100 เกร็ดเล็กๆเรื่องแพะๆสำหรับมือใหม่

100 เกร็ดเลก็ ๆเรื่องแพะๆสำหรับมือใหม่ จำกประสบกำรณ์เกษตรกรผ้เู ลยี้ งแพะ 1.วธิ ีดูวา่ แพะอว้ นหรือผอมไม่ใช่ดูท่ีพุง แต่ตอ้ งดูท่ีหลงั หลงั แหลม = ผอม ,หลงั แบน=อว้ น ,หลงั โคง้ ไดร้ ูป=พอดี 2.การเล้ียงแพะใหอ้ ว้ นสวยน้นั กว็ า่ ยากอยู่ แตท่ ี่ยากกวา่ กค็ ือผสมแมพ่ นั ธุท์ ่ีอว้ นเกินไปใหท้ อ้ งน่ีซิ เอาแค่พอดีๆก็พอม้งั 3.ถา้ ตอ้ งการให้แพะอว้ นเร็ว ก็ตอ้ งให้กินเยอะๆ แพะจะกินเยอะๆไดก้ ็ตอ้ งลดปริมาณอาหารต่อม้ือ แต่ซอย เวลาใหถ้ ี่ข้ึน เช่น ใหก้ ินทุก2-3ชว่ั โมง และใหก้ ินตอนกลางคืนดว้ ย ถา้ ทาได้ แต่เราจะเหน่ือยมากข้ึนเยอะ 4.อายพุ ่อพนั ธุ์ที่เหมาะสมคือ 1 ปี ข้ึนไป แต่แพะหนุ่มนอ้ ยอายุ 5-6 เดือนก็สามารถใชท้ บั แม่พนั ธุ์ได้ (ถา้ ตวั ผู้ มีความสมบรู ณ์สูง และตวั เมียอายเุ หมาะสมแลว้ ) แต่กไ็ มค่ วรปลอ่ ยผสมหลายแมเ่ กินไป 5.ปลอ่ ยพอ่ แพะผสม 2-3 คร้ังก็เพียงพอแลว้ ท่ีจะผสมติด การปล่อยใหพ้ อ่ แพะผสมตลอดวนั จะทาให้พ่อแพะ เหนื่อยเกินความจาเป็น อายกุ ารใชง้ านอาจส้นั ลง 6.การปล่อยแม่แพะคลอดเองตามมีตามเกิด อาจก่อความสูญเสียได้ ควรสังเกตุและเฝ้าระวงั ในช่วงถึงกาหนด คลอด เพ่อื เขา้ ช่วยทนั ทีหากมีเหตุผิดปกติกบั แมแ่ ละลกู 7.หลงั ลูกแพะคลอดออกมาใหม่ๆ ควรช่วยเช็ดเมือกที่จมูกลูกแพะก่อน เพื่อใหห้ ายใจสะดวก แลว้ จะปล่อย ใหแ้ ม่แพะดูแลทาความสะอาดลูกแพะตอ่ ไปก็ตามสะดวก 8.อย่าดึงรกที่ห้อยอยู่ออก ควรปล่อยให้มนั หลุดเอง เพราะหากรกขาดอาจมีรกบางส่วนตกคา้ งภายในได้ ซ่ึง น้าหนกั รกที่หอ้ ยอยนู่ ้นั จะช่วยดึงรกที่คา้ งอยภู่ ายในตามออกมาดว้ ย 9.ลกู แพะแรกเกิดควรไดก้ ินนมน้าเหลืองจากแมแ่ พะ (นมที่ขน้ ๆเหนียวๆสีเหลืองๆ) ภายใน 6 ชม.หลงั คลอด เพอ่ื เพม่ิ ภมู ิตา้ นทานโรค และเพิ่มอตั ราการรอดชีวติ 10.แพะแรกเกิดท่ีไมแ่ ขง็ แรง เราสามารถฉีดยาบารุงดว้ ยธาตเุ หลก็ ได้ แต่ก็มีบางตวั อาจแพย้ าถึงตายไดเ้ ช่นกนั

