Doksiri দকচিৰি দ্বিভাষিক ই আলোচনী Anu mé:lod, Anu lékor. আগষ্ট সংখ্যা

Anu Mé:lod, Anu Lékor

DOKSIRI: দকিচিৰ: A Bilingual E- Magazine Mising and Assamese Language \"Doksiri:\" edited by MAGAB Committee, Gogamukh,Assam, August 2021 অি নী প , মেনশ মদক, দীপাংকৰ টােয়, পম িমিল, িনমল েম, ধিৰ িমগম মদক, িনৰ ন নৰহ, চিনমাই পেলং, মনু মী দেল, ৰােকশ িমিল, নয়নেজ ািত পাংিগং িড িপ/অ স া/কভাৰ িডজাইন - তপন লাল ফেটাৰ উৎস - ই াৰেনট বটপাতৰ মেডল - ববী ঙােত, তৰা মদক





Nébíngké Lupénam Anu anu technology - ki siyum siro mirémné mo:rumé aíké ager atí atíém odokké réngam agerém gerbomíkampé ngolusin aíké mising réngam, opín agerém gerbompé idung. Sé Digital adí so ajjou arrouné imur germurém me:mi mé:mi:l mé:la du:na:n ayiré katokumabo. Ammeyang ajouko kapé lékorko korbanlayen édém mé:pé idung. Ngo ipopakyé émna mé:la du:nam agerdém amme ipoyemílo ajjoukodaggom asinsé mé:dírko gíadag. Ngomyang édém kapila amme ipoton ?! Odok léga:dé akkoungko - yampo iyé, yampo mé:yé émna du:modsunamdé. Yampodé a:dodo lékoda lo:bagné tani:dé mé:dag yampopak iyebo. Édé lo:bagné tani:dokké édílosin silo émnamdé a:mang. Édémpin taniyém ngolu jonsu:pésin lagimaye. Mo:píso aíké kanggangko lé:pé mé:domílo ngolukké ager gerlod-mélodém anguru:paye. Su: social media-lo lukanpé Facebook, YouTube, WhatsApp, Twitter atí atí lo tani:kídíse busy-la du:la aíké okum érang tani:émsin luposuna:n ayirém pa:tokumang. Lekekémpé ajon arumém jontokumang. Lekkem ainé ajon ma:la do:lulo gídungai, supak aíké mé:lík-ka:líksunam ajoném social media-lo:pak magabge:l jondag. Édémpé technology advance-la gídung. Ngoluk asin mé:lodémsin technology-é advance-yadung. Odo arado ngolu lekekémpé mé:la du:mílo yokpagdanyé. Émpila supak ngolu technological Mind-ki agerém gerpa:yé. Léddarpé appingkélopé 75th Independence Day-lok asin ayangémko asé:lígdung. Tapan Lal Nébíng স াদক Doksiri: দকিচিৰ:

Mising Agomsém Kapé Turmoyén ✍ Kalinath Panging ১-২ Mising Réngam, Tani Agom, Mising Agom ✍ Juwel Pe:gu ৩-৮ Kapila Ayisopé ✍ Gubin Noro ৯-১০ Mising Réngamké Lédumokutsunané ১১-১৭ ✍ Kiron Kr. Bori Bélamékké ছা সংগঠন আ সামািজক দায়ব তা ✍ জািতৰাম কামান ১৮-২১ িশ াৰ মাধ ম িহচােপ িমিচং ভাষা আ ✍ িনমল নৰহ ২২-২৭ িশ ক িনযিু স ভত এক পযােলাচনা ২৮-৩০ ✍ পৰূ ৱী মৰাং ৩১-৩৩ মানৱ সভ তাৰ িবকাশত যিু িবদ াৰ বৰঙিন ✍ ম ৰাম টাইড ৩৪ িমিচংসকলৰ সমাজ সং িত আ অথৈনিতক িদশত মিহলাৰ ভিমকা আ ান াধীনতা িদৱস ✍ িমনু হাজিৰকা জৱ বিচ ✍ ে ছ মদক ৫৮-৬০ Agomké Do:ying ✍ Dhanaprova Mili Taw ৮৭ ৮৭ Ngasod ✍ Toma Riba Medak

পৃ া Légo Ako Dungai ✍ Anuj Yein ৩৫-৩৬ Ngoluk Do:lung ✍ Jiten Noro ৩৭-৩৯ ✍ Mrinangka Pa:tir ৪০-৪১ Mising Aoko Ngo ৪২ Kumrí ✍ Devoraj Mili Mé:díré Ngokké ✍ Joya Medak Dole: ৪৩ Sanné Ayang ✍ Tapan Lal ৪৪ Obonori Dogné ✍ Bhaigeswar Pogag ৪৫-৪৬ Taudagai No ✍ Raj Tilok Medak ৪৭ Sé A:msé Kangkané ৪৮ Mé:modag ✍ Krishna Dole: ৪৯ Ayang Okum ✍ Chitrajit Pe:gu ৫০ Po:lo Lolad ✍ Munmi Dole: ৫১ Mo:jarné Mo:píso ✍ Rakesh Mili Ngoluk Do:lung ✍ Jigash Ngatey ৫২ No Lumílo ✍ Tora Medak ৫২ A:né Asi ✍ Dikash Medak ৫৩ Nok Binam Ayadém Ayangé ✍ Kanista Taid ৫৪ ৫৫ Nouwéi Mising Taniyén ? ✍ Dhoritro Migom Medak ৫৬ ✍ Girish Kutum ৫৭ ✍ Bipin Taye িস া ✍ িদপা িল দাস ৮৮ দঢ়ৃ মনা ✍ অ মু িণ দ ৮৯

অইয়া অইিচিৰ ✍ ি ৰ ন টাইড পৃ া মই মই হাৱাৰ আেগিপেছ ✍ টম মদক ৬১ মই নপৰীয়া ল'ৰা ✍ যােগ ৰ লাগাছ ৬২ তাৰ হাতৰ এবা আপং ✍ টংেক ৰ পাঠৰী ৬৩ তপা তপ ী ✍ ঋষভ নাথ ৬৪-৬৫ িবেশষ বিু লবৈল এেকা নাই ✍ িতেল ৰ কামান ৬৬ আইৰ িবন ীয়া কালাত ✍ বলু মিন বিৰ ৬৭ সৰগতৈকও অিধক সখু ৬৮ বৰষণু ✍ ল ী সাদ ৰগন কপালৰ স ৰু ✍ ৰাজু কু মাৰ নৰহ ৬৯-৭০ অিত সা িতক ✍ গায় ী দৱী বৰঠাকু ৰ ৭১ িচঞৰ ✍ ক না দেল পাংিগং ৭২-৭৪ ভালেপাৱাৰ অনভু ৱ ✍ িমথুন ম ল ৭৫ এই কথাষাৰ ✍ চিনমাই পেলং ৭৬ টবলু ✍ জয় মাধৱ মৰাং ৭৭ ৭৮ ৰািতৰ গান ✍ দৱিজৎ িবলু ৭৯ ৮০ যাি ক ✍ হম দেল ৮১ ✍ নয়নমিন কামান অেপ া ✍ কাচাং তাকাৰ পােয়ং ৮২ িকয় Balennamlok Tummín ✍ Bhobo Dole: ৮৩-৮৪ পিৰৱতন ✍ অতল চ বেড়া ৮৫-৮৬ ডা িবনত ৰ যাৱা দয়ৰ টকু ৰা ✍ নয়নেজ ািত পাংিগং

Gomsar Mising Agomsém Kapé Turmoyen Kalinath Pangíng Gugamukh (......po:péké lennamdok tungkon) 2. Takam Mising tanié okumlo,labé- pédu:lo Mising tani: lédulo Mising agomki lupo-taumínsunamko ipa:ye 3. Mising agomsém appíng Misingé poyirsupa:ye,adyirsupa:yé,asinang obomsupa:yé.Mising agomsé ngokké émna mé:sunané a:ng-a:píko gépa:yé. 4.Mising dírbí-dírlab,agom- gomab,ni:tom-ba:rí: atíém Mising réngamlok kinné-pa:né ope:é rélékpé Mising agom-abíglok adnamko ipa:yé. 5.Mising agomlok adnam potiném appíngé réla poripa:yé, poyirpa:yé. 6. Mising réngam ara:so atég do:jíg lukanmílo-Dodgang do:jíg, Midang do:jíg atí atí do:jíg kídí:dém Mising agom-abíkki adnamko ipa:yé. 7.Opín kébang kídí:lok Lusar,Lupang atí kídí:do Mising agomki lunamko ipa:yé,Lutad,Benar (Banner) atí kídí:dém Mising abíg-agomki adnamko ipa:yé.

8. Mising réngam ara:lo,Mising réngam léga:pé ba:nam réngam kébang kídí:dok lupo-lujar kídí:do Mising agomo:ki lunamko ipa:yé. 9. Mising opín kébang kídíngé atí atí lugéngém tígé:la la:lennam Mé:pa: potin kídí:do Misi:lok adnamém abayangko adnamém mé:lígnamdém ipa:yé. 10. Mising réngamlok kinné-pa:né ope:é dumsu-ru:sula adí adílo len-yartíné Mising Agom lutad- Lusar la:lennam agerko gerpa:yé. 11. Ngoluk ané agom Misi:sé Mising opínlok kangkiné, sém turyar molai émna do:lu: do:lu:lo Lugo:nam/kinmonam ager tarungko kene:pé gernamko ipa:ye. 12.Mising agomsém pogolok poyirnané agompé (Medium of Instruction)pé imonam léga:pé migomém do:rí: moantíla Agom Mimakko mopa:yé. Agomsok léga:pé bottépagné agerko gerra:manggom sémpiné ajji: -arri:né agerko takam Misingé gerra dunggom Mising agomsé turyaryé.Kapéné Mising agomsém Mising réngamépag turmopa:yé, sé:kai turmoa:ma. Ngolu Mising opíné ngoluk Ané Agomdé Mising agomdé,sém ngolu kapésin mo:písokké simoge:mang émna ka:nam Mising tani: takamdé a:ng asinki pesula:mílopag Mising agomsé turyaryé,ékíma:mílo badyuksuné adí lédulo Mising agomsé:sin yogmín-ye..

Gomsar Mising Réngam, Tani Agom, Mising Agom Juwel Pe:gu Po:péke Nébíng Ajon - MAK 1. Mising Réngam:- Bharat mo:rumsok sangga ataglo lekelokkébo du:né lédumokutsuné 209 kopé tani: opeyém Sidul Traibs émna Bharatsok runggo potindo jíkkantung. Édé lédu mokutsuné tani: ope:dok Mising kídardé Osomsok 2 pé béttépagya:né Sidul Tribesé. Agom alam sígné kídí:dok lukampé Mising kídí:dé Mongulio alégdok, Tibbet-Bormi agom éra:lok, pékíng Osom pe:le:dok amiyé. Su anupé agom alam sígné kídíngé Bharot Mo:rumsok sangga atag ami kídarém agom alamlok sígla annyikopé orpanna léngkantung. Édé pe:le: annyidém ‘Kokborok’ éla: ‘Abotani’ émna lukantung. Édémpé sígla Mising kídí:dé ‘Abotani’ agom pe:le:do a:té:dag. Leke do:ying-a:bang, lésíg sígla pola, an-go:-mago:la pangkampé Mising kídí:dok lenko léríngé Si:n-Monggul-Tibbet Mo:rum mo:setsuko akenné among atagdé émna méngkíko mé:lentung. Si:nlok béttépagya:né a:né Iyang Sikiyang éla: Huanghu billenko kéré:dé Mising dokké Tani: ope:lok angu angu ba:pe:kídí:dok du:pongaryangko mo:tagé émna mé:mi:la mé:lendungku.

