บฃิ๔อ๕ยททษศะึตPPTฤฃฐๅ2

นายอนุวตั ร ชูก้าน สาขาพลศึกษา 60141390125

contents 1 ความหมายของภยั ธรรมชาติ 2 วาตภยั 3 อุทกภยั 4 ความแห้งแล้ง

contents 5 สึนามิ 6 ไฟป่ า 7 แผ่นดนิ ไหว

ความหมาย ของภัย ธรรมชาติ

ภยั ธรรมชาติ หมายถึง ภยั อนั ตรายต่าง ๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ตามธรรมชาติและมผี ลกระทบต่อ ชีวติ ความเป็ นอยู่ของมนุษย์ ภยั ธรรมชาตเิ ป็ นปรากฎการณ์ทางธรรมชาติ ทกี่ ่อให้เกดิ อนั ตรายต่อสุขภาพ ซึ่งทา ให้เกดิ ความสูญเสียต่อชีวติ และทรัพสิน สิ่งแวดล้อม

สาเหตุของการเกดิ ภยั ธรรมชาติ 1. การเปลย่ี นแปลงของโลกตามกาลเวลา 2. การกระทาของมนุษย์

2 วาตภยั

วาตภยั ภยั ธรรมชาตซิ ่ึงเกดิ จาก พายลุ มแรง แบ่งได้ 2 ชนิด วาตภยั จากพายุฤดูร้อน เกดิ จากกระแสอากาศร้อนยกขึน้ เบื้องบนอย่างรุนแรง และรวดเร็ว เกดิ พายุฝนฟ้า คะนองและอาจมีลกู เห็บทาความเสียหาย ได้ในบริเวณเลก็ ๆ ช่วงเวลาส้ันๆ ความเร็ว ลมประมาณ 50 กม./ชม. ทาให้ส่ิงก่อสร้าง บ้านเรือน พืชผลทางการเกษตรเสียหาย ข้อสังเกตก่อนเกดิ 1.อาการร้อนอบอ้าว ติดต่อกนั หลายวนั 2.ลมสงบ แม้ใบไม้กไ็ ม่สั่นไหว 3.ความชื้นในอากาศสูง จนรู้สึกเหนียวตามร่างกาย 4.ท้องฟ้ามวั ทศั นะวสิ ัยการมองเห็นระยะไกลไม่ชัดเจน 5.เมฆทวมี ากขนึ้ ท้องฟ้ามืดครึ้ม อากาศร้อนอบอ้าว ข้อสังเกตหลงั เกดิ พายุสลายไปแล้วอากาศจะเยน็ ลง รู้สึกสดชื่นขนึ้ ท้องฟ้าแจ่มใส่ ทศั นะวสิ ัยชัดเจน

วาตภยั ภยั ธรรมชาตซิ ึ่งเกดิ จาก พายลุ มแรง แบ่งได้ 2 ชนิด วาตภยั จากพายุหมุนเขตร้อน จะเกดิ ขนึ้ ในช่วงฤดูฝน เป็ นพายุทเี่ กดิ ขนึ้ เหนือทะเลจีนใต้ และมหาสมุทรแปซิฟิ กในเขตร้อน มี ศูนย์กลางประมาณ 200 กม. มลี มพดั เวยี นรอบศูนย์กลางทศิ ทวนเข็มนาฬิกา เกณฑ์การแบ่งความรุนแรงของพายุเขตร้อนเป็ น 3 ระดบั คือ 1. พายุดเี ปรสชั่น มกี าลงั อ่อน ความเร็วลมใกล้ศูนย์กลางไม่เกนิ 63 กม./ชม. 2. พายุดหี มุนเขตร้อน มกี าลงั ปานกลาง ความเร็วลมใกล้ศูนย์กลางไม่เกนิ 63-117 กม./ชม. 3. พายุไต้ฝ่ ุน มกี าลงั ปานกลาง ความเร็วลมใกล้ศูนย์กลางมากกว่า 118 กม./ชม. ข้อสังเกตก่อนเกิด ข้อสังเกตหลงั เกิด 1.อากาศดี ลมตะวนั ออกเฉียงเหนือพดั ผ่าน พายุสลายไปแล้วจะทงิ้ ความเสียหายไว้ 2.เมฆทวขี นึ้ เป็ นลาดบั ตามทางผ่าน อากาศดขี นึ้ เป็ นลาดบั 3.ฝนตกเป็ นระยะๆ

