ชีวะ

ระบบสืบพั นธุ์ นาย ธนากร จิตรเพชร ม.6/5 เลขที่ 10

แบบทดสอบก่อนเรียน 1. Primordial germ cells สร้างมาจาก ก. อัณฑะ ข. รังไข่ ค. อัณฑะและรังไข่ ง.เนื้อเยื่อที่หุ้มนอกอัณฑะ- รังไข่ 2. หน้าที่สำคัญของถุงอัณฑะคือ ก. ช่วยให้อัณฑะสร้างฮอร์โมน ข. ช่วยปรับอุณหภูมิให้พอเหมาะสำหรับสร้างตัวอสุจิ ค. ช่วยป้องกันอันตรายแก่อัณฑะ ง. ช่วยให้ผลิตน้ำอสุจิที่มีคุณภาพสูง 3. ทารกเริ่มมีหูในช่วงอายุกี่สัปดาห์ ก. 3 สัปดาห์ ข. 4 สัปดาห์ ค.5สัปดาห์ ง. 6 สัปดาห์ 4. ฮอร์โมนจากต่อมใดที่หลั่งมากระตุ้นให้กล้ามเนื้อมดลูกบีบ ตัวในช่วงคลอด ก. รังไข่ ข. มดลูก ค. ต่อมใต้สมอง ง. ทั้ง ก, ข,ค 5. หญิงอายุประมาณเท่าใด จึงจะเริ่มมีประจำเดือน ก. 12 ปี ข. 15 ปี ค. 17 ปี ง. 19 ปี

ระบบสืบพันธุ์เพศชาย อัณฑะ(testis) ทำหน้าที่สร้างสเปิร์มหรืออสุจิ และเทสโทสเทอโรน อัณฑะถูกห่อหุ้มด้วย ถุงอัณฑะ(scrotum) ซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่า ร่างกายประมาณ 2-3 องศาเซลเซียส ซึ่งเหมาะ แก่การเจริญเติบโตของสเปิร์ม ภายในอัณฑะ ประกอบด้วยหลอดสร้างอสุจิ มีการแบ่งเซลล์ และเจริญเป็นสเปิร์มต่อไปและเคลื่อนที่มาเก็บที่ หลอดเก็บอสุจิ(epididymis)และเมื่อพัฒนาจน เจริญเต็มที่ สเปิร์มจะเคลื่อนที่ต่อไปยังหลอดนำ อสุจิ(vas deferens)

ระบบสืบพันธุ์เพศชาย อัณฑะ(testis) ทำหน้าที่สร้างสเปิร์มหรืออสุจิ และเทสโทสเทอโรน อัณฑะถูกห่อหุ้มด้วย ถุงอัณฑะ(scrotum) ซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่า ร่างกายประมาณ 2-3 องศาเซลเซียส ซึ่งเหมาะ แก่การเจริญเติบโตของสเปิร์ม ภายในอัณฑะ ประกอบด้วยหลอดสร้างอสุจิ มีการแบ่งเซลล์ และเจริญเป็นสเปิร์มต่อไปและเคลื่อนที่มาเก็บที่ หลอดเก็บอสุจิ(epididymis)และเมื่อพัฒนาจน เจริญเต็มที่ สเปิร์มจะเคลื่อนที่ต่อไปยังหลอดนำ อสุจิ(vas deferens)

การสร้างสเปิร์ม การสร้างสเปิร์ม (spermatogenesis) เริ่มจาก เซลล์เริ่มต้นที่เรียกว่า primary spermatocyte; 2n ที่เป็นเนื้อเยื่อเจริญใน อัณฑะ เซลล์นี้เพิ่มจำนวนตัวเองโดยการแบ่งเซลล์ แบบไมโทซิส เมื่อเซลล์นี้มีการแบ่งเซลล์แบบไมโอ ซิส จะได้เซลล์ที่เป็นแฮพลอยด์ เรียกว่า secondary spermatocyte เมื่อเซลล์นี้แบ่ง เซลล์ต่อจนเสร็จสิ้นไมโอซิส จะได้สเปิร์มเริ่มต้น (developing sperm cell) ซึ่งจะพัฒนาต่อไป จนได้สเปิร์มที่สมบูรณ์

ระบบสืบพันธ์ุเพศหญิง ระบบสืบพันธุ์เพศหญิงประกอบด้วยอวัยวะซึ่งส่วน ใหญ่อยู่ภายในร่างกายและรอบๆ บริเวณเชิงกราน ซึ่งทำหน้าที่ในกระบวนการสืบพันธุ์ ระบบสืบพันธุ์เพศ หญิงประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ได้แก่ ช่องคลอดทำ หน้าที่รองรับอสุจิจากเพศชาย, มดลูกซึ่งช่วย รองรับทารกในครรภ์ และรังไข่ทำหน้าที่ผลิตไข่ใน ขณะที่มดลูกต่อเนื่องกับรังไข่ผ่านทางท่อนำไข่ ใน ทุกๆ ช่วงรอบประมาณ 28 วันรังไข่จะปล่อยไข่ออก มาผ่านท่อนำไข่เข้าไปยังมดลูก เยื่อบุมดลูกซึ่งดาด อยู่ด้านในมดลูกและไข่ที่ไม่ได้รับการผสมกับอสุจิจะ ไหลออกและถูกกำจัดออกไปทุกรอบเดือน ซึ่งเรา เรียกกระบวนการนี้ว่า การมีประจำเดือน

