หน่วยที่ 3 ค่าแรงงาน รายการหักต่างๆ และการบันทึกรายการ

หน่วยท่ี 3

หน่วยท่ี 3 ค่าแรงงาน รายการหักต่างๆ และการบนั ทกึ รายการ สำหรับกำรบัญชเี กี่ยวกบั ค่ำแรงงำนที่จะกล่ำวถึงต่อไปนี ้เป็นแรงงำนในกิจกำรผลิต หรือ กิจกำรอตุ สำหกรรม ซ่ึงจะครอบคลมุ ถงึ ประเภทของแรงงำนในกำรผลิต แผนกำรจ้ำงงำน เอกสำรเก่ียวกบั ค่ำแรงงำน วิธีกำรบันทึกบัญชีค่ำแรงงำน กำรวิเครำะห์ช่ัวโมงกำรทำงำนเพื่อคำนวณค่ำแรงงำน และ หลกั กำรจดบนั ทึกบญั ชีเก่ียวกบั คำ่ จ้ำงแรงงำนตำมระบบบญั ชสี นิ ค้ำคงเหลอื แบบต่อเนื่อง และหลกั กำรจด บนั ทึกบญั ชีเกย่ี วกบั ค่ำจ้ำงแรงงำนตำมระบบบญั ชีสินค้ำคงเหลอื แบบสนิ ้ งวด ประเภทของแรงงานในการผลติ คำ่ แรงงำนเป็นต้นทนุ รำยกำรหนง่ึ ของต้นทนุ กำรผลติ ทงั้ หมด แรงงำนในโรงงำนหนงึ่ มีทงั้ แรงงำน ทำงตรง (Direct Labor) และแรงงำนทำงอ้อม (Indirect Labor)

แรงงานทางตรง เป็นแรงงำนหลกั ท่ปี ฏิบตั หิ น้ำทีใ่ นแตล่ ะขนั้ ตอนกำรผลิต เชน่ กำรผลิตกระเป๋ ำ หนงั พนกั งำนในขนั้ ตอนกำรตดั แผน่ หนงั ขนั้ ตอนกำรเย็บเข้ำรูป ขนั้ ตอนกำรตกแตง่ เป็นต้น เวลำกำร ทำงำนที่ใช้ไปในงำนแต่ละงำนสำมำรถวิเครำะห์เวลำกำรทำงำนเพอ่ื กำรคำนวณค่ำจ้ำงแรงงำนเข้ำสงู่ ำน แตล่ ะงำนได้อยำ่ งชดั เจน มเี อกสำรในกำรตดิ ตำมกำรใช้เวลำแรงงำนเข้ำส่งู ำนทช่ี ดั เจน แรงงานทางอ้อม เป็นแรงงำนสนบั สนนุ งำนกำรผลติ เพ่อื ให้งำนต่ำง ๆ ในแต่ละขนั้ ตอนกำรผลิต และงำนกำรผลิตโดยภำพรวมเป็นไปอยำ่ งมีประสทิ ธิภำพ เชน่ กำรผลิตกระเป๋ ำหนงั จะมผี ้คู วบคมุ กระบวนกำรผลิต พนกั งำนทำควำมสะอำด พนกั งำนฝ่ำยซ่อมบำรุง พนกั งำนรกั ษำควำมปลอดภยั เป็นต้น แรงงำนของพนกั งำนเหล่ำนนั้ จดั เป็นแรงงำนทำงอ้อม เน่อื งจำกเวลำกำรทำงำนทใี่ ช้ไปเป็นลกั ษณะของกำร สนบั สนนุ งำนโดยภำพรวม กำรวเิ ครำะห์เวลำกำรทำงำนของพนกั งำนที่ทำงำนในลกั ษณะท่ีก่อให้เกิด ประโยชน์โดยภำพรวมเพอ่ื กำรคำนวณคำ่ จ้ำงแรงงำนเข้ำสงู่ ำนแตล่ ะงำนได้อย่ำงชดั เจนเป็นสิง่ ท่ียงุ่ ยำก แผนการจ้างงาน แผนกำรจ้ำงแรงงำนทำได้หลำยลกั ษณะ เช่น กำรจ้ำงรำยชว่ั โมง ค่ำจ้ำงรำยเดือน คำ่ จ้ำงตอ่ ชนิ ้ งำน หรือกำรจ้ำงงำนแบบอตั รำผสม กำรจ้ำงงำนในลักษณะใด ๆ จะสง่ ผลต่อกำรคำนวณ กำรวเิ ครำะห์ ค่ำแรงงำนเพอ่ื กำรจดบนั ทึกรำยกำรให้ถกู ต้องตำมหลกั กำร และยงั สง่ ผลตอ่ กำรสร้ำงแรงจงู ใจในกำร ทำงำนของพนกั งำนอกี ด้วย เชน่ กำรจ้ำงงำนรำยชนิ ้ งำน เป็นกำรกระต้นุ พนกั งำนให้ทำงำนได้ผลผลิต จำนวนมำก เพอื่ ต้องกำรได้รับคำ่ ตอบแทนมำกขนึ ้ หรือกำรจ้ำงงำนรำยชว่ั โมง จะกระต้นุ พนกั งำนให้เก็บ ชวั่ โมงกำรทำงำนให้ได้มำก ๆ เพ่ือค่ำตอบแทนทสี่ งู ขนึ ้ ตำมชว่ั โมงกำรทำงำน ส่วนแผนกำรจ้ำงงำนรำย เดอื นอำจจะไม่กระต้นุ กำรทำงำนของพนกั งำนได้ไมด่ เี ท่ำทีค่ วร แตก่ ำรจ้ำงงำนในลกั ษณะใด ๆ ถ้ำมีกำร กำหนดเป้ำหมำยของผลงำนท่ีชดั เจนควบคกู่ นั ไป ซง่ึ เรียกวำ่ ตวั ชวี ้ ดั คณุ ภำพผลงำน จะชว่ ยให้ผลงำน บรรลเุ ปำ้ หมำย หรือผลงำนมปี ระสิทธิภำพที่ดีขนึ ้ ได้

