พระอภัยมณี-ตอน-พระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อ ไทย

นทิ านคํากลอนเร่อื งพระอภัยมณี เปนจินตนยิ ายทม่ี ีแนวคดิ แปลกใหม โดยได ประสมประสานเหตกุ ารณในชีวิตจรงิ และ จินตนาการมาเรยี งรอ ยเปน เร่อื งราวท่ี สนุกสนาน ใหขอ คดิ คตธิ รรมในการ ดําเนินชวี ิต ๑๒

ความเป็ นมา ประวตั ผิ ้แู ต่ง นิทานคํากลอนเรื่ องพระอภัยมณีเป็ น พระสุนทรโวหาร (ภู่) หรือสุนทรภู่ เกิด วรรณคดีที่ไดร้ ับการยกย่องว่าเป็ นผลงาน เมื่อวันท่ี ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๓๒๙ ที่ดีเด่นเรื่องหน่ึงของสุนทรภู่ เป็ นเรื่องที่ องคก์ ารยเู นสโกยกยอ่ งใหท้ ่านเป็ นกวีเอก แสดงให้เห็นแนวคิดแปลกใหม่เกี่ยวกับ ของโลกในฐานะผูม้ ีผลงานดีเด่นทางดา้ น ตวั ละคร ฉาก สถานที่และให้ความรู้ใน วรรณกรรม เร่ืองคติธรรมสอนใจในการดาํ เนินชีวิตได้ เป็นอยา่ งดี ๔ ๓

ผลงานสุนทรภู่ ผลงานสุนทรภู่ ประเภทนิราศ ประเภทนริ าศ • นิราศเมืองแกลง ๖ • นิราศพระบาท • นิราศภูเขาทอง • นิราศวดั เจา้ ฟ้า • นิราศอิเหนา • นิราศสุพรรณ • นิราศพระประธม • นิราศเมืองเพชร ๕

ผลงานสุนทรภู่ ผลงานสุนทรภู่ ประเภทนิทาน ประเภทเบ็ดเตลด็ • โคบุตร • สวสั ดิรักษา • ลกั ษณวงศ์ • เพลงยาวถวายโอวาท • สิงหไกรภพ • รําพนั พิลาป • กาพยพ์ ระไชยสุริยา • เสภาเรื่องขนุ ชา้ งขนุ แผน • พระอภยั มณี • บทละครเร่ืองอภยั นุราช ตอนกาํ เนิดพลายงาม ๗ • เสภาเร่ืองพระราชพงศาวดาร • บทเห่กลอ่ มพระบรรทม ๘

ลกั ษณะคาํ ประพนั ธ์ เรื่องพระอภยั มณีเป็ นกลอนนิทานที่ประพนั ธ์ ดว้ ยกลอนสุภาพท่ีเป็นเอกลกั ษณ์เฉพาะตวั ของสุนทรภู่ คือ แต่ละวรรคจะมีสัมผสั ใน ท้งั สัมผสั สระและสัมผสั อกั ษร ทาํ ใหค้ าํ กลอนมีความไพเราะ ๙ ๑๐

เร่ืองย่อ เรื่องย่อ ทา้ วสุทศั นแ์ ห่งเมืองรัตนามีพระราชโอรส ๒ องค์ พระอภยั มณีและศรีสุวรรณออกจากเมือง คือ พระอภยั มณีและศรีสุวรรณ พระอภยั มณี เดินทางมาพบกบั พราหมณ์ พระอภยั มณี เรียนวชิ าเป่ าปี่ ส่วนศรีสุวรรณเรียนวชิ ากระบ่ี เป่ าปี่ เพ่ือแสดงความสามารถใหพ้ ราหมณ์ กระบอง แตพ่ ระราชบิดากริ้วท่ีพระราชโอรสท้งั ท้งั สามฟัง นางผเี ส้ือสมทุ รไดย้ นิ เสียงปี่ สองเรียนวชิ าไมเ่ หมาะสมกบั การเป็นกษตั ริย์ จึง และเห็นรูปโฉมกร็ ักใคร่ จึงจบั ไปอยใู่ นถ้าํ ขบั ไล่ออกจากเมือง ๑๒ ๑๑

เรื่องย่อ เร่ืองย่อ พระอภยั มณีไดม้ าอยกู่ บั นาง ส่วนนางผเี ส้ือสมุทรฝันร้ายวา่ เทวดาท่ีเกาะเหาะมา ผเี ส้ือสมุทรท่ีแปลงกายเป็น ทาํ ลายถ้าํ และทุบนางเกือบตาย แลว้ เทวดากค็ วกั หญิงงามจนมีลูกชาย ๑ คน ดวงตาเหาะหายไป พระอภยั มณีไดท้ ีจึงออกอุบาย ชื่อสินสมุทร มีลกั ษณะ คือ ใหน้ างไปสะเดาะเคราะห์รักษาศีล ๓ วนั แลว้ ตาแดง กาํ ลงั ดง่ั ชา้ งสาร มีเข้ียวคลา้ ยนางผเี ส้ือ พระอภยั มณีกบั สินสมุทรกห็ นีไปโดยความ สมุทร เมื่อสินสมุทรอายไุ ด้ ๘ ปี เปิ ดถ้าํ ไปเที่ยว ช่วยเหลือของเงือกผวั เมียและลูกสาวเงือก นอกถ้าํ พบเงือกจึงจบั ตวั มาใหพ้ ระอภยั มณีดู เงือกขอชีวติ ไวแ้ ละอาสาพา พระอภยั มณีหนีไป ๑๔ เกาะแกว้ พสิ ดาร ๑๓

เร่ืองย่อ เร่ืองย่อ ฝ่ ายผเี ส้ือสมุทรเม่ือรักษาศีลครบ ๓ วนั นางเงือกพาพระอภยั มณีหนีไปจนถึงเกาะแกว้ กลบั มาไม่พบพระอภยั มณีกต็ ามหา สินสมุทร พสิ ดาร เม่ือนางผเี ส้ือสมุทรตามมาทนั และ มาขดั ขวาง เพอื่ ถ่วงเวลา นางผเี ส้ือสมุทรอ่าน อาละวาด พระโยคีจึงเสกทรายขวา้ งมากลางคล่ืน พระเวทแลว้ มองไปไกลเห็นพระอภยั มณี จึงไล่ นางผเี ส้ือสมุทรกลวั หลบหนีไป ติดตามและจบั เงือกผวั เมียกิน ๑๖ ๑๕

ข้อคดิ นําชีวติ ข้อคดิ นําชีวติ ๑. ความมีน้าํ ใจและเสียสละใหผ้ อู้ ื่นเป็น ๓. บิดามารดาคือตวั อยา่ งท่ีดีสาํ หรับบุตร ส่ิงที่ควรทาํ ๔. การทาํ งานร่วมกนั ตอ้ งรับฟังความ ๒. ชีวติ คูท่ ี่ไม่ไดเ้ กิดจากความรักไม่ได้ คิดเห็นของผอู้ ่ืน เกิดจากความเตม็ ใจยอ่ มไม่ยงั่ ยนื ๑๘ ๑๗

อางอิงแหลงที่มา (พว.) (อจท.) ครนู สิ าชล