กระบวนการสร้างเซลล์ไข่ เริ่มจากกลุ่มเซลล์ในรังไข่ที่เรียกว่า ไพรมอร์เดียล เจอร์มเซลล์ (primordial germ cell) มีการแบ่งตัวแบบ mitosis หลาย ครั้ง จนได้เซลล์จำนวนมาก เรียกว่า โอโอโกเนียม(oogonium หรือ oogonia) ต่อมาเซลล์จะมีการจำลองโครโมโซม และ DNA ขึ้นอีกเท่าตัว ขยายขนาดใหญ่ขึ้น และพร้อมที่จะแบ่งเซลล์แบบ meiosis เรียกว่า ไพรมารีโอโอไซต์ (primary oocyte) หรือ โอโอไซต์ขั้นที่ 1 ต่อมาจะแบ่งเซลล์แบบ meiosis 1 ได้เซกันดารี โอโอไซต์ (secondary oocyte) ซึ่งมีขนาดใหญ่และโพลาร์บอ ดีขั้นที่ 1 (first polar body) ซึ่งมีนาดเล็ก และจะมีการแบ่ง เซลล์แบบ meiosis 2 (เมื่อถูกปฏิสนธิ) เซลล์ขนาดใหญ่ 1 เซลล์ เรียกว่า โอโอติด (ootid) ซึ่งจะเจริญต่อไปเป็นไข่ (ovum) ส่วนเซลล์ขนาดเล็ก 3 เซลล์ เรียกว่า เซกันดารีโพลาร์ บอดี (secondary polar body) ต่อมาจะสลายไป

การปฏิสนธิ หลังจากที่โอไอไซต์ระยะที่สองหลุดออกจากฟอลลิเคิล จะเข้าสู่ท่อนำไข่ทางปลายเปิดซึ่งมีลักษณะคล้าย ปากแตร โอเอไซต์ระยะที่สองเคลื่อนที่ไปตามท่อนำไข่ โดยอาศัยการพัดโบกของซิเลียที่เซลล์เยื่อบุผิวของท่อ นำไข่ เมื่อมีการผสมพันธ์ุสเปิร์มจะเคลื่อนจากช่อง คลอดไปยังมดลูก แล้วไปตามท่อนำไข่จนพบโอไอไซต์ ระยะที่สอง เมื่อเกิดการปฏิสนธิระหว่างสเปิร์มและ เซลล์ไข่จะได้เป็นไซโกตที่เป็นดิพลอยด์ จากนั้นไซโก ตจะแบ่งเซลล์แบบไมโทซิสเพื่อเพิ่มจำนวนแล้วเจริญ เติบโตเป็นเอ็มบริโอ โดยเอ็มบริโอจะเคลื่อนไปฝังที่ตัว เอนโดมีเทรียม

แบบทดสอบท้ายบท 1.ในขณะที่ผู้หญิงมีประจำเดือนนั้น ระดับฮอร์โมนเพศในเลือดควรจะ ก. มีอิสโทรเจนสูงมาก ข. มีโพรเจสเทอโรนสูง มาก ค. มีอิสโทรเจนและโพรเจสเทอโรนสูงมาก ง. มีอิสโทรเจนและโพ รเจสเทอโรนต่ำมาก 2. อุณหภูมิเฉลี่ยในถุงอัณฑะของคนควรจะเป็นเท่าใด ก. 37 ํ C ข. 30 ํ C ค. 34 ํ C ง. 40 ํ C 3. อวัยวะสร้างเซลล์สืบพันธุ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมตัวผู้คือ ก. อสุจิ ข. รังไข่ ค. อัณฑะ ง. ไข่ 4.หญิงคนหนึ่งมีประจำเดือนทุก 28 วัน เมื่อเดือนกุมพาพันธ์ประจำเดือน วันแรกคือวันที่ 19 มีประจำเดือนอยู่ 5 วัน จึงหยุด หญิงคนนี้จะตกไข่ ครั้งต่อไปในวันที่เท่าใด ก. 4 มีนาคม ค. 14 มีนาคม ข. 10 มีนาคม ง. 28 กุมภาพันธ์ 5. ข้อความใดไม่ถูกต้องเกี่ยวกับรก ก. สร้างฮอร์โมนได้ ผ่านของเสียไปได้ ข. เกิดจากการสร้างของเนื้อเยื่อแม่และเอ็มบริโอ ค. เป็นทางรับอาหารของลูก ง. เป็นอวัยวะที่มีอยู่แล้วในมดลูก

เฉลยแบบฝึกหัด แบบฝึกหัดก่อนเรียน 1.ง 2.ข 3.ง 4.ค 5.ก แบบฝึกหัดหลังเรียน 1.ง 2.ค 3.ค 4.ง 5.ก