MONTHLY REPORT 06/2021

รายละเอยี ดเอกสารแนบ ๕



บนั ทกึ ขอ้ ความ สว่ นราชการ กรมตรวจบัญชสี หกรณ์ สานกั มาตรฐานการบัญชแี ละการสอบบญั ชี โทร. 0 2282 5886 11 ที่ กษ 0404/ วนั ที่ กนั ยายน 2564 2 เรอ่ื ง แนวทางการปฏิบตั ิทางบญั ชีสาหรบั สหกรณท์ ่ีได้รบั เงินสนับสนนุ โครงการต่าง ๆ ในสถานบี รกิ ารนา้ มัน 1 เรยี น ผู้อานวยการสานักงานตรวจบญั ชสี หกรณ์ที่ 1 - 10 ผอู้ านวยการสานกั งานตรวจบญั ชสี หกรณก์ รุงเทพมหานคร ตามหนังสือบริษัท บางจาก คอร์ปอเรชั่น จากัด (มหาชน) ที่ 14000/143/2563 ลงวันที่15 ธันวาคม 2563 ขอหารือวิธีการบันทึกบัญชีเมื่อมีการลงทุนทรัพย์สินและอัตราค่าเส่ือมราคาทรัพย์สินภายใน สถานีบริการน้ามันบางจากของสหกรณ์ เน่ืองจากบริษัทได้มีโครงการต่าง ๆ ในการสนับสนุนการปรับปรุงสถานี บริการน้ามันบางจากของสหกรณ์ ซ่ึงพบว่ามีประเด็นการบันทึกบัญชีค่าเสื่อมราคาและค่าตอบแทนสิทธิการเช่า ท่ีสหกรณ์แตล่ ะแห่งปฏบิ ัติแตกต่างกัน นัน้ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ จึงจัดทาแนวทางการปฏิบัติทางบัญชีสาหรับสหกรณ์ท่ีได้รับเงิน สนับสนุนโครงการต่าง ๆ ในสถานีบริการน้ามัน ปรากฏตามเอกสารท่ีแนบมาพร้อมนี้ เพื่อให้การจัดทาบัญชี ของสหกรณเ์ ปน็ ไปอย่างมมี าตรฐานและถอื ปฏิบัตเิ ปน็ แนวเดยี วกัน สหกรณส์ ามารถนาข้อมูลไปใช้ในการบริหาร จดั การไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ อีกท้ังเป็นประโยชน์ต่อการตัดสินใจเชิงเศรษฐกิจของสมาชิกและผู้ใช้งบการเงิน ของสหกรณโ์ ดยให้ถือปฏิบัตติ ั้งแตบ่ ัดน้เี ป็นตน้ ไป จึงเรียนมาเพื่อทราบและแจ้งให้สานักงานตรวจบัญชีสหกรณ์ในพื้นท่ีท่ีรับผิดชอบ เพ่ือแจ้ง ผู้สอบบัญชีสหกรณ์ในสังกัดทราบและถือปฏิบัติในการให้คาแนะนาด้านการบันทึกบัญชีแก่สหกรณ์ที่ ได้รับเงิน สนับสนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนา้ มนั ต่อไป

แนวทางการปฏิบตั ิทางบัญชีสำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนุนโครงการตา่ ง ๆ ในสถานีบรกิ ารน้ำมัน ด้วยปัจจุบันมีสหกรณ์หลายแห่งดำเนินธุรกิจจัดหาสินค้ามาจำหน่ายโดยเปิดสถานีบริการน้ำมัน ซึ่งการดำเนินธุรกิจดังกล่าวถือเป็นธุรกิจที่สำคัญอีกธุรกิจหนึ่งของสหกรณ์ที่ปราก ฏอยู่ในรายงานทางการเงิน การดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น การจัดซื้อน้ำมันเชื้อเพลิง การขายน้ำมันเชื้อเพลิง หรือการดำเนินการใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสถานีบริการน้ำมัน อาทิ สหกรณ์ได้รับเงินสนับสนุนโครงการต่าง ๆ เช่น โครงการปรับปรุง ภาพลักษณ์ โครงการพัฒนาสถานีบริการใหม่ เป็นต้น กิจกรรมต่าง ๆ ดังกล่าว มีผลต่อวิธีปฏิบัติทางบัญชี ของสหกรณ์ด้วย ดังนั้น กรมตรวจบัญชีสหกรณ์จึงได้จัดทำแนวทางการปฏิบัติทางบัญชีสำหรับสหกรณ์ท่ีได้รับเงิน สนับสนุนโครงการต่าง ๆ ในสถานีบริการน้ำมัน เพื่อให้สหกรณ์ถือปฏิบัติทางบัญชีเป็นแนวทางเดียวกัน โดยแบง่ เป็น 4 ส่วน พรอ้ มท้งั ตวั อย่างการบนั ทกึ บัญชแี ละภาคผนวก ดงั น้ี ส่วนท่ี 1 หลักเกณฑแ์ ละวิธีดำเนินธุรกิจสถานีบรกิ ารนำ้ มัน ส่วนที่ 2 การบันทกึ บญั ชี ส่วนที่ 3 การแสดงรายการในงบการเงนิ สว่ นท่ี 4 การเปดิ เผยขอ้ มูลในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ สว่ นท่ี 1 หลกั เกณฑ์และวิธดี ำเนินธุรกจิ สถานีบริการนำ้ มนั สหกรณ์ที่มีความประสงค์ดำเนินธรุ กจิ สถานีบริการน้ำมนั สหกรณ์ต้องตรวจสอบคุณสมบัติและเงื่อนไข การเข้ารว่ มโครงการ ดังน้ี 1. เปน็ ความประสงคข์ องสหกรณจ์ ะเปิดสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 2. สหกรณ์จดทะเบียนถูกตอ้ งตามกฎหมายสหกรณ์ 3. สหกรณ์นำเข้าที่ประชุมใหญ่สามัญประจำปีเพื่อขออนุมัติจากที่ประชุมใหญ่สามัญประจำปี ให้สหกรณ์สามารถดำเนนิ ธุรกจิ สถานบี รกิ ารนำ้ มัน 4. สหกรณ์กำหนดทำเลท่ีต้ังสถานบี รกิ ารน้ำมนั หลังจากนั้นสหกรณ์และบริษัทให้บริการสถานีบริการน้ำมัน จะร่วมกันพิจารณาความเหมาะสม ของทำเลที่ตั้งสถานีบริการน้ำมันและร่วมกันวิเคราะห์แผนการลงทุน กฎหมาย ข้อบังคับต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ สหกรณ์ เมื่อบริษัทฯ และสหกรณ์เห็นชอบร่วมกันในการเปิดสถานีบริการน้ำมัน สหกรณ์ต้องไปดำเนินการ เพื่อขออนุญาตจดทะเบียนเป็นผู้ค้าน้ำมันเชื้อเพลิง ตามมาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติการค้าน้ำมันเชื้อเพลิง พ.ศ. 2543 พรอ้ มดว้ ยหลกั ฐานประกอบ ดังนี้ 1. สำเนาหนงั สอื รับรองการจดทะเบยี นนติ บิ ุคคลทีอ่ อกให้ไมเ่ กิน 6 เดือน 2. เอกสารแสดงสทิ ธใ์ิ นการใชส้ ถานทเ่ี พ่อื ประกอบกิจการสถานบี ริการ 3. เอกสารอนญุ าตใหใ้ ช้เครอื่ งหมายการคา้ (ถ้าม)ี 4. หนังสือมอบอำนาจ (ถ้ามี) พร้อมสำเนาบัตรประจำตัวประชาชนของผู้มอบอำนาจ และ ผู้รับมอบอำนาจ แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ี่ไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 1 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

แผนผงั แสดงขน้ั ตอนการดำเนนิ การสถานบี รกิ ารนำ้ มัน (กรณีสร้างสถานบี ริการครง้ั แรก) จดุ เรมิ่ ต้น สหกรณ์พิจารณาการลงทุน ผ่านมติทีป่ ระชมุ ใหญ่สามญั ประจำปี พิจารณาอนมุ ัติ ไมอ่ นุมตั ิ อนุมตั ิ จุดสิน้ สดุ พิจารณาวิเคราะห์แผนการลงทนุ กฎหมาย ขอ้ บังคบั ท่เี ก่ยี วข้อง และสำรวจทำเลทีต่ งั้ ผดู้ ำเนนิ การ : สหกรณ์, บริษทั สหกรณพ์ จิ ารณาจาก List จัดหาผ้รู บั เหมาตาม SPEC งาน สหกรณ์รับภาระคา่ ใชจ้ ่ายในการ รายช่ือผูร้ บั เหมาท่ีบริษัทฯ ผ้ดู ำเนนิ การ : สหกรณ์ ดำเนินการที่เกิดข้ึนทั้งหมด และ ส่งใหห้ รือสหกรณ์จดั หาเอง สหกรณด์ ำเนินการเรื่องตา่ ง ๆ ดงั นี้ รบั มอบงานและสหกรณบ์ นั ทกึ - ขออนญุ าตจดทะเบียนเปน็ ผู้ค้า ตัวแทนจากบรษิ ัทฯ สินทรัพย์ของตนเอง รว่ มตรวจรบั งาน นำ้ มนั เชอื้ เพลงิ ผ้ดู ำเนนิ การ : สหกรณ์, บรษิ ทั - จดทะเบียนสญั ญาแบง่ เช่าท่ดี นิ / บนั ทึกรบั เงนิ คา่ ตอบแทนสิทธิ สัญญาเชา่ ท่ดี ินต่างตอบแทนพิเศษ การเชา่ และค่าตอบแทนอ่ืน ๆ - จัดทำสญั ญาแตง่ ตัง้ ผู้ประกอบการ ผู้ดำเนินการ : สหกรณ,์ บริษัท บริหารสถานีบรกิ ารน้ำมันจนครบ จุดส้ินสุด ตามอายสุ ญั ญา ผ้ดู ำเนนิ การ : สหกรณ์ แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ี่ไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 2 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

สหกรณ์ดำเนนิ การขอจดทะเบยี นเป็นผู้คา้ นำ้ มันเช้อื เพลิง 1. เมื่อสหกรณ์ยื่นเอกสารขอจดทะเบียนพนักงานเจ้าหน้าท่ีของกรมธุรกิจพลังงานตรวจสอบ คำขอและเอกสารประกอบคำขอว่าครบถ้วนหรือไม่ พร้อมทั้งตรวจสอบที่ตั้งสถานีบริการว่าซ้ำกับรายที่เคยรับ จดทะเบียนไว้หรือไม่ หากพบว่ามีที่ตั้งซ้ำกับรายที่เคยจดทะเบียนไว้แล้ว กรมธุรกิจพลังงานจะรับจดทะเบียน รายใหมซ่ ึ่งมเี อกสารสิทธใ์ิ นการใชส้ ถานท่ีประกอบกจิ การและมีหนงั สอื แจ้งให้รายเกา่ มาแจ้งเลกิ ภายใน 30 วัน 2. กรมธุรกิจพลังงานจะบันทึกการรับจดทะเบียนลงในสมุดทะเบียนผู้ค้าน้ำมัน ตามมาตรา 11 (สถานบี ริการ) เพือ่ ออกคำขอเลขท่ี และทะเบยี นเลขท่ีใหส้ หกรณ์ การจ่ายค่าธรรมเนียมการคา้ น้ำมันเชื้อเพลิงของสหกรณ์ 1. เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่ได้ตรวจสอบคำขอและหลักฐานประกอบคำขอพบว่าถูกต้องและ ครบถ้วนแล้ว จะดำเนินการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมตามกฎกระทรวง กำหนดค่าธรรมเนียม ค่าธรรมเนียมรายปี จากสหกรณ์ โดยหลักเกณฑ์ และวิธีการชำระค่าธรรมเนียมรายปี สำหรับผู้ค้าน้ำมันและผู้ขนส่งน้ำมัน พ.ศ. 2545 โดยผ้คู า้ นำ้ มันตามมาตรา 11 เรียกเกบ็ ดงั น้ี - คำขอ 100.00 บาท - ใบทะเบยี น 1,000.00 บาท - ค่าธรรมเนียมรายปี สำหรับผู้ค้าน้ำมันที่มีหัวจ่ายไม่เกิน 5 หัวจ่าย ปีละ 1,000.00 บาท สำหรับผูค้ า้ น้ำมันท่ีมีหัวจ่ายเกนิ 5 หัวจ่าย ให้คิดหัวจ่ายที่เกินหัวจ่ายละ 100.00 บาท แต่เม่ือรวมกันแลว้ ไมเ่ กนิ 5,000.00 บาท 2. สหกรณ์ต้องชำระค่าธรรมเนียมรายปีตั้งแต่ปีที่สองเป็นต้นไป ให้ชำระภายใน เดือนกมุ ภาพนั ธ์ของทุกปี สหกรณ์จดทะเบียนสัญญาแบง่ เช่าท่ีดิน/สัญญาเช่าทด่ี นิ ต่างตอบแทนพิเศษ เมื่อสหกรณ์ดำเนินการเรื่องต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการจัดหาผู้รับเหมาตามมาตรฐานที่บริษัทฯ กำหนด เพื่อดำเนินการก่อสร้างสถานีบริการน้ำมัน รวมถึงขอจดทะเบียนเป็นผู้ค้าน้ำมันเชื้อเพลิงเรียบร้อยแล้ว สหกรณ์ ต้องดำเนินการจดทะเบียนสัญญาแบ่งเช่าที่ดินหรือสัญญาเช่าที่ดินต่างตอบแทนพิเศษกับบริษัทฯ ให้แล้วเสร็จ กอ่ นการเปิดให้บรกิ ารน้ำมัน สหกรณ์จดั ทำสญั ญาแต่งตัง้ ผู้ประกอบการ สหกรณ์ต้องดำเนินการจดทะเบียนสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการกับบริษัทฯ โดยสหกรณ์ อาจดำเนินการพร้อมกันกับการจดทะเบียนสัญญาแบ่งเช่าที่ดินหรือสัญญาเช่าที่ดินต่างตอบแทนพิเศษ เมื่อการก่อสร้างสถานีบริการน้ำมันเสร็จสิ้น รวมทั้งระบบ POS และตู้ KIOSK สหกรณ์จะบันทึกรับรู้ทรัพย์สิน เป็นของสหกรณ์พร้อมทั้งคิดค่าเสื่อมราคาตามระเบียบนายทะเบียนสหกรณ์กำหนด ส่วนป้ายเครื่องหมายการค้า ตดิ ตงั้ บนเสา HIGHWAY SIGN เป็นกรรมสทิ ธ์ขิ องบรษิ ัทฯ แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ท่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 3 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

ขอ้ สงั เกต ระหว่างดำเนนิ การต่าง ๆ หากมีค่าใช้จา่ ยเกดิ ขึน้ สหกรณ์เป็นผรู้ ับภาระคา่ ใชจ้ า่ ยท้ังจำนวน บริษัทฯ มีสิทธิบอกเลิกสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการได้ทันที และ/หรือมีสิทธิเรียกค่าเสียหายใด ๆ ท่ีเกดิ จากผปู้ ระกอบการได้ เมื่อ 1. ปริมาณการซื้อน้ำมันในแตล่ ะเดอื นของผปู้ ระกอบการตำ่ กวา่ ปรมิ าณทผี่ ปู้ ระกอบการขายไดจ้ รงิ 2. ผ้ปู ระกอบการไม่ซ้ือนำ้ มนั จากบรษิ ทั ฯ เปน็ เวลา 1 เดอื น โดยไม่มเี หตุอันควร 3. มีการซ้ือหรือรบั น้ำมนั หรอื ผลิตภัณฑป์ ิโตรเลียมจากผู้คา้ รายอ่ืนเขา้ มาในทีส่ ถานที่จำหน่ายนำ้ มัน 4. มีการปลอมปนคุณภาพน้ำมัน หรือมีการนำน้ำมันของผู้ค้ารายอื่นมาเก็บไว้ในบริเวณสถานที่ จำหน่ายน้ำมนั 5. ผปู้ ระกอบการปฏบิ ตั หิ รือละเว้นไมค่ วบคมุ ดูแลจนมกี ารผิดเง่อื นไขในสญั ญาแต่งตั้งผูป้ ระกอบการ 6. ผู้ประกอบการผิดข้อตกลงในประการอื่น และเมื่อบริษัทฯ ได้แจ้งให้แก้ไขให้ถูกต้องแล้ว ยังคงไม่ปฏบิ ัติใหถ้ กู ตอ้ งตามขอ้ ตกลง 7. ผู้ประกอบการไม่ต่ออายุ หรือไม่ได้รับต่อใบอนุญาตของทางราชการทีเ่ กีย่ วข้องกับการดำเนินการ สถานีบริการนำ้ มัน หรอื ทางราชการมีคำส่ังเพิกถอนใบอนุญาตของผปู้ ระกอบการ (ถา้ มี) อนึ่ง หากสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการเลิกหรือสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลาการเช่าไม่ว่าด้วยเหตุใด ๆ ก็ตาม บริษัทฯ มีสิทธิพิจารณาเรียกเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่าที่จ่ายให้สหกรณ์คืนได้ตามส่วนของระยะเวลาการเช่า ที่เหลืออยู่ และบริษัทฯ ยังมีสิทธิจัดผู้อื่นเข้ามาเป็นผู้ดำเนินการแทนโดยจ่ายค่าชดเชยแก่สหกรณ์ตามอัตรา ที่บริษัทฯ กำหนด ไม่ว่าการดำเนินการดังกล่าวจะเกิดขึ้นในระยะเวลาใดก็ตามในระหว่างระยะเวลาการเช่าที่ดิน และกรณีบริษัทฯ ไม่สามารถเรียกข้อมูลรายงานการขายได้ สหกรณ์ตกลงให้บริษัทฯ เรียกเก็บค่าปรับในอัตรา ครงั้ ละ 2,000.00 บาท และบอกเลกิ สญั ญาได้ทนั ทหี รอื ไม่ต่ออายสุ ัญญา เว้นแต่กรณมี ีเหตอุ ันสมควร แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ท่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 4 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

