การแบ่งบัน

Museum & Tourism พพิ ิธภัณฑแ์ ละการทอ่ งเทย่ี ว ตู้คอนเทนเนอร์ที่เห็น มีทั้งหมด 4 ตู้ เป็นครั้งแรกของประเทศไทย เพ่ือที่จะสามารถ ถึงแม้นว่าภายในจะมีพ้ืนที่ไม่ใหญ่โตกว้างขวาง เคลอ่ื นที่ไปจัดแสดงในสถานท่ีต่างๆ นทิ รรศการ มากนกั แต่เม่อื เดนิ เขา้ ไป พบว่า ทกุ ซอก ทกุ มุม ที่จัดภายในมิวเซียมติดล้อ ชื่อว่า ‘เรียงความ ถูกเนรมิตเป็นแหล่งเรียนรู้ แสดงนิทรรศการ ประเทศไทย’ คัดย่อเน้ือหาจากนิทรรศการ เรอ่ื งราวของความเปน็ ไทยจากประวตั ศิ าสตรก์ วา่ เรยี งความประเทศไทย ทีจ่ ดั แสดงอยู่ในมิวเซียม 3,000 ปี ตั้งแต่สมัยที่ดินแดนบริเวณน้ีเรียกว่า สยาม ณ อาคารกระทรวงพาณชิ ย์ (เดมิ ) บรเิ วณ ‘สุวรรณภูมิ’ เน้ือหาของนิทรรศการอาจฟังดู ปากคลองตลาด ในการดูแลของ สถาบัน น่าเบ่ือ แต่ขอบอกว่า รูปแบบการจัดแสดง พิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ หรือ สพร. เป็น ท่ีแปลกใหม่ทันสมัย เหมาะสมกับการเรียนรู้ 1 ใน 3 หน่วยงานภายใต้การก�ำกับดูแลของ ยุคใหม่ ยิ่งเข้าไปชม ยง่ิ ตืน่ ตาตนื่ ใจอยากส�ำรวจ สำ� นกั งานบรหิ ารและพฒั นาองคค์ วามรู้ (องคก์ าร คน้ หาความหมายของความเปน็ ไทยตามตแู้ ตล่ ะตู้ มหาชน) หรือ สบร. สังกัดส�ำนักนายกรัฐมนตรี อย่างกระตอื รือรน้ ท่ีด�ำเนินงานภายใตแ้ นวคดิ สรา้ งสงั คมไทยใหเ้ ปน็ ได้ชม ได้เรียนรู้แล้วรู้สึกเอะใจ!! ท�ำให้ สงั คมแหง่ การเรียนรู้ โดยประสบความสำ� เร็จเป็น นึกถึงแหล่งเรียนรู้ที่หน่ึงในกรุงเทพฯ แถวย่าน อย่างสูงกับการให้บริการแหล่งเรียนรู้ภายใต้ ปากคลองตลาด ที่เคยไปมา น่ันคือ ‘มิวเซียม รูปแบบพิพิธภัณฑ์แนวคิดใหม่ ‘มิวเซียมสยาม’ สยาม’ จงึ ไม่รรี อชกั ช้า เขา้ ไปสอบถามกับน้องๆ (Museum Siam) ซึ่งเป็นสถานที่ท่ีเปิดโอกาส เจ้าหน้าที่ท่ีรอคอยต้อนรับด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม ใหค้ นไทยไดแ้ สวงหาความรู้ รจู้ กั วถิ ีไทย สามารถ พรอ้ มใหข้ อ้ มลู วา่ นทิ รรศการในตคู้ อนเทนเนอรน์ ี้ น�ำอดีตมาตอ่ ยอดความคดิ สรา้ งสรรคใ์ นอนาคต มีชื่อเก๋ไก๋ว่า ‘Muse Mobile’ หรือ ‘มิวเซียม สพร. สง่ Muse Mobile หรือ ‘มิวเซยี ม ตดิ ลอ้ ’ เปน็ การจดั นทิ รรศการในตคู้ อนเทนเนอร์ ติดล้อ’ ออนทัวร์ท่ัวเมืองไทย หวังสร้างพ้ืนที่ Tourism Review | 51

แห่งใหม่ของการเรียนรู้สู่เด็กและเยาวชนด้วย Museum & Tourism พิพิธภัณฑ์มีชีวิต ปลูกฝังความรักความภาคภูมิใจ ในบ้านเกิด พร้อมกระตุ้นท้องถ่ินร่วมสร้างสังคม พพิ ธิ ภัณฑแ์ ละการทอ่ งเท่ยี ว แห่งการเรียนรู้ สพร. ซ่ึงมีด้วยกันถึง 2 ชุด อกี 1 ชดุ เนน้ เนอื้ หาเรอ่ื งราวของภาคอสี าน โดยใช้ ตทู้ ่ี 1 อะไรคอื ไทยแท?้ ช่ือชุดว่า ‘อัจฉริยภาพตัวตนคนอีสาน’ เพ่ือให้ เด็กเยาวชน และประชาชนในท้องถ่ินได้เรียนรู้ น�ำเสนอด้วยภาพใบหน้าของ ‘คนไทย’ และใบหน้าท่ีส่ือถึง อย่างจุใจและทั่วถึง ด้วยนิทรรศการภายใน ‘ความเป็นไทย’ ซ่ึงสะท้อนความหลากหลายของชาติพันธุ์ ตู้คอนเทนเนอร์ 4 ตู้ ซ่ึงทั้ง 2 ชุด ได้เคล่ือนล้อ ภาษา และวัฒนธรรม เพ่ือชวนค้นหาว่า ‘ไทยแท้ๆ’ นั้น ในช่วงเวลาเดียวกัน โดยชุดแรกน้ีอยู่ที่จังหวัด คืออะไร? ‘ไทยแท้ๆ’ นั้นเป็นอย่างไร? หรือว่า ‘ไทยแท้ๆ’ กาญจนบรุ ี สว่ นชุดท่ี 2 (ภาคอสี าน) จดั แสดงอยทู่ ่ี คือความหลากหลาย? จงั หวดั ยโสธร กำ� หนดระยะเวลาดำ� เนนิ กจิ กรรมไป ดา้ นนอกตู้ ดา้ นตรงขา้ มทางเขา้ จะมแี ผน่ เปดิ รปู ‘คนกบแดง’ จนถงึ ปลายเดอื นมถิ ุนายน 2558 ซ่งึ จะดำ� เนินงาน สัญลักษณ์ของสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.) ในแตล่ ะพ้นื ทป่ี ระมาณ 3 เดอื น หลังจากนั้นจะไป ซึ่งเป็นรูปเด็กเต้นท่ากบ และน�ำสัญลักษณ์มาท�ำเป็นมาสคอต ตดิ ล้อจ่อควิ ที่ไหน อย่างไร คงต้องลนุ้ และตดิ ตาม (Mascot) วิวัฒนาการภายใต้แนวคิดเรียงความประเทศไทย กนั ตอ่ ไป สัญลักษณ์ ‘คนกบแดง’ จึงมีท่าทางท่ีต่างกันออกไป เพ่ือสื่อถึง นิทรรศการ ‘มิวเซียมตดิ ล้อ’ เป็นพพิ ธิ ภัณฑ์ วิวัฒนาการของ ‘คน’ ต้ังแต่ใช้เครื่องมือหิน ตีกลองมโหระทึก รูปแบบใหม่ที่ฉีกกรอบพิพิธภัณฑ์ในแบบเดิม ฟงั ไอพอด จนถงึ โหนรถไฟฟา้ ด้วยเทคนิคการน�ำเสนอแบบอินเตอร์แอ็คทีฟ ทเ่ี ปลยี่ นโลกพพิ ธิ ภณั ฑใ์ หด้ มู ชี วี ติ ตน่ื เตน้ นา่ สนใจ ตทู้ ี่ 2 สุวรรณภมู ิอย่ทู ีไ่ หน? กระตุ้นความต้องการท่ีจะเรียนรู้ของผู้เข้าชม ทง้ั ยงั เพมิ่ ความคลอ่ งตวั ในการตดิ ลอ้ ซง่ึ เคลอ่ื นท่ีได้ เร่ิมต้นจากการท�ำความรู้จักก�ำเนิดของค�ำว่า ‘สุวรรณภูมิ’ เพ่ือให้การกระจายความรู้ไปสู่ท้องถิ่นต่างๆ มาก อันเป็นช่ือที่คนต่างถิ่นเรียกดินแดนแห่งความอุดมสมบูรณ์น้ี ยงิ่ ขนึ้ ชว่ ยใหเ้ ยาวชนไทยไดร้ บั โอกาสในการเรยี นรู้ เม่ือกว่า 3,000 ปีก่อน ชวนเข้าไปสัมผัสชีวิตของผู้คนและชุมชน อย่างท่ัวถึง เพ่ือให้พื้นท่ีแห่งการเรียนรู้ในรูปแบบ บนแผ่นดินทเี่ รยี กว่า ‘สุวรรณภูมิ’ ซึ่งเช่อื กันว่าคือ ‘เอเชยี ตะวัน- ของนิทรรศการและกิจกรรมมีความทันสมัย ออกเฉยี งใต้’ ในปจั จุบัน สามารถรองรับการเรียนรู้ได้อย่างสนุกสนานและ เพลิดเพลิน ได้เผยแพร่ออกสู่ทุกภูมิภาค และ มุ่งตรงเข้าหาเด็ก เยาวชน รวมทั้งประชาชน ทว่ั ไป โดยตง้ั เปา้ หมายวา่ การสญั จรของ ‘มวิ เซยี ม ติดลอ้ ’ จะเป็นต้นแบบของการสร้างพ้นื ทแ่ี ห่งการ เรียนรู้ใหม่ให้เกิดในสังคมไทย อันจะน�ำมาซ่ึง การสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ ซ่ึงจะเป็นพ้ืนฐาน สำ� คญั ของการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื นทิ รรศการดงั กลา่ ว จะเน้นการกระตุกต่อมคิด ผ่านการต้ัง ‘ค�ำถาม’ ชวนคน้ หาเรือ่ งราวของความเป็นไทยจากประวตั -ิ ศาสตรก์ วา่ 3,000 ปี ตง้ั แตส่ มยั ทด่ี นิ แดนบรเิ วณนี้ ถกู เรยี กวา่ ‘สวุ รรณภมู ’ิ และการคน้ หาความหมาย ของความเปน็ ‘ไทยแทๆ้ ’ นิทรรศการ เรียงความประเทศไทย ใน มิวเซียมติดล้อ (Muse Mobile) ประกอบด้วย 4 หวั เรอื่ งสำ� คญั ซง่ึ จดั แสดงอยู่ในตคู้ อนเทนเนอร์ 4 ตู้ ไดแ้ ก่ 52 | Tourism Review

