โคลงภาพพระราชพงศาวดาร ม.2

โคลงภาพ พระราชพงศาวดาร # ภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

พระราชพงศาวดาร มาจากคาวา่ พระราช + พงศาวดาร หมายถงึ เร่ืองราวทางประวตั ิศาสตร์ เกี่ยวกบั ประเทศชาติหรอื กษัตรยิ ์ # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

ความเป็นมา พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ ัว รชั กาลท่ี ๕ ทรงเลือกสรรเร่อื งในพระราชพงศาวดาร รัชกาลท่ี ๕ ทรงให้ช่างเขียนที่มฝี มี อื เขยี นรปู ภาพ และให้มโี คลงบอก เร่อื งพระราชพงศาวดารตรงทเี่ ขียนรปู ภาพติดประจาไวท้ กุ กรอบ รูปขนาดใหญ่มีจานวนโคลงรูปละ ๖ บท # ภาษาไทยไม่จั๊กเดยี ม รปู ขนาดกลางและขนาดเล็กมจี านวนโคลงรปู ละ ๔ บท มีรูปภาพท้งั หมด ๙๒ ภาพ โคลงท่แี ต่งมจี านวนทัง้ หมด ๓๗๖ บท

๑. ไดเ้ รียนรู้ประวัตศิ าสตร์ชาตไิ ทย คณุ ค่าทางเน้อื หา ๒. ได้เรยี นรถู้ งึ ความเสยี สละของบรรพบรุ ุษ ๓. เปน็ แบบอย่างของการรกั ชาตบิ า้ นเมือง และความซอ่ื สัตย์ # ภาษาไทยไม่จั๊กเดียม

โคลงประกอบภาพที่ 10 ภาพพระสรุ ิโยทยั ขาดคอชา้ ง แผ่นดินสมเดจ็ พระมหาจักรพรรดิ # ภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

ผ้แู ตง่ พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกล้าเจา้ อยู่หัว เปน็ พระมหากษัตริยร์ ัชกาลที่ ๕ แหง่ กรงุ รตั นโกสินทร์ งานพระราชนิพนธข์ องพระองค์มีท้งั ร้อยแกว้ และรอ้ ยกรอง เช่น พระราชพธิ สี บิ สองเดือน, ไกลบ้าน, โคลงสุภาษติ , กาพยเ์ หเ่ รือ, บทละครเร่ืองเงาะปา่ เปน็ ตน้ # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

ลักษณะ โคลงภาพพระราชพงศาวดารแตง่ ด้วยคาประพันธ์ คาประพนั ธ์ ประเภทโคลงสี่สภุ าพ ๑ บท มี ๔ บาท บังคบั เอก ๗ โท ๔ คาเอก มหี ลักสงั เกตดงั น้ี คาโท มหี ลกั สงั เกตดงั น้ี - คาทุกคาท่ีใชว้ รรณยุกตเ์ อก -คาทุกคาท่ีใช้วรรณยุกต์โท - คาตายใช้แทนคาเอกได้ -คาโทโทษคอื คาท่ีตามปกติ - คาเอกโทษ คอื คาทปี่ กติเขยี น เขยี นรูปวรรณยุกต์เอกแต่มาแปลงเป็น รปู วรรณยกุ ต์โท แตม่ าแปลงเปน็ รูปเอก รูปโท เชน่ ชว่ ย-ฉ้วย , เลน่ -เหลน้ เชน่ ไข้ - ไค่ # ภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

โคลงแมบ่ ท เสยี งลือเสียงเล่าอา้ ง อันใด (พีเ่ อย) เสยี งยอ่ มยอยศใคร ทั่วหลา้ ่้ สองเขอื พ่หี ลบั ใหล ลมื ต่ืน (ฤาพี่) สองพ่คี ิดเองอา้ อยา่ ไดถ้ ามเผือ # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

ภาพฝี พระหัตถ์ ภาพพระสรุ โิ ยทยั ขาดคอช้าง ฝีพระหัตถ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานรศิ รานวุ ตั ติวงศ์ # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

กองทพั บเุ รงนองนามราชเจ้า จอมรา มญั เฮย ยง่ิ แกลว้ มอญ ในทีน่ ี้หมายถึงพม่า พมา่ ยกพยุหแสนยา กลา้ หาญ สามสบิ หม่นื แฮ มอญมา่ นประมวลมา ถงึ อยุธเยศแลว้ หยดุ ใกล้นครา กรงุ ศรีอยธุ ยา แปล พระเจ้าบเุ รงนองกษตั ริย์พมา่ ยกกองทัพทหารประมาณ ๓ แสนคน มาตกี รงุ ศรีอยธุ ยา # ภาษาไทยไมจ่ กั๊ เดยี ม