แผนผงั แสดงขั้นตอนการดำเนนิ การปรบั ปรุงภาพลกั ษณ์ (โครงการตา่ ง ๆ) กับสถานีบริการนำ้ มนั (กรณหี ลังจดั สร้างสถานีบรกิ าร) จุดเริม่ ต้น สหกรณพ์ จิ ารณาการลงทนุ ผ่านมติทป่ี ระชมุ ใหญ่สามญั ประจำปี กำหนดขอบเขตและงบประมาณ พิจารณาอนมุ ตั ิ ไมอ่ นุมตั ิ จุดส้ินสุด อนุมัติ บริษัทฯ อนุมัติตามแผนการลงทุน ที่สหกรณ์เสนอ ถ้าบริษัทฯ ไม่อนุมัติ นำเสนอการลงทุนให้บรษิ ัทฯ สหกรณ์ ไม่สามารถดำเนินกา ร พิจารณาขยายอายุสัญญาเชา่ ท่ีดนิ ตามโครงการทเ่ี สนอได้ และค่าตอบแทนทส่ี หกรณ์ จะได้รบั ผ้ดู ำเนนิ การ : สหกรณ,์ บรษิ ัท สหกรณพ์ จิ ารณาจาก List จัดหาผ้รู ับเหมาตาม SPEC งาน รายชอ่ื ผ้รู ับเหมาที่บรษิ ัทฯ ผู้ดำเนินการ : สหกรณ์ สง่ ให้หรอื สหกรณจ์ ัดหาเอง ตวั แทนจากบริษัทฯ รับมอบงานและสหกรณบ์ นั ทึก ร่วมตรวจรบั งาน สินทรพั ย์ของตนเอง ผูด้ ำเนินการ : สหกรณ,์ บรษิ ัท บนั ทึกรบั เงินคา่ ตอบแทนสทิ ธิ การเชา่ และคา่ ตอบแทนอนื่ ๆ ผ้ดู ำเนินการ : สหกรณ,์ บริษทั บรหิ ารสถานบี รกิ ารน้ำมนั จนครบ จดุ สิ้นสดุ ตามอายุสัญญา ผูด้ ำเนินการ : สหกรณ์ แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ท่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 5 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

ตัวอยา่ งเงอื่ นไขสญั ญา/โครงการสนบั สนุนเพ่อื การลงทุนทรพั ยส์ นิ ภายในสถานีบริการนำ้ มัน ลำดบั ชอ่ื โครงการ ค่าตอบแทนสทิ ธิ ค่าสิทธิ เอกสาร เงือ่ นไข ที่ การเช่า ดำเนนิ การ สัญญา/ - 1 การเช่าท่ดี นิ โครงการ (ไม่รวมภาษ)ี (สหกรณ์ สญั ญาเช่า จ่ายให้ ทดี่ นิ ตา่ ง บรษิ ทั ฯ) ตอบแทน พเิ ศษ 10,000.00 2 ปรับปรุงสถานี 20,000.00 บันทกึ 1.หากสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการ พ ร ้ อ ม ต ิ ด ตั้ ง ขอ้ ตกลง เลกิ หรือสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลา ระบบ POS การเช่า ไม่ว่าด้วยเหตุใด ๆ ก็ตาม บริษัทฯ มีสิทธิพิจารณาเรียก เงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่า ที่จ่ายให้สหกรณ์คืนได้ตามส่วน ของระยะเวลาการเช่าที่เหลืออยู่ และบริษัทฯ ยังมีสิทธิจัดผู้อ่ืน เข้ามาเป็นผู้ดำเนินการแทน โดยจ่ายค่าชดเชยแก่สหกรณ์ ตามอัตราที่บริษัทฯ กำหนดไม่ว่า การดำเนินการดังกล่าวจะเกิดข้ึน ในระยะเวลาใดก็ตาม ในระหวา่ งระยะเวลาการเชา่ ที่ดนิ 2. กรณีบริษัทฯ ไม่สามารถ เรียกข้อมูลรายงานการขายได้ สหกรณ์ตกลงให้บริษัทฯ เรียกเก็บ ค่าปรับในอัตราครั้งละ 2,000.00 บาท และบอกเลิก สัญญาได้ทันทีหรือไม่ต่ออายุสัญญา เว้นแต่กรณมี เี หตุอนั สมควร 3 ปรับปรุง 10,000.00 ส่วนท่ีเกิน บนั ทกึ เงื่อนไขตามลำดับที่ 2 ภาพลักษณ์ 271,000 ขอ้ ตกลง แบบพเิ ศษ ลติ รๆ ละ 0.20 บาท แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ท่ีได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 6 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

ลำดบั สัญญา/ คา่ ตอบแทนสทิ ธิ ค่าสทิ ธิ เอกสาร เง่ือนไข ที่ ช่ือโครงการ การเชา่ ดำเนนิ การ สัญญา (ไมร่ วมภาษี) (สหกรณ์ จา่ ยให้ บริษัท ฯ) 4 ปรับปรุง 10,000.00 บนั ทึก หากสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการ ภาพลักษณ์ ข้อตกลง เลิกหรือสิน้ สุดลงก่อนระยะเวลา การเช่า ไม่ว่าด้วยเหตุใด ๆ ก็ตาม บริษัทฯ มีสิทธิพิจารณาเรียก เงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่า ที่จ่ายให้สหกรณ์คืนได้ตามส่วน ของระยะเวลาการเช่าที่เหลืออยู่ และบริษัทฯ ยังมีสิทธิจัดผู้อื่น เข้ามาเป็นผู้ดำเนินการแทน โดยจ่ายค่าชดเชยแก่สหกรณ์ ตามอัตราที่บริษัทฯ กำหนดไม่ว่า การดำเนินการดังกล่าวจะเกิดข้ึน ในระยะเวลาใดก็ตาม ในระหว่างระยะเวลาการเชา่ ทด่ี ิน 5 ปรบั ปรุงหอ้ งน้ำ 15,000.00 บนั ทึก เงือ่ นไขตามลำดับที่ 2 และสนบั สนุน ขอ้ ตกลง อุปกรณก์ ารขาย 6 พ ั ฒ น า ส ถ า นี 10,000.00 บนั ทกึ เงอ่ื นไขตามลำดับที่ 2 บริการใหม่ ขอ้ ตกลง 7 สนับสนนุ ซ้อื รถ 20,000.00 บันทกึ เงื่อนไขตามลำดบั ที่ 2 นำ้ มนั ข้อตกลง 8 สนับสนนุ ติดตั้ง 10,000.00 บันทึก เงือ่ นไขตามลำดับที่ 2 POS* ขอ้ ตกลง 9 ปรบั ปรุงหอ้ งน้ำ 10,000.00 บนั ทกึ เง่ือนไขตามลำดับที่ 4 ขอ้ ตกลง 10 สนับสนนุ พัฒนา 10,000.00 บนั ทกึ เงื่อนไขตามลำดับที่ 4 ธรุ กจิ ขอ้ ตกลง 11 สนับสนนุ 5,000.00 บนั ทกึ เงอ่ื นไขตามลำดับท่ี 4 อปุ กรณก์ ารขาย ข้อตกลง *ระบบ POS = ระบบมอนิเตอร์การทำงานของตู้จ่ายน้ำมันและควบคุมการทำงานของตู้จ่าย นำ้ มันสามารถดรู ายงานนำ้ มนั คงเหลือ ยอดขายนำ้ มนั ** ตัวเลขน้ีเป็นเพียงการสมมติเพื่อประกอบความเข้าใจเท่าน้นั แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 7 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

สหกรณร์ บั เงินสนับสนนุ โครงการและรบั ใบแจ้งหน้ี (ถา้ ม)ี สหกรณจ์ ะได้รับเงนิ สนับสนนุ โครงการและรับใบแจง้ หน้ีจากบริษทั ฯ เมื่อสหกรณไ์ ด้ดำเนินการ ตามเงื่อนไขดังต่อไปนี้ครบถว้ นแลว้ 1. สหกรณ์และบรษิ ัทฯ ได้มีการจดทะเบียนสญั ญาเช่าทีด่ ินเรียบร้อยแล้ว 2. สหกรณด์ ำเนนิ การปรบั ปรุงสถานีบรกิ ารน้ำมนั ตามเงอื่ นไขสัญญา (ถา้ มี) ครบถ้วน 3. กรณีเป็นการติดตั้งระบบการขายน้ำมันอัตโนมัติ POS จะต่างจากโครงการอื่น เนื่องจาก บรษิ ทั ฯ จะเปน็ ผตู้ ิดต้ังและตดิ ตง้ั Software ใหส้ หกรณ์ โดยมขี ้นั ตอนดงั น้ี 3.1 สหกรณ์ติดตั้งคอมพิวเตอร์ เดินสายไฟ และติดตั้งโปรแกรมดำเนินการ (Operating System) โดยผรู้ ับเหมาของบริษัทฯ 3.2 สหกรณ์ตรวจสอบสัญญาณอินเตอร์เน็ตกับบริษัทฯ และสหกรณ์สมัครเครือข่าย ท่ีเหมาะสม 3.3 ทดสอบการใช้งานจริงของระบบ โดยสหกรณ์สามารถพิมพ์เอกสาร ส่วน ก. คือ รายงานการขายประจำวัน เป็นจำนวนเงินและจำนวนลิตร รายงานส่วน ข. คือ ปริมาณการขาย ปริมาณ การรับน้ำมัน น้ำมันคงเหลือต้นวันและสิ้นวัน และรายงานส่วน ค. คือ ปริมาณการขาย ปริมาณการรับน้ำมัน และ น้ำมันคงเหลือวนั ที่ 1 ของเดอื น และวันส้ินเดอื น ผา่ นระบบได้ 3.4 บริษทั ฯ สามารถเรียกดขู อ้ มูลยอดขายของสถานบี รกิ ารน้ำมันได้ 3.5 สหกรณ์ได้รับเงินสนับสนุนโครงการจากบริษัทฯ และรับใบแจ้งหน้ีค่าอุปกรณ์ POS ตามที่ บรษิ ทั ฯ จา่ ยผรู้ บั เหมา 4. ทุกโครงการที่ดำเนินการแล้วเสร็จ ต้องมีการลงนามในใบตรวจรับงานร่วมกันระหว่าง สหกรณ์และวิศวกรของบริษัทฯ ส่วนท่ี 2 การบันทกึ บัญชี สหกรณ์ที่ดำเนินธุรกิจจัดหาสินค้ามาจำหน่ายโดยเปิดสถานีบริการน้ำมันแก่สมาชิกและบุคคลทั่วไป ในการดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน สหกรณ์จะได้รับเงินสนับสนุนโครงการต่าง ๆ จากบริษัทฯ ภายใต้ เงื่อนไขตามบันทึกข้อตกลงของแต่ละโครงการ โดยนำเงินที่ได้มาปรับปรุงสถานีบริการน้ำมัน ให้มี ความพร้อมและอำนวยความสะดวกในการให้บริการ เพื่อสร้างรายได้จากการจำหน่ายน้ำมนั ดังนั้น เพื่อประโยชน์ ในการตรวจสอบการดำเนินงานตามโครงการดงั กล่าว จงึ ไดก้ ำหนดวิธีการบันทึกบัญชี ดังนี้ 1. จดั ทำสัญญาแตง่ ตงั้ ผูป้ ระกอบการระหว่างสหกรณก์ ับบรษิ ัทใหบ้ ริการสถานนี ้ำมัน เมื่อสหกรณ์จัดทำสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการกับบริษัทฯ หากมีค่าใช้จ่ายดำเนินการเกิดข้ึน สหกรณ์ต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการดำเนินการทั้งหมด โดยให้สหกรณ์จัดทำใบเบิกเงินแนบกับใบเสร็จรับเงนิ ที่ได้รับจากการจ่ายค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นนั้น (ถ้ามี) แล้วส่งเอกสารให้ผู้จัดการสหกรณ์หรือผู้มีอำนาจลงนามอนุมัติ การจ่ายเงิน พร้อมทั้งจัดทำใบสำคัญจ่ายแนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงินและใบเสร็จรับเงิน (ถ้ามี) แล้วบันทึก ในสมุดเงินสดและผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้องในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป ถือเป็นค่าใช้จ่าย ในการดำเนนิ งานของธรุ กจิ จัดหาสนิ ค้ามาจำหน่าย (สถานีบรกิ ารน้ำมัน) บนั ทกึ บญั ชีโดย เดบิต บญั ชคี ่าใชจ้ ่าย.....(ระบุประเภทคา่ ใชจ้ ่าย) xxx เครดิต บัญชเี งินสด xxx แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 8 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