Museum & Tourism พพิ ธิ ภัณฑแ์ ละการทอ่ งเทย่ี ว เรียนรู้เร่ืองราวคนพ้ืนเมืองที่รู้จักการปลูกข้าว คอื แผนทเี่ กาะเมอื งกรงุ ศรอี ยธุ ยา ซงึ่ มชี อ่ งใหส้ ามารถโผลศ่ รี ษะขน้ึ ไป การหลอมโลหะเป็นเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ การท�ำเครื่องปั้น- สง่ิ ทมี่ องเหน็ คอื ภาพของวดั และวงั ในสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยา ซง่ึ เปน็ ตน้ แบบ ดินเผา การแลกเปลยี่ นสนิ ค้าพืน้ เมอื งกบั สนิ ค้าตา่ งถนิ่ ฯลฯ ทนี่ ำ� มาสร้างในกรงุ เทพมหานคร นอกจากนั้นชุมชน ‘สุวรรณภูมิ’ ยังประกอบด้วยผู้คน หลากหลายเชื้อชาติและวัฒนธรรมท่ีเดินทางมาค้าขาย ต้ทู ่ี 4 จดุ เปลีย่ น ‘ประเทศไทย’ แสวงโชค ฯลฯ และได้ทิ้งร่องรอยหลักฐานมากมายไว้กับ คนพื้นเมืองและผืนแผ่นดิน ‘สุวรรณภูมิ’ ผ่านการเล่นเกม กวา่ จะเปน็ ‘ประเทศไทย’ ทเี่ หน็ และเปน็ อยู่ในปจั จบุ นั สงั คมไทย บนหน้าจอคอมพิวเตอร์ ด้วยการค้าขาย การแลกเปล่ียน ได้เกดิ การเปลีย่ นแปลงครงั้ สำ� คญั ทเี่ ปน็ ‘จดุ เปล่ียน‘ หลายครงั้ ไดแ้ ก่ สนิ ค้าของชาวต่างชาติต่างถนิ่ ทเี่ ข้ามายงั ดินแดนสุวรรณภูมิ l สมัยรัชกาลที่ 5 ซ่ึงสังคมไทยเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตก คนไทยเริ่มมีการปรับเปล่ียนวิถีชีวิตให้เป็นแบบตะวันตก เช่น เลิกนุ่ง ตทู้ ่ี 3 กรงุ เทพฯ ภายใตฉ้ ากอยธุ ยา โจงกระเบน หนั มานงุ่ และสวมกางเกง l สมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 เปล่ียนจากการ เร่ืองราวเม่ือครั้งส้ินกรุงศรีอยุธยา ชาวกรุงศรีอยุธยา ปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นการปกครองระบอบ ไดส้ รา้ งเมอื งข้ึนมาใหม่บนแผ่นดนิ บางกอก ในชอื่ ‘กรงุ เทพ ประชาธิปไตย มหานคร‘ เมืองหลวงของประเทศไทยมีอายุ 227 ปี l สมยั การเปลีย่ น ‘สยาม‘ เปน็ ‘ไทย‘ รฐั บาลไดอ้ อกประกาศ ใน พ.ศ. 2552 นับแต่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้า ‘รัฐนิยม’ ปีพุทธศักราช 2482 ระบุให้ใช้ช่ือ ประเทศ ประชาชน จุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายราชธานีมายังฝั่ง และสัญชาติ ว่า ‘ไทย‘ และให้ใช้ค�ำว่า ‘ไทย‘ แก่ชาวไทยทั้งมวล ตะวันออกของแม่น�้ำเจ้าพระยา โดยมีพระราชด�ำริจะสร้าง โดยไม่แบง่ แยก ราชธานีแห่งใหม่ให้เหมือนกับกรุงศรีอยุธยา ‘ยามเมื่อคร้ัง l สมัย ‘สีสันตะวันตก‘ หรือ ยุคซิกซ์ต้ี (ทศวรรษ 1960s) บา้ นเมอื งยงั ด’ี กรงุ เทพมหานครเมอ่ื ครง้ั ตน้ กรงุ รตั นโกสนิ ทร์ เปน็ ยคุ ทมี่ สี สี นั มากทส่ี ดุ ยคุ หนงึ่ ประเทศไทยเรมิ่ รจู้ กั และรบั วฒั นธรรม จึงได้ถา่ ยแบบมาจากกรุงศรอี ยุธยา ยุคซิกซ์ตี้จากทหารอเมริกัน ซึ่งเข้ามาต้ังฐานทัพในประเทศไทย อยา่ งเปน็ ทางการตงั้ แต่ปีพุทธศกั ราช 2510 ดา้ นต้จู ดั แสดงสิง่ ของ จัดแสดงส่ิงของ (ภายในตู้) และสิ่งพิมพ์ (บนฝาตู้) ที่สะท้อน จดุ เปลยี่ นครงั้ สำ� คญั ของสงั คมไทย เพอื่ ใหร้ ว่ มรำ� ลกึ อดตี ของสงั คมไทย เชน่ เม่ือเรม่ิ มีโทรทศั น์ เกดิ การเปลยี่ นแปลงของสังคมอย่างไร? สัมผัสบรรยากาศของบ้านเมืองและผู้คนใน ‘กรุงเทพ มหานคร’ สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ผ่านภาพจิตรกรรม ฝาผนังท้ังสองด้าน ซึ่งแสดงความหลากหลายของชาติพันธุ์ ของผูค้ น บรเิ วณผนงั มชี อ่ งมอง 6 ช่อง แต่ละช่องมวี ดี ิทศั น์ บอกเล่าเรอื่ งราวและเอกลักษณ์ของคนกลมุ่ ต่างๆ เชน่ ลาว ญวน มสุ ลมิ มอญ จนี เขมร ทอี่ าศยั อยู่ใน ‘เมอื งหลวงใหม’่ ท่มี ที ั้งคน ‘บางกอก‘ ดัง้ เดมิ และคนจาก ‘กรุงเกา่ ‘ อยธุ ยา ทีเ่ พ่งิ มาตงั้ หลกั แหลง่ ทำ� มาหากิน พื้นด้านล่างคือ แผนที่ของกรุงเทพมหานคร ซึ่งจะมี โมเดลประกอบตามตำ� แหนง่ ทปี่ รากฏจรงิ สว่ นดา้ นบนเพดาน Tourism Review | 53