แผนกำรจ้ำงงำนแบบผสม เป็นกำรจ้ำงงำนทมี่ กี ำรจ่ำยคำ่ ตอบแทน 2 ส่วน สว่ นแรกเป็นภำระขนั้ ต่ำ ของกจิ กำร สว่ นท่ีสองเป็นกำรพิจำรณำผลสำเร็จของงำนตำมเป้ำหมำยที่ตงั้ ไว้ประกอบกนั ไป เชน่ กำรจ้ำง งำนรำยเดือนและกำรจ้ำงแรงงำนรำยชว่ั โมง ส่วนของกำรจ้ำงงำนรำยเดอื นเป็นภำระขนั้ ตำ่ ทก่ี ิจกำรต้อง จำ่ ยคำ่ จ้ำง ไมว่ ำ่ ผลสำเร็จของงำนจะเป็นไปตำมเปำ้ หมำยหรือไม่ แตก่ ำรจ้ำงรำยชวั่ โมงเป็นสว่ นเพิม่ ท่ี พิจำรณำวำ่ พนกั งำนคนใดมคี วำมขยนั ทำงำนเพิม่ ขนึ ้ จำกชวั่ โมงกำรทำงำนขนั้ ต่ำท่ีกำหนดไว้ เป็นต้น ตัวอย่าง แผนกำรจ้ำงงำนของกจิ กำรแห่งหนึ่ง มแี ผนกำรจ้ำงงำนพนกั งำนรำยวนั เป็นแบบผสม กำหนดให้ พนกั งำนรำยวนั ได้รับอตั รำคำ่ จ้ำงวนั ละ 300 บำท ชวั่ โมงกำรทำงำนวนั ละ 8 ชวั่ โมง โดยมเี ป้ำหมำยว่ำใน แตล่ ะวนั พนกั งำนจะต้องผลติ งำนให้ได้วนั ละ 100 ชนิ ้ ถ้ำพนกั งำนคนใด ผลิตงำนได้มำกกวำ่ เปำ้ หมำยจะ จำ่ ยค่ำตอบแทนให้สำหรับงำนสว่ นที่เกนิ เป้ำหมำยชนิ ้ ละ 3 บำท