2. สหกรณ์จดทะเบียนสญั ญาแบง่ เชา่ ที่ดนิ สหกรณ์ที่เข้าร่วมโครงการดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันกับบริษัทฯ ต้องจดทะเบียนสัญญา แบ่งเช่าที่ดินกับบริษัทฯ ณ สำนักงานที่ดินจังหวัดนั้น ๆ โดยสหกรณ์เป็นผู้รับภาระค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ เองทั้งหมด (ค่าใช้จ่ายในการจดทะเบียนสัญญาเช่ารวมทั้งค่ารังวัดสอบเขตที่ดินและค่าแบ่งแยกโฉนด (ถ้ามี) ซึ่งอายุของสัญญาเช่าที่ดินตามแต่ข้อตกลงระหว่างสหกรณ์กับบริษัทฯ โดยสหกรณ์จะได้รับค่าเช่าครั้งเดียว ตลอดระยะเวลาการเช่าหลังจากจดทะเบียนสัญญาเช่าที่ดนิ แล้วเสรจ็ มีเงื่อนไขทีส่ ำคญั คือบรษิ ทั ฯ มีสิทธิโอนสัญญา เช่าที่ดินให้บุคคลอื่นเช่าช่วงได้ โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ให้เช่า (สหกรณ์) เมื่อสหกรณ์จดทะเบียน สัญญาแบ่งเช่าที่ดิน ให้สหกรณ์จัดทำใบเบิกเงินแนบกับใบเสร็จรับเงินของหน่วยงานราชการ แล้วส่งเอกสาร ให้ผู้จัดการสหกรณ์หรือผู้มีอำนาจลงนามอนุมัติการจ่ายเงิน พร้อมทั้งจัดทำใบสำคัญจ่ายแนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงิน และใบเสร็จรับเงินของหน่วยงานราชการแล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสดและผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้อง ในสมุดบัญชีแยกประเภททัว่ ไป บนั ทึกบัญชโี ดย เดบติ บัญชคี า่ ธรรมเนียมจดทะเบียนแบง่ เช่าท่ดี ิน xxx บญั ชคี ่าใชจ้ ่าย........(ถา้ ม)ี xxx เครดิต บัญชเี งินสด xxx หลังจากสหกรณ์ทำสัญญาแบ่งเช่าที่ดินแล้วเสร็จสหกรณ์จะได้รับค่าเช่า ให้สหกรณ์จัดทำ ใบเสร็จรับเงินค่าเช่าให้กับบริษัทฯ กรณีรับเป็นเงินสดให้จัดทำใบสำคัญรับแนบติดกับสำเนาใบเสร็จรับเงิน แล้วบันทึกบญั ชีในสมุดเงนิ สด กรณรี บั เปน็ เงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบญั ชแี นบตดิ กับหลกั ฐานการโอนเงนิ ฝากธนาคารและสำเนาใบเสร็จรับเงิน แล้วบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป จากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชี ที่เก่ียวขอ้ งในสมดุ บญั ชแี ยกประเภททัว่ ไป บันทกึ บัญชีโดย เดบติ บญั ชเี งินสด/เงินฝากธนาคาร (ตามแต่กรณี) xxx เครดิต บัญชรี ายได้ค่าเชา่ ทีด่ นิ รบั ล่วงหนา้ xxx และบันทกึ ปรับปรุงบัญชีทยอยรบั รรู้ ายไดค้ ่าเช่าท่ดี นิ ตามอายสุ ัญญาเชา่ บันทกึ บญั ชโี ดย เดบติ บญั ชรี ายไดค้ ่าเช่าทดี่ ินรับลว่ งหน้า xxx เครดิต บญั ชรี ายได้ค่าเช่าทีด่ นิ xxx กรณีสหกรณ์ได้รับรายได้ค่าเช่าที่ดินจำนวน 10,000.00 บาท และมีอายุสัญญาเช่าที่ดิน เป็นระยะเวลาหลายปี เนื่องจากจำนวนดังกล่าวไม่ส่งผลกระทบต่องบการเงินอย่างเป็นสาระสำคัญ จึงให้สหกรณ์บันทึกรับรู้รายได้ค่าเช่าที่ดินทั้งจำนวนครั้งเดียว ณ วันที่สหกรณ์ได้รับเงินรายได้ค่าเช่าที่ดิน บันทึกบัญชีโดย เดบติ บัญชเี งนิ สด/เงินฝากธนาคาร (ตามแต่กรณ)ี xxx เครดติ บญั ชรี ายได้คา่ เช่าท่ีดิน xxx ทั้งนี้ ให้สหกรณ์เปิดเผยนโยบายการรับรู้รายได้ค่าเช่าที่ดินทั้งจำนวนหรือทยอยรับรู้ ตามอายสุ ัญญาเช่าไวใ้ นหมายเหตุประกอบงบการเงินหัวขอ้ สรุปนโยบายการบัญชที ีส่ ำคญั ด้วย แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 9 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

3. การทำบนั ทึกข้อตกลงโครงการตา่ ง ๆ ระหว่างสหกรณ์กบั บรษิ ทั ฯ เมื่อสหกรณ์ทำสัญญาแบ่งเช่าที่ดินกับบริษัทฯ เพื่อเปิดสถานีบริการน้ำมันแล้ว ต่อมา หากสหกรณ์ทำบันทึกข้อตกลงโครงการต่าง ๆ กับบริษัทฯ เพื่อรับเงินค่าตอบแทนและเงินสนับสนุน ในการปรับปรุงสถานีบริการน้ำมัน ซึ่งตามบันทึกข้อตกลงแต่ละโครงการจะมีเงื่อนไขที่แตกต่างกันไป ทั้งนี้ทุกโครงการสหกรณ์จะเป็นผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นทั้งหมด สรุปภาพรวมแยกเป็นแต่ละกิจกรรม ไดด้ งั น้ี 3.1 สหกรณส์ รา้ งสนิ ทรพั ย์ เมื่อสหกรณ์ดำเนินการสร้าง/จัดซื้อ/จัดหาสินทรัพย์ ตามเงื่อนไขที่ระบุไว้ในบันทึกข้อตกลง โครงการต่าง ๆ โดยสหกรณ์เป็นผูร้ ับภาระค่าใช้จ่ายทั้งจำนวน ให้สหกรณ์ดำเนินการสรา้ ง/จัดซื้อ/จดั หาสินทรพั ย์ ตามระเบียบของสหกรณ์ ว่าด้วยการจัดซื้อและจัดจ้างของสหกรณ์ พ.ศ. …. และเมื่อได้รับใบเสร็จรับเงิน/ ใบเบิกเงิน/ เอกสารประกอบการจัดจ้าง (ตามแต่กรณี) จากการสร้าง/จัดซื้อ/จัดหาสินทรัพย์ แล้วส่งเอกสารให้ผู้จัดการสหกรณ์ หรือผู้มีอำนาจลงนามอนุมัติการจ่ายเงิน พร้อมทั้งจัดทำใบสำคัญจ่ายแนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงินและ ใบเสร็จรับเงินแล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสดกรณีจ่ายจากเงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบไว้ข้างหน้า ใบเบิกเงินและใบเสร็จรับเงินแล้วบันทึกในสมุดรายวันทั่วไปจากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้อง ในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป สำหรับสหกรณ์ที่ดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันต้องจดทะเบียน เปน็ ผปู้ ระกอบการในระบบภาษีมูลคา่ เพมิ่ บนั ทึกบัญชีโดย ระหวา่ งการก่อสร้างสินทรัพย์ เดบติ บัญช.ี ......ระหวา่ งกอ่ สรา้ ง (ระบปุ ระเภทสินทรัพย)์ xxx บญั ชีภาษีซอื้ xxx เครดติ บญั ชเี งนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี xxx เม่อื กอ่ สรา้ งสนิ ทรพั ยแ์ ล้วเสรจ็ เดบติ บญั ชี.......(ระบุประเภทสินทรัพย)์ xxx เครดติ บัญช.ี ......ระหว่างกอ่ สรา้ ง (ระบุประเภทสนิ ทรัพย)์ xxx สำหรับรายการสินทรัพย์และการคำนวณค่าเสื่อมราคาสินทรัพย์ เมื่อสหกรณ์สร้างสินทรัพย์เสร็จ และพร้อมใช้งานให้เริ่มคิดค่าเสื่อมราคาสินทรัพย์ตามวิธีเส้นตรงซึ่งให้คำนวณค่าเสื่อมราคาตามอัตราร้อยละต่อปี ปรากฎตัวอยา่ งรายการสินทรัพยต์ ามตาราง ดังนี้ รายการสินทรพั ย์ อายุการใชง้ าน วัสดุหลัก ประเภท อัตรา 20 ที่ใช้ ก 5 - 10 งานโครงสร้าง เช่น Service Building, 15 ก 5 - 10 Canopy,กำแพงกั้นไฟ คอนกรีต และเหล็ก ถังตา่ ง ๆ เชน่ Underground Tank (ถงั น้ำมัน ใตด้ นิ ), Water Tank, Sanitary Tank คอนกรีต และเหล็ก แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ที่ได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 10 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

รายการสนิ ทรพั ย์ อายกุ ารใชง้ าน วัสดหุ ลัก ประเภท อตั รา ที่ใช้ แผงจา่ ยไฟฟ้า Main Distribution & Switch 15 5 - 20 Panel Board เหลก็ ข เสาไฟ และไฟสอ่ งสนาม Metal Halide & 15 5 - 10 Lamb Pole 15 เหล็ก ก 5 - 10 ระบบควบคมุ ไอน้ำมัน 15 ก 5 - 10 ปา้ ย Highway Sign - โครงเสา 10 เหลก็ ก 10 - 20 เหลก็ จ ปา้ ย Highway Sign - กลอ่ งปา้ ย 10 แผ่นโลหะ 10 - 20 อลมู เิ นยี ม จ Highway Sign - ปา้ ย 10 แผน่ โลหะ 10 - 20 15 อลูมิเนียม จ 5 - 20 ป้ายต่าง ๆ เช่น ปา้ ยลูกศร (Arrow Sign), 15 ข 5 - 20 ปา้ ยราคาเหนอื ตู้จ่าย (Spreader) เหล็ก ข Dispensor (ตู้จา่ ยน้ำมัน) 5 20 ปมั๊ แช่ - ตัวเครื่อง (Submersible Pump - 5 เหลก็ 20 Body) 5 20 ป๊มั แช่ - เครือ่ งยนต์ (Submersible Pump - 5 เหลก็ 20 Motor) เคร่ืองปัม๊ ลม, เครอ่ื งเตมิ ลมอตั โนมัติ 5 เหลก็ จ 20 เคร่ืองปรบั แรงดนั ไฟฟ้า Voltage Stabilizer 5 20 ปั๊มต่าง ๆ เชน่ Water Pump, Gear Oil 5 เหลก็ ข 20 Pump, Diaphragm Pump 5 เหล็ก จ 20 อุปกรณ์อ่นื ๆ หน้าลาน เชน่ โต๊ะแคชเชียร์, เทา่ อายุท่ีเหลือ 5 - 10 ชน้ั วางน้ำมนั เครอื่ ง ของอาคาร เหล็ก จ อปุ กรณท์ ใ่ี ช้ใน Mart อุปกรณ์คอมพวิ เตอร์ อปุ กรณร์ ะบบ POS เหล็ก จ งานตกแต่งตา่ ง ๆ Furnishing Work - อ่ืน ๆ ***Furnishing Work - อาคาร เหล็ก จ -ฉ ไม้สังเคราะห์ จ -ก (ส่วนควบ) ** สำหรับสินทรัพยป์ ระเภทเคล่ือนยา้ ยไม่ได้ (Non-Movable) อายุการใชง้ านตอ้ งไม่เกินอายุสัญญาเชา่ ท่ดี ิน สถานบี ริการ ***Furnishing Work – อาคารตา่ ง ๆ ที่ตกแตง่ เพมิ่ เตมิ รบั เป็น Sub No. แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 11 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

สำหรับสหกรณ์ที่เคยบันทึกบัญชีสินทรัพย์ถาวรในอัตราเดิมไปแล้วนั้น ให้สหกรณ์ถือปฏิบัติตาม อัตราการคดิ ค่าเสอื่ มราคาใหม่เน่อื งจากเปน็ การเปลีย่ นแปลงประมาณการตามมาตรฐานการบญั ชฉี บับที่ 8 เรื่อง นโยบายการบัญชี การเปลี่ยนแปลงประมาณการทางบัญชีและข้อผิดพลาด กำหนดว่า การเปลีย่ นแปลงประมาณการจะมีผลในงวดปจั จบุ นั และอนาคตเทา่ น้นั ดงั น้ัน สหกรณไ์ ม่ตอ้ งนำผลกระทบ จากการเปล่ยี นแปลงประมาณการไปปรับปรุงรายงานทางการเงนิ ปีก่อน ใหส้ หกรณ์ถือปฏบิ ัติดังนี้ 1. กรณอี ายุการให้ประโยชน์ของสนิ ทรัพยเ์ พมิ่ ข้ึน ใหส้ หกรณค์ ำนวณค่าเสอ่ื มราคา โดย คา่ เส่ือมราคาตอ่ ปี(ใหม่) = ราคาตามบัญชีทเี่ หลือ อายกุ ารใชง้ านท่เี หลอื ตัวอย่าง สหกรณ์มีป้าย Highway Sign – โครงเสา ราคา 200,000.00 บาท ประมาณอายุ การใช้งาน 10 ปี สหกรณ์ใช้งานมาแล้ว 8 ปี สหกรณ์ต้องประมาณอายุการใช้งานใหม่ตามแนวทาง การบันทึกบัญชีสำหรับสหกรณ์ที่ดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน เหลืออีก 7 ปี ประมาณการ คา่ เสอื่ มราคาปีท่ี 9 – 15 ไดด้ ังนี้ คา่ เส่ือมราคาตอ่ ปี (เดิม) = 200,000.00 = 20,000.00 10 = 20,000.00 x 8 ปี = 160,000.00 บาทตอ่ ปี การคำนวณคา่ เสื่อมราคาปที ่ี 9 – 15 ค่าเสื่อมราคาตอ่ ปี(ใหม่) = 200,000.00 – 160,000.00 = 5,714.29 บาทต่อปี 7 2. กรณอี ายุการใหป้ ระโยชนข์ องสินทรพั ย์ลดลง ตัวอย่าง สหกรณ์มีปั๊มแช่เครื่องยนต์ ราคา 100,000.00 บาท ประมาณอายุการใช้งาน 10 ปี สหกรณ์ใช้งานมาแล้ว 3 ปี สหกรณ์ต้องประมาณอายุการใช้งานใหม่ตามแนวทางปฏิบัติทางบัญชีสำหรับ สหกรณ์ที่ดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันจากเดิม 10 ปี เป็น 5 ปี ดังนั้นเหลืออายุการใช้งานอีก 2 ปี ประมาณการค่าเสอื่ มราคาปีที่ 4 – 5 ไดด้ ังน้ี ค่าเสือ่ มราคาต่อปี (เดมิ ) = 100,000.00 = 10,000.00 10 = 10,000.00 x 3 ปี = 30,000.00 บาทตอ่ ปี การคำนวณคา่ เสอื่ มราคาปีท่ี 4 – 5 ค่าเสอ่ื มราคาตอ่ ปี(ใหม่) = 100,000.00 – 30,000.00 = 35,000.00 บาทตอ่ ปี 2 ทั้งนี้ ให้สหกรณ์เปิดเผยข้อมูลเรื่องการประมาณการอายุการใช้งานที่เหลือของสินทรัพย์และ การคำนวณค่าเสอ่ื มราคาตามอัตรารอ้ ยละใหมไ่ ว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ ด้วยในปีแรก 3.2 สหกรณ์สั่งซ้ือนำ้ มันจากบริษัทฯ ตามสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการระบุให้สหกรณ์ซื้อน้ำมันจากบริษัทฯ โดยจ่ายเป็นเงินสด หรือโอนผ่านบัญชีเงินฝากธนาคาร หากสหกรณผ์ ดิ นดั ชำระเงินจำนวนใดสหกรณ์ต้องรับภาระค่าใชจ้ า่ ยดอกเบีย้ ตามจำนวนเงินค้างชำระนับจากวันผิดนัด เมื่อสหกรณ์ซื้อน้ำมันกรณีสหกรณ์จ่ายเป็นเงินสดให้จัดทำใบเบิกเงิน แนบกับใบเสรจ็ รบั เงิน (ถ้ามี) ส่งใหผ้ ูจ้ ดั การสหกรณ์หรือผมู้ ีอำนาจลงนามอนมุ ัติการจา่ ยเงนิ จดั ทำใบสำคัญจ่าย แนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงินและใบเสร็จรับเงิน (ถ้ามี) แล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสด กรณีจ่ายโดยโอนผ่านบัญชี เงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบติดกับหลักฐานการโอนเงินฝากธนาคาร แล้วบันทึกบัญชี แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ที่ได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 12 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

