1580458691

44 ใบงานท่ี 11 คําชแ้ี จง : การสรปุ องคค วามรู เพอื่ นาํ ไปใชพ ฒั นาอาชพี สรา งความเขมแขง็ ย่งั ยืนในอาชพี มแี นวทางการเขยี น เพอ่ื พรอมนาํ ไปใชแ ละพัฒนาใหส ูงข้นึ ไดห ลายแนวทางหรอื การขยายขอบขา ยอาชีพ จําเปน จะตอ งใชเ อกสารความรู ทเ่ี ปน เอกสารวิธปี ฏบิ ัตใิ หผ รู วมงานสามารถเรียนรทู าํ ตามได ดังตวั อยา งน้ี ตัวอยาง เอกสารการสรปุ องคค วามรโู ครงสรา งเอกสารการประกอบอาชพี 1. คุณภาพผลผลิต เขียนบรรยายใหผ รู ว มงานมองเหน็ รายละเอียดของคุณภาพผลผลติ ทีท่ กุ คนจะรวมกันทาํ ใหส ําเรจ็ “ผักสด ผลไม จากไรท นเหนอื่ ย เปนอาหารคณุ ภาพ ไรสารพิษ มคี ุณภาพทางอาหารสงู ” 2. ภาพรวมของระบบการผลติ เขียนเปนแผนภูมริ ะบบงาน ที่สรุปใหเห็นภาพของการทํางานเก่ียวกับปจจัยนําเขากิจกรรมใน กระบวนการและผลผลิตทจ่ี ะเกดิ ดังตัวอยา ง (ตัวอยาง แผนภูมิ คุณภาพการผลิตผัก ผลไม เกษตรอนิ ทรีย) 3. รายละเอยี ดข้ันตอนการปฏิบัติกิจกรรม 3.1 กิจกรรมท่ี 1 การจดั แปลงปลกู พืช ประกอบดว ยกจิ กรรม ดงั น้ี 3.1.1 การพัฒนาดนิ 3.1.2 การจดั ทํารองปลกู 3.1.3 การจดั ทาํ ระบบนํา้

45 3.1.1 ข้ันตอนดําเนินงาน การพัฒนาดนิ 1. เปา หมายการดําเนินงานเพื่อพฒั นาดนิ ใหรว นซยุ และมโี ครงสรา งเปนเมด็ ดนิ กอ นกลมใหม ากข้นึ โดยลําดบั อยางตอเนอ่ื ง 2. ข้นั ตอนการดําเนินงาน 3. รายละเอียดการดําเนินงาน

46

47 3.1.2 ขน้ั ตอนการจัดทํารอ งปลกู 3.1.3 ขัน้ ตอนการจัดทําระบบน้ํา 3.2 กิจกรรมท่ี 2 การบํารุงรกั ษาพืช เขียนในลักษณะนี้แลวนําไปทดลองใหกลุมผูเรียนไดศึกษา และรวมกันหาขอบกพรองและ ปฏิบตั กิ ารพฒั นาใหส ามารถใชสือ่ ความหมายไดต รงกัน ใชเ ปน เอกสารองคความรูส าํ หรบั ผูด าํ เนนิ งาน

48 บทที่ 2 ชองทางการขยายอาชพี สาระสาํ คัญ การมองเห็นชองทางในการขยายอาชีพ ผลการเรียนรูท ่ีคาดหวัง มีความรู ความเขา ใจ และเจตคตทิ ่ดี ีในงานอาชีพ สามารถมองเหน็ ความจาํ เปนของชองทางการประกอบ อาชพี ความเปนไปไดในการขยายอาชีพ และสามารถกําหนดวธิ ีการ ขั้นตอนการขยายอาชพี พรอมใหเหตุผลได ถกู ตอ งเหมาะสม ขอบขายเนอ้ื หา ความจาํ เปน ในการมองเหน็ ชองทางการประกอบอาชีพ ความเปน ไปไดในการขยายอาชีพ เรือ่ งที่ 1 การกาํ หนดวิธกี ารและขนั้ ตอนการขยายอาชพี พรอมใหเ หตุผล เรืองที่ 2 เร่อื งที่ 3 ส่ือการเรียนรู - หนังสือเรียน - ใบงาน

49 เรืองที 1 : ความจาํ เป็ นในการมองเหน็ ช่องทางการประกอบอาชีพ การมองเห็นช่องทางการประกอบอาชีพ โอกาสและความสามารถท่จี ะนํามาประกอบอาชีพไดก อนผอู ่ืน เปน หวั ใจสาํ คัญของการประกอบอาชีพ หากผูประกอบอาชีพตามที่ตลาดตองการและเปนอาชีพท่ีเหมาะสมกับสถานการณในขณะนั้น ยอมทําใหมี โอกาสประสบความสําเร็จ สามารถพัฒนาตนเองใหม องเห็นโอกาสในการประกอบอาชีพได คอื 1. ความชาํ นาญจากงานที่ทําในปจจุบัน จะเปน แหลงความรู ความคิด ทจ่ี ะชวยใหมองเห็นโอกาส ในการประกอบอาชีพไดมาก เชน บางคนมคี วามชํานาญทางดา นการทาํ อาหาร ตัดเย็บเสื้อผา ซอมเครื่องใชไฟฟา ตอทอน้ําประปา ชางไม ชางปูกระเบื้อง ชางทาสี ฯลฯ ซึ่งสามารถนําความชํานาญดังกลาวมาพัฒนาและ ประกอบอาชีพได บางคนทํางานทีโ่ รงงานตัดเย็บเสื้อผา เมื่อกลับมาภูมิลําเนาเดิมของตนเอง ก็นําความรู ความสามารถและความชํานาญมาใชเ ปน ชองทางการประกอบอาชพี ของตนเองได 2. ความชอบความสนใจสว นตัว เปน อกี ทางหน่ึงทชี่ ว ยใหม องเห็นชอ งทางโอกาสในการประกอบอาชพี บางคนชอบประดิษฐดอกไม บางคนชอบวาดรูป ทําใหบุคคลเหลานี้พัฒนางานท่ีชอบ ซึ่งเปนงานอดิเรก กลายเปน อาชพี หลกั ทํารายไดเ ปน อยางดี 3. การฟง ความคดิ เหน็ จากแหลงตา ง ๆ พูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับบุคคล เปนแหลงความรู และกอใหเ กิดความคิดริเร่มิ เปนอยางดี ในบางครงั้ เรามีความคิดแลว และไดพูดคุยกับบุคคลตาง ๆ จะชวยให การวเิ คราะหค วามคิดชดั เจนขน้ึ ชวยใหม องไปขา งหนา ไดอยา งรอบคอบกอ นทจ่ี ะลงมือทํางานจรงิ 4. การศกึ ษาคนควาจากหนังสอื นิตยสาร หนงั สอื พมิ พ การดูวีดที ัศน ฟง วิทยุ ดรู ายการโทรทัศน จะชว ยใหเกิดความรแู ละความคิดใหม ๆ 5. ขอมูล สถิติ รายงาน ขาวสารจากหนวยราชการและเอกชน รวมทั้งแผนพัฒนาเศรษฐกิจของ ประเทศในการมองหาชอ งทางในการประกอบอาชีพ ผูที่จะมองหาอาชพี พัฒนาอาชพี ควรใหค วามสนใจขอ มลู ตา ง ๆ ในการตดิ ตามเหตกุ ารณใ หทัน แลวนํามาพจิ ารณา ประกอบการตัดสนิ ใจประกอบอาชีพ

50 เรืองที 2 : ความเป็ นไปได้ของการขยายอาชีพ การประเมนิ ความเป็ นไปได้ในการนํากรอบแนวคิดไปใช้ในการขยายอาชีพได้จริง จากแผนภูมิดังกลาวแสดงใหเห็นกรอบแนวคิดในการประเมินความเปนไปได มีองคประกอบ รวมกนั 6 องคประกอบ ในแตล ะองคป ระกอบมตี วั แปรดังน้ี 1. รปู แบบการขยายอาชีพ มตี วั แปรรว ม ดังนี้ 1.1 ผลผลิต 1.2 กระบวนการผลติ 1.3 ปจจยั นาํ เขาการผลติ 2. ความยากงายของการดาํ เนนิ การจัดการ มตี วั แปรรวม ดงั น้ี 2.1 การบรหิ ารจดั การ แรงงาน เงนิ ทนุ 2.2 แผนธุรกจิ 3. การรบั ไดข องลูกคา มีตัวแปรรวมดงั นี้ 3.1 ผลผลติ อยูใ นความนิยม 3.2 เปนสิง่ จาํ เปน ตอ ชวี ิต 3.3 ราคา 4. การรบั ไดข องสงั คมชมุ ชน มีตัวแปรรว ม ดงั น้ี 4.1 สภาพแวดลอ ม

51 4.2 วฒั นธรรมประเพณี 5. ความเหมาะสมของเทคนคิ วทิ ยาการทใ่ี ชใ นการขยายอาชพี 5.1 เทคนคิ วิทยาการเพ่ือการลดตนทุน 5.2 เทคนคิ วิทยาการเพือ่ การลดของเสีย วธิ กี ารวเิ คราะห การวเิ คราะหเพอ่ื การตัดสินใจมีความจาํ เปน ที่เจาของธรุ กจิ จะตอ งประเมนิ ตัดสินใจดวยตนเองสําหรับ กรณที ่ีธุรกจิ มีหนุ สวนหรือผูเก่ยี วขอ ง ควรจะใชวิธีสนทนาเจาะลึกและวิธีความสัมพันธรวมกัน โดยมีวิธีการ วิเคราะหความสัมพันธระหวางองคประกอบดวยตนเอง ดวยรายละเอียดและความเปนไปได ความเปน พวกเดยี วกัน โดยทบทวนหลาย ๆ ครัง้ จนมั่นใจแลว จงึ ตัดสนิ ใจ เรืองที 3 : การกําหนดวิธีการขันตอนการขยายอาชีพและเหตุผลของการขยายอาชีพ เปน ขนั้ ตอนการปฏิบตั กิ ารในอาชีพที่จะตองใชองคความรูที่ยกระดับคุณคา เพื่อมาใชปฏิบัติการจึง เปน กระบวนการของการทํางานที่เร่ิมจากการนําองคความรูที่จัดทําในรูปของคูมือคุณภาพหรือเอกสารคูมือ ดาํ เนนิ งานมาศึกษาวิเคราะหจ ัดระบบปฏบิ ตั กิ าร จัดปจ จัยนําเขา ดาํ เนนิ การทาํ งานตามขั้นตอนและการควบคุม ผลผลิตใหมีคุณภาพเปนไปตามขอกําหนด ดําเนินการตรวจสอบหาขอบกพรองในการทํางาน ปฏิบัติแกไข ขอบกพรองเปน วงจรอยา งตอ เน่อื ง และมีการปรับปรุงพัฒนาเอกสารคูมือดาํ เนินงานไปเปนระยะ ๆ ก็จะทําให การปฏิบตั กิ ารในกิจกรรมอาชพี ประสบความสําเรจ็ สูความเขมแข็ง มน่ั คง ย่ังยนื ตามกรอบความคิดนี้