ข้อมูลการทางานของพนักงานคนหน่งึ สาหรับสปั ดาห์แรกของเดือนเป็ นดงั นี้ ข้อมลู การทางานข้างต้น นามาวิเคราะห์เพ่อื คานวณจานวนเงนิ ค่าจ้างแรงงานท่ตี ้องจ่าย และการบันทึกบัญชีท่เี ก่ยี วข้อง ดงั นี้ จำกตำรำงคำนวณค่ำจ้ำงแรงงำนข้ำงต้น ค่ำจ้ำงแรงงำนที่จะต้องจำ่ ยทัง้ หมด 1,890 บำท จำแนก เป็นคำ่ แรงงำนทำงตรง 1,878 บำท และคำ่ แรงงำนทำงอ้อม 12 บำท คำ่ จ้ำงแรงงำนสว่ นทีจ่ ำแนกเป็น ค่ำแรงงำนทำงอ้อมคือ ส่วนของกำรทำงำนทผี่ ลงำนไม่เป็นไปตำมเป้ำหมำย จำนวน 4 ชนิ ้ ซงึ่ จำ่ ย ค่ำตอบแทนให้ในลกั ษณะของกำรประกนั ผลงำนสว่ นขำด ทงั้ นีส้ ่วนขำดทเี่ กิดขนึ ้ จะถกู ประเมนิ ว่ำเป็นกำร ทำงำนทไี่ มม่ ีประสิทธิภำพจึงจำแนกเป็นต้นทนุ ทำงอ้อม

การบนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันท่วั ไป แสดงได้ดังนี้ เอกสารเก่ยี วกบั ค่าแรงงาน กำรจดั กำรเก่ียวกบั คำ่ แรงงำนมีควำมเกย่ี วข้องกบั หลำยฝ่ำย เช่น ฝ่ำยบุคคลท่ที ำหน้ำที่ตรวจสอบ ตรวจเชค็ เวลำกำรทำงำนของพนกั งำนแต่ละคน ฝ่ำยบญั ชีจะทำหน้ำทใี่ นกำรวิเครำะห์เพอ่ื จำแนก คำ่ แรงงำนและจดั ทำรำยละเอียดกำรจำ่ ยเงินเดือนตำ่ ง ๆ และจดั ทำใบสำคญั จำ่ ยเพอื่ เตรียมกำรจ่ำย ค่ำแรงงำน ทงั้ นี ้ฝ่ำยกำรเงินจะได้เตรียมเช็คสงั่ จำ่ ยเงนิ เดือนค่ำจ้ำงให้แก่พนกั งำน

วิธกี ารบันทกึ บญั ชีค่าแรงงาน คำ่ แรงงำนเป็นต้นทนุ รำยกำรหนง่ึ ของต้นทนุ กำรผลิตทงั้ หมด แรงงำนในโรงงำนหนง่ึ มีทงั้ แรงงำน ทำงตรง (Direct Labor) และแรงงำนทำงอ้อม (Indirect Labor) กำรรับรู้แรงงำนที่เกดิ ขนึ ้ เพือ่ โอนเข้ำงำน แต่ละงำน สำมำรถทำได้ตำมระบบบญั ชสี ินค้ำคงเหลอื ซงึ่ มี 2 ระบบคือ ระบบบญั ชสี ินค้ำคงเหลือแบบสนิ ้ งวด (Periodic Inventory System) และระบบบญั ชีสนิ ค้ำคงเหลอื แบบตอ่ เนอ่ื ง (Perpetual Inventory System)

การคานวณค่าแรงงาน การคานวณค่าแรงงานประกอบด้วย 2 ส่วน คอื ค่าแรงงานขนั้ ต้น และค่าแรงงานสทุ ธิ

