รายงานการเก็บตัวอย่างอากาศ

รายงาน เครื่องมือการเกบ็ ตวั อย่างอากาศ เสนอ อาจารย์ นุจรีย์ แซ่จวิ จดั ทาโดย นางสาว ณฐั ธิชา ศรีเทพ 6240311366 สาขาอาชีวอนามยั และความปลอดภยั รายงานนีเ้ ป็ นส่วนหนึ่งของรายวชิ า 924-209 INDUSTRIAL HYGIENE มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตสุราษฎร์ธานี ภาคเรียนท่ี2 ปี การศึกษา 2563

คานา รายงานเล่มน้ีจดั ทาข้ึนเพอ่ื เป็นส่วนหน่ึงของรายวชิ า 924-209 INDUSTRIAL HYGIENE โดยมีจุดประสงคเ์ พอ่ื การศกึ ษา ความรู้เรื่องเครื่องมือการเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ ซ่ึงมีเน้ือหาเกี่ยวกบั อุปกรณ์เกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ เพอ่ื เป็นแนวทางในการศกึ ษาและนาไปปรับใชใ้ หเ้ กิดประโยชน์ สูงสุด ผจู้ ดั ทาหวงั เป็นอยา่ งยง่ิ วา่ รายงานเล่มน้ีจะเป็นประโยชนแ์ ก่ผอู้ ่าน หากผดิ พลาดประการ ใดตอ้ งขออภยั มา ณ ที่น้ี นางสาวณฐั ธิชา ศรีเทพ ผจู้ ดั ทา

สารบัญ เรื่อง หน้า การประเมนิ และการเกบ็ ตัวอย่างมลพษิ ทางอากาศ ๑ เครื่องมือสาหรับการเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทางอากาศ ๒ การเกบ็ ตัวอย่างมลพษิ ทเ่ี ป็ นอนุภาค ๕ เครื่องมือสาหรับการเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทางอากาศทเี่ ป็ นอนุภาคโดยการกรอง ๖ เครื่องมือสาหรับการเกบ็ ตัวอย่างมลพษิ ทางอากาศทเี่ ป็ นอนุภาคโดยอาศัยแรงโน้มถ่วง ๙ การเกบ็ ตัวอย่างมลพษิ ทเี่ ป็ นแก๊สและไอ ๑๐