11.ลูกแพะช่วงแรกเกิดยงั เดินไม่เก่งอาจถูกพ่อแม่นอนทบั ตายไดง้ ่ายๆ ควรแยกลูกแพะออกจากฝงู หรือหา วธิ ีป้องกนั เช่น แยกท่ีนอนลกู แพะ และปลอ่ ยออกกินนมแม่เป็นเวลา 12.ช่วงหย่านมเป็นอีกช่วงสาคญั มากกบั การเจริญเติบโตของลูกแพะ ว่าจะโตหรือจะแคระแกรน เราควรฝึ ก ลกู แพะกินอาหารหยาบและขน้ ใหเ้ ป็นก่อนจบั แยกหยา่ นม 13.แมแ่ พะนมนอ้ ยทาไง อนั ดบั แรกตอ้ งบารุงโดยใหก้ ินอาหารคณุ ภาพเตม็ ที่ก่อน ถึงจะเพม่ิ ปริมาณน้านมได้ ถา้ หวงั พ่ึงยาวเิ ศษเพยี งอยา่ งเดียวยงั ไงก็ไมเ่ ป็นผล 14.แพะที่ให้กินผิวถวั่ เหลืองมากเกินไป ข้ีจะมีกลิ่นฉุนรุนแรงกว่าปกติ ลดๆลงหน่อยก็ดีน่ะ บารุงหนัก เกินไปแลว้ จา้ 15.แพะท่ีข้ีไม่เป็นเม็ด ข้ีเป็นกอ้ นใหญ่ๆคลา้ ยข้ีววั แสดงถึงการไดร้ ับอาหารไม่เหมาะสม เช่น ให้กินอาหาร ขน้ มากไป หรือไดร้ ับอาหารหยาบนอ้ ยเกินไป ปรับด่วน 16.ถา้ ลกู แพะกินอาหารหยาบและขน้ ไดเ้ ก่งแลว้ และอาหารมีคุณภาพดี จะจบั ลกู แพะหยา่ นมไวข้นึ กท็ าได้ 17.หากตอ้ งการใหแ้ พะอว้ นโดยการใหก้ ินกระถินเพยี งอยา่ งเดียว จะตอ้ งใหก้ ินในปริมาณเยอะมาก เมื่อเทียบ กบั การใหอ้ าหารขน้ เสริม อนั น้ีกแ็ ลว้ แต่ตงั คใ์ นกระเป๋ า 18.เชือกที่เราผูกคอใหแ้ พะ ไม่ว่าจะแขวนเบอร์ ไวล้ ่ามจูง หรือความสวยงาม อาจเป็นอุปกรณ์ฆ่าตวั ตายของ แพะก็เป็ นได้ 19.การใชห้ ินเจียร์แต่งกีบเทา้ ไม่ควรเจียร์ต่อเน่ืองนานเกินไปเพราะจะเกิดความร้อนสูงท่ีกีบเทา้ และอาจจะ ทาใหแ้ พะเจ็บเทา้ 20.ยาคนที่เรามีติดบา้ นบางตวั ก็สามารถใชร้ ักษาแพะได้ เช่น ยาธาตุน้าแดง= แกท้ อ้ งอืด , ยาธาตุน้าขาว=แก้ ทอ้ งเสีย , ยาป้ายตา=รักษาตาอกั เสบ ,ซีม่า= รักษาโรคผิวหนงั และยาอ่ืนๆอีกหลายตวั 21.การกางมุง้ ใหแ้ พะนอนก็ถือวา่ เป็นการจดั การดา้ นสุขภาพแพะท่ีดี แต่ถา้ ไม่หนกั หนาไม่สะดวกจะไม่กาง กไ็ ด้ เพราะธรรมชาติแพะมนั กส็ ามารถทนการรบกวนของยงุ ไดพ้ อสมควรอยู่

22.สงสารลูกแพะแรกเกิดโดนยงุ รุมกดั ทาไงดี จิงๆก็ไม่จาเป็นตอ้ งทาอะไร แต่ถา้ จะทา กย.15 ให้ลูกแพะซกั หน่อยก็ได้ ไมว่ า่ กนั แตก่ ารจุดยากนั ยงุ หรือก่อไฟกต็ อ้ งระวงั เหตไุ ฟไหมค้ อกน่ะ 23.การก่อกองไฟขา้ งคอกก็ช่วยไล่ยงุ ไดอ้ ยู่ แต่ควนั ไฟที่ฟุ้งเขา้ ไปในคอกมากเกินไปก็อาจจะทาให้แพะตา อกั เสบ หรือมีปัญหาระบบทางเดินหายใจได้ 24.