Pattani-1550198978

ปตั ตานี

สสุ านเจา้ แม่ล้มิ กอเหน่ยี ว

สารบัญ การเดนิ ทาง ๕ สถานทท่ี อ่ งเทยี่ ว ๖ อ�ำเภอเมอื งปัตตาน ี ๖ อ�ำเภอยะหร่ิง ๘ อ�ำเภอปะนาเระ ๑๐ อ�ำเภอสายบรุ ี ๑๒ อ�ำเภอมายอ ๑๒ อ�ำเภอยะรงั ๑๒ อ�ำเภอหนองจกิ ๑๓ อ�ำเภอโคกโพธิ ์ ๑๔ อ�ำเภอไม้แก่น ๑๗ เทศกาลงานประเพณ ี ๑๘ สนิ คา้ พื้นเมอื งและของท่รี ะลกึ ๑๙ กจิ กรรมที่นา่ สนใจ ๒๐ ตวั อยา่ งรายการน�ำเที่ยว ๒๐ สิ่งอ�ำนวยความสะดวก ๒๑ สถานที่พกั ๒๑ รา้ นอาหาร ๒๒ บริษทั น�ำเที่ยว ๒๓ หมายเลขโทรศัพท์ส�ำคญั ๒๔

เรอื กอและจ�ำลอง ปตั ตานี เมืองงามสามวฒั นธรรม ศนู ยฮ์ าลาลเลิศล�้ำ ชนนอ้ มน�ำศรทั ธา ถิ่นธรรมชาติงามตา ปตั ตานีสนั ตสิ ุขแดนใต้ 4 ปัตตานี

ปัตตานี ต้ังอยู่ริมฝั่งทะเลตะวันออกของ การเดินทาง ภาคใต้ ติดกับทะเลจีนใต้และอ่าวไทย มีพ้ืนท่ี รถยนต์ ปัตตานีอยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร ๑,๙๔๐.๓๕๖ ตารางกิโลเมตร มีแม่น้�ำท่ีส�ำคัญ ๑,๐๕๕ กิโลเมตร โดยใช้ถนนเพชรเกษมผ่าน ๒ สาย คือ แม่น�้ำตานีและแม่น้�ำสายบุรี เป็น เพชรบุรี-ประจวบคีรีขันธ์-ชุมพร-ต่อด้วยทางหลวง จังหวัดที่มีความเจริญรุ่งเรืองมากในฐานะเป็น หมายเลข ๔๑ ผ่านทุ่งสง-พัทลุง-หาดใหญ่ และ เมืองหลวงของอาณาจักรลังกาสุกะ ซึ่งเป็น เดินทางตอ่ ไปยังจงั หวัดปตั ตานี รัฐอิสระของชาวไทยพุทธในพุทธศตวรรษท่ี ๗ รถไฟ จากสถานีรถไฟกรุงเทพฯ (หัวล�ำโพง) มีอาณาเขตครอบคลุมพ้ืนที่จังหวัดสงขลา ปัตตานี มีขบวนรถด่วนและรถเร็วบริการถึงสถานีปัตตานี ยะลา นราธิวาส และรัฐกลันตันกับรัฐตรังกานู (โคกโพธ์ิ) ทุกวัน สอบถามรายละเอียดได้ท่ี ประเทศมาเลเซยี ปจั จุบนั ยงั มีซากเมอื งเกา่ ในยคุ นนั้ หนว่ ยบรกิ ารเดนิ ทาง โทร. ๑๖๙๐ สำ� รองตวั๋ โดยสาร ปรากฏให้เหน็ ท่ีอำ� เภอยะรงั โทร. ๐ ๒๒๒๐ ๔๔๔๔ หรือสถานีรถไฟปัตตานี จากการที่มีพื้นที่เป็นป่าเขาและติดชายฝั่งทะเล โทร. ๐ ๗๓๔๓ ๑๒๓๒ หรอื www.railway.co.th เป็นระยะทางยาวประมาณ ๑๗๐ กิโลเมตร จึงเป็น จากสถานีรถไฟปตั ตานี มรี ถสองแถวบรกิ ารระหวา่ ง เมืองท่าท่ีส�ำคัญและเป็นศูนย์กลางการปกครอง อำ� เภอโคกโพธิ-์ อำ� เภอเมือง ระยะทาง ๒๙ กโิ ลเมตร การคา้ และวฒั นธรรม มที รพั ยากรดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว รถโดยสารประจ�ำทาง มีรถโดยสารปรับอากาศ ทางธรรมชาติ โบราณสถาน ประวตั ศิ าสตร์ ประเพณี ของบริษัท ขนส่ง จ�ำกัดและบริษัทเดินรถเอกชน และวฒั นธรรม ออกจากสถานขี นสง่ ผโู้ ดยสารกรงุ เทพฯ (สถานขี นสง่ ปัตตานีแบ่งการปกครองออกเป็น ๑๒ อำ� เภอ ได้แก่ สายใต้) ถนนบรมราชชนนี ไปจงั หวัดปตั ตานี ทุกวัน อ�ำเภอเมืองปัตตานี อ�ำเภอยะรัง อ�ำเภอหนองจิก สอบถามรายละเอียดได้ที่ โทร. ๑๔๙๐, ๐ ๒๘๙๔ อำ� เภอโคกโพธิ์ อำ� เภอยะหรง่ิ อำ� เภอปะนาเระ อำ� เภอ ๖๑๒๒ หรือ www.transport.co.th ส�ำหรับบรษิ ทั มายอ อ�ำเภอสายบุรี อ�ำเภอกะพ้อ อ�ำเภอไม้แก่น เดนิ รถเอกชน สามารถตดิ ตอ่ ไดท้ ่ี บรษิ ทั สยามเดนิ รถ อ�ำเภอทงุ่ ยางแดง และอำ� เภอแม่ลาน โทร. ๐ ๒๘๘๕ ๗๘๖๑ อาณาเขต เคร่ืองบิน ไม่มีเท่ียวบินตรงไปจังหวัดปัตตานี แต่นักท่องเท่ียวสามารถโดยสารเคร่ืองบินไปลง ทศิ เหนือ ตดิ ต่อกบั จังหวดั สงขลา ที่หาดใหญ่ แล้วใช้บริการรถแท็กซี่จากหาดใหญ่ ทิศใต ้ ติดต่อกับจังหวัดนราธิวาสและ ไปปัตตานีได้ ระยะทาง ๑๐๔ กิโลเมตร ใช้เวลา จังหวัดยะลา ในการเดินทาง ๑.๓๐ ชั่วโมง ติดต่อสอบถามข้อมูล ทิศตะวนั ออก ติดต่อกับอ่าวไทย ไดท้ ่ี : ทศิ ตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดยะลาและจังหวัด บริษัท การบินไทย จ�ำกัด (มหาชน) โทร. ๐ ๒๓๕๖ สงขลา ๑๑๑๑ www.thaiairways.com และส�ำนักงาน หาดใหญ่ โทร. ๐ ๗๔๒๓ ๐๔๔๕, ๐ ๗๔๒๓ ๓๔๓๓ ปตั ตานี 5

สายการบินนกแอร์ โทร. ๑๓๑๘ สถานท่ีท่องเทยี่ ว www.nokair.com สายการบนิ แอร์เอเชยี โทร. ๐ ๒๕๑๕ ๙๙๙๙ อ�ำเภอเมืองปตั ตานี www.airasia.com สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ ต้ังอยู่ที่ต�ำบล สายการบนิ โอเรียนท์ไทย โทร. ๑๑๒๖ รูสะมิแล ห่างจากตัวเมือง ๑ กิโลเมตร อยู่ริมทะเล www.flyorientthai.com ปากแม่น�้ำปัตตานีฝั่งซ้ายไปจนติดกับมหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์ มีเนื้อท่ีประมาณ ๑๑๕ ไร่ เป็น ระยะทางจากตัวเมอื งปตั ตานไี ปยังอ�ำเภอต่างๆ สวนสาธารณะท่ีจัดสร้างขึ้นเพ่ือเฉลิมพระเกียรติ อำ� เภอหนองจิก ๘ กโิ ลเมตร สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี (สมเดจ็ ยา่ ) ใน อ�ำเภอยะหริง่ ๑๔ กโิ ลเมตร วโรกาสพระชนมายุครบ ๘๐ พรรษา ภายในบริเวณ อ�ำเภอยะรัง ๑๕ กิโลเมตร สวนมีพระราชานุสาวรีย์สมเด็จย่าประดิษฐานอยู่ อ�ำเภอโคกโพธิ์ ๒๖ กโิ ลเมตร เป็นสวนสมเด็จแห่งเดียวท่ีอยู่ติดกับทะเลหลวง อ�ำเภอมายอ ๒๙ กิโลเมตร สวนป่าชายเลนตกแต่งด้วยไม้ดอกไม้ประดับ อำ� เภอปะนาเระ ๓๓ กโิ ลเมตร ทิวทัศน์สวยงามร่มรื่น มีสวนน้�ำ สนามเด็กเล่น อ�ำเภอแมล่ าน ๔๐ กิโลเมตร สระว่ายน้�ำ ผู้คนนิยมมาออกก�ำลังกายหรือพักผ่อน อำ� เภอท่งุ ยางแดง ๔๓ กิโลเมตร หย่อนใจในชว่ งเช้าและช่วงเยน็ อ�ำเภอสายบรุ ี ๕๓ กิโลเมตร อ�ำเภอไมแ้ ก่น ๖๒ กโิ ลเมตร สถาบันวัฒนธรรมศึกษากัลยาณิวัฒนา ตั้งอยู่ใน อ�ำเภอกะพอ้ ๖๗ กโิ ลเมตร บรเิ วณมหาวิทยาลยั สงขลานครินทร์ปตั ตานี ภายใน พิพิธภัณฑ์เแบ่งออกเปน็ ๒ สว่ นคือ ระยะทางจากจังหวัดปัตตานไี ปจงั หวดั ใกล้เคียง ๑. พิพิธภัณฑ์พระเทพญาณโมลี เป็นสถานที่ ยะลา ๓๕ กิโลเมตร จัดแสดงเก่ียวกบั ประวัติ ผลงานและสิง่ ของเครือ่ งใช้ นราธิวาส ๙๒ กิโลเมตร ของพระธรรมโมลี พระพุทธรูป เทวรูปปางต่างๆ สงขลา ๙๙ กิโลเมตร พระพมิ พ์พระเครอ่ื งโบราณวตั ถทุ ส่ี ำ� คญั เครอ่ื งถว้ ยจนี เคร่ืองถ้วยยุโรป เครื่องถ้วยไทย-จีน เหรียญท่ีระลึก เงินตราและธนบัตรต่างๆ เปน็ ต้น ๒. พพิ ธิ ภณั ฑค์ ตชิ นวทิ ยา จดั แสดงเรอ่ื งราวใหค้ วามรู้ และให้การศึกษาเฉพาะเร่ือง แบ่งเป็นส่วนๆ ได้แก่ เรอื่ งเรอื นไทยมสุ ลมิ ในจงั หวดั ชายแดนภาคใต้ ศลิ ปะ การแสดงพื้นบ้าน โบราณวัตถุประเภทเคร่ืองมือ เครื่องใชข้ องมนุษย์สมยั กอ่ นประวตั ิศาสตร์ และจาก แหล่งชุมชนสมัยแรกเร่ิมประวัติศาสตร์เมืองโบราณ ยะรงั เครอ่ื งถว้ ย ความเช่อื พื้นถ่ินและเทคโนโลยี 6 ปัตตานี