ในสมุดรายวันทั่วไป กรณียังไม่ได้จ่ายเงินสดหรือเงินฝากธนาคารให้กับบริษัทฯ ให้สหกรณ์บันทึกไปยังบัญชีเจ้าหน้ี บริษัทฯ โดยปรับปรุงรายการในสมุดรายวันทั่วไป จากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้องในสมุดบัญชี แยกประเภทท่ัวไป บนั ทึกบัญชีโดย xxx เดบิต บญั ชซี ื้อน้ำมนั เชือ้ เพลิง....(ระบุประเภทน้ำมัน) บัญชีค่าขนส่งน้ำมนั เชอ้ื เพลิง xxx บัญชภี าษซี ือ้ xxx เครดติ บญั ชเี งนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร/เจ้าหน-ี้ บรษิ ัท ........................(ตามแต่กรณ)ี xxx กรณผี ิดนดั ชำระหนีจ้ ะมคี า่ ใชจ้ ่ายเพม่ิ ที่อาจถกู เรยี กเกบ็ จากบรษิ ทั ฯ บนั ทกึ บัญชี โดย เดบิต บัญชคี ่าใชจ้ ่าย/ดอกเบย้ี จา่ ย....(ระบปุ ระเภทค่าใชจ้ ่าย) xxx เครดติ บญั ชเี งนิ สด/เงินฝากธนาคาร/เจ้าหน-ี้ บรษิ ทั ........................ (ตามแตก่ รณี) xxx ข้อสังเกต 1. สหกรณ์ที่ดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันมีหน้าที่ต้องจัดทำรายงานแสดงรายละเอียดการขาย น้ำมันเชื้อเพลิงแต่ละชนิด เพื่อประกอบการบันทึกยอดขายน้ำมันเชื้อเพลิงรวมทั้งวันในรายงานภาษีขาย ตามมาตรา 87(1) แห่งประมวลรัษฎากร และให้ถือรายงานแสดงรายละเอียดการขายน้ำมันเชื้อเพลิง เป็นรายงานสินค้าและวัตถุดิบตามมาตรา 87(3) แห่งประมวลรัษฎากร ได้แก่รายงานน้ำมันส่วน ก รายงาน น้ำมนั สว่ น ข และรายงานน้ำมันสว่ น ค โดย รายงานน้ำมันส่วน ก คือ รายงานยอดขายน้ำมันจากหัวจ่าย แสดงเป็นทั้งจำนวนลิตรและจำนวนเงิน รวมถึงไดแ้ สดงในสว่ นของภาษีซื้อและภาษขี ายในวนั นั้น ๆ ไว้อย่างชัดเจน โดยแสดงแยกประเภทน้ำมันแต่ละชนิด ออกจากกัน รายงานน้ำมันส่วน ข คือ เปรียบเสมือนรายงานเคลื่อนไหวสินค้าประจำวัน โดยจะแสดงยอด คงเหลือยกมา (เป็นยอดจากการตรวจนับของวันก่อน) ยอดซื้อ, ยอดขาย, และ “ยอดคงเหลือตามบัญชีตอนสิ้นวัน” เปรียบเทียบกับ “ยอดคงเหลือของน้ำมันที่วัดได้จริง” ทั้งนี้ ผลต่างสะสมของยอดน้ำมันคงเหลือตามบัญชี กับยอดน้ำมันคงเหลือจากการตรวจนับจะต้องไม่เกินร้อยละ 0.50 ของยอดขายสะสมประจำเดือนของน้ำมัน แต่ละชนดิ รายงานน้ำมนั สว่ น ค คือ มรี ูปแบบเหมอื นรายงานน้ำมันส่วน ข ทุกอยา่ ง แต่รายงานน้ำมันส่วน ค จะแสดงเป็นข้อมูลการเคลื่อนไหวน้ำมันประจำเดือน โดยจะแสดงยอดคงเหลือยกมา (เป็นยอดจากการตรวจนับ ของเดือนก่อน) ยอดซื้อ, ยอดขาย, และ “ยอดคงเหลือตามบัญชีตอนสิ้นเดือน”เปรียบเทียบกับ “ยอดคงเหลือ ของน้ำมัน ที่วัดได้จริง” ทั้งนี้ ผลต่างสะสมของยอดน้ำมันคงเหลือตามบัญชีกับยอดน้ำมันคงเหลือจากการตรวจนับ จะต้องไม่เกนิ ร้อยละ 0.50 ของยอดขายสะสมประจำเดือนของนำ้ มนั แตล่ ะชนดิ 1.1 ให้สหกรณม์ ีหน้าทจ่ี ัดทำรายงานภาษซี ือ้ รายงานภาษขี าย รายงานสินคา้ และวตั ถดุ ิบรวมไปถึง ยื่นแบบแสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่ม (ภ.พ.30) ทุก ๆ เดือน ภายในวันท่ี 15 ของเดือนถัดไปของเดือนภาษีนั้น ๆ โดยคำนวณจากภาษีซอ้ื หักด้วยภาษขี าย 1.2 กรณีทภ่ี าษซี ้ือมากกว่าภาษขี าย (บญั ชีภาษีมูลคา่ เพม่ิ คงเหลือทางดา้ นเดบติ ) หมายถงึ สหกรณ์ ไม่ต้องจ่ายภาษีมูลค่าเพิ่มให้กรมสรรพากร และสามารถขอคืนภาษีซื้อได้ โดยยื่นคำร้องขอคืนภาษีตามแบบ แสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่ม (ภ.พ.30) โดยลงลายมือชื่อในช่อง การขอคืนภาษี เพื่อใช้เป็นคำร้องในการขอคืนภาษี แต่หากสหกรณ์ไม่ประสงค์จะขอคืนภาษีในเดือนภาษีนั้น สหกรณ์สามารถนำภาษีที่ชำระเกินไปใช้เครดิตภาษี ในเดอื นถัดไป แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ี่ได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 13 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

1.3 กรณีที่ภาษีขายมากกว่าภาษีซื้อ (บัญชีภาษีมูลค่าเพิ่มคงเหลือทางด้านเครดิต) หมายถึง สหกรณ์ต้องจ่ายภาษีมลู คา่ เพิม่ ให้กรมสรรพากร 2. การยื่นแบบแสดงรายการและการชำระภาษี สหกรณ์ต้องยื่นแบบแสดงรายการภาษีมูลค่าเพิ่ม (ภ.พ.30) ภายในวันที่ 15 ของทุกเดือน หากพ้นกำหนดสหกรณ์จะต้องรับผิดทางแพ่ง โดยจะต้องเสียเบี้ยปรับหรือเงินเพิ่ม และอาจถกู ลงโทษทางอาญาด้วย ทั้งน้ี ไม่ว่าในเดือนภาษีใดหากสหกรณ์จะไม่มียอดซื้อหรือยอดขายก็ตาม สหกรณ์ที่จดทะเบียน เป็นผู้ประกอบการในระบบภาษีมูลค่าเพิ่ม ยังคงมีหน้าที่ต้องจัดทำรายงานภาษีซื้อ และรายงานภาษีขาย พรอ้ มท้งั ย่ืนแบบแสดงรายการภาษมี ูลคา่ เพิม่ (ภ.พ.30) ต่อกรมสรรพากร 3.3 การรับเงินคา่ ตอบแทนหรอื เงนิ สนับสนนุ โครงการ 3.3.1 เมื่อสหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนหรือเงินสนับสนุนโครงการต่าง ๆ เป็นเงินสดหรือ เงินฝากธนาคาร จากบริษัทฯ ให้สหกรณ์รับรู้ตามอายุของสัญญาเช่า พร้อมทั้งจัดทำใบเสร็จรับเงินให้กับบริษัท กรณีรับเป็นเงินสดให้จัดทำใบสำคัญรับแนบติดกับสำเนาใบเสร็จรับเงิน แล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสด กรณีรับเป็น เงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบติดกับหลักฐานการโอนเงินฝากธนาคารและ สำเนาใบเสร็จรั บเงิน แล้วบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป จากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้องในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป บนั ทกึ บญั ชีโดย ณ วนั ที่สหกรณร์ บั เงนิ จากบริษทั ฯ เดบิต บัญชเี งินสด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี xxx เครดติ บัญชรี ายได.้ .... (ระบุประเภทคา่ ตอบแทนหรอื เงินสนับสนนุ ) รอการรบั รู้ xxx ณ วนั สิ้นปีบัญชี สหกรณ์บันทกึ รับรู้รายได้ตามรอบระยะเวลาบัญชีในรอบปบี ัญชีน้ัน เดบติ บญั ชรี ายได.้ .... (ระบปุ ระเภทคา่ ตอบแทนหรือเงินสนบั สนุน) รอการรับรู้ xxx เครดติ บญั ชรี ายได.้ .... (ระบปุ ระเภทค่าตอบแทนหรอื เงนิ สนับสนุน) xxx อนึ่ง การคำนวณรายได้รอการรับรู้ให้คำนวณตามระยะเวลาอายุของสัญญาเช่าและ เปิดเผยข้อมูลในหมายเหตุประกอบงบการเงินภายใต้หัวข้อสรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญให้ผู้ใช้งบการเงิน ทราบด้วย 3.3.2 กรณีสหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนหรือเงินสนับสนุนจากการสั่งซื้อน้ำมันในแต่ละเดือน ซึ่งเป็นการรับเงินค่าตอบแทนจากการสั่งซื้อน้ำมันที่ไม่แน่นอนและไม่เท่ากันในแต่ละเดือนขึ้นอยู่กับปริมาณ การสั่งซื้อน้ำมันของสหกรณ์ เป็นเงินสดหรือเงินฝากธนาคารหรือใบลดหน้ีจากบริษัทฯ ให้สหกรณ์จัดทำ ใบเสร็จรับเงินให้กับบริษัท กรณีรับเป็นเงินสดให้จัดทำใบสำคัญรับแนบติดกับสำเนาใบเสร็จรับเงินแล้วบันทึกบญั ชี ในสมุดเงินสด กรณีรับเป็นเงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบติดกับหลักฐานการโอนเงินฝากธนาคารและ สำเนาใบเสร็จรับเงินแล้วบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป กรณีรับเป็นใบลดหนี้ให้สหกรณ์ปรับปรุงบัญชี เจ้าหน้ีบริษัทฯ ในสมุดรายวันทั่วไปจากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้องในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป บนั ทึกบัญชี โดย ณ วนั ทสี่ หกรณร์ บั เงินจากบริษัทฯ เดบิต บญั ชเี งนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแต่กรณี) xxx เครดิต บญั ชรี ายได้..... (ระบุประเภทค่าตอบแทนหรือเงินสนับสนุน) xxx ปรับปรุงบัญชีกรณรี ับเป็นใบลดหน้ี เดบิต บัญชเี จ้าหนบี้ รษิ ทั ................................ xxx เครดิต บัญชีรายได้..... (ระบปุ ระเภทค่าตอบแทนหรือเงนิ สนับสนนุ ) xxx แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี ริการนำ้ มนั 14 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

3.4 สัญญาแต่งต้งั ผูป้ ระกอบการเลิกหรือส้นิ สดุ ลงกอ่ นระยะเวลาการเช่า หากสัญญาแต่งตั้งผู้ประกอบการ (สหกรณ์) เลิกหรือสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลาการเช่า ซึ่งอาจเกิด จากการที่สหกรณ์ไม่ประสงค์จะดำเนินการสถานีบริการน้ำมันต่อไป หรืออาจเกิดจากเหตุอื่น และความผิดนั้น เป็นของสหกรณ์ บริษัทฯ มีสิทธิ์เรียกร้องค่าเสียหายคืนได้ตามส่วนของระยะเวลาการเช่าที่เหลืออยู่ และบริษัทฯ ยังมีสิทธิพิจารณาเรียกค่าเสียโอกาสจากการขายน้ำมันทุกลิตรที่ควรจะจำหน่ายที่สถานีบริการน้ำมัน และ ค่าสิทธิดำเนินการทค่ี วรจะไดจ้ ากยอดการจำหน่ายน้ำมันท่ีเพ่ิมทีส่ ถานีบริการน้ำมนั นับตง้ั แต่วนั ทก่ี ารปรับปรุงสถานี บริการน้ำมันตามโครงการตา่ ง ๆ แลว้ เสร็จ จนถงึ วนั สิน้ สุดสัญญา 3.4.1 เมื่อสหกรณ์ไม่ประสงค์จะดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันต่อไป และสัญญาแต่งต้ัง ผู้ประกอบการ (สหกรณ์) เลิกหรือสิ้นสุดลงก่อนระยะเวลาการเช่า สหกรณ์ต้องจ่ายค่าเสียหายคืนให้แก่บริษัทฯ ตามส่วนของระยะเวลาการเช่าที่เหลืออยู่ หรือจ่ายเงินชดเชยอื่นใดตามแต่เหตุหรือกรณีที่เกิด กรณีสหกรณ์ จ่ายเป็นเงินสดให้จัดทำใบเบิกเงินแนบกับใบเสร็จรับเงิน (ถ้ามี) ส่งให้ผู้จัดการสหกรณ์หรือผู้มีอำนาจลงนามอนุมัติ การจ่ายเงิน จัดทำใบสำคัญจ่ายแนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงินและใบเสร็จรับเงิน (ถ้ามี) แล้วบันทึกบัญชี ในสมุดเงินสด กรณีจ่ายโดยโอนผ่านบัญชีเงินฝากธนาคารให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบติดกับหลักฐานการโอน เงินฝากธนาคาร แล้วบันทึกบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป กรณียังไม่ได้จ่ายเงินสดหรือเงินฝากธนาคารให้กับบริษัทฯ ให้สหกรณ์บันทึกไปยังบัญชีเจ้าหนี้บริษัทฯ โดยปรับปรุงรายการในสมุดรายวันทั่วไป จากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชี ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง ในสมุดบัญชีแยกประเภททัว่ ไป บนั ทกึ บญั ชี โดย เดบิต บญั ชรี ายได.้ ...(ระบุประเภทค่าตอบแทนหรอื เงนิ สนบั สนนุ )- รอการรบั รู้ xxx เครดิต บญั ชเี งนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร/เจา้ หน-้ี บรษิ ัท...................(ตามแตก่ รณ)ี xxx เดบติ บัญชีค่าเสยี หาย/ค่าปรบั จากการยกเลิกสญั ญาเช่าบรษิ ัทฯ xxx เครดิต บัญชเี งินสด/เงนิ ฝากธนาคาร/เจ้าหน-้ี บรษิ ัท.....................(ตามแต่กรณี) xxx 3.4.2 กรณีบริษัทฯ เรียกค่าเสียโอกาสจากการขายน้ำมันและค่าสิทธิดำเนินการ ที่ควรจะได้จากยอดการจำหน่ายน้ำมันนับตั้งแต่วันที่การปรับปรุงสถานีบริการน้ำมัน ตามโครงการปั๊มชุมชน ปรับปรุงภาพลักษณ์แบบพิเศษแล้วเสร็จ จนถึงวันสิ้นสุดสัญญา กรณีสหกรณ์จ่ายเป็นเงินสดให้จัดทำใบเบิกเงิน แนบกับใบเสร็จรับเงิน (ถ้ามี) ส่งให้ผู้จัดการสหกรณ์หรือผู้มีอำนาจลงนามอนุมัติการจ่ายเงิน จัดทำใบสำคัญจ่าย แนบไว้ข้างหน้า ใบเบิกเงินและใบเสร็จรบั เงิน (ถ้ามี) แล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสด กรณีจ่ายโดยโอนผ่านบัญชี เงินฝากธนาคารหรือปรับเพิ่มเจ้าหนี้บริษัทฯ ให้จัดทำใบโอนบัญชีแนบติดกับหลักฐานการโอนเงินฝากธนาคาร แล้วบันทกึ ในสมุดรายวนั ทั่วไปจากน้นั ผา่ นรายการไปยังสมดุ บญั ชแี ยกประเภทใหส้ หกรณบ์ ันทกึ บัญชี ดังนี้ เดบิต บัญชีคา่ เสียโอกาสจากการขายนำ้ มันบรษิ ทั ........................... xxx บญั ชคี า่ สิทธิดำเนนิ การจากยอดการจำหนา่ ยน้ำมนั - บริษัท .......................... xxx เครดิต บัญชเี งินสด/เงินฝากธนาคาร/เจ้าหน-ี้ บรษิ ัท ....................... (ตามแต่กรณี) xxx แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 15 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