Dépiné néku-buku mo:taglokké dé ba:pe: ami kídí:dé dogo- tínggo, dungko-dakko éla: du:tinsunané du:téngém matala aso: aso:pé dokhin-posim Si:nlo:pé gíla du:la lédupé Tibbetlok uttor atakpé ginga:la do:lung lu:la dungka. Dé mo:tagdo bojé dítakko du:dag lédupé mo:nu du:téng malenna modhyo Tibbet lo:pé ginga:to. Édé modhyo Tibbet lo du:dodo Mising odokké Tani: ope:lok amikídí:dok réngam yelodé, dírbí dírlodé parí: rí:la jarlenkang émna leke do:ying éla: gomku gomlab adlenkunamki kinna:dung. Modhyo Tibbet lo bojé dítakko du:dak lédupé dokkésin bangkí bangkí lugéngki Tani: ope: amikídaré dokhin Tibbet lo:pé gingangkang. Dokhin Tibbet lo:sin bojé dítakko du:dag lédupé ‘Lusa Giripod’ (adi gebné lambé) lok gía:la aso: aso:pé suk Bharot Mo:rumlok Orunasolpé píngangkang. Dokhin Tibbet lokké pe:lu: pe:lu:pé gía:né kídí:dok Mising kídí:dé ba:pe: kísapé Orunasol amo:pé gíangarpongka émna leke do:ying-a:bangé lukandung. Mising kídí:dé Orunasol di:té: amo:lok Ge:líng, Tu:ting, Yíngkiyong, Karko, Simong, Ge:ku, A:long, Riu, Riga, Maryang, Damro, Mé:bo dé mongku mo:takkídí:do do:lung lu:la dungngai. Orunasol amo:lok dé di:té-yumrang katé:né mo:yinné mo:nu among kídí:do a:yé-apí, simín-sike matala, ali a:ye, a:m aríg ila lendo a:dodok ili-ikam ibomla dungngai. Suk Orunasollo bojé dítakko du:la atí-atí ngasod odokké dungkanné mo:nu among éla: aríg ikanné amongé kakuma:pé ibomkang. Édémpila do:pin-do:ying síkpí:ma:dapébo mo:nu among-aríg ikanné among matala Osomlo:p togyi:to. Osomlok bétttpagya:né a:né Bhohmoputra kéréng dokké Siyang, Dibang, Dihing, Disang, Dikhou, Dhonsiri, Kherkota, Subonsiri, Dikrong, Ronganoi, Jia Bhoroli dé a:né-abung kídí:dok kéréngké aríg ikanné mo:nu among kídí:do asum-asumpé okum bomna du:bomkang.

Silo-mélo Mising kídíngé Osomlok-- Dhemaji, Lokhimpur, Sontipur, Golaghat, Jorhat, Sibosagor, Dibrugorh, Tinisukia dé 8 (Pi:nyi) Distrikt ara:lok 29 (Nyí:nyi la:nang) ko ‘Rebiniu Sarkul’ém du:lubla dokké Guahati:lok atag 5 (angngo)ko luté:la 2000 kíramkopé do:lu:lo dung. Dokkésin po:péké NEFA (North East Frontier Agency) lunam Orunasollo:sin East Siang, Dibang Valley, Lohit dé distrikt 3 (aum) do nérkíg ili-ikam, du:lod daglotki 34 (Yíum la:pi) ko ngatpé do:lu:lo okum bomna dung. Osom éla: Orunasollo du:né ami kídí:dém sablusula Misi:lok population é 12 (Yí:la:nyi) lakh ko dérkíramdag. Mising Gombugdok luké:dé sémpé – ‘Mi’= Ami, ‘Sing’= Aíké ope: olung manggom agom-dírbí akamné tani:. Émpige:la abayang Misingé aíém ‘Ami + Ansing= Mising’ édémpé ansí:né- agamné amiyé émna lukansulí:dag, manggom lukansula aipé mé:dag. Adi amo:lokké ayíng amo:lo:pé togyidag lédudokképag Mising lunamdém ‘Miri’ émna lukonsukang. Mising kídarlok yelam-dírbí, ili-ikam kídí::dok kanggur-igur bonédém ‘Mibu’ mangom ‘Mirí’ émna ludo. Dé Mibu-Mirí dé Osomiya:lok ‘Deudai-Puruhit’ kísané. Misi:lok nérkíg yelam- dírbí, ili-ikam kídí:dém Mipag kídaré ka:la, ka:pola, ka:motsula, ka:líg-ka:bola, kanggur-igur bonédém lukanté:la dé sé:komsin luyí:sukanma:nam réngamdém Mirí > Miri émna ludunganépé. Mé:mila ka:yégom édémí:pé Misingdém 1ukonsu1a Miri amindém luyar ka:némpé mé:dag. Dokkésin ope:koné Mi (ami) + Rí > Ri (Dité-Adi) = Mirí > Miri lukanna Dité:lok ami manggom Dité:lokké toglenné ami dém luyí:sunapé Miri gombugdém lupé mé:dag manggom lukanlí:dag. Édé lukanlí:namdémsin ludanna lupagla:ma. Kapéi idogom Bharat sadhin pa:dag lédupé Bharotsok runggo potindo Miri (ST) émna jíglígdagdokké Govt. Gazette odokké takam atí-atí agerlo Miri amindém adbomkang.

2. Tani Agom:- Po:péké NEFA lunam suk Orunasollok du:né Adi réngam ara:lok Pa:dam, Pa:si, Minyong, Panggi, Simong, Karko, Asing- >Tangam, Bori, Milang, Komkar, Galong réngamlok Galo, Ramo, Pailibo, Bokar odokké Apatani, Tagin, Hill Miri, Nisi réngamlok Nisi, Bagni odokké Orunasol éla: Osomlok Mising kídí:dokké lendo a:dodokkébo akam pe:le:lokké lenné ope: néríngé. Délokké buluk agom, dírbí-yelam, nérkíg ili-ikam kídí:dé:sin gésuka:mínsunamém ka:pa:dag. Lendo a:dodo:bo Abotani: émnam taniyém pilenné abuko dungai. Dé lenpongarné abudokké tani: réngam ope:yé lenkang émna bulu mé:sudag. Abotani: kolokké lennam léga:pé bulu aíém tani: émna lukansudag. Dok léga:pé buluk lubomsunam gésuka:minsuné agomdém ‘Tani: Agom’ émna ludag. Dépila tani: Agom émyémílo Misingém luté:la tayéngké jíkkannam ope:kídí:dok agom kídí:dém lulusula ludag. Su anupé agom alam sígné kídí:dé: dé lukannam ba:pe:kídí:dém Abotani: Agom Pe:le émna lukantung. Ménggappénamko Adi-Aying angu angu amo:lo, bangkí bangkí ésar-alamlo du:la:sin silo lo:pé Pa:si, Pa:dam, Minyong, Karko, Simong, Milang, Galong agom éla: Mising agomé abayangkoi gésunammém ka:pa:dag. 3. Mising Agom:- Tani: réngamé gíkumsula, do:lu:pé ila, réngampé ila du:do dokkébo Mising agomém luyarra gídung. Émdogom adnam alamlo agomsé kamangai. Kapila émyémílo Misingké aí-kísapé atég gombígé kama. British kídí:dé Bharatso:p pínga:la NE rékamsém NEFA émna hahondag lédulokké Christian Missionary kídíngé Roman abíkki aba: -ba:nyiko Mising Agom, Gomlam, Christian yelam-dírbí katé:né lusar-potiném tublenka. NEFA lok British migom Joseph Francis

Needham (APO) ké adman “Outline Grammar of the Shayang-Miri Language- as spoken by the Miris of than clan residing the neighbourhood of Sodiya” (1885), “Prodigal Son-Bible into Mishing language” (1886), ‘A story based on an episode prevailing in the Dolung Kebang (village court)’ (1899), “Isorke Doyinge” (1902), “Jisuke Doyinge” (1902) James Herbert Lorrain ké “A Dictionary of the Abor- Miri language” (1906, published from Shillong 1910), dokkésin Sodiya:lokké lenné LWB Jackman ké “Abor-Miri Primer’ (1907), “Keyum Kero Kitab” (1914), “Ramkiding kela Korintian Doying” (1906), “Mathike Adnam Bible” (1917) dé:bulu lukanpénamé. Dokké sok po:pébo:sinéi William Robinson (dé adílok Guwahati Seminary lok Principal, lédupé Osom migurlok school inspector) ké “A Short outline of Miri Grammar”ém adla ‘Journal of Asiatic Society of Bengal’do 1849 do:bo published ka (Vol. Pt-I, page 224). 1940 dítag dokké Osomiya abíg ilígla Mising agompé adnamko irobdunga:kui. Dépige:la dé alamdé atí-atí gompag ngasod kala du:yartoma. Mising agomlok gombe: alam kadopé Mising abíg adnamko 1968 do ba:lennam All Guwahati Mising Kébangé mé:rop- iropto émna lula:dag. Dé irobnamdok léga:pé 1972 dok 18 Epril do Mising Agom Kébang (MAK) ém Disangmukhlo ba:lento. Mising agom-gomlablok bottépagya:né mibang MAK yé Osomiya éla: Roman annyi gombígdéméi tíyí:mínsula lésíg-sígla ka:to. Ka:dag lédupé bérogo:pé popo-poan, atop-adan ya:dopé ka:la moyinsunam Roman gombíg adnamémla: Panini:ké ussaron alamém la:namém ru:békto. Dé ru:békkampé Mising Agom Kébangé Mising agom léga:pé moyinsunam Roman abíg jígnammém 1980 do jíglento. Dé ru:lennam Roman abíg jígnam mima:dém Osom migomém bikanto dokké Osomsok Mising kako do:lu:lok Pobug Pogo (LP School) lo Subject Language pé poyírla:dopé tolígdopé MAK éla: TMPK yé dumsula lukanto. Bojékopé lupa:tíla, tadma:la mimag mola, léppi- lémngoko lupo-lusar ka:mínsuala mémang ke:ke:pé inamé Osom migomé 1984 dok 20 August do Agom Kébang éla: Porin Kébangké

dumsula jé:nam taru:dém tolíkto. Dok léga:pé Osomsok Mising du:téng Pobug Pogolok Class-III éla: IV lo Subject Language pé poyírla:dopé Osom migomé 1985 dok 30 Oktuborlo ru:ség do:jígém jíkkanto (Assam Govt. Gazette No. EDG/138/84/A/Dispur the 19 Sept’ 1984). Su moyinsunam Roman abíkki Osomsok Mising tani kako 230 ko Pobug Pogolo Mising agomém poyírge:la:sin dé gombígdokki Lutad, Potin, Gomsar atí atíém adlenla dung. 4. Moyinsunam Roman abíkki Mising Gombíg/Abíg (Script) Kangkin:- Mising abíglok Gomug (vowel) é Mugdéng (short) 7 démla: Mugyar (long) 7 dém lulusula 14 ko. Mugdéng 7 kídí:dém Bíkta- Bígme: (capital-small) pé admílo sémpé— O A I U E É Í / o a i u e é í. Mugyar 7 kídí:dém Bíkta-Bígme: (capital-small) pé admílo sémpé— O: A: I: U: É: Í: / o: a: i: u: e: é: í:. Colon (:) bígjeddé Mugyardem lukandag. Mising abíglo Mukténg (consonant) é 16 ko kadung. Mukténg kídí:dém Bíkta-Bígme: (capital-small) pé admílo sémpé— K G NG, S J NY, T D N, P B M, R L Y, W H / k g ng, s j ny, t d n, p, b m, r l y, w h. ‘H’- dém Mipag gombug addongém lagidag. Sémpé— Himalaya, Hiren, Luhit. Édíloi Bhupen, Khogeswar, Ghonokanto édémpbulumpé addomsin lagidag. (Ménggappénamko:- International Phonetic Association lok ru:nam alampé Mising abíkkídí:sém bíglentung.)

Gomsar Kapila Ayisopé Gubin Noro Lakhimpur Gíne' po:lodokké..... Mika palad Arunasol lu:jarlok Minyong tani: ru:yolok du:né mising tani:é ané kekonpé du:né tani :ki aima:pé mé mé:sula, yumékoném bulum pakapé lenka. Bu:rdo ríbí oglígge:la bui-busa:la Siyang a:nédém ko:mínsudungai.Mising tani:kídí:dé kínggí:pé apong tínge:la kékonpé buka:la gínané ríbídém pasotsula ro ayirdo buliké do:lung kémpígdo yuda:langkula aíké né:ng ommangéng pake-amsutoka, annyisula bulu né:ng ommang kama:pé ayiso:pé gíto. Bulu ayiso Sibsagor ru:yilok Samguri émko rékado Aum Migomé du:moto. Buluké né:ng ommang kama:la bulum Aum migomé né:ngém yamnépé bito. Bulu dépila su:sin mising-mipag agom lubusula ludag émla do:yingé dung. Édé taní: kídí:dém su Samuguriya, Bongkuwal, Biyyang manggom Mika palad émdo émdag.