พ้ืนคอกแพะควรยกสูงให้ได้อย่างน้อย 120 เซนติเมตรข้ึนไป จึงจะเข้าไปทาความสะอาดใต้คอกได้ สะดวก (ถา้ สูงกวา่ น้ีก็ยง่ิ ดีไมต่ อ้ งกม้ มาก เมื่อย) 25.ความสูงจากพ้ืนคอกถึงรางอาหารประมาณ 50ซม. และช่องอาหารที่หัวแพะรอด ความสูงประมาณ 20 ซม.(ปรับเพ่ิมลดแลว้ แต่ขนาดแพะ) 26.จากพ้ืนคอกถึงหลงั คา ควรสูงอย่างนอ้ ย 180ซม. หรือใหพ้ น้ หัวเรา เพื่อสะดวกเวลาเราเขา้ ทางาน และยงั ช่วยระบายความร้อนไดด้ ี 27.การปูไมร้ ะแนงพ้ืน ควรวางไมร้ ะแนงขนานไปกบั แนวรางอาหาร เพราะเวลากินอาหาร ขาหลงั จะยนั พ้ืน ไดด้ ีกวา่ ไมล่ ื่น และระยะห่างร่องพ้นื คอกประมาณ 1.5 ซม. - 2 ซม. สาหรับแพะโต 28.หลอดไฟไล่ยงุ อาจช่วยไล่ยงุ ไดบ้ า้ ง แต่กไ็ มไ่ ดช้ ่วยมากซกั เทา่ ไหร่หรอก และก็ไมไ่ ดช้ ่วยในการมองเห็น ของแพะดว้ ย เพราะมนั มองเห็นในที่มืดได้ แตแ่ สงไฟทาใหเ้ รามองเห็นแพะในคอกเวลากลางคืนก็เทา่ น้นั 29.คอกแพะท่ีชารุด เสียหาย อาจส่งผลร้ายต่อแพะของคุณมากกว่าท่ีคิด เช่น ขาหัก โดยบาด ขูดเป็ นแผล หรือ บางตวั อาจถึงตายเลย ซ่อมซ่ะ 30.คอกแพะควรให้มีแสงแดดส่องถึงพ้ืนคอกดว้ ยจึงจะดี นอกจากจะทาให้พ้ืนคอกแห้งไว ก็จะช่วยฆ่าเช้ือ โรคไดบ้ างส่วนอีกดว้ ย 31.คอกพ่อพนั ธุ์จาเป็ นตอ้ งมีความแข็งแรงสูงมาก ไม่เช่ือลองดิ เพราะอะไรก็ขวางไม่ได้ เมื่อความตอ้ งการ ทางเพศสูงงงง

32.เวลาตวั เมียเป็นสัดมนั จะร้องเรียกตวั ผจู้ นน่าราคาญ แบ๊ะๆๆๆ พร้อมกระดิกหางถ่ีๆ ถา้ อยู่ใกลก้ นั ก็จะเขา้ นวั เนียตวั ผู้ ส่วนตวั ผกู้ ็จะลองชิมฉ่ีตวั เมียดู แลว้ กข็ านรับ โบ๊ะๆๆๆๆ 33.ตวั เมียตวั ไหนเป็นสัด(พร้อมผสม)กนั แน่ ระหว่างตวั ท่ีไล่ข่ีตวั อื่น กบั ตวั ที่ยืนเฉยๆยอมใหต้ วั เมียอีกตวั ข่ี คาตอบคอื ตวั ที่ยนื เฉยๆจา้ 34.