สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สำนวน สุภำษติ และคำพังเพย จัดทำโดย นำงสำวพสิ มยั ประทมุ วัน ตำแหนง่ ครูผู้ชว่ ย โรงเรยี นวดั ทองศำลำงำม สำนกั งำนเขตภำษีเจรญิ กรงุ เทพมหำนคร

สำนวน คอื ถ้อยคำที่กล่ำวสืบต่อกันมำช้ำนำนแล้ว เปน็ ถ้อยคำสั้น ๆ ที่เรียบเรียงอย่ำงคมคำย มีควำมหมำย ไมต่ รงตำมถ้อยคำแตม่ ีควำมหมำยลกึ ซงึ้ กินใจในเชิง เปรียบเทียบ ไม่มีหลักฐำนแสดงวำ่ สำนวนเปน็ คำกล่ำวของ ผู้ใดและมีขึน้ ตัง้ แต่สมัยใด

ตัวอย่ำงสำนวน กระตำ่ ยขำเดียว ขนึ้ ตน้ ไม้สดุ ยอด หมำยควำมว่ำ ยนื กรำนไม่ยอมรบั หมำยควำมว่ำ ขนึ้ ถึงตำแหน่งสูงสดุ แล้ว

ตัวอย่ำงสำนวน งูกนิ หำง หมำยควำมว่ำ เกี่ยวโยงกันจำกหัวถึงหำงโดยซดั กันไปเปน็ ทอด ๆ

ตัวอย่ำงสำนวน คว่ำบำตร หมำยควำมว่ำ ประกำศไม่ยอมคบค้ำสมำคมด้วย ไม่ร่วมงำนด้วย กบในกะลำครอบ หมำยควำมว่ำ ผมู้ ีควำมรู้และประสบกำรณ์นอ้ ยแต่ สำคัญตนว่ำมีควำมรู้มำก ไข่ในหนิ หมำยควำมว่ำ ของที่ต้องระมัดระวัง ทะนุถนอมอย่ำงยงิ่ ตัดหำงปลอ่ ยวัด หมำยควำมว่ำ ตัดขำดไม่เก่ยี วข้อง ไม่เอำเปน็ ธรุ ะอีกต่อไป

คำพังเพย คือ ถอ้ ยคำที่กล่ำวสืบต่อกันมำช้ำนำน เช่นเดียวกับสำนวน แต่กล่ำวเปน็ กลำง ๆ เพ่ือให้ตีควำม เข้ำกับเรอ่ื ง โดยเชื่อมโยงกับกำรดำเนินชีวติ หรือส่ิงแวดล้อมรอบตัว ส่วนใหญ่จะมีคำคล้องจองกัน เพื่อให้จดจำได้งำ่ ยและไพเรำะ

ตัวอย่ำงคำพังเพย ทำนำบนหลงั คน หมำยควำมว่ำ หำผลประโยชนใ์ ส่ตนโดยขูดรีดผู้อ่ืน

ตัวอย่ำงคำพังเพย ได้ทีขี่แพะไล่ หมำยควำมวำ่ ซ้ำเตมิ เมอ่ื ผู้อื่น เพลยี่ งพลำ้ ลง

ตัวอย่ำงคำพังเพย สซี อให้ควำยฟัง หมำยควำมว่ำ สั่งสอนแนะนำคนโง่มักไม่ได้ผลเสียเวลำเปล่ำ

ตัวอย่ำงคำพังเพย กว่ำถั่วจะสกุ งำก็ไหม้ หมำยควำมว่ำ กว่ำจะได้ผลดงั ประสงค์ ก็ตอ้ งเสีย อย่ำงใดอยำ่ งหน่ึงไป วำนรได้แก้ว หมำยควำมว่ำ ผทู้ ี่ไม่รู้คุณค่ำของส่ิงมีค่ำทไี่ ด้มำหรอื ทมี่ อี ยู่ ได้แกงเทนำ้ พรกิ หมำยควำมว่ำ ได้ใหม่ลืมเก่ำ

สุภำษติ คอื ถอ้ ยคำที่ดีงำม เป็นคำสอน หรือหลักควำมจริงที่ให้ข้อคิด บอกแนวทำงใน กำรประพฤตปิ ฏิบัตสิ ่ิงดีงำม เพื่อเปน็ มงคลในกำร ดำเนนิ ชีวติ

ตัวอย่ำงสุภำษติ ซ่ือกินไม่หมด คดกินไม่นำน หมำยควำมว่ำ คนซื่อสัตย์จะอย่ทู ี่ ไหนก็อยู่ได้นำนและมคี วำมมั่นคงใน ชีวติ ส่วนคนคดโกงอยู่ที่ไหน ก็อยไู่ ด้ไม่นำน

ตัวอย่ำงสภุ ำษติ อยู่บ้ำนท่ำนอยำ่ น่ิงดดู ำย ปัน้ วัวปนั้ ควำยให้ลูกท่ำนเลน่ หมำยควำมวำ่ อำศัยอยู่บ้ำนผู้ใดก็ควรช่วย ทำงำนตำมแตจ่ ะทำได้ทุกอยำ่ ง

ตัวอย่ำงสุภำษติ ควำมกตญั ญกู ตเวที เปน็ เคร่ืองหมำยของคนดี หมำยควำมว่ำ กำรกตัญญูต่อผู้มพี ระคณุ เป็นสงิ่ ท่พี ึงปฏบิ ตั ิ

ตัวอย่ำงสภุ ำษติ รู้หลบเปน็ ปกี รู้หลีกเปน็ หำง หมำยควำมว่ำ รู้จกั เอำตวั รอดหรือ ปรับตัวให้เขำ้ กับเหตกุ ำรณ์ แพ้เปน็ พระ ชนะเปน็ มำร หมำยควำมว่ำ กำรยอมสงบดีกว่ำ จะเอำชนะต่อเรื่องให้ลกุ ลำมไป รักยำวให้บั่น รักสนั้ ให้ตอ่ หมำยควำมว่ำ รักจะอย่ดู ว้ ยกันนำน ๆ ให้ตัดควำมคิดอำฆำตพยำบำทออกไป รักจะอยู่กันสั้น ๆ ให้คิดอำฆำต พยำบำทเขำ้ ไว้

สำนวน สำนวนไทย คำพงั เพย ใช้ถอ้ ยคำสัน้ ๆ กะทัดรัด ใช้ถอ้ ยคำคล้องจอง ควำมหมำยไม่ตรงถ้อยคำ กล่ำวเปน็ กลำง ๆ ให้ ใช้กล่ำวในเชิงเปรียบเทยี บ ตีควำมเข้ำกบั เร่ือง สภุ ำษติ ใหข้ ้อคิดคตสิ อนใจใหป้ ฏิบัตสิ ่ิงที่ดีงำม มีควำมหมำยลกึ ซง้ึ