Museum & Tourism พิพธิ ภณั ฑ์และการท่องเทีย่ ว ด้านฉากและชุด จัดฉากและเครื่องแต่งกายส�ำหรับให้ถ่ายภาพย้อนอดีต 3 ฉาก 3 ยุค ได้แก่ n สมยั รัชกาลที่ 5 n สมยั จอมพล ป. เมอ่ื เปลย่ี นชอื่ ประเทศจาก ‘สยาม’ เปน็ ‘ไทย’ n สมยั สสี นั ตะวนั ตก ยุคซิกซ์ต้ี (ทศวรรษ 1960s) มาชม มาเรียนรู้ ตู้คอนเทนเนอร์ พื้นท่ีอีสานกันบ้าง ชื่อชุด 2 ตทู้ ี่ 2 หมอ่ งนดี้ ีคัก นทิ รรศการ ‘อจั ฉรยิ ภาพตวั ตนคนอสี าน’ โดยเลา่ ถงึ ประวตั ศิ าสตรข์ อง เล่าถึงอาหารการกินของอีสาน แม้ดินแห้งแล้ง อีสาน ผ่านรูปแบบนิทรรศการท่ีทันสมัยในตู้คอนเทนเนอร์ขนาดใหญ่ แล้งน้�ำ แต่อาหารการกินไม่ขาด ‘ไผ่’ ไม้มหัศจรรย์ ใชค้ อนเซป็ ต์ว่า ‘สนุกกบั อดีต สุดขดี เร่ืองปัจจบุ ัน ตามทันอนาคต’ เกวียน พาหนะท่ีสอดคล้องไปกับภูมิประเทศอีสาน นิทรรศการ ‘อัจฉริยภาพตัวตนคนอีสาน’ ใน มิวเซียมติดล้อ มคี วามจ�ำเป็นสำ� หรบั การเดินทางไกล (Muse Mobile) ประกอบด้วย 4 หัวเร่ืองส�ำคัญ ซ่ึงจัดแสดงอยู่ใน 3 ตทู้ ่ี 3 ฮีตสบิ สองคองสบิ สี่ ตคู้ อนเทนเนอร์ 4 ตู้ ได้แก่ เล่าถึงฮีต มาจากค�ำว่าจารีต หมายถงึ ตทู้ ี่ 1 จั๊งซลี่ ะอีสาน สง่ิ ทป่ี ฏบิ ตั สิ บื ตอ่ กนั มาจนกลายเปน็ ประเพณี ต้ทู ี่ 2 หม่องนีด้ ีคัก ที่ดีงาม ที่ชาวอีสานเรียกว่า จาฮีต หรือ ต้ทู ี่ 3 ฮีตสบิ สองคองสิบส่ี ฮตี สบิ สองในหนง่ึ ปี และคองสบิ ส่ี หมายถงึ ตทู้ ่ี 4 ออนซอนอีสาน ครองธรรม 14 อยา่ ง เปน็ กรอบหรอื แนวทาง นอกจากน้ัน ยังมีลานกิจกรรมให้ได้เรียนรู้อย่างเพลิดเพลินกับ ท่ีใช้ปฏิบัติระหว่างกันของผู้ปกครองกับผู้ใต้ กจิ กรรมตา่ งๆ ทที่ ำ� ใหเ้ ขา้ ใจเรอ่ื งราวเกยี่ วกบั ‘คนอสี าน’ และ ‘คนไทย’ ปกครอง พระสงฆ์ และระหว่างบุคคลทวั่ ไป มากยิ่งขน้ึ เพื่อความสงบสุขร่มเย็นของบ้านเมือง และ มีการ์ตูนแอนิเมช่ันเรื่อง ศึกล่าฝน ต�ำนาน บง้ั ไฟ ทเ่ี ลา่ ผา่ นระบบ 4 มติ ิ ไดอ้ ยา่ งนา่ สนใจ 1 ตทู้ ่ี 1 จง๊ั ซ่ลี ะอสี าน เลา่ ถงึ ภมู ปิ ระเทศของภาคอสี าน วา่ ทำ� ไม อีสานเป็นท่ีราบสูง ท�ำไมอีสานถึงแห้งแล้ง ไกลทะเล แล้วท�ำไมถึงมีเกลือ, ทรัพย์สินใต้ ผืนดิน ทองแดง เกลือ ปิโตรเลียม, ยุค ดึกด�ำบรรพ์ ร้อยล้านปี, บุคคลแห่งความ ภาคภมู ใิ จ และคุณคอื คนแบบไหน 54 | Tourism Review

Museum & Tourism พพิ ธิ ภัณฑ์และการท่องเทย่ี ว 4 ตู้ท่ี 4 ออนซอนอีสาน เด็กๆ ท่ีอยู่ห่างไกลออกไปคงต้องลุ้นว่า ‘มิวเซียมติดล้อ’ ท้ัง 2 ชุด เล่าถึงอีสานในยุคก่อน ตดิ ลอ้ ออนทวั รท์ วั่ เมอื งไทย เคลอื่ นท่ีไปที่ไหน เพอ่ื สรา้ งสสี นั การเรยี นรใู้ หก้ บั ประวัติศาสตร์ ยุคทวารวดี คนรุ่นใหม่ ท�ำให้ประวัติศาสตร์ไม่ใช่เร่ืองน่าเบ่ืออีกต่อไป ส�ำหรับผู้ที่สนใจ ยุ ค ข อ ม อี ส า น ส มั ย ใ ห ม ่ ตดิ ต่อสอบถามข้อมลู เพ่ิมเตมิ : ท่ีหลอมรวมหลายส่ิงหลาย โทร. 0 2225 2777 ต่อ 430 หรอื อย่างจนเป็น Wow! อีสาน www.museumsiam.com | facebook.com/museumsiamfan ในปัจจบุ ัน | facebook.com/musemobile Tourism Review | 55

Low Carbon Tourism ท่องเท่ยี วเก่ียวเนอ่ื งเร่อื งโลกร้อน ความไม่สุข ของคนในชาตภิ ูฏาน เร่อื ง : ดร. แก้วตา ม่วงเกษม* อะไรคอื สาเหตขุ อง ความ ไม่ สุข ของคนในชาติ กรณีศึกษา ภูฏาน ประเทศทเ่ี น้น ความสุขมวลรวม GNH (Gross of National Happiness) มากกว่า GDP (Gross Domestic Product) *อาจารยป์ ระจำ� สาขา Travel Industry Management วิทยาลัยนานาชาติ มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล 56 | Tourism Review

Low Carbon Tourism ท่องเท่ยี วเก่ยี วเนอื่ งเรอ่ื งโลกรอ้ น Tourism Review | 57

Low Carbon Tourism ทอ่ งเท่ียวเก่ียวเนื่องเร่ืองโลกรอ้ น ผู้คนส่วนใหญ่มักรู้สึกเหมือนกันว่า ประเทศภูฏานมีภูมิประเทศ ความสขุ ได้ เชน่ ดา้ นคา่ รกั ษาพยาบาล พลเมอื งภฏู านไมต่ อ้ งเสยี คา่ ใชจ้ า่ ย ที่สวยงามด้วยภูเขาที่โอบล้อม เรียกได้ว่าภูมิประเทศของภูฏานน้ัน ด้านการรักษาพยาบาลเมื่อยามต้องเจ็บป่วย ส่ิงนี้ท�ำให้ชีวิตของ สวยงามจนตอ้ งอจิ ฉา รวมไปถงึ วสิ ยั ทศั นใ์ นการใชแ้ นวนโยบายความสขุ พวกเขาลดความกงั วลไปไดเ้ ยอะ และแมว้ า่ การบรกิ ารดา้ นสาธารณสขุ มวลรวมมาเปน็ เครอื่ งชว้ี ดั การพฒั นาประเทศ โดยเนน้ เรอื่ งของคณุ ภาพ ของภูฏานจะยังไม่สะดวกนัก แต่หากต้องท�ำการรักษาตัว เช่น การ ชวี ิต แทนการใชผ้ ลติ ผลมวลรวมในประเทศแบบประเทศอื่นๆ ผา่ ตดั ใหญๆ่ ทางรฐั บาลกจ็ ะสง่ ไปรกั ษาในโรงพยาบาลทเ่ี ปน็ พนั ธมติ ร หากมีใครเคยไปภูฏาน ทุกคนจะรักคนภูฏานแน่นอน ก็เพราะ กบั ประเทศอนิ เดยี โดยไมต่ อ้ งเสยี คา่ ใชจ้ า่ ยใดๆ อกี เรอ่ื งกค็ อื การศกึ ษา หน้าตาท่ีเปี่ยมสุข พร้อมความใส ซื่อสัตย์ จริงใจกับแขกผู้มาเยือน รัฐบาลภูฏานสนับสนุนให้คนภูฏานได้เรียนฟรีในโรงเรียนของรัฐบาล โดยรวมแล้วลักษณะนิสัยคนภูฏานมีความคล้ายกันกับนิสัยคนไทย แต่หากต้องการให้ลูกหลานได้เรียนในโรงเรียนเอกชน เพื่อให้ได้รับ นั่นเอง และมีหลายอย่างท่ีท�ำให้เข้าใจได้ว่าท�ำไมคนภูฏานจึงมี การเอาใจใส่จากอาจารย์มากขึ้น ก็เป็นอีกทางเลือกท่ีท�ำได้เช่นกัน 58 | Tourism Review

Low Carbon Tourism ท่องเทย่ี วเกยี่ วเนอ่ื งเรอ่ื งโลกรอ้ น แต่จ�ำเป็นต้องเสียค่าใช้จ่ายเองในกรณีนี้ ซ่ึงเร่ือง ของคุณภาพการศึกษาระหว่างรัฐกับเอกชนนั้น ไม่ต่างกันนกั ทุกคนอาจสงสัยว่า รายได้ของภูฏานมาจาก ท่ีใดบา้ ง รายไดอ้ นั ดบั หนง่ึ ไมไ่ ดม้ าจากการทอ่ งเทย่ี ว เพียงอย่างเดียว แต่มาจากการส่งออกไฟฟ้าที่สร้าง จากพลงั งานนำ�้ ซงึ่ ทางรฐั บาลอนิ เดยี ไดเ้ ขา้ มาลงทนุ ให้ โดยก�ำหนดให้ภูฏานได้ส่งออกจ�ำหน่ายกระแสไฟฟ้า คืนให้แก่อินเดีย และอีกไม่นานภูฏานก็จะจ่ายช�ำระ หน้ีสินด้านนี้คืนให้กับอินเดียได้หมด ซ่ึงส่ิงนี้เป็น ความหวงั และความสขุ ของประเทศทจ่ี ะมรี ายได้ 100% จากการส่งออกกระแสไฟฟ้า เพ่ือเป็นรายได้หลัก ของประเทศอย่างถาวร ส่วนรายได้ที่สองที่ท�ำก�ำไรได้เป็นกอบเป็นก�ำ ในชว่ ง3-4 ปที ผี่ า่ นมา นนั่ กค็ อื รายไดจ้ ากการทอ่ งเทย่ี ว ซึ่งเป็นรายได้ทจี่ ะสามารถชว่ ยใหส้ าธารณปู โภคหลกั มคี วามสมบรู ณ์มากขน้ึ เชน่ การคมนาคมขนส่ง และ การสอื่ สาร การสนบั สนนุ การศกึ ษาดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว เชน่ การอบรมมคั คเุ ทศก์ การอบรมพนกั งานโรงแรม เปน็ ตน้ ณ ปจั จบุ นั นกั ทอ่ งเทยี่ วไทยเปน็ กลมุ่ เปา้ หมาย ใหม่ที่สร้างความหวังให้กับคนภูฏาน ซึ่งท�ำรายได้ เขา้ รฐั จำ� นวนมาก โดยมกี ารเขา้ มาในรปู แบบแพค็ เกจทวั ร์ ด้วยระบบการติดต่อผ่านบริษัททัวร์คนพ้ืนที่ซึ่งเป็น ผดู้ ำ� เนนิ การจดั ทำ� วซี า่ และจองโรงแรม รวมถงึ บรกิ าร ทุกอย่างท่ีรวมอยู่ในแพ็คเกจ ซึ่งทางบริษัททัวร์ จะได้รับเงินจากรัฐก็ต่อเมื่อได้ให้บริการสิ้นสุดลง Tourism Review | 59