52 1. การปฏิบตั กิ ารใชค วามรู โดยใชว งจรเด็มม่งิ เปนกรอบการทํางาน - P - Plan ดวยการทําเอกสารคูมือดาํ เนินงาน (ซ่ึงไดม าจากกจิ กรรมยกระดับความรู) มาศึกษา วิเคราะหจัดระบบปฏิบัติการท่ีประกอบดวยกิจกรรมขั้นตอน และผูรับผิดชอบกําหนดระยะเวลาการทํางาน กาํ หนดปจ จัยนําเขา ดําเนินงานใหสามารถทาํ งานไดอยา งมีประสทิ ธิภาพ - D - Do การปฏบิ ตั กิ ารทาํ งานตามระบบงานท่ีจัดไวอ ยางเครงครดั ควบคมุ การผลติ ใหเ สียหาย นอยทส่ี ุด ไดผลผลติ ออกมามีคณุ ภาพเปน ไปตามขอ กาํ หนด - C - Check การตรวจสอบหาขอ บกพรอ งในการทํางานโดยผปู ฏบิ ตั ิการหาเหตุผลของการเกิด ขอบกพรอ งและจดบนั ทกึ - A - Action การนําขอบกพรองที่ตรวจพบของคณะผูป ฏิบตั ิการมารวมกันเรยี นรูหาแนวทางแกไ ข ขอ บกพรอ ง จนสรปุ ไดผ ลแลว นาํ ขอมลู ไปปรับปรงุ เอกสารคมู ือดาํ เนินงานเปนระยะ ๆ กจ็ ะทําใหองคความรู สูงขนึ้ โดยลาํ ดับ แลวสง ผลตอ ประสิทธิภาพของธุรกิจ ประสบผลสาํ เรจ็ นําไปสคู วามเขม แข็งยงั่ ยนื 2. ทุนทางปญ ญา ผลจากการนําองคความรไู ปใช มกี ารตรวจสอบหาขอบกพรอง และปฏิบัติการ แกไขขอบกพรอ งเปน ระยะ ๆ อยางตอเนื่องทีผ่ ลทําใหอ งคค วามรสู ูงขึ้นเปนลําดับ จนกลายเปนทุนทางปญญา ของตนเอง หรอื ของชุมชนท่จี ะเกดิ ผลตอ ธุรกิจ ดังนี้ - องคค วามรสู ามารถใชส รางผลผลติ ทคี่ นอนื่ ไมส ามารถเทยี บเคยี งได และไมส ามารถทาํ ตามได จึงไดเ ปรยี บทางการแขง ขัน - การเปลย่ี นแปลงยกระดบั คุณภาพผลผลติ อยางตอ เนอื่ ง ทาํ ใหล กู คาเชอื่ มน่ั ภักดีตอ การทาํ ธรุ กจิ รวมกัน - เปนการสรางทุนทางมนุษยผูรวมงานไดเรียนรูบริหารระบบธุรกิจดวยตนเอง สามารถเกิด ภมู ปิ ญ ญาในตวั บคุ คล ทําใหช ุมชนพรอ มขยายขอบขายอาชพี ออกสคู วามเปนสากล 3. ธรุ กิจสูค วามเขม แขง็ ยง่ั ยนื การจดั การความรทู ําใหองคค วามรสู งู ขน้ึ โดยลาํ ดบั การขยายของอาชพี จึงเปนการทาํ งานทม่ี ีภูมิคมุ กนั โอกาสของความเส่ยี งในดา นตาง ๆ ต่ําลง ดังนั้น ความนาจะเปนในการขยาย อาชพี จึงประสบความสําเร็จคอ นขางสูง เพราะมีการจดั การความรู ยกระดับความรนู าํ ไปใชและปรบั ปรุงแกไข เปนระยะ ๆ อยา งตอ เน่อื ง จงึ สง ผลทําใหธ รุ กจิ เขมแขง็ ย่ังยืนได เพราะรูจักและเขา ใจตนเองตลอดเวลา การจดั ทาํ แผนปฏบิ ัติการ (P) การจัดทําแผนปฏบิ ัตกิ ารทางอาชพี เปน การดาํ เนนิ การที่มีองคป ระกอบรวม ดงั น้ี 1. เหตกุ ารณหรือข้นั ตอนการทาํ งาน ซง่ึ จะบอกวาเหตุการณใดควรทาํ พรอ มกนั หรอื ควรทาํ ทีหลงั เปน การลาํ ดับข้ันตอนในแตละกจิ กรรมใหเ ปนแผนการทํางาน

53 2. ระยะเวลาท่ีกําหนดวาในแตละเหตุการณจะใชเวลาไดไมเกินเทาไร เพ่ือออกแบบการใชปจจัย ดําเนนิ งานใหส ัมพันธกนั 3. ปจ จัยนาํ เขา และแรงงาน เปน การระบุปจจัยนําเขาและแรงงานในแตละเหตกุ ารณว าควรใชเทาไร การจดั ทาํ แผนปฏบิ ัตกิ ารทางอาชีพ มักจะนิยมใชผังการไหลของงานมาใชออกแบบการทํางานให มองเหน็ ความสมั พันธร วมระหวา งเหตุการณ ระยะเวลา ปจจยั นําเขา และแรงงานจะชวยใหผปู ฏิบัติงานและ ผูจัดการไดขับเคลื่อนการทํางานสูความสําเร็จได ดังนั้น ในการออกแบบแผนปฏิบัติงาน จําเปนตองใช องคความรูท สี่ รุปไดในรปู ของเอกสารขน้ั ตอนการทาํ งานมาคิดวเิ คราะหแ ละสรา งสรรคใ หเ กิดแผนปฏบิ ตั ิการ ตวั อยาง วิธดี ําเนินการจัดทําแผนปฏบิ ัตกิ ารพัฒนาคณุ ภาพดนิ ไรท นเหนื่อย 1. ศึกษาวิเคราะหองคความรูเกี่ยวกับข้ันตอนการพัฒนาคุณภาพดิน มีกิจกรรมท่ีจะตองทํา 5 กจิ กรรม ประกอบดว ย 1. การตรวจสอบวเิ คราะหคณุ ภาพดนิ ผลการวเิ คราะหพ บวา มีเหตทุ ี่จะตอ งทํา และเก่ียวขอ ง ดงั น้ี - เก็บตัวอยางดิน - สง ตวั อยา งดินใหก องเกษตรเคมี กรมวิชาการเกษตรวเิ คราะห - รอผลการวิเคราะห - ศกึ ษาผลวิเคราะหว างแผนตดั สินใจกาํ หนดพืชทีต่ องผลติ 2. การไถพรวนหนาดนิ ผลการวิเคราะหพ บวา มเี หตุการณทจี่ ะตอ งทําและเกีย่ วขอ ง ดังน้ี - ไถบุกเบกิ ดวยผาน 3 ระยะ - ไถแปรดว ยผาน 7 ระยะ - ไถพรวนใหด ินละเอียดดว ยโรตารี่ 3. การเพิ่มอนิ ทรยี วตั ถใุ หกบั ดิน ผลการวเิ คราะหพบวา มีเหตุการณทจี่ ะตองทํา และเกย่ี วของ ดงั น้ี - การหวานปุย หมกั - หวานเมล็ดปุย พืชสด - บาํ รงุ รักษาปยุ พืชสดและวชั พชื ใหงอกงาม - ไถพรวนสับปยุ พชื สดใหข าดคลกุ ลงดิน 4. การหมักสงั เคราะหดิน ผลการวิเคราะหพ บวา มเี หตุการณท ่ีจะตอ งทําและเกี่ยวของ ดังน้ี - ใหจุลินทรยี เ รงการยอยสลาย - ตรวจสอบการยอ ยสลาย

54 5. การสรางประสทิ ธภิ าพดนิ ผลการวเิ คราะหพบวามเี หตกุ ารณท จ่ี ะตอ งทาํ และเกีย่ วขอ ง ดังนี้ - ใสจลุ นิ ทรยี ไ มโครโลซา เพอื่ ยอ ยหินฟอสเฟต สรา งฟอสฟอรสั ใหกบั ดิน - จดั รองคลมุ หนา ดนิ ดวยฟางขาวเพอื่ ปอ งกนั ความรอน รักษาความชนื้ และการเคลอื่ นยายธาตุ อาหารในดิน 2. วเิ คราะหปรมิ าณงาน ลกั ษณะงาน กําหนดการใชเ ครื่องจักรกล ปจจยั การทํางานและแรงงาน 3. วเิ คราะหงานกําหนดระยะเวลาของความสาํ เรจ็ ของแตละเหตุการณ และสรุประยะเวลาท้ังหมด ของกระบวนการ ตัวอยา ง แผนปฏบิ ัติการพฒั นาคุณภาพดนิ “ไรท นเหนื่อย” 1. ผงั การไหลของงานพัฒนาดิน 2. กิจกรรมพัฒนาดินประกอบดวย 1. การวิเคราะหค ุณภาพดนิ 2. การไถพรวนหนา ดนิ 3. การเพ่มิ อินทรียวตั ถุ 4. การหมกั สังเคราะหดนิ 5. การสรา งประสิทธภิ าพดนิ 3. รายละเอียดปฏิบตั ิการ 3.1 การวิเคราะหค ุณภาพดนิ ประกอบดว ยระยะเวลาและการใชท รัพยากรดําเนินงาน ดงั น้ี