๑ การประเมินและการเกบ็ ตวั อยา่ งมลพิษทางอากาศ มลพษิ ทางอากาศสามารถแบ่งออกได้เป็ น 2 ประเภท 1.อนุภาค (Particulates) หมายถึง สารทุกชนิดไมว่ า่ จะอยใู่ นรูปของแขง็ หรือ ของเหลวที่สามารถแขวนลอย อยใู่ นบรรยากาศไดใ้ นระยะเวลาใดเวลาหน่ึง และอาจเขา้ สู่ระบบ ทางเดินหายใจคนได้ อนุภาคของแขง็ เช่น ฝ่ นุ ฟูม ควนั ข้ีเถา้ เส้นใย อนุภาคของเหลว ไดแ้ ก่ ละออง (mist) และ หมอก (fog) -ฝ่ นุ (Dust) หมายถึง อนุภาคของสารอินทรียห์ รืออนินทรียท์ ี่เกิดจากการขดั ตดั กระแทก เจาะ ทุบ วตั ถุ ทา ใหว้ ตั ถุแตกออกและชิ้นส่วนที่มีขนาดเลก็ ฟุ้งกระจายข้ึนสู่อากาศ ฝ่ นุ มีต้งั แตส่ ามารถมองเห็นดว้ ยตาเปล่า จนถึงขนาดเลก็ ท่ีไม่สามารถมองเห็นไดด้ ว้ ยตาเปล่า อยา่ งไรก็ตามฝ่ นุ ท่ีนกั สุขศาสตร์ฯ สนใจคือฝ่ นุ ที่ สามารถถูกหายใจเขา้ สู่ทางเดินหายใจได้ หรือท่ี เรียกวา่ Inhalable dust -ฟูม (Fume) เกิดจากการระเหย (evaporation) การควบแน่น (condensation) และเกิดปฏิกิริยาทางเคมีใน ขณะท่ีของแขง็ หลอมเหลว เช่น โลหะหลอมเหลวน้นั วตั ถุสามารถอยู่ ไดท้ ้งั 3 สถานะ ส่วนท่ีอยใู่ นสถานะ กา๊ ซ (gas phase) คือส่วนท่ีวตั ถุกลายเป็นไอระเหย ส่วนน้ีจะ ทาปฏิกิริยากบั ออกซิเจนกลายเป็นโลหะ ออกไซด์ และควบแน่นกลายเป็นของแขง็ เมื่อกระทบกบั ความเยน็ รอบๆ แวก๊ ซ์ (wax) หรือพลาสติกก็ สามารถหลอมเหลวกลายเป็ นฟูมได้ ดว้ ยลกั ษณะการ เกิดเช่นน้ีทาใหฟ้ ูมเป็ นอนุภาคท่ีขนาดเล็กมาก กล่าวคือมีขนาดระหวา่ ง 1-0.0001 ไมโครเมตร -ควนั (Smoke) เกิดจากการเผาไหมท้ ี่ไม่สมบูรณ์ของสารอินทรีย์ โดยทวั่ ไปขนาด ของควนั มกั เล็กวา่ 0.5 ไมโครเมตร สาหรับอนุภาคท่ีอยใู่ นสถานะของเหลวไดแ้ ก่ -ละออง (Mist) เกิดจากการท่ีของเหลวถูกอดั ใหแ้ ตกกระจายออก (Atomization) กลายเป็ นอนุภาคท่ีมีขนาด เลก็ แขวนลอยในอากาศ โดยทวั่ ไปมีขนาดใหญก่ วา่ 5 ไมโครเมตร -หมอก (Fog) เกิดจากการกลน่ั ตวั กลายเป็นของเหลวของสารที่อยใู่ นสถานะกา๊ ซ เม่ือก๊าซน้นั มีความเขม้ ขน้ สูงมากๆ เช่น ของเหลวอินทรียท์ ี่ถูกตม้ จนเดือดกลายเป็นไอลอยตวั ข้ึน ไปกระทบกบั ความเยน็ จึงกลนั่ ตวั เป็นของเหลว โดยทว่ั ไปมีขนาดเลก็ กวา่ หรือเทา่ กบั 0.25 ไมโครเมตร แขวนลอยในอากาศ

๒ 2.กา๊ ซ และไอ - ก๊าซ หมายถึง สภาวะของของไหลท่ีไร้รูปทรงของสารเคมีที่อาจเปล่ียนแปลงไปสู่ สภาวะของเหลว หรือ ของแขง็ โดยผลร่วมกนั ระหวา่ งการเพ่มิ ความดนั และการลดอุณหภูมิ -ไอ หมายถึง สภาวะการเป็นก๊าซของสารซ่ึงโดยปกติแลว้ ภายในอุณหภูมิหอ้ ง และความดนั ปกติจะอยใู่ น สภาวะของแขง็ หรือของเหลว ไอน้นั จะทาใหเ้ ปล่ียนแปลงกบั ไปเป็น สภาวะของแขง็ หรือของเหลวไดโ้ ดย การเพ่ิมความดนั หรือลดอุณหภูมิ เครื่องมือทใี่ ช้ในการเกบ็ ตัวอย่างมลพษิ ทางอากาศ การเก็บตวั อยา่ งอากาศ ตอ้ งพิจารณาถึงประเภทของมลพิษทางอากาศ ชนิดของสาร ปนเป้ื อนที่แขวนลอย ในอากาศ ดงั น้นั ในท่ีน้ีจึงแบ่งการเก็บตวั อยา่ งอากาศออกเป็น 2 ประเภท คือ การเก็บตวั อยา่ งอากาศสาหรับ สารปนเป้ื อนท่ีเป็ นอนุภาคและการเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศสาหรับสารปนเป้ื อนที่เป็นไอระเหยและกา๊ ซ ท้งั น้ีเพือ่ ประโยชน์ในการเลือกเคร่ืองมือและอุปกรณ์ที่เหมาะสม กบั การเก็บตวั อยา่ งอากาศเพื่อการวเิ คราะห์หา ปริมาณของมลพษิ น้นั ๆ ปัจจุบนั เคร่ืองมือท่ีใชใ้ น การเกบ็ ตวั อยา่ งมีมากมายหลายประเภท แต่ละประเภทก็ ไดร้ ับการพฒั นาใหม้ ีประสิทธิภาพใน การใชง้ าน สามารถแบ่งออกไดด้ งั น้ี 1.เคร่ืองมือชนิดทอ่ี ่านค่าโดยตรง (Direct reading instruments) เครื่องมือที่รวมเอาการเกบ็ ตวั อยา่ งและ วเิ คราะห์ไวใ้ นเครื่องมือน้นั ๆ สามารถแสดงผล การตรวจวดั ในเชิงปริมาณไดท้ นั ทีท่ีทาการตรวจวดั โดย แสดงท่ีหนา้ ปัด เคร่ืองบนั ทึก หรือ แสดงผลท่ีตวั กลางท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั การเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ เคร่ืองมือท่ีอ่านผลการตรวจวดั ทางหนา้ ปัด ที่นิยมใชไ้ ดแ้ ก่ -เคร่ืองมือที่อาศยั หลกั การกระจายของแสง (Light scattering) สาหรับการเก็บและ วเิ คราะห์อนุภาคใน อากาศ เช่น เครื่องมือท่ีตรวจวดั ปริมาณฝ่ ุนที่เขา้ ถึงถุงลมปอดชนิดที่อา่ นคา่ ไดท้ นั ที