3.5 สหกรณ์ใช้ระบบ POS (Point of Sale) เพื่อส่งรายงานยอดการขายให้กับบริษัทที่ให้บริการ นำ้ มัน แต่บริษัทไม่สามารถเรียกข้อมลู รายงานการขายได้ กรณีสหกรณ์ตกลงใช้ระบบ POS (Point of Sale) ในการดำเนินการสถานีบริการน้ำมัน เพ่ือส่ง รายงานยอดการขายให้กับบริษัทฯ ทุกวัน โดยต้องเชื่อมต่อ Internet (Online) ตลอดเวลากับผู้ให้บริการ ท่ีบรษิ ทั ฯ กำหนดให้ (ถ้าม)ี เพ่ือใหเ้ ป็นไปตามคณุ ภาพ และมาตรฐานของบริษัทฯ ในกรณที ีบ่ รษิ ทั ฯ ไมส่ ามารถ เรียกข้อมูลรายงานการขายได้ สหกรณ์ตกลงให้บริษัทฯ เรียกเก็บค่าปรับในอัตราครั้งละ 2,000.00 บาท (สองพันบาทถ้วน) และบอกเลิกสัญญาได้ทันทีหรือไม่ต่ออายุสัญญา เว้นแต่กรณีมีเหตุอันสมควร เมื่อสหกรณ์ ต้องจ่ายค่าปรับจากการที่บริษัทฯ ไม่สามารถเรียกดูรายงานการขายจากระบบ POS และค่าเสียหายจากการ ยกเลกิ สญั ญาเชา่ และคา่ ปรบั ให้บรษิ ัทฯ ให้สหกรณบ์ ันทึกบัญชี ดงั นี้ จา่ ยคา่ ปรบั ฯ เดบิต บัญชคี ่าปรับจา่ ยไมส่ ามารถเรยี กรายงานขาย xxx เครดิต บัญชบี ญั ชเี งินสด/เงนิ ฝากธนาคาร/เจา้ หน-้ี บรษิ ัท ............................ (ตามแตก่ รณี) xxx โอนปรับปรุง บัญชีรายได้ค่าตอบแทน/เงินสนับสนุนรอการรับรู้ พร้อมกับการ จ่าย คา่ เสียหายจากการยกเลิกสัญญาเช่าและค่าปรับฯ เดบิต บญั ชรี ายได้..... (ระบุประเภทคา่ ตอบแทนหรอื เงนิ สนับสนุน) - รอการรบั รู้ xxx เครดติ บญั ชีเงนิ สด/เงินฝากธนาคาร/เจา้ หน-ี้ บรษิ ัท ........................... (ตามแต่กรณี) xxx และ เดบติ บญั ชคี า่ เสยี หายจากการยกเลกิ สญั ญาเชา่ - บรษิ ทั ................................. (ถา้ ม)ี xxx บญั ชคี ่าปรบั จากการยกเลิกสัญญาเช่า- บรษิ ทั ................................. (ถา้ ม)ี xxx เครดิต บัญชีเงินสด/เงินฝากธนาคาร/เจ้าหน-้ี บรษิ ทั ................................. (ตามแตก่ รณี) xxx 3.6 สหกรณ์มคี า่ ใชจ้ า่ ยอ่นื ๆ ทเี่ กิดข้ึนนอกเหนือจากรายการขา้ งต้น ในการดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน สหกรณ์อาจมีค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่เกิดขึ้น อันเนื่องมาจากการให้บริการสถานีบริการน้ำมัน อาทิ ค่าซ่อมแซมบำรุงรักษาป้ายเครื่องหมายการค้า ค่าภาษีป้าย ค่าบำรุงรักษาและดูแลระบบ POS รายปี เป็นต้น เมื่อมีคา่ ใช้จ่ายเกิดข้ึนให้สหกรณ์จัดทำใบเบิกเงนิ แนบกับใบเสร็จรับเงินที่ได้รับ แล้วส่งเอกสารให้ผู้จัดการสหกรณ์หรือผู้อำนาจลงนามอนุมัติการจ่ายเงิน พร้อมท้ัง จัดทำใบสำคัญจ่ายแนบไว้ข้างหน้าใบเบิกเงินและใบเสร็จรับเงิน แล้วบันทึกบัญชีในสมุดเงินสด กรณีจ่าย จากบัญชีเงินฝากธนาคารหรอื ปรับเพมิ่ เจ้าหนบี้ รษิ ัทฯ ให้จดั ทำใบโอนบญั ชีแนบหลักฐานการโอนเงินฝากธนาคารหรือ หลักฐานของบริษัทฯ แล้วบันทึกในสมุดรายวันทั่วไป จากนั้นผ่านรายการไปยังบัญชีที่เกี่ยวข้องในสมุดบัญชี แยกประเภททว่ั ไป บนั ทึกบัญชีโดย เดบติ บัญชคี า่ ...........................(ระบุประเภทค่าใชจ้ ่าย) xxx เครดติ บัญชีบัญชีเงินสด/เงนิ ฝากธนาคาร/เจา้ หน-้ี xxx บริษทั ................................. (ตามแต่กรณี) แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ท่ีได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 16 สำนักมาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

ส่วนที่ 3 การแสดงรายการในงบการเงิน แสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงินเป็นรายการ ให้แสดงรายการต่าง ๆ ในงบการเงิน ดงั น้ี เอกเทศต่อจากรายการท่ีดนิ อาคารและอปุ กรณส์ ุทธิ บัญช.ี ..ระหวา่ งก่อสร้าง (ระบุประเภทสนิ ทรัพย)์ บัญชีรายได้…(ระบุประเภทค่าตอบแทนหรือ เป็นรายการหนี้สินหมุนเวียน (ส่วนที่ถึงกำหนดรับรู้ เงนิ สนับสนนุ ) รอการรับรู้ ภายใน 1 ปี) และเป็นรายการหนี้สินไม่หมุนเวียน (ส่วนของรายได้รอการรับรู้มากกว่า 1 ปี) แสดง รายการในงบแสดงฐานะการเงินภายใต้หัวข้อหนี้สิน หมุนเวียนและหนี้สนิ ไม่หมุนเวียน (ตามแต่กรณ)ี บัญชีรายได้…(ระบุประเภทค่าตอบแทนหรือ แสดงรายการในงบกำไรขาดทุนภายใต้หัวข้อรายได้ เงินสนับสนุน) เฉพาะธุรกจิ หรอื รายไดอ้ นื่ (ตามแต่กรณ)ี บัญชีค่าเสยี โอกาสจากการขายน้ำมนั แสดงรายการในงบกำไรขาดทุนภายใต้หัวข้อค่าใช้จ่าย บริษัท ............................ เฉพาะธรุ กจิ หรอื ค่าใช้จ่ายดำเนนิ งาน (ตามแตก่ รณ)ี บัญชีค่าสิทธิดำเนินการจากยอดการจำหน่ายน้ำมนั แสดงรายการในงบกำไรขาดทุนภายใต้หัวข้อค่าใช้จ่าย บรษิ ทั ........................... เฉพาะธรุ กิจหรอื คา่ ใช้จ่ายดำเนินงาน (ตามแตก่ รณี) บญั ชคี ่าปรบั จา่ ยไมส่ ามารถเรียกรายงานขาย แสดงรายการในงบกำไรขาดทนุ ภายใต้หัวข้อค่าใช้จา่ ย เฉพาะธุรกิจหรือคา่ ใช้จ่ายดำเนินงาน (ตามแต่กรณ)ี บัญชคี ่าเสยี หายจากการยกเลิกสญั ญาเชา่ - แสดงรายการในงบกำไรขาดทุนภายใต้หัวข้อค่าใชจ้ า่ ย บรษิ ทั ............................ (ถา้ มี) เฉพาะธรุ กิจหรือคา่ ใช้จ่ายดำเนินงาน (ตามแต่กรณี) บญั ชคี ่าปรบั จากการยกเลกิ สญั ญาเช่า- แสดงรายการในงบกำไรขาดทนุ ภายใต้หัวข้อค่าใชจ้ า่ ย บริษัท ........................ (ถ้าม)ี เฉพาะธรุ กจิ หรือค่าใชจ้ า่ ยดำเนินงาน (ตามแตก่ รณ)ี สว่ นท่ี 4 การเปดิ เผยข้อมลู ในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ สหกรณ์ต้องเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการบันทึกรายได้...รอการรับรู้ ในหัวข้อสรุปนโยบายการบัญชีที่สำคัญ การเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการนำที่ดินแบ่งให้บริษัทฯ เช่า ภายใต้หมายเหตุประกอบงบการเงินหัวข้อ ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ และการเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับภาระผูกพันตามบันทึกข้อตกลง จำนวนเงิน วัตถุประสงค์ ระยะเวลา การรับรู้รายได้ตามอายุสัญญาจากปีใดถึงปีใด ภายใต้หมายเหตุประกอบงบการเงิน หัวข้อหนี้สินหมุนเวียน/ หนี้สินไมห่ มุนเวยี น (ตามแต่กรณี) เพ่อื ให้ผู้ใชง้ บการเงนิ ทราบด้วย ดังนี้ 1. สรปุ นโยบายการบัญชีท่สี ำคญั - สหกรณร์ ับรู้รายได้...รอการรบั รู้ ตามอายุของสัญญาแบง่ เชา่ ทด่ี นิ - สหกรณ์รบั รรู้ ายได้คา่ เช่าท่ีดนิ ทงั้ จำนวนในปแี รกท่ีทำสญั ญาแบง่ เชา่ ที่ดิน แนวทางการปฏบิ ัตทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณท์ ่ีไดร้ บั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั 17 สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบัญชี

ขอ้ ......ทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณ์ ประกอบดว้ ย ปี 25.... ปี 25.... บาท บาท ท่ีดิน รวม ............... อาคาร ............... ............... ................. ............... ............... ............... ............... ............... สหกรณ์ได้นำที่ดินโฉนดเลขที่........ จำนวน.........ไร่ แบ่งให้บริษัท ................... เช่า ตามสัญญา แบง่ เช่าท่ีดนิ เลขท่.ี .............ลงวันท่.ี ...........โดยมวี ัตถปุ ระสงค์เพอื่ ............กำหนดระยะเวลาการเชา่ .......ปี ขอ้ ......หนี้สนิ หมุนเวียน ประกอบดว้ ย ปี 25.... ปี 25.... บาท บาท รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเชา่ รอการรบั รู้ (สว่ นทถ่ี งึ กำหนดรบั รู้ใน 1 ปี) ............... ............... รายได้เงินสนับสนนุ การขายรอการรบั รู้ (สว่ นทถ่ี งึ กำหนดรับรูใ้ น 1 ป)ี ............... ............... .................. ............... .............. ขอ้ ......หนีส้ ินไมห่ มุนเวียน ประกอบด้วย ปี 25.... ปี 25.... บาท บาท รายไดค้ า่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเช่ารอการรับรู้ (ส่วนที่ถึงกำหนดรบั รู้เกิน 1 ป)ี ............... ............... รายได้เงนิ สนับสนนุ การขายรอการรบั รู้ (สว่ นทถ่ี ึงกำหนดรับรูเ้ กิน 1 ปี) ............... ............... .................. ............... .............. ณ วันสิ้นปีทางบัญชี บัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้และบัญชีรายไ ด้ เงินสนับสนุนการขายรอการรับรู้ จำนวนเงิน........บาท และ จำนวน...........บาท ตามลำดับ เป็นเงินที่สหกรณ์ ได้รับจากค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้และเงินสนับสนุนการขายรอการรับรู้ จำนวน..........บาท และ จำนวน...........บาท ตามลำดับ จากบริษัท ..................................ตามเอกสารบันทึกข้อตกลงเลขที่.................. เม่อื วนั ท่ี.......................โดยมวี ตั ถุประสงค์เพื่อ..........................กำหนดระยะเวลา......ปี นบั ตัง้ แตว่ ันท่.ี ................ ถึงวันท่ี.................... ข้อสงั เกตเก่ียวกบั แนวทางการปฏิบตั ิทางบญั ชีสำหรับสหกรณ์ทีด่ ำเนนิ ธรุ กิจสถานบี ริการนำ้ มัน เนื่องจากโครงการสนับสนุนการให้บริการสถานีบริการน้ำมันมีหลายโครงการและมีเงื่อนไข แต่ละ โครงการที่แตกต่างกัน ดังนั้นในการบันทึกบัญชีจึงให้เลือกปฏิบัติทางบัญชีเฉพาะส่วนที่เกี่ยวข้องกับ การดำเนินกิจกรรมของสหกรณ์ กรณีไม่มีรายการใดให้ตัดออกหรือกรณีไม่มีแนวทางการปฏิบัติทางบัญชี กำหนดไว้ใหส้ หกรณ์หารอื กรมตรวจบัญชีสหกรณต์ ่อไป จดั ทำโดย 18 สำนักมาตรฐานการบัญชแี ละการสอบบัญชี กลุ่มมาตรฐานการบัญชี กรมตรวจบญั ชสี หกรณ์ กนั ยายน 2564 แนวทางการปฏบิ ตั ทิ างบญั ชสี ำหรบั สหกรณ์ที่ได้รบั เงนิ สนบั สนนุ โครงการตา่ ง ๆ ในสถานบี รกิ ารนำ้ มนั สำนกั มาตรฐานการบญั ชแี ละการสอบบญั ชี

ตวั อย่างการบนั ทกึ บญั ชี

-1- ตัวอย่างการบันทึกบัญชีเป็นสว่ นหนึ่งของแนวทางการปฏิบัติทางบัญชีสำหรับสหกรณท์ ่ไี ด้รบั เงินสนบั สนุนโครงการต่าง ๆ ในสถานีบริการนำ้ มนั ตวั อย่างที่ 1 กรณสี หกรณส์ รา้ งสถานีบรกิ ารน้ำมนั สหกรณ์การเกษตรน้ำใจ จำกัด มีปีทางบัญชีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2562 ได้รับอนุมัติ จากที่ประชุมใหญ่สามัญประจำปีสร้างสถานีบริการน้ำมัน สหกรณ์ได้ทำสัญญาเช่าที่ดินและทำบันทึกข้อตกลง เลขท่ี 010/2563 สัญญาลงวันที่ 10 ธันวาคม 2563 โดยมีอายุสัญญาเช่าที่ดินกับบริษัทให้บริการน้ำมัน เป็นระยะเวลา 15 ปี ตงั้ แต่วันท่ี 1 มกราคม 2564 ถงึ วนั ที่ 31 ธันวาคม 2579 สหกรณ์ได้รบั คา่ เช่าท่ดี ินครัง้ เดียว ภายใน 30 วันนับจากวันที่จดทะเบียนสัญญาเช่าที่ดินแล้วเสร็จ และสหกรณ์ได้รับเงินสนับสนุนค่าตอบแทนสิทธิ การเช่าภายใน 30 วัน นับแต่วันที่จดทะเบียนสัญญาเช่าที่ดินและงานปรับปรุงแล้วเสร็จ (จ่ายเมื่อผ่าน การตรวจรบั งานจากวิศวกรบริษัทฯ) โดยสหกรณต์ กลงที่จะพัฒนาสถานบี ริการน้ำมันได้แก่ เพม่ิ ตูจ้ ่าย เพ่ิมถังใต้ดิน และตดิ ตง้ั ระบบ POS เพือ่ ใชใ้ นการขายนำ้ มนั และสหกรณ์รับภาระคา่ ใชจ้ ่ายทั้งหมด สหกรณ์มีรายการตา่ ง ๆ เกดิ ข้นึ ดงั นี้ 10 ธันวาคม 2563 สหกรณ์จ่ายค่าธรรมเนยี มจดทะเบียนแบ่งเชา่ ทด่ี ิน (คา่ คำขอ อากรแสตมป์ ค่าธรรมเนียม เป็นต้น) จำนวน 16.00 บาท ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการก่อสร้างสถานีบริการน้ำมัน จำนวน 1,500.00 บาท 1 มกราคม 2564 สหกรณไ์ ด้รบั ค่าเชา่ ท่ีดนิ จำนวน 10,000.00 บาท 15 มกราคม 2564 สหกรณไ์ ด้จัดทำสัญญาก่อสร้างสถานบี รกิ ารนำ้ มนั โดยสญั ญาระบุค่าจ้าง จำนวน 3,998,568.00 บาท ซึ่งได้รวมภาษีมลู ค่าเพิ่มจำนวน 261,588.00 บาท เข้าไปด้วย และระบุให้ ผรู้ ับจ้างวางเงินประกัน 5 % ของราคางาน เป็นเงิน จำนวน 186,849.00 บาท 20 มกราคม 2564 สหกรณ์จ่ายเงินงวดแรกในการก่อสร้างสถานีบรกิ ารน้ำมันให้แก่ผู้รับจ้าง จำนวน 1,999,284.00 บาท 31 มกราคม 2564 สหกรณ์จ่ายเงินส่วนที่เหลือหลังจากสร้างสถานีบริการน้ำมันแล้วเสร็จ จำนวน 1,999,284.00 บาทและคนื เงินประกนั การกอ่ สรา้ ง 1 เมษายน 2564 สหกรณ์ซื้อตู้จ่ายและถังน้ำมันใต้ดนิ จำนวน 10,000.00 บาท มีภาษีซอ้ื จำนวน 700.00 บาท และสหกรณ์จ่ายค่าอุปกรณ์ POS จำนวน 10,000.00 บาท มีภาษีซ้ือ จำนวน 700.00 บาท 15 เมษายน 2564 สหกรณไ์ ด้รับเงินค่าตอบแทนสทิ ธกิ ารเช่า จำนวน 20,000.00 บาท 1. การบนั ทึกบญั ชี (1) วันที่ 10 ธันวาคม 2563 เมื่อสหกรณ์จ่ายค่าธรรมเนียมจดทะเบียนแบ่งเช่าที่ดินและค่าใช้จ่าย ในการดำเนินการตา่ ง ๆ บันทึกบัญชีโดย เดบิต ค่าธรรมเนียมจดทะเบียนแบ่งเช่าทีด่ นิ 16.00 คา่ ใช้จ่ายในการดำเนนิ การก่อสร้างสถานบี ริการน้ำมนั 1,500.00 เครดติ เงนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแต่กรณ)ี 1,516.00 (2) วันที่ 1 มกราคม 2564 สหกรณ์ได้รับค่าเช่าที่ดินจากบริษัทฯ จำนวน 10,000.00 บาท หลังจาก จดทะเบียนแบ่งเช่าที่ดินแล้วเสร็จ สหกรณ์เลือกใช้วิธีการบันทึกรับรู้รายได้ค่าเช่าทั้งจำนวนในคราวเดียว บันทึกบัญชีโดย เดบิต เงินสด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 10,000.00 เครดติ รายไดค้ า่ เชา่ ที่ดนิ 10,000.00