การเขา้ ชมเปิดวนั จันทร-์ ศกุ ร์ ระหวา่ งเวลา ๐๙.๐๐- ทัชมาฮาลของอินเดีย ตรงกลางอาคารมียอดโดม ๑๒.๐๐ น. และ ๑๓.๐๐-๑๖.๐๐ น. เว้นวันหยุด ขนาดใหญแ่ ละโดมบรวิ าร ๔ ทศิ มหี อคอยอยสู่ องขา้ ง ราชการ โดยไม่เก็บค่าเข้าชม ส�ำหรับการเข้าชม บริเวณด้านหน้ามัสยิดมีสระน้�ำสี่เหล่ียมขนาดใหญ่ เป็นหมู่คณะหรือต้องการวิทยากรน�ำชม สามารถ ภายในมัสยิดเป็นห้องโถง ระเบียงสองข้าง ภายใน ติดต่อล่วงหน้าได้ที่ งานบริการทางการศึกษา ห้องโถงดา้ นในมีบลั ลงั กท์ รงสงู และแคบ สถาบนั วฒั นธรรมศกึ ษากลั ยาณวิ ฒั นา มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ ปตั ตานี อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั ปตั ตานี ศาลหลักเมือง ต้ังอยู่บริเวณสนามศักดิ์เสนีย์ ๙๔๐๐๐ โทร. ๐ ๗๓๓๑ ๓๙๓๐-๕๐ ต่อ ๑๔๗๒, ในโรงเรียนเบญจมราชูทิศจังหวัดปัตตานี ตรงข้าม ๑๔๗๓, ๑๔๗๖ และ ๐ ๗๓๓๓ ๑๒๕๐ โทรสาร ศาลากลางจังหวัด ริมฝั่งซ้ายของแม่น้�ำปัตตานี ๐ ๗๓๓๓ ๑๒๕๐ สร้างขึ้นเม่ือวันท่ี ๑๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๔ สมัยพระยารัตนภักดี เป็นผู้ว่าราชการจังหวัด มัสยิดกลางจังหวัดปัตตานี ตั้งอยู่ที่ถนนยะรัง ศาลหลักเมืองแห่งน้ีเป็นท่ีเคารพสักการะของชาว เส้นทางยะรัง-ปัตตานี เขตเทศบาลเมือง สร้างในปี เมืองปัตตานีและนักท่องเท่ียวจะพากันไปสักการะ พ.ศ. ๒๔๙๗ ใช้เวลาด�ำเนินการสร้าง ๙ ปี และ เพอื่ ความเปน็ สิรมิ งคล ท�ำพิธีเปิดโดยจอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต์ เม่ือวันท่ี ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๐๖ เพ่ือเป็นศูนย์กลางในการ มัสยิดกรือเซะ ตั้งอยู่ริมถนนสายปัตตานี-นราธิวาส ประกอบศาสนกิจของชาวไทยมุสลิมในภาคใต้ หรือทางหลวงแผ่นดินสาย ๔๒ บริเวณบ้าน เป็นสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก รูปทรงคล้ายกับ กรือเซะ ห่างจากตัวเมือง ๗ กิโลเมตร ลักษณะ การก่อสร้างมัสยิดแห่งน้ีเป็นแบบเสากลมก่ออิฐ มัสยิดกลางจังหวดั ปัตตานี ปัตตานี 7

มสั ยิดกรือเซะ ถือปูนแบบศิลปะทางตะวันออกกลาง บริเวณ ศาลเจ้าแม่ล้ิมกอเหน่ียว หรือ ศาลเจ้าเล่งจูเกียง ใ ก ล ้ เ คี ย ง นั้ น มี สุ ส า น เจ ้ า แ ม ่ ลิ้ ม ก อ เ ห น่ี ย ว ตั้งอยู่ที่ ๖๓ ถนนอาเนาะรู เป็นศาลท่ีประดิษฐาน มัสยิดแห่งน้ีสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นสมัยสมเด็จ รูปแกะสลักของเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว เจ้าแม่ทับทิม พระนเรศวรมหาราช (พ.ศ.๒๑๒๑-๒๑๓๖) และองค์พระอื่นๆ โดยในวันขึ้น ๑๕ ค่�ำ เดือน ๓ ของทุกปี จะมีการแห่เจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวไปตาม สุสานเจ้าแม่ล้ิมกอเหนี่ยว ตั้งอยู่ท่ีบ้านกรือเซะ ถนนสายต่างๆ ภายในตัวเมือง มีการท�ำพิธีลุยไฟ ต�ำบลตันหยงลุโละ ไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๒ หน้าศาลเจ้าเล่งจูเกียง และลุยน้�ำบริเวณสะพาน (ปัตตานี-นราธิวาส) ใกล้กับมัสยิดกรือเซะ มีต�ำนาน เดชานุชิต ในงานนี้มีผู้ท่ีเคารพศรัทธามาร่วมงาน เล่าว่าล้ิมกอเหนี่ยวได้ลงเรือส�ำเภามาตามพ่ีชาย เป็นจ�ำนวนมาก สอบถามข้อมูล โทร. ๐ ๗๓๓๓ ชื่อลิ้มโต๊ะเค่ียม ซ่ึงมาแต่งงานกับธิดาพระยาตานี ๒๘๕๑ เปิดทุกวัน เวลา ๐๖.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. และได้เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลาม ล้ิมกอเหน่ียว เกิดน้อยใจที่ไม่สามารถอ้อนวอนให้พ่ีชายเดินทาง กลับประเทศจีนส�ำเร็จ ตามท่ีสัญญาไว้กับมารดา อ�ำเภอยะหริ่ง จึงผูกคอตายท่ีต้นมะม่วงหิมพานต์ ลิ้มโต๊ะเค่ียม หาดตะโละกาโปร์ ต้ังอยู่ห่างจากตัวเมือง จึงฝังศพลิ้มกอเหน่ียวไว้ที่น่ี ต่อมาชาวปัตตานี ตามทางหลวงหมายเลข ๔๒ (ปัตตานี-นราธิวาส) ได้น�ำต้นมะม่วงหิมพานต์มาแกะเป็นรูปบูชาและ เลย้ี วซา้ ยเขา้ อำ� เภอยะหรง่ิ ขา้ มคลองยามตู ามสะพาน สรา้ งศาลเจ้าข้ึน คอนกรีตขนาดใหญ่ ผ่านพื้นท่ีสวนป่าชายเลนและ หมู่บ้านไปจนถึงทางแยกเข้าสู่หาด รวมระยะทาง 8 ปตั ตานี

วังยะหรงิ่ ๑๘ กิโลเมตร เป็นหาดทรายขาวสะอาดขนานกับ ทางบก จากอ�ำเภอยะหริ่ง ข้ามคลองยามู มาตาม ชายฝั่งทะเล มีเรือกอและของชาวประมงจอดอยู่ สะพานไม้ มีถนนตัดเข้าไป ๑๐ กิโลเมตร จนถึง เป็นจ�ำนวนมาก หาดทรายแห่งน้ีทอดยาวออกไป ปลายแหลมตาชี เรื่อยๆ ซ่ึงเกิดจากกระแสน�้ำพัดเอาตะกอนทราย มาทับถมพอกพูน เหมาะแก่การไปนั่งพักผ่อน มัสยิดบ้านดาโต๊ะ หรือ มัสยิดดาโต๊ะ ตั้งอยู่ ชมธรรมชาติ มีทิวสนและต้นมะพร้าวให้ความร่มรื่น หมู่ท่ี ๔ บ้านดาโต๊ะ ต�ำบลแหลมโพธ์ิ ห่างจาก สวยงาม ที่ว่าการอ�ำเภอยะหริ่ง ๑๐ กิโลเมตร ใช้เส้นทาง เดียวกับทางไปหาดตะโละกาโปร์ เป็นสถานท่ี แหลมตาชี หรอื แหลมโพธิ์ เปน็ หาดทรายขาวตอ่ จาก ท่องเที่ยวท่ีส�ำคัญในประวัติศาสตร์ด้านศาสนา หาดตะโละกาโปร์ เกิดจากการก่อตัวของสันทราย ซ่ึงกรมศิลปากรได้ท�ำการส�ำรวจและข้ึนทะเบียน ทยี่ นื่ ออกไปในทะเลในลกั ษณะสนั ดอนจะงอย (Sand โบราณสถานไวแ้ ล้วเมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๔๗๘ Spit) ไปในทะเลอ่าวไทยทางทิศเหนือ มีภูมิทัศน์ ท่ีสวยงามเหมาะเป็นที่พักผ่อน การเดินทางไป วั ง ย ะ ห ริ่ ง จ า ก ตั ว เ มื อ ง ไ ป ต า ม ท า ง ห ล ว ง แหลมตาชีไปได้ ๒ ทาง คอื หมายเลข ๔๒ ถึงอ�ำเภอยะหร่ิง ระยะทาง ๒๐ กิโลเมตร ต้ังอยู่ในซอยพิพิธราษฎร์บ�ำรุง ทางน�้ำ น่งั เรือจากปากแมน่ ำ้� ปตั ตานตี รงไปยังแหลม วังแห่งน้ีสร้างโดยพระยาพิพิธเสนามาตฯ เมื่อปี ตาชี ใช้เวลาประมาณชั่วโมงเศษ หรือน่ังเรือจาก พ.ศ. ๒๔๓๘ มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สถาปัตยกรรม ท่าด่านอ�ำเภอยะหร่ิง ออกมาตามคลองยามู จนถึง ที่ผสมผสานระหว่างไทย มุสลิม จีน และยุโรป ทะเลในไปจนถึงแหลมตาชี ปตั ตานี 9

