หน่วยที่ 4 ค่าใช้จ่ายในการผลิต

หน่วยท่ี 4 ค่าใช้จ่ายการผลติ และงบต้นทุนผลิต

หน่วยท่ี 4 คา่ ใช้จา่ ยการผลิต 2 และงบตน้ ทนุ ผลิต องค์ป ระกอบ กา รคานวณ ต้ นทุนในการผลิตสินค้ านอกจากวัตถุดิบกับ ค่าแรงงา น ทางตรงดงั ทก่ี ลา่ วมาแล้วนนั้ ยงั มีคา่ ใช้จ่ายการผลติ ซง่ึ เป็นองคป์ ระกอบหลกั อีกชนิดหนึง่ ท่ีถือว่ามี สาระสาคัญในการคานวณต้นทนุ การผลิตสินค้าของกิจการ และในปัจจุบนั ยงั พบวา่ บางกิจการมี ต้นทนุ คา่ ใช้จ่ายการผลติ ในสดั สว่ นท่ีสงู กวา่ ต้นทนุ คา่ แรงงานทางตรง เนอื่ งจากมีการนาเครื่องจกั ร มาใช้ทดแทนแรงงานทางตรงมากขนึ ้ 1. ค่าใช้จ่ายการผลิต ค่าใช้จ่ายการผลิตมีความหมายที่กว้ างและครอบคลุมปัจจัยการผลิตหลายชนิด นอกจากการคิดค่าเสื่อมราคาเคร่ืองจกั รแล้วยงั หมายถึงต้นทนุ ของปัจจัยการผลิตอ่ืนๆ อีก การ บนั ทกึ บญั ชีเกีย่ วกบั คา่ ใช้จา่ ยการผลติ จงึ ต้องอาศัยความเข้าใจเกีย่ วกบั ความหมายและประเภท ของค่าใช้จ่ายการผลิตอย่างชดั เจน จะต้องมกี ารติดตามจาแนกว่าคา่ ใช้จ่ายส่วนใดเป็นค่าใช้จา่ ย ของฝ่ายขายและฝ่ายบริหาร และค่าใช้จา่ ยส่วนใดเป็นค่าใช้จ่ายการผลิตทีต่ ้องนาไปรวมคานวณ เป็นต้นทนุ การผลติ สินค้าเพอ่ื ให้ต้นทนุ สินค้าทผ่ี ลติ เสร็จมีความถกู ต้องและครบถ้วน 1.1 ความหมายของค่าใช้จ่ายการผลติ ค่าใช้จ่ายการผลิตหรือค่าใช้จ่ายโรงงาน (manufacturing overhead) หมายถึง ปัจจยั การผลิตหรือค่าใช้จ่ายอื่นๆ ทกี่ จิ การจาเป็นต้องใช้เพื่อผลิตเป็นสนิ ค้าสาเร็จรูปนอกเหนอื จาก วตั ถดุ ิบทางตรงและค่าแรงงานทางตรง ค่าใช้จ่ายการผลิตไม่สามารถคิดเข้าเป็นต้นทนุ การผลิต สินค้าได้โดยตรง แต่มีความเก่ียวข้องกับการผลิตหรือสนับสนุนให้การผลิตเป็นไปอย่างมี

หน่วยท่ี 4 ค่าใชจ้ า่ ยการผลิต 3 และงบต้นทนุ ผลิต ประสิทธิภาพ เช่น วัตถดุ ิบทางอ้อม ค่าแรงงานทางอ้อม วสั ดุโรงงาน ค่าเช่าโรงงาน ค่าภาษี โรงเรือน เงินเดือนผ้จู ดั การโรงงาน และคา่ ซ่อมบารุงภายในโรงงาน เป็นต้น ค่าใช้จา่ ยการผลิตจะมีลกั ษณะเป็นได้ทงั้ ต้นทนุ คงที่และผนั แปร จึงมกี ารคานวณเป็น ต้นทนุ ตอ่ หนว่ ยการผลิต ณ ระดบั กาลงั การผลติ จะแตกตา่ งกนั ไป โดยส่วนใหญค่ ่าใช้จา่ ยการผลิต จะเป็นต้นทนุ คงที่ ซ่ึงแตกต่างจากวตั ถุดิบทางตรงและคา่ แรงงานทางตรงที่เป็นต้นทุนผนั แปร มี ความเปลี่ยนแปลงตามปริมาณการผลิต การคิดเป็นต้นทุนต่อหน่วยการผลิตของวัตถุดิบทางตรง และค่าแรงงานทางตรงจงึ คิดได้ง่ายและระบุได้อย่างชดั เจน 1.2 ประเภทของค่าใช้จ่ายการผลิต คา่ ใช้จ่ายการผลิตทีเ่ กิดขนึ ้ ในการลติ สินค้า นนั้ มหี ลายประเภท โดยการแบ่งประเภทของค่าใช้จา่ ยการผลติ จะแบ่งได้หลายลกั ษณะ ในท่นี จี ้ ะ ขอกล่าวเพียง 4 ลกั ษณะ คือ 1.2.1 แบ่งประเภทตามลักษณะค่าใช้จ่ายท่เี กดิ ขนึ้ จะแบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญๆ่ คอื 1) วัตถุดิบทางอ้ อม (indirect material) หมายถึงวัตถุดิบที่เป็ น ส่วนประกอบย่อยในการผลิตสินค้า มูลค่าต้นทุนในส่วนนีม้ ีสัดส่วนหรือสาระสาคัญน้อยกว่า วตั ถุดิบทางตรงมาก ทัง้ ยงั ไม่สามารถหาความสมั พันธ์ระหว่างจานวนวตั ถดุ ิบที่ใช้ไปกบั จานวน สินค้าทผี่ ลิตเสร็จได้อย่างชดั