-2- (3) วันที่ 15 มกราคม 2564 สหกรณ์ได้รับเงินประกันการก่อสร้างจากผู้รับจ้าง จำนวน 186,849.00 บาท บนั ทกึ บัญชี โดย เดบติ เงนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 186,849.00 เครดติ เงินประกนั การก่อสรา้ ง 186,849.00 (4) วันที่ 20 มกราคม 2564 สหกรณ์จ่ายเงินงวดแรกให้แก่ผู้รับจ้าง จำนวน 1,999,284.00 บาท บนั ทกึ บัญชี โดย เดบติ สถานบี ริการน้ำมนั ระหวา่ งกอ่ สร้าง 1,868,490.00 ภาษีซื้อ 130,794.00 เครดิต เงนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแต่กรณี) 1,943,229.30 ภาษเี งนิ ได้ หัก ณ ทจ่ี า่ ยรอนำส่ง 56,054.70 (5) วนั ท่ี 31 มนี าคม 2564 สหกรณจ์ ่ายเงินสว่ นทเี่ หลอื และคนื เงนิ ประกนั การกอ่ สรา้ ง บนั ทกึ บัญชโี ดย จ่ายเงินคา่ จา้ งสถานบี ริการน้ำมนั งวดสดุ ทา้ ย เดบิต สถานบี รกิ ารนำ้ มันระหวา่ งก่อสรา้ ง 1,868,490.00 ภาษีซ้อื 130,794.00 เครดิต เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณี) 1,943,229.30 ภาษเี งนิ ได้ หกั ณ ทจ่ี า่ ยรอนำส่ง 56,054.70 โอนปรบั ปรุงสถานบี ริการนำ้ มันระหว่างก่อสรา้ งเป็นสถานบี ริการน้ำมัน เดบิต สถานีบรกิ ารนำ้ มนั 3,736,980.00 เครดติ สถานีบรกิ ารน้ำมันระหว่างก่อสร้าง 3,736,980.00 จ่ายคนื เงินประกนั การกอ่ สรา้ ง เดบิต เงนิ ประกนั การก่อสร้าง 186,849.00 เครดติ เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณี) 186,849.00 ณ วนั ส้ินปบี ัญชวี ันท่ี 31 ธันวาคม 2564 บนั ทึกคา่ เส่อื มราคา โดย เดบิต คา่ เสอื่ มราคาสถานบี รกิ ารน้ำมนั 141,288.56 เครดิต คา่ เสอ่ื มราคาสะสมสถานีบริการน้ำมนั 141,288.56 (สถานีบริการน้ำมัน มีอายุการใช้งาน 20 ปี ค่าเสื่อมราคาคำนวณจาก 3,736,980.00 x 5% x 276/365 = 141,288.56) (6) วันที่ 1 เมษายน 2564 สหกรณ์ซื้อตู้จ่ายและถังน้ำมนั ใต้ดิน จำนวน 10,000.00 บาท มีภาษีซ้ือ จำนวน 700.00 บาท และสหกรณ์จ่ายค่าอุปกรณ์ POS จำนวน 10,000.00 บาท มีภาษีซ้ือ จำนวน 700.00 บาท บันทึกบัญชโี ดย เดบติ ตู้จา่ ยและถงั ใต้ดิน 10,000.00 ภาษีซอื้ 700.00 เครดติ เงนิ สด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 10,700.00 ณ วนั สิ้นปบี ญั ชีวันท่ี 31 ธนั วาคม 2564 บนั ทกึ คา่ เสอ่ื มราคา โดย เดบิต คา่ เสือ่ มราคาอปุ กรณ์ ตจู้ า่ ยและถังใตด้ นิ 753.42 753.42 เครดิต ค่าเส่อื มราคาสะสมอปุ กรณ์ ตู้จ่ายและถังใตด้ ิน (อุปกรณ์ตจู้ ่ายและถงั ใต้ดนิ มอี ายุการใชง้ าน 10 ปี ค่าเสอื่ มราคาคำนวณจาก 10,000.00 x 10% x 275/365 = 753.42 บาท)

-3- เมอ่ื สหกรณ์ได้รบั ใบกำกบั ภาษีแจ้งหน้ีค่าอปุ กรณ์ POS บันทกึ บญั ชโี ดย เดบิต อุปกรณ์ POS 10,000.00 ภาษีซื้อ (ถา้ ม)ี 700.00 เครดิต เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณี) 10,700.00 ณ วันส้ินปบี ญั ชวี ันท่ี 31 ธันวาคม 2564 บันทึกค่าเส่ือมราคา โดย เดบิต คา่ เส่อื มราคาอปุ กรณ์ POS 1,506.85 เครดิต คา่ เส่ือมราคาสะสมอปุ กรณ์ POS 1,506.85 (อุปกรณ์ POS มีอายุการใช้งาน 5 ปี ค่าเสื่อมราคาคำนวณจาก 10,000.00 x 20% x 275/365 = 1,506.85 บาท) (7) วนั ท่ี 15 เมษายน 2564 สหกรณไ์ ด้รบั เงนิ คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเช่า จำนวน 20,000.00 บาท ณ วันทีส่ หกรณร์ บั เงินจากบริษทั ฯ บนั ทกึ บญั ชโี ดย เดบติ เงนิ ฝากธนาคาร 20,000.00 เครดิต รายไดค้ า่ ตอบแทนสิทธิการเชา่ รอการรับรู้ 20,000.00 ณ วนั ส้ินปบี ัญชี สหกรณ์ทยอยบนั ทกึ รบั รรู้ ายได้ตามรอบระยะเวลาบัญชีตามอายขุ องสญั ญาเชา่ 15 ปี ดังน้ี เดบติ รายได้คา่ ตอบแทนสิทธิการเชา่ รอการรบั รู้ 1,333.33 เครดิต รายไดค้ ่าตอบแทนสิทธิการเช่า 1,333.33 (รายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่าคำนวณจาก 20,000.00/15 = 1,333.33) 2. การแสดงรายการในงบการเงิน สหกรณก์ ารเกษตรนำ้ ใจ จำกัด งบแสดงฐานะการเงิน (บางสว่ น) ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2564 หนีส้ ินและทนุ ของสหกรณ์ หมายเหตุ ปี 2564 หน้สี ินหมุนเวียน บาท 8 เงนิ เบกิ เกนิ บญั ชีธนาคารและเงินกู้ยมื ระยะส้นั 9 ...................... เงนิ รบั ฝาก 11 ...................... …………………………………………… ...................... 13 หนีส้ นิ หมุนเวียนอ่ืน 1,333.33 รวมหนส้ี ินหมุนเวยี น xx,xxx,xxx.xx หนี้สนิ ไมห่ มนุ เวยี น 17,333.34 xx,xxx,xxx.xx หน้ีสนิ ไม่หมนุ เวียนอ่นื รวมหนี้สินไม่หมนุ เวียน อน่งึ กรณบี ญั ชีรายไดค้ า่ ตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรบั ร้มู จี ำนวนเงินตง้ั แต่รอ้ ยละ 5 ของยอดรวมหนี้สนิ หมุนเวียนอื่นและของยอดรวมหนี้สินทั้งสิ้นให้แสดงรายการหนี้สินหมุนเวียนอื่น/หนี้สินไม่หมุนเวียนอื่นน้ัน แต่ละประเภทเป็นเอกเทศ โดยระบชุ ่ือและเรียงลำดับไว้กอ่ นรายการ “หน้ีสินหมุนเวยี นอ่ืน”/ “อน่ื ๆ”

-4- 3. การเปดิ เผยข้อมลู ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน สหกรณ์การเกษตรนำ้ ใจ จำกัด หมายเหตุประกอบงบการเงิน (บางส่วน) สำหรบั ปสี น้ิ สดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2564 1. สรุปนโยบายการบัญชที สี่ ำคญั ปี 2564 - สหกรณ์รบั รู้รายได.้ ...รอการรับรู้ ตามอายุของสญั ญาแบ่งเช่าทด่ี ิน บาท 11. หนี้สนิ หมุนเวยี นอื่น ประกอบด้วย ...................... ...................... .................................... ...................... ภาษีเงินได้ หกั ณ ท่ีจ่ายรอนำสง่ .................................... 1,333.33 รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรบั รู้ xx,xxx,xxx.xx รวม 13. หน้สี นิ ไมห่ มุนเวยี นอื่น ประกอบด้วย .................................... ปี 2564 เงินอดุ หนุนเพื่อจัดหาสนิ คา้ มาจำหน่าย บาท .................................... ...................... รายไดค้ ่าตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรบั รู้ ...................... ...................... รวม 17,333.34 xx,xxx,xxx.xx ณ วันสิ้นปีทางบัญชี บัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้ จำนวนเงิน 18,666.67 บาท แยกเป็น รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเช่ารอการรับรู้ระยะส้นั จำนวน 1,333.33 บาท และรายได้คา่ ตอบแทน สทิ ธกิ ารเชา่ รอการรับรรู้ ะยะยาว จำนวน 17,333.34 บาท เป็นเงนิ ทส่ี หกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่า รอการรับรู้ จำนวน 20,000.00 บาท จากบริษัท ...............................ตามเอกสารบันทกึ ข้อตกลงเลขท่ี 010/2563 เมื่อวันท่ี 10 ธันวาคม 2563 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการตอบแทนการจดทะเบียนการเช่าที่ดินและให้ สหกรณ์นำไปปรบั ปรงุ พัฒนาสถานีบริการน้ำมนั กำหนดระยะเวลา 15 ปี นับตั้งแต่วนั ท่ี 1 มกราคม 2564 ถึงวันท่ี 31 ธันวาคม 2579

-5- ตัวอย่างที่ 2 กรณีสหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่าเพ่ิมเติมหลังจากเปิดให้บริการสถานีบริการ น้ำมัน แต่ต่อมาสหกรณ์ยกเลิกการใหบ้ ริการสถานีบรกิ ารน้ำมัน สหกรณ์การเกษตรใจดี จำกัด มีปีทางบัญชีสิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 2563 ได้ทำสัญญาเช่าที่ดิน และทำบันทึกข้อตกลงเลขที่ 005/2563 สัญญาลงวันที่ 10 ธันวาคม 2563 โดยมีอายุสญั ญาเช่าทีด่ ินกับ บริษัทจำหน่ายน้ำมันเป็นระยะเวลา 15 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2564 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2579 สหกรณ์ ได้รับค่าเชา่ ทด่ี ินคร้ังเดียวภายใน 30 วันนับจากวันท่จี ดทะเบยี นสัญญาเช่าท่ีดินแล้วเสร็จ และสหกรณ์ได้รับเงิน สนับสนุนค่าตอบแทนสิทธิการเช่าภายใน 30 วัน นับแต่วันที่จดทะเบียนเช่าที่ดินและงานปรับปรุงแล้วเสร็จ โดยสหกรณต์ กลงที่จะปรับปรงุ หอ้ งนำ้ ในสถานีบริการน้ำมันให้แล้วเสรจ็ ภายใน 6 เดอื น ซงึ่ ในระหวา่ งการเช่าดำเนิน ไปได้ 3 ปี สหกรณม์ คี วามประสงคย์ กเลกิ การให้บริการสถานีบริการน้ำมัน สหกรณต์ อ้ งจา่ ยเงนิ คา่ ตอบแทนสิทธิการ เช่าคนื ตามสว่ นท่ีเหลือคืนบริษัทฯ และคา่ เสียหายในการดำเนินงาน โดยมรี ายการตา่ ง ๆ เกิดขึ้นดงั นี้ 25 มีนาคม 2565 สหกรณ์จ่ายเงินค่าสร้างห้องน้ำในบริเวณสถานีบริการน้ำมัน จำนวน 150,000.00 บาท มภี าษซี อ้ื 10,500.00 บาท 26 มีนาคม 2565 สหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่าจากการปรับปรุงห้องน้ำ จำนวน 10,000.00 บาท 6 พฤษภาคม 2567 สหกรณเ์ ลิกใหบ้ ริการสถานีบรกิ ารน้ำมัน โดยสหกรณต์ ้องจ่ายเงินค่าตอบแทนสิทธิ การเช่าคืนตามส่วนที่เหลืออยู่ จำนวน 8,571.42บาท และจ่ายค่าเสียหายจากการดำเนินงาน จำนวน 5,000.00 บาท 1. การบนั ทึกบัญชี (1) วันที่ 25 มีนาคม 2565 สหกรณ์จ่ายเงินค่าสร้างห้องน้ำในบริเวณสถานีบริการน้ำมัน จำนวน 150,000.00 บาท มีภาษซี อื้ 10,500.00 บาท บันทึกบัญชีโดย เดบิต ห้องน้ำ 150,000.00 ภาษีซ้อื 10,500.00 เครดติ เงินสด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 160,500.00 ณ วันส้นิ ปีบญั ชวี ันท่ี 31 ธันวาคม 2565 บนั ทกึ ค่าเส่อื มราคา โดย เดบติ ค่าเส่อื มราคาหอ้ งนำ้ 23,095.89 เครดิต คา่ เส่อื มราคาสะสมหอ้ งนำ้ 23,095.89 (ห้องน้ำ มีอายุการใช้งาน 5 ปี ค่าเสื่อมราคาคำนวณจาก 150,000.00 x 20% x 281/365 = 23,095.89) (2) วันที่ 26 มีนาคม 2565 สหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่าจากการปรับปรุงห้องน้ำ จำนวน 10,000.00 บาท บนั ทึกบญั ชโี ดย เดบิต เงินสด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณี) 10,000.00 เครดติ รายไดค้ า่ ตอบแทนสิทธิการเชา่ รอการรับรู้ 10,000.00 ณ วันสนิ้ ปบี ญั ชีวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2565 สหกรณ์ทยอยบันทึกรบั รู้รายได้ตามรอบระยะเวลาบัญชี ตามอายขุ องสัญญาเชา่ ดังน้ี เดบติ รายได้ค่าตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรับรู้ 714.29 เครดิต รายได้ค่าตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ 714.29 (สญั ญาเช่าเริม่ ตน้ 1 มกราคม 2564 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2579 รวมอายสุ ญั ญาเชา่ 15 ปี แตเ่ นอ่ื งจากสหกรณ์ ได้ทำบันทึกข้อตกลงเพิ่มเติมและได้รับเงินสนับสนุนในการปรับปรุงห้องน้ำในปีบัญชี 2565 ซึ่งอายุสัญญาเช่า คงเหลอื 14 ปี รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเช่ารอการรับรคู้ ำนวณจาก 10,000.00/14 = 714.29)