ตวั อาคารเปน็ ลกั ษณะสองชน้ั โดยชน้ั ลา่ งเปน็ ลานโลง่ ตามล�ำคลองน้อยใหญ่ซึ่งแบ่งเป็น ๓ สายคือ คลอง ใต้ถุนสูง ส่วนช้ันบนแบ่งเป็นห้องโถงขนาดใหญ่ บางปู คลองกลาง คลองกอและ ตลอดสองฝั่งคลอง และห้องพักของเจ้าเมืองและบุตรธิดา ช่องรับแสง จะเห็นป่าชายเลนที่สมบูรณ์ ความอุดมสมบูรณ์ ประดับด้วยกระจกสีสด ช่องระบายอากาศ ของสัตว์น�้ำ นกนานาชนิด วิถีชีวิตของชาวบ้านกับ หน้าจ่ัวท�ำด้วยไม้ฉลุลวดลายงดงาม จุดเด่นของวัง ป่าชายเลน และความสวยงามของสวนป่าโกงกาง คอื บนั ไดโคง้ แบบยโุ รป บรเิ วณโดยรอบแวดลอ้ มดว้ ย สอบถามรายละเอียดได้ที่ ส�ำนักงานบริหารพ้ืนท่ี พันธุ์ไม้ร่มร่ืน อายุกว่า ๑๐๐ ปี ปัจจุบันวังยะหร่ิง อนรุ ักษ์ที่ ๖ สาขาปตั ตานี โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๖๒๙๐-๓ ยังคงเป็นที่พักอาศัยของทายาท การเข้าชมวัง ต่อ ๔๑๑๕ สามารถติดต่อขออนญุ าตได้ที่ทายาทเจา้ ของวงั วัดบูรพาราม หรือ วัดออก สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๐ ศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนยะหร่ิง ตั้งอยู่ สมัยสรา้ งเมืองยะหริ่ง เปน็ สถานทส่ี �ำคญั ทท่ี �ำใหเ้ กดิ บริเวณริมคลองยามู ตรงข้ามท่ีว่าการอ�ำเภอ ความเจริญทางการศึกษาทั้งธรรมและบาลี ภายใน ยะหร่ิง อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าชายเลน บรเิ วณประดษิ ฐานหลวงพอ่ ทงุ่ คา ซง่ึ เปน็ พระพทุ ธรปู ยะหรงิ่ มพี นื้ ทโ่ี ครงการรวม๕๐๐ ไร่ ศนู ยฯ์ นมี้ ที างเดนิ คู่บ้านคู่เมืองยะหร่ิงมาร่วม ๒๐๐ ปี มีพุทธคุณ ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนเป็นสะพานท่ีสร้างด้วย ทางเมตตามหานิยม และยังมีพระโสภณธรรมคณี ไม้ตะเคียนทอง (Hopea Odorata) เป็นระยะทาง (พ่อท่านแดง ฐานธมฺโม) เจ้าคณะจังหวัดปัตตานี ยาวโดยรอบ ๑,๒๕๐ เมตร ตลอดเส้นทางเดิน เปน็ พระผเู้ ช่ยี วชาญดา้ นการแพทยไ์ ทยแผนโบราณ โดยรอบจะเห็นกลุ่มไม้ในสังคมป่าชายเลน ท้ัง ไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม ไม้เถาและไม้พื้นล่าง ซ่ึงพันธุ์ไม้ วัดปิยาราม เดิมชื่อวัดปีไหง วัดแห่งน้ีสร้างขึ้นเม่ือ แต่ละชนิดสามารถข้ึนได้ในบริเวณท่ีมีลักษณะ พ.ศ. ๒๓๔๖ โดยท่านสมภารบอด ภายในวัดมี แตกต่างกัน โดยเฉพาะบริเวณที่อยู่ระหว่างระดับ ปูชนียวัตถุท่ีส�ำคัญ ได้แก่ พระประธานในอุโบสถ น�้ำทะเลต่�ำสุดและระดับน�้ำทะเลสูงสุด เช่น ซ่ึงเปน็ พระพทุ ธชินราชจำ� ลอง กลุ่มไม้ถ่ัวขาว กลุ่มไม้ตะบูนด�ำ กลุ่มไม้ตาตุ่มทะเล อ�ำเภอปะนาเระ ฝาดดอกขาว เหงือกปลาหมอดอกขาว เป็นต้น หาดปะนาเระ อยู่ห่างจากตัวอ�ำเภอ ๓ กิโลเมตร ตามเส้นทางจะมีระเบียงพักและซุ้มส่ือความหมาย ใช้เส้นทางเดียวกับหาดตะโละกาโปร์ เป็นหมู่บ้าน อธิบายเก่ียวกับป่าชายเลนพร้อมมีรูปภาพประกอบ ชาวประมงหลายร้อยหลังคาเรือน บนหาดทราย และสะพานทางเดินไม้ยกระดับ ศาลาพักผ่อน และ มเี รอื กอและ และเรือประมงนานาชนดิ จอดเรยี งราย หอชมนก เพ่ือชมทัศนียภาพเหนือยอดของพันธุ์ไม้ อยทู่ ั่วทงั้ หาด ไมเ่ หมาะแก่การเลน่ น้�ำ ปา่ ชายเลน ซ่งึ หอน้ีมคี วามสงู ถงึ ๑๓ เมตร หาดชลาลัย ห่างจากที่ว่าการอ�ำเภอ ๒ กิโลเมตร นอกเหนือจากการเดินศึกษาป่าชายเลนตาม ไปตามถนนสายปัตตานี-นราธิวาส เล้ียวซ้ายเข้าสู่ เส้นทางเดินแล้ว ยังมีการล่องเรือชมป่าชายเลน อ�ำเภอปะนาเระและแยกเข้าสู่ชายหาด จุดเด่นของ ซึ่งจัดเป็นกิจกรรมหน่ึงที่น่าสนใจของศูนย์ฯ หาดแห่งนี้อยู่ที่บึงน้�ำขนาดใหญ่ใกล้บริเวณทิวสน นักท่องเท่ียวสามารถน่ังเรือชมธรรมชาติป่าชายเลน 10 ปตั ตานี

ซึ่งให้บรรยากาศท่ีสงบร่มรื่นเหมาะแก่การท่องเที่ยว การเดินทาง ใช้ทางเดียวกับที่ไปหาดชลาลัย และ พกั ผ่อน หาดมะรวด ลักษณะเด่นของหาดราชรักษ์คือ เป็นหาดทรายกว้างล้อมรอบด้วยโขดหิน และ หาดมะรวด อยถู่ ัดจากหาดชลาลัยไป ๒ กิโลเมตร หุบเขาเตี้ยๆ บนเนินเขา นับได้ว่าเป็นสถานที่ การเดนิ ทาง เชน่ เดยี วกบั ทางไปหาดชลาลยั แตไ่ ปตอ่ ท่ีสวยงามอกี แห่งหน่ึง จนถึงทางแยกจากถนนปะนาเระ-สายบุรีและ เลี้ยวซ้ายไปสู่หาด ลักษณะเด่นของหาดมะรวด หาดแฆแฆ อยู่ห่างจากตัวจังหวัด ๔๓ กิโลเมตร ได้แก่ ภเู ขาหนิ ท่ีมีขนาดเล็กต้ังซ้อนทับกนั ดแู ปลกตา คำ� วา่ “แฆแฆ” เปน็ ภาษามลายทู ้องถน่ิ (ภาษายาว)ี และมีทางเดินทอดยาวให้ขึ้นไปเดินเล่นบนยอดเขา มีความหมายว่า อึกทึกครึกโครม อยู่ในท้องท่ี ได้อีกด้วย ต�ำบลน้�ำบ่อ ห่างจากหาดราชรักษ์ ๒ กิโลเมตร จุดเด่นของหาดแฆแฆคือเป็นชายหาดท่ีมีโขดหิน หาดราชรักษ์ เป็นหาดทรายต่อเน่ืองกับหาดชลาลัย แกรนิตขนาดใหญ่ ลักษณะแปลกตาสวยงาม หาดมะรวดและหาดแฆแฆ โดยอยู่ถัดจากหาด บนเนินเขามีศาลาพักผ่อนและเป็นจุดชมทิวทัศน์ มะรวดไปเพยี ง ๑ กโิ ลเมตร และอยกู่ อ่ นถงึ หาดแฆแฆ ทส่ี วยงามของอำ� เภอปะนาเระ ๒ กโิ ลเมตร หาดแฆแฆ ปัตตานี 11