Low Carbon Tourism ท่องเท่ยี วเกยี่ วเนือ่ งเร่ืองโลกรอ้ น ในแต่ละทริป เพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพ ซ่ึงต่าง การเจรญิ เตบิ โตของประชากรทน่ี อ้ ยลง ดว้ ยคนภฏู านมคี วามเชอื่ เรอ่ื ง จากกลุ่มประเทศอินเดียท่ียังคงเป็นกลุ่มตลาดหลัก การมลี กู มาก สง่ ผลใหเ้ กดิ ความยากจน และอาจไมม่ โี อกาสไดใ้ หก้ ารศกึ ษาทดี่ ี และสามารถเขา้ มาโดยไมต่ อ้ งใชว้ ซี า่ ทำ� ใหเ้ กดิ ปญั หา กับบุตร จึงท�ำให้จ�ำนวนประชากรน้อย ซึ่งเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 7 แสนคน เรอื่ งของการจัดการดา้ นการทอ่ งเที่ยวอยู่บ้าง ในปัจจบุ นั และนัน่ ก็หมายถึงปัญหาการขาดแคลนแรงงาน จงึ ตอ้ งพงึ่ แรงงาน มาถงึ ตรงน้ี ผเู้ ขยี นเกดิ ความสงสยั วา่ จะมอี ะไร จากต่างชาติ เชน่ อนิ เดยี เป็นส�ำคัญ บ้างท่ีท�ำให้คนภฏู านไม่มีความสุข? จากการสอบถาม เทคโนโลยที ท่ี นั สมยั ทำ� ใหเ้ วลาคณุ ภาพในครอบครวั นอ้ ยลง เนอ่ื งจาก พูดคุยกับนักเรียนในชั้น ซึ่งเป็นผู้จัดการโรงแรม ณ ปจั จบุ นั เทคโนโลยีเรมิ่ เขา้ มามีส่วนทำ� ให้เกิดช่องวา่ งในการสอ่ื สารภายใน และผู้ท่ีประกอบธุรกิจด้านการท่องเที่ยว ก็ได้พบว่า ครอบครัว การติดสังคมออนไลน์ การใช้มือถือท่ีมากเกินความจ�ำเป็น ท�ำให้ มีอยู่ 7 ประการใหญ่ๆ ท่ีท�ำให้พวกเขาไม่มีความสุข เวลาในการพดู คยุ ภายในครอบครวั นอ้ ยลง ตวั อยา่ งเชน่ หากคนภฏู านมาเทยี่ ว และเกดิ ข้นึ แล้วในปัจจบุ นั มดี ังต่อไปน้ี เมืองไทย ส่ิงที่ต้องหิ้วกลับบ้านน้ันเห็นจะเป็นพวกทีวีจอแบน มือถือ Smart- ระบบการศึกษา ณ ปัจจุบัน ท่ีภูฏานมีโปรแกรม phone รุ่นใหม่ ซ่ึงก็คงไม่แปลกอะไรหากการน�ำเทคโนโลยีมาใช้จะไม่ส่งผล การศึกษาด้านการจัดการค่อนข้างมาก แต่การเรียน การสอนด้านอาชีวศึกษายังคงมีน้อย ส่งผลให้ขาด แรงงานในภาคปฏิบัติ จึงต้องน�ำเข้าแรงงานจาก อินเดีย ก่อให้เกิดปัญหาการว่างงานต่อมา ถึงแม้ว่า ทางรฐั บาลจะกำ� หนดใหเ้ รยี นฟรี แตก่ ระนน้ั ผปู้ กครอง ส่วนใหญ่ก็ต้องการให้ลูกมีการศึกษาที่ดี ส่งผลให้ มีความต้องการในการเรียนกับเอกชนซึ่งมีค่าเทอม ท่ีสูงขึ้น หรือแม้กระทั่งการส่งลูกไปเรียนยังต่าง ประเทศในระดับปริญญาตรี ซึ่งเมืองไทยก็เป็น อีกหนึ่งประเทศที่ได้รับความนิยม น่ันหมายถึง การท�ำงานหาเงนิ เพิม่ ขนึ้ เพ่อื การศกึ ษาที่ดีกวา่ ให้แก่ บุตรของตน การติดยาเสพติด ทุกคนอาจมองว่าภูฏาน มีปญั หานี้ด้วยหรือ ณ ปจั จุบัน ปญั หานก้ี �ำลังเกิดขนึ้ กับครอบครัวท่ีมีรายได้ดี ถึงแม้ว่าปัจจุบันอัตรา ผู้ติดยาเสพติดอาจยังไม่มาก แต่ก็ยอมรับว่าเกิดขึ้น แล้ว และนำ� มาซงึ่ ความสุขทล่ี ดลง การท�ำงานที่ขาดเป้าหมายเชิงปริมาณ ทำ� ใหค้ นภฏู านมคี วามกดดนั ในการทำ� งานคอ่ นขา้ งนอ้ ย หากเปรียบเทียบกับประเทศจีนหรืออินเดียท่ีมี การแขง่ ขนั สงู เมอื่ ทำ� งานแบบสบายๆ กอ็ าจสง่ ผลตอ่ คุณภาพในการท�ำงานได้ และอีกประเด็นท่ีน่าสนใจ ก็คือ ผู้ที่มีความต้ังใจในการท�ำงานสูงอาจไม่ได้รับ เลอื่ นตำ� แหนง่ อยา่ งทคี่ วรจะเปน็ แตก่ ลบั เปน็ ผทู้ ี่ใกลช้ ดิ กบั ผใู้ หญท่ มี่ อี ำ� นาจตดั สนิ ใจ ซงึ่ ในภฏู านมรี ะบบเกอ้ื หนนุ ทสี่ รา้ งใหค้ นเคยชนิ กบั การทำ� งานแบบรอการสนบั สนนุ จากผู้อื่น ทั้งน้ีอาจไม่ใช่เรื่องท่ีแย่ไปท้ังหมด หากแต่ มีการพัฒนาตนเองเพ่ือความย่ังยืนและพร้อมท่ีจะ เปลยี่ นแปลงควบคกู่ ันไป 60 | Tourism Review

