจาแนกออกไดเ้ ป็น 4 ระดบั คือ การศึกษาระดบั อนุบาล การศึกษาระดบั ประถมศึกษา การศึกษาระดบั มธั ยมศึกษา และการศึกษาระดบั อุดมศึกษา ซ่ึงการศึกษาแต่ละระดบั ท่ีกล่าวน้ี จะมีการจดั การและพฒั นาไปอยา่ งสอดคลอ้ งกบั วยั ของผเู้ รียน และการเปลี่ยนแปลงของสงั คม การศึกษาอนุบาลเป็นการศึกษาเพื่อส่งเสริมพฒั นาการทางร่างกาย ความคิด สติปัญญา สงั คม และ อารมณ์ ในขณะท่ีการศึกษาระดบั อดุ มศึกษา มงุ่ ที่การเตรียมเป็นผปู้ ระกอบวชิ าชีพเป็นตน้ ท้งั น้ีการศึกษาแตล่ ะระดบั มีลกั ษณะ และมีเป้าหมาย เฉพาะตามระดบั เดิมการศึกษาอนุบาลเป็นรูปแบบของการจดั การศึกษาสาหรับเด็กเลก็ ที่รัฐจดั ข้ึนเพือ่ สนองตอบสงั คมที่ตอ้ งการให้บตุ รหลานไดเ้ ขา้ โรงเรียน เพ่ือ เป็ นการเตรียมความพร้อมในการเรียน ช้นั ประถมศึกษา แต่ภาวะการตอ่ มา การศึกษาอนุบาลไดร้ ับการเปล่ียนแปลงไปตามสภาพสงั คม เกิด รูปแบบของการจดั การศึกษาใหมข่ ้ึนมาเรียกวา่ การศึกษาปฐมวยั ทาไมจึงเป็ นเช่นน้นั