วัดส�ำเภาเชย เดิมช่ือ วดั ทุ่งสำ� เภา เปน็ วัดที่ใหค้ วาม กอ่ ด้วยอิฐกวา้ ง ๒ ศอก ลึก ๕ ศอก ถอื ว่าเปน็ บอ่ น้�ำ สำ� คญั ทางการศกึ ษา โดยไดเ้ ปดิ สอนพระปรยิ ตั ธิ รรม ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ ซง่ึ ทางราชการเคยนำ� ไปใชใ้ นพธิ รี าชาภเิ ษก มีโรงเรียนปฐมศึกษา ห้องสมุดกลางเพ่ือการศึกษา หลายรชั กาล และไดส้ รา้ งโบสถค์ รอบบอ่ นำ�้ ศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ ของประชาชนและมีพระศีลมงคล (พ่อท่านทอง) แห่งนี้ไว้ ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของวัดเขาฤาษีแปลงสาร เกจิอาจารย์ท่ีมีชื่อเสียงเป็นท่ีเคารพศรัทธาของ ซึ่งเป็นที่เคารพบูชาของชาวปัตตานีและจังหวัด ประชาชนในพ้นื ทจ่ี งั หวัดนราธวิ าส ยะลา ปัตตานี ใกลเ้ คียง อ�ำเภอสายบรุ ี อ�ำเภอยะรัง หาดวาสุกรี (ชายหาดบ้านปาตาตีมอ) อยู่ห่างจาก เมืองโบราณยะรัง เป็นชุมชนสมัยแรกเร่ิม ตวั เมือง ๕๒ กิโลเมตร และหา่ งจากตัวอำ� เภอสายบุรี ประวัติศาสตร์ที่ใหญ่ท่ีสุดแห่งหนึ่งในภาคใต้ ๒ กิโลเมตร อยใู่ นเขตเทศบาลตำ� บลตะลบุ นั ของประเทศไทยและเชื่อว่าเป็นท่ีต้ังอาณาจักร การเดินทาง จากตัวเมือง ใช้เส้นทางหลวงสาย โบราณท่ีมีชื่อว่า “ลังกาสุกะ” หรือ “ลังยาเสียว” ปตั ตาน-ี นราธวิ าส เลย้ี วซา้ ยตรงทางแยกเขา้ สอู่ ำ� เภอ ตามที่มีหลักฐานปรากฏในเอกสารของจีน ชวา สายบรุ ี หรอื อาจเลอื กเดนิ ทางผา่ นหาดแฆแฆไปจนถงึ มลายูและอาหรับ ลักษณะของเมืองโบราณยะรัง อ�ำเภอสายบุรี ลักษณะของหาดทรายเป็นแนวยาว สนั นษิ ฐานวา่ มผี งั เมอื งเปน็ รปู วงรขี นาดใหญใ่ นพน้ื ท่ี ขนานไปกบั ทิวสน และมบี งั กะโลใหบ้ ริการอกี ด้วย ๙ ตารางกโิ ลเมตร เป็นเมืองทีม่ กี ารสร้างทับซอ้ นกัน ถึง ๓ เมอื ง ขยายตัวเชื่อมต่อกัน ประกอบไปด้วย บ้านปะเสยะวอ เป็นหมู่บ้านท่ีมีช่ือเสียงในการต่อ เมืองโบราณบ้านวัด มีศูนย์กลางเป็นลานจัตุรัส เรือกอและ ซ่ึงเป็นเรือประมงของชาวปัตตานีและ กลางเมือง ล้อมรอบด้วยคูน�้ำและมีซากเนินดิน นราธิวาส มีลักษณะเป็นเรือหัวแหลมท้ายแหลม โบราณสถานกระจายอยู่โดยรอบกว่า ๒๕ แห่ง มีท้ังขนาดใหญท่ ี่เปน็ เรือประมงจริงๆ และขนาดเลก็ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ทางทศิ ตะวนั ตกและทางทศิ เหนอื ที่จ�ำลองขึ้นเพื่อเป็นของท่ีระลึก ฝีมือการต่อเรือ ในบริเวณพน้ื ที่บ้านจาเละ กอและท่ีนี่ได้รับการยอมรับว่าประณีตสวยงาม ด้วยลวดลายท่ีผสมกลมกลืนกันระหว่างศิลปะไทย เมืองโบราณบ้านจาเละ มีศูนย์กลางอยู่ท่ีสระน้�ำ และมุสลิม นอกจากน้ีบ้านปะเสยะวอยังมีชื่อเสียง โอบล้อมด้วยคูเมืองรูปสี่เหล่ียมถัดจากกลุ่มโบราณ ในการทำ� นำ้� บูดรู สดอี กี ด้วย สถานบา้ นวดั ขึน้ ไปทางทิศเหนือ ๑ กโิ ลเมตร การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกับหาดแฆแฆ แล้ว เมืองโบราณบ้านปราแว เป็นเมืองคูน้�ำ คันดิน เดินทางต่อไปตามถนนเลียบชายทะเลไปจนถึง ขนาดเล็กท่ีมีผังเมืองเป็นรูปส่ีเหล่ียมด้านไม่เท่า บา้ นปะเสยะวอ มีป้อมดินท้ัง ๔ มุมเมือง และมีคลองส่งน�้ำต่อเชื่อม กับคูเมืองโบราณบ้านจาเละสี่มุมเมืองด้านทิศเหนือ อ�ำเภอมายอ ท้งั ๒ ด้าน เขาฤาษี ตงั้ อยหู่ มทู่ ี่ ๒ ตำ� บลมายอ หา่ งจากตวั อำ� เภอ นอกจากร่องรอยของคูน�้ำ คันดินคูเมืองโบราณ ๓ กโิ ลเมตร มลี กั ษณะเป็นโขดหินธรรมชาติ มีบ่อน�้ำ ทง้ั ๓ แหง่ แลว้ ภายในกล่มุ เมืองโบราณนี้ ยังปรากฏ 12 ปตั ตานี

เมอื งโบราณยะรัง ซากโบราณสถานเนินดินอยู่ทั่วไป ไม่น้อยกว่า มีทางแยกเข้าระยะทาง ๔ กิโลเมตร ชายหาดร่มรื่น ๓๐ แหง่ การเดนิ ทางไปสแู่ หลง่ เมอื งโบราณ สามารถ ด้วยทิวสนเหมาะส�ำหรบั นงั่ พักผอ่ น ใช้เส้นทางสิโรรส (ทางหลวงหมายเลข ๔๑๐) จาก จังหวัดปัตตานีลงไปทางจังหวัดยะลา ระยะทาง วัดมุจลินทวาปีวิหาร อยู่ห่างจากตัวเมือง ๑๕ กิโลเมตร จะมีทางแยกซ้ายมือสายยะรัง-มายอ ๑๐ กิโลเมตร ริมทางหลวงสายปัตตานี-โคกโพธ์ิ (ทางหลวงหมายเลข ๔๐๖๑) อีก ๑ กิโลเมตร ในเขตเทศบาลต�ำบลหนองจิก เป็นวัดเก่าแก่ เข้าสู่เขตเมืองโบราณ และเลี้ยวซ้ายขึ้นไปทาง สร้างเมื่อพระยาวิเชียรภักดีศรีสงคราม ย้ายท่ีว่าการ ทิศเหนอื ๔๐๐ เมตร ถงึ เขตโบราณสถานบา้ นจาเละ อ�ำเภอหนองจิกจากที่เก่า มาอยู่ที่ต�ำบลตุยง เม่ือ พ.ศ. ๒๓๘๘ เดิมมีชอ่ื ว่า วดั ตุยง ต่อมาพระบาท นักท่องเท่ียวที่สนใจเข้าชมเป็นหมู่คณะ สามารถ สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาส ติดต่อได้ท่ีส�ำนักงานโครงการขุดแต่งและบูรณะ เมืองหนองจิก และมีพระราชศรัทธาบริจาคเงิน โบราณสถานเมืองยะรัง เพื่อก่อสร้างพระอุโบสถ และพระราชทานนามใหม่ อ�ำเภอหนองจิก วา่ “วัดมุจลนิ ทวาปวี หิ าร” ปัจจุบนั เปน็ อารามหลวง และมีการบูรณะพระอุโบสถให้อยู่ในสภาพท่ีมั่นคง หาดรัชดาภิเษก ตั้งอยู่ที่บ้านสายหมอ ต�ำบล สวยงาม จดุ เดน่ ของวดั คอื วหิ ารซงึ่ เปน็ ทป่ี ระดษิ ฐาน สายหมอ ห่างจากตัวจังหวัดปัตตานี ๑๕ กิโลเมตร รูปเหมือนของอดีตเจ้าอาวาส ๓ องค์ โดยเฉพาะ หรือห่างจากท่ีว่าการอ�ำเภอหนองจิก ๒ กิโลเมตร พระราชพุทธรังษีหรือหลวงพ่อด�ำ เจ้าอาวาส ปตั ตานี 13