เจนหรืออาจระบุความสัมพันธ์ได้แต่มีต้นทุนค่าใช้จ่ายสงู ไม่ค้มุ ค่าใน การจัดเก็บข้อมูลเพ่ือแยกคานวณ เช่น การผลิตโต๊ะ เก้าอี ้ จาเป็นต้องใช้ ตะปู เป็นวัตถุดิบ ทางอ้อมในการผลิต และการผลิตเสือ้ ผ้าสาเร็จรูปจาเป็นต้องใช้ เขม็ ด้าย เป็นวตั ถดุ ิบทางอ้อมใน การผลิต เป็นต้น 2) แรงงานทางอ้อม (indirect labor) หมายถึงแรงงานของพนักงานท่ี ทางานสนบั สนุนการผลติ หรืองานบริการในแผนกการผลิต เพื่อให้งานต่าง ๆ ในกระบวนการผลิต เป็นไปอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ โดยคา่ แรงงานท่จี า่ ยไปนนั้ ไมส่ ามารถระบตุ ้นทนุ ท่ีเกดิ ขนึ ้ กบั งานแตล่ ะ งานได้อย่างชดั เจน เน่ืองจากเป็นงานสนับสนุนหรืออานวยความสะดวก เช่น เงินเดือนพนักงาน ทาความสะอาด เงินเดือนพนักงานฝ่ ายซ่อมบารุง เงินเดือนพนักงานรักษาความปลอดภัย เงินเดือนหัวหน้าคนงาน เงินเดือนวิศวกรประจาโรงงาน เป็นต้น คา่ แรงงานท่ีจ่ายให้กบั พนกั งาน ในส่วนนีจ้ ดั เป็นค่าแรงงานทางอ้อม เนอื่ งจากการวิเคราะห์เวลาการทางานของพนกั งานท่ีทางาน ในลกั ษณะที่เกิดประโยชน์โดยภาพรวมนนั้ เป็นการยากทจี่ ะคานวณคา่ แรงงานเป็นต้นทนุ โดยตรง ของแตล่ ะงาน

หน่วยท่ี 4 ค่าใชจ้ า่ ยการผลิต 4 และงบต้นทุนผลิต 3) ค่ าใช้ จ่ายการผลิตอ่ืน (other manufacturing cost) หมายถึง ค่าใช้ จ่ายหรื อต้ นทุนก ารผลิตอ่ืนที่ สนับ สนุนการผลิตนอกเหนือไป จาก วัตถุดิบทางอ้ อมและ ค่าแรงงานทางอ้อม ในการผลิตสินค้าสาเร็จรูปยงั ต้องมีทรพั ยากรอ่ืน ๆ ท่ีนอกเหนือไปจากวตั ถดุ ิบ และแรงงาน อนั จะช่วยให้การผลิตดาเนินงานไปได้โดยสะดวก ราบร่ืน มีประสิทธิภาพ กอ่ ให้เกิด ประโยชน์ต่อการผลิตในภาพรวม เช่น เคร่ืองมือ เครื่องจักร จะต้องคานวณค่าเส่ือมราคาเพื่อ นามาบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายการผลิต ค่าสาธารณูปโภคในการผลิต ค่าเบีย้ ประกันภัยทรัพย์สิน ต่างๆ ค่าเช่าทรัพย์สินเพื่อใช้ในการผลิต ค่าบริการอินเทอร์เน็ต ค่าภาษีโรงเรือน เป็นต้น ซึ่ง ปัจจัยการผลติ เหล่านีจ้ ะต้องจดั เป็นต้นทนุ การผลิตเชน่ เดียวกนั กบั วตั ถดุ ิบและค่าแรงงาน โดยจะ เรียกปัจจยั การผลติ เหล่านวี ้ ่าคา่ ใช้จ่ายการผลิตอนื่ การนบั รวมค่าแรงงานทางตรงกบั ค่าใช้จ่ายการผลิต จะเรียกต้นทนุ ทงั้ 2 ชนิดนี ้ ว่าต้นทนุ แปรสภาพ หรือต้นทนุ เปล่ยี นสภาพ (conversion cost) ตารางท่ี 1 สรุปประเภทของค่าใช้จ่ายการผลติ แบ่งตามลกั ษณะที่เกดิ ขนึ ้ ค่าใช้จ่ายการผลิต (manufacturing overhead) วัตถุดิบทางอ้ อม (indirect แรงงานทางอ้อม (indirect ค่าใช้จ่ายการผลิตอ่นื (other material) labor manufacturing cost) เป็นวัตถุดิบย่อยท่ีทาให้สินค้า เป็นแรงงานสนับสนนุ หรือการ -ต้ นทุนหรือค่าใช้ จ่ายอื่นๆ ผลติ เสร็จสมบูรณ์ เชน่ บริการที่ช่วยให้การผลิตสินค้า นอกเหนือจากวตั ถดุ ิบทางอ้อม - เคร่ืองมือเลก็ ๆ เสร็จสมบูรณ์ เชน่ และคา่ แรงงานทางอ้อม เช่น - นา้ มนั เคร่ือง - เงินเดือนหรือค่าแรงของผู้ - ค่าซ่อมบารุงเครื่องจกั ร - วสั ดโุ รงงาน คมุ คนงาน - ค่าเสอ่ื มราคาเครื่องจกั ร - กาว - เงินเดอื นของพนกั งาน - คา่ เสื่อมราคาอาคารโรงงาน ควบคมุ คณุ ภาพ - ค่าเช่าโรงงาน - เงินเดอื นพนกั งานซ่อมแซม - ค่าสิทธิบตั ร - เงินเดือนพนักงานทาความ - ค่าภาษีเงนิ ได้ของคนงาน สะอาด (กรณกี จิ การออกให้) - เงินเดอื นพนกั งาน - ค่าเบีย้ บานาญ รักษาความปลอดภยั