ค่าแรงงานขนั้ ต้น (Gross Payroll) คำ่ แรงงำนขนั้ ต้น อำจจะมที งั้ สว่ นท่ีเป็นคำ่ แรงงำนปกตซิ ึ่ง อำจจะมขี ้อตกลงเกีย่ วกบั อตั รำคำ่ จ้ำงเป็นแบบรำยเดอื น รำยชว่ั โมง หรือรำยชนิ ้ และสว่ นท่เี ป็นค่ำแรงงำน ลว่ งเวลำ ทงั้ นขี ้ ้อกำหนดตำมกฎหมำยระบุไว้ดงั นี ้ 1. กำรทำงำนเกนิ เวลำกำรทำงำนปกตจิ ะได้คำ่ ตอบแทนกำรทำงำนล่วงเวลำในอตั รำ 1.5 เท่ำของ อตั รำค่ำจ้ำงแรงงำนปกติ 2. กำรทำงำนในวนั หยดุ แต่เป็นชว่ งเวลำกำรทำงำนปกติจะได้คำ่ ตอบแทนกำรทำงำนล่วงเวลำใน อตั รำ 1 เทำ่ ของอตั รำค่ำจ้ำงแรงงำนปกติ 3. กำรทำงำนในวนั หยดุ และเป็นช่วงเวลำนอกเวลำกำรทำงำนปกติจะได้ค่ำตอบแทนกำรทำงำน ล่วงเวลำในอตั รำ 2 เทำ่ ของอตั รำค่ำจ้ำงแรงงำนปกติ ค่ำตอบแทนในกำรทำงำนลว่ งเวลำนี ้สว่ นทเ่ี ป็นอตั รำคำ่ จ้ำงแรงงำนปกตจิ ะเป็นแรงงำนทำงตรงที่ โอนเข้ำงำนระหวำ่ งทำ อตั รำค่ำจ้ำงส่วนทเ่ี กินอตั รำค่ำจ้ำงปกติจะเป็นแรงงำนทำงอ้อมท่โี อนเข้ำคำ่ ใช้จ่ำย กำรผลติ

ตัวอย่าง กจิ กำรแห่งหนงึ่ กำหนดเวลำกำรทำงำนปกติ คือ วนั จนั ทร์ – วนั ศกุ ร์ เวลำ 8.00 น. – 17.00 น. หยดุ พกั กลำงวนั 1 ชว่ั โมง ข้อมลู กำรทำงำนของพนกั งำนคนหน่งึ ในแผนกเยบ็ เข้ำรูป ในชว่ งสปั ดำห์แรกของ เดือนพฤศจิกำยน มดี งั นี ้ จากข้อมลู ข้างต้น สรุปเวลาการทางานปกติและล่วงเวลา ดงั นี้

คานวณค่าจ้างแรงงานขนั้ ต้น ได้ดงั นี้ กำรคำนวณข้ำงต้นสรุปได้วำ่ คำ่ แรงงำนขนั้ ต้น จำนวน 2,340 บำท ซง่ึ เกดิ จำกชว่ั โมงกำรทำงำน ปกติ 40 ชวั่ โมง และชว่ั โมงกำรทำงำนล่วงเวลำอกี 9 ชวั่ โมง จำแนกเป็นค่ำแรงงำนทำงตรงจำนวน 1,960 บำท และค่ำแรงงำนทำงอ้อม จำนวน 380 บำท จำกข้อมลู ชว่ั โมงกำรทำงำนข้ำงต้น พบวำ่ วนั องั คำร เคร่ืองจกั รเสยี ในระหว่ำงกำรผลิต ทำให้มเี วลำ แรงงำนในขนั้ ตอนกำรผลิตสญู เปล่ำจำกกำรรอคอยกำรซอ่ มแซมเคร่ืองจกั รเป็นเวลำ 2 ชว่ั โมง ผลของ เหตกุ ำรณ์ดงั กล่ำว นำมำคำนวณค่ำจ้ำงแรงงำนขนั้ ต้นใหม่ ได้ดงั นี ้ กำรคำนวณข้ำงต้นสรุปได้วำ่ ค่ำแรงงำนขนั้ ต้น จำนวน 2,340 บำท จำแนกเป็นคำ่ แรงงำนทำงตรง จำนวน 1,880 บำท และคำ่ แรงงำนทำงอ้อม จำนวน 460 บำท คำ่ แรงงำนสทุ ธิ (Net Payroll) คำ่ แรงงำนสทุ ธิ คำนวณได้จำกกำรนำคำ่ แรงงำนขนั้ ต้นหกั ด้วย รำยกำรต่ำง ๆ ทีเ่ ป็นไปตำมข้อบงั คบั ตำมกฎหมำย หรือรำยกำรหกั ตำมนโยบำยขององคก์ ำร หรือภำระ ผกู พนั ที่เกิดขนึ ้ กบั องคก์ ำร เช่น ภำษีเงินได้หกั ณ ที่จ่ำย เงนิ ประกนั สงั คม คำ่ เบีย้ ประกนั ภยั กลมุ่ เงนิ ก้ยู ืม