การผสมเขา้ เป้าไหม ตอ้ งดูท่าทางประกอบ ถา้ เขา้ เป้าตวั เมียจะโก่งตวั งอๆ ส่วนตวั ผูก้ ็จะแอ่นส่งทา้ ยแทบ หงายทอ้ งกนั เลยทีเดียว #ตอน2 35 การเล้ียงแพะบนพ้นื ปูน สามารถทาได้ แต่ข้ีและเยี่ยวของแพะจะปนกันทาให้เกิดแกส้ แอมโมเนียได้ง่าย คอกจะมีกลิ่นแรง จาเป็ นตอ้ งทาความ สะอาดเป็ นประจา 36 แพะสาวทอ้ งแรกหลงั แพะคลอดลูกใหม่ๆอาจว่ิงหนีไมย่ อมดูแลลูก ควรจบั แม่และลกู ขงั ใหอ้ ยู่ดว้ ยกนั ใน คอกเลก็ ๆอยา่ งนอ้ ย2-3วนั แมจ่ ะค่อยๆยอมรับและดูแลลกู 37 ลูกแพะจะมีความซุกซน และข้ีสงสัย ตอ้ งคอยระวงั สิ่งแปลกปลอมในคอกเช่น ถุงพลาสติก ลูกแพะอาจ กินเล่นและตายไดง้ ่ายๆภายในไมก่ ี่ชว่ั โมง 38 แมแ่ พะหลงั คลอดควรฉีดยาแกอ้ บั เสบไวเ้ ลยทุกคร้ัง เพราะบางท่ีหลงั คลอดอาจมีการติดเช้ือภายในโดยท่ี เราไมร่ ู้ กวา่ จะรู้อีกทีก็สายไปแลว้ 39 การมีพอ่ พนั ธุ์หลายตวั มีขอ้ ดีคือ จะทาให้พ่อพนั ธุ์คึกคกั มีความอยากผสมพนั ธุ์มากข้ึน เพราะมีตวั แย่ง และยงั เป็นการสารองพ่อพนั ธุ์กรณีพ่อ ตวั หลกั มีปัญหา 40 การมีพ่อพนั ธุ์หลายตวั มีขอ้ เสียคือ จะทาใหเ้ กิดการแยง่ ชิงอานาจ แย่งตวั เมีย(โดยเฉพาะช่วงเป็นสัด)ถึง ข้นั ทาร้ายกนั เองบาดเจบ็ และตายได้

41 เราสามารถเสริมนมววั ใหล้ ูกแพะกินได้ เช่น นมกล่อง(ววั แดงรสจืด)สะดวกดี แต่ก็ตอ้ งยอมรับว่าคุณค่า ทางอาหารจากนมววั จะสูน้ มแพะไมไ่ ดน้ ่ะ 42 การปล่อยลูกแพะออกใหม่ไม่กี่วนั ในคอกหรือสถานที่ท่ีไม่สะอาด ลูกแพะมีโอกาสไดร้ ับเช้ือโรคสูง ทา ใหป้ ่ วยงา่ ย เน่ืองจากมีภูมิตา้ นทานต่า 43 ลูกแพะอายุ2-3สัปดาห์จะเร่ิมหัดกินอาหารท่ีเราให้พ่อแม่มนั กิน และลูกแพะอาจมีอาการทอ้ งเสียใน ช่วงแรก ควรเตรียมยาแกท้ อ้ งร่วงไวร้ ักษาดว้ ย 44 แม่แพะทอ้ ง2ทอ้ ง3 ส่วนใหญ่จะมีความสมบูรณ์พนั ธุ์ดีกว่าแพะสาวทอ้ งแรก มีประสบการณ์มากกว่า จึง ทาใหส้ ามารถคลอดลกู และดูแลลกู แพะไดด้ ีกวา่ 45 แม่แพะสาวทอ้ งแรกก็สามารถออกลูกแฝดได้ ข้ึนอยู่กบั พนั ธุกรรมความสมบูรณ์พนั ธุ์ และการดูแลที่ เหมาะสม 46 การถ่ายพยาธิควรทาเป็นประจาทุก3เดือน และโดยเฉพาะในช่วงหนา้ ฝนจาเป็นตอ้ งถ่ายบ่อยมากกว่าปกติ เพราะจะเป็ นช่วงที่มีพยาธิมากที่สุด 47 กากมนั สาปะหลงั สามารถนามาใหแ้ พะกินได้ อว้ นดี ราคาประหยดั เหมาะกบั แพะขนุ แต่ไม่เหมาะใหพ้ ่อ แม่พนั ธุ์ เพราะจะมีไขมนั สะสมมาก อาจทาใหผ้ สมติดยาก 48 เฉลี่ยแลว้ แพะใหล้ ูกปี ละ1.5คร้ัง (2ปี 3คอก) และยากมากท่ีจะใหล้ ูกปี ละ2คร้ังตามท่ีมีบางคนบอก เพราะ หลงั จากทอ้ ง5เดือน จะตอ้ งรอกลบั เป็นสดั อีกคร้ังอาจใชเ้ วลา2-3เดือน แลว้ แตค่ วามสมบูรณ์พนั ธุ์ 49 แพะท่ีปลอ่ ยเล้ียงตามธรรมชาติตอ้ งระวงั ยาฆา่ แมลงท่ีคนอ่ืนเคา้ ฉีดพ่นไวต้ ามขา้ งทางดว้ ยน่ะ ตายหมดยก ฝงู ไดเ้ ลย 50 พืชบางชนิดมีพิษร้ายแรง เช่น ใบมนั สาปะหลงั สด ตน้ ไมยราบบางชนิด ลองศึกษาใหด้ ีก่อนเอาให้แพะ กินดว้ ย ถา้ กินปริมาณมากก็อนั ตรายมาก 51 แพะสามารถเป็ นน่ิวได้ สาเหตุอาจมาจากน้ามีตะกรอนมาก หรือกินน้าน้อยแต่กินอาหารขน้ เยอะ โดย เฉพาะตวั ผมู้ ีโอกาสเป็นนิ่วไดม้ ากกวา่ ตวั เมีย

52 การเคล่ือนยา้ ย การเปล่ียนท่ีอยู่ เปล่ียนอาหาร หรือเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอ้ มใดๆ มีผลต่อสุขภาพแพะ ท้งั สิ้น 53 แพะหากไดร้ ับการดูแลดี อาหารดี การจดั การดี สุขภาพก็จะดี ทาใหอ้ ว้ นทว้ นสมบูรณ์ ก็จะดูสวยงามทุก ตวั ไม่วา่ สายพนั ธุ์อะไรมาจากไหนกต็ าม 54 แพะที่เราเล้ียงมานานหลายๆรุ่นแลว้ จะปรับตวั ให้เหมาะกบั อาหารสภาพแวดลอ้ ม และการจดั การของเรา ไดป้ ระมาณนึงแลว้ ทางท่ีดีจึงไมค่ วรเปล่ียนแพะเขา้ ออกบ่อยๆ เพราะตอ้ งเร่ิมปรับกนั ใหม่ทุกคร้ัง 55 แพะพนั ธุ์บอร์มีน้านมน้อยไม่พอเล้ียงลูกจริงหรือ คาตอบคือ ไม่ใช่อย่างน้ันเสมอไป สาเหตุท่ีทาให้แม่ แพะมีน้านมนอ้ ย หลกั ๆเกิดจากการไม่ไดค้ ดั เลือกแม่พนั ธุ์ที่ใหน้ มดีไวท้ าพนั ธุ์ และการเล้ียงดูไม่ถึง คือให้ กินอาหารที่มีคณุ คา่ ไมเ่ พยี งพอสาหรับความตอ้ งการของแมบ่ อรเพ่อื ผลิตน้านม 56 กระถินก็มีพิษน่ะ ซ่ึงแพะทว่ั ไปก็สามารถตา้ นทานพิษน้ีไดแ้ ต่บางตวั ก็อาจมีความตา้ นทานน้อยหากกิน ปริมาณมากกอ็ าจแพพ้ ิษจากกระถินไดเ้ หมือนกนั ตอ้ งคอยระวงั ดว้ ย 57 ถา้ เราผสมราในอาหารใหแ้ พะกิน จะช่วยกระตุน้ ใหแ้ พะอยากกินอาหารมากข้ึน แตถ่ า้ ใส่มากเกินไป แพะจะข้ีแตกไดน้ ่ะจะ้ 58 ต่อให้พ่อแม่พนั ธุ์ดีขนาดไหน ลูกแรกเกิดออกมาจะงดงามเพียงใดหากการจดั การและการดูแลไม่ถึง ผลลพั ธ์กด็ ูไมไ่ ดอ้ ยดู่ ี 59 