Tayu-Taye Pamín Silok Arunasol lu:jarlok Punggi émkodo lekelo Tayu-Taye opíné dungai. Do:lung tani:ki pamínsula Minnyong dungko ru:yido dungge:la aso: aso:pé ayi:so:pé gítokto. Sa------->>>>>>akonso (Boking-Anggang pamín)

Gomsar Mising Réngam-ké Lédu-Mokutsunané Bélamékké Kiron Kr. Bori Lakhimpur Se:kom Ta:to émpé? Appíngkéi sogmur-dumpu mindag. Se:komar níkkandanna aimang émla luyen! Ngoluk appíngkoloi ke:kam kadung. Bé:mo:suma:néi, bé:paksuma:n? Ma-béngkin- suma:du:n? Asin-asinsok aídém aipé tausupé idung. Ainéko modung/gerdung émdaggom oddung aima:nédé:sin ajon- jontélma:danémpé ka:dung. Mising réngamsé:gom lekekémpé lédu- mokutsutína, ngetkutsuna, ngétung-ngébogna dung émna ammem lukosukanma:nga:bo. Aipéi gaipé/bottépé poné-kinné mé:jo:né Mising-ké:sin su:pag lenpomkangkubo. Mising gomug-sé:gom duwantokuma:bo, Agompé (Bhakha-pé) inangkuna pogolo poyir-adyir- sunangkangkubo. Émdaggom asinsé mé:tínsuna:dopé appí:pé aidung émna mé:yin-sunangarma:da. Ka:mi-ka:mi:namé Misingé:sin Mising abíkki adnam potiném solíksuna, asin tolíksuna mana, réna ponamém ídílo:sin kangkíma, ní:jem-ní:pe:na:pag luyadna kolíkpé idag. Édémsin bomge:kuna pokumang. Pomangaigom

léduké sí:sangéi poyepé mé:na mosí:na mémang. Kéba:lo ménggésunam midumé émna podopé émmumpé biyegom okumlo mosí:na mékunam ka:pa:ma. Potindém bí pokuma:pé ajjouné kokangém so:man-momanmona pedmíg-petsígmonamém ka:pa:yekum asiné:sin bedmígdag. Lékosin potindém poka:na ka:ma:pé anu-anupé ko:kangém bilígna pedmígmonam ka:yem lupénampé idag . “Akílígbínné, bédu-gasor géma:né modumdo gasor- gayin nínédém kapipén?” Ngoluk adín-amírlo ke:kam kadu:da. Mising Abíksim Misingé poma:mílo, Mipagé pobima. Abíksém takam Mising réngamé asin oné kama:mílo abíksé sékké lottalo turna du:yen? Abíksém adné-poné yogmílo Abíksé kapé parí-rí:yen? Abíksé parí- rí:ma:molo nok aíké agomki, aíké abíkki kapé mo:pí:so kangkinkosuna réngamé turna:yen? Édé moyimang kídí:dém lo:dísém Mising réngam ara:lo yaloko ka:pa:dag émna amme lugé-gédung sémpé – Rígbosé:gom Misingké airu:pé ainé dírbíkoai! Ka:mi-ka:mi:namé Misingé édílo:sin yapkurké/péréké yabgodém aipé moyinna mokapsunam ka:pa:toma. Dolakorung takkapsupé idag. Misingé okum gi:sang rígboko- bolígyemílo, okumdém mopirpo:ma:pé tí:rasupo:dag émna apo:démdan tí:po:dag, í:r-pongkírnam légangé akke mayikkosin manlígdag, í:rna dagdodém ager-gerpé du:pagdag. Kanggadém kapéi- kapéi bare:dém takkabdaggom, yapkurbém bedné ti:ng-dola takappo:na okum éra:dém gi:salígna saki:dém ba:po:pé idag. Ko:ba/Bangkogdém pamongkuma:na ki:pardém pérgablíkpo:na sanggapsuna gísa:po:pé idag, yumdéng-gédokuwém kappintém, mí:dumtém(Mudatém) kappí:nangkuma:na tase-a:mkong agagékké tíkapkupo:pé idag, éradé moyinsumongkuma:na dítag-tagnyiko édémpéi du:na édémí:péi okumdém du:penlíkkupénampé idakku. Aropésin ka:namé Mising réngamsé anu okum gi:sa:né takamdéi yapkurké yabgodém dola manggom aku ti:ng attungkopag

takkapsuna du:po:nam ka:pa:dag. Kanggaté aigamdaggom yapkurdé:dan aginsim bedjerdag. Ka:mina ka:yemílo édésin Mising dírbíkoi émna:pag mé:pé idung. Agerdé okumdém mopirpénamdéai, agerdé batkangku tí:man- domanna so:mannamdé. Okolom ngoluk ménggabna gerpénamdéa:n? Édém síggabma:namdé mé:pénampé idung. Ngolu asin méngkinsuna ager gerbomma:mílo lédu-mokutsutín du:típa:ye. Turdaksoi dakorém korngabna:ma:ye, agerém gerpídna:ma:ye. Aidaga:gom dírbísém turmona:ma:ye. Dépina kané asagé murkong dorna(Hajira) ager germopé idakku, Misingké Rígbo dírbísé yoga:dungku. Silo-mélo aíké opín pu:po-jarponam légangé takam opín lokké opín kébangé lendung. Odo:sin po:péké atí-atí kébang-kídíngí:ké imur- mé:murí:émpé imur-iyangé du:nam ka:pa:dung. Ake opín kébangé ainé runggo-tarungémsin ru:lentung. Édébulu murkong urkumsuna mége:na, opíndok aipé poné/pojo:né ko:kangém ponam légangé murkong bidumsunam, ope:ké kigo-ramgolo ka:dum-gídumsunam, opín onjal-jalnam odokké do:pín atí-atí la:lennam ager tarungémbulu ru:lendung. Émdaggom gerpénamdolo mé:ya:ma:pé gerpéma:namdo mé:ya:nam mé:loddé Mising réngamlo yogma:da. Édé kébang-kídí:dok ngoluk mé:ya:pénamdé kéba:do:pé mo:té: lu:jar lokké gíné minom- milíg kídíngém dungko, yupko, doko-tíngko, yumrang gíko moségbinam, kéba:do ségri:pé tarung runggidbona ru:sékpénamdé, ru:ségdém ardapé ager-gerbompénamdé, odokké kéba:do gíné takamé kébang ba:sa:dokké ba:subdo:pé du:na-dagna do:ying kíkannamém asin tolígna tatpénamdé. Édé atí-atí kébang, opín kébango:kídí:do:sinda ka:pa:dung minomém dungko-yupkoko mosí:bima:pé kébang-bangko okumdém (Pendeldém) bojeko murkong yarna modag, minom-milígé ngétung- ngébogna dungko-yupko légangé hutel mago:na dungkupé idag.

Kéba:do ainé do:ying kínamém réngamé tanní:mang, édé yaméng Toraboti Bori, yaméng Torulota Bori-bulu ni:tom tombiyemílo gíríng émna yatkumsudanna so:líg-sanga:suna í:r- pongkírna tadge:na lutérdanmíloi gíríng-gíríngaina anying ka:pa:pé soki-tedgéng gétab-gérabdanna gípagamdakku. Lédudém kéba:do daksa:na luné takamé rongngam-pésampé éngngarang dunggé:dém (Soki:dém) ka:na-ka:na agomdém lupénampé inamdém anyi:sudaggom Mising opínsé mépagna:ma:da. Édégom Mising réngamké dírbí kísa:pé idung. Kai réngama Misingéi kédaggom aima:né dírbídém mége:na, ainédém aidopé dírbísém bomsunai. Botténé do:yingkoda kadung, “Monba:né aki:yé:mín jo:yéné, kínggí:pé, aki:bí:pé dobitei” émna minomém apindém bibarna bina:namsém, dongabma:mílo í:ki-porogé doye, émna dona:ma:pé binamsém, minomko gía:mílo adín-ongoki apongko aki: bí:dopé bibegma:mílo asin mé:dírnamko du:namsémsin Misingké ainé mé:yumsupénam dírbíé émna mé:namsé aidung émgu:ma. Uyu-utpongko, dodgangko modagdo donamdémyang-dongo:dém alíko/abako yarpagdopé ordag- bidag, édé yarnam apin-oyi:dém gíné tani:kídí:dok ríangkoda mídum-minomém domo-tímona:daga:da. Apong-démgom réngamo:lo ornamdé pí:ma:na, po:líg-ponga:suna, kolíg- koa:suna, tíngír-suma:takam tí:namdé, tingge:na lumur- luya:suna urradnamdé, uyu moné íradé yampo minom légang mésí:na ménam yegdín-yektagdém po:pag/doppagbinamdé Misingké ainé dírbíko émna mé:sunamdémsin aidung émgu:suma:dung. Oruna:sol mo:dum-to pagbo gína moré- mopésuna pa:nam murkongo:démsin jins longpen-junta géna ginangkuna Abu-Ané, Ato-Ayo dodga:dém amme pagdag émna

lukosunam légangé eyeg dornyi-dorumko rélígna annabbo, attayyo dodging puna, makkunang pupa:suge:kuna, turdag takam:sém ami- pagbopé du:bekkunamdémyang, aíké pagnango:namdém asin tolígna kangkanpé punamdé aiya:dag. Sita-taye ekolo siké-silé-bí budjer sí:minsuna edodém siké-silé-bí budjer betkena sikunamdé ainé agomé émna mé:sunamdé mé:muré. Réngam ara:sok ajjo- ajjouné imur-iya:sém, mé:mur-mé:ya:sém moyinsudí gíbatka:bo. Uyu-utpong-daggom lédu-mokutsunané bélamdém mépagna moyin- geryinsumílo aiye émna mé:pé idung. Amiké yelam(Dhormong) lammínna, amiké ilodém imínna lédu-mokutsunané bélamém- lamdung émpé idung. Odokké okumlok apo:dé tí:tí:sumang, tini-ali, lamté ru:yik konam apong réna tí:pérung inamdé:sin mépagna:ma:nam dírbípé idung. Boma:dakku abarko bipagdag barnyiko. Misingé ídílo méngkinsuyen? Arígdém idagdo aipéi angkir títsuna idaggom, kama:dolo rouwém doge:na yummém gabna du:daggom, dobego:na dodokudém édém mé:pangkuma, mitpanéidaggom ru:na, mésí:na dokinkuma. Pinkang-apin donam légangé adbar-adyardé yogma:da. Silo-mélok longéso:sin Mising do:lung ara:lok pobug pogolo ngoluk Mising ommangém ohomiyangém naréné lugod gomug (Huddho ussaron) lok aipé lukinmang émna lukiní:ma:namdém lumurna “balne? Kalane? Janggoi, kanggoi émna luka:nam kísa:pé mipag poyirné kídíngé ko:kangém luyirna poyirna du:da. Ngoluk ommangém pho, bho, tho, dho, émna lukinmanggom lukinmopé émna mé:na mipag poyirné kídíngé poyirma, luyirma. Ngoluk lukamí:pé pho-démgom po-émna, hat-démgom sa:t- émna:pag poyirdag. Édém pogodok ko:kangém arodém aipé poyir- luyirmodopé pogodok ko:kang ané-abu odokké do:lung réngamé édém kanggab-tadgabna lugabnam kama:dung. Dépina angu kébang lo:bulu Mising ommangé gomugdém (Ussarondém) lumursuyemílo bulu luka-yirka:lígna du:namdém