๓ -เคร่ืองมือท่ีอาศยั หลกั การแตกตวั เป็นไอออน (Ionization) สาหรับการตรวจวดั กา๊ ซและ ไอ เช่น เครื่องวดั VOC -เคร่ืองมือที่อาศยั หลกั การวดั ความเขม้ ขน้ ของแสง (Photometry) สาหรับการตรวจวดั ก๊าซและไอ เช่น เคร่ือง Miran vapor analyzer -เคร่ืองมือที่อาศยั หลกั การแยกช้นั ของก๊าซโดยการซึมผา่ นวตั ถุดูดซบั (Gas chromatography ) เช่น Portable GC

๔ เคร่ืองมือทอี่ ่านค่าโดยตรงทแ่ี สดงผลตัวกลาง -เครื่องมือท่ีอา่ นค่าโดยตรงที่แสดงผลตวั กลาง เคร่ืองมือที่อ่านค่าโดยตรงที่แสดงผลตวั กลาง ท่ีนิยมใชไ้ ดแ้ ก่ หลอดตรวจวดั (Detector tube) จะตอ้ งใชก้ บั เคร่ืองเก็บตวั อยา่ งอากาศร่วมดว้ ย เป็นชนิด Squeeze bulb หรือ Hand piston pump หรือ Peristallic pump เป็นตน้ -ภายในหลอดตรวจวดั บรรจุสาร Silica gel ,Activated alumina ,Silica sand,Silica glass อยา่ งใดอยา่ งหน่ึง 2. เคร่ืองมือเกบ็ ตัวอย่างอากาศผ่านอุปกรณ์ทเ่ี ป็ นตัวกลางในการเกบ็ และวเิ คราะห์ ทางหอ้ งปฏิบตั ิการ โดยทวั่ ไปจะอาศยั หลกั การแทนที่อากาศ เช่น Personal air sampler pump หรือ High volume pump ซ่ึงชุด เครื่องมือดงั กล่าวประกอบดว้ ย 1.เครื่องมือเก็บตวั อยา่ งอากาศ ไดแ้ ก่ -ทางเขา้ ของอากาศ (air inlet) -อุปกรณ์ควบคุมการไหลอากาศ (air flow controller) เป็นส่วนท่ี ควบคุมอตั ราการไหลของอากาศผา่ น เคร่ือง

