Ebook

หนงั สอื เรียน E-Book วชิ า สงั คมศกึ ษา ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 โครงสร้ างทางสังคมนางสาวบุญสิตา จันทร์ เจริ ญ ม .4/14 เลขท่ี 34

คานา หนงั สือ E-Book เป็นส่วนหน่ึงของวชิ าสงั คมศึกษาศาสนาและวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่4 จดั ทาเพอ่ื ใช้ประกอบการเรียนการสอนในรายวชิ า ในเรื่องโครงสร้างทางสงั คม การจดั ทาหนงั สือE-Bookน้ีไดท้ าการคน้ ควา้ รวบรวมขม้จากหนงั สือและอินเตอร์เน็ต ผจู้ ดั ทาหวงั วา่ จะใหค้ วามรู้และเป็นประโยชนต์ ่อผทู้ ่ีไดอ้ ่านทุกท่าน นางสาวบุญสิตา จนั ทร์เจริญ

โครงสร้ างทางสังคม ความหมายโครงสร้างทางสงั คม คือ ความสมั พนั ธ์ของกลมุ่ คนหนง่ึที่มาอยรู่ ่วมกนั เป็นสงั คม โดยมีบรรทดั ฐานทางสงั คมเป็นสง่ิ ยดึ เหนี่ยว๑.กลมุ่ ปฐมภมู ิมีการติดตอ่ กนั แบบตวั ถงึ ตวั มีการรวมตวั กนั อยา่ งเหนียวแน่น๒.กลมุ่ ทตุ ิยภมู ิความสมั พนั ธ์กนั ในฐานะทางเศรษฐกิจ อานาจและความเก่ียวข้องทางการเมือง และระดบั การศกึ ษา

การจดั ระเบียบทางสังคม บรรทดั ฐานทางสังคม1. วถิ ีประชา เป็นแบบแผนในการปฏบิ ตั หิ น้าทีท่ ี่ทกุ คนในสงั คมปฏบิ ตั ิกนั โดยทวั่ ไปจนเกิดเป็น ความเคยชนิ ไม่ต้องมีศลี ธรรมและกฎหมายบงั คบั2. จารีต จารีตเป็นบรรทดั ฐานที่ทกุ คนในสงั คม จะต้องกระทาเป็นกระบวนการ พฤติกรรมที่จาเป็นตอ่ ความเป็นระเบยี บเรียบร้อยและ สวสั ดิภาพของสงั คม จารีตมีความสาคญั กวา่ วถิ ีประชา เป็นเร่ืองของความรู้สกึ วา่ ส่ิงใดผดิ ส่งิ ใดถกู ผ้ใู ดฝ่ าฝื นจะถกู สงั คมลงโทษ หรือได้รับการตาหนิอยา่ ง3. กฎหมาย หมายถงึ บรรทดั ฐานท่ีกาหนดไว้ในระเบยี บแบบแผนซง่ึ ผ้มู ีอานาจทางการปกครองบ้านเมืองได้กาหนดขนึ ้ เพอื่ บงั คบัให้บคุ คลปฏบิ ตั ิตามหรือห้ามมิให้กระทา หากฝ่ าฝื นจะถกู ลงโทษตามบทบญั ญตั ิ

การจดั ระเบียบทางสังคม• สถานภาพ คือ ตาแหน่งที่ได้รับจากการเป็นสมาชกิ ของสงั คม เป็ นปัจจยั ท่ีช่วยในการจดั ระเบียบของสงั คมเพราะทกุ คนมสี ถานภาพติดตวัมา ตงั้ แตเ่ กิด เชน่ เป็นลกู ชาวบ้าน เป็นหญิง เป็นชาย ฯลฯหลงั จากเกิดมี สถานภาพเพ่มิ เตมิ อีกมากมายแบง่ เป็น1.สถานภาพท่ตี ดิ ตวั มาโดยสงั คมเป็นผ้กู าหนด เชน่ เพศ อายุ เชือ้ชาติ เครือญาติ2.สถานภาพท่ไี ด้มาโดยความสามารถ ได้แก่ การประกอบอาชีพการศกึ ษา การสมรส เช่น บิดา มารดา ป่ ู ย่า ตา ยาย

การจดั ระเบยี บทางสังคม บทบาท บทบาท หมายถงึ การปฏบิ ตั ติ ามหน้าทแ่ี ละสทิ ธิของตนตามสถานภาพของตน สถานภาพ คือตาแหน่ง สว่ นบทบาทคือการกระทาตามสทิ ธิและหน้าที่ของสถานภาพ สถานภาพและบทบาทมกั จะเป็นของคกู่ นั ซง่ึ เมื่อมีสถานภาพจะต้อง มีบทบาทด้วย การทบ่ี คุ คลมีบทบาทตอ่ สงั คม และปฏิบตั ติ ามหน้าทที่ ่ีสงั คมยอมรับ มีความสาคญั เป็นอนั มาก เพราะทาให้การจดั ระเบียบสงั คมดีขนึ ้ เป็นการควบคมุ สงั คมให้เป็นระเบยี บ ถ้าคนไม่ปฏบิ ตั ิตามหน้าท่ี ตามบทบาทของตนในสงั คมให้สมกบั สถานภาพที่ได้รับ ก็จะทาให้สงั คมเสียระเบยี บ ทาให้เกิดปัญหาและความยงุ่ ยากให้แกส่ งั คม

การจัดระเบียบทางสังคม การควบคมุ ทางสงั คม1.การจงู ใจให้สมาชกิ ปฏบิ ตั ติ ามบรรทดั ฐานของสงั คม เช่น การยกยอ่ ง การชมเชย หรือการให้รางวลั2.ลงโทษสมาชกิ ทีล่ ะเมดิ หรือฝ่ าฝื นบรรทดั ฐานทางสงั คม เชน่ ผดิวิถีชาวบ้าน การลงโทษคือตาหนิ ซบุ ซิบนินทา หวั เราะเยาะ ผิดกฎศีลธรรม ไมค่ บหาสมาคม ผดิ กฎหมาย ซงึ่ การลงโทษจะมากหรือน้อยแล้วแตก่ ารกระทาผิด

สถาบนั ทางสังคม สถาบนั ทางสงั คม หมายถงึ ยอดรวมของรูปแบบความสมั พนั ธ์ กระบวนการ และวสั ดอุ ปุ กรณ์ที่สร้างขนึ ้ เพ่อื สนองประโยชน์ สาคญั ๆทางสงั คมในเรื่องใดเร่ืองหนง่ึ ทกุ สถาบนั จงึ มีจารีต ประเพณี กฎเกณฑ์ ธรรมเนียมปฏบิ ตั ิ และวสั ดอุ ปุ กรณ์ ตา่ งๆ ของตนเอง เชน่ อาคารสถานท่ี เครื่องจกั รกล อปุ กรณ์ สื่อสาร เป็นต้น1. สถาบนั ครอบครัวคอื แบบแผนพฤติกรรมของคนที่มาติดตอ่ เก่ียวข้องกนั ในเรื่องเก่ียวกบั ครอบครัวและเครือญาติ นน่ั คอื คนท่ีเป็นญาตกิ นั โดยสายเลือด เช่น พอ่ แม่ พ่ีน้อง และเป็นญาติกนั ทางการแตง่ งานบทบาทและหน้าทข่ี องสถาบนั ครอบครัว คือการให้สมาชกิ ใหม่กบัสงั คม ดแู ลและทานบุ ารุง รวมทงั้ ถ่ายทอดวฒั นธรรมให้แก่สมาชกิทีก่ าเนิดขนึ ้ มาในสงั คม

สถาบันทางสังคม2.สถาบนั เศรษฐกิจคือ แบบแผนการคิดการกระทาเก่ียวกบั เร่ืองของการผลติ สินค้าและบริการ การจาหน่ายแจกจา่ ยสนิ ค้าและการให้บริการต่างๆรวมทงั้ การบริโภคของสมาชกิ ในสงั คมสถาบนั เศรษฐกิจเป็นกฎเกณฑ์ข้อบงั คบั ทล่ี กู จ้าง นายจ้างเจ้าของโรงงาน ธนาคาร และผ้ผู ลิตสนิ ค้าและบริการจะต้องปฎบิ ตั ิตาม แม้แตผ่ ้ปู ระกอบการอิสระและเกษตรกร ก็จะต้องปฎบิ ตั ติ ามกฎเกณฑ์ของการประกอบอาชีพท่ดี ีเชน่ เดียวกนั สถาบนั เศรษฐกิจเป็นความสมั พนั ธ์ในแง่ของการผลิต การแลกเปลย่ี น และการบริโภค

สถาบันทางสังคม3 .สถาบนั การเมืองการปกครอง คือแบบแผนการคิดการกระทาท่จี ะแตกตา่ งกนั ออกไปในแตล่ ะสงั คมโดยขนึ ้ อย่กู บั ปรัชญาความเช่ือพนื ้ ฐานของคนในสงั คมวา่ ต้องการจะให้เป็นแบบเสรีประชาธิไตย หรือแบบสมบรู ณาญาสิทธิราช หรือแบบคอมมวิ นิสต์ เมื่อได้เลอื กรูปแบบการปกครองแล้วก็ต้องจดั การบริหารการปกครองให้เป็นไปตามปรัชญาการเมืองแบบนนั้ ๆตามแนวทางทเ่ี ห็นวา่ ถกู ต้องและเหมาะสม บทบาทและหน้าท่ีของสถาบนั การเมืองการปกครองท่ีสาคญั คือ การรักษาความมนั่ คงปลอดภยั ของชาติ บาบดั ทกุ ข์บารุงสขุ ให้ราษฎร สร้างความมนั่ คงและรักษาสทิ ธิประโยชน์ของประเทศชาติ รวมทงั้ สร้างความสมั พนั ธ์ระหวา่ งประเทศ โดยจะครอบคลมุ ทงั้ ในระดบั ชาติ และระดบั ท้องถ่ิน

