การเขียนโปรแกรม

หลกั การการเขยี นโปรแกรม

โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ คอื ชุดคาสั่งทม่ี ขี ้นั ตอนตมลาดบั หรือตามเงอ่ื นไขทกี่ าหนด เพอ่ื ให้คอมพวิ เตอรทางานตามวตั ถุประสงค์ แบ่งออกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ๆ คอื 1. โปรแกรมระบบ (System Software) หรือท่ีเรียกว่า ระบบปฏบิ ตั ิการ (Operating System) ใช้สาหรับควบคุมการทางานหลกั ต่างๆ ทเี่ กยี่ วกบั เครื่องคอมพวิ เตอร์ ตวั อย่างของระบบปฏิบัติการ ได้แก่ ดอส (DOS) วนิ โดวส์ (Windows) ยูกนิกซ์ (Unix)

2. โปรแกรมใช้งานหรือโปรแกรมประยกุ ต์ (Application Software) ใช้สาหรับประมวลผลข้อมูล ต่างๆ เช่น โปรแกรมประมวลผลคา (Word Processor) หรือโปรแกรมใช้งานด้านต่างๆ โดยอาจเป็ นโปรแกรมสาเร็จรูป หรือเป็ นโปรแกรมที่ เขยี นขนึ้ พอื่ ใช้งานเฉพาะอย่าง ในการใช้งานคอมพวิ เตอร์ เครื่องคอมพวิ เตอร์จะต้องมรี ะบบปฏบิ ตั กิ ารและโปรแกรมใช้งานตดิ ต้งั อยู่ ภายในก่อน ผู้ใช้งานทวั่ ไปจงึ จะสามารถเรียกใช้โปรแกรมสาเร็จรูปหรือโปรแกรมใช้งานน้ันได้

2. ภาษาคอมพวิ เตอร์ (Computer Languages) คอมพวิ เตอร์ทางานโดยภาษาเคร่ือง (Machine Language) ซ่ึงทาความเข้าใจยาก เน่ืองจากเป็ นรหัสตวั เลขแบบต่างๆ ไม่สะดวกต่อการเขียนโปรแกรม จึงได้มกี ารพฒั นาภาษาท่ใี ช้ กบั คอมพวิ เตอร์ขนึ้ มาหลายภาษา แบ่งเป็ น 2 ระดับ คอื 1. ภาษาระดบั ตา่ (Low-level Language) เป็ นภาษาทเี่ ข้าถึงการทางานในระดบั เครื่อง เช่น ภาษาแอสเซมบลี (Assembly Language) ซ่ึงใช้รหัสตวั อกั ษรสาหรับใช้แทน ภาษาเครื่อง แต่ยงั ไม่สะดวกกบั ผู้ใช้งานทวั่ ไป 2. ภาษาระดบั สูง (High-level Language) เป็ นภาษาท่สี ามารถศึกษาและทาความเข้าใจ ได้ง่ายขนึ้ เหมาะสาหรับการใช้งานในลกั ษณะต่างกนั มหี ลายภาษาตามวตั ถุประสงค์ของการพฒั นาภาษาเพอื่ ใช้งาน ดงั ตวั อย่าง

2. ภาษาระดบั สูง (High-level Language) เป็นภาษาที่สามารถศึกษาและทาความเขา้ ใจ ไดง้ ่ายข้ึน เหมาะสาหรับการใชง้ านในลกั ษณะต่างกนั มีหลายภาษาตามวตั ถุประสงคข์ องการพฒั นาภาษาเพอ่ื ใชง้ าน ดงั ตวั อยา่ ง

ภาษา ใช้สาหรับ BASIC โปรแกรมใชง้ านทว่ั ไปสาหรับผเู้ ริ่มตน้ COBOL โปรแกรมใชง้ านดา้ นธุรกิจ FORTRAN Pascal โปรแกรมใชง้ านดา้ นวทิ ยาศาสตร์และวศิ วกรรม JAVA ศึกษาโปรแกรมแบบโครงสร้าง SQL C โปรแกรมใชง้ านบนเวบ็ (Web Application) โปรแกรมใชง้ านดา้ นฐานขอ้ มลู C++ โปรแกรมระบบ (System Programming) และการ เขียนโปรแกรมแบบโครงสร้าง (Structured Programming) เพอื่ ใชง้ านทวั่ ไป โปรแกรมแบบโครงสร้างและแบบเชิงวตั ถุ (Object- Oเพriอื่ eใชn้งtาeนdทัว่ ไPปrogramming)