พระเจ้าแผ่นดิน พระมหาจกั รพรรดเิ ผ้า ภวู ดล สยามเฮย วางคา่ ยรายรพ้ี ล เพยี บหลา้ ดาริจกั ใครย่ ล แรงศึก ดกู าลังขา้ ศกึ ยกนิกรทัพกล้า ออกต้ังกลางสมร หมู่ พวก การรบ สงคราม แปล สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระเจ้าแผ่นดินสยาม จึงนากาลังพลออกตั้งค่าย เตรียมรบั ศกึ และดูกาลังฝา่ ยตรงข้าม แลว้ นากาลังพลออกมากลางสนามรบ # ภาษาไทยไม่จกั๊ เดียม

ผู้เป็นใหญ่ รกั บงั อรอคั รเรศผู้ พิสมยั ทา่ นนา เคร่ืองแตง่ กายออกรบ นามพระสรุ โิ ยทยั ออกอา้ ง ทรงเครอ่ื งยทุ ธพไิ ชย เชน่ อปุ ราชแฮ ขึ้น เถลงิ คชาธารควา้ ง ควบเข้าขบวนไคล เข้าขบวนหรือเคลื่อนท่ีไป ชา้ งทรง ชา้ งพระท่นี ่งั แปล สมเด็จพระสุริโยทัย พระมเหสีของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ได้แต่งองค์ ทรงเครือ่ งเยยี่ งชาย เปน็ ชดุ ออกศกึ เฉกเช่นมหาอุปราช แลว้ ทรงช้างเขา้ รว่ มรบ # ภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

กองทพั หนา้ พลไกรกองน่าเรา้ รบพุ่งกัน ปะทะต่อสู้ โรมรนั กันเฮย ช้างพระเจ้าแปรประจญั ชา้ ง คชไท้ สารทรงซวดเซผนั หลังแลน่ เตลิดแฮ ชา้ งใหญ่ เตลงขบั คชไลใ่ กล้ หวดิ ทา้ ยคชาธาร กองทพั พมา่ แต่มีการเกณฑม์ อญซ่ึงอยภู่ ายใต้การปกครองมาเป็นไพร่พล ช้าง แปล กองทัพหนา้ ของทั้งสองฝ่ายต่อสู้กัน ช้างทรงของพระเจ้าแปรได้ชนช้างกับพระ มหาจักรพรรดิ พระมหาจักรพรรดิเสยี ทีเพล่ียงพล้าพระเจ้าแปร # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

มี นงคราญองคเ์ อกแกว้ กระษตั รยี ์ มานมนสั กตั เวที กตญั ญูรู้คุณ ย่งิ ลา้ เกรงพระราชสามี มลายพระ ชนม์เฮย สะอกึ สดู้ ัสกร ข้าศึก ขับคเชนทรเขน่ คา้ ชา้ ง แปล สมเด็จพระสุริโยทัยเกรงว่าพระสวามีจะส้ินพระชนม์ จึงได้ไสช้าง เขา้ ขวางพระเจา้ แปรและสกู บั พระเจ้าแปรแทน # ภาษาไทยไมจ่ ๊กั เดยี ม

พระเจา้ แปร ผ่า ทาให้แตก ขนุ มอญรอ่ นงา้ วฟาด ฉาดฉะ ขาดแลง่ ตราบอรุ ะ หรุบดิน้ โอรสรบี กนั พระ ร่วง ล้ม ศพสู่ นครแฮ สูญชีพไปส่ ูญสนิ้ พจน์ผ้สู รรเสรญิ แปล พระเจ้าแปรได้เอาง้าวฟันสมเด็จพระสุริโยทัยขาดสะพายแล่งสิ้นพระชนม์บน คอช้าง สองพระโอรสคือพระราเมศวรและพระมหินทราได้กันพระศพแล้วนาเข้าสู้ พระนคร สมเดจ็ พระสุริโยทยั ส้นิ พระชนมไ์ ปแลว้ จึงเหลอื แตค่ าสรรเสรญิ ไว้ # ภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดยี ม

โคลงประกอบภาพท่ี ๕๖ ภาพพันท้ายนรสงิ หถ์ วายชวี ติ แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าเสือ # ภาษาไทยไม่จ๊กั เดยี ม

พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระนราธิปประพนั ธพ์ งศ์ พระนามเดมิ วา่ พระองค์เจา้ วรวรรณากร เปน็ พระราชโอรสใน พระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้าเจา้ อยู่หัวและเจา้ จอมมารดาเขียน ผ้แู ตง่ ภาพพนั ทา้ ยนรสิงหถ์ วายชีวติ เขียนโดย พระวรรณวาดวจิ ติ ร (นายทอง ) งานนิพนธท์ ี่เปน็ ทร่ี ูจ้ ัก เช่น บทละครราเร่อื งพระลอ บทละครร้องเรื่องพระราชพงศาวดารไทย ตอนพันทา้ ยนรสงิ ห์ เร่อื งส้นั เร่อื ง สรอ้ ยคอทห่ี าย เป็นตน้ # ภาษาไทยไมจ่ ั๊กเดยี ม

สรรเพชญทแ่ี ปดเจา้ อยธุ ยา สมเด็จพระเจ้าเสือ ไปเที่ยว เสดจ็ ประพาสทรงปลา ปากน้า ถึงโคก ขามพอ่ ลอ่ งเรือเอกไชยมา ตกปลา ขดั ไม้หกั สลาย คลองคดโขนเรอื คา้ ไมท้ ต่ี ่อเสริมหัวเรือหรอื ทา้ ยเรอื ให้งอนเชิดขน้ึ ไป แปล สมเดจ็ พระเจา้ เสือเสด็จไปเทีย่ วตกปลาที่ปากนา้ โดยเรอื พระที่นั่งเอกชัย เมอ่ื มาถึงคลองโคกขาม ซ่ึงคลองคดเค้ยี วมากหัวเรอื ได้ไปชนกับตน้ ไม้หกั สลายลง # ภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดยี ม

พันท้ายตกประหม่าสน้ิ สติคดิ ตกใจแทบสิ้นสติ โดดจากเรอื ทลู อทุ ศิ โทษร้อง พนั ท้ายนรสงิ ห์ผดิ บทฆา่ เสยี เทอญ หัวกบั โขนเรอื ตอ้ ง คเู่ ส้นทาศาล แปล พนั ท้ายนรสงิ หผ์ ถู้ อื ทา้ ยเรือ เมอื่ เห็นดงั นั้นรู้สึกตกใจแทบสิน้ สติ กระโดดลง จากเรือ พรอ้ มทลู วา่ ตนเองนั้นได้ทาผิดขอใหป้ ระหารชีวิตตนเสยี แลว้ นาศรี ษะของตน กับโขนเรอื ไปสร้างคู่กนั เพ่อื บวงสรวงศาลเพียงตา # ภาษาไทยไม่จ๊กั เดียม

สมเด็จพระเจา้ เสอื ตอบแทนความชอบที่ได้กระทามา ภูบาลบาเหนจ็ ให้ โทษถนอม ใจนอ พันไม่ยอมอยยู่ อม มอดม้วย ตาย/เสียชีวติ สมเดจ็ พระเจ้าเสอื พระโปรดเปลย่ี นโทษปลอม ฟนั รปู แทนพอ่ พนั ทา้ ยนรสิงห์ พันกราบทลุ ทดั ด้วย ท่านท้งิ ประเพณี ทดั ทาน แปล สมเดจ็ พระเจ้าเสือทรงยกโทษให้ แลว้ ให้ฟันศีรษะของหุ่นแทน แต่พันท้ายนรสิงห์ ไม่ยอม ทลู ทัดทานว่าหากพระองค์ไมท่ รงรกั ษาประเพณีเอาไว้ คนจะครหาดหู มิ่นตเิ ตียน พระองคไ์ ด้ # ภาษาไทยไมจ่ ัก๊ เดียม

ภูมีปลอบกลบั ตงั้ ขอบรร ลยั พ่อ จาสง่ั เพชฌฆาตฟัน ฟาดเกลา้ ตาย ผ้ปู ระหารชีวติ นกั โทษ โขนเรอื กบั หัวพัน เซ่นที่ ศาลเเล ศาลสบื กฤติคณุ เค้า คตไิ วใ้ นสยาม ช่ือเสียงคณุ งามความดี แปล สมเด็จพระเจา้ เสอื เม่ือได้ฟังพันท้ายนรสิงห์ จงึ จาพระทัยรบั สงั่ ให้เพชฌฆาต ประหารชวี ิตพันท้ายนรสงิ ห์ แลว้ นาโขนเรือกับศีรษะพันท้ายนรสงิ ห์ไปตง้ั บวงสรวง ไว้ทศ่ี าลเพียงตา เพ่ือเป็นการประกาศคุณความดีของพนั ท้ายนรสิงห์ให้คนได้เห็น เปน็ แบบอย่างตอ่ ไป # ภาษาไทยไม่จก๊ั เดยี ม