daktummínsupénamé. Misingé édémpé luddoibo émna mé:yumsunamdé aima:dung. Pogodok ko:kang ané-abu kídíngé mipag poyinédag angu midumdag édémpé luka:nampé lumurna lumanpésin lumopé lagima:ye. Édém morídmínsuna luloddém-lugabdém, mipag agomdag, inglis agomdag naré:né lugod gomug (Huddho ussaron)dém ommangém luyirmonamdé, luyirsumonamdé:pag ainé agomé. “Lumurna luyirsunam-démyang, kinmurna agomdém kinnamdémyang, kinma:pé du:namdéi ayya:dag.” Édém ngolu kinsunamdé aido. Mising abíksém turmonam légangé migom lamtélo du:né ngasotsém Takam Mising Kébang-kídíngé gergodlok gerdunggom, gerpítkandopé gerdung émdanna:sin asinsé mé:tín-sunangarma:da. Mising réngamlok atí-atí kéba:lo, okumlo takamé Mipakpé Agom luma:pé Mising Agomo:pé luposunamém ipa:ru:ye émna takamé asin dígma:mílo Mising gomugémyang Mipag, Inglis gomukki “birth day”, “sa:lgira”, “ring ceremony” “souvenir” “good morning” émna luposunam abaya:yonna gídung. Kindaggom Mising gomug luma:dodém ake Mising gomugé yogdu:bo. Mising gélod-bomlod Mibu Galug, Yakané géryog ege, Ri:bi-gasengém Misingé gégab-bomgapsuma:mílo amme gépag-bomna amiképé iyé kísa:dung. Odok légangé Boru opíné kapé buluké génam Dokhonangém pogolo:sin “Uniform”pé gédagji, édémpé ngoluk Misingké:sin Ri:bi-Gaséng-sém pogolo pona du:né ko-ko:néngém “Uniform”pé kangkano:pé gémomílo aiye émna ngok asin mé:lotko kadung. Déma:mílo Ali A:ye Léga:lo:sin Mising ommangé ami mo:dumlok bédu- gasor génam-sé:sin aíké Dírbísém lédu-mokutsumonam bélamko émna mé:pé idung. Pogo potinlo “Gahori kosai” émna Mising opínsém ludagdo:sin akke Mising réngamé:sin asin díga:manam ka:pa:dung.

Yirna lusudung “Lugabí:dung. Misingé éyegma:mílo turna:ma, eyegé Misingma:mílo turna:ma” émna mé:yum, luyumsuna luse-sené:sin Mising réngam ara:lo kadu:da. Dépina mé:dung Misingé a:ng-asinlo jínga:na méngkinsuma:do takamé, mé:mur-germurém ménggab kanggabna gerya-paya:suna, mimag-magnané a:ng-a:pug ka:ma:do takamém ngasodé ngolum ajon-jontélma:ye. Takam réngamé, Ba:né Kébangé, MAK, MBAK, TMPK, TMMK, TMDK, TMMK, TMAPK, Opín Kébang takamé lékopé ju:ríg-rígna mimag-magma:mílo, ainé bélamém lamlenma:mílo, ngoluk ngasotsém mopítsuna:ma:ye. Misingé lédu-mokutsutína du:yeda. “Méngkinsumílo:pag asin naré:ye. Asiné naré:mílo ageré naré:ye. Ageré naré:mílo réngamé naré:ye. Réngamé naré:mílo bélamém lambomna:ye. Bélamém lambommílo ngasodé yogye.” Doksiri: দকিচিৰ: ি ভািষক ই আেলাচনীৰ মাননীয় লখক - লিখকাসকলৰ লখিনৰ মৗিলকতা স কত স াদনা সিমিত দায়ব নহয়। - স াদনা সিমিত

অ নাচল িমিৰ ছা সি লনৰ পৰা সেদৗ অসম িমিচং ছা সংগঠন হ টাকাম িমিচং পিৰন কৗবাঙৈলেক এক সদু ীঘ পিৰ মা। সই িবষেয় িবিভ জেন ভােলসংখ ক ৱ পািত িলিখেছ,ছা সমাজ তথা সধু ী সমােজ সই িলখিনেবাৰৰ পৰা পিঢ় মিল জািনব পািৰব।িমিচং ছা স াৰ ইিতহাস িলিখ দীঘলীয়া জািতৰাম কামান কৰাৰ েয়াজনীয়া গাগামখু নেদেখঁা;মা চমৈু ক ছা সমাজৰ সামািজক দায়ব তাৰ কথােহ থলু মলূ ৈক আেলাচনা কৰাৰ য়াস কৰা হেছ। আিজৰ ছা কািলৈলৰ দশৰ ধৰণী।এই কথাষাৰ সবজনিবিদত।এখন দশৰ ভিৱষ ত িনভৰ কেৰ ছা সমাজৰ ওপৰত।ভাল িশ ােৰ িশি ত ছা েহ দশৰ বােব ভাল কাম কিৰব পােৰ। সইে ত েয়াজন ভালিশ া ব ৱ া।ভাল িশ া ব ৱ ােহ ছা ছা ীক সিু শ া দান কৰাত ভত পিৰমােণ অিৰহণা যাগায়।ধম য় আেবেগেৰ পিৰচািলত িশ া ব ৱ াই ছা সমাজৰ মনত ধমা তাৰ ব জেহ িসঁিচ িদেয়,সমাজ সং াৰ কিৰবৈল িৰত নকেৰ।তাৰ বদিল বা ৱস ত ব ািনক িচ াধাৰােৰ পু ব ৱহািৰক িশ ােহ আধিু নক সমাজৰ বােব উপেযাগী।অৱেশ এইে ত নিতক িশ ােৰা েয়াজনীয়তা আেছ, সিু শি ত হাৱাৰ লগেত নীিতিন হবৈল। নিতকতািবহীন িশ াই খৰ মধাস ছা ৰ হয়ত জ িদব পােৰ িক সনু াগিৰকৰ সৃ কিৰব নাৱােৰ।নীিত িববিজত িশ া, সমাজ ধবংসৰ কাৰেণা হব পােৰ।কােজই নীিতিন িশ া হ'ল সনু াগিৰক গঢ়াৰ পবূ চত। িব ৰ অন িবেদশী ৰা ৰ ছা সংগঠনৰ কথা নাজােনা িক ভাৰত তথা অসমত ছা সংগঠনসমহূ ৰ জনি য়তা থকাৰ লগেত সামািজক ময দাও আেছ।জনি য়তা আ সামািজক ময দাৰ লগেত ছা সংগঠনসমহূ ক সমােজ মতাশালীও কিৰেছ,

কাৰণ ছা সংগঠন সমেূ হ সমাজ সং াৰৰ কাম কৰাৰ লগেত সমাজত গা কিৰ উঠা অন ায় অনীিত,দনু িতৰ িবপে মাত মািত আিহেছ।সামািজক দায়ব তা থকা বােবই সমােজ ছা সমাজক মৰম আদৰ কৰাৰ লগেত মতাসীন কৰাত উদগিন যাগাই আিহেছ। ভাৰতবষত থকা সবভাৰতীয় ছা সংগঠন বিু ল ক' ল মুখ ত NSUI(National Student's Union of India),SFI(Student Federation of India),ABVP(Akhil Bharatia Vidyarthi Parishad)আিদেয়ই ধান।ইয়ােৰ NSUI জাতীয় কংে ছৰ ভাৱাধীন আ ABVP িবেজিপ আৰ এছ এছ'ৰ াৰা ভািৱত অন হােত SFI হল বামপ ী িচ াধাৰােৰ পিৰচািলত ছা সংগঠন।ছা সংগঠনেবাৰক িযমােনই অৰাজৈনিতক নােবালক িকয় ৰা য় ৰাজৈনিতক দলসমূহৰ ভাৱমু নহয়! আশীৰ দশকৰ অি ৰ াৰ সং ামত ASSU(All Assam Student's Union)বা সেদৗ অসম ছা স াই িব ইিতহাসত এক মাইলৰ খু ািপত কিৰবৈল স ম হিছল।আছ'ৰ ভাৱমিূ ত িব মানসত িসমােনই উ ল হ পিৰিছল য 'আছ' ৱ অসমৰ ইিতহাসত া ৰ বহন কিৰবৈল স ম হ'ল। সই অসম আে ালনৰ সময়েতই পিৰপৰূ কভােৱ অসমৰ জনজাতীয় ছা সংগঠনসমেূ হা গা কিৰ উ িছল অিধক সি য় হ।পৰৱত কালত অসমৰ িবিভ জনেগা য় ছা সংগঠনেবাৰ িনি য় অৱ াৰ পৰা অিধক পত সি য় হ উ ল ািধকাৰৰ ত।আিজকািল আনিক সংখ ালঘূ তথা বাংলাভাষী সমি েত িভন িভন্ অনা অসমীয়া জািতেগা সকলেৰা পথৃ েক পথৃ েক ছা সংগঠন হ'ল।িলিখ গ থািকেল ছা সংগঠন সমূহৰ িল খন দীঘলীয়া হব। Takam Misi´ng Porin Ke´bang চমৈূ ক TMPK ও আশীৰ দশকৰ পৰা অিধক সি য় পত আ কাশ কিৰেলিহ।সা িতক কালৰ অসমৰ জনজাতীয় ছা সংগঠনসমহূ ৰ িভতৰত ABSU(All Bodo Student's Union)ৰ পাছেতই TMPK ি তীয় বহৃ ৎ জনজাতীয় ছা সংগঠন। ASSU অৰাজৈনিতক ছা সংগঠন হেলও আছ'ৰ গভেতই ৮৫ ত AGPৰ জ হিছল আ সৗ িসিদনা AJP ৰা ভিম হল আছৰপৰাই।গিতেক আছ অৰাজৈনিতক সংগঠন বিু ল কাৱােতা িবেৰাধী ি িত।অৱেশ আছৰ নতাই ৰাজৈনিতক দলত যাগদান কৰাৰ পাছত আছৰ াথিমক সদস হ নাথােক।আছ'ৰ ম ৰ পৰা ওলাই আিহ এিজিপ,কংে ছ,িবেজিপ আিদ িবিভ দলত আছৰ ব জন া ন নতা সই সই ৰাজৈনিতক দলসমহূ ত দপ্ দপাই আেছ আিজৰ তািৰখত।আছ'ৰ া ন দগু ৰাকী সভাপিত অসমৰ মখু ম ীও হ'ল।

TMPK ৰ ম ৰ পৰাও \"গনশি \"নােম ৰাজৈনিতক দলৰ জ হ'ল সয়া সকেলােৰ িবিদত। TMPKৰ ম ৰ পৰাও গ ব ছা েনতা MAC(Misi´ng Autonomous Council)ৰ EC(Executive Councillor)বা GC হল। সইিপনৰ পৰা চােল TMPKও অৰাজৈনিতক চিৰ বহন কৰা নাইিকয়া।ৰাজনীিত কিৰবৈল পিৰষদীয় সদস হ কাম কিৰ অথবা বেলগ বেলগ ৰাজৈনিতক দলেবাৰত অংশ হন কৰাত ৰাইজৰ এেকা আপি থািকব নাৱােৰ।িক পিৰষদীয় ৰাজনীিত কিৰ TMPK ৰ ম ত ৰাজৈনিতক ভাৱ খটৱাই মৰ কােমাৰ িদ বিহ থকাতেহ িমিচং ৰাইজৰ আপি আেছ।TMPK এিৰ কংে েছই হওক বা িবেজিপেয়ই হওক অথবা আন িয দলেতই নাথাকক সয়া এম িপ ক এৰা নতাজনৰ িনজৰ কথা।এয়া তওঁ ৰ মৗিলক তথা ৰাজৈনিতক অিধকাৰ। তাত মাত মািতবৈল কােৰা অিধকাৰ নাই।িক ৰাজনীিত কিৰবৈল গ আেকৗ ছা সংগঠনৰ ম ঘালা কৰােতা কাম নহয়।ASSU ABSU TMPK আিদ িয ছা সংগঠেনই নহওক িকয় ছা সংগঠন সমেূ হ সদায় অৰাজৈনিতক চিৰ বহন কিৰ সংগঠনেটাৰ িনকা ভাৱমিূ ত বতাই ৰখােতা অিতশয় আৱশ কীয়। যিতয়া কােনা জাতীয় ছা সংগঠেন এটা ৰাজৈনিতক দলৰ বহতীয়া হ পেৰ তে সই ছা সংগঠনেটাৰ িত জনসাধাণৰ আ া নাইিকয়া হয়।ছা সংগঠনেবাৰ সমাজৰ অত হিৰ।ছা সমােজ সমাজৰ সকেলা নীৰ মানহু েক িতিনিধ কেৰ। ছা ছা ীৰ চকু ত কােনা জাত পাতৰ িবেভদ নাই। কােনা ৰাজৈনিতক দলৰ অধীন নহয় ছা সমাজ।এখন সমাজত িবিভ ৰাজৈনিতক দলৰ মানুহ থােক যিদও তওঁ েলাকৰ সামািজক দাবী এেকই। তওঁ িবলাকৰ মৗিলক দাবীসমহূ হল অ ব বাস ানৰ লগেত িশ া আ া । সমাজৰ সকেলা নীেক ছা সমােজ িতিনিধ কেৰ যিতয়া সমাজৰ সকেলা নীৰ পে ই মাত মািতব লািগব ছা সমাজ।সমাজত চলা বেমজািল,দনু িত অনীিতৰ িব ে আেপাচহীন ভােৱ ছা সমােজেহ মাত মািতব পােৰ কাৰণ,ছা সংগঠনেবাৰ িনৰেপ ,ছা সংগঠন কােনা ৰাজৈনিতক দলৰ প পাতী নহয়।িক যিতয়াই কােনা ছা সংগঠেন কােনা ৰাজৈনিতক দলৰ মখু পা ৰ ভিমকা লয় তিতয়াই ছা সংগঠনেটােৱ িনজৰ নিতক চিৰ হ ৱাই পলায় আ ৰাইেজও সে হৰ চকু েৰ চাবৈল লয় ছা সংগঠনেটা,িযেটা অিতশয় ল াজনক ি িত আ দভু াগ জনক কথা ছা সংগঠনেটাৰ বােব। নতা পািলেনতাই ৰাজৈনিতকভােৱ ৰাজ ৱা কাম কিৰ থাকক,তাত আপি নাই। িক সমাজৰ িতভ প ছা সংগঠনেবাৰ সদােয়ই অৰাজৈনিতক চিৰ বহন কিৰ িনজৰ ি িতত অটল থাকক। তেহ ছা সংগঠন সমহূ ৰ সামািজক মলূ েবাধ বিত থািকব।

ছা সমাজ যিদ ৰাজনীিতৰ পাশা হ পেৰ তে জািনব লািগব য সমাজ ৰসাতেল গল! ছা সংগঠেন যিদ কােনা দল বা চৰকাৰৰ হেক কাম কিৰবৈল লয় তে সই ছা সংগঠেন চৰকাৰখনৰ দনু িত কেনৈক ৰাধ কিৰব?শাসনািধি ত দল-চৰকাৰখেন ৰাজৈনিতক মনু াফা লাভৰ বােব িযেকােনা পয ায়ৈল যাব পােৰ এয়া সমাজৰ িব ে ই নাযাওক িকয়? তেন পিৰে ি ত ত ৰাজৈনিতভােৱ িবি যাৱা ছা সংগঠেন সমাজৰ বােব িক ঢঁ কীয়া ফু ল ফু লাবেনা? সমাজৰ বােব ছা সংগঠনৰ \"অৰাজৈনিতক চিৰ \"ই হল শৗয বীয আ শি ৰ উৎস। সই পৰা মী শি ৰ উৎসক পংিকলময় ৰাজনীিতক সনািপ কাৰ পৰা বচাই ৰখােতা েত কগৰাকী সেচতন ছা ছা ীৰ কতব আ দািয় । তেহ ছা সংগঠনৰ ভাৱমিূ ত উ ল হ থািকব আ সমাজখেনা সু ৰভােৱ পিৰচািলত হব॥

িনমল নৰহ পাতািবল, লিখমপৰু ভাষা িব ানী সকেল আমাক সকেলােক Appíngé Mising Agom Lulangka জনাই আিহেছ য, সই বৰ অসমখনৰ িমিচং জনজাতীয় সকল পিৃ থৱীৰ বকু ু ৰ পৰা িকছমান জািত জনেগা ৰ ভাষা সমহূ িবলিু হ'ব ।এেনেহন সি নত িমিচং ভাষােকা আিম আমাৰ িমিচং সমাজৰ মাজৰ পৰা িবলিু ৰ িদশৈল ধাবমান হ'বৈল িদেছঁ া নিক? বােৰৰহণীয়া ভাষা- সািহত আ কৃ -সং িতেৰ সমৃ অসমৰ ি তীয় বহৎ জনেগা । আিম দঢ়ৃ তােৰ ক'ব পােৰাহক য, ভাষা,সািহত আ সং িতৰ িদশত িমিচং জািতেটাঅিত চহকী জািত। িমিচং ভাষাৰ চচা, অধ য়ন আ গেৱষণা কিৰবৈল যাৱতীয় পাঠ পিু থ, ব াকৰণ,অিভধান আ অন ান পিু থ ভাষািবদ আগম িমগাং টাবৰু াম টাইদ আ নােহ পাদনু দেৱ কাশ কিৰ িদ িমিচং জািতৰ ভাষা সািহত ৈল ব মলূ ীয়া অৱদান আগবঢ়াই সািহত ৰ ভঁ ৰাল চহকী কিৰ থ গেছ।

িমিচং জািতৰ ভাষা- সািহত ত ব াকৰণ, অিভধান, শাসিনক পিৰভাষা, নওতাৰ লগেত িবদ ালয়ত পাঠ ম িহচােপ অ ভ কিৰব পৰাৈক গ ,উপন াস, কিবতা, পণূ া নাটক, একাংিককা নাটক, ব পিু থ আিদৰ লগেত িবিভ পাঠ পিু থ মজতু হ আেছ। িসমানিখিন পুিথ িমিচং ভাষাৰ সািহত ৰ ভঁ ৰালত মজতু হ থকাৰ ে ও িকয় আিম িমিচং অেধ ািষত অ ল সমহূ ৰ িবদ ালয়ত িমিচং ভাষা িশ াৰ পৰা বি ত হ'ব লগা হেছঁ া। অসম চৰকাৰক ব বাৰ আেবদন িনেবদন কিৰ দাবী জেনাৱাৰ িপছেতা িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ আিজৈলেক ঘাষনা কৰা নাই। িনজৰ মাতৃ ভাষাত কণ-কণ িশ ছা - ছা ী সকলক পাঠদান িদব পৰাৈক িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযুি িকয় দান কৰাৰ ব ৱ া হণ কৰা নাই। সইয়া আমাৰ িমিচং জািতৰ অিত পিৰতাপৰ িবষয়। িমিচং ভাষা ক িশ াৰ আওতাত িকয় পলাই স ক পত িবধান সভাৰ মিজয়াৰ বােজট অিধেবশনত উ াপন কৰা নাই। গত চৰকাৰৰ মাননীয় িশ া ম ী ড: িহম িব শমা মেহাদেয় িনউজ চেনলেবাৰৰ জিৰয়েত কইবাবােৰা ঘাষনা কিৰ কিছল - িমিচং,ৰাভা, িতৱা ,জনজাতীয় লাক সকলৰ কণ- কণ ছা - ছা ী সকেল িনজৰ মাতৃ ভাষাত থম ণীৰ পৰা প ম ণীৈলেক পাঠদান পাব। বতমান সদু তথা অিভ ড: িহম িব শমাৰ নতৃ াধীন চৰকােৰ িকয় আিজেকাপিত আমাৰ িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ঘাষনা কিৰ িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযুি ৰ সু- ব ৱ া কিৰ িদয়া নাই। অসম চৰকাৰৰ মাননীয় মখূ ম ী ড: িহম িব শমা দৱৰ নতৃ াধীন চৰকােৰ িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ঘাষণা কিৰ িশ ক িনযুি িদয়াৰ স ভত িমিচং জাতীয় সংগঠন সমহূ ৰ লগেত িমিচং আগম কৗবােঙও তেখতক সা াৎ কিৰ আবেদন প স ান সহকােৰ দািখল কিৰ অৱগত কিৰেছ। বতমান অসম চৰকাৰৰ মাননীয় িশ া ম ী ডা: ৰেনাজ প মেহাদয়েকা আিম কাতৰ আ ান জনাইেছঁ া িমিচং ভাষাক জীয়াই ৰািখবৰ বােব ৰা য় িল া নীিতৰ আধাৰত িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু িদয়াৰ স ভত আমাক স-ু ব ৱ া কিৰ িদেল িমিচং ভাষােটা িব ৰ বকু ু ত জীয়াই থািকব বিু ল আমাৰ একা কামনা। মাননীয় িশ া ম ী আমাৰ জািতেটাৰ ম দ প। আপিু ন আমাৰ স ানীয় সদু আ অিভ ম ী িহচােপ স ান জনাই িবপলু সমথন জনাই আিহেছঁ া।

িমিচং ভাষাৰ চচা, অধ য়ন আ গেৱষণাৰ কিৰ িমিচং ভাষাক চাৰ , সাৰ আ অিধক উ ৰণৰ কথা িচ া- চচা কিৰ িমিচং ভাষাক সচঁ া অ েৰেৰ ভাল পাৱা িমিচং ভাষা মী নামধন ব ি সকেল ১৯৭২চনৰ ১৮ এি লৰ িদনা িদচাংমখু ত \" িমিচং আগম কৗবাঙ\" নােমেৰ সভা িত া কিৰ ভাষািবদ আগম িমগাং টাবুৰাম টাইদক সভাপিত আ আগম িমগাং নােহ পাদনু দৱক স াদক িহচােপ আসনভাৰ অলংকৃ ত কিৰিছল। তিতয়ােৰ পৰা বতমানৈলেক িমিচং আগম কৗবােঙ িনৰৱি ভােৱ িমিচং ভাষাৰ উ ৰণৰ বােব অেশষ ক আ ত াগ ীকাৰ কিৰ কায প ােবাৰ চলাই আিহেছ। িমিচং আগম কৗবাঙৰ িত া কৰাৰ পাছৰ পৰাই িমিচং ভাষাৰ িলিপ আঁচিনৰ িনধাৰনৰ ত ব লািন সভা- সিমিত পািত ভাষািবদ আ ভাষা িবেশষ ব ি সকলক ল িমিচং ভাষাৰ িলিপ িনধাৰণ কিৰ িমিচং ভাষাক চৰকােৰ িশ াৰ মাধ ম িহচােপ কিৰ িদবৰ বােব আ িমিচং অেধ ািষত অ ল সমহূ ৰ িবদ ালয়ত িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু পাৱাৰ স ভত সবস িত াৱ হণ কিৰ িস া হণ কিৰ গৃহীত কিৰেছ। িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ পাবৰ বােব িমিচং আগম কৗবাঙৰ সংিবধান খনেতা এেনদেৰ উে খ কৰা আেছ - \"To work for introduction of Mising as a medium of instruction and or as a subject \" িমিচং সকলৰ িনজ ভাষা,সািহত ,সং িত, ধম আ জাতীয় স াক জীয়াই ৰািখবৰ বােব সেদৗ িমিচং ছা স হাও ১৯ '৮৪চনৰ ৫ ম তািৰেখ অসম চৰকাৰক ১৪দফীয়া দাবী জেনাৱাৰ কথা সদিৰ কিৰব পােৰঁা। সেদৗ অসম িমিচং ছা স হাৰ ১৪দফীয়া দাবী খনৰ 1নং দাবীেত সই দেৰ উে খ কিৰ িলিখত ভােব দাবী জনাইিছল য- \" Demand No:1 , Immediate introduction of the Mising Language as a Medium of instroction in the primary School in the state of Assam , (a ) Introduction the Mising Language as a Medium of intruction in the primary School in the State immediately , (b ) Adequate number of posts be created to implement the provision of the article - 350A of the constitution in respect of the Misings,As regards the Medium of intruction in the Schools in in the first two years the lesson should be imparted in the Tribal dialect to make the tribal boys and girls to follow the lessons ৹\"

িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ কৰাৰ স ভত ১৯৯৩ চনত গাগামুখ অিধেৱশন। ১৯৯৩ চনত ৰঙানদীৰ বামনু দলিনৰ গগন পােয়ং ৰ ১০ তম্ িবেশষ অিধেবশনৰ িতিনিধ সভাত। ২০১৪ চনৰ ২১ সংখ ক ধমািজ অিধেবশনৰ িতিনিধ সভাত আ আেকৗ পনু ৰবাৰ চিলত বষেত২/১২/২০১৪ তািৰেখ বহা িচেমন চাপিৰৰ চমকং আগম কৗবাঙৰ িবেশষ অিধেবশনৰ িতিনিধ সভাত িব ত আেলাচনাৰ অ ত িস া হণ কৰা হয়। িমিচং আগম কৗবাঙৰ িতেটা বাংেক আগমেকৗবাঙ সমূহৰ সভাপিত আ স াদকসকলৰ পৰা িলিখত মতামত হণ কৰা হিছল। লগেত ভাষািবদ তথা অিভ িবেশষ সকলৰ পৰাও মত অিভমত িলিখত বােব হণ কিৰ তিতয়াৰ িমিচং আগম কৗবাঙৰ স াদক কািলনাথ পাংিগং দৱৰ অেশষ েচ ােৰ আ সমহূ িমিচং ভািষ ৰাইজৰ সহেযাগত িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ কৰাত পণূ সমথন কিৰিছল। ২০১৫ চনত িশ াৰ মত- অিভমত নামৰ এখিন পুিথও িমিচং আগম কৗবােঙ কাশ কিৰ উিলয়াইেছ। মত- অিভমত পুিথ খনত বাংেক আগম কৗবাং আ ভাষািবদ,িশ া িবদ তথা ভাষা িবেশষ সকেল িলিখত বােব পৰামশ আগবেঢ়াৱাৰ লগেত িমিচং ভাষাক অসম চৰকােৰ িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ৱতন কিৰ িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু িদয়া স ভত িবতংভােৱ আেলাচনা আগবঢ়াইেছ। মত- অিভমত পিু থ খনৈল িলিখত বােব মতামত আগবেঢ়াৱা নামধন ব ি সকল হ'ল- ভাষািবদ আগম িমগাং টাবৰু াম টাইদ, ভাষািবদ আগম িমগাং নােহ পাদনু , িমিচং আগম কৗবাঙৰ া ন সভাপিত ডা: িবেদ ৰ দেল, বস কু মাৰ দেল, মািনক চ টাইদ,ভৃ মিু ন কাগয়ংু , কৃ ৰাম িমিল, ইে ৰ প ,ডা:জৱাহৰেজ ািত কু িল আ ড: ঘনকা লাগাচ আিদ িবিশ ব ি সকেল স-ু পৰামশ আগবেঢ়াৱাৰ লগেত অসম চৰকােৰ িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ৱতন কিৰ িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু িদয়া স ভত আ ান জনাইেছ। চিলত বষৰ যাৱা ইংৰাজী ৬/৭/২০২১ তািৰেখ টাকাম িমিচং পিৰণ কৗবাঙৰ উেদ াগত মৰূ ী িমিচং জাতীয় সংগঠন িমিচং বা: নৗ কৗবাঙ, িমিচং আগম কৗবাঙ, িমিচং টাকাম িমিচং পিৰণ কৗবাঙ, িমিচং দৰৃ বৃ কৗবাং,িমিচং িমেমৗ কৗবাং আ িমিচং িমমাগ কৗবাঙৰ সহেযাগত গাগামখু ৰ িডৰপাইি হত Eco- Camp ত এখিন পণূ সভা অনিু ত হয়। ইক্ - ক ত অনিু ত জাতীয় সংগঠনৰ যৗথ সভাত অসম চৰকােৰ িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ৱতন কৰাৰ লগেত িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু দান কৰা স ভত এেকলেগ কাম কিৰ যাৱাৰ সংক লাৱাৰ লগেত িস া হণ কেৰ।

চিলত ২০২১ বষৰ ২০জনু তািৰেখ বতমানৰ িমিচং আগম কৗবাঙৰ সভাপিত গািব আ স াদক িডে ৰ দেল দেৱ অসমৰ মাননীয় মখু ম ী ডাঙৰীয়াক সা াৎ কিৰ এখিন ৭ দফীয়া দাবী উ াপন কিৰ আেবদন প ও দািখল কিৰেছ। ৭ দফীয়া িমিচং আগম কৗবাঙৰ দাবী খনত এেনদেৰ উে খ কৰা আেছ- দাবী নং :১ -২০২২চনৰ িশ া বষৰ পৰা পাঠদান আৰ কিৰব পৰাৈক িমিচং ভাষাক াথিমক িবদ ালয়ত িশ াৰমাধ ম িহচােপ ৱতন কৰা । দাবী নং :২- ছা - ছা ীৰ সংখ াৰ আধাৰত িশ ক িনযিু ৰ পিৰবেত ণী িহচাবত অথাৎ িতেটা ণীত এেকাজনৈক িশ ক িনযিু ৰ ব ব া কৰক। দাবী নং:৩- অিত ি তােৰ িমিচং ভাষাৰ ছা -ছা ীৰ কাৰেণ েয়াজনীয় পাঠ মৰ ত আ পাঠ পিু থ ণয়নৰ ব ৱ া কিৰব লােগ। দাবী নং:৪ - িমিচং ভাষাৰ িশ কৰ বােব িবেশষ টট ( Special TET Examination)ক পৰী া পতাৰ ব ৱ া কিৰব লােগ। দাবী নং:৫ - জনজাতীয় ভাষা িশ াৰ বােব সকু ীয়া নীিত ত কিৰবলােগ। দাবী নং: ৬ - জনজাতীয় ভাষাৰ িশ াৰ মাধ মৰ কাৰেণ িবেশষ িশ ক িনযিু ৰ িবিধ ত কিৰব লােগ। দাবী নং:৭ - িশ াদানৰ সু পিৰেৱশ ৰচনা কিৰবৰ কাৰেণ িবদ ালয় সমহূ ৰ আ : গাঠিন উ ত কিৰব লােগ। আিম আমাৰ িমিচং আগম কৗবাঙৰ সৈত িমিচং সমাজৰ িপতৃ তথা মৰু ী সংগঠন িমিচং বা: নৗ কৗবাং , টাকাম িমিচং পিৰণ কৗবাং , িমিচং দৰৃ বৃ কৗবাং, টাকাম িমিচং িমেমৗ কৗবাং আ িমিচং িমমাগ কৗবাঙৰ দীঘা িদনীয়া দাবী আ আশা আকাং াক মাননীয় মখু ম ী িহম িব শমা নতৃ াধীন চৰকাৰ খেন আ মাননীয় িশ া ম ী ডা:ৰেনাজ প ডাঙৰীয়াই পৰূ ণ কিৰব বিু ল আিম আশাবাদী। আ অধীৰ অেপ াৰত িন য় আিম দাবী আ আশঁা কৰা িমিচং ভাষােটা িশ াৰমাধ ম িহচােপ ৱতন কিৰ িদয়াৰ লগেত িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযুি িমিচং অধু িষত অ ল সমহূ ৰ িবদ ালয়েবাৰত পাই কণ -কণছা -ছা ী সকলক িনজৰ মাতৃ ভাষাত পাঠদান িদবৈল পাম। আিম িমিচং ভাষাক িশ াৰমাধ ম িহচােপ ৱতন কৰােটা িবচােৰা। আন কােৰ ঐি ক িবষয় িহচােপ পাৱােটা অসম চৰকােৰ দান নকিৰবৰ বােব কাতৰ িমনিত জনাইেছঁ া।

িযেহত অসম চৰকােৰ িমিচং ভাষােটা িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ৱতন কিৰ িদেলেহ িমিচং ভাষা এই পিৃ থৱীখনৰ বকু ু ত যেু গ যেু গ জীয়াই থািকব। নহ' ল িমিচং ভাষােটা সই আমাৰ জনেগা য় িমিচং ভাষােটা পৃিথৱীৰ বুকু ৰ পৰা িবলিু হাৱােটা িনি ত। সেয়েহ পনু ৰবাৰ আিম স ান সহকােৰ মাননীয় মূখ ম ী তথা মাননীয় িশ া ম ীক কাতৰ আ ান আেপানাৰ চৰকাৰ খেন িমিচং জািতৰ িত স ান জনাই িমিচং জাতীয় সংগঠনৰিবচৰা ধৰেণ িমিচং ভাষাক িশ াৰ মাধ ম িহচােপ ৱতন কৰাৰ লগেত িবদ ালয় সমহূ ত ীে ই িমিচং ভাষাৰ িশ ক িনযিু িদয়াৰ ব ৱ হা হণ কৰা হওক। DOKSIRI: দকিচিৰ: ি ভািষক ই আেলাচনীৰ আপেডট পাবৰ বােব িভিজট কৰক -

পৰূ ৱী মৰাং বতমান যগু িব ান আ যিু িবদ াৰ(Technology) যগু ৷ কাৰণ বতমান সময়ত আিম ই উঠাৰ পৰা পনু ৰ ৰািত ৱাৈলেক িব ানৰ অৱদানিখিনৰ ওপৰেত িনভৰ কেৰা৷ যিু ৰ ব ৱহাৰৰ ফলত াচীনকালতৈক বতমানৰ জীৱন বিছ সহজসাধ হ উ েছ৷ াকৃ িতক স দক সাধাৰণ সজঁিু লৈল পা ৰ কিৰ লাৱােৰ পৰা বতমানৈলেক মানৱ জািতেয় যিু ৰ ব ৱহাৰ কিৰ সভ তাক আ ৱাই ল আিহেছ৷ িবেশষৈক আধিু নক কালত ইয়াৰ সাৰ হেছ তগিতত ৷ এক কথাত ক’বৈল গ’ ল িব ৰ মানৱ সভ তাৰ িবকাশত িয িবকাশ হেছ তাৰ মলূ েত িব ান আ যিু িবদ াৰ অৱদানৰািজেয়ই ধান বিু ল ক’ব লািগব৷ িকয়েনা াচীনকালত জইু ৰ আিৱ াৰ, চকাৰ আিৱ াৰ আিদ হাৱা সময় অিত ম কিৰ বতমান সময়ত ছপাশাল, টিলেফান, ই াৰেনটৰ আিৱ ােৰ পিৃ থৱীখনক যন এখন গাৱৈল সংকু িচত কিৰ, মানৱ সভ তাক িবকিশত কিৰেছ৷

