เพาะพันธุ์ ปลานิล

ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอกระสงั

การเลี้ยงพ่อแมพ่ นั ธ์ุปลา แยกพ่อแม่พันธุ์ ประเภท (นิยมใช้ปลาขนาด 150-250 กรัม) นาไปขุนใน กระชัง เป็นเวลา 20 วัน แล้วหลังจากนั้นก็ให้นามาเพาะพันธ์ุในกระชังเป็น เวลา 7-10 วัน ในอัตราส่วนเพศผู้ต่อเพศภรรยา 1 : 2 ปริมาณ150 ต่อ กระชัง ให้อาหารเม็ดท่ีมีโปรตีน 30% วันละ 2 ครั้ง การนาไช่ออกมาจากปาก แม่ปลา ทาโดยการเปิดปากแม่ปลาแล้วกระทาเคาะไข่ปลาออกมาจากปากแม่ ปลาตัว สามารถทาไดท้ ุก 5-7 วัน และเปลย่ี นแมป่ ลาที่วางไขอ่ อกทกุ ครั้งที่นา ไข่ออกจากปากปลาเม่อื ใช้แมป่ ลาชดุ ใหมท่ ดแทนจะทาใหผ้ ลผลติ สงู ขน้ึ การฟักไขแ่ ล้วก็การอนุบาล

ไข่ที่ทาออกจากปากแม่ปลา จะแยกออกเปน็ ระยะต่างๆ โดยแบ่งเป็น 5 ระยะ ดังนรี้ ะยะที่ 1 ไขม่ ีสีเหลืองอ่อน ยังไม่มีการพัฒนาการใด ๆระยะ ที่ 2 ไขม่ สี เี หลือเข้ม มีจุดดารอบ ๆ ไข่ เห็นการพัฒนาของตา เป็นจุดดา 2 จุดระยะท่ี 3 ไข่พัฒนาจนสังเกตเห็นส่วนตาและหางชัดเจน สีของไข่ เปน็ สีนา้ ตาล ไม่เคลื่อนไหวระยะท่ี 4 ลูกปลาฟักออกเปน็ ตัว แต่ถุงไข่แดง ยังไม่ยุบ เริ่มมีการเคล่ือนไหวระยะท่ี 5 ลูกปลาฟักออกเปน็ ตัว และถุงไข่ แดงยบุ แลว้ สามารถวา่ ยน้าไดร้ ะบบเพาะฟักไข่ปลานิลแปลงเพศทาการล้าง ไขป่ ลาเพื่อแยกส่งิ สกปรกออก โดยลา้ งในนา้ นา้ สะอาดมนี า้ ไหลวน แยกไข่ ปลาออกจากสิ่งสกปรก โดยใช้น้าเกลือเข้มข้น ไข่ปลาน้ันจะลอย ง่ายต่อ การแยกและยังเป็นการฆ่าเชื้ออีกด้วยนาไข่ไปฟักในกรวยฟักไข่และถาด อนุบาล ใช้เวลาอนุบาลในถาดประมาณ 3-7 วัน จึงเริ่มให้กินอาหารที่ ผสมฮอร์โมนเพ่อื แปลงเพศ การเตรียมอาหาสาหรบั ผสมฮอร์โมน สารละลายฮอร์โมน นิยมเตรียมสารละลายเข้มข้น 500 ส่วนใน ล้านส่วน (500ppm) สารละลายเก็บไว้สาหรับใช้ผสมอาหาร การเตรียม สารละลาย เตรยี มโดย ช่ังฮอร์โมน 17-แอลฟา เมทิลเทสโทนสเตอโรน (17αmethyltestosterone) 0.5 กรัม เติมเอทิลแอลกฮอล์ปริมาตร 1 ลิตร คนใหเ้ ขา้ กนั