๕ -มาตรวดั อตั ราการไหลของอากาศ (air flow meter) เป็นส่วนท่ีวดั อตั ราการไหล อากาศทาใหท้ ราบวา่ ขณะที่เก็บตวั อยา่ งอากาศน้นั มีอตั ราการไหลของอากาศเท่าใดเพอ่ื ใชใ้ นการคานวณหาปริมาตรอากาศท่ีผา่ น เคร่ืองเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ มาตรวดั น้ีจะตอ้ งคงที่ ตลอดเวลาที่เก็บตวั อยา่ งอากาศ -เคร่ืองดูดอากาศ (air mover) เป็นอุปกรณ์ที่ดูดอากาศใหไ้ หลผา่ น อุปกรณ์เก็บตวั อยา่ งอากาศ -ทางอากาศ ออก (air outlet) 2.อุปกรณ์สะสม (Collection devices) 1.อุปกรณ์สะสมอนุภาค ไดแ้ ก่ กระดาษกรอง ซ่ึงมีโครงสร้างท่ีเป็นรู พรุน มีรูปร่างภายนอกท่ีสามารถวดั ได้ คือความหนาและพ้นื ท่ีหนา้ ตดั ที่อากาศไหลผา่ น กระดาษ กรองมี หลายชนิดและสิ่งท่ีแตกต่างกนั ของกระดาษกรอง คือโครงสร้างภายในโดยกระดาษกรองจะ ถูกบรรจุไว้ ภายในตลบั ยดึ กระดาษกรอง (Casette filter holder) โดยมีแผน่ รองกระดาษกรอง (Support pad หรือ back up filter) 3.เครื่องมือตรวจปรับความถูกตอ้ งของเคร่ืองเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ (Pump calibrator) 1.การเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทเ่ี ป็ นอนุภาค อนุภาค (Particulate) คือสารทุกชนิดในรูปของแขง็ หรือของเหลวท่ีแขวนลอยอยใู่ น อากาศและมีโอกาสท่ี ผปู้ ฏิบตั ิงานในบริเวณน้นั จะหายใจเขา้ สู่ระบบทางเดินหายใจได้ ซ่ึง อนั ตรายที่เกิดข้ึนอยกู่ บั ขนาด และความ เขม้ ของอนุภาค โดยขนาดของอนุภาคจะเป็นตวั กาหนดตาแหน่งของระบบทางเดินหายใจท่ีอนุภาคจะไป เกาะติดอยู่ ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists) ไดจ้ าแนก ประเภทของ อนุภาคตามขนาดของอนุภาคที่มีผลกระทบตอ่ สุขภาพ โดยแบ่งอนุภาคออกเป็ น 3 ประเภท คือ

๖ 1. อนุภาคท่ีสามารถเขา้ สู่ระบบทางเดินหายใจส่วนตน้ ได้ (Inhalable Particulate Matter : IPM ) หมายถึง อนุภาคท่ีอาจก่อใหเ้ กิดอนั ตรายเม่ือสะสมในบริเวณตา่ งๆของระบบทางเดินหายใจ ซ่ึงจะเป็นอนุภาคท่ีมี ขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางเลก็ กวา่ 100 ไมครอน 2.อนุภาคที่สามารถเขา้ สู่ระบบทางเดินหายใจส่วนตน้ ได้ (Thoracic Particulate Matter : TPM ) หมายถึง อนุภาคที่อาจก่อใหเ้ กิดอนั ตรายเม่ือสะสมอยบู่ นตาแหน่งใดๆของท่อลม และ บริเวณแลกเปลี่ยนกา๊ ซของ ปอด ซ่ึงจะเป็นอนุภาคท่ีมีขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางเลก็ กวา่ 25 ไมครอน 3.อนุภาคที่สามารถเขา้ สู่ระบบทางเดินหายใจบริเวณแลกเปล่ียนก๊าซ (Respirable Particulate Matter : RPM ) อนุภาคท่ีอาจก่อให้เกิดอนั ตรายเมื่อสะสมอยใู่ นบริเวณท่ีมีการ แลกเปล่ียนก๊าซของปอด ปอด ซ่ึงจะเป็น อนุภาคท่ีมีขนาดเส้นผา่ ศูนยก์ ลางเลก็ กวา่ 10 ไมครอน เครื่องมือสาหรับการเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทางอากาศทเี่ ป็ นอนุภาคโดยการกรอง 1.ช่องเปิ ดให้อากาศเขา้ (Air inlet) ปกติจะต่อทอ่ น าอากาศเขา้ ลกั ษณะจะเป็นช่องปิ ดแบบรูกลมเพอื่ ใหฝ้ ่ นุ สามารถกระจายตวั ไปตามพ้ืนที่หนา้ ตดั ของตวั กรองไดอ้ ยา่ งสมมาตร 2.อุปกรณ์สะสมอนุภาค (Collector) ประกอบดว้ ยตวั กรองอนุภาค (Filter) หรือกระดาษ กรองและตลบั ใส่ตวั กรอง (Cassette filter holder) เป็นอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการเก็บสะสมอนุภาคสาหรับนามาวิเคราะห์ต่อไป โดย ตลบั ใส่ตวั กรองจะทาหนา้ ที่รองรับไม่ใหต้ วั กรองร่วงหล่น ฉีกขาด หรือเสียหายขนาดใชง้ าน