หน่วยที่ 4 คา่ ใช้จา่ ยการผลิต 5 และงบตน้ ทุนผลิต ระบุเข้าเป็นต้นทนุ ที่ชดั เจนของ -ระบุเข้ าเป็ นต้นทุนที่ชัดเจน -สนบั สนนุ การผลิตในภาพรวม สินค้าได้ยาก ของสนิ ค้าได้ยาก ให้เกิดประสทิ ธิภาพ 1.2.2 แบ่งตามความสามารถในการระบุ แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คอื 1) ค่าใช้จ่ายการผลติ ทางตรง หมายถึง ค่าใช้จา่ ยการผลิตทส่ี ามารถระบุ หรือจาแนกได้ว่าเป็นค่าใช้จา่ ยของแผนกผลิตใด หนว่ ยงานใด หรือเป็นของผลติ ภณั ฑช์ นิดใด เชน่ วตั ถดุ บิ ทางตรง และค่าแรงทางตรงท่ใี ช้ในการผลิตสนิ ค้าชนิดใดชนิดหนงึ่ คา่ เสอื่ มราคา เครื่องจกั รในแผนกประกอบซึ่งสามารถระบไุ ด้ว่าเป็นต้นทนุ ทางตรงของแผนกประกอบนนั่ เอง ค่าใช้จ่ายการผลิตทางตรงผ้บู ริหารสามารถนาข้อมลู ไปใช้ประโยชน์ได้ง่ายและสะดวกรวดเร็ว 2) ค่าใช้ จ่ายการผลิตทางอ้ อม หมายถึง ค่าใช้จ่ายการผลิตที่ไม่ สามารถจาแนกหรือระบุได้อย่างชดั เจนว่า เป็นค่าใช้จ่ายของแผนกใด หน่วยงานใด ค่าใช้จ่ายการ ผลิตประเภทนีต้ ้องใช้วิธีการปันส่วนให้กบั หน่วยงาน แผนกผลิต และผลิตภณั ฑ์ท่ีได้รับประโยชน์ หรือก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายประเภทนี ้ โดยการปันส่วนค่าใช้จ่ายจะต้องใช้ฐานหรือเกณฑ์ในการปัน สว่ นท่ีเหมาะสม ผ้บู ริหารควรให้ความสาคญั ในการปันส่วนเพราะนอกจากจะนามาใช้ประโยชน์ ในการบริหารงานแล้วยงั ถือเป็นต้นทนุ การผลติ ของผลิตภณั ฑ์นนั้ ๆ อีกด้วย 1.2.3 การจาแนกค่าใช้จ่ายตามพฤติกรรมของต้นทุน ซึ่งจาแนกได้ 3 ประเภท ดงั นี ้ 1) ค่าใช้จ่ายการผลติ ผนั แปร (Variable overhead) หมายถงึ ค่าใช้จา่ ย ทเ่ี ปล่ียนแปลงไปตามปริมาณการผลติ คือ ผลิตมากมีค่าใช้จ่ายมาก ผลิตน้อยมคี ่าใช้จ่ายน้อย ถ้า ไม่ผลิตก็จะไม่มีค่าใช้จ่าย ได้แก่ วัสดุโรงงาน หรือวัตถุดิบทางอ้อมที่ใช้ในการผลิต ค่านา้ มัน เชอื ้ เพลงิ คา่ แรงทางอ้อมทจี่ ่ายเป็นรายชว่ั โมง 2) ค่าใช้จ่ายการผลติ คงท่ี (Fixed overhead) หมายถึง คา่ ใช้จา่ ยทไี่ มไ่ ด้ เปลย่ี นแปลงไปตามปริมาณการผลติ ในชว่ งของการผลติ ระดบั หน่งึ ไม่ว่ากิจการจะผลติ สินค้ามาก ผลิตน้อย หรือไม่ผลิตเลย ก็ไม่มีผลกระทบต่อการเกิดค่าใช้จ่ายการผลิตคงที่ เช่น ค่าเชา่ ทีก่ ิจการ ต้องจ่ายทุกสิน้ เดอื น ค่าเส่ือมราคาท่คี ิดตามงวดบญั ชี และเงินเดือนพนกั งานประจา เป็นต้น การ จา่ ยค่าใช้จ่ายการผลิตคงท่ีส่วนใหญ่จะเป็นจานวนเทา่ เดิม ทาให้ค่าใช้จ่ายการผลิตคงท่ตี ่อหนว่ ย จะเปล่ียนแปลงในทางลดลงถ้าปริมาณการผลิตเพิ่มมากขึน้ ในทางกลบั กนั ถ้าปริมาณการผลิต น้อยค่าใช้จ่ายการผลิตคงที่ต่อหน่วยกจ็ ะสงู ขึน้ ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายการผลิตคงที่ต่อหน่วยในแต่ละ งวดแตกต่างกนั