องค์ท่ี ๕ ซึ่งประชาชนท่ีเคยได้ยินคุณความดีของ ตามทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ (ปัตตานี-ยะลา) หลวงพ่อ ต่างเลื่อมใสศรัทธาเดินทางมาสักการะ ผ่านชุมชนเทศบาลนาประดู่และศูนย์ฝึกอาชีพ บชู าอยเู่ สมอ (วัดช้างให้) ไปจนถึงทางแยกเพ่ือเข้าสู่วัดช้างให้ อีก ๗๐๐ เมตร อ�ำเภอโคกโพธ์ิ หลวงปู่ทวดเหยยี บน�ำ้ ทะเลจืด วดั ชา้ งให้ เป็นผู้ที่มี พลับพลาท่ีประทับของรัชกาลที่ ๗ ห่างจาก ความสามารถในการศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรม ตัวเมือง ๒๖ กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข ๔๒ และท่านมีเมตตาธรรมเป็นอย่างสูง เล่ากันว่า ตั้งอยู่ในบริเวณท่ีว่าการอ�ำเภอโคกโพธิ์ เป็นศาลา คร้ังท่ีท่านเดินทางไปกรุงศรีอยุธยาด้วยเรือส�ำเภา ทรงไทยท่ีสร้างขึ้นเพ่ือเป็นท่ีประทับ เมื่อคร้ัง ระหว่างทางเกิดพายุ จนกระท่ังข้าวปลาอาหาร พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ และน�้ำดื่มตกลงทะเล ลูกเรือรู้สึกกระหายน�้ำมาก เสด็จทอดพระเนตรสุริยุปราคา เม่ือ พ.ศ. ๒๔๗๒ หลวงปทู่ วดจงึ ไดแ้ สดงเมตตาหยอ่ นเทา้ ลงไปในทะเล ซึ่งกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน ปรากฏว่าน�้ำในบริเวณน้ันได้กลายเป็นน�้ำจืดและ ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เม่ือวันท่ี ๒๑ ด่ืมกินได้ ตั้งแต่น้ันมาชื่อของท่านก็เป็นท่ีรู้จักท่ัวไป กรกฎาคม ๒๕๑๘ ต่อมาหลวงปู่ทวดได้มรณภาพท่ีประเทศมาเลเซีย ศูนย์ฝึกอาชีพ (วัดช้างให้) ต้ังอยู่ระหว่างต�ำบล แล้วได้น�ำศพกลับมาท่ีวัดช้างให้ และมีการจัดงาน ทุ่งพลา-ต�ำบลนาประดู่ เป็นศูนย์การแสดง สรงน้�ำอัฐิหลวงปู่ทวดเป็นประจ�ำทุกปี ในวันแรม และจ�ำหน่ายผลิตภัณฑ์ศิลปาชีพ เช่น ผ้าบาติก ๑ คำ่� เดือน ๕ เรอื กอและจำ� ลอง เซรามิก เปน็ ต้น วัดอรัญวาสิการาม (วัดห้วยเงาะ) เป็นวัดเก่าแก่ การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๒ (ปัตตานี - สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๒๐๐ มีพระครูอนุศาสน์กิจจาทร โคกโพธิ์) ผ่านสามแยกนาเกตุ ตรงไปตาม (พอ่ ทา่ นเขยี ว กติ ตคิ โุ น) เปน็ เกจอิ าจารยท์ ปี่ ระชาชน ทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ (ปัตตานี - ยะลา) เลื่อมใสศรัทธา ภายในวัดมีวิหารประดิษฐาน ผา่ นเทศบาลตำ� บลนาประดู่ รูปเหมือนหลวงพ่อสีแก้ว อดีตเจ้าอาวาสซ่ึงเป็นท่ี วัดราษฎร์บูรณะ (วัดช้างให้) ต้ังอยู่ที่บ้านป่าไร่ เคารพและศรัทธาของประชาชน ต�ำบลทุ่งพลา ริมทางรถไฟสายหาดใหญ่- วัดทรายขาว สร้างข้ึนเมื่อ พ.ศ. ๒๓๐๐ ภายในวัด สุไหงโก-ลก ระหว่างสถานีนาประดู่กับสถานี มเี จดยี ์พระครูธรรมกิจโกศล (พอ่ ท่านนอง ธมฺมภโู ต) ป่าไร่ ห่างจากตัวเมือง ๓๑ กิโลเมตร เป็นวัดเก่าแก่ อดีตเจ้าอาวาส ซ่ึงเป็นพระเถระที่มีจริยวัตรงดงาม ที่สร้างขึ้นมากว่า ๓๐๐ ปี ภายในวิหารมีรูปปั้น เปี่ยมด้วยพรหมวิหารธรรม มากด้วยบารมี สมถะ หลวงปู่ทวดเท่าองค์จริงประดิษฐานอยู่ นอกจากนี้ และเรียบง่าย ยังมีสถาปัตยกรรมของสถูป เจดีย์ มณฑป อุโบสถ วัดนาประดู่ เดิมวัดน้ีช่ือวัดกัทลิวัน เป็นท่ีศึกษา และหอระฆัง ทีง่ ดงามเป็นอยา่ งย่งิ เปิดทกุ วัน เวลา พระปริยัติธรรม โดยเปิดสอนตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๘๑ ๐๘.๐๐ - ๑๗.๐๐ น. ประดษิ ฐานรปู เหมอื นหลวงปทู่ วดเหยยี บนำ�้ ทะเลจดื ก า ร เ ดิ น ท า ง ใช ้ ท า ง ห ล ว ง ห ม า ย เ ล ข ๔ ๒ และหลวงพอ่ ปาน (อดตี เจา้ อาวาสรปู ท่ี ๒) เจา้ อาวาส (ปัตตานี-โคกโพธ์ิ) ผ่านสามแยกนาเกตุ ตรงไป 14 ปตั ตานี

วดั ราษฎรบ์ ูรณะ (วดั ช้างให)้ ปัตตานี 15

องค์ปัจจบุ ัน คือ พระโสภาธรรมคุณ (หลวงพอ่ พล) น�้ำตกทรายขาว เดิมชาวบ้านเรียกว่า น�้ำตกตะโกน เป็นน้�ำตกที่ตกจากหน้าผาสูง ๔๐ เมตร แล้วไหล วัดศรีมหาโพธิ์ สร้างข้ึนเม่ือ พ.ศ. ๒๓๔๕ โดย ลงไปตามล�ำธารลดหลั่นเป็นช้ันๆ เกิดเป็นแอ่งน�้ำ หลวงพ่อทวดบุญฤทธ์ิ ที่เดินธุดงค์มาจากจังหวัด ขนาดใหญ่ นครศรธี รรมราช ภายในวดั มรี ปู เหมอื นหลวงพอ่ ทวด บญุ ฤทธ์ิ หลวงปทู่ วดวดั ชา้ งให้ ในลกั ษณะเทา้ เหยยี บ การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ น้�ำทะเล และรูปเหมือนพระครูวิรัชโศภน (แดง สายปัตตานี - ยะลา ๒๘ กโิ ลเมตร ถึงสามแยกต�ำบล สุนฺทโร) อดีตเจ้าอาวาส ซ่ึงเป็นท่ีเคารพและศรัทธา นาประดู่ จากน้ันใช้เส้นทางนาประดู่-ทรายขาว ของประชาชน ท่านได้มรณภาพแล้ว แต่ร่างกาย ๗ กิโลเมตร ก็จะถึงน�้ำตกทรายขาว บริเวณน�้ำตก ยังอยู่ในสภาพเดิม มีเจ้าหน้าท่ีคอยอ�ำนวยความสะดวกแก่นักท่องเท่ียว รวมท้ังมีบริการบ้านพัก สอบถามรายละเอียด อุ ท ย า น แ ห ่ ง ช า ติ น้� ำ ต ก ท ร า ย ข า ว มีพื้นท่ี ได้ท่ี กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ครอบคลุมป่าสงวนแห่งชาติเขาใหญ่ ในท้องท่ี โทร. ๐ ๒๕๖๒ ๐๗๖๐ อุทยานแห่งชาติน้�ำตก อ�ำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี อ�ำเภอเมือง ทรายขาว จังหวัดปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๔๖ ๗๔๘๕ ยะลา อ�ำเภอยะหา จังหวัดยะลา และป่าสงวน www.dnp.go.th แห่งชาติป่าเทือกเขาสันกาลาคีรี ในท้องท่ีอ�ำเภอ สะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา ประกอบด้วยจุดเด่น ชุมชนท่องเที่ยวทรายขาว ต�ำบลทรายขาว เป็น ตามธรรมชาติและน�้ำตกที่สวยงาม สภาพป่าอุดม ชุมชนท่ีมีความเข้มแข็งในการส่งเสริมการท่องเท่ียว สมบูรณ์ ร่มรื่นไปด้วยพันธุ์ไม้และสัตว์ป่านานาชนิด และเป็นชุมชนที่มีความโดดเด่นด้านการบริหาร ทคี่ วรแกก่ ารศกึ ษาหาความรเู้ ปน็ อยา่ งยง่ิ ครอบคลมุ จัดการเชิงคุณภาพ ซ่ึงได้รับรางวัลชุมชนดีเด่นด้าน เนอื้ ทปี่ ระมาณ ๖๙.๕๗ ตารางกโิ ลเมตร (๔๓,๔๘๒ไร)่ การท่องเท่ียว (Tourism Award ๒๐๐๗) มกี จิ กรรม เปน็ ตน้ กำ� เนดิ ของหว้ ยทรายขาว หว้ ยโผงโผง หว้ ยบอน การท่องเท่ียวท่ีน่าสนใจ ได้แก่ กิจกรรมเดินป่า หว้ ยแกแดะหว้ ยลำ� หยงั หว้ ยคลองเรอื หว้ ยตน้ ตะเคยี น พิชิตยอดเขาสันกาลาคีรี กิจกรรมน�ำชมสวนผลไม้ หว้ ยลำ� ชงิ หว้ ยลำ� พะยา ฯลฯ ซง่ึ ลำ� หว้ ยลำ� ธารเหลา่ น้ี ชมภูมิปัญญาท้องถิ่นและวิถีชีวิตท่ีเรียบง่ายของ จะไหลมารวมกันเป็นแม่น้�ำเทพา ภายในอุทยาน ชาวบา้ นทรายขาว นอกจากนี้ ยงั มกี ลมุ่ สนิ คา้ โอทอ็ ป ประกอบด้วยแหลง่ ท่องเที่ยวต่างๆ ดงั น้ี ที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ผ้าทอลายจวนตานี ผลิตภัณฑ์ แปรรูป ส้มแขก กล้วยเส้น เป็นต้น ติดต่อประธาน ผาพญางู เป็นก้อนหินขนาดใหญ่ ความสูงเทียบเท่า ชมุ ชนฯ นายก อบต. ทรายขาว โทร. ๐ ๗๓๓๕ ๘๕๕๔ ตึก ๔ ช้ัน ซ่ึงมีร่องรอยและรูปร่างคล้ายคลึงกับ หัวงูขนาดยักษ์ที่งอกพ้นแผ่นผาเรียบต้ังชันออกมา น�้ำตกโผงโผง ตั้งอยู่หมู่ท่ี ๘ ต�ำบลปากล่อ เป็น อย่างโดดเด่น แม้ว่าก้อนหินน้ีจะมีรูปร่างคล้ายกับ นำ้� ตกทไี่ หลลดหลนั่ ลงมาเปน็ ขน้ั บนั ได จำ� นวน ๗ ชนั้ พญาอสรพิษ หากแต่ชาวบ้านละแวกนั้นมีความ ชั้นล่างสุดมีแอ่งน้�ำขนาดใหญ่ มองข้ึนไปยังผาน�้ำตก เชื่อกันว่านี่คือพญางูใจดีที่จะคอยปกป้องคุ้มครอง ชั้นบน จะเห็นสายน�้ำตกคดเคี้ยวตามหน้าผาและ บรรดาชาวบ้านและนักท่องเท่ียวให้แคล้วคลาด โขดหนิ พน้ื ทบ่ี รเิ วณนำ้� ตกรม่ รนื่ ดว้ ยพนั ธไ์ุ มน้ านาชนดิ จากภยนั ตรายท้ังปวง การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๒ (ปัตตานี- 16 ปัตตานี

