ทัศนธาตุ

ทศั นธาตุ หมายถงึ ธาตุแหง่ การมองเหน็ หรอื สว่ นประกอบต่าง ๆ ทส่ี าคญั ในงานศลิ ปะ หรอื ทศั นศลิ ป์

1. จุด (Dot) 2. เส้น (Line) 3. สี (Color) 4. รูปร่างและรูปทรง (Shape and Form) 5. น้าหนัก (Value) 6. บริเวณว่าง (Space) 7. ลกั ษณะผวิ (Texture)

จุด หมายถงึ รอยหรอื แตม้ ทม่ี ลี กั ษณะกลมๆ ปรากฏทผ่ี วิ พน้ื ไมม่ ี ขนาด ความกวา้ ง ความยาว ความหนา เป็นสงิ่ ทเ่ี ลก็ ทส่ี ดุ และ เป็นธาตุเรมิ่ แรกทท่ี าให้ เกดิ ธาตุอน่ื ๆ ขน้ึ

เส้น (Line) เสน้ คือ จุดหลาย ๆ จุดต่อกนั เป็นสาย เป็นแถวแนวไปใน ทิศทางใดทิศทางหน่ึงเป็ นทางยาวหรื อจุดท่ีเคลื่อนที่ไปใน ทิศทางใดทิศทางหน่ึงดว้ ยแรงผลกั ดนั หรือรอยขดู ขีดเขียน ของวตั ถุเป็นรอยยาว เส้นแบ่งเป็นลกั ษณะใหญ่ ๆ 2 ลกั ษณะ ดงั น้ี 1. เส้นตรง 2. เสน้ โคง้

สี (Colour)  สี หมายถึง ลกั ษณะของแสงสวา่ ง ปรากฏแก่ตาใหเ้ ห็นเป็นสีขาว ดา แดง เขียว น้า เงิน เหลือง เป็นตน้ ถา้ ไม่มีแสงจะมองไม่เห็นสี ซ่ึงสีมี 2 ชนิด ดงั น้ี 1. สีทเ่ี ป็ นวตั ถุ (Pigment) สีที่เป็นรงควตั ถุสีผงหรือธาตุในร่างกายท่ีทาใหค้ นมีสีต่าง ๆ สีท่ีเกิดจากวตั ถุธาตุ เช่น จากพืช สตั ว์ แร่ธาตุ เป็นตน้ ซ่ึงเป็นสีที่ใชใ้ นงานศิลปะ 2. สีท่ีเป็ นแสง (Spectrum) สีท่ีเกิดจากการหกั เหของแสง แสงส่องผา่ นแท่ง แกว้ แสงแดดส่องผา่ นละอองน้าในอากาศ จะเกิดการหกั เหของแสงเป็นสีรุ้ง 7 สี ไดแ้ ก่ สีแดง สม้ เหลือง เขียว น้า เงิน คราม ม่วง

รูปร่างและรูปทรง (Shape and Form) รูปร่าง (Shape) หมายถึง เสน้ รอบนอกของ วตั ถุ คน สตั ว์ ส่ิงของ มีลกั ษณะเป็น 2 มิติ (กวา้ ง ยาว) รูปทรง (Form) หมายถึง โครงสร้างของรูป วตั ถุ คน สัตว์ ส่ิงของ มีลกั ษณะเป็น 3 มิติ (กวา้ ง ยาว ลึก)

น้ำหนัก (Value) น้าหนัก หมายถึง ความอ่อนแก่ของสี หรือแสงเงาท่ีนามาใชใ้ นการเขียนภาพ น้าหนกั ทาใหร้ ูปทรงมี ปริมาตร และใหร้ ะยะแก่ภาพ ค่ำน้ำหนักเข้มที่สดุ ค่ำน้ำหนักกลำง ค่ำน้ำหนักอ่อนที่สดุ บริเวณที่มีแสงส่องถึงน้อยท่ีสดุ บริเวณท่ีมีแสงส่องถึงปำนกลำง บริเวณท่ีมีแสงส่องถึงมำกท่ีสดุ

บริเวณว่าง (Space) บริเวณวา่ ง หรือ ช่องไฟ คือ 1. อากาศที่โอบลอ้ มรูปทรง 2. ระยะห่างระหวา่ งรูปทรง 3. บริเวณภายในรูปทรงท่ีมีลกั ษณะกลวงหรือทะลุเป็นช่องท่ีมีอากาศ ผา่ นเขา้ ไปได้ 4. บริเวณวา่ งของภาพเขียนหรือภาพวาด ท่ีมองดูเป็นช่องลึกเขา้ ไปใน ภาพ เรียกวา่ บริเวณวา่ งลวงตา

ลกั ษณะผวิ (Texture) ลกั ษณะผวิ หมายถึง ลกั ษณะภายนอกของวตั ถุที่มองเห็นและ สมั ผสั พ้นื ผวิ ได้ แสดงความรู้สึกหยาบ ละเอียด ขรุขระ มนั ดา้ นเป็นเสน้ เป็นจุด จบั ดูแลว้ สะดุดมือ หรือสมั ผสั ไดจ้ ากความรู้สึกผวิ เป็นทศั นธาตุที่ นามาประกอบในการสร้างงานศิลปะ ลกั ษณะผวิ ท่ีแตกต่างกนั จะทาใหเ้ กิด ความรู้สึกแตกต่างกนั