๗ 3.ส่วนเชื่อมตอ่ (Connector) ไดแ้ ก่ขอ้ ต่อ และสายยาง/พลาสติกเชื่อมต่อระหวา่ ง ดา้ นหลงั ของตลบั ใส่ตวั กรอง (Air outlet) กบั ป๊ัมดูดอากาศ สายพลาสติกน้ีจะตอ้ งไมม่ ีรูร่ัว และ ไม่ทาปฏิกิริยาเคมีกบั อนุภาคท่ี ตอ้ งการเกบ็ เช่น ตวั อยา่ งสายยางนาอากาศชนิด Tigon tube 4.อุปกรณ์วดั อตั ราการไหลของอากาศและปั๊มดูดอากาศ (Air flow meter & Pump) ประกอบดว้ ยมิเตอร์วดั อตั ราการไหลของอากาศ (Air flow meter) ส่วนควบคุมการไหล ของอากาศ (Flow control value) และป๊ัม ดูดอากาศ (Personal pump) ปัจจุบนั มีมิเตอร์วดั อตั รา การไหลของอากาศท้งั แบบท่ีเป็ นโรตามิเตอร์ หรือ แบบลูกลอย และแบบตวั เลขดิจิตอลติดต้งั รวมอยใู่ นส่วนของปั๊มดูดอากาศ 5.อุปกรณ์สาหรับคดั แยกขนาดฝ่ นุ Cyclone สาหรับคดั แยกขนาดฝ่ นุ ที่มีขนาดเลก็ กวา่ 10 ไมครอน มีหลาย ชนิด แตล่ ะชนิดตอ้ งใชอ้ ตั ราการไหลของอากาศที่แตกต่างกนั เช่น Nylon cyclone อตั ราการไหลของอากาศ 1.7 ลิตร ต่อนาที, HD cyclone อตั ราการไหลของอากาศ 2.2 ลิตร ต่อนาที, Aluminum Cyclone อตั ราการ ไหลของอากาศ 2.5 -2.8 ลิตร ต่อนาที

๘ Aluminum Cyclone Nylon cyclone ลกั ษณะและหลกั การทางานของ cyclone เป็นอุปกรณ์ท่ีอาศยั หลกั การหมุนวนของอากาศในส่วนของ cyclone ท่ีมีรูปทรงกระบอกและทรงกรวย โดยอากาศถูกดึงเขา้ มาน้นั จะมีทิศทางในแนวเส้นสัมผสั กบั เส้น รอบวงของทรงกระบอกช่องเขา้ ของอากาศที่อยบู่ ริเวณดา้ นบนของ cyclone ทาใหเ้ กิดการหมุนวนสองช้นั ของอากาศข้ึนอากาศที่จะเขา้ มาหมุนวนชิดผนงั ของ cyclone มีทิศทางด่ิงลงแลว้ จึงหมุนวนยอ้ นกลบั ข้ึน ดา้ นบนโดยหมุนวนอยทู่ ่ีแกนกลางของ cyclone ข้ึนไปสู่ทางออกซ่ึงมีกระดาษกรองดกั อยขู่ ณะท่ีเคลื่อนท่ีไป กบั อากาศอนุภาคอาจชนเขา้ กบั ผนงั ของ cyclone และติดอยบู่ นผวิ น้นั หรืออาจตกลงสู่ดา้ นล่างเน่ืองจากมวล มากและไมส่ ามารถเปล่ียนทศิ ทางการไหลมากบั อากาศได้ ดงั น้นั จึงมีเพียงอนุภาคขนาดเลก็ ท่ียงั คงสามารถ เคลื่อนที่ตามกระแสอากาศได้ และเคล่ือนท่ีมาเกาะอยบู่ นกระดาษกรองซ่ึงจะถูกนาไปวเิ คราะห์ ต่อไป 6.คลิปยดึ อุปกรณ์ Cassettes Holder clip สาหรับบรรจุตลบั ใส่ตวั กรอง (Casette filter holder) และมีคลิป หนีบเพือ่ ติดต้งั ในขณะทาการเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศ

๙ 7. ขาต้งั Tri-pot เคร่ืองมือสาหรับการเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทางอากาศทอ่ี าศัยแรงโน้มถ่วงของโลกในการแยก ขนาดของอนุภาค เคร่ืองมือท่ีใชใ้ นการประเมินฝ่ นุ ฝ้าย เครื่องมือที่ใชใ้ นการเกบ็ ตวั อยา่ งฝ่ นุ ฝ้ายในอากาศตามมาตรฐานท่ีทาง OSHA กาหนด คือ Vertical Elutriator( Lumsden-Lynch Vertical Elutriator)

๑๐ Elutriators เป็นอุปกรณ์เก็บตวั อยา่ งอากาศชนิดอนุภาคท่ีอาศยั แรงโนม้ ถ่วงของโลกในการแยกขนาด ของอนุภาค โดยทว่ั ไปอนุภาคท่ีมีขนาดใหญ่กวา่ 3 ไมโครเมตรจะถูกแยกออกดงั น้นั โดยทวั่ ไปจึงใชอ้ ุปกรณ์น้ีในการ วเิ คราะห์ Respirable dust และ Thoracic dust อุปกรณ์ประเภทน้ีมี 2 ชนิด คือ Vertical และ Horizontal Vertical Elutriator เป็นอุปกรณ์ที่ OSHA ไดก้ าหนดใหใ้ ชใ้ นการเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศเพ่ือวเิ คราะห์หาปริมาณ ฝ่ นุ ฝ้ายในอากาศ ทางเขา้ ของอากาศมีเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 2.7 ซม และทางออกสู่กระดาษกรองมีขนาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง 3.7 ซม ความสูงของ Elutriator เทา่ กบั 70 ซม และเส้นผา่ นศูนยก์ ลาง เทา่ กบั 15 ซม ทางานดา้ ยอตั ราการไหล ของเทา่ กบั 7.4 ลิตร/นาทีความเร็วลมภายในElutriator เท่ากบั ความเร็วปลายของอนุภาคท่ีมี Aerodynamic diameter 15 ไมโครเมตร กล่าวคืออนุภาคท่ีไปถึงกระดาษกรองควรมีขนาดไมเ่ กิน 15 ไมโครเมตรอยา่ งไรก็ ตามเนื่องจากทางเขา้ ของอากาศ ซ่ึงมีขนาดเพยี ง 2.7 ซม.ทาใหอ้ ากาศไหลเขา้ สู่ Elutriator ในลกั ษณะเป็นลา อากาศ Horizontal Elutriator อากาศไหลเขา้ สู่ Elutriator ในทิศทางท่ีขนานกบั พ้นื ผา่ นช่องวา่ งแคบระหวา่ งช่องของ แผน่ สะสมอนุภาคที่ วางเรียงกนั อยหู่ ลายแผน่ อยา่ งชา้ ๆ อนุภาคท่ีมีความเร็วปลายมากกวา่ อตั ราส่วนของช่องวา่ งระหวา่ งแนวและ เวลาที่ใชใ้ นการเคลื่อนที่จะตกลงสู่แผน่ สะสมอนุภาค อนุภาคขนาดเลก็ ที่สามารถเคลื่อนที่ผา่ นแผน่ สะสม อนุภาคไดจ้ ะถูกดกั จบั ดว้ ยกระดาษกรองสาหรับการเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ในการประเมินฝ่ นุ ฝ้ายใช้ หลกั การเดียวกนั การตรวจวดั อนุภาคอ่ืนๆ ข้อสังเกต ในการเลือกใชเ้ คร่ืองมือชนิดใดชนิดหน่ึงข้ึนกบั วตั ถุประสงคข์ องการตรวจวดั ดว้ ย นนั่ คือ หาก ตอ้ งการตรวจวดั เพอ่ื ดูการปฏิบตั ิตามกฎหมายตอ้ งใชว้ ธิ ีที่เป็นมาตรฐาน เช่น การประเมินความเขม้ ขน้ ของ ฝ่ นุ ทว่ั ไปในอากาศตอ้ งเก็บตวั อยา่ งอากาศดว้ ยวธิ ีมาตรฐานและนาไปชงั่ น้าหนกั ดว้ ยเครื่องชงั่ เพอื่ คานวณหา ความเขม้ ขน้ ไมส่ ามารถใชเ้ ครื่องมืออา่ นคา่ โดยตรงไดแ้ มจ้ ะมีเครื่องมืออา่ นคา่ โดยตรง 2.การเกบ็ ตวั อย่างมลพษิ ทเ่ี ป็ นก๊าซและไอ การเกบ็ ตวั อยา่ งอากาศมลพิษทางอากาศที่เป็นก๊าซและไอระเหยท่ีเป็นสารอินทรีย์ สารไฮโดรคาร์บอน นิยม ใชห้ ลอด Charcoal tube หรือผงถ่านมนั ต์ ซ่ึงเป็นวธิ ีการเก็บตวั อยา่ ง อากาศโดยใชห้ ลกั การดูดซบั โดยอาศยั รู พรุนของผงถ่าน การเก็บตวั อยา่ งมีข้นั ตอนที่ตอ้ ง ดาเนินการ ดงั ต่อไปน้ี