ยะลา) และต่อด้วยทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ เปน็ ระยะทาง ๖๐ กโิ ลเมตร ทางแยกเขา้ อำ� เภอไมแ้ กน่ สายปัตตานี-ยะลา ถึงบ้านปากล่อ เล้ียวขวาไปตาม อยู่ทางซ้ายมือ เม่ือข้ามสะพานกอตอ ระยะทาง ทางลาดยางอกี ๕ กโิ ลเมตร ๘ กิโลเมตร ก็จะถึงหาดทราย-ชายบึงบ้าน ละเวง ซ่ึงมีสภาพแวดล้อมและธรรมชาติสวยงาม น�้ำตกอรัญวาริน ตั้งอยู่หมู่ท่ี ๔ ต�ำบลทุ่งพลา มีบึงขนาดใหญ่เคียงข้างหาดทรายขาวสะอาด น้�ำตกอรัญวารินเป็นน�้ำตกในเทือกเขาสันกาลาคีรี ให้บรรยากาศแตกต่างจากหาดทรายอื่น นอกจากนี้ ลักษณะน้�ำตกแบ่งออกเป็นชั้นๆ รวม ๗ ชั้น แต่ละ ยังมีศูนย์ศิลปาชีพพิเศษ (กลุ่มทอผ้าบ้านละเวง) ช้นั หา่ งกนั ๓๐๐-๕๐๐ เมตร ซ่ึงนักท่องเท่ียวสามารถไปชมการทอผ้าฝ้าย และ การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๐๙ สาย โครงการทดลองเล้ียงปลาน้ำ� กรอ่ ยไดอ้ ีกด้วย ปัตตานี-ยะลา ถึงทางแยกขวามือตรงปากทางเข้า วดั หว้ ยเงาะอกี ๖กโิ ลเมตรกถ็ งึ ตวั นำ้� ตกรวมระยะทาง หาดบางสาย ตั้งอยู่หมทู่ ่ี ๖ ต�ำบลไทรทอง ห่างจาก หา่ งจากตัวจังหวดั ๓๐ กิโลเมตร ตัวจังหวัด ๗๔ กิโลเมตร ลักษณะเป็นหาดทราย ชายทะเลยาว ๕ กโิ ลเมตร อ�ำเภอไม้แก่น หาดป่าไหม้ ต้ังอยู่หมู่ที่ ๓ ต�ำบลไทรทอง เป็น หาดทราย-ชายบึงบ้านละเวง จากตัวเมือง หาดทรายตอ่ จากหาดบางสาย นกั ทอ่ งเท่ยี วสามารถ ไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๒ (ปัตตานี-นราธิวาส) เดินทางไปท่องเท่ียวได้ตลอดท้ังปี น้ำ� ตกทรายขาว ปตั ตานี 17

เทศกาลงานประเพณี จะต้องถือศีลกินเจอย่างน้อย ๗ วันก่อนท�ำพิธี ในงานนม้ี ชี าวปตั ตานแี ละชาวจงั หวดั ใกลเ้ คยี งมารว่ ม งานสมโภชเจ้าแม่ล้ิมกอเหนี่ยว เป็นงานประเพณี พิธเี ป็นจำ� นวนมาก ที่จัดขึ้นทุกปี ในวันข้ึน ๑๕ ค�่ำ เดือนอ้าย ตามจันทรคติของจีน คือหลังวันตรุษจีน ๑๕ วัน งานแข่งขันกีฬาตกปลาสายบุรี จัดทุกวันเสาร์ (หรอื ตรงกับวันเพญ็ เดือน ๓ ตามจนั ทรคตขิ องไทย) และอาทิตย์ท่ี ๒ ของเดือนพฤษภาคมของทุกปี มีการสมโภชแห่รูปสลักไม้มะม่วงหิมพานต์ของ ที่บริเวณชายหาดวาสุกรี อ�ำเภอสายบุรี เนื่องจาก เจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวและองค์พระอ่ืนๆ โดยอัญเชิญ สภาพภูมิศาสตร์ท่ีมีชายฝั่งทะเลยาวเหยียด อุดม ออกจากศาลมาประทับบนเก้ียว ตามด้วยขบวนแห่ สมบูรณ์ไปด้วยปลานานาชนิด จึงท�ำให้กีฬาตกปลา มีพิธีลุยน�้ำ ลุยไฟและการแสดงต่างๆ โดยผู้ร่วมพิธี เป็นที่นิยมกนั อย่างแพร่หลาย งานสมโภชเจา้ แมล่ ิ้มกอเหนยี่ ว 18 ปัตตานี

ประเพณีสรงน้�ำหลวงปู่ทวดวัดช้างให้ โดยพิธี แต่งกายสวยงาม มีการฟ้อนร�ำหน้าเรือพระ มีการ สรงนำ�้ หลวงปทู่ วดวดั ชา้ งใหแ้ ละอาจารยท์ มิ ธมั มธโร นมัสการเรือพระพร้อมกับถวายภัตตาหารพระภิกษุ เป็นประเพณีเก่าแก่ที่จัดติดต่อกันมายาวนาน สามเณร ณ สนามหนา้ ทว่ี า่ การอำ� เภอ งานเฉลมิ ฉลอง นับต้ังแต่เมื่อครั้งพระครูวิสัยโสภณ(ทิม ธัมมธโร) เป็นเวลา ๕ วัน ๕ คืน อดีตเจ้าอาวาสได้ริเริ่มข้ึน ก�ำหนดจัดในวัน แรม ๑ ค่�ำ เดือน ๕ ของทุกๆ ปี มีพิธีสรงน�้ำ สนิ ค้าพนื้ เมอื งและของที่ระลกึ หลวงปู่ทวด พิธีสรงน้�ำพระพุทธรูป และรูปเหมือน ปัตตานีมีสินค้าพื้นเมืองที่น่าสนใจมากมาย เช่น บูรพาจารย์ พิธีมอบทุนการศึกษาแก่พระภิกษุสงฆ์ ปลาหมึกแห้ง น�้ำบูดู ข้าวเกรียบปลา ลูกหยีกวน และสามเณร การสรงน�้ำพระเถระผู้ใหญ่ และ เครือ่ งทองเหลือง ผ้าปาเต๊ะ เป็นตน้ รดน้�ำขอพรผู้สูงอายุ เพ่ือความเป็นสิริมงคลแก่ กิมหยง ๙๒/๑ ถนนยะรัง ต�ำบลจะบังติกอ อ�ำเภอ พุทธศาสนิกชน และเพื่อให้ลูกหลานได้แสดงความ เมืองปตั ตาน ี โทร. ๐๘ ๑ ๙๕๙ ๔๐๓๙ กตัญญูกตเวที กรงนกเขาปตั ตานี ทำ� มาจากไมไ้ ผเ่ หลาอยา่ งสวยงาม งานมหกรรมศิลปวัฒนธรรม จัดข้ึนในเดือน มแี บบให้เลือกมากมาย มีแหลง่ ผลติ อยทู่ ีต่ ลาดปรกี รี กรกฎาคม ของทุกปี ภายในมหาวิทยาลัยสงขลา หมูท่ ่ี ๓ ต�ำบลกระโด อำ� เภอเมอื งปัตตานี นครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี มีการจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การแสดงนาฏศิลป์ นิทรรศการทางวิชาการ เคร่ืองทองเหลือง ประเภทถาดชนิดต่างๆ ท่ีมีการ จ�ำหน่ายผลิตภณั ฑ์ และการสาธติ หัตถกรรมพ้ืนบ้าน ฉลุลาย ขันและภาชนะทองเหลืองแบบต่างๆ มีขาย เพอื่ ส่งเสริมภมู ิปัญญาไทย อยทู่ ถี่ นนปัตตานี งานวันปลากะพงยะหร่ิง จัดขึ้นระหว่างเดือน บ้านจิปาถะ ๑๔๗/๕ ถนนโรงเหล้าสาย ข. ต�ำบล กรกฎาคม-สิงหาคม ของทุกปี บริเวณชายหาด รสู ะมแิ ล อำ� เภอเมอื งปตั ตานี โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๗๒๐๓, ตะโละกาโปร์ มีการแข่งขันรับประทานปลากะพง ๐๘ ๖๙๖๕ ๔๕๖๐ การประกวดธิดาปลากระพง การประกวดท�ำอาหาร จากปลากระพง และจำ� หนา่ ยผลติ ภณั ฑ์อาหารทะเล บุหงาตานี ๕๕/๑๑ ถนนเจริญประดิษฐ์ ต�ำบล สะบารัง อ�ำเภอเมอื งปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๓๒ ๓๒๐๒, ประเพณีชักพระ เป็นพิธีร�ำลึกถึงวันรับเสด็จ ๐๘ ๖๙๕๕ ๐๙๔๘ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากลับจากจ�ำพรรษา และแสดงพระอภิธรรม ๗ คัมภีร์ โปรดพระพุทธ ผ้าจวนตานี ผ้าไหมมัดหม่ีลายจวนตานี สินค้าแห่ง มารดา ณ ดาวดึงส์ในวันแรม ๑ ค�่ำ เดือน ๑๑ ภูมิปัญญารางวัล “นกยูงพระราชทาน” นับเป็น ครั้งพุทธกาล ต่อมาได้กลายเป็นงานประเพณี ผ ้ า ท อ พ้ื น เ มื อ ง จ า ก ภู มิ ป ั ญ ญ า ข อ ง บ ร ร พ บุ รุ ษ ท่ีจัดขึ้นทุกปี โดยพุทธศาสนิกชนในท้องท่ี ท่ีสะท้อนตัวตนของชาวปักษ์ใต้ได้อย่างชัดเจน อ�ำเภอโคกโพธ์ิและใกล้เคียงจะชักลากเรือพระ เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นอย่างยิ่ง“จวนจูวา” ที่ตกแต่งอย่างสวยงามจากวัดต่างๆ ผู้ร่วมขบวน ลายทักทอที่ปรากฏบนผืนผ้าที่ก้ันระหว่างตัวผ้า และหัวผ้าโดยค�ำว่า จวน จึงเป็นดั่งตราประทับ ปตั ตานี 19