อทุ กภยั

3. นา้ ทะเลหนุน 5. สิ่งกดี ขวางทศิ ทางการ ไหลของนา้ 1.ฝนตกหนักและต่อเน่ือง ยาวนาน 4. พืน้ ท่รี องรับนา้ ตื้นเขนิ 2. พืน้ ทเ่ี ป็ นทรี่ าบลุ่ม อทุ กภยั หมายถงึ ภยั และอนั ตรายที่เกดิ จากสภาวะ นา้ ท่วมหรือนา้ ท่วมฉับพลนั มสี าเหตุมาจากเกดิ ฝน ตกหนัก หรือฝนตกต่อเน่ืองเป็ นเวลานาน

วธิ ีปฏบิ ัติในการป้องกนั ตนเองจากอทุ กภัย มีดงั นี้ 1. ไม่บุกรุกทาลายป่ าไม้ และไม่ปลูกพืชไร่บนพืน้ ทภ่ี ูเขาสูงชัน 2. การเคล่ือนย้ายวสั ดจุ ากทีท่ จ่ี ะได้รับความเสียหายอนั เนื่องมาจากนา้ ท่วมให้ไปอยู่ในท่ีปลอดภยั หรือทสี่ ูง 3. การนาถุงทรายมาทาเข่ือน เพ่ือป้องกนั นา้ ท่วม 4. การพยากรณ์และการเตือนภยั นา้ ท่วมให้ประชาชนรับทราบล่วงหน้า เพื่อเตรียมป้องกนั 5. ระวงั สัตว์ทม่ี พี ษิ ทหี่ นีนา้ ท่วมขนึ้ มาอยู่บนบ้าน และหลงั คา กดั ต่อย เช่น งู ตะขาบ 6.ตดั สะพานไฟ และปิ ดแก๊สหุงต้มให้เรียบร้อย ข้อควรปฏบิ ตั หิ ลงั เกดิ อทุ กภยั มดี ังนี้ 1. ขนส่งคนอพยพกลบั ภูมลิ าเนา 2. ช่วยเหลือในการรื้อสิ่งปรักหักพงั ซ่อมแซมบ้านเรือน อาคาร ต่างๆ 3. ทาความสะอาดบ้านเรือน ถนนหนทางทเี่ ตม็ ไปด้วยโคลน 4. ซ่อมแซมสาธารณูปโภค ให้กลบั คืนสู่สภาพปกตโิ ดยเร็วทส่ี ุด 5. ซ่อมแซมถนน สะพาน และรางรถไฟ ให้กลบั สู่สภาพเดมิ ให้เร็วทสี่ ุด 6. การสงเคราะห์ผู้ประสบภัย จากหน่วงบรรเทาทุกข์ต่าง ๆ 7. การจัดการด้านสาธารณสุข เพื่อป้องกนั โรคต่าง ๆ ทอ่ี าจเกดิ ขนึ้ ภายหลงั 8. ช่วยเหลือสัตว์ต่าง ๆ ทม่ี ชี ีวติ อยู่

ความแห้ง แล้ง

ภัยแล้ง หมายถงึ ภัยทเี่ กดิ จากการขาดแคลนนา้ ในพืน้ ท่ีใดพืน้ ทห่ี น่งึ เป็ นเวลานาน จนก่อให้เกดิ ความแห้งแล้ง และส่งผลกระทบต่อชุมชน สาเหตุของการเกดิ ภยั แล้งมี 2 แบบคือ โดยการกระทาของมนุษย์ 1 การทาลายช้นั โอโซน โดยธรรมชาติ 2 ผลกระทบของภาวะเรือนกระจก 1 การเปล่ียนแปลงอุณหภูมิโลก 3 การพฒั นาดา้ นอุตสาหกรรม 2 การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ 4 การตดั ไมท้ าลายป่ า 3 การเปลี่ยนแปลงของระดบั น้าทะเล 4 ภยั ธรรมชาติ เช่น วาตภยั แผน่ ดินไหว

วธิ ีการแก้ปัญหาภยั แล้วสามารถกระทาได้ดงั นี้ 1. แกป้ ัญหาเฉพาะหนา้ เช่น แจกน้าใหป้ ระชาชน ขดุ เจาะน้าบาดาล สร้างศูนย์ จ่ายน้า จดั ทาฝนเทียม 2. การแกป้ ัญหาระยะยาว โดยพฒั นาลุ่มน้า เช่น สร้างฝาย เข่ือน ขดุ ลอกแหล่งน้า รักษาป่ าและปลูกป่ า ใหค้ วามร่วมมือและมีส่วนร่วมมือในการจดั ทาและพฒั นา ชลประทาน

5 สึนามิ

สึนามิ สาเหตุส่วนใหญ่เกดิ จากการเคลื่อนตวั ของพืน้ ทะเลในแนวดงิ่ ตรงรอยต่อของแผ่นเปลือกโลก ซึ่งก่อให้มีแนวของรอยเลื่อนมีพลงั อนั เป็ นแหล่งกาหนิดแผ่นดนิ ไหวขนาดใหญ่ คลื่นทเ่ี กดิ ขึน้ มักมีลกั ษณะขนาดเลก็ ๆ ไม่สามารถตรวจวดั ได้ขณะอย่ใู นทะเลเปิ ด ต่อเมื่อเคล่ือนทเ่ี ข้าใกล้ชายฝ่ังความสูงของคล่ืน จะเพม่ิ ขึน้ หลายเท่าตามสภาพภูมลิ กั ษณ์ของชายฝั่งน้ันๆ

สาเหตุการเกดิ คล่ืนสึนามิ 1. การเคล่ือนตวั ของแผน่ เปลือกโลกตามแนวรอยเลื่อน ท่ีก่อใหเ้ กิดแผน่ ดินไหวท่ีพ้ืนทอ้ งทะเล 2. การระบิดอยา่ งรุนแรงของภูเขาไฟใตท้ ะเล 3. ดินถล่มท่ีพ้ืนทอ้ งทะเล 4. การทดลองระเบิดนิวเคลียร์ใตท้ ะเล



ข้อควรปฏบิ ตั ิ · ตรวจสอบดูวา่ ท่ีพกั อาศยั อยนู่ ้นั ต้งั อยใู่ นเขตพ้ืนท่ีเส่ียงภยั สึนามิหรือไม่ · ควรรู้ระดบั ความสูงของถนนเมื่อเทียบกบั ระดบั น้าทะเล และระยะห่างของถนนจากชายฝ่ัง · สร้างความคุน้ เคยกบั ป้ายสญั ญาณเตือนภยั สึนามิ · จดั ทาแผนอพยพหนีภยั · เลือกพ้ืนที่ท่ีเป็นท่ีสูง · เตรียมอุปกรณ์ชุดยงั ชีพเพอื่ พร้อมอพยพหนีภยั · หา้ มลงทะเล หา้ มลงไปอยบู่ ริเวณชายหาดเมื่อมีประกาศเตือนภยั สึนามิ · ควรมีวทิ ยแุ บบใชแ้ บตเตอรี่เพ่อื ฟังข่าว วธิ ีการปฏบิ ตั ิ · ถา้ คาดวา่ จะเกิดสึนามิใหห้ นีออกจากบริเวณชายฝ่ังโดยทนั ที เรือใหอ้ อกจากฝ่ังสู่ทะเลลึก · ติดตามขอ้ มูลทางวทิ ยุ โทรทศั น์ ถา้ มีประกาศเกิดสึนามิใหอ้ พยพทนั ที · ใหห้ นีห่างจากชายฝ่ังใหไ้ กลท่ีสุด ไปยงั พ้นื ที่สูงที่คาดวา่ ปลอดภยั · ใหช้ ่วยเหลือ เดก็ คนชรา คนพกิ าร ผทู้ ่ีอ่อนแอกวา่ พาหนีภยั ดว้ ย · ควรหนีภยั ดว้ ยการเดินเทา้ เพือ่ หลีกเล่ียงกาตจราจรติดขดั จะกลบั สู่ที่พกั อาศยั กต็ ่อเม่ือมีประกาศจากทางราชการเท่าน้นั วา่ ปลอดภยั

6 ไฟป่ า

ไฟป่ า หมายถงึ ไฟทเ่ี กดิ ขนึ้ แล้วลุกลามไปได้โดยปราศจากการควบคุมไฟป่ าอาจเกดิ ขนึ้ จากสาเหตุธรรมชาติ หรือเกดิ จากการกระทาของมนุษย์ แล้วส่งผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อมและการดารงชีวติ ของมนุษย์ ไฟป่ าทเี่ กดิ ขนึ้ บริเวณภูขาจะมคี วามรุนแรงและขยายพืน้ ทไี่ ด้เร็วกว่าพืน้ ราบ ปัจจยั ทท่ี าให้เกดิ ไฟป่ า เกดิ จาก 2 สาเหตุ ดังนี้ เกดิ จากธรรมชาติ ไฟป่ าท่ีเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติเกิดข้ึนจากหลาย สาเหตุ เช่นฟ้าผา่ ก่ิงไมเ้ สียดสีกนั ภูเขาไฟระเบิด กอ้ นหินกระทบกนั แสงแดดตกกระทบผลึกหิน แสงแดดส่องผา่ นหยดน้า ปฏิกิริยาเคมีในดินป่ าพรุ การลุกไหมใ้ นตวั เองของสิ่งมีชีวิต