หน่วยท่ี 4 คา่ ใชจ้ ่ายการผลิต 6 และงบต้นทนุ ผลิต 3) ค่าใช้จ่ายการผลิตผสม (Mixed overhead) หมายถงึ ค่าใช้จา่ ยท่ีมีทงั้ คา่ ใช้จา่ ยคงทแ่ี ละผนั แปรรวมอยดู่ ้วยกนั โดยค่าใช้จา่ ยการผลิตผสมนจี ้ ะแบง่ ออกเป็น 2 ชนิด คือ คา่ ใช้จ่ายกึ่งผนั แปร และค่าใช้จ่ายกึ่งคงทีห่ รือต้นทนุ เชงิ ขนั้ ค่าใช้จ่ายก่ึงผนั แปร หมายถึง คา่ ใช้จา่ ยส่วนหนึ่งคงท่ีทกุ ระดบั ของกิจกรรม และมีค่าใช้จ่ายอีกสว่ นหนึง่ ผนั แปรไปตามระดบั ของ กิจกรรม เชน่ คา่ โทรศพั ท์ คา่ โทรสาร ทม่ี ีค่าเช่าเลขหมายคงที่ มีค่าบริการผนั แปรตามปริมาณการ ใช้ เป็นต้น ส่วนคา่ ใช้จา่ ยกึง่ คงท่ี หมายถึง ค่าใช้จ่ายท่มี จี านวนคงที่ ณ ระดบั กจิ กรรมหน่ึงและจะ เปลย่ี นไปคงทใ่ี นอีกระดบั กจิ กรรมหน่ึง เช่น เงินเดอื นผ้คู วบคมุ คนงาน ค่าเชา่ บางลกั ษณะ เป็นต้น 1.2.4 การจาแนกค่าใช้จ่ายการผลิตตามหน้าท่งี าน โดยทวั่ ไปการ ดาเนินงานของธุรกิจการผลิตหรือธุรกิจอตุ สาหกรรมจะสามารถแบง่ หน่วยงานออกเป็น 2 ลกั ษณะ ใหญ่ๆ คือ กลมุ่ งานทีเ่ กี่ยวข้องกบั การผลิตจะเรียกว่าแผนกผลิต สว่ นกลมุ่ งานที่ทาหน้าที่ สนบั สนนุ อานวยความสะดวก หรือช่วยให้การผลติ ประสบความสาเร็จอยา่ งมปี ระสิทธิภาพ จะ เรียกว่าแผนกบริการ ดงั นี ้ 1) ค่าใช้จ่ายแผนกผลิต คือ คา่ ใช้จา่ ยท่เี กดิ ขนึ ้ ในแผนกผลติ โดยตรง เช่น เงนิ เดือนผ้คู วบคมุ งาน ค่าใช้จา่ ยเกีย่ วกบั การทางานของเคร่ืองจกั ร และคา่ ใช้จ่ายอน่ื ๆ ที่ เกดิ ขนึ ้ ในแผนกผลิตสนิ ค้าของกิจการ เชน่ แผนกตดั แผนกเชื่อม แผนกประกอบ แผนกบรรจุ เป็น ต้น 2) ค่าใช้จ่ายแผนกบริการ คือค่าใช้จา่ ยต่างๆ ทไี่ มเ่ กี่ยวข้องกบั การผลติ โดยตรง แต่จะทาหน้าที่ในด้านการบริการสนบั สนนุ ให้แก่แผนกอนื่ ๆ เชน่ แผนกซอ่ มบารุง แผนก ธรุ การโรงงาน เป็นต้น โดยปกตแิ ล้วต้นทนุ ในแผนกบริการส่วนทีเ่ กย่ี วกบั การผลิตกจ็ ะถกู ปันสว่ น เข้าแผนกผลิต เพอ่ื ทาการคานวณเป็นต้นทนุ การผลิตทเี่ หมาะสม ในการปันส่วนคา่ ใช้จา่ ยจาก แผนกบริการให้แกแ่ ผนกผลิตจะต้องคานึงถงึ การใช้ประโยชน์จากแผนกบริการนนั้ ๆ 1.3 การบันทกึ บัญชีเก่ยี วกบั ค่าใช้จ่ายในการผลิต คา่ ใช้จา่ ยท่ีเกิดขนึ ้ จากการผลติ ทงั้ ที่เกดิ จากแผนกผลิตและแผนกสนบั สนนุ การ ผลิตหรือแผนกบริการ จะต้องเก็บรวบรวมนาไปวิเคราะห์แยกตามแผนก เพอ่ื ให้ทราบยอด ค่าใช้จา่ ยท่เี กดิ ขนึ ้ ของแตล่ ะแผนก เพอ่ื คานวณเป็นต้นทนุ การผลิตของแต่ละงาน เนือ่ งจาก มาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 2 เรื่องสนิ ค้าคงเหลอื ได้กาหนดความหมายของสินค้าคงเหลอื ไว้ว่า ต้นทนุ ของสินค้าคงเหลอื ต้องประกอบด้วยต้นทนุ ทงั้ หมดในการซอื ้ ต้นทนุ แปลงสภาพ ต้นทนุ อนื่ ๆ ท่เี กิดขนึ ้ เพ่ือให้สนิ ค้าคงเหลือนนั้ อยใู่ นสถานที่และอยใู่ นสภาพท่ีเป็นอยใู่ นปัจจบุ นั ซ่งึ ต้นทนุ

หน่วยที่ 4 ค่าใชจ้ ่ายการผลิต 7 และงบตน้ ทนุ ผลิต แปลงสภาพของสนิ ค้าคงเหลือจะประกอบไปด้วยคา่ แรงงานทางตรงและคา่ ใช้จ่ายการผลิต ดงั นนั้ คา่ ใช้จา่ ยการผลิตจงึ เป็นต้นทนุ การผลติ รายการหนง่ึ ของสินค้าสาเร็จรูป วิธีการบนั ทึกบญั ชี ค่าใช้จ่ายการผลิต จึงสมั พนั ธ์กนั กบั วิธีการบนั ทึกบญั ชีสินค้าคงเหลือ โดยสามารถใช้วธิ ีการบนั ทึก บญั ชีค่าใช้จ่ายการผลิตเมื่อใช้ระบบบญั ชีสนิ ค้าคงเหลือแบบต่อเนอื่ ง (Perpetual Inventory Method) และวธิ ีการบนั ทึกบญั ชีคา่ ใช้จา่ ยการผลิตเมอื่ ใช้ระบบบญั ชสี นิ ค้าคงเหลือแบบสนิ ้ งวด (Periodic Inventory Method) ในทน่ี จี ้ ะใช้ประเภทของค่าใช้จา่ ยตามลกั ษณะคา่ ใช้จา่ ยที่เกดิ ขนึ ้ วิธีการบนั ทกึ บญั ชีคา่ ใช้จา่ ยการผลติ วธิ ีการบนั ทกึ บญั ชีคา่ ใช้จา่ ยการผลิต วธิ ีการบนั ทกึ บญั ชีคา่ ใช้จ่ายการผลติ เม่ือใช้ระบบสนิ ค้าคงเหลอื แบบตอ่ เน่อื ง เม่ือใช้ระบบสนิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ ้ งวด ภาพที่ 1 วิธีการบนั ทกึ บญั ชคี ่าใช้จา่ ยการผลติ 1) วธิ ีการบนั ทึกบญั ชคี ่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบสนิ ค้าคงเหลอื แบบต่อเน่ือง วิธีนีเ้ หมาะสาหรับกิจการผลิตขนาดใหญ่มีรายการค่าใช้จ่ายเกิดขึน้ เป็นจานวน มาก หลกั การบนั ทึกบญั ชตี ามระบบบญั ชสี นิ ค้าคงเหลือแบบตอ่ เนื่อง จะเหน็ การเปลี่ยนแปลงของ สนิ ค้าคงเหลอื อยา่ งตอ่ เน่อื ง ดงั นัน้ เม่ือมีค่าใช้จา่ ยการผลิตเกดิ ขึน้ จริงกจิ การจะบนั ทึกรับรู้ในสมุด รายวนั ขนั้ ต้น หรือสมดุ รายวันเฉพาะ แล้วผา่ นรายการไปยังสมดุ แยกประเภทย่อย โอนปิดยอด รวมไปบันทึกท่ีสมดุ คุมยอดค่าค่าใช้จ่ายการผลิตของแต่ละแผนก แล้วจึงรับรู้ค่าใช้จ่ายการผลิต เป็นต้นทนุ สนิ ค้าสาเร็จรูปผ่านบญั ชีงานระหวา่ งทา

หน่วยท่ี 4 ค่าใช้จา่ ยการผลิต 8 และงบตน้ ทุนผลิต ค่าใช้จ่ายการผลติ ตาม โอนงานระหว่างทา ระบบสนิ ค้าคงเหลือ เป็นสินค้าสาเร็จรูป แบบต่อเน่ือง - วตั ถดุ ิบทางอ้อม บนั ทึกเข้าคมุ โอนคมุ ยอด - ค่าแรงงานทางอ้อม ยอดค่าใช้จา่ ย ค่าใช้จ่ายการผลิต - คา่ ใช้จา่ ยการผลิต เข้างานระหวา่ ง อื่นๆ การผลติ ทา ภาพที่ 2 แสดงขนั้ ตอนการบนั ทกึ คา่ ใช้จา่ ยการผลติ ตามวธิ ีสินค้าคงเหลือแบบตอ่ เนือ่ ง การเปิดบญั ชีคมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ อาจมีแนวปฏิบตั ทิ สี่ ามารถพิจารณาได้ ดงั นี ้ - เปิดบญั ชีคมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลิตและบญั ชีแยกประเภทย่อยตามลกั ษณะ รายการค่าใช้จ่ายการผลิต วิธีนีก้ ิจการจะเปิดบัญชีคุมยอดค่าใช้จ่ายการผลิต และบัญชีแยก ประเภทย่อยตามลักษณ ะรายการในสมุดบัญ ชีแยกประเภทท่ัวไปเพ่ือรับร้ ู ค่าใช้ จ่ายการผลิต ลกั ษณะต่างๆ ที่เกดิ ขนึ ้ จากกระบวนการผลติ - เปิดบญั ชคี มุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลิตตามลักษณะรายการค่าใช้จ่ายการผลิต โดยในแต่ละบญั ชจี ะมีรายละเอยี ดคา่ ใช้จ่ายแยกตามแผนกต่างๆ - เปิดบัญชีคมุ ยอดค่าใช้จ่ายเป็นแผนกงานต่างๆ โดยในแตล่ ะแผนกงานจะมี รายละเอยี ดค่าใช้จ่ายการผลิตตามลกั ษณะรายการท่ีเกิดขนึ ้ วิธีการบนั ทึกบญั ชีเมอื่ มคี า่ ใช้จา่ ยการผลิตเกิดขนึ ้ จริง มีหลกั การโดยสรุปดงั นี ้ 1.1) เม่ือโอนวัตถุดิบทางอ้อมเข้าบญั ชีคุมยอดค่าใช้จ่ายการผลิต แผนกผลิต ต้องมีการเบกิ วตั ถดุ ิบทางอ้อมไปใช้เพ่ือให้สนิ ค้าเสร็จสมบูรณ์ แผนกผลติ ต้องรับรู้วตั ถดุ บิ ทางอ้อม เป็นต้นทุนสินค้าผ่านบัญชีค่าใช้จ่ายการผลิต เม่ือแผนกผลิตได้รับวตั ถุดิบทางอ้อมแล้วจะบันทึก บญั ชดี งั นี ้