Low Carbon Tourism ทอ่ งเท่ยี วเกี่ยวเนอ่ื งเรอ่ื งโลกรอ้ น กบั เวลาคณุ ภาพของครอบครวั ในปจั จบุ นั ทกุ ประเทศยงั คงประสบปญั หาน้ี S/2o0u1rc4e/:0h5t/tkpasp:/i/ntjaamlai.ljapngdvedas.files.wordpress.com เช่นกัน กับแนวคิดสังคมก้มหน้า ท่ีมีผลกระทบกับความสัมพันธ์ ในครอบครวั หากนำ� เทคโนโลยมี าเชอื่ มตอ่ ใหเ้ กดิ ความใกลช้ ดิ ในเชงิ บวก เชน่ การใช้ LINE ในกลุ่มครอบครวั เพื่อบอกเลา่ ชีวิตประจ�ำวัน ถึงแมจ้ ะมี เวลาเจอกนั น้อยแค่ไหน แตท่ กุ คนในครอบครัวทราบวา่ ยังคิดถงึ กนั ระบบสาธารณูปโภคทเ่ี ร่งแก้ไข เน่อื งจากภฏู านยงั จัดอยู่ในประเทศ ยากจน ทยี่ งั ตอ้ งการการชว่ ยเหลอื จากนานาชาติ การพฒั นาดา้ นการขนสง่ คมนาคม เป็นไปได้ช้าและค่อนข้างล�ำบาก ด้วยเง่ือนไขของภูมิประเทศ ท่ีมีลักษณะเป็นภูเขา ทางรัฐบาลเองก็พยายามที่จะพัฒนาในด้านนี้เพ่ือ การท่องเท่ียว และเพ่ือคุณภาพชีวิตของคนในประเทศเช่นกัน เมื่อการ ขนส่งคมนาคมไม่สะดวก น่ันก็หมายถึงการเดินทางที่ล�ำบาก ยามเมื่อ ผู้คนเกิดป่วยไข้ไม่สบาย ก็ไม่สามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้อย่าง ทนั เวลา รถยนต์ที่นีว่ ิ่งได้ไมเ่ กิน 60 กิโลเมตรตอ่ ช่วั โมง และในบางชว่ ง ทีม่ ีการทำ� ถนน อาจต้องรอชว่ งถนนเปิดท�ำการเปน็ ช่วั โมงเพื่อการสญั จร อย่างต่อเนื่อง เปน็ ต้น เร่ืองของระบบการสื่อสาร ท่ีอาจจะล่าช้า ซึ่งในอนาคตทางภูฏาน กย็ งั มแี ผนในการเปน็ ศนู ยก์ ลางดา้ น IT เหมอื นประเทศอนิ เดยี แต่ในความ คิดเห็นของคนภูฏานเองกย็ ังมองว่า อาจตอ้ งมกี ารพฒั นาด้านน้ีใหเ้ สถียร กวา่ นี้ เพอ่ื เชือ่ มโยงการพฒั นาด้านอืน่ ๆ เสียก่อน สง่ิ ท่ีไดก้ ลา่ วมาอาจเปน็ พนื้ ฐานของความสขุ ของคนในชาติ ประเทศ ที่ไดข้ นึ้ ชอ่ื วา่ The Land of Happiness ประเทศทร่ี �่ำรวยความสขุ ทสี่ ดุ ในโลก ถา้ ใครไปเหน็ กต็ อ้ งพดู เปน็ เสยี งเดยี วกนั วา่ อยากเปน็ แบบนบ้ี า้ ง แตห่ ากถาม คนภฏู านจรงิ ๆ แลว้ ความสขุ นนั้ กย็ งั คงตอ้ งประกอบไปดว้ ยปจั จยั พน้ื ฐาน ทีย่ งั คงเรง่ สร้างใหเ้ กดิ ความมั่นคงของประเทศอยา่ งยง่ั ยนื ประเทศเล็กๆ ทมี่ หี วั ใจเดยี วกนั ในความจงรกั ภกั ดที มี่ ตี อ่ กษตั รยิ ท์ ต่ี นรกั และวฒั นธรรม อนั ดงี ามทต่ี นศรัทธาและหวงแหน รวมถงึ ความเชอื่ ในแนวคดิ แบบพอเพยี ง ก็ไม่ใชว่ า่ ประเทศภฏู านจะพรอ้ มไปทกุ สงิ่ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความสขุ ของคนในชาติ แตม่ มุ มองของคนในชาตทิ ม่ี ตี อ่ ประเทศของตนเองนนั้ สำ� คญั กวา่ สง่ิ อนื่ ใด พลังศรัทธา ทัง้ ที่มตี อ่ กษัตรยิ ์ และต่อศาสนาพุทธที่ใหล้ ะเลิก 3 ประการ หลักท่ีเปน็ บ่อเกิดแหง่ ความทกุ ข์ ท่ีเขยี นไว้ในภาพจติ รกรรมฝาผนงั ในวดั น่ันคือ ความโกรธ ความอยาก และการเพิกเฉยต่อสิ่งรอบตวั หรอื ความ เหน็ แกต่ วั ซงึ่ หากกำ� จดั ใหห้ มดออกไปจากใจในแตล่ ะคนกจ็ ะทำ� ใหเ้ กดิ ความสขุ โดยงา่ ย และสง่ ผลใหเ้ กดิ ความสขุ มวลรวมของประเทศ ผเู้ ขยี นประทบั ใจ ภาพวาดทส่ี อนเรอ่ื งความสามคั คที เ่ี ออ้ื ใหเ้ หน็ แกป่ ระโยชนส์ ว่ นรวมมากกวา่ สว่ นตนนน้ั ตอกยำ้� ใหเ้ ขา้ ใจพน้ื ฐานความสขุ ของประเทศภฏู านไดเ้ ปน็ อยา่ งดี เพราะแทท้ จี่ รงิ แลว้ ชวี ติ สขุ ทกุ ขอ์ ยทู่ มี่ มุ มองและแนวคดิ ในการด�ำเนนิ ชวี ติ ขอบคณุ นกั เรยี นภฏู าน มหาวทิ ยาลยั University of Applied Sciences in Business Administration Zurich สถาบนั The Royal Institute of Tour- ism and Hospitality และตน้ สงั กดั วทิ ยาลยั นานาชาติ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ท่ีให้โอกาสในการเปดิ มมุ มองประเทศภูฏานในคร้ังน้ี Tourism Review | 61

Pop Culture Tourism การทอ่ งเทีย่ วปอ๊ ปคลั เจอร์ ตีต๋วั เขา้ บา้ น เรื่อง : นวพล ธ�ำรงรัตนฤทธิ์ 62 | Tourism Review

Pop Culture Tourism การทอ่ งเท่ยี วปอ๊ ปคัลเจอร์ ผมเคยเปน็ เดก็ วยั รนุ่ ทอี่ ยทู่ งั้ ยคุ คา่ ตวั๋ เครอื่ งบนิ แพง และ ค�ำถามคือ เรามีทางออกทีด่ ีกว่านหี้ รือไม่ ค่าตั๋วเครื่องบินถูก ในยุคค่าตั๋วแพงน้ัน พวกเราท�ำได้เพียง โดยพร้อมเพรียงกันแบบท่ัวโลก กระแสการค้าขาย นงั่ ดพู ่ีเรย์ แมคโดนลั ด์ ท่ีจะคอยบวิ ทใ์ หเ้ ราออกเดินทางแบบ แนวถึงเน้ือถงึ ตวั ผู้ผลติ พบกบั ผ้บู ริโภคโดยตรงนน้ั เติบโตข้นึ แบค็ แพค็ แสวงหาชวี ติ มนั ๆ ในฝรงั่ เศส รสั เซยี อรุ กุ วยั พเ่ี รย์ อย่างรวดเร็วด้วยอิทธิพลอันทรงพลังของโซเชียลเน็ตเวิร์ก จะคอยบอกวา่ พวกเราวยั รนุ่ ตอ้ งใชช้ วี ติ พวกเรามแี รง มคี วามฝนั และอนิ เทอรเ์ นต็ ความเรว็ สงู ตวั อย่างงา่ ยๆ เชน่ รา้ นขายของ พี่เรย์ครับ ผมอยากจะบอกว่า พวกเรามีทุกอย่างเลยครับ ออนไลน์ ท่ที ำ� ใหไ้ ม่ต้องเสยี ค่าเชา่ บธู๊ หรือเชา่ หน้าร้านในหา้ ง ยกเว้นตังค์ ดังน้ัน แทนที่จะฟังพ่ีเรย์ เราเลยต้องมานั่งฟัง ตา่ งๆ ทำ� ใหร้ าคาขายของสนิ คา้ นน้ั ถกู ลง หากจะเปรยี บกบั การ พ่ีๆ ณ ทราเวล เอเจนซี่ ผู้คอยบอกเราอยู่เสมอว่า ใจเย็นๆ ท่องเที่ยว เราก็จะมีตัวเลือกในการหาที่พักมากขึ้น จากเดิม มึงเร่ิมต้นจากสิงคโปร์ ฮ่องกง เมียนมาร์ เวียดนามก่อนม้ัย ที่ต้องง้อโรงแรมต่างๆ หรือโฮสเทลท่ีต้องคอยลุ้นว่าจะมี ซึ่งแน่นอนว่า สิงคโปร์กับฮ่องกงจะไปมันอะไรวะ มันต้อง วนั ว่างมยั้ เรากเ็ ร่มิ ได้มีโอกาสตดิ ต่อผใู้ หบ้ ริการท่ีพกั สว่ นตัว แดนฝรัง่ ไกลโพ้นทะเลดิ ถงึ จะเรยี กว่าการส�ำรวจโลก อันหมายถึงการไปพักตามบ้านคนโลคอลท่ีอาศัยอยู่ใน โชคดีมากท่ียุคแห่งโลว์คอสต์มาถึง การมาถึงของยุคน้ี ประเทศนั้นๆ ทำ� ใหค้ า่ ตว๋ั เครอ่ื งบนิ ถกู ลงจนเกอื บจะเทา่ รถทวั ร์ ถา้ ทำ� ตวั เปน็ บริการแนว Peer-to-Peer Accommodation อย่าง สไนเปอร์ คอยรอจอ่ ยงิ ตอนโปรโมชน่ั มา คณุ อาจไดไ้ ปปารสี Airbnb นน้ั จงึ เกดิ ขน้ึ ในปี 2008 มนั คอื เวบ็ ไซตท์ อี่ ำ� นวยความ ในราคาถกู มาก เหล่าน้ีท�ำใหช้ าววยั รุ่นที่อดั อ้นั มานานเตรียม สะดวกให้เจ้าของบ้านได้เจอกับนักท่องเท่ียว ความคิดแรกๆ เดินทางโบยบินสู่ดินแดนต่างๆ แต่แป๊บนึงก็นึกได้ว่า ค่าตั๋ว ของมนั เกดิ จากการแบง่ ปนั พน้ื ท่ี เชน่ คอื บางครง้ั บา้ นหลงั หนง่ึ เคร่ืองบินเป็นเพียงด่านสลายเงินด่านแรก น่ียังไม่นับค่ากิน อาจจะมพี น้ื ทว่ี า่ งๆ อยหู่ อ้ งหนง่ึ จรงิ ๆ เปน็ หอ้ งของลกู ชาย แต่ ค่าอยู่ คา่ ซือ้ ของ และทีส่ �ำคญั มากคือ ค่าท่พี กั ลกู ชายไปเรยี นต่างเมือง ห้องเขาก็เลยวา่ งๆ มนั คงดีไม่น้อย คา่ ตว๋ั ลด แตค่ ่าทพี่ กั ไม่เคยลด โรงแรมในบางประเทศ ถา้ ไมป่ ลอ่ ยวา่ งและเอามาปลอ่ ยเชา่ แทน เอาถกู ๆ เทา่ โฮสเทล ของยโุ รปเนยี่ ขนาดเลวๆ โลวๆ์ สดุ ๆ ยงั มรี าคาในระดบั เวร่ีไฮ ก็ได้ ไดท้ งั้ เงนิ และไดท้ งั้ การแลกเปลยี่ นวฒั นธรรม เนอ่ื งจาก หรืออย่างโตเกียว โรงแรมราคาประมาณ 2,000 บาท การให้นักท่องเท่ียวมานอนพักห้องลูกชายเน่ียยังไงก็ต้อง ก็จะได้ห้องรูหนูมาห้องหนึ่ง ไม่อย่างนั้นต้องไปอยู่ท่ีโฮสเทล เกิดการพูดคุยกันในบ้าน หรืออย่างน้อยตอนเช้าต้องมากิน 500 บาท ซงึ่ แนน่ อนว่าจะทำ� ใหเ้ ราได้นอนบ้างไมไ่ ดน้ อนบ้าง ข้าวพร้อมกัน (bnb คือ bed and breakfast) เจ้าของบ้าน เพราะเพื่อนร่วมห้องอาจจะกรน เมากลับมาโวยวายเสียงดัง ได้เจอวัฒนธรรมใหม่ นักท่องเท่ียวคนนั้นนอกจากจะรู้สึกว่า ห้องน�้ำรวมน้ันผ้าม่านปิดได้ไม่สนิท ฯลฯ จนไม่รู้ว่าน่ีมา ไดอ้ าศยั อยกู่ บั ชาวโลคอล ไดส้ มั ผสั กบั บา้ นคนจรงิ ๆ อยจู่ รงิ ๆ เข้าค่ายลูกเสือหรือมาเท่ียว แต่ท�ำไงได้ล่ะ หลายคนจึงต้อง ไม่ใชโ่ รงแรมแลว้ เขายงั ไดห้ อ้ งพกั ในราคาทถี่ กู ลง (หรอื ราคา จบชวี ติ ลงทโ่ี รงแรมหอ้ งซเู ปอรเ์ ลก็ ราคาแพง หรอื ไมก่ น็ อนรวม เท่ากัน แตไ่ ดห้ ้องใหญ่ขน้ึ หรือ ไดย้ ึดบ้านท้งั หลงั ) ในคา่ ยลกู เสือกนั ไป นอกจากนี้แล้ว ระบบเว็บไซต์ของ Airbnb ยังสามารถ ให้เราหาที่พักได้ตามความต้องการส่วนตัวมากๆ (อันเป็น ลกั ษณะเดน่ ของสนิ คา้ และบรกิ ารของยคุ นี้ คอื Customized ได้ ปรับตามความต้องการของแต่ละบุคคลได้) ดังน้ัน มันจะ สบายมากๆ เวลาหาที่พัก เพราะบางครั้งเราไปพักโรงแรม เราก็ไม่ได้เปิดทีวีในห้องสักแอะ (แต่เราเสียค่าทีวีไปแล้ว ในคา่ ทพี่ กั ) เรากร็ ะบไุ ดว้ า่ หอ้ งทเี่ ราอยากไดม้ นั ตอ้ งมอี ะไรบา้ ง และไมต่ ้องมอี ะไรก็ได้ มันจึงประหยดั เงินไปได้เยอะ ไมต่ อ้ ง ไปหมดกับส่ิงอ�ำนวยความสะดวกท่ีอาจจะไม่ได้ช่วยอะไร ในความสนุกของการเดนิ ทางของเรา Tourism Review | 63