55 (1) การเก็บตัวอยา งดินกระจายจุดเก็บดินทั้งแปลง (150 ไร) ใหครอบคลุมประมาณ 20 หลุม เก็บดินชั้นบนและชั้นลางอยางละ 200 กรัมตอหลุม รวบรวมดินแตละชั้นมาบดใหเขากัน แลวแบงออกมา อยางละ 1,000 กรัม บรรจุหีบหอใหมดิ ชดิ ไมรวั่ ไหล ใชเ วลา 5 วนั (2) จดั การนําตัวอยา งดินสง กองเกษตรเคมดี วยตนเอง รอผลการวเิ คราะหจากกองเกษตรเคมี ใชเวลา 30 วนั (3) ศึกษาผลการวิเคราะหว างแผนการผลิต ใชเ วลา 50 วนั 3.2 การไถพรวนหนา ดิน ประกอบดวยระยะเวลา และการใชทรพั ยากรดําเนินงาน ดงั นี้ (1) ไถบุกเบกิ ดว ยการจางรถติดนานมา 3 จานไถบกุ เบิกคร้ังแรก ใชเ วลาไมเกนิ 5 วนั (2) ไถแปรเพื่อยอยดนิ ใหแ ตกดว ยรถไถตดิ ผาน 7 จาน ไถตดั แนวไถบุกเบิก ใชเวลา 5 วนั (3) ตีพรวนยอยดินดวยโรตารี่ เพื่อยอยดินใหม ขี นาดกอ นเลก็ สอดคลองกับสภาพการงอก ของเมลด็ พชื ใชเวลาไมเกิน 5 วัน 3.3 การเพิม่ อินทรียวตั ถใุ หก ับดนิ ประกอบดว ยระยะเวลาและการใชท รพั ยากรดําเนนิ งานดังน้ี (1) หวา นปยุ หมกั 150 ตัน บนพ้ืนท่ี 150 ไร ใชเ วลาไมเกิน 5 วัน ใชคนงาน 3 คน และใช รถแทรกเตอรพ วงรถบรรทุกปยุ หมักกระจาย 150 จดุ แลว ใชค นงานกระจายปยุ ใหทวั่ แปลง (2) หวานเมลด็ ปุย พชื สดคลกุ เคลา จุลินทรยี ไรโซเดียม ไรละ 20 กก. บนพื้นท่ี 150 ไร ใช เวลาไมเกนิ 5 วัน ใชค นงาน 2 คน (3) บํารุงรักษาปยุ พชื สดและวชั พืชใหงอกงาม ดวยการใชน้ําผสมจุลินทรียอยางเจือจาง วนั เวนวนั ใชคนงาน 1 คน (4) ไถพรวนสบั ปยุ พืชสดคลุกเคลา ลงดินดวยโรตารี่ 3.4 การหมักสงั เคราะหด ิน ประกอบดวย (1) ใหจ ุลินทรีย เรง การยอ ยสลาย (พด1+พด 2) ไปพรอ มกบั นํ้าวันเวนวัน ใชคนงาน 1 คน ตรวจสอบการยอ ยสลายในชว งตอนเชา 07.00 น. พรอ มวัดอณุ หภมู แิ ละจดบันทกึ ทุกวัน โดยความนาจะเปน ใน วนั ที่ 15 ของการหมัก อุณหภูมติ อ งลดลงเทากับอุณหภมู ิปกตใิ ชผูจัดการแปลงดาํ เนนิ การ 3.5 การสรา งประสทิ ธิภาพดนิ ประกอบดวย

56 (1) ใชจุลินทรียไ มโครโลซา เพ่ือการยอยสลายของฟอสฟอรัสคลุกลงดิน โดยตีพรวน ดวยโรตารี่ จัดรองปลูกผักตามแผนคลุมหนาดินดวยฟางขาว (2) ใชแรงงาน 20 คน ดนิ มคี ุณภาพพรอ มการเพาะปลกู การทํางานตามแบบแผนปฏบิ ัติการ (D) การทํางานตามแผนปฏบิ ตั กิ ารของผรู ับผดิ ชอบ ยังใชว งจรเด็มมง่ิ เชน เดยี วกนั โดยเร่มิ จาก P : ศึกษาเอกสารแผนปฏิบัตกิ ารใหเขาใจอยา งรอบคอบ D : ทําตามเอกสารข้ันตอนใหเปน ไปตามขอ กําหนดทุกประการ C : ขณะปฏิบตั กิ ารตอ งมีการตรวจสอบทุกขั้นตอนใหเปน ไปตามขอกําหนด A : ถามีการทําผิดขอ กําหนด ตองปฏิบตั กิ ารแกไ ขใหเปน ไปตามขอกาํ หนด การตรวจสอบหาขอบกพรอ ง (C) เปน ขน้ั ตอนทสี่ ําคญั ของการปฏิบัติการใชความรู สรางความเขมแข็ง ย่ังยนื โดยมรี ูปแบบการตรวจ ติดตามขอบกพรองดงั นี้ 1. การจดั ทาํ รายการตรวจสอบ ดวยการใหผูจัดการและคนงานรวมกนั วเิ คราะหเอกสารแผนปฏบิ ตั กิ ารและทบทวนรว มกบั ประสบการณ ทใ่ี ชแผนทาํ งาน วาควรมีเหตุการณใดบางที่ควรจะใหค วามสาํ คัญเพื่อการตรวจสอบแลว จัดทาํ เอกสารรายการตรวจ ดงั ตัวอยา งนี้

57 ตัวอยา ง เอกสารรายการตรวจและบนั ทกึ ขอบกพรอ ง กจิ กรรม พัฒนาคณุ ภาพดินไรทนเหน่อื ย สาํ หรบั ปฏบิ ตั กิ ารตัง้ แตวันท่ี 5 ธนั วาคม 2551 ถงึ วันที่ 30 มกราคม 2552 รายละเอียดปฏิบตั ิการณ 3.3(2) = หวา นเมล็ดปยุ พชื สดแลว คลุกเคลาจุลินทรียไรโซเปยมไรล ะ 20 กก. 3.3(3) = ใหนํา้ ผสมจลุ ินทรียอยางเจือจางกบั ปุย พืชสดวันเวน วัน 3.4(1) = ใหจลุ นิ ทรียเ รงการยอยสลาย (พด1 + พด2) ไปพรอมกับน้ําวันเวนวันเปนเวลา 15 วัน 3.5(1) = ใชจุลนิ ทรยี ไมโครโลซาเพือ่ ยอ ยสลายหนิ ฟอสเฟรส คลุกลงดนิ ท่ยี อยสลายแลว 3.5(2) = จัดรองปลกู ผักคลุมหนา ดนิ ดว ยฟางขาว 2. ปฏบิ ัติการตรวจสอบ การปฏบิ ัติการตรวจสอบทํา 2 ขนั้ ตอน คือ 2.1 ตรวจสอบหาขอบกพรองของเอกสารแผนปฏิบัติการ เปนการดําเนินงานรวมกันระหวาง ผจู ัดการกบั คนงานวา การทค่ี นงานไดป ฏบิ ัตกิ ารศึกษาเอกสารแผนและปฏิบัติตามกิจกรรมในทุกเหตุการณได ครบคิดวา กจิ กรรมเหตุการณใด มขี อ บกพรอ งทค่ี วรจะไดแกไข 2.2 ตรวจสอบภาคสนาม เปน การทาํ งานรว มกนั ระหวา งผจู ดั การกับคนงาน เพ่ือตรวจหาขอบกพรอง ในการดําเนนิ งาน รว มกันคดิ วเิ คราะหระบุสภาพที่เปน ปญ หา และแนวทางแกปญหา

58 กจิ กรรม : ตวั อยา ง เอกสารบันทกึ ขอบกพรอ งการดําเนินงานพฒั นาคณุ ภาพดนิ ไรทนเหนื่อย ปฏบิ ตั กิ าร ระหวางวนั ท่ี 5 ธันวาคม 2551 ถงึ วนั ท่ี 30 มกราคม 2552

59 3. การประเมนิ สรปุ และเขยี นรายงานผล เปน ข้ันตอนการนาํ ผลการตรวจตดิ ตามตลอดรอบผลการผลิตเกษตรอนิ ทรียไปประเมินความรุนแรง ของขอบกพรองวาเกิดผลมาจากอะไรเปนสวนใหญ แลว ดําเนินการปฏบิ ัตกิ ารแกไขขอบกพรอ งทั้งองคความรู และปจจัยนําเขา ดําเนินงาน ดงั ตวั อยา ง

60 การปฏบิ ัตกิ ารแกไขและพฒั นา (A) เปนกิจกรรมตอเนื่องจากกิจกรรมการตรวจสอบหาขอบกพรอง และกําหนดแนวทางแกไข ขอบกพรองโดยมีกําหนดระยะเวลา เมื่อถึงกําหนดเวลาจะตองมีการติดตามผลวาไดมีการปฏิบัติการแกไข ขอบกพรอ งตามแนวทางที่กําหนดไวห รอื ไมเกดิ ผลอยา งไร โดยมขี น้ั ตอนการดําเนินงานดงั น้ี 1. ตรวจติดตามเอกสารสรุปประเมนิ ผลการศกึ ษา 2. เชิญคณะผูรับผิดชอบแกไขขอบกพรองมาประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู เสนอสภาพปญหา ขอบกพรอง ปจ จยั ทสี่ ง ผลตอความบกพรองและการแกไ ข 3. ผูรับผิดชอบตรวจติดตามและผูรับผิดชอบแกไขขอบกพรองเขาศึกษาสภาพจริงของการ ดําเนินงาน แลว สรุปปจจยั ทีเ่ ปน เหตุและปจ จยั สนบั สนนุ การแกไข 4. นําขอมลู ที่ไดนาํ สกู ารปรับปรงุ แกไขพัฒนาเอกสารองคค วามรู ใหม ีประสทิ ธิภาพสงู ย่ิงขึ้น บทสรุป การขยายขอบขา ยอาชีพเพ่ือสรางความเขม แข็งยั่งยนื ใหกับธุรกจิ จําเปน จะตอ งดําเนนิ งานอยา งเปน ระบบ ไมใชทําไปตามท่ีเคยทํา ดังนั้นการจัดการความรูเปนเรื่องสําคัญของทุกคนที่ประกอบอาชีพ จะขยายชองทาง การประกอบอาชีพออกไป จําเปน ตอ งมคี ุณสมบตั ิ ดงั น้ี 1. เปน บคุ คลทท่ี ํางานบนฐานขอมลู ซึ่งจะตองใชความรดู า นตาง ๆ เขา มาบูรณาการรว มกนั ทั้งระบบ ของอาชพี 2. ตองใชก ระบวนการวจิ ัยเปนเครอ่ื งมอื นัน่ คอื เราจะตองตระหนักเห็นปญหาตองจัดการความรู หรอื ใชแกป ญหา จัดการทดลองสว นนอย สรุปองคค วามรใู หม นั่ ใจ แลวจึงขยายกจิ กรรมเขาสกู ารขยายขอบขา ย อาชพี ออกไป 3. ตองเปนบุคคลท่ีมีความภูมิใจในการถายทอดประสบการณการเรียนรูแลกเปล่ียนเรียนรู สรางองคความรูใหสงู สง เปน ทนุ ทางปญญาของตนเอง ชมุ ชนได

61 ใบงานที่ 1 คาํ ชแี้ จง : ใหผ ูเรยี นจัดทําแผนปฏิบตั ิการอาชีพของตนเองโดยใชวงจรเด็มมิ่ง 1. การจดั แผนปฏิบัติการ (P) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 2. การทํางานตามแผนปฏบิ ัติการ (D) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 3. การตรวจสอบหาขอบกพรอ ง (C) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 4. การปฏิบัตกิ ารแกไขและพฒั นา (A) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

62 ใบงานที่ 2 คาํ ชีแ้ จง : ใหผ เู รียนรวมกลมุ กนั แลว กาํ หนดปฏิบตั ิการของผูเรียนในกลุมมารวมแลกเปล่ียนเรียนรู ประเมิน คุณภาพใหเ ปน ขอเปน จดุ บกพรอ ง และแนวทางแกไ ขรว มกนั ปฏบิ ัตกิ ารแกไขขอ บกพรอ งของแผนใหเสร็จทุกคน โดยใชวงจรเดม็ มง่ิ 1. การจัดแผนปฏิบัติการ (P) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 2. การทาํ งานตามแผนปฏบิ ตั ิการ (D) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 3. การตรวจสอบหาขอบกพรอ ง (C) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. 4. การปฏบิ ัติการแกไ ขและพัฒนา (A) ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................

63 บทที 3 การตดั สินใจเลอื กขยายอาชีพ สาระสําคญั สามารถตดั สนิ ใจเลือกขยายอาชพี ไดเ หมาะสมกับตัวเอง ผลการเรียนรู้ทคี าดหวงั ผูเรียนมีความรู ความเขาใจ มีเจตคติที่ดีในงานอาชีพในการตัดสินใจเลือกขยายอาชีพไดอยาง มีเหตุมีผล เหมาะสมกับตัวเอง ขอบข่ายเนอื หา ภารกจิ เพ่อื ความม่ันคงในการทาํ ธุรกิจ การวดั และประเมินผลความมน่ั คงในอาชีพ เรือ่ งท่ี 1 การตดั สินใจเลือกขยายอาชพี ตามศักยภาพ 5 ดา น เรื่องท่ี 2 เร่อื งท่ี 3 สือการเรียนรู้ - หนังสือเรียน - ใบงาน

64 เรืองที 1 : ภารกิจเพอื ความมันคงในการทําธุรกจิ ความมั่นคงในอาชีพเปนเรื่องที่ตองสรางตองทําดวยตนเอง โดยมีภารกจิ ไมนอยกวา 5 ภารกิจ ท่ีจะตองเรียนรูสรางองคค วามรูส ําหรับตนเองสกู ารพงึ่ พาตนเองได ดงั น้ี 1. บทบาทหนา ทข่ี องตนเองท่ีมตี อธรุ กิจ 2. การบรหิ ารทรัพยากรดาํ เนินธรุ กจิ 3. การบริหารการผลิต 4. การจดั การสง มอบผลิตภณั ฑ 5. การวิจัยพัฒนา 1.1 ความหมายของความมน่ั คงในการทาํ ธุรกิจอาชพี ความม่นั คงในอาชีพ หมายถึง สภาพอาการของความตอ เนอ่ื งและทนทาน ในการดําเนินการธรุ กจิ ไมใ หกลับกลายเปน อน่ื บทบาทหนาท่ขี องตนเอง หมายถงึ บทบาทท่เี จา ของธรุ กจิ ผปู ระกอบอาชีพจะตอ ง ทาํ ดว ยตนเองทาํ อยางลึกซึ้ง การบริหารทรพั ยากร หมายถงึ หนาทคี่ วบคุมดาํ เนนิ การใชท รพั ยากรใหเ ปนไป ตามขอ กาํ หนดของงานธุรกิจทที่ ําอยู การบรหิ ารการผลิต หมายถงึ หนา ทค่ี วบคุมดาํ เนนิ การใหกอเกิดผลติ ผลขนึ้ ดว ยแรงงานคน หรือเคร่ืองจกั ร ผลิตผล หมายถงึ ผลท่ีเกิดขน้ึ เชน ปลกู มะมว งไดผ ลเปนมะมว ง ผลิตภณั ฑ หมายถึง ส่งิ ที่ทําขึน้ เชน การดองหัวผกั กาดขาว สิ่งทําขน้ึ คือ หวั ไชโปเ ค็ม การวิจัยพัฒนาอาชีพ หมายถงึ การคน ควา ขอมูลวธิ กี ารและสรปุ ผลอยางถ่ถี ว น เพือ่ ทําใหอ าชพี เจรญิ

65 1.2 ภารกิจเพอื่ ความม่ันคงในอาชีพ การที่เราขยายขอบขายอาชพี ออกไปน่ันหมายถงึ วาธุรกิจของเราขยายแตกตัวออกไปหลายกิจกรรม มีการจดั การท่ีตอ งลงทุนมากข้ึน มผี มู าเกีย่ วขอ งมากข้ึนโดยลําดับ ดงั น้นั การท่ีจะสรา งความม่นั คงอาชีพไมให เสยี หาย จําเปนตอ งมภี ารกิจเพื่อสรา งความยัง่ ยนื ในอาชพี อยางนอ ย 5 ภารกจิ ดงั นี้ 1. บทบาทหนาที่เจาของธุรกิจ มีหนาท่ีจะตองกําหนดทิศทางธุรกิจที่ผูประกอบอาชีพจะตอง กําหนดทิศทางของธรุ กิจวา จะไปทางไหนใหสอดคลอ งกบั สภาวะทางเศรษฐกิจ สังคมทเ่ี ปน อยู และจะเกิดข้ึน ในอนาคต มกี ิจกรรมทจ่ี ะตอ งทํา 2 เรื่องดงั น้ี 1.1 การกาํ หนดวสิ ยั ทัศน เปนการกาํ หนดทิศทางของอาชีพท่จี ะเปน หรือจะเกดิ ในอนาคต 3-5 ป ขางหนา อยา งรอบคอบ และเปนไปไดด ว ยตนเอง การกําหนดวสิ ยั ทัศน สามารถคดิ แสวงหาความรู ความเขาใจ กาํ หนดขอ ความวิสัยทัศน แลวตรวจสอบความเปน ไปได จนมั่นใจจึงกําหนดเปนวิสยั ทัศนที่จะเกิดกับอาชีพ ตอ ไป 1.2 การจัดทําแผนพัฒนาอาชีพ ใชขับเคลื่อนการพัฒนาอาชีพใหเขาสูวิสัยทัศนใหไดดวย การกาํ หนดภารกิจ วเิ คราะหภารกิจกําหนดกลยุทธสคู วามสําเรจ็ วิเคราะหกลยุทธ กําหนดตัวบงช้ีความสําเร็จ และจัดทาํ แผนปฏบิ ตั ิการ 2. การบริหารทรพั ยากรดาํ เนินการ เปนการจัดการใหเกิดระบบการควบคุม การใชทรัพยากรให คมุ คา มากท่ีสุด และเกดิ ของเสียใหนอ ยท่ีสดุ ไดแ ก 2.1 การวางแผนใชแ รงงานคนและจดั คนคนงานใหเหมาะสม ทาํ งานและสรางผลผลติ ไดม ากทส่ี ดุ ปจจยั การผลติ เสยี หายและใชเ วลานอ ยท่สี ุด 2.2 ระบบการควบคมุ วสั ดอุ ปุ กรณแ ละปจจัยการผลติ ไมใหร่ัวไหลหรือใชอ ยา งดอ ยประสิทธิภาพ ในทุกข้ันตอนการผลติ 2.3 การควบคมุ การเงนิ คาใชจ า ย รายไดตา ง ๆ ใหชัดเจน ตรวจสอบไดทกุ ขนั้ ตอน 3. การบริหารการผลิต เปนการควบคุมการดําเนินงานใหเกิดผลซ่ึงเกี่ยวของกับกิจกรรมการบริหาร อยา งนอย 3 กจิ กรรม ดังนี้ 3.1 การควบคุมคนทํางานใหเปนไปตามขั้นตอนท่ีกําหนดดวยการจัดใหมีเอกสารขั้นตอน การทํางานที่คนทํางานจะใชความรูสึก ประสบการณของตนเองเขามาเกี่ยวของไมไดอยางเด็ดขาด เพราะ จะตองทาํ ไปตามท่กี าํ หนด เมอื่ มขี อบกพรอ งจะสามารถตรวจสอบกลบั ไปยงั ตน เหตุได 3.2 การควบคมุ ระยะเวลาในเวลาเคลอื่ นไหวของงานใหอตั ราการไหลเปน ไปตามขอ กําหนด