หน่วยท่ี 4 คา่ ใชจ้ า่ ยการผลิต 9 และงบตน้ ทนุ ผลิต เดบิต คมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ xx เครดิต คมุ ยอดวตั ถดุ บิ xx 1.2) เม่ือโอนค่าแรงงานทางอ้อมเข้าบญั ชีคมุ ยอดค่าใช้จา่ ยการผลติ กิจการจะ บันทึกการจ่ายค่าแรงงานทงั้ ทางตรงและทางอ้อมโดยใช้บัญชีคุมยอดเงินเดือนและค่าแรงงาน หลังจากนนั้ จะต้องโอนค่าแรงงานทางอ้อมเข้าบัญชีคมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลิต โดยบนั ทึกบญั ชี ดงั นี ้ เดบิต คมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ xx เครดิต เงนิ เดอื นและค่าแรงงาน xx 1.3) เมอื่ โอนคา่ ใช้จ่ายอ่ืนๆ ท่ีเก่ยี วข้องกับการผลิตเข้าบัญชคี ุมยอดค่าใช้จ่าย การผลิต กิจการอาจมีค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวกับการผลิตอื่นๆ เช่น ค่าสาธารณูปโภค ค่าเช่าอาคาร โรงงาน คา่ ภาษีโรงเรือน จะบนั ทึกบญั ชีดงั นี ้ เดบติ คมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลิต xx เครดติ ค่าสาธารณูปโภค xx เครดติ คา่ เชา่ อาคารโรงงาน xx เครดิต คา่ ภาษีโรงเรือน xx 1.4) เม่ือมีรายการปรับปรุง หรือใช้สินทรัพย์ไปในการผลิต กิจการมีการซือ้ สินทรัพย์หรือบริการไว้ล่วงหน้า เช่น ซือ้ เบีย้ ประภันภัยเครื่องจกั ร หรืออาคารโรงงาน ซือ้ วัสดุ โรงงาน เมอื่ สนิ ้ รอบระยะเวลาบัญชีหรือเม่อื กิจการได้ใช้ประโยชน์สินทรพั ย์นนั้ แล้ว ต้องปรับปรุง รบั รู้เป็นคา่ ใช้จ่ายท่ีเกี่ยวข้องกบั การผลติ โดยบนั ทกึ บญั ชดี งั นี ้ เดบิต คมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลติ xx เครดิต ค่าเบีย้ ประกนั ภยั จา่ ยล่วงหน้า xx (กรณบี นั ทึกไว้เป็นสินทรัพย)์ เครดติ วสั ดโุ รงงาน xx เครดิต สิทธิบตั ร xx 1.5) เมื่อบนั ทึกค่าเส่ือมราคาสินทรัพย์ที่เก่ียวข้องกบั การผลิต ในกิจการผลิต ส่วนใหญ่ต้องมีเคร่ืองมือ เครื่องจักร รวมทัง้ อาคารโรงงานเพ่ือใช้ในการผลิตสินค้า สินทรัพย์ เหล่านีม้ ีอายุการให้ประโยชน์มากกว่า 1 ปี ต้องมีการคิดค่าเส่ือมราคาของสินทรัพย์ในแต่ละปี เนอื่ งจากสนิ ทรัพย์นนั้ ๆ ให้ประโยชน์กบั การผลติ สนิ ค้ากิจการจะต้องบันทึกค่าเสอื่ มราคารวมเป็น คา่ ใช้จา่ ยในการผลิต ดงั นี ้

หน่วยท่ี 4 คา่ ใชจ้ า่ ยการผลิต 10 และงบต้นทนุ ผลิต เดบติ คมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ xx เครดิต ค่าเสอ่ื มราคาสะสม-เคร่ืองจกั ร xx เครดิต คา่ เสอ่ื มราคาสะสม-อาคารโรงงาน xx 1.6) เมอ่ื บันทกึ ค่าใช้จา่ ยค้างจา่ ยท่ีเก่ยี วข้องกบั การผลติ สนิ ค้า กจิ การต้องรบั รู้ ค่าใช้จา่ ยค้างจ่ายเป็นค่าใช้จ่ายในการผลิต ดงั นี ้ เดบิต คมุ ยอดคา่ ใช้จา่ ยการผลติ xx เครดติ ค่าใช้จ่ายค้างจา่ ย/เจ้าหนี ้ xx 1.7) บนั ทึกค่าใช้จ่ายการผลิตเข้าส่แู ผนกต่างๆ หากกิจการมแี ผนกผลิตหลาย แผนก กิจการจะต้องรวมข้อมลู คา่ ใช้จ่ายเป็นรายแผนกแล้วจะต้องบนั ทึกค่าใช้จ่ายการผลติ ตาม จานวนท่เี ป็นยอดของแต่ละแผนก ดงั นี ้ เดบติ ค่าใช้จา่ ยการผลติ แผนกที่ 1 xx เดบติ ค่าใช้จ่ายการผลติ แผนกที่ 2 xx เครดิต คมุ ยอดค่าใช้จ่ายการผลติ xx 1.8) โอนค่าใช้จ่ายการผลิตเข้างานระหว่างทา เมื่อกิจการบันทึกค่าใช้จ่ายใน การผลติ ครบถ้วนแล้ว กจิ การต้องโอนคา่ ใช้จ่ายการผลติ เข้างานระหวา่ งทา ดงั นี ้ เดบิต งานระหว่างทา xx เครดิต คมุ ยอดคา่ ใช้จ่ายการผลิต xx หากกจิ การมีหลายแผนกผลิตบนั ทึกโอนงานของแตล่ ะแผนก ดงั นี ้ เดบิต งานระหวา่ งทาแผนกที่ 1 xx เครดิต ค่าใช้จา่ ยการผลิตแผนกที่ 1 xx การบันทึกบัญชีเก่ียวกับวัตถุดิบ ค่าแรงงานและค่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบสินค้าคงเหลือ แบบตอ่ เนือ่ งสามารถแสดงในภาพรวมของบญั ชีได้ดงั ภาพต่อไปนี ้