สาเหตุจากมนุษย์ ไฟป่ าท่ีเกิดในประเทศกาลงั พฒั นาในเขตร้อนส่วนใหญจ่ ะมีสาเหตุมาจากกิจกรรมของมนุษย์ ดงั น้ี 1. เกบ็ หาของป่ า การเกบ็ หาของป่ าส่วนใหญไ่ ดแ้ ก่ ไข่มดแดง เห็ด ใบตองตึง ไมไ้ ผ่ น้าผ้งึ ผกั หวาน และไมฟ้ ื น การจุดไฟส่วนใหญ่เพื่อใหพ้ ้นื ป่ าโล่ง เดินสะดวก หรือใหแ้ สงสวา่ งในระหวา่ งการเดินทางผา่ นป่ าในเวลา กลางคืน 2. เผาไร่ การเผาไร่กเ็ พ่ือกาจดั วชั พชื หรือเศษซากพืชท่ีเหลืออยภู่ ายหลงั การเกบ็ เกี่ยว 3. แกล้งจุด ในกรณีที่ประชาชนในพ้ืนท่ีมีปัญหาความขดั แยง้ กบั หน่วยงานของรัฐในพ้ืนที่ 4. ความประมาท เกิดจากการเขา้ ไปพกั แรมในป่ า ก่อกองไฟแลว้ ลืมดบั หรือทิ้งกน้ บุหรี่ลงบนพ้ืนป่ า 5. ล่าสัตว์ คือจุดไฟไล่ใหส้ ัตวห์ นีออกจากที่ซ่อน หรือจุดไฟเพื่อใหแ้ มลงบินหนีไฟ นกชนิดต่าง ๆ

การปฏบิ ัตงิ านดับไปไฟป่ า 1.เม่ือทาการเผา่ ไร่ในพ้ืนท่ีควบคุมดูแลไฟไม่ใหล้ ุกลามเขา้ ไปในป่ า และควรทาแนวป้องกนั ไฟป่ าก่อนเผาทุกคร้ัง 2. ไม่จุดไฟเผาป่ าเพ่ือล่าสตั ว์ และไม่จุดไฟเล่นดว้ ยความสนุกหรือคึกคะนอง 3. ระมดั ระวงั การใชไ้ ฟ เม่ืออยใู่ นป่ าหรือพกั แรมในป่ า หากมีความจาเป็นตอ้ งใชไ้ ฟ ควรดบั ไฟใหห้ มดก่อนออกจากป่ า 4. เม่ือพบเห็นไฟไหมป้ ่ าหรือสวนป่ า ใหช้ ่วยกนั ดบั ไฟป่ าหรือแจง้ หน่วยราชการท่ีอยบู่ ริเวณใกลเ้ คียง 5. มีส่วนร่วมดา้ นการประชาสมั พนั ธ์ ช้ีใหเ้ ห็นความสาคญั ของป่ าไมแ้ ละความเสียหายท่ีเกิดจากไฟป่ าและโทษที่จะไดร้ ับ หรือเป็น อาสาสมคั รป้องกนั ไฟป่ า 6. ช่วยเป็นหูเป็นตาใหเ้ จา้ หนา้ ที่ในการส่องดูแลไม่ใหเ้ กิดไฟไหมป้ ่ ารวมท้งั ช่วยจบั กมุ ผฝู้ ่ าฝืนมาลงโทษตามกฎหมาย เพื่อมิใหเ้ ป็น เยย่ี งอยา่ งแก่บุคคลอ่ืนต่อไป

7 แผ่นดนิ ไหว

แผ่นดนิ ไหว หมายถงึ เป็ นปรากฏการณ์ธรรมชาตทิ แี่ ผ่นดนิ มีการส่ันสะเทือน ซึ่งเกดิ จากอทิ ธิพลของแรงบางอย่างที่อยู่ใต้พืน้ โลก เม่ือเกดิ แผ่นดนิ ไหวคล่ืนของแผ่นดนิ ไหว จะกระจายไปสู่บริเวณส่วนต่าง ๆ ของโลก