ที่บ่งบอกว่าเป็นผ้าท่ีผลิตจากเมืองปัตตานีเท่านั้น กิจกรรมท่ีนา่ สนใจ และกลายเป็นท่ีมาของการเรียกขานกันติดปากว่า น่ังเรือชมห่ิงห้อย ณ เกาะปูลากูแน ต�ำบลบางปู “ผา้ ทอลายจวนตาน”ี อ�ำเภอยะหร่ิง เป็นกิจกรรมซ่ึงชุมชนท่องเท่ียวบางปู ผ้าปาเต๊ะ ผลิตภัณฑ์จากผ้าปาเต๊ะ เช่น ผ้าตัดเสื้อ ได้จัดไว้ให้บริการแก่นักท่องเท่ียวท่ีสนใจน่ังเรือ ผ้าโสร่ง ผ้าปโู ตะ๊ ผ้าเชด็ หน้า ผ้ารองจาน มจี �ำหนา่ ย ไปตามล�ำคลองบางปู ชมบรรยากาศโดยรอบของ หน้าตลาดเทศบาล ป่าชายเลนยะหร่ิง สัมผัสวิถีชีวิตชาวประมงพื้นบ้าน และชมแสงของฝูงหิ่งห้อยท่ีส่องระยิบระยับไป ปาเต๊ะ @ ปตานี ศูนย์รวมผ้าปาเต๊ะ สาขา ๑ ถนน ทั่วทั้งเกาะปูลากูแน ค่าเช่าเหมาเรือยาวล�ำละ นิพิธ และสาขา ๒ ต�ำบลสะบารัง อ�ำเภอเมือง ๗๐๐ บาท (๑๐ ทน่ี ง่ั ) ตดิ ตอ่ ประธานชมุ ชนทอ่ งเทย่ี ว ปัตตานี เปดิ ทุกวนั เวลา ๑๐.๐๐ - ๑๙.๐๐ น. โทร. บางปู (นายลาเตะ๊ มาหะมะ) โทร. ๐๘ ๑๙๕๗ ๐๖๗๘, ๐๘ ๑๗๓๖ ๖๗๙๘ ๐๘ ๘๓๘๙ ๔๕๐๘ หรอื ที่ สมาคมธรุ กจิ การทอ่ งเทย่ี ว โรตีกรอบ ปัจจุบันมีสูตรออกมามากมาย ผ่านการ จังหวัดปัตตานี โทร. ๐๘ ๕๘๙๒ ๔๒๔๓ และ ประยกุ ตจ์ นเปน็ ทรี่ ู้จักและนิยมรบั ประทานกนั ทว่ั ไป ส� ำ นั ก ง า น ท ่ อ ง เ ที่ ย ว แ ล ะ กี ฬ า จั ง ห วั ด ป ั ต ต า นี ท้ังเป็นอาหารเช้า อาหารว่าง รับประทานได้ทุกเพศ โทร. ๐ ๗๓๔๖ ๐๓๙๙ ทุกวยั ลกู หยกี วนของอำ� เภอยะรงั เปน็ ลกู หยกี วนชนดิ ไมม่ ี ตวั อย่างรายการน�ำเทยี่ ว เมล็ด รสกลมกล่อม แปรรูปเป็นลูกหยีฉาบน�้ำตาล ลูกหยกี วน ลกู หยีแก้ว ลูกหยคี ลุกนำ้� ปลาหวาน “วันเดียว....เทย่ี วปัตตาน”ี ๐๘.๐๐ น. ออกจากที่พักอ�ำเภอเมืองปัตตานี ปลาหมึกแห้ง ที่ข้ึนช่ือของจังหวัดปัตตานีมาจาก เยย่ี มชม “มสั ยดิ กลางจงั หวดั ปตั ตาน”ี อ�ำเภอปะนาเระ เป็นปลาหมึกตัวโตขาวใส รสชาติดี ๐๙.๐๐ น. เย่ียมชม “มัสยิดกรือแซะ” สักการะ ไมเ่ คม็ จัด เจ้าแม่ลิ้มกอเหน่ียว ณ ฮวงซุ้ยเจ้าแม่ ลิ้มกอเหนี่ยว ซ้ือของฝากของจังหวัด น�้ำบูดู เป็นส่วนประกอบส�ำคัญในการท�ำข้าวย�ำ ปตั ตานี ซ่ึงเป็นอาหารพื้นเมืองภาคใต้ น้�ำบูดูจากอ�ำเภอ ๑๐.๓๐ น. เยี่ยมชม “วังยะหริ่ง” และซ้ือกาแฟ สายบรุ ีถือว่าเป็นน้�ำบดู ทู ด่ี ี อรอ่ ยและเกบ็ ไวไ้ ดน้ าน ผสมเห็ดหลนิ จอื ข้าวเกรียบปลา เป็นของพ้ืนเมืองท่ีขึ้นชื่ออีกอย่าง ๑๒.๐๐ น. รบั ประทานอาหารกลางวนั หนงึ่ ของอำ� เภอสายบรุ ี มีกล่นิ หอม กรอบ อรอ่ ย ๑๓.๓๐ น. เยย่ี มชม “มสั ยดิ บา้ นดาโตะ๊ หรอื มสั ยดิ นอกจากนีย้ งั มีผลิตภัณฑ์จากยา่ นลเิ ภา เช่น กระเปา๋ ดาโตะ๊ ” หมวก ตะกร้า พัด ชุดรับแขกหวายผสมย่านลิเภา ๑๔.๓๐ น. เยี่ยมชมอ�ำเภอสายบุรี หรือเมืองสาย ผลติ และจำ� หนา่ ยทร่ี า้ นจำ� หนา่ ยผลติ ภณั ฑร์ าชทณั ฑ์ ชมแหล่งท�ำเครื่องประดับเพชร ทอง ของเรอื นจำ� จงั หวัดปัตตานี นาก ลายพนื้ เมอื ง ทร่ี า้ นเพชรฮาดี และ ซือ้ สนิ ค้าโอทอ็ ป 20 ปตั ตานี

๑๖.๓๐ น. เดินทางกลับอ�ำเภอเมือง จังหวัด เซาท์เทิร์นวิว ๓๙๙ ถนนหนองจิก ต�ำบลรูสะมิแล ปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๓๑ ๙๒๔๘- ๕๔ โทรสาร ๐ ๗๓๓๑ ๙๒๕๕ www.southernviewhotels.com จำ� นวน ๘๗ หอ้ ง “ไหวพ้ ระ อ่มิ บญุ ๙ วดั ” ราคา ๖๕๐-๒,๐๐๐ บาท ๐๗.๐๐ น. ออกจากที่พักอ�ำเภอเมืองปัตตานี สักการะและขอพรจากหลวงปู่ทวด ไทยสวุ รรณ ๑๐๓ หมู่ที่ ๘ ถนนนาเกลือ ตำ� บลบานา วดั ช้างให้ โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๑๕๘๔, ๐ ๗๓๔๒ ๓๑๐๑ จ�ำนวน ๐๘.๓๐ น. เยยี่ มชมวดั อรญั วาสกิ าราม (วดั หว้ ยเงาะ) ๔๐ หอ้ ง ราคา ๑๕๐-๖๐๐ บาท ๐๙.๐๐ น. นมัสการหลวงพอ่ พล วัดนาประดู่ นาเกลือ วิลล่า รีสอร์ท ๑๐๓/๕๕ ถนนนาเกลือ ๑๐.๐๐ น. สักการะเจดีย์หลวงพ่อท่านนอง ต�ำบลบานา โทร. ๐ ๗๓๔๑ ๔๑๒๗, ๐๘ ๙๗๓๗ ธมมภูโต วดั ทรายขาว ๒๙๐๙ จ�ำนวน ๔๘ หอ้ ง ราคา ๓๐๐-๘๐๐ บาท ๑๐.๓๐ น. เยี่ยมชมวัดศรีมหาโพธ์ิ บ้านสวนริมน�้ำ ๑/๑ (หลังโรงพยาบาลปัตตานี) ๑๑.๑๕ น. นมสั การหลวงพอ่ คำ� ณ วดั มจุ ลนิ ทวาปี ถนนสฤษดิ์ ต�ำบลอาเนาะรู โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๓๕๖๖ มหาวหิ าร จ�ำนวน ๓๒ ห้อง ราคา ๕๕๐-๖๕๐บาท ๑๒.๐๐ น. รับประทานอาหารกลางวนั ๑๓.๓๐ น. เยี่ยมชมวดั บรู พาราม ปาร์ควิว รีสอร์ท ๙๑-๙๒ หมู่ที่ ๕ ต�ำบลรูสะมิแล ๑๔.๐๐ น. สักการะพระพุทธชินราชจ�ำลอง โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๕๑๐๐-๔ โทรสาร ๐ ๗๓๓๓ ๕๑๐๕ ณ วัดปยิ าราม E-mail : [email protected] จ�ำนวน ๑๕.๐๐ น. เยี่ยมชมวดั ส�ำเภาเชย ๗๗ ห้อง ราคา ๖๘๐-๑,๕๐๐ บาท ๑๖.๓๐ น. เดินทางกลบั แพลเล็สโฮเต็ล ๑๐-๑๒ ซอยตลาดเทศวิวัฒน์ ๒ ถนนพิพิธ ต�ำบลอาเนาะรู โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๑๗๑, ๐ ๗๓๓๔ ๙๗๑๑ จ�ำนวน ๖๙ ห้อง ราคา ๒๒๐- สิ่งอ�ำนวยความสะดวก ๕๐๐ บาท สถานที่พกั มาย การ์เดนส์ ๘/๒๘ ถนนเจริญประดิษฐ์ (ราคาห้องพักในเอกสารน้ีเปล่ียนแปลงได้ โปรด (ส่ีแยกหอนาฬิกา) ต�ำบลสะบารัง โทร. ๐ ๗๓๓๓ สอบถามจากโรงแรมก่อนเขา้ พกั ) ๑๐๕๕-๘ โทรสาร ๐ ๗๓๓๓ ๖๒๑๗, E-mail : อ�ำเภอเมืองปตั ตานี [email protected] จ�ำนวน ๑๓๕ ซี เอส ปัตตานี ๒๙๙ หมทู่ ่ี ๔ ถนนหนองจิก ต�ำบล หอ้ ง ราคา ๓๖๐-๘๐๐ บาท รสู ะมแิ ลโทร.๐๗๓๓๓๖๐๙๐-๖,๐๗๓๓๓๕๐๙๓-๔ ศานติสุข ๒๙ ถนนพิพิธ ต�ำบลอาเนาะรู โทร. โทรสาร๐๗๓๓๓๑๖๒๐www.cspattanihotel.com, ๐ ๗๓๓๔ ๙๑๒๒ จ�ำนวน ๓๘ ห้อง ราคา ๑๗๐ - E-mail: [email protected] จ�ำนวน ๔๐๐ บาท ๑๒๕ ห้อง ราคา ๑,๐๐๐-๕,๐๐๐ บาท ปตั ตานี 21