Pop Culture Tourism การทอ่ งเที่ยวป๊อปคลั เจอร์ โดยสว่ นตวั ผมเคยใชบ้ รกิ าร Airbnb อยหู่ ลายครงั้ พอสมควร กจ็ ะคอ่ ยๆ พบว่า Airbnb มันกโ็ ลคอลดอี ยู่ หรอก แต่บางทีมันก็โลคอลไป เป็นความไม่แน่นอน ท่ีเราต้องจ่ายแทนเงิน มอี าการแทงหวยเล็กน้อย เชน่ เจา้ ของบา้ นหายไป แน่นอนว่าบ้านคนไม่มีล็อบบี้รอการมาถึงของ เราแบบ 24 ชั่วโมง ดังน้ัน ส่ิงที่ต้องลุ้นไว้ก่อนเลย คือ เจ้าของบา้ นครบั มงึ จะโผลห่ นา้ มารับกใู นวันเวลา ท่ีถูกต้องใช่มั้ย น่ันส่งผลให้เราต้องซ้ือซิมมือถือโดย อัตโนมัติ (เสียตังค์แล้ว) หรือไม่ก็ต้องเปิดโรมมิ่ง โทรฯ เขา้ โทรฯ ออกได้ เผอ่ื เกดิ เหตอุ นั ไมค่ าดฝนั เชน่ เจา้ ของบา้ นมาเปดิ บา้ นใหส้ าย หรอื ตดิ ตอ่ เจา้ ของบา้ น ไม่ได้เม่ือมายืนหน้าบ้านเขาแล้ว (นี่ยังไม่นับเรื่อง การหาบ้านไม่เจอ เพราะบ้านบางคนอยู่ช้ัน 7 ของ อพารต์ เมนตแ์ หง่ หนง่ึ ซงึ่ หนา้ ตาอพารต์ เมนตบ์ างเมอื ง นกี่ ห็ ายากมาก แมว้ า่ เราจะมแี ผนทมี่ าแลว้ กต็ าม) และ สำ� หรบั คนทคี่ าดหวงั วา่ จะไดแ้ ลกเปลยี่ นวฒั นธรรมกบั คนโลคอลน้ัน บางทีก็ต้องผิดหวัง เพราะเจ้าของบ้าน บางทีแค่มาแลกเปล่ียนกุญแจห้องแล้วก็ไปเลย หรือ ท่เี คยเจอคอื เจ้าของบา้ นส่งมา้ เร็วมาส่งกุญแจให้แลว้ ก็จากไป วา่ งา่ ยๆ คอื กไู มไ่ ด้แลกเปลย่ี นคัลเจอร์ใดๆ ท้งั ส้ิน ของโลคอลไป ตามประสาบา้ นคนธรรมดา บางสิง่ บางอยา่ งนน้ั กย็ อ่ มจะธรรมดาไปด้วย เช่น ผมเคยเจอการลอ็ กบ้าน แบบพเิ ศษ เนอ่ื งจากกลอนประตไู มค่ อ่ ยดนี กั เวลาลอ็ ก จ�ำเป็นต้องบิดลูกบิดให้หนักกว่าปกติพร้อมกดล็อกให้ ทนั ทว่ งทยี ามบดิ คอื จำ� เปน็ ตอ้ งมกี ารฝกึ ฝนกบั เจา้ ของ บ้านเล็กน้อย กว่าจะล็อกประตูบ้านเป็น (ในขณะท่ี ประตหู อ้ งโรงแรมมนั จะคอ่ นข้างมาตรฐาน มกี ารด์ แตะ กุญแจล็อกแบบปกติ หรือถ้ามันเสีย ก็สามารถลงไป แจ้งที่ล็อบบ้ีได้) เข้าใจว่าไอ้การล็อกประตูท่าพิเศษ แบบน้ี เอาจริงๆ มันกเ็ หมอื นบ้านพวกเราตามปกตนิ ะ่ แหละ คือบางทีแม่ไม่ยอมเปล่ียนลูกกุญแจนี้เสียที เวลาลอ็ กตอ้ งลอ็ กบา้ นแบบแปลกๆ แตค่ นในบา้ นมนั ชนิ ก็ท�ำกันไปตามความข้ีเกียจ เป็นวัฒนธรรมประจ�ำ ตระกลู ไป คอื จะมองวา่ นค่ี อื ซเู ปอรโ์ ลคอลก็ได้ นี่ไงเรยี ล พักบ้านคนจริงๆ มันก็มีของใช้ได้บ้าง ใช้ไม่ได้บ้าง 64 | Tourism Review