আমাৰ জীৱন- শলী উ ত কিৰবৈল যিু িবদ াৰ উ াৱনী নীিতেয় ব েতা অৱদান আগবঢ়াই আিহেছ৷ যাৰ ফলত গেৱষণা আ উ াৱনাই ন ন েচ ােৰ নতন নতন পথ দখৱু াই আিহেছ৷ িব ৰ দশসমূহত অথনীিতৰ উ িবকাশ তথা আথসামািজক উ য়নৰ াৰা মানৱ সভ তাক েম েম িব ানিভি কভােৱ উৎকষ সাধন কিৰবৈল যাগাই আিহেছ অিৰহণা, কৱল মা যিু িবদ াই৷ মানহু ৰ মাজত সা ৰতাৰ হাৰ বিৃ পাৱাৰ লেগ লেগ সমাজত থকা অ িব াস, কু -সং াৰ আিদ আঁতৰ কৰাত যিু িবদ াই বৰঙিন যাগাই আিহেছ৷ তদপু িৰ মানৱ-সমাজ আ জীৱ-জ আ চৗপাশৰ পিৰেৱশক িনয় ণ কৰাত যুি েয় ব সহায় কিৰেছ৷ াচীনকালৰ অভাৱ অনাটন, যাতায়তৰ অসিু বধা আিদৰ পিৰিধ ভািঙ স দশ শিতকাৰ মাজভাগত ইউেৰাপৰ কইগৰাকীমান িব ানীৰ িচ া-গেৱষণা আ েয়াগ- কৗশলৰ উ াৱেন সমাজত খলকিন তিলিছল৷ তাৰ পৰৱত কালত য পািতৰ আিৱ ােৰ যাতায়ত, িশ -উেদ াগ আিদত িব ৱ সচূ না কিৰেল৷ িনউটনৰ পদাথিব ােন, গিলিলঅৰ জ ািতিব ােন আ ডাৰউইনৰ জীৱ িব ােন মানুহক নতন ধৰেণ ভািববৈল িশকােল৷ মানৱ সভ তা েম ধম য় অ িব াসৰ পৰা মু হ এখন সু গিতশীল সমাজৰ িদেশ গিত কিৰবৈল ল’ ল৷ ফলত আেমিৰকা, জাপান, আ ইউেৰাপৰ উ ত দশেবাৰ িব ান আ যিু িবদ াৰ ভ েত গঢ় ল উ ল৷ িব - া ৰ িবষেয় বিু জবৈল, পযেব ণ কিৰবৈল তথা অধ য়ন আ গেৱষণা কিৰবৈল িব ান আ যিু িবদ াই মানৱসমাজক সহায় কিৰেছ৷তদপু িৰ মানহু ৰ িবিভ ৰাগৰ উ ত িচিকৎসা, কৃ িষকমৰ উ ত প িত, বসবাসৰ উ ত ব ৱ া আিদৰ আিৱ াৰৰ মলূ েতই হেছ যিু িবদ া৷ বতমান সময়ত আিম ব ৱহাৰ কৰা ম’বাইলেটাৰ কথােক যিদ কওঁ তিতয়া ইয়াৰ সদু ৰু সাৰী ভাৱৰ িবষেয় আিম গম পাওঁ ৷ িশ াথ সকলৰ অনলাইন িশ াৰ উপিৰও সমাজখনৰ িভ মানহু ৰ সেত ই আমাক ঘৰেত থািক লগেপাৱাৰ সুিবধা কিৰ িদেয়৷ ঘৰেতই হওক বা বািহৰেতই হওক যিু িবদ াই মানহু ৰ গিত আ জীৱন ধাৰণৰ মান উ ত কিৰ মানৱ সভ তাক দাপতেদােপ আ ৱাই িনেছ৷ আনহােত যিু আ িব ােন ব িব ানী তথা যিু িবদৰ জ িদেছ৷ িয আমাৰ দশ তথা সমাজৰ উ য়নৰ কাৰেণ গােটই জীৱনেজাৰা অধ য়ন আ গেৱষণাৰ াৰা আমাক উপকাৰ কিৰ থ গেছ আ কিৰ আেছ৷ আইন াইন, িচ. িভ. ৰমণ, এ.িপ. জ. আ লু কালাম, ড° মনেমাহন িসং আিদৰ দেৰ বেৰণ ব ি ৰ নাম আিম সকেলােৱ িনেছঁ া৷ িয সকলৰ সম জীৱন মানৱ সভ তা িবকাশৰ বােব উৎসিগত৷

আেকৗ যিু িবদ াৰ িযদেৰ ভাল ণ আেছ ক সইদেৰ সমাজক িবপেথ পিৰচািলত কৰােৰা ব িদশ আেছ৷ সেয়েহ আিম ইয়াৰ স ক ব ৱহােৰেৰ, কৃ িতৰ স দ তথা দশৰ স দৰািজৰ স-ু ব ৱহাৰৰ বােব উ ত ব ৱ া হণ কিৰ, উেদ াগীকৰণ আ উ য়নৰ িদশত খাজ িদব লািগব৷ তাৰ বােব িব ৰ সকেলা দশেৰ সকেলা মানহু েৰ মাজত ব ািনক মানিসকতা গিঢ় তিল িব ান আ যিু িবদ াৰ সহায়ত সমাজৰ িবিভ সমস াসমহূ সমাধান কৰাৰ চ া কৰােটা সময়ৰ তািগদা৷ সই ল ত উপনীত হ’বৈল িব ান আ যিু িবদ াৰ স ক েয়াগ কিৰেলেহ মানৱ সভ তাক ব দৰূ আ ৱাই িনব পৰা যাব৷ নহ’ ল িব ান আ যিু িবদ াৰ িব প ভােৱ মানৱ জীৱনৰ য ংস মািত আিনব সই ধাৰণাও ব িচ ািবেদ সমেয়6 সমেয় কাশ কৰা দখা যায়৷

ম ৰাম টাইদ হাতীেয়মৰা গাওঁ বৰলইু ত, সাৱনিশিৰ , িদিহং , িদচাং আিদ অসমৰ নদী সমহূ ৰ পােৰ পােৰ িমিচং লাকৰ বাস হান । মলূ তঃ িমিচং সমাজ আিজও কৃ িষজীৱী তথা নদীপাৰৰ বািস া িহচােবই পিৰিচতব। িশ া দী ােৰ িশি ত হ চৰকাৰী কমজীৱেনেৰ নগেৰ চহেৰ বাস কৰা লাকৰ সংখ া আনমু ািনক িহচাপত দহ শতাংশমানেহ হ'ব । কৃ িষ ধান এই সমাজত খিত বািতেয় আিথক িদশৰ এক িবেশষ ভিমকা হণ কিৰ আিহেছ । ধান খিত িমিচং সকেল কােৰ উৎপাদন কেৰ । আ আ শািল খিত িহচােব । ধান খিতৰ উৎপাদন হাৱাৰ িপছত ভঁ ৰালত সি ত হাৱা ধানেবাৰ িতিন ধৰেণ ব ৱ ত কেৰ। থমেত দনি ন পিৰয়ালৰ আহাৰৰ বােব িব ী কিৰ অত াৱশ কীয় ঘ ৱা খা-

খৰচৰ বােব । তৃ তীয়েত আপং ত কিৰবৰ বােব । কৃ িষ কমৰ লগত মিহলাসকল ওতঃে াত ভােৱই জিড়ত হ থােক । িমিচং মিহলাৰ দনি ত কাযসচূ ী আৰ হয় কু কু ৰাই থম ডাক িদয়া সময়ৰ পৰা । পথাৰৈল যাওঁ েত িমিচং িতেৰাতাই খালী হােত নায়ায় । হাতত থািকব টাকু ৰী সতূ া কা বৰ বােব ঘ ৱা কৃ িষ কমত তওঁ েলােক সকেলা িদশত সম পিৰমানত শাৰীিৰক পিৰ ম আগবঢ়ায় । ইয়াৰ বািহেৰও আজিৰ সময়ত িবেশৈক িমিচং গাভ ছাৱালীেয় িনজৰ ব ি গত আয়ৰ বােব এিবধ খিত কেৰ । ইয়াক িৰকেচং বিু ল কাৱা হয় । পথাৰত অব ৱ ত মা এটকু ৰাত তওঁ েলােক িনেজ বা আন দইু এজন মানুহ িনেয়াগ কিৰ হাল কাৰ বাই মাহ , ধান , সিৰহ আিদ িসঁেচ । সময়ত সইেবাৰ চপাই িবি কিৰ ব ি গত খৰচ কিৰ আ লগেত ঘৰখনেকা আিথক ভােব সকাহ িদেয় । ইয়াৰ বািহেৰও িমিচং িতেৰাতাই গাহিৰ, ছাগলী , হঁ াহ , কু কু ৰা পিু হ ঘৰত খাৱাৰ উপিৰও সইেবাৰ িবি কিৰও আিথক ভােৱ াৱল ী হ'ব পােৰ । আ পঢ়া না কৰা ছাৱালীেয় িনজৰ েয়াজনীয়তা িকতাপ , কাগজ আিদ িকিন লয় । িকয়েনা অিশি ত কৃ িষজীৱী িমিচং সমাজত ী- িশ াৰ মলূ ায়ন এিতয়াও স ক ভােৱ হাৱা নাই । ব িপতৃ - মাতৃ েয় ছাৱালী িশ াক এক বাজা তথা গৗন িহচােব িবেবচনা কেৰ । ফলত িমিচং ছাৱালীেয় এেনদেৰ ব ি ত উপাজেনেৰ পঢ়া না কেৰ । লগেত পিৰয়ালৰ বাজা হ থািকব িনিবচােৰ । বতমান কৃ তাথত িমিচং সমাজত নাৰীৰ হান স ানজনক । িক সমাজখন িপতৃ ধান হাৱা গিতেক পু ষসকেল কােনা সময়ত নাৰীৰ মযদা হািন কৰা দখা যায় । তাৰ উদাহৰণ অতীতত \"দলংু কৗবাং \" আিদ ৰাজ ৱা অনু ানত িতেৰাতাক সি য় অংশ হণ কিৰবৈল িদয়া নািছল িক কৃ িষ কমৰ লগত জিড়ত আৰগৃ দবৰু পজূ াত িগিৰেয়ক - ঘণীেয়ক লগ লািগেহ সমাধা কিৰিছল । আ আিজও কেৰ । িমিচং সমাজত আ িকছ ত নাৰীৰ হান অবনিমত হাৱা যন দখা য়ায় । িমিচং চাংঘৰৰ িশতানত ৰঃৃ ছৃং আ ভিৰ পথানৰ ফালেটা কক্ তক্ বালা হয় । সচৰাচৰ ৰঃৃ ছৃংত পু ষ সকল বেহ আ কক্ তক্ ৰ ফােল নাৰীেয় বিহ ৰ া- বঢ়া ইত ািদ কাম কেৰ । এই িবভাজেন নাৰীৰ মযদা হািনক বুিল ব েত ক'ব িবচােৰ । িক পু ষৰ বােব িন ািৰত বিু ল কাৱা যিদও স ানীয় আ বৃ া মিহলাক ৰৃঃছৃঙত বিহবৈল িদয়া হয় । িপতৃ মাতৃ স ানীয় ব ি বিহ থােকােত জীয়ৰী বাৱাৰীেয় ৰৃঃছৃঙৰ িপেন অহা যাৱা কৰা নীিত বিহভত কাম । িক পু ষ হ' লও সমাজত ঠাই নােহাৱা কম বয়িসয়া লাকক ৰঃৃ ছৃঙত বিহবৈল িদয়া নহয় । এেন নীিত িনয়ম কৰাৰ কাৰেণ

অৱশ িমিচং সকলৰ সং িতক পিৰচয় হৰাই যাৱা নাই । চিলত বাত মেত \" িতিৰ নােহাৱা ঘৰ িনমখ নােহাৱা আ াৰ দেৰ ।\" গিতেক দখা যায় িযেকােনা সমােজই পু ষ আ নাৰীৰ সহেযাগত হ উ িত িশখৰৈল আগবািঢ় যাব পােৰ । শষত , ড° সবপ ী ৰাধাকৃ ণৰ ভাষাত \" এখন দশৰ সাং িতক বা আধ াি ক িদশৰ িতফলন নাৰীেয়েহ কিৰব পােৰ । Mising Kin-go (িমিচং সাধাৰণ ান) MISING AGOM KÉBANG. (MAK) 1. Mising Agom Kebangém ba:tí-banggotpé ba:lenko ditagla: bangkodém luto? Lulad - Dítag 1972 lok 18 Epril, Disangmukh, Sibsagarh. 2. Kebang Abupélang nébí:pé dung-gé Po:né midum an-nyídok aminé okkan? Lulad - Abu - Mg. Tabu Taid Nébing - Mg. Nahendra Pa:dun. 3. Roman abíksém Mising Agom abíkpé édilo okolok ba:nam kéba:lo tolíkkan? Lulad - Ditag 1978 dok Dhemajilok ba:nam kéba:do. 4. Po:péké Mising abig \"C\" la: \"y\"-dém \"É\"-la \"i\"-pé édílok ba:nam kéba:do toten tokun? odo, Dítagdok kébang Abudé:la Keba: Nébí:de Sé:ka:n? Lulad - Ditag 2005 dok Bormukoli, Golaghatlok ba:nam Kéba:do. odokké- Abu - Chandro Kanto Lason Nébing - Probhat Mili