-6- (3) ณ วันสิ้นปีบัญชี 31 ธันวาคม 2566 สหกรณ์บันทึกรับรู้ค่าเสื่อมราคาห้องน้ำและบันทึกรับรู้รายได้ คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเชา่ โดย เดบติ ค่าเสือ่ มราคาหอ้ งน้ำ 30,000.00 เครดติ ค่าเสอ่ื มราคาสะสมห้องนำ้ 30,000.00 (ห้องนำ้ มีอายุการใชง้ าน 5 ปี ค่าเสอ่ื มราคาคำนวณจาก 150,000.00 x 20% = 30,000.00) และ เดบติ รายได้คา่ ตอบแทนสิทธกิ ารเช่ารอการรบั รู้ 714.29 เครดิต รายไดค้ ่าตอบแทนสทิ ธิการเช่า 714.29 (4) วนั ที่ 6 พฤษภาคม 2567 สหกรณย์ กเลิกการให้บริการสถานบี ริการนำ้ มันเป็นผลให้สหกรณต์ อ้ งจ่ายคนื ค่าตอบแทนสิทธิการเช่าคืนตามส่วนที่เหลืออยู่ 8,571.42 บาท และจ่ายค่าเสียหายจากการดำเนินงาน จำนวน 5,000.00 บาท บันทึกบัญชีโดย เดบิต รายได้คา่ ตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรบั รู้ 8,571.42 เครดติ เจ้าหน้กี ารคา้ บรษิ ทั .............................. 8,571.42 เดบิต คา่ เสยี หายจากการยกเลกิ สญั ญาเช่า- บริษัท......................... 5,000.00 เครดิต เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร/เจ้าหนี้- บริษทั .....................(ตามแตก่ รณี) 5,000.00 2. การแสดงรายการในงบการเงิน สหกรณก์ ารเกษตรใจดี จำกดั งบแสดงฐานะการเงิน (บางสว่ น) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2565 หนีส้ ินและทุนของสหกรณ์ หมายเหตุ ปี 2565 หนสี้ นิ หมุนเวียน บาท 8 เงินเบิกเกินบญั ชธี นาคารและเงนิ ก้ยู ืมระยะสนั้ 9 ...................... 11 ...................... เงินรบั ฝาก ...................... …………………………………………… 13 หนี้สินหมุนเวยี นอื่น 714.29 xx,xxx,xxx.xx รวมหนส้ี ินหมุนเวยี น หน้สี นิ ไมห่ มุนเวยี น 8,571.42 xx,xxx,xxx.xx หนีส้ นิ ไม่หมุนเวยี นอ่ืน รวมหนี้สนิ ไมห่ มุนเวียน อนึ่ง กรณีบัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้มีจำนวนเงินตั้งแต่ร้อยละ 5 ของยอดรวม หนี้สินหมุนเวียนอ่ืนและของยอดรวมหนีส้ ินทั้งส้ินให้แสดงรายการหน้สี ินหมุนเวียนอื่น/หนี้สินไม่หมุนเวียนอื่นน้ัน แต่ละประเภทเปน็ เอกเทศ โดยระบุชอ่ื และเรียงลำดับไวก้ อ่ นรายการ “หนส้ี ินหมนุ เวยี นอน่ื ”/ “อน่ื ๆ”

-7- สหกรณ์การเกษตรใจดี จำกัด งบแสดงฐานะการเงิน (บางส่วน) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2566 หน้ีสนิ และทนุ ของสหกรณ์ หมายเหตุ ปี 2566 บาท หนส้ี นิ หมุนเวยี น 8 เงนิ เบกิ เกินบญั ชธี นาคารและเงินกยู้ มื ระยะสน้ั 9 ...................... เงินรบั ฝาก 11 ...................... ...................... …………………………………………… 13 หน้ีสินหมุนเวียนอน่ื 714.29 xx,xxx,xxx.xx รวมหนสี้ ินหมนุ เวียน 7,857.13 หนส้ี นิ ไมห่ มนุ เวียน xx,xxx,xxx.xx หน้สี นิ ไม่หมนุ เวียนอื่น รวมหนส้ี ินไมห่ มนุ เวียน อนึ่ง กรณีบัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้มีจำนวนเงินตั้งแต่ร้อยละ 5 ของยอดรวม หน้สี ินหมนุ เวยี นอื่นและของยอดรวมหนส้ี ินทง้ั ส้ินให้แสดงรายการหนส้ี ินหมุนเวียนอื่น/หนี้สินไม่หมุนเวียนอื่นนั้น แต่ละประเภทเปน็ เอกเทศ โดยระบุช่ือและเรียงลำดบั ไว้ก่อนรายการ “หนส้ี นิ หมนุ เวียนอ่นื ”/ “อน่ื ๆ” สหกรณก์ ารเกษตรใจดี จำกดั งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2567 หน้สี ินและทุนของสหกรณ์ หมายเหตุ ปี 2567 หนี้สนิ หมุนเวียน บาท 8 เงนิ เบิกเกินบญั ชีธนาคารและเงินกู้ยมื ระยะส้ัน 9 ...................... เงนิ รับฝาก 10 ...................... เจ้าหนีบ้ รษิ ทั ฯ 11 13,571.42 ...................... …………………………………………… 13 ...................... หน้สี ินหมุนเวียนอื่น xx,xxx,xxx.xx รวมหนส้ี นิ หมุนเวียน ...................... xx,xxx,xxx.xx หนีส้ นิ ไมห่ มุนเวยี น หนสี้ ินไมห่ มุนเวียนอน่ื รวมหนสี้ นิ ไมห่ มุนเวยี น

-8- 3. การเปิดเผยข้อมลู ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน สหกรณ์การเกษตรใจดี จำกัด หมายเหตุประกอบงบการเงนิ (บางส่วน) สำหรบั ปสี ้ินสดุ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2565 1. สรปุ นโยบายการบญั ชีทส่ี ำคญั ปี 2565 -สหกรณ์รบั รรู้ ายได.้ ...รอการรบั รู้ ตามอายุของสญั ญาแบง่ เช่าทีด่ ิน บาท 11. หนี้สนิ หมนุ เวยี นอื่น ...................... ...................... .................................... ...................... ภาษเี งนิ ได้ หัก ณ ท่ีจ่ายรอนำสง่ .................................... 714.29 รายไดค้ า่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ รอการรบั รู้ xx,xxx,xxx.xx รวม 13. หนสี้ นิ ไมห่ มนุ เวียนอื่น ประกอบด้วย .................................... ปี 2565 เงินอดุ หนุนเพอื่ จดั หาสินคา้ มาจำหนา่ ย บาท .................................... ...................... รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเชา่ รอการรบั รู้ ...................... รวม ...................... 8,571.42 xx,xxx,xxx.xx ณ วันสิ้นปีทางบัญชี บัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้ จำนวน 9,285.71 บาท แยกเป็นรายไดค้ ่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรบั รู้ระยะสนั้ จำนวน 714.29 บาท และเป็นรายได้ค่าตอบแทน สิทธกิ ารเช่ารอการรับรรู้ ะยะยาว จำนวน 8,571.42 บาท เปน็ เงินทส่ี หกรณ์ไดร้ ับเงนิ คา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเช่า รอการรับรู้ จำนวน 10,000.00 บาท จากบริษัท ............. ตามเอกสารบนั ทึกข้อตกลงเลขท่ี 005/2563 เมอื่ วนั ที่ 10 ธันวาคม 2563 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเปน็ การตอบแทนการจดทะเบียนเช่าท่ีดินและให้สหกรณ์ นำไปปรับปรุงห้องน้ำ กำหนดระยะเวลา 14 ปี ตามอายุสัญญาเช่าที่เหลืออยู่ นับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2579

-9- สหกรณ์การเกษตรใจดี จำกัด ปี 2566 หมายเหตุประกอบงบการเงิน (บางสว่ น) บาท สำหรับปีส้นิ สดุ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2566 1. สรุปนโยบายการบญั ชที ส่ี ำคญั ...................... -สหกรณ์รบั รรู้ ายได้....รอการรบั รู้ ตามอายุของสญั ญาแบง่ เช่าท่ดี ิน ...................... 11. หน้ีสินหมุนเวียนอ่ืน ...................... .................................... 714.29 ภาษีเงนิ ได้ หัก ณ ที่จ่ายรอนำสง่ .................................... xx,xxx,xxx.xx รายได้ค่าตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ รอการรบั รู้ รวม 13. หน้ีสนิ ไมห่ มุนเวยี นอ่ืน ประกอบด้วย .................................... ปี 2566 เงินอดุ หนุนเพอื่ จัดหาสินคา้ มาจำหน่าย บาท .................................... ...................... รายไดค้ า่ ตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรบั รู้ ...................... รวม ...................... 7,857.13 xx,xxx,xxx.xx ณ วันสิ้นปีทางบัญชี บัญชีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้ จำนวน 8,571.42 บาท แยกเปน็ รายไดค้ ่าตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรบั รู้ระยะสนั้ จำนวน 714.29 บาท และเป็นรายได้ค่าตอบแทน สทิ ธกิ ารเชา่ รอการรบั รู้ระยะยาว จำนวน 7,857.13 บาท เปน็ เงนิ ท่ีสหกรณไ์ ดร้ บั เงนิ คา่ ตอบแทนสิทธกิ ารเชา่ รอการรับรู้ จำนวน 10,000.00 บาท จากบรษิ ทั .................. ตามเอกสารบันทกึ ขอ้ ตกลงเลขที่ 005/2563 เมือ่ วนั ที่ 10 ธันวาคม 2563 โดยมวี ัตถปุ ระสงค์เพอ่ื เป็นการตอบแทนการจดทะเบยี นเช่าทีด่ นิ และใหส้ หกรณ์ นำไปปรับปรุงห้องน้ำ กำหนดระยะเวลา 14 ปี ตามอายุสัญญาเช่าที่เหลืออยู่ นับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ถงึ วันท่ี 31 ธันวาคม 2579

- 10 - สหกรณ์การเกษตรใจดี จำกัด หมายเหตุประกอบงบการเงนิ (บางสว่ น) สำหรบั ปีสิน้ สดุ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2567 10 เจา้ หนี้บรษิ ทั ฯ ณ วันสิ้นปีทางบัญชี สหกรณ์ได้ยกเลิกการดำเนินธุรกิจสถานีบริการน้ำมันกับบริษัท ....... ตามเอกสาร..................... เมื่อวันที่ ..................... โดยสหกรณ์ต้องจ่ายเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่าคืน ตามส่วนที่เหลืออยู่คืนให้กับบริษัทฯ จำนวน 8,571.42 บาท และจ่ายค่าเสียหายจากการยกเลิกสัญญา จำนวน 5,000.00 บาท ตัวอย่างที่ 3 กรณสี หกรณเ์ ปลยี่ นสญั ญาเชา่ ทดี่ นิ เพอื่ เปดิ ใหบ้ รกิ ารสถานบี รกิ ารนำ้ มนั มผี ลใหอ้ ายสุ ญั ญาเชา่ เพมิ่ ขนึ้ สหกรณ์การเกษตรขุนแผน จำกัด มปี ีทางบญั ชีส้นิ สดุ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2563 ได้ทำสัญญาเชา่ ท่ีดิน และทำบันทึกข้อตกลงเลขที่ 010/2556 สัญญาลงวันที่ 10 ธันวาคม 2556 โดยมีอายุสัญญาเช่าที่ดิน กับบรษิ ทั จำหน่ายน้ำมัน เป็นระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2556 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2566 ต่อมา สหกรณ์มีมติที่ประชุมใหญ่สามัญประจำปีทำสัญญาเช่าที่ดินเพื่อเปิดให้บริการสถานีบริการน้ำมัน กับบริษัทฯ ตามบันทึกข้อตกลงเลขที่ 008/2563 สัญญาลงวันที่ 5 มกราคม 2563 โดยมีอายุสัญญาเช่าที่ดิน เป็นระยะเวลา 30 ปี ตง้ั แตว่ นั ท่ี 1 มกราคม 2556 ถึงวนั ท่ี 31 ธันวาคม 2586 สหกรณไ์ ด้รบั ค่าเช่าท่ดี ินครง้ั เดยี ว ภายใน 30 วันนบั จากวนั ที่จดทะเบยี นสัญญาเช่าที่ดนิ แล้วเสร็จและสหกรณ์ไดร้ บั เงินสนับสนุนค่าตอบแทนสิทธิ การและค่าสนับสนุนการขายภายใน 30 วัน นับแต่วันที่จดทะเบียนเช่าที่ดินและงานปรับปรุงแล้วเสร็จ โดยสหกรณ์ตกลงที่จะปรับปรุงสถานีบริการน้ำมันพร้อมทั้งขยายหลังคาสถานีบริการน้ำมนั และติดตั้งระบบ POS ใหแ้ ล้วเสร็จภายใน 6 เดือน โดยมีรายการต่าง ๆ เกิดขึ้น ดงั นี้ 15 ธนั วาคม 2556 สหกรณ์จ่ายคา่ ธรรมเนยี มจดทะเบียนแบง่ เช่าท่ีดิน (ค่าคำขอ อากรแสตมป์ ค่าธรรมเนยี ม เปน็ ตน้ ) จำนวน 16.00 บาท ค่าใชจ้ ่ายในการให้บรกิ ารนำ้ มนั จำนวน 1,500.00 บาท 16 ธันวาคม 2556 สหกรณ์ได้รบั คา่ เชา่ ท่ดี ิน จำนวน 10,000.00 บาท 15 มกราคม 2557 สหกรณไ์ ด้รับคา่ ตอบแทนสิทธกิ ารเชา่ จำนวน 10,000.00 บาท 20 มกราคม 2563 สหกรณ์จา่ ยค่าธรรมเนียมจดทะเบยี นแบ่งเช่าทด่ี นิ (คา่ คำขอ อากรแสตมป์ ค่าธรรมเนียม เป็นต้น) จำนวน 16.00 บาท ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการก่อสร้างสถานีบริการน้ำมัน จำนวน 1,500.00 บาท 21 มกราคม 2563 สหกรณไ์ ด้รบั ค่าเช่าท่ีดิน จำนวน 10,000.00 บาท 18 กรกฎาคม 2563 สหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่า จำนวน 10,000.00 บาท และ เงินสนับสนุนการขาย จำนวน 5,000.00 บาท การบันทึกบัญชี (1) วันที่ 15 ธันวาคม 2556 เมื่อสหกรณจ์ ่ายค่าธรรมเนียมจดทะเบียนแบง่ เช่าท่ีดินและคา่ ใช้จา่ ยในการ ดำเนินการตา่ ง ๆ บนั ทึกบัญชีเช่นเดยี วกับตวั อยา่ งท่ี 1 รายการท่ี (1) (2) วันที่ 16 ธันวาคม 2556 สหกรณ์ได้รับคา่ เช่าที่ดินจากบริษัทฯ จำนวน 10,000.00 บาท หลังจาก จดทะเบียนการเช่าแล้วเสร็จ สหกรณ์เลือกใช้วิธีการบันทึกรับรู้รายได้ค่าเช่าทั้งจำนวนในคราวเดียว บันทึกบัญชี เชน่ เดียวกบั ตวั อยา่ งท่ี 1 รายการที่ (2) (3) วนั ท่ี 15 มกราคม 2557 สหกรณ์ได้รบั คา่ ตอบแทนสิทธิการเช่า จำนวน 10,000.00 บาท บันทึกบัญชี เชน่ เดียวกับตัวอย่างที่ 1 รายการที่ (7)

- 11 - (4) วันที่ 20 มกราคม 2563 เมื่อสหกรณ์จ่ายค่าธรรมเนียมจดทะเบียนแบ่งเช่าที่ดินและค่าใช้จ่าย ในการดำเนนิ การต่าง ๆ บนั ทกึ บัญชีเชน่ เดียวกบั ตวั อยา่ งที่ 1 รายการที่ (1) (5) วันที่ 21 มกราคม 2563 สหกรณไ์ ดร้ ับค่าเช่าทด่ี ินจากบรษิ ทั ฯ จำนวน 10,000.00 บาท หลังจาก จดทะเบียนสัญญาเช่าที่ดินแล้วเสร็จ สหกรณ์เลือกใช้วิธีการบันทึกรับรู้รายได้ค่าเช่าทั้งจำนวนในคราวเดียว บนั ทกึ บัญชีเช่นเดียวกับตวั อย่างที่ 1 รายการท่ี (2) (6) วันที่ 18 กรกฎาคม 2563 สหกรณ์ได้รับเงินค่าตอบแทนสิทธิการเช่า จำนวน 10,000.00 บาท และ เงนิ สนบั สนนุ การขาย จำนวน 5,000.00 บาท บันทกึ บญั ชีโดย การบนั ทึกรบั รู้คา่ ตอบแทนสทิ ธิการเชา่ ตามอายสุ ัญญาเชา่ เดมิ (10 ป)ี สัญญาเชา่ เดมิ 10 ปี (ตง้ั แต่ 1 มกราคม 2556 – 31 ธันวาคม 2566) คำนวณการรับร้คู า่ ตอบแทนสิทธิการเช่า = 10,000.00/10 = 1,000.00 = 1,000.00 x 7 (ปี 2556 – 2562) = 7,000.00 บนั ทึกปีแรกทไ่ี ดร้ บั เงินคา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ เดบติ เงินสด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณี) 10,000.00 เครดิต รายไดค้ ่าตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรับรู้ 10,000.00 ในปที ่ี 1 – 7 (ปี 2556 – 2562) สหกรณบ์ นั ทกึ รบั รู้ค่าตอบแทนสิทธิการเชา่ โดย ณ วันสิน้ ปบี ัญชี สหกรณท์ ยอยบนั ทึกรบั รู้รายไดต้ ามรอบระยะเวลาบญั ชีตามอายขุ องสญั ญาเช่า ดังนี้ เดบติ รายได้คา่ ตอบแทนสิทธกิ ารเช่ารอการรับรู้ 1,000.00 เครดิต รายได้ค่าตอบแทนสิทธกิ ารเช่า 1,000.00 ในปี 2563 สหกรณเ์ ปลี่ยนอายสุ ญั ญาเชา่ ใหมจ่ าก 10 ปี เปน็ 30 ปี โดยสญั ญาเชา่ ใหมค่ รอบคลุมสญั ญาเช่าเดิม ต้งั แต่ 1 มกราคม 2556 – 31 ธันวาคม 2586 คำนวณค่าตอบแทนสทิ ธิการเชา่ ตามสัญญาเช่าเดมิ รอการรบั รู้ = 1,000.00 x 3 = 3,000.00 ค่าตอบแทนสทิ ธติ ามสัญญาเช่าใหม่ = 10,000.00 ดงั น้ัน คา่ ตอบแทนสิทธกิ ารเชา่ รอการรับรู้ = 13,000.00 คำนวณค่าตอบแทนสิทธกิ ารเชา่ แต่ละปี = 13,000.00/23 (ปี 2563 – 2586) = 565.22 สหกรณบ์ ันทกึ รบั รคู้ ่าตอบแทนสิทธกิ ารเช่า โดย เดบิต เงินสด/เงนิ ฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 10,000.00 เครดติ รายไดค้ ่าตอบแทนสิทธกิ ารเช่ารอการรับรู้ 10,000.00 ณ วันสิ้นปีบญั ชีบัญชี 2563 เป็นต้นไปสหกรณ์ทยอยบนั ทึกรับรูร้ ายไดต้ ามรอบระยะเวลาบญั ชีตามอายขุ อง สัญญาเชา่ ดังนี้ เดบติ รายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเชา่ รอการรบั รู้ 258.61 เครดิต รายไดค้ า่ ตอบแทนสิทธิการเช่า 258.61 (คำนวณคา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ จาก 13,000.00/23 x 167/365 = 258.61) ตั้งแตป่ บี ญั ชี 2564 เป็นตน้ ไปทยอยบันทึกรับรรู้ ายได้ ปลี ะ 565.22 บาท การบันทึกรบั รู้เงินสนบั สนนุ การขาย สหกรณ์บนั ทึกรบั รเู้ งินสนับสนุนการขาย โดย เดบิต เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร (ตามแตก่ รณ)ี 5,000.00 เครดติ รายไดเ้ งินสนับสนนุ การขายรอการรบั รู้ 5,000.00