Pop Culture Tourism การทอ่ งเท่ยี วป๊อปคลั เจอร์ หรือใช้ได้แต่ตอ้ งฝึกใชเ้ ล็กนอ้ ย นี่ยังไม่นบั วา่ บางบา้ น หลายคนอ่านแล้วอาจจะบอกว่าท�ำไมดูไม่แอพพรีชิเอตกับการเสพวัฒนธรรม มรี ะบบเปดิ นำ้� รอ้ นแปลกๆ เครอื่ งฮที เตอรท์ เ่ี ปน็ ภาษา โลคอลเลย ทง้ั ๆ ทเี่ จตนาแรกๆ มนั ถกู สรา้ งมาเพอื่ การสำ� รวจปรชั ญาชวี ติ คอื ทผี่ า่ นมา ญี่ปุ่นหมดเลย เตียงแข็งไป หน้าต่างปิดได้ไม่สนิท บริการ Airbnb เป็นทีน่ ิยมมากขน้ึ เรือ่ ยๆ จนหลายคนเรม่ิ มองมนั เป็นการลงทุน เปน็ หรือกระทั่งเคยเจอเจ้าของบ้านเป็นอาร์ติสท์ แกบอก Investment แบบหน่ึงไปแล้ว เช่น บางคนเช่าบ้านสัก 2-3 หลังแล้วมาปล่อยเช่าใน ไว้กอ่ นวา่ ห้ามปิดหลอดนีออนสีๆ ในหอ้ งนี้ เพราะมัน Airbnb เปน็ เรอ่ื งเป็นราว นี่ไม่ใช่เร่ืองคัลเจอร์กันอกี ตอ่ ไป เป็นงานศิลปะของแก ต้องเปิดไว้ตลอด อะไรก็ไม่รู้ ทกุ วนั นมี้ บี รกิ ารมากมายในลกั ษณะทค่ี ลบั คลา้ ยกบั Airbnb เชน่ Couchsurfing แตเ่ อาเหอะ เปดิ ก็ได้ ไฟแมง่ แยงตาตอนนอนทง้ั คนื เลย บรกิ ารท่ีจะบ้านๆ กวา่ เพราะน่คี ือการยมื โซฟาบา้ นเพ่อื นนอนคนื สองคืนแล้วก็ยา้ ยไป บา้ นคนอน่ื ตอ่ คอื วา่ งา่ ยๆ อนั นเี้ ปน็ แนวหาทซี่ กุ หวั นอนเลยจรงิ ๆ แตข่ อ้ ดมี ากๆ คอื ฟรี เพ่อื นบ้าน จะไปแลกเปลยี่ นกนั ทางอนื่ กแ็ ลว้ แตจ่ ะพดู คยุ กนั อาจจะเปน็ แนวซอ้ื ของไปกำ� นลั หรอื แน่นอนว่าพักบ้านจริงๆ ก็ย่อมต้องเจอสภาพ จ่ายค่าอาหารแทน อะไรแบบนน้ั ข้อเสียท่ีเสียมากคือ มขี ่าวไม่ดีในเชิงอาชญากรรม แวดล้อมรอบๆ ในขณะที่โรงแรมน้ันจะค่อนข้างเป็น ออกมาเกี่ยวกับบริการนี้บอ่ ยครง้ั อาจจะเป็นเพราะมันดิบและใกล้ชดิ กนั มากๆ (ด้วย ห้องปิด เงียบหน่อย หรืออาจจะมีเสียงทะลุมาจาก หลกั การแหง่ การนอนบา้ นเพอื่ น) ห้องข้างๆ บ้างในกรณีที่ก�ำแพงบาง แต่โดยรวมคือ ก็จะสงบเล็กน้อย แต่เมื่อท่านได้ไปพักในบ้านชุมชน ถ้ามองกันตามหลักเศรษฐศาสตร์และทฤษฎีวิวัฒนาการหน่อย อะไรไม่เวิร์ก บางครง้ั กจ็ ะเจอปญั หาแบบบา้ นจดั สรรตา่ งๆ คอื อยา่ ง เด๋ียวมนั ก็จะค่อยๆ หายไปเอง แม้ว่าบรกิ ารลักษณะนจี้ ะมอี ยหู่ ลายแห่ง แตท่ ี่ยงั ไดร้ ับ เช่นท่ีปารีสนั้น เคยพักแล้วห้องข้างบนกับห้องข้างๆ ความนิยมสุดก็คือ Airbnb ซึ่งก็มีทั้งข้อดีและข้อเสียต่างๆ กันไป ส�ำหรับผมแล้ว แกคงประกอบอาชีพอะไรสักอย่างท่ีเป็นแนวตื่นเช้า มันเป็นบริการแนวลุ้นๆ นิดนึง ซ่ึงก็อาจจะกินพลังงานในการท่องเท่ียวไปบ้าง ก็ว่า พอสกั ประมาณตี 5 นแ่ี มง่ เรมิ่ ละ เดนิ ไปเดนิ มา คยุ กนั กันไป ซ่งึ ส�ำหรับคนท่แี ก่ขึน้ อยา่ งพเ่ี รย์ แมคโดนลั ด์คนเดมิ ก็อาจจะไมไ่ ด้ใชบ้ ริการนี้ เสยี งทะลเุ ขา้ มาในหอ้ ง เปดิ ประตู ปดิ ประตู นยี่ งั ไมน่ บั อกี ตอ่ ไป เพราะลา่ สดุ อา่ นสมั ภาษณแ์ ก แกกบ็ อกวา่ ดว้ ยวยั ขนาดนี้ แกกอ็ ยากพกั ผอ่ น คนเก็บขยะที่มาเก็บบ่อยๆ ผ้าม่านห้องแม่งก็บาง สบายๆ ไม่ต้องลุยมาก แต่ส�ำหรับวัยรุ่นยังมีพลังงานเหลือเฟือ บริการเหล่าน้ีก็เป็น คนข้างนอกเดินไปเดินมาไม่รู้มองเข้ามาเห็นรึเปล่า ตวั เลอื กท่ีไมแ่ ยน่ กั ประหยดั เงนิ ไดจ้ ำ� นวนหนง่ึ แตท่ แี่ นๆ่ คอื มนั จะมอบประสบการณ์ แต่จริงๆ ก็ไม่น่าจะถือสาอะไรมาก เพราะเราอยู่ใน พิเศษใหน้ กั เดินทางคนนน้ั เพราะอะไรท่ีมนั ไมแ่ น่ไม่นอน หรือตอ้ งลนุ้ เน่ีย มันจะเป็น โหมดแลกเปลี่ยนวฒั นธรรมน่ีนา ความทรงจำ� ทีค่ นคนนน้ั จะไมม่ วี ันลมื เลยละ่ ครับ เลนส์ไวด์ หอ้ งตวั อยา่ งบางหอ้ ง ถา่ ยดว้ ยเลนสไ์ วด์ เหน็ ในรปู Tourism Review | 65 กอ่ นมา คดิ วา่ คงอยไู่ ดส้ กั 5 คน ตดั ภาพไป เขา้ หอ้ งไป คนเดยี ว จมกู กช็ ดิ ประตหู อ้ งนำ้� แลว้ แมง่ โดนเลนสไ์ วด์ หลอกชดั ๆ กม็ ีความร้สู ึกเอ่ิมๆ กันไปบ้าง หรือบางที บอกว่าห้องนอนได้ 3 คน ซ่ึงพอไปถงึ กน็ อนได้ 3 คน จริงๆ แตเ่ ท้าเพ่ือนน่อี ยบู่ นหัวเราแลว้ อะไรแบบน้ี นอี่ าจจะเปน็ ตวั อยา่ งขอ้ เสยี เลก็ ๆ นอ้ ยๆ ทห่ี ลายๆ คนอาจจะคิดไม่เห็นเป็นข้อเสียเลย เพราะถ้ามอง อีกแง่มุมจริงๆ มันก็คือการมานอนในบ้านคนโลคอล ในสถานการณ์แบบโลคอลจริงๆ มันก็ได้สัมผัสการ ทอ่ งเทย่ี วหรอื เมอื งนนั้ แบบของจรงิ ๆ (คอื ชวี ติ จรงิ ของ ทุกคนมนั กต็ อ้ งมีปัญหาบ้างเลก็ ๆ น้อยๆ แบบน้แี หละ มนั ไมม่ อี ะไรสมบรู ณก์ รบ๊ิ ๆ แบบการอยโู่ รงแรม) บางครงั้ เราก็ได้สัมผัสอะไรแปลกๆ เช่น ห้องท่ีผมเคยไปพัก อยขู่ า้ งๆ รา้ นขนมปงั ออกมาหนั ขวาแลว้ เจอเลย ก็ได้ เข้าไปซ้ือพร้อมกับชาวปารีเซียงท้ังหลายในช่ัวโมง เรง่ ดว่ น แลว้ กลบั เขา้ มานอนกนิ ความจรงิ แลว้ ไอข้ อ้ เสยี เลก็ ๆ นอ้ ยๆ นน้ั มันเทยี บไมไ่ ดเ้ ลยกบั การได้ราคาถกู (ฮา) คอื วา่ งา่ ยๆ เลือกจะถูกแลว้ กต็ ้องอดทน

Tourism @ AEC ท่องเท่ียวอาเซยี น เรียบเรียง : กองบรรณาธกิ าร ASEAN INFOGRAPHIC หนังสอื ชดุ อาเซียนดเี อ็นเอ (ASEAN DNA Series) เปน็ ผลงานร่วมระหวา่ ง สถาบนั ทรพั ยากรมนุษย์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ กับ กรมอาเซยี น กระทรวงการต่างประเทศ เป้าหมายหลัก ของหนงั สอื เลม่ นี้ คอื การสร้างความรู้ ความเขา้ ใจ และความรู้สึกอันดีระหวา่ งกันเพือ่ ท่ีจะน�ำไปสู่ ONE VISION ONE INDENTITY ONE หนึง่ วสิ ยั ทัศน์ หนง่ึ เอกลกั ษณ์ COMMUNITY หน่ึงประชาคม 66 | Tourism Review