หน่วยที่ 4 คา่ ใช้จ่ายการผลิต 11 และงบต้นทนุ ผลิต คมุ วตั ถดุ ิบ เงินสด/ วตั ถดุ บิ ทางตรง คมุ ยอดคา่ ใช้จ่ายการผลิต วตั ถดุ บิ ทางอ้อม งานระหว่างทา เจ้าหนกี้ ารค้า วตั ถดุ บิ ทางอ้อม ค่าแรงงานทางอ้อม คา่ เส่อื มราคา เงินเดือนและคา่ แรงงาน เคร่ืองจกั ร ค่าเชา่ อาคารโรงงาน เงินสด/ ค่าแรงงานทางตรง ค่าสาธารณปู โภค ค่าภาษีโรงเรือน ค่าแรงงานค้างจา่ ย คา่ แรงงานทาอ้อม ค่าเสอ่ื มราคาเครื่องจกั ร ค่าเสอ่ื มราคาสะสม คุมยอดค่าใช้ จ่าย การผลิต คา่ เช่าอาคารโรงงาน เงินสด/เจ้าหนอี้ น่ื คุมยอดค่าใช้ จ่าย งานระหว่างทา การผลติ วตั ถดุ บิ ทางตรง สินค้าสาเร็จรูป คา่ แรงงานทางตรง ค่าสาธารณปู โภค คมุ ยอดค่าใช้จา่ ย การผลติ เงินสด/เจ้าหนีอ้ ื่น คุมยอดค่าใช้ จ่าย การผลติ ค่าภาษีโรงเรือน เงินสด/เจ้าหนีอ้ น่ื คุมยอดค่าใช้ จ่าย การผลติ ภาพท่ี 3 แสดงระบบการบนั ทึกบญั ชีตามวิธีสินค้าคงเหลือแบบตอ่ เนอ่ื ง 2) วิธีการบนั ทกึ บญั ชคี ่าใช้จ่ายการผลิตตามระบบสินค้าคงเหลือแบบสนิ้ งวด วิธีนีจ้ ะเหมาะสาหรับกิจการขนาดเล็กท่ีมีการผลิตสินค้าชนิดเดียว หรือมีแผนก ผลิตเดียว และมีรายการค่าใช้จ่ายเกิดขึน้ ไม่มากนกั หลักการบันทึกบญั ชีตามระบบบัญชีสินค้า คงเหลือแบบสิน้ งวด จะใช้วิธีการตรวจนับสินค้าคงเหลือเมื่อสิน้ รอบระยะเวลาบัญชี หรือปลาย งวด โดยจะปิดบัญชีวัตถุดิบคงเหลือต้นงวดและปลายงวดเพ่ือคานวณวัตถุดิบท่ีใช้ในการผลิต และจะปิดวตั ถดุ ิบที่ใช้ในการผลิต ค่าแรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายการผลิตเข้าต้นทนุ การผลิต หลังจากนนั้ ก็จะโอนปิดงานระหว่างทา และสินค้าคงเหลือต้นงวดและปลายงวดเพ่ือรับรู้ต้นทุน สินค้าท่ีขาย ดงั นนั้ คา่ ใช้จ่ายการผลติ ซ่งึ เป็นส่วนประกอบหนึ่งท่ีต้องรบั รู้เป็นต้นทนุ การผลิต เช่น

หน่วยท่ี 4 ค่าใช้จา่ ยการผลิต 12 และงบต้นทนุ ผลิต วัตถุดิบทางอ้ อม แรงงานทางอ้ อม ค่าเส่ือมราคาเครื่องจักร ค่าเช่าอาคารโรงงาน ค่า สาธารณปู โภคใช้ในการผลติ สรุปได้ดงั นี ้ ค่าใช้จ่ายการผลิตตามวธิ ี ปิดเข้าต้นทนุ การผลิต สินค้ าคงเหลือแบบสนิ ้ งวด - วตั ถดุ ิบทางอ้อม รบั รู้เป็นสว่ นหนงึ่ - ค่าแรงงานทางอ้อม ของต้นทนุ สินค้า - ค่าใช้จา่ ยการผลติ อน่ื ๆ สาเร็จรูป -ค่าเส่ือมราคา -ค่าเชา่ อาคารโรงงาน ภาพที่ 2-คแ่าสสดางธขานัร้ ณตอปู นโกภาครบนั ทกึ ค่าใช้จ่ายการผลติ ตามวธิ ีสนิ ค้าคงเหลอื แบบสนิ ้ งวด วิธีการบันทึกบัญชีเมื่อมีค่าใช้จ่ายการผลิตเกิดขึน้ จริงตามระบบสินค้าคงเหลือ แบบสนิ ้ งวด สรุปดงั นี ้ 2.1) เมอื่ มีวตั ถดุ บิ ทางอ้อมหรือวสั ดโุ รงงานใช้ไปในการผลิต ทาการปรับปรุงดงั นี ้ กรณีบนั ทึกไว้เป็นสินทรพั ย์ วสั ดโุ รงงานใช้ไป = วสั ดโุ รงงานคงเหลอื ต้นงวด + ซอื ้ วสั ดโุ รงงานระหว่างงวด - วสั ดโุ รงงานคงเหลอื สนิ ้ งวด มีการบนั ทกึ บญั ชีดงั นี ้ เดบิต วสั ดโุ รงงานใช้ไป xx เครดิต วสั ดโุ รงงาน xx กรณีบนั ทึกไว้เป็นคา่ ใช้จ่าย มีการบนั ทกึ ปรบั ปรุงเป็นสินทรัพย์คงเหลือดงั นี ้ เดบติ วสั ดโุ รงงาน (ยอดคงเหลือสนิ ้ งวด) xx เครดติ วสั ดโุ รงงานใช้ไป xx