จำกกิจกำร เป็นต้น กำรคำนวณคำ่ จ้ำงแรงงำนสทุ ธิที่ต้องจ่ำยให้พนกั งำนเป็นกำรจดั ทำทะเบยี นกำรจำ่ ย เงินเดือนและค่ำจ้ำงแรงงำนเพ่ือเป็นเอกสำรประกอบกำรเบิกจำ่ ยเงินต่อไป ตัวอย่าง ข้อมลู เงนิ เดือนค่าจ้างของพนักงาน 2 คน ในกจิ การแห่งหน่งึ มีดงั นี้ 1. นำยหน่ึงทำหน้ำท่ีเย็บเข้ำรูปงำนทไ่ี ด้รับจำกแผนกตดั ได้รับอตั รำคำ่ จ้ำงรำยชว่ั โมง อตั รำชวั่ โมง ละ 40 บำท ค่ำจ้ำงแรงงำนตอ่ เดอื นประมำณ 9,360 บำท เป็นคำ่ จ้ำงแรงงำนปกติ 6,400 บำท เป็นคำ่ ล่วงเวลำ 2,960 บำท โดยคำ่ ตอบแทนล่วงเวลำนเี ้ป็นคำ่ ตอบแทนอตั รำปกตเิ ท่ำกบั 1,440 บำท เม่อื คำนวณกำรหกั ภำษี ณ ทจ่ี ำ่ ยพบวำ่ ยงั มเี งนิ ได้ไมถ่ งึ เกณฑเ์ สียภำษีเงินได้บุคคลธรรมดำ 2. นำยสองทำหน้ำที่ควบคมุ งำน ได้รบั เงนิ เดอื นในอตั รำเดือนละ 25,000 บำท หกั ภำษีเงนิ ได้บุคคล ธรรมดำ ณ ทจี่ ่ำย เดือนละ 250 บำท เงนิ ประกนั สงั คมหกั ในอตั รำร้อยละ 5 ของค่ำจ้ำงแรงงำนปกติ แตไ่ ม่เกนิ 750 บำทตอ่ เดือน

คานวณค่าจ้างแรงงานสทุ ธิ ได้ดงั นี้ หลักการบันทึกบญั ชีค่าแรงงานตามระบบบญั ชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบต่อเน่ือง หลกั กำรบนั ทึกบญั ชีตำมระบบบญั ชีสินค้ำคงเหลือแบบต่อเน่อื ง จะเห็นกำรเปลี่ยนแปลงของสินค้ำ คงเหลอื อย่ำงต่อเน่อื ง ดงั นนั้ ค่ำแรงงำนในกระบวนกำรผลิตทงั้ แรงงำนทำงตรงและแรงงำนทำงอ้อม ซ่ึงมี ผลต่อต้นทนุ กำรผลติ สินค้ำสำเร็จรูป จะต้องบนั ทึกรับรู้เข้ำบญั ชีสนิ ค้ำคงเหลือ โดยบญั ชีสนิ ค้ำคงเหลือใน กจิ กำรผลิตที่จะใช้สะสมต้นทุนกำรผลิตเป็นสนิ ค้ำสำเร็จรูป คอื บญั ชีงำนระหวำ่ งทำ (Work in Process) กำรบนั ทึกค่ำแรงงำนทำงตรงและค่ำแรงงำนทำงอ้อมเพอ่ื โอนเข้ำสนิ ค้ำสำเร็จรูป สรุปได้ดงั ภำพ

ตวั อย่าง หลกั การบนั ทกึ บญั ชคี ่าแรงงานตามระบบบญั ชีสนิ ค้าคงเหลือแบบสนิ้ งวด หลกั กำรบนั ทกึ บญั ชีตำมระบบบญั ชีสนิ ค้ำคงเหลอื แบบสนิ ้ งวด จะไมเ่ ห็นกำรเปลีย่ นแปลงของ สินค้ำคงเหลอื ดงั นนั้ คำ่ แรงงำนทำงตรงและค่ำแรงงำนทำงอ้อม ซึ่งมีผลต่อต้นทนุ กำรผลิตสินค้ำสำเร็จรูป จะต้องบนั ทึกปิดบญั ชีเข้ำต้นทนุ กำรผลิต ณ วนั สนิ ้ งวด และตรวจนบั สินค้ำคงเหลือเพ่ือปิดบญั ชีเข้ำต้นทนุ สินค้ำทข่ี ำยตอ่ ไป