- 12 - ณ วันสิ้นปีบัญชีบัญชี 2563 เป็นต้นไปสหกรณ์ทยอยบันทึกรับรู้รายได้เงินสนับสนุนการขาย ตามรอบระยะเวลาบัญชีตามอายขุ องสัญญาเช่า ดังนี้ เดบิต รายไดเ้ งินสนบั สนุนการขายรอการรบั รู้ 99.47 เครดติ รายได้เงนิ สนบั สนนุ การขาย 99.47 (คำนวณรายได้เงินสนบั สนนุ การขายจาก 5,000.00/23 x 167/365 = 99.47) ตัง้ แตป่ ีบัญชี 2564 เปน็ ตน้ ไปทยอยบันทกึ รบั ร้รู ายได้ ปลี ะ 217.39 บาท (2) การแสดงรายการในงบการเงนิ สหกรณ์การเกษตรขุนแผน จำกัด งบแสดงฐานะการเงนิ (บางสว่ น) ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2563 หน้ีสนิ และทุนของสหกรณ์ หมายเหตุ ปี 2563 หนี้สนิ หมนุ เวยี น บาท 8 เงินเบกิ เกนิ บญั ชีธนาคารและเงนิ ก้ยู มื ระยะสัน้ 9 ...................... เงนิ รับฝาก 11 ...................... …………………………………………… ...................... 13 หนีส้ ินหมนุ เวยี นอืน่ 782.61 รวมหนสี้ ินหมนุ เวยี น xx,xxx,xxx.xx หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวยี น 16,859.31 xx,xxx,xxx.xx หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวียนอื่น รวมหน้สี ินไมห่ มนุ เวยี น อน่ึง กรณบี ัญชรี ายไดค้ ่าตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรับรู้และบญั ชีรายไดเ้ งินสนับสนุนการขายรอการรบั รู้ มีจำนวนเงินตั้งแต่ร้อยละ 5 ของยอดรวมหนี้สินหมุนเวียนอื่นและของยอดรวมหนี้สินทั้งสิ้นให้แสดงรายการ หนี้สินหมุนเวียนอ่ืน/หน้ีสินไม่หมุนเวยี นอื่นนัน้ แต่ละประเภทเป็นเอกเทศ โดยระบุชื่อและเรียงลำดับไว้ก่อน รายการ “หนีส้ ินหมุนเวียนอนื่ ”/ “อ่ืน ๆ” (3) การเปิดเผยข้อมลู ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน สหกรณ์การเกษตรขุนแผน จำกัด หมายเหตุประกอบงบการเงนิ (บางสว่ น) สำหรับปสี นิ้ สดุ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2563 1. สรุปนโยบายการบัญชีทสี่ ำคญั -สหกรณ์รบั รรู้ ายได้....รอการรบั รู้ ตามอายขุ องสญั ญาแบง่ เชา่ ทด่ี ิน

- 13 - 11. หนสี้ นิ หมุนเวียนอื่น ปี 2563 บาท .................................... ภาษีเงนิ ได้ หกั ณ ท่จี ่ายรอนำสง่ ...................... .................................... รายไดเ้ งินสนับสนนุ การขายรอการรบั รู้ ...................... รายได้คา่ ตอบแทนสทิ ธกิ ารเชา่ รอการรบั รู้ ...................... รวม 217.39 13. หนีส้ นิ ไมห่ มุนเวียนอีน่ ประกอบด้วย 565.22 xx,xxx,xxx.xx .................................... ปี 2563 เงนิ อดุ หนนุ เพ่อื จดั หาสนิ ค้ามาจำหน่าย บาท .................................... ...................... รายไดเ้ งนิ สนบั สนนุ การขายรอการรบั รู้ ...................... รายไดค้ า่ ตอบแทนสทิ ธิการเช่ารอการรบั รู้ ...................... รวม 4,683.14 12,176.17 xx,xxx,xxx.xx ณ วันสิ้นปีทางบัญชี สหกรณ์มีบัญชีรายได้เงินสนับสนุนการขายรอการรับรู้ จำนวน 4,900.53 บาท แยกเป็นรายไดเ้ งินสนับสนนุ การขายรอการรับรู้ระยะสน้ั จำนวน 217.39 บาท และเปน็ รายได้เงินสนับสนุน การขายรอการรับรู้ระยะยาว จำนวน 4,683.14 บาท ตามบันทึกข้อตกลงเลขท่ี 008/2563 สัญญา ลงวนั ท่ี 5 มกราคม 2563 สหกรณ์มีรายได้ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้ จำนวน 12,741.39 บาท แยกเป็นรายได้ ค่าตอบแทนสิทธิการเช่ารอการรับรู้ระยะสั้น จำนวน 565.22 บาท และเป็นรายได้ค่าตอบแทนสิทธิ การเช่ารอการรบั รู้ระยะยาว จำนวน 12,176.17 บาท ดงั นี้ - บันทึกข้อตกลงเลขท่ี 010/2556 สัญญาลงวันที่ 10 ธันวาคม 2556 สหกรณ์ได้รับเงิน ค่าตอบแทนสิทธิการเช่า จำนวน 10,000.00 บาท จากบรษิ ัท ...... โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พ่อื เป็นการตอบแทน การจดทะเบียนเช่าที่ดินกับบริษัทฯ อายุสัญญาเช่า 10 ปี นับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2556 ถึงวันท่ี 31 ธันวาคม 2566 - บนั ทกึ ข้อตกลงเลขที่ 008/2563 สญั ญาลงวันที่ 5 มกราคม 2563 สหกรณไ์ ด้รับเงินคา่ ตอบแทน สิทธิการเช่าจำนวน 10,000.00 บาท จากบริษัท ......... โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการตอบแทน การจดทะเบียนเช่าทดี่ นิ และให้สหกรณน์ ำไปปรับปรงุ สถานบี ริการน้ำมันพร้อมท้ังขยายหลังคาสถานีบริการน้ำมัน และตดิ ตงั้ ระบบ POS อายุสญั ญาเช่า 30 ปี นบั ต้ังแต่วนั ที่ 1 มกราคม 2556 ถงึ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2586

ภาคผนวก

รปู แบบเอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชี

ขัน้ ตอนการจัดการเก่ียวกบั เอกสารประกอบการบันทึกบญั ชี ในทุกสิ้นวันใหส้ หกรณ์จดั การเก่ียวกับเอกสารประกอบการบันทกึ บญั ชี ตามลำดับดงั น้ี รายงาน รวบรวมเอกสารประกอบการบนั ทึกบญั ชี ประจำเดือน ประจำวนั แยกเอกสารออกเป็นแตล่ ะอย่างตามประเภทบญั ชี - รายงานแสดง - รายงานแสดง บวกยอดเงนิ ตามเอกสารแต่ละประเภท -ใบสำคัญรบั รายละเอียดการขาย รายละเอียดการขาย จดั ทำใบสรปุ รายการเงนิ -ใบสำคญั จ่าย น้ำมนั เช้ือเพลงิ สว่ น ค น้ำมนั เชื้อเพลงิ ส่วน ข -ใบโอนบญั ชี - รายงานการวเิ คราะห์ - รายงานแสดง นำ้ มันเชือ้ เพลิงคงเหลือ รายละเอียดการขาย นำ้ มันเช้อื เพลงิ ส่วน ก - รายงานการตรวจรับ น้ำมันขณะรับน้ำมนั - รายงานถงั นำ้ มัน คงเหลือประจำวัน -รายงานฐานะเงนิ สด คงเหลอื ประจำวนั สมุดขาย สมดุ ซือ้ สมดุ เงนิ สด สมดุ รายวนั ทัว่ ไป สมดุ บญั ชีแยกประเภท -ทะเบยี นสถิตกิ ารซอ้ื งบทดลองกอ่ นปรบั ปรงุ -ทะเบยี นคมุ สนิ คา้ -บัญชีย่อยเจ้าหน้ี รายการปรบั ปรงุ -บญั ชยี ่อยลูกหน้ี งบทดลองหลังปรบั ปรงุ งบการเงนิ

(เอกสารหมายเลข 1) เล่มที่.......... เลขที่.......... สหกรณ์..............................................จำกัด เลขท.ี่ ............หมทู่ ี่..................ตำบล..................................................... อำเภอ........................................จงั หวดั ............................................ เลขประจำตัวผู้เสยี ภาษี........................................ ใบเสร็จรบั เงนิ /ใบกำกับภาษี วนั ที.่ .................เดือน....................พ.ศ................ ช่อื ผซู้ อ้ื .................................................สมาชิก/ไมใ่ ช่สมาชิก เลขทะเบียนท.่ี .....................กลุม่ ท.ี่ ......................... อย่บู า้ นเลขท.่ี .....................หมทู่ ่ี.........................ตำบล.................................อำเภอ.............................................. จงั หวดั ..........................................................ตามรายการดงั ต่อไปนี้ ลำดับท่ี รายการ จำนวนหนว่ ย ราคาต่อหน่วย จำนวนเงนิ รวมมูลค่าสินค้า/บริการ ภาษมี ูลคา่ เพมิ่ 7% รวมเงนิ ท้งั ส้นิ จำนวนเงนิ รวมท้ังสิน้ (ตัวอกั ษร).................................................................................... ......................................................... ผู้รับเงิน

(เอกสารหมายเลข 2) เลม่ ท่.ี ......... เลขท่ี.......... สหกรณ์..............................................จำกดั เลขท่.ี ............หมู่ที.่ .................ตำบล..................................................... อำเภอ........................................จงั หวดั ............................................ เลขประจำตัวผู้เสยี ภาษี........................................ ใบกำกับภาษอี ย่างยอ่ วันท่ี..................เดอื น....................พ.ศ................ ชอ่ื ผซู้ อ้ื .................................................สมาชิก/ไม่ใชส่ มาชกิ เลขทะเบียนท่.ี .....................กล่มุ ท่.ี ......................... อยบู่ ้านเลขท่.ี .....................หมทู่ ี่.........................ตำบล.................................อำเภอ.............................................. จงั หวดั ..........................................................ตามรายการดงั ต่อไปน้ี ลำดบั ท่ี รายการ จำนวนหนว่ ย ราคาต่อหนว่ ย จำนวนเงิน รวมเงนิ ท้ังสนิ้ จำนวนเงินรวมท้งั สิน้ (ตวั อกั ษร).................................................................................... ......................................................... ผรู้ บั เงนิ

(เอกสารหมายเลข 3) ใบกำกับภาษีอยา่ งย่อ โดยเครอ่ื งบนั ทกึ การเกบ็ เงิน สหกรณ.์ .........................จำกัด (หรอื ชอื่ ยอ่ ) TAX INVOICE (ABB) เลขประจำตวั ผู้เสยี ภาษี............................................ (ราคาสินคา้ รวมภาษีมลู คา่ เพม่ิ ) รหสั เครอื่ ง............................................... วนั ที.่ ....................................................... รายการ จำนวนเงิน ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... รวมเงนิ ................................... ภาษมี ูลค่าเพมิ่ 7% ................................... หมายเหต.ุ .......................................................................................

(เอกสารหมายเลข 4) เลม่ ที่.......... เลขที่.......... สหกรณ.์ .............................................จำกดั เลขท่.ี ............หมู่ท.่ี .................ตำบล..................................................... อำเภอ........................................จงั หวดั .......................................โทร......................... เลขประจำตวั ผ้เู สยี ภาษี........................................ ใบกำกบั ภาษี วนั ท.่ี .................เดอื น....................พ.ศ................ ช่ือผู้ชอ้ื ......................................................... อตั ราภาษี อตั รารอ้ ยละ 7 อตั ราศูนย์ เลขที่.................หมู่ท่.ี ...................ตำบล.............................. อำเภอ.......................................จงั หวดั ................................ ลำดับที่ รายการ จำนวนหน่วย ราคาตอ่ หน่วย จำนวนเงนิ รวมมูลค่าสนิ ค้า/บรกิ าร ภาษีมลู คา่ เพ่มิ 7% รวมเงนิ ทัง้ ส้ิน จำนวนเงินรวมท้ังสน้ิ (ตวั อกั ษร).................................................................................... ......................................................... ......................................... ................ ผู้รบั สนิ ค้า ผู้ขาย

(เอกสารหมายเลข 5) เล่มท่ี.......... เลขที่.......... สหกรณ์..............................................จำกัด เลขท่ี.............หมทู่ ่.ี .................ตำบล..................................................... อำเภอ........................................จงั หวัด.......................................โทร......................... ใบเบกิ เงนิ เงินสด เชค็ ธนาคาร............................... เลขท่.ี ........................................ วันท่.ี .................เดือน....................พ.ศ................ จ่ายให้.................................................สมาชกิ /ผมู้ ิใช่สมาชิก เลขทะเบียนท่.ี ......................กลมุ่ ที.่ .......... อยูบ่ ้านเลขที่.............................หม่ทู ่ี........................ตำบล..............................อำเภอ........................................... จังหวัด................................................ตามรายการดงั ต่อไปน้ี ลำดบั ที่ รายการ จำนวนเงนิ (ตวั อักษร)..................................................................รวม อนมุ ตั ิ รับเงินแลว้ ......................................................... ......................................................... ผอู้ นมุ ัติ ผ้รู บั เงนิ

(เอกสารหมายเลข 6) เลม่ ที.่ ......... เลขท.่ี ......... สหกรณ์..............................................จำกัด เลขท.่ี ............หมู่ที.่ .................ตำบล..................................................... อำเภอ........................................จงั หวัด.......................................โทร......................... ใบเบิกสินค้า/วัสดุ วนั ท่.ี .................เดือน....................พ.ศ................ จ่ายสนิ ค้าให้.................................................สมาชกิ /ผู้มใิ ช่สมาชิก เลขทะเบียนที.่ .............กลมุ่ ที่........... อยูบ่ า้ นเลขท.่ี ............................หมูท่ ี.่ .......................ตำบล..............................อำเภอ........................................... จงั หวดั ................................................ตามรายการดงั ต่อไปน้ี ลำดบั ท่ี รายการ จำนวนหนว่ ย ราคาตอ่ หน่วย จำนวนเงิน (ตัวอักษร)........................................................................รวม ........................................................ผูร้ บั มอบสินค้า .........................................................ผอู้ นมุ ัติ ........................................................ผสู้ ่งมอบสินค้า .........................................................วันท่ี