อาหารผสมท่ใี ชอ้ นุบาลลูกปลานลิ เพือ่ แปลงเพศประกอบไปด้วยรา ละเอียด 1 ส่วน โดยนาหนักปลาป่น 3 ส่วน โดยนาหนักอาหารผสม ฮอร์โมนสาหรับใช้อนุบาลลูกปลานิลแปลงเพศ (60 มิลลิกรัม/อาหาร 1 กิโลกรัม) เตรียมโดยนาสารละลายฮอร์โมนท่ีเตรียมไว้ 120 ซีซีเติม เอทิลแอลกฮอล์ 120 ซีซี จะได้สารละลายฮอร์โมน 240 ซีซีนา สารละลายฮอร์โมน 240 ซีซี ผสมในอาหาร 1 กิโลกรัม ผสมให้ท่ัว นาไปผงึ่ ลมให้แห้ง และเก็บในตู้เย็น การอนุบาลลกู ปลานลิ แปลงเพศ อนบุ าลในกระชัง จานวน 10,000 กระชงั ตอ่ ตวั ให้อาหารผสม ฮอร์โมนวันละ 4-6 คร้งั เปน็ เวลา 21 วัน

การให้อาหารลูกปลานิลแปลงเพศควรให้อย่างน้อย 5 ครังต่อวัน สัปดาห์ท่ี 1 ให้อาหาร 30% ของนาหนักตัวสัปดาห์ท่ี 2 ให้อาหาร 20% ของนาหนักตัวสัปดาห์ท่ี 3-4 ให้อาหาร 15% ของนาหนักตัวหลังจาก อนุบาลลูกปลาจนครบ 21 วันแล้ว เปน็ การสินสุดการแปลงเพศ จะได้ลูก ปลาขนาดประมาณ 1.5 – 2 เซนติเมตร ต้นทุนและรายได้จากปลานลิ แปลงเพศ ต้นทุนและรายไดใ้ นการผลิตลกู ปลาจาหนา่ ย (10,000 ตวั ต่อกระชงั ) ระยะเวลาในการเลย้ี ง : 1 เดือน ตน้ ทุนการเลย้ี งต่อตวั : 0.14 บาท ขนาดของลกู ปลาโดยเฉลยี่ : 3-5 เซนติเมตร ราคาขายลกู ปลาต่อตัว : 0.20 บาท กาไรขายลกู ปลาต่อตวั : 0.06 บาท

ตน้ ทุนและรายไดใ้ นการเลียงปลานิล (500 ตัวตอ่ กระชัง) ระยะเวลาในการเลียง : 6 เดือน ตน้ ทนุ การเลยี งต่อตัว : 10-15 บาท นาหนักปลาโดยเฉลย่ี ต่อกิโลกรัม : 3-4 ตวั ราคาทข่ี ายไดต้ ่อกโิ ลกรมั : 50-60 บาท กาไรตอ่ กโิ ลกรัม : 15-20 บาท ประโยชน์ของการแปลงเพศปลานิล ได้ลกู ปลาเพศผู้ไมน่ ้อยกว่า 97% ทราบผลผลิตลกู ปลาที่แนน่ อน ควบคมุ ความหนาแนน่ ของปลานลิ ในบอ่ เลยี งไมใ่ ห้มมี ากเกินไป ได้ปลาขนาดใหญ่ใชเ้ วลาเลยี งนอ้ ยขายได้ราคา สรปุ ปลานิลท่ีถูกการเปลี่ยนเพศแล้วจะเป็นเพศผู้เกือบจะ 100% ซ่ึงจะมีผลให้ ปลานิลมีการเจริญเติบโตดี ตัวใหญ่ ทาให้ขายปลาได้ในราคาท่ีดี หรือ บางครงั กอ็ าจจะเพาะพนั ธุ์ปลานลิ เปลย่ี นเพศ โดยเน้นยาการขายลูกปลานิลท่ี เปลี่ยนเพศเป็นท่ีเรีบยร้อยแล้วแก่ฟาร์มสาหรับผู้ท่ีสนใจเลียง เป็นรายได้ เสริมรายไดอ้ กี ทางหนึ่งดว้ ย

ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอกระสงั