อำนาจ อธิปไตยล้วน

การปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ์ทรงเปน็ ประมุข • ประมขุ ของประเทศในระบอบประชาธปิ ไตย มรี ูปแบบสาคัญ ๒ รปู แบบ คอื พระมหากษัตรยิ ์ทรงเปน็ ประมขุ และประธานาธิบดี เปน็ ประมุข โดยท้งั ๒ รูปแบบน้ี ประมขุ จะใช้อานาจตามท่รี ฐั ธรรมนูญกาหนดไว้ โดยประเทศท่มี พี ระมหากษตั รยิ ์ทรงเป็นประมขุ พระองคจ์ ะทรงใชอ้ านาจอธิปไตยผ่านสถาบนั การปกครอง ได้แก่ รฐั สภา คณะรฐั มนตรี และศาล โดยมนี ายกรฐั มนตรีเปน็ หัวหนา้ รฐั บาลหรอื ฝา่ ยบรหิ าร • สถาบันพระมหากษัตริยม์ บี ทบาทสาคัญตอ่ การเมืองการปกครองระบอบประชาธิปไตยในฐานะทีเ่ ป็นสถาบนั ใหค้ วามชอบธรรมแก่ สถาบนั การปกครองอนื่ เป็นสถาบนั ท่อี ยใู่ นฐานะสงู สุดที่จะใหค้ าแนะนาตักเตอื นรัฐบาล อยู่ในฐานะสูงสดุ ในการทจี่ ะแก้ไข วิกฤตการณท์ างการเมอื งให้ลดความรุนแรงลงหรอื ขจดั ให้หมดไปได้

อานาจนิติบัญญัติ การใชอ้ านาจอธิปไตย รัฐสภา สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา อานาจหน้าที่ อานาจหน้าท่ี • เสนอและพิจารณากฎหมาย • พิจารณารา่ งพระราชบัญญัติ • ควบคมุ การบริหารราชการแผน่ ดนิ • ควบคุมการบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ • มสี ทิ ธเิ ข้าช่ือเพ่อื ถอดถอนผดู้ ารงตาแหน่งทางการเมอื ง • ควบคุมการตรากฎหมายท่ขี ัดต่อรฐั ธรรมนูญ • ควบคุมการตรากฎหมายท่ีขัดหรือแยง้ ต่อรัฐธรรมนญู • มอี านาจในการถอดถอนผดู้ ารงตาแหนง่ ทางการเมอื ง

อานาจบริหาร คณะรฐั มนตรี อานาจหน้าที่ • กาหนดนโยบายการบริหารราชการแผน่ ดินให้มคี วามเปน็ ระเบียบเรยี บรอ้ ย • รกั ษากฎหมายและความสงบเรยี บรอ้ ยเพ่ือใหป้ ระชาชนปลอดภยั ในการดาเนินชีวิต • ควบคุมข้าราชการประจาให้นานโยบายไปปฏิบตั แิ ละประสานงานกบั กระทรวงตา่ งๆ ใหเ้ ป็นไปในทางเดยี วกนั • ออกมตติ ่างๆ เพ่อื ใหก้ ระทรวง กรมตา่ งๆ ถอื ปฏบิ ตั แิ ละเป็นแนวทางในการบรหิ ารจดั การ • เสนอกฎหมาย พระราชบัญญัติ พระราชบัญญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนูญ รวมทั้งออกพระราชกาหนดใหใ้ ชบ้ งั คับ ดงั เชน่ พระราชบัญญตั ิ ในกรณฉี ุกเฉินรีบด่วนมีความจา เปน็ อันมิอาจหลกี เลย่ี งได้ในอนั ทจ่ี ะรกั ษาความปลอดภยั ของประเทศ ให้ประเทศมีความม่ันคง

อานาจตุลาการ ศาลรัฐธรรมนูญ • พิจารณาร่างพระราชบัญญตั ิทีผ่ า่ นการเห็นชอบจากรัฐสภา ศาล ศาลยุตธิ รรม • พจิ ารณาวินจิ ฉยั บทบัญญัตแิ หง่ กฎหมาย • พจิ ารณาปญั หาหน้าที่ขององคก์ รต่างๆ • พิจารณาพิพากษาคดที งั้ ปวง • พิจารณาคดีแพ่งและคดีอาญาท่มี ีการอทุ ธรณ์ • พจิ ารณาคดตี ามทก่ี ฎหมายบญั ญัติ ศาลปกครอง • พิจารณาคดีทเี่ ก่ียวกบั การใช้อานาจทางการปกครองตาม กฎหมายตามที่กฎหมายบัญญัติ ศาลทหาร • พิจารณาคดีอาญาซึง่ ผ้กู ระทาผิดเปน็ บคุ คลที่อยใู่ น อานาจศาลทหาร

ฐานะและพระราชอานาจของพระมหากษัตรยิ ์ รฐั ธรรมนูญบัญญัตวิ ่า “ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษตั รยิ ท์ รงเปน็ ประมขุ ” และ “อานาจอธิปไตยเปน็ ของปวงชนชาวไทย พระมหากษตั ริยผ์ ู้ทรงเปน็ ประมขุ ทรงใช้อานาจน้ันทางรฐั สภา คณะรฐั มนตรี และศาลตามบทบญั ญตั ิแห่งรฐั ธรรมนญู นี้” พระมหากษตั รยิ ข์ องประเทศไทยทรงอย่เู หนือการเมอื ง และทรงมีฐานะและพระราชอานาจตามรฐั ธรรมนูญ ดงั น้ี ๑ ทรงอยูใ่ นฐานะประมขุ ของประเทศ ๒ ทรงเปน็ กลางและทรงอยเู่ หนือการเมือง ๓ ทรงดารงอยใู่ นฐานะอนั เปน็ ทเ่ี คารพสกั การะ ๔ ทรงเป็นตัวแทนของปวงชนชาวไทย ๕ ทรงเป็นเอกลักษณแ์ ละศนู ย์รวมแห่งความสามัคคี