66 3.3 การตรวจสอบคัดเลือกผลติ ภัณฑท่ีเสียหายไมไดคุณภาพออกจากของดี เพราะจะสราง ความเชื่อถอื ความภักดตี อ ลูกคาที่เช่ือมัน่ วา สนิ คา จากสถานประกอบการทมี่ ีคุณภาพจะไมผ ดิ หวัง 4. การจัดการสงมอบผลิตภัณฑ เปนเร่ืองสาํ คัญท่ีผปู ระกอบการอาชีพจะตองพัฒนาระบบการ สงมอบผลผลิตใหถึงมือลูกคาไดตามขอกาํ หนดในเร่ืองตาง ๆ ดังนี้ 4.1 การบรรจภุ ณั ฑเ พ่อื การปกปอ งผลผลิตไมใ หเ สยี หาย บรรจุภณั ฑเปนตวั เราใหล กู คา สนใจใน ผลผลิต จึงตองมีการออกแบบใหเรียบรอย สวยงามตรงกับลักษณะของผลผลิตซึ่งเปนการสงเสริมการขาย ทีส่ าํ คัญ 4.2 การสง สินคา มีหลายรูปแบบที่จะนําสินคาไปถึงลูกคาไดอยางปลอดภัย สามารถเลอื ก วิธกี ารที่เอกชนและภาครัฐจัดบริหารใหหรือจดั สงเอง 4.3 การจดั การเอกสารสง มอบ ใชเ พอ่ื ควบคุมใหท ราบถึงผลผลิตท่นี าํ ออกไป มีปริมาณเทา ใด ไปถึงลูกคาดวยวธิ ีใด และไดรับหรือไม 5. การวจิ ยั พฒั นา เปน การดําเนินงานใหธ รุ กิจทท่ี าํ ไดอ ยูในกระแสของความนิยม และกาวทันตอ การเปลีย่ นแปลง ดงั น้ี 5.1 ตดิ ตามขอ มลู กระแสความนิยมในสินคา ผลติ ผลทเี่ ราทําวายงั อยใู นกระแสนยิ มอยา งไร 5.2 ตดิ ตามประเมนิ เทยี บเคยี งคณุ ภาพผลิตภณั ฑท เี่ ราแขงขันอยู และสภาวะตลาดเปน อยา งไร 5.3 ดาํ เนนิ การวจิ ยั พัฒนา ดวยการคน ควาหาขอ มลู อยา งดี สรา งองคความรพู ัฒนาผลผลิตให อยูในกระแสความนิยมหรือเปล่ียนโฉมออกไปสูตลาดประเภทอื่น ๆ กจิ กรรมทั้ง 5 กจิ กรรมเปน สวนหน่ึงของการสรางความมัน่ คงในธรุ กิจ 1.3 การคดิ สรางสรรคกาํ หนดกิจกรรมในภารกจิ สรา งความม่ันคง จากสาระความเขาใจภารกิจเพื่อความมั่นคงในอาชีพเปนการนําเสนอแนวคิดที่เปนธุรกิจคอนขาง ขนาดใหญ ดงั น้นั ผเู รียนจึงจําเปนตองคิดสรางสรรคเพื่อตนเองวา ธุรกิจของเราจะทําอะไรบาง แคไหน และ อยางไร ตวั อยา ง ธุรกิจไรท นเหนือ่ ย เปนธรุ กิจขยายแลว ดําเนินการผลติ ผักสดผลไมในระบบเกษตรอินทรียบนพ้ืนท่ี 130 ไร ระบบการ บริหารจัดการดานตาง ๆ ตองลงมือทําดวยตนเองในครอบครัวเพียง 3 คน ภารกิจสรางความม่ันคงจะตอง คิดสรางสรรคออกแบบใหเหมาะสมกับตนเอง ตัวอยางบทบาทหนาที่เจาของธุรกิจ ซึ่งจะตองกําหนด ทิศทางและแผนงานดว ยตนเอง ดว ยการกําหนดวสิ ัยทัศน จัดทําแผนควบคุมเชงิ กลยุทธแ ละโครงการพัฒนาท่ี จําเปน และมพี ลังทาํ ใหก ารขบั เคลอื่ นการทาํ งานเขา สแู ละเปนไปตามวิสยั ทัศนไ ด ดงั ตัวอยางการคดิ สรางสรรค กาํ หนดทศิ ทางและแผนงานของไรท นเหนอื่ ย ดังนี้

67 ตวั อยาง : แผนการควบคุมเชิงกลยุทธ วิสัยทัศน “ป 2551 ไรทนเหนื่อยผลิตผักสด ผลไมอินทรีย เขาสูตลาด ประเทศสิงคโปรได” แผนควบคมุ เชิงกลยุทธ

68 คาํ ชีแจง : ใหผูเรียนแตละคนไดใชประสบการณเชิงประจักษมานึกคิดวา เพื่อความเขมแข็งในอาชีพ เราควรมีภารกจิ และกจิ กรรมอะไรบา ง

69 เรื่องที่ 2. การวัดและประเมินผลความม่ันคงในอาชพี 2.1 องคป ระกอบการวดั และประเมินผลความม่ันคงในอาชพี การประเมินความม่ันคงในอาชีพ ผูรับผิดชอบในการวัดและประเมินผลที่ดีท่ีสุด คือ ตวั ผปู ระกอบอาชพี เอง เพราะการวดั และประเมินผลความมัน่ คงในอาชพี เปนเรือ่ งท่บี รู ณาการ สง่ิ ตา ง ๆ ภายในตวั ของผปู ระกอบการอาชีพเอง ตั้งแตการเรียนรูว า ตนเองจะทําอยา งไร การคิดเหน็ คณุ คา ของกจิ กรรมความม่นั คง ความจดจาํ ในกจิ กรรมและความรสู กึ พอใจตอ กิจกรรมเปน เร่ืองภายในทงั้ ส้นิ บุคคลภายนอกไมอ าจจะรเู ทาทัน ดังน้ัน ความม่ันคงในอาชีพตัวแปรตนเหตทุ ี่สําคัญ คือ ใจของผูประกอบการอาชีพเอง จึงจําเปนท่ีจะตองมี หลักการประเมนิ สภาวะใจของตนเองอยางเปนระบบที่ประกอบดวยตัวแปร 4 ตัว ดังน้ี 1. การรับรู (วิญญาณ) 2. ความคดิ (สังขาร) 3. จําได หมายรู (สญั ญา) และ 4. ความรสู ึก (เวทนา) 1. วิธีการรับรูท่ใี ชศึกษาภารกจิ สรา งความมน่ั คง 2. ประเมินคณุ คาวาดีหรอื ไมดีของภารกจิ ความมน่ั คงที่จะดําเนนิ การ 3. ประเมนิ ความจําวาตนเองเอาใจใสต อ ภารกจิ ความมัน่ คงมากนอ ยเพยี งใด 4. ประเมินความรสู ึกที่ตนเองพึงพอใจหรอื ชอบตอ ภารกิจความมัน่ คงแบบใด 2.2 วิธีการวดั ผลและประเมนิ ผลความมั่นคงในอาชพี เปนการนาํ ตัวแปรมากําหนดตัวช้ีวัด วิธีการวัดแลวเขียนเปนแบบวิเคราะหประเมินตนเอง โดยมี ข้ันตอนดาํ เนินการ 1. การวเิ คราะหต วั แปรกําหนดตวั ช้ีวดั เชน 1.1 ตัวแปรดานวธิ กี ารรบั รู ตัวบงช้ี คือ วธิ กี ารเรยี นรูที่ประกอบการ (1) การรับรจู ากการเหน็ ของจรงิ จากการสืบคน จากเอกสาร (ทางตา) (2) การรับรูจากการฟง คาํ บรรยาย ฟงเสยี งทเี่ กดิ ในกจิ กรรม (ทางหู) (3) การรบั รูก ลนิ่ ทางจมูก (จมกู ) (4) การรบั รูจากการชมิ รส (ปาก) (5) การรบั รจู ากการสมั ผัสทางกาย (กาย) (6) การรับรจู ากการคดิ ทางใจ (ใจ) 1.2 ตัวแปรดา นการนกึ คดิ ถึงคุณคา มีตวั บง ชี้ 3 ตวั คอื (1) คิดวาดี (2) ไมม คี วามคดิ เฉย ๆ (3) คดิ วาไมดี 1.3 ตัวแปรดานความจําไดหมายรู มตี วั แปร 3 ตัว คือ

70 (1) จําไดท งั้ หมด (2) จําไดบางสวน (3) ไมจาํ จําไมได 1.4 ตวั แปรดา นความรูสึกพอใจ มตี วั แปร 3 ตัวประกอบดวย (1) ชอบพงึ พอใจ (2) เฉย ๆ (3) ไมชอบ ไมพึงพอใจ 2. วเิ คราะหต ัวบง ชี้กําหนดวธิ กี ารวัด ตัวอยา ง เชน (1) ตวั ชวี้ ัดการรับรู วัดวา ใชวธิ กี ารรบั รูแบบใดบา ง ดงั น้ันในเรอื่ งของความมั่นคงในอาชพี ตวั บง ช้ีการรบั รู คอื จํานวนของวธิ กี ารรับรูทน่ี าํ เขา มาใชแลวใหค ะแนน 1 (2) ตวั ช้วี ดั การนึกคดิ ถึงคุณคา วัดดว ยการตดั สินใจทตี่ นเองเปน แบบใด - คดิ วาดี ใหค ะแนน 1 - เฉย ๆ ใหค ะแนน 0 - คดิ วา ไมด ี ใหคะแนน -1 (3) ตวั ช้วี ดั ดา นการจาํ วดั ดวยการประมาณคาวาตนเองเปน แบบใด - มากให 1 คะแนน - ปานกลาง ให 0 คะแนน - นอ ย ให -1 คะแนน (4) ตัวช้วี ัดดา นความรสู ึกพอใจ วัดดวยการประมาณคา ทต่ี นเองเปน แบบใด - พึงพอใจ ให 1 คะแนน - เฉย ๆ ให 0 คะแนน - ไมช อบ ให -1 คะแนน 3. เขียนแบบวดั ความม่นั คงในอาชพี แบบวัดและประเมินผลมีหลายแบบ สําหรับการวัดผลความม่ันคงในอาชีพเปนแบบประเมิน ตนเอง ที่มีองคป ระกอบรวม 2 องคประกอบ คอื (1) ภารกจิ และกิจกรรม (2) ตัวแปรดานนามธรรมหรอื ใจของผูประเมินตนเอง และตวั บง ชี้วัดองคประกอบท้ัง 2 ดาน ดังกลา ว ไดถูกนํามาจัดเปนแบบวดั ผลความม่ันคงในอาชีพ ดังตวั อยา ง

71 ตัวอยา ง แบบวดั ความมนั่ คงในอาชพี 4. การประเมนิ ผล เปนกจิ กรรมการวเิ คราะห ตคี า แปรผล และสรุปผล ดงั นี้ 4.1 การวเิ คราะหผล จากแบบวัดผล มรี ายละเอียด ดังน้ี (1) ตัวแปรดานการรับรูในแบบวัดกําหนดไวเพียง 3 วิธีการ การวิเคราะหผลโดยนับ จาํ นวนวธิ ีการท่ีใชจ รงิ โดยใหคะแนนวิธกี ารละ 1 คะแนน (2) ตวั แปรดา นการคิดถงึ คณุ คา ประกอบดวย - คดิ วา เปนสงิ่ ดี ใหคะแนน = 1