๑๑ 1.เตรียมอุปกรณ์เกบ็ ตวั อยา่ งมลพษิ ทางอากาศท่ีเป็นกา๊ ซและไอระเหยดว้ ยหลอดผงถ่านกมั มนั ต์ 1.1 หลอดผงถ่านกมั มนั ตต์ ามท่ีกาหนดใน NIOSH Method ซ่ึงโดยทวั่ ไปมกั ใช้ หลอดผงถ่านกมั มนั ตช์ นิด 100 mg /50 mg 1.2 ได้ (Low flow pump) เน่ืองจากการเกบ็ ตวั อยา่ งดว้ ยวิธีน้ีจะใชอ้ ตั ราการไหลท่ีต่ามากๆ 1.3 สายยาง พร้อม tube holder ที่ไม่ทา ปฏิกิริยากบั สารมลพิษน้นั ๆ และ tube holder สามารถนาไขควงมา หมุนเพอื่ ปรับอตั ราการดูดอากาศใหเ้ ป็นชนิด Low flow ขอ้ ควรระวงั คือทุกคร้ังท่ีมีการปรับอตั ราการไหลท่ี tube holder เรียบร้อยแลว้ ให้ติดฉลากพร้อมเขียนเบอร์ให้ ตรงกบั หมายเลขปั๊มท่ีใชห้ รือเป็นไปไดใ้ หเ้ ขียน อตั ราการดูดอากาศติดไปดว้ ยกจ็ ะยง่ิ ดี เพื่อป้องกนั การสลบั สาย tube holder

๑๒ 1.4พาราฟิ ลม์ 1.5ซองบรรจุหลอดผงถ่านกมั มนั ตเ์ พื่อส่งวเิ คราะห์ 1.6 กระดาษกาวพร้อมปากกาสาหรับจดบนั ทึก 1.7 แบบบนั ทึกการเกบ็ ตวั อยา่ งมลพิษทางอากาศ

บรรณานุกรม 1.เครื่องมือการเก็บตวั อยา่ งอากาศ./// สืบคน้ เม่ือ ๑๗ มีนาคม ๒๕๖๔ แหล่งท่ี http://envocc.ddc.moph.go.th/uploads/Menu/rayong/air.pdf?fbclid=IwAR28- cQGHiKNZzl3QCjMEKggvCe9bbEU_Nug04U7dQdXA1OZeP51v-_n9zc