ความยาวของเขาแพะไม่ไดย้ าวตามอายเุ พียงอยา่ งเดียวแต่จะยาวตามการเจริญเติบโตเช่น ลูกแพะท่ีไดร้ ับ การบารุงอาหารคณุ ภาพดีจะมีเขายาวเร็วกวา่ ตวั ที่เล้ียงปกติท่ีอายเุ ท่าๆกนั 60 แพะท่ีเล้ียงบนโรงเรือนจะมีกีบเทา้ ท่ียาวเร็วกวา่ แพะท่ีปลอ่ ยลงพ้นื ดินหรือปลอ่ ยตามธรรมชาติ 61 ลูกแพะมีโอกาสโดนหมากดั ตายสูง ควรจดั ทาร้ัวรอบขอบชิดป้องกนั หมาเขา้ หรือป้องกนั ลูกแพะไม่ให้ รอดออกไปได้ 62 การอาบน้าใหแ้ พะกเ็ ป็นวธิ ีนึงท่ีช่วยป้องกนั เร่ืองโรคผิวหนงั ใหแ้ พะได้ และควรอาบในช่วงท่ีมีแสงแดดดี

63 สภาพอากาศที่ร้อนเกินไป หรือหนาวเกินไป จะทาใหแ้ พะกินอาหารไดน้ อ้ ยลง 64 ไรจากไก่สามารถสร้างปัญหาสุขภาพใหแ้ พะได้ ทางที่ดีควรแยกจากกนั ไม่ควรปล่อยใหไ้ ก่เขา้ ไปนอนใน คอกแพะ 65 แพะลูกผสมอาจมีอตั ราการเจริญเติบโตดีกวา่ พนั ธุ์แทก้ ็ไดห้ ากมีการปรับปรุงพนั ธุ์อย่างถกู ตอ้ งและไดร้ ับ การดูแลที่ดี 66 แพะสายพนั ธุค์ าลาฮารีแรด ไมใ่ ช่บอร์แดง เพราะบอร์แดง คือบอร์ท่ีเกิดมามีขนสีแดงคลา้ ยคาลาฮารีเรด 67 แพะสายพนั ธุค์ าลาฮารีแรดจะมีการผลดั ขน เห็นไดอ้ ยา่ งชดั เจนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล 68 หากนาแพะท่ีมีขนสีพ้ืนแดง เช่น คาลาฮารีเรด มาผสมพนั ธุ์กบั บอร์ ลูกแพะจะมีโอกาสออกมามีหัวแดง ตวั ขาวเหมือนบอร์มากกวา่ 69 หากนาแพะพนั ธุ์บอร์ มาผสมกบั แพะที่มีขนสีดาท้งั ตวั ลูกแพะจะมีโอกาสออกมาเป็นบอร์หวั ดาตวั ขาว 70 แพะตวั ที่คุณรักทาไมมกั ป่ วยหรือตายก่อนตวั อื่นๆ เพราะการดูแลของคุณเองผิดไปจากปกติ เช่น ให้กิน อาหารขน้ มากเกินไป และทาใหร้ ะบบการยอ่ ยไมส่ มดุลย์ #ตอน3 71 ตวั อย่างอาการที่สังเกตุได้ว่าแพะของเราอาจจะป่ วย เช่น แพะแยกตัวจากฝูง ไม่กินอาหาร ซึม การ เคลื่อนไหวไม่ปกติ ไม่เค้ียวเอ้ือง เปลือกตาซีด การขบั ถ่ายผิดปกติ ข้ีไม่เป็นเมด็ เย่ยี วสีผิดปกติ มีข้ีตา มีข้ีมกู ไอจาม ขนแหง้ หยาบ หางตก หายใจเสียงดงั เป็นตน้ 72 ถา้ เห็นแพะป่ วย จะตอ้ งรีบให้การรักษาทนั ที จะรอพ่ึงคนอื่นไม่ไดเ้ พราะอาจสายเกินไป ตอ้ งเรียนรู้เรื่อง ยาและการรักษาเบ้ืองตน้ ดว้ ยตวั เองใหไ้ ด้ 73 บางคร้ังแพะเป็ นแผลเน่า มีน้าหนอง มีเลือด หรือมีหนอนเจาะแผล เราตอ้ งทาการลา้ งแผลทุกวนั จะมวั กลวั หรือรังเกียจไมไ่ ด้