72 - คิดวาเฉย ๆ ใหคะแนน = 0 - คดิ วา ไมด ี ใหค ะแนน= -1 (3) ตวั แปรดานการจาํ ได หมายรู ประกอบดว ย - จาํ ไดม ากกวารอยละ 80 ใหคะแนน = 1 - จําไดปานกลางรอ ยละ 50-79 ใหคะแนน = 0 - จาํ ไดตํ่ากวา รอยละ 50 ใหคะแนน = -1 (4) ตวั แปรดานความรูสกึ ประกอบดวย - ถาเหน็ วา พงึ พอใจ ใหค ะแนน = -1 - ถา เหน็ วาเฉย ๆ ใหคะแนน = 0 - ถา เห็นวา ไมช อบ ใหคะแนน = -1 4.2 การตีคา ผลการวเิ คราะห มรี ายละเอยี ด ดังน้ี 4.2.1 ตวั แปรดา นนามธรรม (1) ผลงานดานนามธรรมหรอื ใจของผูประเมินตนเอง - ม่ันคง เขมแขง็ = คะแนนสงู กวา 24 คะแนนข้ึนไป - ตองระแวดระวงั = คะแนนระหวา ง 18 - 24 คะแนน - ตอ งตรวจสอบพฒั นาระบบ = คะแนนระหวาง 12 - 18 คะแนน - ตองปรับรือ้ ระบบความมนั่ คง = คะแนนระหวา ง 6 - 12 คะแนน - ยกเลิกระบบถายงั ตองการทําธรุ กจิ ตอ ไปตอ งพฒั นาใจของตนเอง เรยี นรูใหม = ต่าํ กวา 6 คะแนน (2) การตคี า ผลการวเิ คราะหดา นการรบั รูต อภารกจิ ความมนั่ คงธุรกจิ ดังนี้ - การรับรูดีที่สดุ = คะแนนสงู กวา 12 คะแนนขน้ึ ไป - การรบั รูดี = คะแนน 9 - 12 คะแนน - ตองพัฒนาการรบั รู = คะแนน 6 - 9 คะแนน - ตองแกไขตนเองรับรใู หม = คะแนน 3 - 6 คะแนน - เลกิ เปนเจาของธรุ กจิ = คะแนนตํ่ากวา 3 คะแนน ทําไดแ ตแ รงงาน (3) การตีคาผลการวิเคราะหด า นการนกึ คดิ คุณคา ของระบบความมั่นคง ธุรกจิ ดังนี้

73 - มกี ารคดิ นกึ ตอระบบความมั่นคงดมี าก= คะแนนสูงกวา 5 คะแนน - มีการนึกคดิ ตอระบบความมน่ั คงดี = คะแนน 4 คะแนน - ตอ งทบทวนคณุ คาของระบบความม่นั คง = คะแนน 3 คะแนน - ตองทบทวนความเหมาะสมของตนเอง = คะแนน 2 คะแนน - ถอยตัวออกจากความเปนเจาของธรุ กิจท่ีไมพฒั นาตนเอง = คะแนน 1 คะแนนลงมา (4) การตีคา ดานความจําไดหมายรตู อระบบความม่ันคงธรุ กจิ ดงั นี้ - มีความจาํ ไดหมายรูเพ่ือปฏิบัติภารกิจความมั่นคงดมี าก = 5 คะแนน - มีความจาํ ไดหมายรูเพื่อปฏิบัติภารกจิ ความมั่นคงดี = 4 คะแนน - ตอ งทบทวนความจํา = 3 คะแนน - ตอ งทบทวนความเหมาะสมในการเปน เจา ของธรุ กจิ = 2 คะแนน - ถอยตวั ออกจากความเปนเจา ของธรุ กิจ = 1 คะแนน (5) การตีคาดานความรูสกึ ตอภารกิจความมัน่ คงธุรกิจ ดังนี้ - มคี วามรูส ึกตอ ภารกจิ ความมน่ั คงธรุ กิจดมี าก = 5 คะแนน - มีความรสู กึ ตอภารกิจความมั่นคงธรุ กจิ ดี = 4 คะแนน - ตอ งทบทวนความรสู ึกของตนเอง = 3 คะแนน - ตองทบทวนวา ตนเองยังเหมาะสมในการเปนเจา ของธุรกิจ = 2 คะแนน - ควรถอยตัวออกจากความเปน เจาของธรุ กจิ = 1 คะแนน 4.2.2. ดา นภารกิจ ในแตล ะภารกิจมสี ว นรว มตอ ความมัน่ คงของธรุ กจิ อยางไร ดงั นี้ - ภารกจิ น้ีสงผลตอ ความมน่ั คงมากท่สี ดุ = 6 คะแนน - ภารกิจนส้ี ง ผลตอ ความมัน่ คงดี = 5 คะแนน - ภารกจิ น้ตี องคิดทบทวนและพฒั นา = 4 คะแนน - ภารกจิ น้ีตองยอ นดกู ารกระทาํ ของตนเอง = 3 คะแนน - ตองทบทวนภารกิจปรบั ร้อื ระบบและทาํ ความเขาใจกับตนเอง ในฐานะเจา ของกจิ การ = 2 คะแนน

74 2.3 การแปรผลการประเมินตนเอง ทบทวนกันอีกคร้ัง การวัดและประเมินผลเปนเรื่องของการประเมินตนเองเพ่ือใหรูจักและเขาใจ ตนเอง เพราะกิจกรรมสรา งความเขมแข็ง ม่ันคงในธรุ กจิ เปนเร่อื งท่เี จา ของธุรกจิ จะตอ งเอาใจใส จะบอกวา ภารกจิ นไี้ มช อบคงไมไ ด แตก ารประเมินตองถามใจวาเราเปนอยางไรกันแน แลววัดและประเมินผลไปตาม สภาพจริง สว นผลจะออกมาอยา งไรแลวเราจะทาํ อยางไรอยทู ตี่ ัวเราเอง จงึ ขอยกตวั อยางผลการวเิ คราะห ตีคา แปรผล และอภปิ รายผลของเจา ของธรุ กจิ ทานหน่งึ ดังน้ี ตวั อยาง ผลการวิเคราะห การประเมินภารกจิ การสรา งความมั่นคงในอาชีพ จากตารางผลการวเิ คราะหสามารถอธบิ ายไดว า 1. โดยภาพรวมแลว จะตอ งตรวจสอบพัฒนาระบบความมนั่ คงธุรกิจ 2. มภี ารกจิ ท่จี ะตอ งตรวจสอบพฒั นาประกอบการ

75 (1) การบริหารทรพั ยากรดําเนินงาน (2) การจัดการสงมอบ (3) การวจิ ยั พฒั นา 3. จะตอ งทบทวนสภาพและความรูสึกของตนเองเกย่ี วกับ (1) การมองเหน็ คุณคา ของภารกจิ ความมน่ั คงธุรกจิ (2) ความรูสกึ ชอบไมช อบในภารกิจความม่ันคง 4. ถาจะเปนเจา ของธรุ กิจตองเอาใจใสต อการจาํ ไดห มายรู ใบงานที่ 1 คําชแ้ี จง : จากการเรียนรูระบบความมั่นคงในธรุ กิจอาชพี และการวัดและประเมินผลภารกิจความมั่นคงในอาชีพ ทานคิดวาตัวทานเองควรมีกรอบแนวทางวัดและประเมินผลภารกิจความมั่นคงในอาชีพของตนเองอยางไร ขอไดโ ปรดศึกษาแบบบนั ทกึ น้แี ลวทดลองคดิ ดวยตนเอง 1.ลกั ษณะกจิ กรรมอาชพี ทข่ี ยายขอบขา ย 1.1 ผลผลติ (1) เปาหมายการผลิต คอื : ......................................................................................................................................................................... (2) ผลผลิตขายใหใ คร : ......................................................................................................................................................................... (3) ผลผลติ ขายทไ่ี หน : ......................................................................................................................................................................... (4) ผลผลติ ขายอยางไร : ......................................................................................................................................................................... 1.2 กระบวนการผลิต (1) ลกั ษณะแบบแผนปฏิบตั งิ าน : ......................................................................................................................................................................... (2) ลกั ษณะการทาํ งานตามแผน : .........................................................................................................................................................................

76 (3) ลักษณะการตรวจสอบหาขอบกพรอ ง : ......................................................................................................................................................................... (4) ลกั ษณะการปฏบิ ัตกิ ารแกไ ขขอ บกพรอ ง : ......................................................................................................................................................................... 2. กรอบการวัดและประเมินผลความม่นั คงธุรกิจของทาน เมื่อคิดดวยตนเองแลวขอใหผูเรียน ผูเกี่ยวของรวมกันวิเคราะหขอบกพรองและรวมกันพัฒนา ใหสามารถใชดาํ เนินการวัดและประเมินผลดวยตนเองได

77 ใบเสริมความรู้ ตัวอยา งบันทึกการวดั และประเมนิ ผลความมั่นคงอาชพี เปนการประเมินผลตนเองอยา งงา ย ๆ การบันทึก การวัดและประเมินผลความยั่งยนื ควรเนนเอกสารระบบและการทํางาน ใหเปนไปตามเอกสารระบบ มีการ ตรวจติดตาม หาขอบกพรอ ง และปฏบิ ัติการแกไขขอบกพรองโดยมีเกณฑงาย ๆ ดังน้ี 1. ภมู ิคมุ กนั เขม แข็ง = ภารกิจความมั่นคง มีเอกสารระบบปฏิบัติการ และปฏิบัติการตามเอกสาร อยา งเครง ครัด เกดิ ผลเปน ไปตามเปา หมายทุกอยา ง 2. มีภูมิคุมกัน = ภารกิจความม่ันคงมีเอกสารระบบปฏิบัติการ และปฏิบัติการตามเอกสาร อยางเครงครัด เกิดผลเปน ไปตามเปา หมายสว นใหญ 3. ภูมิคุมกันบกพรอ ง = ภารกจิ ความมัน่ คงมเี อกสารระบบปฏิบตั ิการ แตการปฏบิ ัติการมักละเลย ไมทําตามเอกสาร ตัวอยา ง บันทึกการวัดและประเมนิ ผลภารกิจความมนั่ คงอาชีพ

78 3. กรอบการประเมนิ ความเปนไปไดในการนํากรอบแนวคิดการขยายอาชพี ไปใชจ รงิ กรอบแนวคดิ ในการประเมินความเปนไปไดด งั นี้ จากแผนภมู ดิ ังกลา ว แสดงใหเ ห็นกรอบแนวคดิ ในการประเมินความเปนไปได มีองคประกอบรวมกัน 6 องคประกอบ ในแตละองคประกอบมีตัวแปรบง ชวี้ ัด ดงั นี้ 1. รปู แบบการขยายอาชีพ มตี วั แปรรว ม ดังนี้ 1.1 ผลผลิต 1.2 กระบวนการผลติ 1.3 ปจ จัยนําเขา การผลติ 2. ความยากงา ยของการดําเนินการจัดการ มีตัวแปรรว ม ดังนี้ 2.1 การบรหิ ารจดั การ แรงงาน เงินทนุ 2.2 แผนธุรกิจ 3. การรับไดข องลูกคา มีตวั แปรรว ม ดงั นี้ 3.1 ผลผลติ อยใู นความนยิ ม 3.2 เปนสง่ิ จําเปน ตอชีวิต 3.3 ราคา