รา้ นอาหาร ลอนดอน ๘๙/๑๕ ถนนยะรัง ต�ำบลอาเนาะรู โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๖๙๗, ๐ ๗๓๓๔ ๙๖๘๑ เปิดเวลา อ�ำเภอเมืองปัตตานี ๑๐.๐๐-๒๑.๐๐ น. (อาหารไทย จีน) ข้าวย�ำเบญจรงค์ ๕ สี ๗/๔ ถนนหนองจิก โทร. ๐๘ ๙๐๕๒ ๗๓๗๐ เปิดเวลา ๑๔.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. วังคิงส์ ๗/๑๒ ถนนหนองจิก หน้าแขวงการทาง จงั หวัดปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๘๖๗๐ เปิด ๐๖.๐๐- ครวั เฟือ่ งฟา้ ๑๐๔ ถนนหนองจกิ ตรงขา้ มวิทยาลยั ๑๕.๓๐ น. (ขนมจนี ปักษใ์ ต้ ๓ น้ำ� ยา) เทคนิคปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๒๔๘๘ เปิดเวลา ๑๐.๐๐-๐๑.๐๐ น. (อาหารตามสั่ง) สตอร่ี (Story) โรงแรมเซาท์เทิร์นวิว ๓๙๙ ถนนหนองจกิ โทร. ๐ ๗๓๓๑ ๙๒๔๘-๕๔ เปิดเวลา ไทปันซีฟูด ๑๗/๒๔๙ ถนนชลประทาน โทร. ๐๗.๐๐-๐๒.๐๐ น. (อาหารไทย) ๐ ๗๓๓๑ ๒๑๓๖ เปิดเวลา ๑๐.๐๐ - ๒๒.๐๐ น. สวนไม้ ๓๕ ถนนปัตตานีภิรมย์ ต�ำบลอาเนาะรู นภาสุก้ี ๒๓/๓๗ ถนนหนองจิก โทร. ๐ ๗๓๓๓ โทร. ๐ ๗๓๓๑ ๘๐๘๕ เปดิ เวลา ๑๐.๐๐ - ๒๒.๐๐ น. ๔๕๒๒ เปดิ เวลา ๐๙.๐๐-๒๐.๓๐ น. (อาหารตามสงั่ ) อารีนีโภชนา ๑๗/๖๙ ถนนเจริญประดิษฐ์ โทร. น�ำรส ๗ ถนนพพิ ิธ โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๘๑๐๓ เปิดเวลา ๐ ๗๓๓๓ ๔๓๐๑, ๐๘ ๑๘๙๗ ๕๕๐๕ เปิดเวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๓๐ น. (อาหารตามส่งั ) ๑๐.๐๐-๒๑.๐๐ น. (อาหารมสุ ลมิ ) บุหงารายา โรงแรม ซี.เอส. ปัตตานี ถนนหนองจิก อู๋แต่เต๊ียม ๓/๒ ถนนปรีดา ตรงสี่แยกไฟแดงถนน โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๖๐๙๐ เปิดเวลา ๐๖.๐๐-๒๓.๐๐ ปรีดา (อาหารเช้า ขนมจบี ซาลาเปา) น. (อาหารพื้นเมอื ง อาหารไทย อาหารนานาชาติ) ไพลิน โรงแรมมาย การ์เดนส์ โทร. ๐ ๗๓๓๓ อำ� เภอยะหรง่ิ ๑๐๕๕-๘ เปิด ๐๖.๐๐-๐๑.๐๐ น. (อาหารไทย อาหารนานาชาต)ิ อามนี โภชนา ๒๑/๑๑ หมู่ ๒ ต�ำบลยามู มาดินาห์ ๔๘ ถนนอาลีอุทิศ โทร. ๐ ๗๓๓๑ อ�ำเภอสายบุรี ๐๔๕๘ เปิดเวลา ๐๙.๐๐-๑๗.๐๐ น. (อาหาร มุสลิม) มสุ ลมิ โภชนา ๑๘ ถนนสายบรุ ี โทร. ๐ ๗๓๓๕ ๔๐๔๘ ริเวอร์ ๘๒ /๑ ถนนหนองจิก ต�ำบลรูสะมิแล โทร. นอกจากนใ้ี นตวั เมอื งมตี ลาดโตร้ งุ่ อยบู่ รเิ วณตรงขา้ ม ๐ ๗๓๓๓ ๑๓๐๘, ๐ ๗๓๓๓ ๖๑๓๒ เปิดเวลา โรงแรมมายการเ์ ดนส์ และริมแมน่ ้�ำปตั ตานี มอี าหาร ๑๑.๐๐-๒๑.๐๐ น. (อาหารไทย อาหารทอ้ งถิน่ ) จ�ำหน่ายมากมายหลายชนดิ รูกัยยะห์ ๒๘/๑๕ ถนนโรงเหล้า สาย ข. โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๗๘๙๑ เปิดเวลา ๐๗.๐๐-๑๖.๐๐ น. (อาหารมุสลมิ ) 22 ปัตตานี

บรษิ ัทน�ำเทีย่ ว สดชื่น แทรแวล ๑/๑๕๔ ถนนเจริญประดิษฐ์ หจก. อัล ฮิจญ์จเราะฮ. แอนด์ แทรเวล ๘๒/๒ ต�ำบลรูสะมิแล โทร. ๐ ๗๓๓๕ ๐๓๔๕ โทรสาร ถนนยะรัง ต�ำบลจะบังติกอ อ�ำเภอเมืองปัตตานี ๐ ๗๓๓๑ ๓๖๐๐ Email:sodchuen-travel@ โทร. ๐ ๗๓๓๑ ๑๘๘๐ โทรสาร ๐ ๗๓๓๓ ๗๑๑๙ hotmail.com. E-mail : [email protected] ปัตตานี 23

หมายเลขโทรศพั ท์ส�ำคญั โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๘๔๓๕, ๐ ๗๓๓๑ ๓๙๐๙ ประชาสัมพนั ธจ์ ังหวดั โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๐๐๒, ๐ ๗๓๓๓ ๑๑๕๔ ส�ำนักงานจงั หวัดปตั ตาน ี โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๐๑๕ โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๔๓๓๓, ที่ว่าการอ�ำเภอเมอื งปตั ตานี ๐ ๗๓๓๓ ๗๑๔๑ เทศบาลเมอื งปัตตานี โทร. ๐ ๗๓๓๓ ๑๘๕๙-๖๓ โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๐๑๘, โรงพยาบาลปัตตานี ๐ ๗๓๓๔ ๘๖๐๒ สถานตี ำ� รวจภูธรเมืองปัตตานี โทร. ๑๑๙๓, ๑๕๘๖ โทร. ๑๑๕๕ ต�ำรวจทางหลวง โทร. ๐ ๗๓๓๔ ๙๓๒๐, ต�ำรวจท่องเทยี่ ว ๐ ๗๓๓๔ ๙๔๘๐ ตรวจคนเขา้ เมอื งทา่ เรือปตั ตาน ี โทร. ๑๑๘๒ โทร. ๑๑๓๓ กรมอุตนุ ยิ มวทิ ยา โทร. ๐ ๗๓๔๖ ๐๓๙๙ สอบถามหมายเลขโทรศัพท์ ส�ำนกั งานทอ่ งเทีย่ วและกฬี าจงั หวดั ปตั ตาน ี 24 ปัตตานี

ศนู ยข์ อ้ มลู ทอ่ งเทยี่ ว ททท. การท่องเท่ียวแหง่ ประเทศไทย สำ�นกั งานใหญ่ ๑๖๐๐ ถนนเพชรบุรี แขวงมักกะสัน เขตราชเทวี กรงุ เทพฯ ๑๐๔๐๐ โทร. ๐ ๒๒๕๐ ๕๕๐๐ โทรสาร ๐ ๒๒๕๐ ๕๕๑๑ E-mail: [email protected] Website: www.tourismthailand.org กระทรวงการท่องเท่ียวและกฬี า ๔ ถนนราชดำ�เนนิ นอก เขตปอ้ มปราบศตั รูพา่ ย กรงุ เทพฯ ๑๐๑๐๐ เปิดบริการทุกวัน ๐๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. โทร. ๐ ๒๒๘๓ ๑๕๕๖ ททท. สำ�นกั งานนราธิวาส ปรบั ปรงุ ข้อมูล ๑๐๒/๓ หมทู่ ี่ ๒ ถนนนราธวิ าส-ตากใบ กันยายน ๒๕๕๗ ตำ�บลกะลวุ อเหนอื อำ�เภอเมอื งนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส โทรศพั ท์ ๐ ๗๓๕๒ ๒๔๑๑ โทรสาร ๐ ๗๓๕๒ ๒๔๑๓ E-mail: [email protected] พืน้ ที่ความรับผิดชอบ: นราธิวาส ยะลา ปัตตานี ปตั ตานี 25





เรอื กอและ ๐๘.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. ทุกวนั บรกิ ารขอ้ มลู ทอ่ งเทย่ี วทางโทรสาร ๒๔ ชวั่ โมง WE-mebasiilt:ein: [email protected] ขอ้ มลู : ททท. ส�ำ นักงานนราธวิ าส กองขา่ วสารท่องเทย่ี ว (โทร. ๐ ๒๒๕๐ ๕๕๐๐ ตอ่ ๒๑๔๑ - ๕) ออกแบบและจัดพมิ พ์ : กองข่าวสารท่องเท่ียว ฝ่ายบรกิ ารการตลาด ข้อมูลรายละเอียดทรี่ ะบใุ นเอกสารนอ้ี าจมกี ารเปล่ียนแปลงได้ ลขิ สิทธิข์ องการท่องเที่ยวแหง่ ประเทศไทย กนั ยายน ๒๕๕๗ ห้ามจ�ำ หน่าย