74 ลูกแพะท่ีมีน้าหนกั แรกเกิดมากกว่าก็ใช่วา่ จะเจริญเติบโตไดด้ ีกว่าเสมอไป ข้ึนอยูท่ ี่อาหารและการจดั การ ดว้ ย 75 แพะลูกผสมไม่จาเป็ นตอ้ งมีราคาถูกกว่าพนั ธุ์แทเ้ สมอไป หากลูกผสมน้ันเกิดจากการปรับปรุงพนั ธุ์ที่ดี และใหผ้ ลผลิตที่ดีตรงตามความตอ้ งการผซู้ ้ือมากกวา่ 76 หา้ มเอาหวั มนั สาปะหลงั สดหรือท่ีชุ่มน้าใหแ้ พะกินปริมาณมาก แพะอาจตายไดจ้ ากสารพษิ หรือทอ้ งอืด 77 แพะตวั ท่ีเห็นวา่ ตวั อว้ นทว้ นสมบูรณ์ดี ก็ใช่วา่ จะไมป่ ่ วย วนั ดีคืนดีอาจป่ วยตายเฉียบพลนั ท้งั ที่อว้ นๆอย่าง น้นั กไ็ ด้ อยา่ ประมาทเชียว 78 เล้ียงเพ่อื ขายเน้ือ แต่ใหก้ ินอาหารตามฟาร์มท่ีเคา้ ขายสายพนั ธุ์ เตรียมเจง๊ เพราะมีตน้ ทุนสูงกวา่ รายได้ 79 เล้ียงขายสายพนั ธุ์ แต่ใหก้ ินอาหารแบบข้เี หนียวเกินไป กค็ งยากท่ีแพะจะสวยสมบรู ณ์ได้ 80 แพะพนั ธุ์บอร์ และพนั ธุ์คาลาฮารีเรด มีอตั ราการเจริญเติบโตและการให้ผลผลิตเน้ือใกลเ้ คียงกนั แต่ท้งั น้ี กข็ ้ึนอยกู่ บั คุณภาพพ่อแม่พนั ธุท์ ี่ใชด้ ว้ ย 81 เตรียมยาไวแ้ ลว้ ไม่ไดใ้ ช้ ดีกว่าถึงเวลาใชแ้ ลว้ ไม่มี เราควรหาซ้ือยาพ้ืนฐานท่ีใชบ้ อ่ ยมาเกบ็ สต็อกไวใ้ ชไ้ ด้ ตลอดเวลากรณีฉุกเฉิน 82 แพะแพงๆก็ตายเป็น การลงทุนมีความเส่ียง ถา้ คณุ ยอมรับไดค้ อ่ ยซ้ือมาเล้ียง 83 พ่อหล่อแม่สวยอาจให้ลูกข้ีเหร่ก็ได้ พ่อแม่ข้ีเหร่อาจให้ลูกแจ่มก็มี อย่าดูแค่ตวั แพะอย่างเดียวควรดูที่ ผลงานประกอบดว้ ย 84 แพะเล็กหากมีอาการทอ้ งร่วงตอ้ งรีบรักษาทนั ที เพราะมีโอกาสเสียชีวิตเร็วมาก ยาแกส้ ัตวท์ อ้ งร่วงมีขาย ทวั่ ไป 85 การจบั ลูกแพะหย่านมชา้ เพราะหวงั วา่ จะโตดี อาจมีผลเสียคือ ระบบการยอ่ ยของลูกแพะไม่พฒั นา และ แม่บางตวั ก็ไมย่ อมเป็นสดั รอบใหมจ่ นกวา่ ลกู จะหยา่ นม