Tourism @ AEC ท่องเทย่ี วอาเซียน Tourism Review | 67

Tourism @ AEC ท่องเทย่ี วอาเซียน สำ� หรบั อาเซยี น อนิ โฟกราฟกิ (ASEAN INFOGRAPHIC) เปน็ หนงั สอื ทม่ี ลี กั ษณะเปน็ การ คน้ ควา้ และนำ� ขอ้ มลู สถติ ทิ สี่ ำ� คญั ตา่ งๆ ของ 10 ชาตสิ มาชกิ อาเซยี นมาออกแบบและนำ� เสนอใน รูปแบบกราฟิกทส่ี วยงาม สีสนั สดใส เข้าใจงา่ ย มีคำ� อธบิ ายประกอบส้ันๆ มีทั้งภาษาไทยและ ภาษาอังกฤษ ซึ่งน่าจะเป็นประโยชน์ส�ำหรับคนทุกชาติและทุกวัยให้หันมาสนใจในประชาคม อาเซยี น โดยแบง่ เนอื้ หาออกเปน็ 5 สว่ นหลัก คือ A S E A N Agriculture Socio-Demographic Economic / Information Academic & Profession Network ข้อมูลสถิติด้านการเกษตร ข้อมลู ประชากรศาสตร์ เศรษฐกิจ / ขอ้ มูลสถติ ิ ข้อมูลการศึกษาและวิชาชีพ ขอ้ มลู / สถิตกิ ารใช้อินเทอรเ์ น็ต ข้อมูลใน ASEAN INFOGRAPHIC เป็นข้อมูลที่น่าสนใจ แต่อาจจะไม่เก่ียวข้อง กับการท่องเท่ียวโดยตรง แต่สามารถใช้ ประกอบการวิเคราะห์พฤติกรรมประชาชน ในอาเซยี นได้ เช่น Soft Drink Consumption 2011 ปริมาณการบริโภคนำ�้ อัดลมตอ่ คน ประเทศไทย ติดอันดับ 1 ด้วยสถิติร้อยละ 41.30 รองลงมาคือ ประเทศฟิลิปปินส์ ร้อยละ 31.30 ประเทศมาเลเซีย รอ้ ยละ 17.05 ประเทศเวยี ดนาม ร้อยละ 5.31 และประเทศอนิ โดนีเซยี รอ้ ยละ 3.13 Alcohol 2007 ปรมิ าณการดมื่ แอลกอฮอลเ์ ฉลย่ี ตอ่ คนตอ่ ปี ประเทศไทยตดิ อนั ดบั 1 ปรมิ าณทด่ี ม่ื เฉลยี่ 7 ลติ ร 68 | Tourism Review

Tourism @ AEC ท่องเท่ยี วอาเซยี น Smoking 2012 การสูบบุหร่ี ประเทศลาว สูบมากเป็นอันดับ 1 รองลงมาคือ ประเทศอินโดนีเซีย ประเทศฟิลิปปินส์ และประเทศไทย Instant Noodles Consumption 2011 ปรมิ าณการบรโิ ภคบะหมก่ี งึ่ ส�ำเร็จรูปต่อคน ประเทศอนิ โดนเี ซยี อันดับ 1 รองลงมาคอื ประเทศเวยี ดนาม ประเทศมาเลเซีย และประเทศไทย ข้อมลู ดชั นีวัดระดบั ความสขุ หรือ Happy Planet Index 2012 เป็นข้อมูลทีย่ ืนยนั ความเช่ือทีว่ า่ “ประเทศทพ่ี ลเมืองในประเทศนน้ั ๆ มีความสขุ มนั ย่อมเปน็ ประเทศทนี่ า่ ทอ่ งเท่ียว” ประเทศทคี่ นมคี วามสุขมากทส่ี ุดเปน็ อันดบั 2 ของโลก คือ ประเทศเวียดนาม ในขณะท่ปี ระเทศอนิ โดนเี ซีย อยู่ในอนั ดบั ท่ี 14 ของโลก และประเทศไทย อยู่ในอนั ดับท่ี 20 Tourism Review | 69

Tourism @ AEC ท่องเที่ยวอาเซยี น ขอ้ มลู สดั สว่ นแพทยต์ อ่ ประชากร 10,000 คน หรือ Proportion of Physicians to Population of 10,000 People 2010 จากข้อมูลท่ีมาจาก World Health Statistic 2012 พบวา่ สงิ คโปร์ เป็นประเทศท่มี ีแพทย์ 15 คน ต่อประชากร 10,000 คน ฟลิ ปิ ปินส์ มีแพทย์ 12 คน ตอ่ ประชากร 10,000 คน บูรไน มแี พทย์ 11 คน ต่อประชากร 10,000 คน มาเลเซยี มแี พทย์ 7 คน ตอ่ ประชากร 10,000 คน เวยี ดนาม มีแพทย์ 6 คน ต่อประชากร 10,000 คน เมยี นมาร์ มีแพทย์ 4 คน ต่อประชากร 10,000 คน ไทยและลาว มีแพทย์ 3 คน ต่อประชากร 10,000 คน กมั พชู า มีแพทย์ 2 คน ต่อประชากร 10,000 คน อนิ โดนเี ซีย มแี พทย์ 1 คน ต่อประชากร 10,000 คน ข้อมูลจ�ำนวนสถาปนิก วิศวกร และ นักส�ำรวจ ท่ีลงทะเบียนในประเทศอาเซียน เป็นฐานข้อมูลท่ีน่าสนใจมาก ฐานข้อมูลที่รวบรวม มานั้นมาจากแหลง่ ตา่ งๆ เชน่ Asean Architect Council 2012 ASEAN Engineer Register 2012 70 | Tourism Review

Tourism @ AEC ท่องเท่ยี วอาเซียน ขอ้ มลู เกย่ี วกบั โลกสมยั ใหม่ สอื่ ใหม่ เชน่ รอ้ ยละของผใู้ ชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ ตอ่ ประชากร ทงั้ หมด (Internet Subscribers) สงิ คโปร์ เปน็ ประเทศทมี่ ผี ใู้ ชอ้ นิ เทอรเ์ นต็ รอ้ ยละ 61.0 ตอ่ ประชากรทง้ั หมด รองลงมา คือ ไทย ร้อยละ 17.7 เวียดนาม ร้อยละ 13.1 กมั พชู า รอ้ ยละ 5.7 มาเลเซยี ร้อยละ 5.5 เมียนมาร์และบรูไน ร้อยละ 4.9 อินโดนีเซีย ร้อยละ 4.1 ลาว ร้อยละ 4.0 และฟลิ ิปปินส์ รอ้ ยละ 3.6 ตามลำ� ดับ สัดส่วนผู้ใช้ facebook ต่อประชากร ทั้งหมด ในปี 2012 (facebook users 2012) บรไู น มอี ตั ราคนใช้ facebook สูงสุด คือ ร้อยละ 61 รองลงมาคือ สิงคโปร์ รอ้ ยละ 59 มาเลเซีย รอ้ ยละ 49 ฟิลิปปนิ ส์ รอ้ ยละ 29 ไทย ร้อยละ 25 Tourism Review | 71

Tourism @ AEC ทอ่ งเท่ียวอาเซียน ข้อมูลอ่ืนๆ ที่น่าสนใจ อาทิ แนวโน้ม จ�ำนวนโทรศัพท์มือถือเฉลี่ยต่อคน / จ�ำนวนโทรศัพท์มือถือ ตอ่ ประชากร 1,000 คน / สดั สว่ นสมารท์ โฟนตอ่ โทรศพั ทม์ อื ถอื ทง้ั หมด และสดั สว่ นของระบบปฏบิ ตั กิ าร บนมือถอื ปี 2011 หากสนใจจะสืบค้นข้อมลู เกย่ี วกับ ASEAN INFOGRAPHIC สามารถสบื คน้ ได้ท่ี www.facebook.com/ASEAN DNA 72 | Tourism Review

Tourism @ AEC ท่องเที่ยวอาเซียน Tourism Review | 73



Vision - Mission วิสยั ทัศน์ ศูนยว์ จิ ยั ตลาดการท่องเท่ยี ว ทเ่ี ป็นหน่งึ ในอาเซียนภายใน 5 ปี พนั ธกจิ 1 สร้างและบรู ณาการระบบสารสนเทศการตลาด ครบวงจร จากส�ำนกั งาน ททท. ทวั่ โลก 2 พฒั นาระบบสารสนเทศการตลาดสมยั ใหม่ และถ่ายทอดองคค์ วามร้ผู า่ นประสบการณ์จริง 3 ต่อยอดองคค์ วามรดู้ า้ นการตลาดผ่านกระบวนการ มสี ว่ นรว่ มของพนั ธมิตรในทกุ ภาคสว่ น 4 เผยแพรข่ ้อมูลด้านพฤติกรรมนักทอ่ งเที่ยวเชิงลึก ผา่ นระบบสารสนเทศการตลาดที่รวดเรว็ และทนั สมยั สถานทตี่ ิดตอ่ ศนู ย์วจิ ยั ด้านตลาดการทอ่ งเทยี่ ว TAT Intelligence Center การทอ่ งเที่ยวแหง่ ประเทศไทย โทร 0 2250 5500 ต่อ 2771-2786 อีเมล : [email protected] www.tourismthailand.org/TATIC