িমনু হাজিৰকা ৱাহা , কািহলীপাৰা ১৫ আগ ১৯৪৭ চনত ভাৰতত আজািদৰ থম পৱু াৰ াি হিছল ৷ এইবােবই আিম এই িদনেটােত াধীনতা িদৱস িহচােব পালন কেৰাঁ ৷ এইেটা িদনত থমবাৰ ভাৰতৰ ধানম ী পি ত জৱাহৰলাল নহ েয় , লাল িক াত পতাকা উে ালন কিৰিছল ৷ আিজ আমাৰ ভাৰতবষ খন আজাদ হাৱা ৭৩ বছৰ হ গ’ল ৷ দশ াধীন হবেৰ পৰা আিজৈলেক িত গৰাকী ধানম ীেয় লালিক াত ৰা য় পতকাখন উ ৱাই াধীনতা িদৱস পালন কিৰ আেছ ৷ আমাৰ দশৰ সিনক সকল আ বীৰ পু সকলৰ ত াগৰ ফলতেহ আিম াধীনতা পাইেছঁ া ৷ সই সময়ত চািৰওিপেন ইংৰাজৰ অত াচাৰ, হত া , লু নত সকেলােৱ ব ত ক সহ কিৰব লগা হিছল ৷ ভাৰতৰ বুকু ত বীৰপু সকলৰ জ হিছল ৷ তওঁ েলাকৰ ত াগৰ ফলতেহ আিম াধীনতা পাইেছঁ া ৷ সিনক সকেল সীমাত (বডাৰত) থািক দশ ৰ া কিৰিছল আ লাখ লাখ সিনেক মতৃ ক সাৱ লিছল আ বীৰ সকলৰ কেঠাৰ পিৰ মৰ ফলত আিজ আিম াধীন দশৰ নাগিৰক ৷ সই সময়ত বীৰ সখু েদৱক ফঁ াছীৰ আেদশ িদয়া বুিল জািন তওঁ ৰ মােক জলত লগ কিৰবৈল আিহ সখু েদৱক কিছল -\" তই মাক এিৰ নাযািব , তাৰ বয়েসই না িকমান হেছ \" ! তিতয়া সাতৰ বছৰীয়া সখু েদেৱ মাকক কিছল -“ আিজ মাক যাব দ মা , কাইৈল হাজাৰ হাজাৰ সখু েদেৱ জ লব ৷\" সচঁ াৈকেয় সখু েদৱৰ দেৰ বীৰৰ বােব আিম াধীন ভােব উশাহ িনশাহ লব পািৰেছঁ া ৷ াধীনতাই আমাক এখন িনকা দশ িদেল আ সৗ য েৰ পূণ এখিন \"জাতীয় পতাকা\", য’ত আিম আমাৰ মাতৃ ভিমৰ জয়গােনেৰ গৗৰৱ অনভু ৱ কিৰব পািৰেছঁ া ৷ ৷৷ জয় িহ ৷৷

Légo Ako Dungai Anuj Yein Disangmukh, Sivsagor ( Agom Migang Taburam Taid sa:rké alakdo bitung) 1/ Légo ako odobong dungngai Édé légo:dém asin ayangki Ka:líkdo:pé motagai, Kaje ajona ídílai lékogom sonkílai No, ngo appíngé.... 2/ Édé légo:dém abung kekon-sokké Kekondo:pé gíko la:dop motagai, Légo:do tenjin suge:la No:ngok turnan agom Ko:sin kíggípéi ru:tagai, Do:mírtok tamoli-takaré ronggaméi tatgab-dungai, 3/ Su:sin édé légo:dé ménggabla métung Pu:mi asílok ngasod agomém Réngam arra:lok ainé-aiman do:ingém, Leke lok méyum mér- rompé, 4/ Édé légo:dém léko sonkínédéi Ídí:lo:sin mitpané kama:yé Lékogom gípatla pigabla Kang- kílangka No:sin do:nyi:ngémpé írga:yé,po:lo:ngémpé lo:ladyé,,,,,

5/ Édé légo:dém lékogom tugab-kílangka Lépodok gombukpéi Jé:rop yépé mising réngam írroi, Kaje kaje réngama mimag mimagé,,,,,, 6/ Édé légo:dém Asin ara:bok atí atí Agom gompirlok motagai, Silo sin nom-ngom okyabtíl dung, doksi-ridok ri:nam Mé:tom,ni-tomki, Dakor kornan anu Lamtéko léngkanna gíyarbo:pé gogtíla dung,,, 7/ Édé légo:dém lékogom Sonyi:sonsa:la asin do:nyingko kímínsulai, Édé légo:dok dírbí bé:la:mé nérkíkpéi okyabtíl dung Nom ngom mo:pí:sok appíngém,,,,,, মহৎ লাকৰ বাণী ১. তামাৰ ল ান ক’ত? সইেটা যিদ ক কিৰব নাৱাৰা, তে কান পেথ খাজ িদবা কেনৈক জািনবা৷ তামাৰ ল ই তামাৰ পথ িনধাৰণ কিৰব৷ ----- িলটন ২. মানেু হ িযমান িকতাপ পিঢ়বৈল িশেক িসমােন ভািববৈল িশেক ---- জৱাহৰলাল নহ

NGOLUK DO:LUNG Jiten Noro Lakhimpur Aríg iné tani:ké miksilo mo:tag mo:lungém Metekang appunki punlubnamme' Émdaggom édílo:sinéi lékko:kosin lukímang Ngolum ru:namséi ru:murtag Édé méngkeb-mé:repkinma:né tani: kídí:dok Do:lungí:débo:yam ngoluk do:lu:dé. Lumbudnam guni a:m agag kídí:dém Nok gíangko lamtédok kekon -kesakpé u:jer-u:yerla lola lé:mílo E:gé nurkíd-nurmadla be'labné lamtédo yuttabla otappé iyemílo Kinna:bong éddí:bo:yam ngoluk do:lu:dé. Kekon-kesakpé a:né rago ko:la Bidné assém morasula Dagné tungkub-pa:labné okumé Manggom tabí lédulo motauri talé:do Saggo:kí kumdon mola du:la Gablígla yumé yumbungém darkoksula Sansumi:né amír kídí:do bedné galug géné Opan pankuragné tani: kídí:dok do:lungí:dé:bo:yam ngoluk do:lu:dé.

Pu:mu asilo ngatung-ngabogla Tí:nam asi batio:kosin pangko kama:pé Argon bugné rilib ambín dola Aki:rokkié bínsodgédopé turdoji Éddí:bo:yam ngoluk do:lu:dé. A:né pé:tumnam elektrik lounki Bottén kumpanié ojor-omoré Odo a:né ru:yi tanié Lo:tungo:kosin pa:mang louném Miglun péjabém amsan a:m bikampé binam Do:lungí:dé:bo:yam ngoluk do:lu:dé. Pogolok porin ommangé Díu bondong pangé:la pu:mu asi bondongémsin pangko Ambín,sira,tírpal,iskul beg,asi botolém Migomé orkodo Buluk ma:bomnam ma:nying léga:pé Luyum tadngaksula turra du:né tani: kídí:dok Do:lungí:dé:bo:yam ngoluk do:lu:dé. Jetukang gené anné ara:lok I: lí:bug turgo turlamlo Yumé-ro: donam légango: Along beddopé ager gerra Sila sila turra du:né tani:kídí:dok Do:lungí:dé:bo:yam ngoluk do:lu:dé.

No gíyoka barikang adíso Nok kangkano:né ga:ri:dé Dukpí:ma:ye ngoluk lottaso Ollu:lo sa:la génamém ko:yinsula Manggom songko:né légolok sonna Ngoluk karé okumdo sa:pa:yé Gísa:la pa:pélanga apeg-ayegém írpagné Tí:pon apong bati:ko Kapéné, namponé ko:n joha ílennané ki:pardé Punggo:la dung pu:mu asi lédulo. Mibo bolí:né tani:kídí:dé Nom boríksula:ma:la nok kinmango:pé mé:dír kabaném ban-yepé No odolo mé:pola:yelang ? Mé:pola:yelang no? Édémyang no dígínso gílang Líga:lok gumrag so:man mandolo Po:ro-nogjin apong ti':lai Ampi purang apin dolai. Kajé lékko:nam légodém turyar molai.

MISING AOKO NGO Mrinangko Patír Mising agomsém lulíngéitokuma:bo Asiné kidag Mising abígémsin bíglí:tokuma Alagé jindag Agom anéké ngasodém mé:yémílo Mittugé mumulé:lénggédag. Ni:tomém tomlí:tokuma Alíngé jindag Mé:tomémsin adlí:tokuma Gompiré yogdag. Bulu silo mé:namdéméi ludung Édéméi gerdung. Pítané torné ílíngé buluk a:ngé Kapéné bulu migomé. Ablígdung silo bulu épugém Agom anékolo:pé Abjundung agom anéké angkéngém Aya ! kinamé ngok angké:sé:sin Kapéné, agom anéké Kírong sunna: sunna usa:nam Mising aoko ngo. Ai réngama, Migomdé sékkén ngolukkéma:nei ? Bulum migompé imonédé sé:kon ngollu:ma:nei ? Émmílo kaje bulumsin anka:mínsukílai

Buluk ablígnam épugém satpu: satpu:sula Buluk pajé:nam ta:ngém érpung érpu:sula Ngoluk gíté:dop gíla Agom anémé turmolai Agom anémé turmolai. মহৎ লাকৰ বাণী ১. সত ৰ মখু ামিু খ হ'বৈল ভয় নকিৰবা, িয কাপু ষ তওঁ েহ সত ৰ মখু ামিু খ হ'ব নাৱােৰ৷ --- মহা া গা ী৷ ২. স বিু ল কােকা অৱেহলা নকিৰবা৷ তিম স বিু ল উলাই কৰা ব এটাই তামাক কিতয়াবা িবৰাট সত ৰ স ান িদব পােৰ৷ --- গ েট৷ ৩. ব কথা জনা জনেকই ানী বিু ল নকয়৷ জনা কথাক যথাযথ েয়াগ কিৰব পৰা জনেহ ানী৷ --- লিনন৷ ৪. জীয়াই থকােটা ডাঙৰ কথা নহয়, ডাঙৰ কথােটা হ'ল তিম আঁতিৰ যাৱাৰ িপছেতা মানহু ৰ মনত তামাৰ কমৰািজ, আদশ জীপাল হ থকােতােহ৷ কাল বলকু াত খাজ ৰািখ থ যাৱা স ৱ মােথঁা সকু মৰািজৰ াৰােহ৷ --- িলঅ'টল য়৷ ৫. আিম অনভু ৱ কিৰব পৰা আটাইতৈক সু ৰ ব েটা হ'ল ৰহস ৷ সকেলা কৃ ত কলা আ িব ানৰ ইেয় হ'ল উৎস৷ --- এলবাট আইন াইন৷ ৬. মই মাৰ িনজৰ বােব আ িব াস, শি আ মতা িবচািৰ সদায় বািহৰৈল চাওঁ ৷ ভােবা অন কােনাবাই নহ’ লও উদাৰ এই কৃ িত বা ঈ েৰ সয়া িদব৷ …িক শষত দেখা য সইেবাৰ অফু ৰ ভােব ওলাই আেহ মাৰ মন আ দয়ৰ িনভৃততম কাণৰ পৰা৷ ---- আ া েয়ড৷

Kumrí Devoraj Mili Lu:jarsok ngok dungko okumsok Ru:tumké ke:di: ísí:do péttang asupko Kowung ao pirpi:ko du:bola Mé:po-ménganna dung píag pirnyiko. Yabgo moge:míloi Ayir kungke:lo tedge:la siyum-sí:ro Ka:begdag Ngo:sin kíla du:do po:lo-longngém Tadbegdag Péso pésola. Píag amigdo Tani: asin agomém Yabgo moge:míloi Tani: ayang agomém. Ka:begdag Tadbegdag Mo:té:pé du:né na:nébí yumdí-ro:dém Píag amigdo Mé:dír saggém gídag Tani: asin agomém So ngo ko: ni:né néng akolok yaloko Tani: ayang agomém. Lo:dípé ka:begdag. Rutumké okum ríngngodo du:dag Ka:la:-tadla su:pag ngo kinsudag Iyíngkopé érangé Yabgo moge:la rokompé ka:begnam Émpige:la Mo:dísok yalodé Kumrí émpé Píag pirnyo:dé. Ma:nyingémpé ka:pomang. Do:lu:lokké gíge:la Lu:jarro okum bomna du:né Miné-míjíng kídíngé lékoda Gílatkunam ma:nyingém ka:dag Émpige:la okolopé gíyékun?