79 4. การรับไดของสังคมชมุ ชน มตี ัวแปรรว ม ดงั นี้ 4.1 สภาพแวดลอ ม 4.2 วฒั นธรรมประเพณี 5. ความเหมาะสมของเทคนิควทิ ยาการทีใ่ ชในการขยายอาชีพ 5.1 เทคนคิ วทิ ยาการเพ่อื การลดตน ทนุ 5.2 เทคนคิ วทิ ยาการเพื่อการลดของเสีย เป้ าหมายการประเมนิ ผล การประเมนิ ความเปน ไปไดในการนาํ รปู แบบขยายอาชพี ไปใชจริง มเี ปา หมายทจ่ี ะวิเคราะห ดงั น้ี 1. วิเคราะหบทความสัมพันธส อดคลอ งรบั กนั ได ระหวางองคป ระกอบ 1.1 ความสมั พันธ ระหวาง AB AC AD AE 1.2 ความสมั พันธ ระหวาง BC BD BE 1.3 ความสมั พนั ธ ระหวา ง CD CE 1.4 ความสมั พันธ ระหวาง DE 2. ประเมินตดั สินใจรับความเปนไปได 2.1 ตารางวเิ คราะหค วามสัมพันธส อดคลอ งรับกันไดระหวา งองคประกอบ

80 2.2 เกณฑการประเมนิ (1) คะแนนระหวาง 1 - 3 คะแนน ถอื วา นาํ รปู แบบไปใชไ มไ ด (2) คะแนนระหวาง 4 - 7 คะแนน ถอื วามีความเปนไปไดตาํ่ ตอ งทบทวน พฒั นา (3) คะแนนระหวา ง 8 - 10 คะแนน ถอื วา มีความเปน ไปไดใ นการนําไปใช วธิ ีการวเิ คราะห์ การวิเคราะหเพ่ือการตัดสินใจ มีความจําเปนท่ีเจาของธุรกิจจะตองประเมินตัดสนิ ใจดวยตนเอง สําหรับกรณีที่ธุรกจิ มหี ุน สวนหรือผูเก่ียวของควรจะใชวิธีสนทนาเจาะลึกและวิธีความสัมพันธรวมกันโดยมี วธิ ีการดังน้ี 1. การวเิ คราะหตัดสนิ ใจตัวบง ชค้ี วามสมั พันธระหวางองคประกอบทีละคู ดวยการใชวิจารณญาณ ของตนเอง นึกคิดในรายละเอียดความสัมพันธความไปกันได และความเปนพวกเดียวกันวาหนักไปทางมี

81 ความสมั พันธต อ กันหรือไมส ัมพันธกัน คิดทบทวนหลาย ๆ คร้ังจนมน่ั ใจ แลวจึงตดั สนิ ใจระบวุ า องคประกอบใน คทู ว่ี ิเคราะหม คี วามสมั พันธต อ กนั แลว ใหท าํ เครือ่ งหมาย + (บวก) แสดงวามคี วามสมั พันธ และเครือ่ งหมาย - (ลบ) แสดงวา ไมม ีความสัมพนั ธ 2. การใหค ะแนนโดยใหคอู งคประกอบที่มคี วามสัมพนั ธไ ดค ะแนน 1 คะแนน คูท ไี่ มส มั พนั ธใ ห 0 คะแนน วธิ กี ารประเมนิ การรวมคะแนนจากองคป ระกอบการประเมนิ แตล ะขอ แลวประเมนิ สรปุ ตามเกณฑก ารประเมิน เชน (1) แนวทางขยายอาชีพของกลมุ จักสาน มคี คู วามสมั พนั ธขององคประกอบการประเมินรวมคะแนนได 9 คะแนน สามารถอธิบายไดวา แนวทางขยายอาชีพของกลุมจกั สาน มีความเปนไปไดในการนาํ ไปใชจริง (2) แนวทางขยายอาชพี ของกลมุ เลย้ี งปลามคี ูความสมั พนั ธข ององคประกอบการประเมนิ รวมคะแนนได 3 คะแนน สามารถอธิบายไดวา แนวทางขยายอาชีพของกลุมเลี้ยงปลาเปนรูปแบบที่มีความเปนไปไดต่ํามาก รูปแบบไมส ามารถนําไปใชไ ด สรุป แนวทางประเมินความเปนไปไดของการนํารปู แบบขยายอาชพี ไปใชเปนรปู แบบท่เี นนการใชเหตุผล เปนหลักไมใชการหาความสัมพันธเชิงคณิตศาสตร เปนการมองหาเหตุผลดวยวิจารณญาณของตนเองเพื่อ รับผิดชอบตนเอง และนําตนเองได

82 ใบเสริมความรู ตัวอยา ง : การวเิ คราะหก าํ หนดตวั บงชภี้ ายในองคประกอบของการประเมนิ

83 ใบเสริมความรู้ ตัวอยาง : การวเิ คราะหค วามสมั พนั ธท เ่ี ก่ียวขอ งระหวา งตวั แปรภายในของรปู แบบการขยายอาชีพกับ การรับไดข องลกู คา

84 ตวั อยาง : การวเิ คราะหความสัมพันธท ี่เก่ยี วขอ งระหวา งตวั แปรภายในของรูปแบบการขยายอาชพี กบั การรับไดข องสังคมชุมชน

85 ใบงานที่ 2 คําชีแ้ จง : การใหผูเรียนจัดทําแนวคิดการประเมินความเปนไปไดดวยตนเองน้ี มีจุดประสงค เพื่อฝกทักษะ การประยุกตใชทฤษฎคี วามรูตาง ๆ มาบูรณาการกับประสบการณข องตนเอง ใหเปนกรอบแนวคิดของตนเอง และเขาใจภารกิจการประเมนิ ความเปน ไปไดอยางแจมแจง 1. กรอบแนวคดิ การประเมนิ ความเปน ไปไดข องตนเอง 2. รายละเอยี ดในแตล ะองคประกอบของกรอบแนวคดิ 3. เปา หมายการประเมิน (มีอะไรบา ง) 4. วิธกี ารวิเคราะหข อ มลู 5. วธิ กี ารประเมิน

86 เรืองที การตดั สินใจขยายอาชีพด้วยการวเิ คราะห์ศักยภาพ จากการท่ผี เู รยี นไดศกึ ษา เร่อื งที่ 1 ภารกิจเพ่ือความมั่นคงในการทาํ ธุรกิจ ประกอบดว ยเรื่องยอย ๆ คือ บทบาทหนาท่ขี องตนเองทีม่ ีตอ ธรุ กจิ การบรหิ ารทรัพยากรดาํ เนนิ ธรุ กิจ การบริหารการผลิต การจดั การสงมอบ และการวจิ ยั พัฒนา ซ่ึงเนนเฉพาะการบริหารจัดการของตวั ผูประกอบการ และเรอื่ งท่ี 2 การวัดและประเมินผล ความมั่นคงในอาชีพ ซึ่งตอ งเรียนรูเ กย่ี วกับองคประกอบการวัดและประเมินผลความม่ันคงในอาชีพ วิธีการ วัดผลและประเมินผลความม่ันคงในอาชีพ และการแปรผลการประเมินตนเองเปนการหาขอสรุปวาจะ ดําเนินการขยายอาชีพหรอื ไม อยางไร เพือ่ เปนการสรา งความมง่ั คงย่ิงขึ้น ผูประกอบการควรพิจารณาวิเคราะหศักยภาพในการขยาย อาชพี 5 ดาน ดงั นี้ 1. ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพน้ื ที่ 2. ศักยภาพของพนื้ ทต่ี ามลักษณะภมู อิ ากาศ 3. ศักยภาพของภูมิประเทศและทาํ เลทต่ี ัง้ ของแตล ะพน้ื ท่ี 4. ศักยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวถิ ีชีวิตของแตละพนื้ ที่ 5. ศักยภาพของทรพั ยากรมนษุ ยในแตล ะพ้นื ที่ 1. ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล ะพนื้ ที่ ทรพั ยากรธรรมชาติ หมายถงึ สิง่ ท่ีเกดิ ข้นึ เองตามธรรมชาติ ซึ่งมนษุ ยสามารถนาํ ไปใชใ หเ กดิ ประโยชน ตอชีวติ ประจาํ วัน และการประกอบอาชพี ทรัพยากรธรรมชาติ ไดแ ก ปา ไม แมน าํ้ ลําคลอง อากาศ แรธ าตตุ าง ๆ ทรัพยากรธรรมชาตบิ างชนิดใชแลว หมดไป เชน แรธ าตุตา ง ๆ บางชนิดมนษุ ยส ามารถสรางทดแทนข้ึนใหมไ ด เชน ปาไม เม่ือมนุษยตัดไปใชประโยชนแลวก็สามารถปลูกทดแทนขึ้นใหมได ดังน้ัน การขยายอาชีพตอง พิจารณาวาทรัพยากรที่จะตองนํามาใชในการขยายอาชีพในพื้นที่มีหรือไมมีเพียงพอหรือไม ถาไมมี ผูป ระกอบการตอ งพจิ ารณาใหมว าจะขยายอาชพี ทตี่ ดั สนิ ใจเลือกไวหรอื ไม หรือพอจะจัดหาไดในพน้ื ท่ีใกลเคียง ซึง่ ผูประกอบการตอ งเสียคา ขนสง จะคุมคากับการลงทนุ หรอื ไม เชน ตัดสินใจจะขยายอาชีพจากเดิมเล้ียงสุกร 100 ตวั ตอ งการเลย้ี งเพ่ิมเปน 200 ตัว ซึง่ เพ่มิ อีกเทา ตัว จะตองพิจารณาวา อาหารสุกรหาไดในพื้นทห่ี รอื ไม เชน รําขาวในพืน้ ทมี่ ีพอเพียงทจ่ี ะเลีย้ งสุกรทีเ่ พิ่มข้ึนหรือไม