สาเหตุของการเกิดแผน่ ดินไหว การเกิดแผน่ ดินไหวมีสาเหตุมาจาก 2 สาเหตุใหญ่ สาเหตุแรกเกิดจากการกระทาของมนุษย์ ไดแ้ ก่ การทดลองระเบิดปรมาณู การกกั เกบ็ น้าในเขื่อน และแรงระเบิดจากการทาเหมืองแร่ ส่วนสาเหตุที่สอง เป็นสาเหตุหลกั ของการเกิดแผน่ ดินไหว โดยเป็นการเกิดตามธรรมชาติอนั เน่ืองมาจากการเคล่ือนที่ของ แผน่ เปลือกโลก ท้งั น้ีทฤษฎีกลไกการเกิดแผน่ ดินไหวท่ียอมรับกนั ในปัจจุบนั มี 2 ทฤษฎีคือ ทฤษฎีวา่ ดว้ ยการขยายตวั ของเปลือกโลก โดยแผน่ ดินไหวเกิดจากการที่เปลือกโลกเกิดการคดโคง้ โก่งตวั อยา่ งฉบั พลนั และเมื่อวตั ถุขาดออกจากกนั จึงปลดปล่อยพลงั งานออกมาในรูปคล่ืนแผน่ ดินไหว ทฤษฎีวา่ ดว้ ยการคืนตวั ของวตั ถุ โดยแผน่ ดินไหวมาจากการเคลื่อนตวั ของรอยเลื่อน กล่าวคือ เมื่อ รอยเลื่อนเกิดการเคล่ือนตวั ถึงจุดหน่ึงวตั ถุจะขาดออกจากกนั และเสียรูปอยา่ งมาก พร้อมท้งั ปลดปล่อย พลงั งานมหาศาลออกมาในรูปของคล่ืนแผน่ ดินไหว และหลงั จากน้นั วตั ถุจะคืนตวั กลบั สู่รูปเดิม

แผ่นดนิ ไหวจากการกระทาของมนุษย์ มีท้งั ทางตรงและทางออ้ ม เช่น การระเบิด การทาเหมือง สร้างอ่างเกบ็ น้า หรือเขื่อนใกลร้ อยเลื่อน การทางานของเคร่ืองจกั รกล การจราจร รวมถึงการ เกบ็ ขยะนิวเคลียร์ไวใ้ ตด้ ิน เป็นตน้

แผ่นดนิ ไหวตามธรรมชาติ แผน่ ดินไหวจากธรรมชาติเป็นธรณีพิบตั ิภยั ชนิดหน่ึง ส่วนมากเป็นปรากฏการณ์ทาง ธรรมชาติที่เกิดจากการสนั่ สะเทือนของพ้นื ดิน อนั เนื่องมาจากการปลดปล่อยพลงั งาน เพ่ือระบายความร้อน ท่ีสะสมไวภ้ ายในโลกออกมาอยา่ งฉบั พลนั เพอ่ื ปรับสมดุลของ เปลือกโลกใหค้ งท่ี โดยปกติเกิดจากการเคล่ือนไหวของรอยเลื่อน ภายในช้นั เปลือก โลกท่ีอยดู่ า้ นนอกสุดของโครงสร้างของโลก มีการเคล่ือนท่ีหรือเปลี่ยนแปลงอยา่ งชา้ ๆ อยเู่ สมอ

ส่ิงทตี่ ้องปฏบิ ตั หิ ากเกดิ แผ่นดนิ ไหว - ออกจากอาคารไปสู่ท่ีโล่งแจง้ ในทนั ที - หากมีคนอยจู่ านวนมากอยา่ แยง่ กนั ออกที่ประตู เพราะจะเกิดอนั ตรายจากการเหยยี บกนั - หากออกจากอาคารไม่ไดใ้ หห้ มอบอยใู่ ตโ้ ต๊ะ หรือยนื ชิดติดกบั เสาท่ีแขง็ แรง - คลุมศีรษะไวจ้ นกระทงั่ แผน่ ดินไหวหยดุ เอง - ถา้ อยใู่ นตึกสูงใหอ้ ยทู่ ่ีช้นั เดิม อยา่ ใชล้ ิฟต์ - เตรียมพร้อมเพ่ือใชร้ ะบบเตือนภยั และระบบดบั เพลิง - หากขบั ขี่ยานพาหนะใหร้ ีบจอดยานพาหนะ ในท่ีโล่งแจง้ หา้ มหยดุ ใตส้ ะพาน ใตท้ างด่วน ใต้ สายไฟฟ้าแรงสูง และ ใหอ้ ยภู่ ายในรถยนต์