86 โรคท่ีทาให้แพะตายไดเ้ ร็วกว่ามากโรคนึงก็คือ ทอ้ งอืด ภายในไม่ก่ีชวั่ โมงก็ตายแลว้ และพระเอกของผม คือ ยาธาตนุ ้าแดงสูตรขิง 87 แพะพ่อพนั ธุ์ตวั ไหนท่ีมีความสมบูรณ์พนั ธ์และจะขยนั ผสม เราจะสังเกตุไดจ้ ากมีกล่ินฉุน และขาหน้า ดา้ นในจะมีสีเหลืองๆ 88 แพะยนื โรงจะอว้ นเร็วกวา่ แพะปล่อยเล้ียงไร่ทุ่งกรณีกินอาหารในปริมาณเทา่ กนั เพราะใชพ้ ลงั งานในการ ดารงชีวติ นอ้ ยกวา่ 89 ราคาแพะสายพนั ธุ์จะถูกแพงข้ึนอยูก่ บั ความพอใจของคนซ้ือคนขาย มนั อาจจะแพงสาหรับบางคน แต่ก็ อาจคมุ้ ค่าสาหรับบางคนเช่นกนั 90 ก่อนจะซ้ือแพะตวั แพงๆ ถามตวั เองก่อนน่ะวา่ ถา้ ซ้ือไปแลว้ สมมติวนั รุ่งข้นึ มนั ตายไป จะมีผลกระทบกบั การดาเนินชีวติ ของคณุ มากนอ้ ยแคไ่ หน 91 ความเชื่อที่ว่าบอร์แทจ้ ะต้องมีสีขนส่วนหวั เป็ นสีแดงเขม้ , มีมาร์คขาวท่ีหนา้ , สีขนส่วนหัวลึกมาถึงคอ เป็ นความเช่ือที่ผิด 92 วิธีที่ดีสุดสาหรับการเล้ียงแม่พนั ธุ์ทอ้ งให้ปลอดภยั จนคลอดไม่โดนตวั อื่นชน คือ การเล้ียงแบบขงั เดี่ยว แต่กจ็ ะเป็นการเพ่มิ การจดั การมากข้ึนดว้ ย 93 แพะในฝูงบางตวั จะชนลกู แพะท่ีไมใ่ ช่ลูกของมนั ควรแยกเล้ียงจนลกู แพะแขง็ แรงพอหลบหลีกก่อนค่อย ปลอ่ ยเขา้ ฝงู 94 แพะแม่พนั ธุ์ช่วงใกลค้ ลอด และหลงั คลอดจะมีโอกาสขาอ่อนแรง เนื่องจากสูญเสียแคลเซียม ป้องกนั และ รักษาไดโ้ ดยการใหแ้ คลเซียม 95 การเล้ียงพ่อพนั ธุ์แยกจากคอกแมพ่ นั ธุ์จะช่วยใหพ้ ่อพนั ธุแ์ สดงความหื่นไดม้ ากข้ึน 96 แพะสายพนั ธุ์ต่างประเทศที่ระดบั สายเลือดสูงๆ มีโอกาสเป็นโรคขาหลงั อ่อนแรงมากกว่าลูกผสมเลือด ต่าๆ

97 แพะตวั เป็นแสน กบั แพะตวั ไม่ก่ีพนั บาท มนั ก็ตอ้ งการการดูแลเอาใจใส่ไมแ่ ตกต่างกนั 98 การที่แพะของเรามีน้าตาไหลบ่อย หรือตาอกั เสบบ่อยๆ ส่วนนึงอาจเกิดจากความสะอาดใตค้ อก ท่ีมีข้ี หรือเยย่ี วแพะสะสมทาใหเ้ กิดแกส๊ แอมโมเนียเขา้ ตาแพะกเ็ ป็นได้ 99 หากเล้ียงแพะ10ตวั สาเร็จ ก็ใช่ว่าจะเล้ียงแพะ100ตวั ไดส้ าเร็จ เม่ือใดท่ีเนน้ เพิ่มปริมาณแพะมากกว่าเน้น เร่ืองคณุ ภาพ ความสูญเสียจะบงั เกิดเพ่มิ ข้ึนเป็นทวีคณู 100 คนท่ีเล้ียงแพะไดน้ านหลายๆปี นอกจากจะมีความรักในวิถีชีวิตแบบน้ีแลว้ ยงั ตอ้ งอาศยั ความบา้ !ในตวั พอสมควรเลยทีเดียวถึงอยไู่ ด้ (ผมก็เป็น อิอิ)