หน่วยที่ 4 ค่าใชจ้ า่ ยการผลิต 13 และงบต้นทุนผลิต 2.2) เมอ่ื จา่ ยค่าแรงงานทางอ้อม บนั ทึกบญั ชีดงั นี ้ เดบติ คา่ แรงงานทางอ้อม xx เงินสมทบประกนั สงั คม(ส่วนของ นายจ้าง) xx เครดติ เงินประกนั สงั คมค้างจา่ ย xx ภาษีเงนิ ได้หกั ณ ท่จี ่าย xx เงินสด xx 2.3) เมอ่ื บนั ทกึ คา่ เสอ่ื มราคาสินทรัพย์ทีเ่ กีย่ วข้องกบั การผลิต บนั ทึกบญั ชีดงั นี ้ เม่อื บนั ทึกค่าเสอ่ื มราคาเครื่องจกั ร เดบติ คา่ เสื่อมราคา-เครื่องจกั ร xx เครดิต คา่ เสื่อมราคาสะสม-เคร่ืองจกั ร xx เมอื่ บนั ทกึ คา่ เสือ่ มราคาอาคารโรงงาน เดบิต ค่าเสอื่ มราคา-อาคารโรงงาน xx เครดติ ค่าเส่ือมราคาสะสม-อาคารโรงงาน xx 2.4) เม่อื จา่ ยเช่าอาคารโรงงาน บนั ทึกบญั ชีดงั นี ้ เดบติ คา่ เชา่ อาคาร xx เครดิต เงนิ สด xx 2.5) เมอื่ จา่ ยค่าสาธารณูปโภคที่เกย่ี วกบั การผลิต บนั ทึกบญั ชีดงั นี ้ เดบิต ค่าสาธารณูปโภคโรงงาน xx เครดิต เงนิ สด xx 2.6) เมอื่ มคี า่ ใช้จ่ายค้างจ่ายที่เกยี่ วข้องกบั การผลติ บนั ทกึ บญั ชีดงั นี ้ เดบติ คา่ ใช้จ่ายเกีย่ วกบั การผลติ xx เครดติ คา่ ใช้จ่ายค้างจา่ ย xx 2.7) เมอ่ื ตดั สทิ ธิบตั รเป็นคา่ ใช้จา่ ย เดบติ ค่าสทิ ธิบตั ร/สิทธิบตั รตดั บญั ชี xx เครดิต สทิ ธิบตั ร xx สิทธิบัตร (patent) หมายถึง หนังสือสาคัญท่ีรัฐออกให้เพ่ือคุ้มครองการ ประดิษฐ์คิดค้นหรือการออกแบบผลิตภณั ฑ์ ที่มีลักษณะตามที่กาหนดในกฎหมาย กฎกระทรวง และระเบียบว่าด้วยสิทธิบัตร พ.ศ. 2522 เป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหน่ึง ท่ีเก่ียวกับการ

หน่วยท่ี 4 ค่าใชจ้ ่ายการผลิต 14 และงบตน้ ทุนผลิต ประดิษฐ์คิดค้นหรือการออกแบบ เพื่อให้ได้สิง่ ของ,เคร่ืองใช้หรือสงิ่ อานวยความสะดวกต่างๆที่เรา ใช้กันอย่ใู นชีวิตประจาวนั เช่น การประดิษฐ์รถยนต์, โทรทศั น์, คอมพิวเตอร์, โทรศัพท์ หรือการ ออกแบบขวดบรรจนุ า้ ดื่ม, ขวดบรรจุนา้ อัดลม หรือการออกแบบลวดลายบนจานข้าว, ถ้วยกาแฟ ไมใ่ ห้เหมอื นของคนอ่นื เป็นต้น ซือ้ วตั ถดุ ิบ เงนิ สด/ ต้นทุนการผลิต ต้นทนุ การผลติ เจ้าหนกี้ ารค้า วตั ถุดบิ ต้นงวด วตั ถุดิบปลายงวด ซือ้ วตั ถุดบิ ส่งคืนวตั ถุดิบ คา่ ขนส่งเข้า คา่ ขนสง่ เข้า สว่ นลดรับ เงินสด/ ต้นทนุ การผลิต คา่ แรงานทางตรง ต้นทุนสนิ ค้าทขี่ าย คา่ แรงงานค้างจ่าย ค่าแรงงานทางอ้ม ค่าสาธารณปู โภค สง่ คนื วตั ถุดิบ ต้นทนุ การผลติ เงนิ สด/เจ้าหนี้ สว่ นลดรบั ต้นทุนการผลิต เงนิ สด/เจ้าหนี้ ต้นทุนสินค้าทข่ี าย สนิ ค้าสาเร็จรูปต้นงวด สินค้าสาเร็จรูปปลายงวด คา่ แรงงานทางตรง ต้นทุนการผลิต เงนิ สด/เจ้าหนอี้ น่ื ต้นทุนการผลิต ค่าแรงงานทางอ้อม วสั ดโุ รงงาน ต้นทนุ การผลติ ค่าสาธารณปู โภค วสั ดโุ รงงาน ต้นทนุ การผลติ ภาพที่ 3 แสดงระบบการบนั ทกึ บญั ชีตามวธิ ีสินค้าคงเหลอื แบบสนิ ้ งวด ..........................................