สถาบนั ทางสังคม4 .สถาบนั การศกึ ษา สถาบนั การศกึ ษา คอื แบบแผนของการคดิ และกระทาท่ีเกี่ยวข้องกบั การอบรมให้การศกึ ษาแก่สมาชกิ ใหม่ของสงั คมรวมทงั้ ถา่ ยทอดวฒั นธรรมจากคนรุ่นหนง่ึ ไปยงั อีกรุ่นหนง่ึ ด้วยสถาบนั ทางการศกึ ษาเป็นสถาบนั ทค่ี รอบคลมุ ในเรื่องท่ีเก่ียวกบัหลกั สตู ร การสอบเข้า การเรียนการสอน การฝึกอบรมในด้านตา่ งๆ บทบาทและหน้าที่ของสถาบนั การศกึ ษา คอื สง่ เสริมให้สมาชกิ ในสงั คมเกิดความเจริญงอกงามในด้านตา่ งๆ เช่น ด้านวิทยาศาสตร์ ด้านการวจิ ยั เป็นต้น สง่ เสริมให้บคุ คลเป็ นคนดี มีศลี ธรรม มีคา่ นิยมทด่ี ีงาม รู้จกั สทิ ธิหน้าทที่ ่ีตนพงึ ปฏิบตั ติ อ่ สงั คมและประเทศชาติ รวมทงั้ สง่ เสริมให้เกิดการเปลีย่ นแปลงและการปฏิรูปสงั คม

สถาบนั ทางสังคม5 .สถาบนั ศาสนา สถาบนั ศาสนา คือ แบบแผนการคดิ และการกระทาของสถาบนั ท่ีเก่ียวพนั ระหวา่ งสมาชกิ ของสงั คมกบั นกั บวช คาสอนความเช่ือ สง่ิ ศกั ดิส์ ทิ ธ์ิ อานาจที่นอกเหนือธรรมชาติ และกฎเกณฑ์ทางศีลธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี และวฒั นธรรมของสงั คม การนบั ถือศาสนาจะเกี่ยวพนั กบั การดาเนินชีวิตของคนอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะอย่างงย่ิงในโอกาสสาคญั ตา่ งๆของชีวติหรือชว่ งเวลาที่ผ่านพ้น จากสถานภาพหนงึ่ ไปยงั อีกสถานภาพหนง่ึ บทบาทและหน้าท่ขี องสถาบนั สงั คมคอื เป็นศนู ย์รวมความศรัทธา สร้างแบบแผนแนวทางการดาเนินชีวติ ของสมาชกิ ในสงั คม

สถาบันทางสังคม6 . สถาบนั นนั ทนาการ สถาบนั นนั ทนาการ คือ แบบแผนการคิดและการกระทาทีเกี่ยวข้องกบั การพกั ผ่อนหยอ่ นใจ หลงั จากการทางานท่ีเหนด็เหน่ือยของคนในสงั คม เพื่อให้การดารงชวี ติ มคี วามสขุ สมบรู ณ์มากย่ิงขนึ ้ บทบาทและหน้าทขี่ องสถาบนั นนั ทนาการ คือการทาให้คนในสงั คมผ่อนคลายความตงึ เครียดเพิ่มพนู อนามยั ที่ดี ใช้เวลาวา่ งให้เป็นประโยชน์ในทางสร้างสรรค์ตา่ งๆ รวมทงั้ สนองความต้องการทางสงั คม ในรูปแบบความบนั เทงิ ตา่ งๆ เชน่ศิลปะ การละเลน่ การกีฬา เป็นต้น

สถาบนั ทางสังคม7. สถาบนั สือ่ สารมวลชน สถาบนั สอ่ื สารมวลชน คือแบบแผนการสือ่ สารระหวา่ งบคุ คลในสงั คมที่มีการขยายตวั กว้างใหญ่ขนึ ้ ครอบคลมุ อาเภอ จงั หวดัประเทศ และโลก โดยแบบแผนดงั กลา่ วเกิดขนึ ้ เพื่อลดข้อจากดั ในแงข่ องระยะทางและเวลา ในรูปของหนงั สือพิมพ์ วิทยุ โทรทศั น์และอินเทอร์เน็ต บทบาทและหน้าที่ของสถาบนั สอ่ื สารมวลชน คือ การสง่ข่าวสาร นาเสนอความคดิ เหน็ ของประชาชนออกไปสสู่ าธารณชนเพ่อื ให้รับรู้ขา่ วสารทนั กบั ความเปลี่ยนแปลงของสงั คมทงั้ ในประเทศและตา่ งประเทศ ตรวจสอบการทางานของบคุ คลและกลมุ่ คนทท่ี างานเพ่อื สว่ นรวม นอกจากนี ้สถาบนั สื่อสารมวลชนยงั ทาหน้าท่ใี ห้ความรู้แกป่ ระชาชนทกุ เพศทกุ วยั ในแขนงตา่ งๆโดยยปัจจบุ นั ส่อื มวลชนได้ผลิตส่ือออกมาหลายรูปแบบมากขนึ ้