บทที่ 10

NERVOUS SYSTEM ระบบประสาท Anatomy

NervousSystem ระบบประสาท(NervousSystem) ทำหนาที่ควบคุมการทำงานของทุกระบบทำงานไดอยางรวดเร็วรวมกับ ระบบตอมไรทอนอกจากนี้ยังทำหนาที่รับและตอบสนองตอสิ่งเราภายนอก

ระบบแบงออกเปน2สวนคือ ระบบประสาทสวนกลาง (CentralNervousSystem,CNS) ประกอบดวยสมองและไขสันหลังซึ่งมีเยื่อหุม(meninges)3ชั้น เพื่อปองกันการกระทบกระเทือนของสมองโดยสมองจะมีกะโหลกศีรษะ ปกปองอีกชั้นหนึ่งสวนไขสันหลังก็มีกระดูกสันหลังปกปองไวเชนกัน 1.1สมอง(Brain)จะถูกแบงเปน3บริเวณไดแก สมองสวนหนา(forebrain) สมองสวนกลาง(midbrain) สมองสวนหลัง(hindbrain) 1)สมองสวนหนา(forebrain)เจริญไปเปน -ซีรีบรัม(cerebrum) ทำหนาที่ควบคุมความคิดความจำความรูสึกตางๆ -ทาลามัส(thalamus) เปนศูนยรวมกระแสประสาทที่มาจากสวนตางๆของรางกายเขาสูสมอง และไขสันหลัง -ไฮโพทาลามัส(hypothalamus) ทำหนาที่ควบคุมการหลั่งฮอรโมนการนอนหลับความหิว การรักษาสมดุลของรางกายเชนอุณหภูมิในรางกาย https://www.trueplookpanya.com/ knowledge/content/87737/-scibio-sci-

2)สมองสวนกลาง(midbrain)เจริญไปเปน -บางสวนของกานสมอง(brainstem)โดยกานสมองทั้งหมดจะประกอบ ไปดวยเมดัลลาออบลองกาตาและพอนสซึ่งอยูในบริเวณของสมองสวนหลัง และมิดเบรน -มิดเบรน(midbrain)เปนสวนที่อยูเหนือbrainstem ควบคุมการเคลื่อนไหวของลูกตา 3)สมองสวนหลัง(hindbrain)เจริญไปเปน -พอนส(pons) ควบคุมการเคี้ยวการกลืนการหลั่งน้ำลายและการแสดงสีหนา -เมดัลลาออบลองกาตา(medullaoblongata) ทำหนาที่ควบคุมการหายใจการเตนของหัวใจและเปนศูนยกลางของ ระบบประสาทอัตโนมัติ(ANS)โดยทำงานรวมกับไฮโพทาลามัส -ซีรีเบลลัม(cerebellum) ทำหนาที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของรางกายการทรงตัว https://www.trueplookpanya.com/ knowledge/content/87737/-scibio-sci-

CerebralHemispheres FrontalLobe ความคิดความจำ การเคลื่อนไหวการพูด ParietalLobe การรูสึกตัวการเขียน TemporalLobe การไดกลิ่นการไดยิน การเขาใจคำพูดภาษา Occipitallobe การมองเห็นหรือชวยใน การแปลความหมายภาพ https://tuemaster.com/blog/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A %E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A A%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87-brain-activation/

เยื่อหุมสมอง https://sites.google.com/site/nichaapa44750/rabb-prasath-khxng-mn usy/rabb-prasath-swn-klang?tmpl=%2Fsystem%2Fapp%2Ftemplates %2Fprint%2F&showPrintDialog=1 Duramatter เปนชั้นที่หนาและเหนียวที่สุด Arachnoidmatter ลักษณะใสและยืดหยุน Piamatter ลักษณะเปนเยื่อบางติดสนิทกับสมองและไขสันหลัง และประกอบเปนเยื่อหุมหลอดเลือดที่เขาสูสมองเปนสวนที่เรียกวา เพียลแบริเออร(pialbarrier)ซึ่งทำหนาที่ยับยั้งและคัดกรองสารเคมี ที่เคลื่อนยายผานเขาออกระหวางกระแสเลือดในซีรีบรัมกับเนื้อเยื่อ ประสาทของสมอง

โพรงสมอง Vevtricles เปนชองภายในสมองซึ่งเปนที่อยูของน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลัง (cerebrospinalfluid:CSF)ประกอบดวย 1.โพรงสมองดานขาง(lateralventricle) อยูในซีรีบรัม(cerebrum)มี2ขางคือขางขวาและขางซาย 2โพรงสมองที่3(thirdventricle) เปนชองเดียวที่อยูกึ่งกลางระหวางทาลามัส(thalamus) 3.โพรงสมองที่4(fourthventricle) เปนชองเดียวที่อยูใตซีรีเบลลัม(cerebellum)ภายในมีน้ำหลอ สมองไขสันหลังหรือน้ำไขสันหลัง(Cerebrospinalfluid:CSF) https://www.thoughtco.com/ventricular-system-of-the-brain-3901496

น้ำไขสันหลัง CerebrospinalFluid (CSF) สรางมาจากคอรอยดเพล็กซัส(choroidplexus)และถูกกรองออก จากเสนเลือดในคอรอยดเพล็กซัส(choroidplexus)เขาไปอยูในโพรงสมอง (ventricle)มีลักษณะเปนของเหลวที่อยูในชั้นใตชั้นเยื่อหุมสมอง ทำหนาที่พยุงสมองและไขสันหลังไวไมใหเกิดการเลื่อนไหลของสมอง และของไขสันหลัง https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/57

1.2ไขสันหลัง(Spinalcord) หากตัดไขสันหลังตามขวางจะเห็นพื้นที่หนาตัดเปนลักษณะคลายผีเสื้อ โดยแบงบริเวณออกเปน2บริเวณคือ -สวนที่เปนเนื้อสีเทา(Graymatter) ซึ่งเปนบริเวณที่มีเซลลประสาทจำนวนมากอยูรวมกันที่ดานในของไขสันหลัง -สวนที่เปนเนื้อสีขาว(Whitematter) ซึ่งเปนบริเวณที่มีเสนประสาทหุมดวยเยื่อไมอิลินอยูเปนจำนวนมาก สีขาวที่พบในบริเวณนี้เปนสีของปลอกไมอิลิน(myelinsheath) https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/87737/-scibio-sci-

เซลลประสาท เปนเซลลเราไดดวยกระแสไฟฟา ANeuron ทำหนาที่ประมวลและสงขอมูลผาน สัญญาณไฟฟาและเคมีโดยสงผาน จุดประสานประสาท(synapse) ซึ่งเปนการเชื่อมตอโดยเฉพาะกับ เซลลอื่นๆ StructureofaNeuron Axon(แกนประสาทนำออก) เปนใยประสาทที่นำกระแสประสาทออกจากตัวเซลล Dendrites(ใยประสาทนำเขา) เปนแขนงยื่นออกจากตัวเซลลมีหนาที่รับขอมูลจากเซลลประสาทอื่นๆ NodeofRanvier AxonของPNSจะถูกหุมดวยmyelinsheathที่สรางจากSchwanncell และจุดที่เปนรอยตอระหวางmyelinsheathจะเรียกวาNodeofRanvier เปนบริเวณที่สงกระแสประสาทไดเพราะไมมีmyelinsheathซึ่งเปนฉนวน ไฟฟาดังนั้นการสงกระแสประสาทจึงเปนแบบกาวกระโดด (Saltatoryconduction)

ชนิดของเซลลประสาท Unipolarneurons(เซลลประสาทขั้วเดียว) ไดแกเซลลประสาทที่มีprocessเดียว อาจจะมีแตaxonไมมีdendriteเชน olfactoryreceptorneurons,rods และconecellsของretina บางครั้งprocessที่ยื่นออกมา จะแยกเปน2แขนงเรียกวาเปน pseudounipolarneurons psueudounipolarneuron(เซลลประสาทขั้วเดียวเทียม) เปนเซลลที่มีแอกซอนออกจากตัวเซลล เสนใยเดียวแตแตกแขนงเปนเดนไดรต Multipolarneurons(เซลลประสาทหลายขั้ว) มีใยออกจากตัวเซลลหลายเสน ประกอบดวยเดนไดรตแตกแขนงสั้นๆมากมาย และแอกซอนยาวเพียงเสนเดียว เซลลประสาทชนิดสองขั้ว(Bipolarneuron) มีใยประสาทออกจากตัวเซลล2เสนยาวเทาๆกัน หรือใกลเคียงกันเสนหนึ่งเปนเดนไดรต อีกเสนหนึ่งเปนแอกซอน http://www.thaigoodview.com/library/contest1/ science04/46/2/nerve/content/type_cell2.html

ระบบประสาทรอบนอก (PeripheralNervousSystem) PNS ประกอบไปดวย 2.1cranialnerve12คูซึ่งเปนเสนประสาทที่มาจากสมอง 2.2spinalnerve31คูซึ่งเปนเสนประสาทที่มาจากไขสันหลัง นอกจากนี้ระบบประสาทรอบนอกยังรวมไปถึงperipheralganglia, sympatheticและparasympatheticgangliaและ entericnervoussystem ซึ่งเปนระบบประสาทภายในระบบทางเดินอาหาร ทำหนาที่ควบคุมการทำงานของระบบทางเดินอาหารดวย https://www.slideshare.net/drojitos/spinal-cord-nerves-7245603 ระบบประสาทรอบนอกนี้แบงการทำงานออกเปน 1)ระบบประสาททำงานภายใตอำนาจจิตใจ (SomaticNervousSystem,SNS) ซึ่งจะมีเสนประสาทเชื่อมตอไปถึงผิวหนังขอตอกลามเนื้อ 2)ระบบประสาททำงานภายนอกอำนาจจิตใจหรือระบบประสาทอัตโนมัติ (Autonomicnervoussystem,ANS) ซึ่งจะมีเสนประสาทเชื่อมตอไปถึงอวัยวะภายในเสนเลือดและตอมตางๆ โดยการทำงานของระบบประสาทภายนอกอำนาจจิตใจนี้จะมีลักษณะ การทำงาน2แบบที่ตรงขามกันไดแกซิมพาเทติก(sympathetic) และพาราซิมพาเทติก(parasympatheticdivision)

sympathetic & parasympatheticdivision

sympathetic & parasympatheticdivision หนังสือชีววิทยาชั้นมัธยมศึกษาปที่6