87 2. ศกั ยภาพของพ้นื ที่ตามลกั ษณะภูมอิ ากาศ ในแตล ะพน้ื ทจี่ ะมีลกั ษณะภูมิอากาศแตกตา งกัน เชน ประเทศไทยภาคกลางมีอากาศรอน ภาคใตมีฝนตก เปนเวลานาน ภาคเหนือมีอากาศเย็น โดยเฉพาะอาชีพเกษตรกรรมข้ึนอยูกับสภาพภูมิอากาศเปนสวนใหญ เชน ในพืน้ ท่มี ีการปลกู ล้ินจี่ ลําไย อยูแลว และมีผลผลิตออกมากในฤดูกาล ทําใหราคาตกตํ่าตองการแปรรูปใหเปน ลําไยตากแหง เพื่อใหไ ดราคาดี ดงั นั้น ตองพิจารณาวา ในชว งน้นั มแี สงแดดพอเพียงที่จะตากลําไยไดห รอื ไม 3. ศกั ยภาพของภมู ปิ ระเทศและทําเลทต่ี งั้ ของแตล ะพน้ื ที่ สภาพภูมปิ ระเทศและทาํ เลท่ีตง้ั ของแตละพืน้ ทจ่ี ะแตกตางกนั เชน เปนภูเขา เปนท่ีราบสงู ที่ราบลุม แตละ พื้นที่มีผลตอการขยายอาชีพ เชน การจัดหาแหลงทองเที่ยวเพ่ิมขึ้นในพื้นท่ีตองพิจารณาวาแหลงทองเที่ยว แหง ใหมในภูมปิ ระเทศน้ัน ๆ สามารถดึงดูดนกั ทอ งเทยี่ วไดห รอื ไม หรอื ตองการขยายสาขาไปอกี สถานที่หนงึ่ ก็ ตองพิจารณาทําเลที่ต้ังแหง ใหมวาจะขายกาแฟไดหรือไม 4. ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตของแตละพ้ืนที่ แตละพ้ืนท่ีทั้งในประเทศไทยและตางประเทศมีศิลปวัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตที่แตกตางกัน ดังน้ันแตล ะพนื้ ทส่ี ามารถนาํ เอาส่ิงเหลานีม้ าใชเปนอาชีพได เชน เปน สถานทท่ี อ งเที่ยวเขาชมศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณีพ้นื บาน หรอื พาชมวิถชี ีวติ อาจจะขยายอาชพี โดยเพิ่มจํานวนรอบท่เี ขา ชมใหพอเพียงกบั ตลาดเปา หมาย 5. ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนษุ ยในแตละพน้ื ท่ี ทรัพยากรมนุษยในแตละพื้นที่ หมายถึง ความรู ความสามารถของมนุษยท่ีเปนภูมิปญญาทั้งในอดีต จนถงึ ปจจบุ นั ดา นการประกอบอาชีพตา ง ๆ ในพ้นื ทน่ี น้ั ๆ เมื่ออาชีพนัน้ มีความม่นั คงในพืน้ ท่ีนั้น ๆ แลว อาจจะ ขยายไปพื้นท่ีอ่นื ๆ การกระจายความสามารถของทรัพยากรมนุษย ก็สามารถทําไดโดยการอบรมผูสนใจใน ความรนู นั้ ๆ ใหส ามารถนาํ ไปขยายยังพนื้ ทอ่ี น่ื ๆได ผูประกอบการที่มีอาชีพม่ันคงโดยผานการพัฒนาจนกระท่ังเปนที่รูจักกันแพรหลายก็สามารถขยาย ธุรกิจใหกวางขวาง โดยการเพ่ิมปริมาณหรือขยายสาขาใหมากข้ึนได โดยนําศักยภาพทั้ง 5 ดานมาชวย ประกอบการพิจาณาดว ย

88 ใบงานท่ี 3 จากการที่ผูเรยี นศกึ ษาศกั ยภาพ 5 ดา น เพอื่ ขยายอาชพี มาแลว ใหว เิ คราะหศ กั ยภาพ 5 ดา นในอาชพี ที่ ตดั สนิ ใจขยายอาชพี ทสี่ นใจ วา จะขยายอาชีพไดอ ยา งไร เพอ่ื ใหอ าชีพนนั้ มีความเปน ไปไดล งในแบบบันทกึ แบบบนั ทกึ ตองการขยายอาชพี ……………………………………………………. ท่ี ศกั ยภาพ 5 ดาน ทีต่ องการ / สอดคลอ งกบั อาชีพ มี ไมม ี หมายเหตุ พอ ไมพอ 1 ทรัพยากรธรรมชาติ 1.1 1.2 1.3 ฯลฯ 2 ภมู ิอากาศ 3 ภมู ปิ ระเทศและทําเลท่ีตง้ั 4 ศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชวี ติ 5 ทรัพยากรมนษุ ย

89 สรปุ ผลการตดั สินใจ ใหเ ลอื กอยา งใดอยา งหนึ่ง ดงั นี้ 1. ตดั สนิ ใจเลอื กขยายอาชพี และใหอ ธบิ ายเหตผุ ลความเปน ไปไดท จี่ ะขยายอาชีพ 2. ตัดสนิ ใจไมขยายอาชีพ เนอ่ื งจาก

90 ภาคผนวก

91 รายชือผู้เข้าร่วมประชุมปฏบิ ัตกิ ารเขียนต้นฉบบั เรียน ตามหลกั สูตรการศึกษานอกระบบ ระดบั การศึกษาขันพนื ฐาน พุทธศักราช 2552 ระหวา งวนั ที่ 29 มิถนุ ายน-3 กรกฎาคม 2552 ณ โรงแรมแกรนด เดอวิลล กรงุ เทพมหานคร 1. นางพรทิพย กลารบ ผูอํานวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวพมิ พาพร อนิ ทจกั ร สถาบัน กศน.ภาคเหนอื 3. นางสาวสุดใจ บตุ รอากาศ สถาบัน กศน.ภาคเหนือ 4. นางณฐั พร เชื้อมหาวนั สถาบันการศกึ ษาและพัฒนาตอ เนอ่ื งสริ นิ ธร 5. นางวารณุ ี เผอื กจนั ทึก สถาบันการศกึ ษาและพัฒนาตอ เนอื่ งสริ ินธร 6. นายทองจุล ขันขาว สถาบัน กศน.ภาคกลาง 7. นางอมรรัตน ศรกี ระจบิ สถาบัน กศน.ภาคตะวันออก 8. นางสาวสรุ ตั นา บรู ณะวทิ ย สถาบนั กศน.ภาคตะวนั ออก 9. นางสาวสาสินี สมทบเจรญิ กลุ สถาบัน กศน.ภาคตะวันออก 10. นางสาวสมทรง นลิ นอย สถาบนั กศน.ภาคตะวันออก 11. นายมณเฑียร ละงู สถาบัน กศน.ภาคใต 12. นางสาวสริ ลิ กั ษณ จันทรแกว ศูนยวิทยาศาสตรเ พ่ือการศึกษานครศรธี รรมราช 13. นางสาวลกั ษณส ุวรรณ บุญไชย ศนู ยว ิทยาศาสตรเ พื่อการศกึ ษาตรงั 14. นายเดชพสษิ ฐ เตชะบญุ ศูนยวทิ ยาศาสตรเ พ่ือการศึกษาลาํ ปาง 15. นางพวงเพชร วเิ ศษชู ศูนยว ิทยาศาสตรเพอ่ื การศึกษาสระแกว 16. นางอาภรณ เลศิ กจิ คุณานนท ศูนยวทิ ยาศาสตรเพ่อื การศกึ ษาสระแกว 17. นางทพิ รตั น สมั ฤทธริ์ นิ ทร ศูนยฝกและพัฒนาอาชพี ราษฎรไทย 18. วาทรี่ อ ยตรอี ัมพร มากเพชร บริเวณชายแดนชมุ พร ศนู ยฝกและพัฒนาอาชพี ราษฎรไทย บรเิ วณชายแดนสระแกว

92 19. นายวเิ ชยี ร ใจจิตร ศูนยฝ ก และพฒั นาอาชพี ราษฎรไทย 20. นายกติ ตเิ กษม บริเวณชายแดนสระแกว 21. นางศริ ิพรรณ ใจช่ืน ศกึ ษานิเทศ 22. นางดุษฎี 23. นางพรทิพย สายหงส ขา ราชการบาํ นาญ 24. นางนนั ฐนิ ี 25. นางรงุ อรณุ ศรวี ัฒนาโรทยั กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 26. นายววิ ัฒนไ ชย 27. นางพฒั นสุดา เข็มทอง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 28. นางพชิ ญาภา 29. นายสรุ พงษ ศรีธญั ญา กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 30. นายศภุ โชค 31. นางรุงลาวัณย ไสยโสภณ กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 32. นางสาวปยวดี 33. นางสาวเพชรินทร จนั ทนส ุคนธ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น สอนซื่อ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ปตวิ รา กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ม่นั มะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น ศรรี ตั นศิลป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น พไิ ลวงค กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น คะเนสม กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น เหลืองจติ วัฒนา กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น

93 รายชือผู้เข้าร่วมประชุมปฏบิ ัตกิ ารบรรณาธิการสือแบบเรียน ตามหลกั สูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขันพนื ฐาน พุทธศักราช 2551 ระหวางวันที่ 7-10 กนั ยายน - 10 กันยายน 2552 ณ โรงแรมอูทองอินน จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา 1. นายวิมล จาํ นงบตุ ร รองเลขาธิการ กศน. 2. นางพรทิพย กลา รบ ผูอาํ นวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น คณะบรรณาธกิ าร จนั ทรศ รี ผูอํานวยการศูนยว ิทยาศาสตรเพอื่ การศกึ ษาตรัง 3. นายประกิต ประดษิ ฐสวุ รรณ ผูอํานวยการอุทยานวิทยาศาสตร พระจอมเกลา 4. นายสงดั ณ หวากอ จังหวดั ประจวบคีรขี นั ธ อนันตนริ ตั ศิ ยั ผอู ํานวยการศนู ยวิทยาศาสตรเ พอ่ื การศกึ ษา ตรัง 5. นายชยั กิจ มาลากรรณ ผอู ํานวยการศนู ยวิทยาศาสตรเ พ่ือการศกึ ษา 6. นายสชุ าติ พระนครศรีอยุธยา สหพฒั นสมบตั ิ ผูอ ํานวยการ สํานักงาน กศน.อ.บางปะกง 7. นายกัญจนโ ชติ สิทธริ งั สรรค ศูนยฝ กและพฒั นาอาชพี เกษตรกรรม วดั ญาณ- 8. นางทิพวรรณ สงั วรารามวรมหาวิหาร อันเนอ่ื งมาจากพระราชดาํ ริ โอมาก ขาราชการบาํ นาญ 9. นายทวี เจริญนชิ ขา ราชการบาํ นาญ 10. นางสาวสรุ พี ร มวงบุญมี ขาราชการบาํ นาญ 11. นายไชโย คมุ ทรัพย ขาราชการบาํ นาญ 12. นายอรา ม หนสู ง ขา ราชการบาํ นาญ 13. นายชมุ พล ลอ งประเสรฐิ ศึกษานเิ ทศก 14. นางสาวสวุ รรณา รัชตนาวนิ ศกึ ษานิเทศก 15. นางมาลี ขันอาสา ศึกษานิเทศก 16. นางทองพิน