ข้นั ตอนหรือวธิ ีการพฒั นาโปรแกรมประกอบดว้ ย 6 ข้นั ตอนดงั ต่อไปน้ี 1 การวเิ คราะห์ปัญหา 2 การออกแบบโปรแกรม 3 การเขียนโปรแกรมดว้ ยภาษาคอมพิวเตอร์ 4 การทดสอบและแกไ้ ขโปรแกรม 5 การทาเอกสารประกอบโปรแกรม 6 การบารุงรักษาโปรแกรม

1. การวเิ คราะห์ปัญหา (Problem Analysis) การวเิ คราะห์ปัญหา ประกอบดว้ ยข้นั ตอนต่างๆ ดงั น้ี 1 กาหนดวตั ถุประสงคข์ องงาน เพื่อพิจารณาวา่ โปรแกรมตอ้ งทาการประมวลผลอะไรบา้ ง 2 พจิ ารณาขอ้ มลู นาเขา้ (Input) เพือ่ ใหท้ ราบวา่ จะตอ้ งนาขอ้ มูลอะไรเขา้ คอมพิวเตอร์ ขอ้ มลู มีคุณสมบตั ิ 3 เป็นอยา่ งไร ตลอดจนลกั ษณะและรูปแบบของขอ้ มลู ที่จะนาเขา้ 4 พิจารณาการประมวลผล (Process) เพอื่ ใหท้ ราบวา่ โปรแกรมมีข้นั ตอนการประมวลผลอยา่ งไรและมี เง่ือนไข การประมวลผลอะไรบา้ ง 5 พจิ ารณาขอ้ สนเทศนาออก (Output) เพื่อใหท้ ราบวา่ มีขอ้ สนเทศอะไรท่ีจะแสดง ตลอดจนรูปแบบ และส่ือที่จะ 6 ใชใ้ น การแสดงผล เช่นการแสดงออกทางจอภาพ การแสดงออกทางเครื่องพิมพ์

2. การออกแบบโปรแกรม (Design) การออกแบบข้นั ตอนการทางานของโปรแกรมเป็นข้นั ตอนท่ีใชเ้ ป็นแนวทางในการลงรหสั โปรแกรม ผอู้ อกแบบข้นั ตอนการทางานของโปรแกรมอาจใชเ้ ครื่องมือต่างๆ ช่วยในการออกแบบ อาทิเช่น คาสงั่ ลาลอง (Pseudocode) หรือ ผงั งาน (Flow chart) การออกแบบโปรแกรม น้นั ไม่ตอ้ งพะวงกบั รูปแบบคาสงั่ ภาษาคอมพิวเตอร์ แต่ใหม้ ุ่งความสนใจไปที่ลาดบั ข้นั ตอนในการ ประมวลผลของโปรแกรมเท่าน้นั

3. การเขียนโปรแกรมด้วยภาษาคอมพวิ เตอร์ (Programming) การเขียนโปรแกรมเป็นการนาเอาผลลพั ธ์ของการออกแบบโปรแกรม มาเปลี่ยนเป็นโปรแกรม ภาษาคอมพิวเตอร์ภาษา ใดภาษาหน่ึง ผเู้ ขียนโปรแกรมจะตอ้ งใหค้ วามสนใจต่อรูปแบบคาสง่ั และกฎเกณฑข์ องภาษาท่ีใชเ้ พ่ือใหก้ าร ประมวลผลเป็ น ไปตามผลลพั ธท์ ี่ไดอ้ อกแบบไว้ นอกจากน้นั ผเู้ ขียนโปรแกรมควรแทรกคาอธิบายการทางานต่างๆ ลงใน โปรแกรมเพื่อให้ โปรแกรมน้นั มีความกระจ่างชดั และง่ายต่อการตรวจสอบและโปรแกรมน้ียงั ใชเ้ ป็นส่วนหน่ึงของเอกสาร ประกอบ

4. การทดสอบและแก้ไขโปรแกรม การทดสอบโปรแกรมเป็นการนาโปรแกรมที่ลงรหสั แลว้ เขา้ คอมพิวเตอร์ เพ่ือตรวจสอบ รูปแบบกฎเกณฑข์ องภาษา และผลการทางานของโปรแกรมน้นั ถา้ พบวา่ ยงั ไม่ถกู กแ็ กไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ งต่อไป 5. การทาเอกสารประกอบโปรแกรม การทาเอกสารประกอบโปรแกรมเป็นงานที่สาคญั ของการพฒั นาโปรแกรม เอกสารประกอบ โปรแกรมช่วยใหผ้ ใู้ ชโ้ ปรแกรมเขา้ ใจวตั ถุประสงค์ ขอ้ มูลที่จะตอ้ งใชก้ บั โปรแกรม ตลอดจนผลลพั ธ์ ที่จะไดจ้ ากโปรแกรม การทาโปรแกรมทุกโปรแกรมจึงควรตอ้ งทาเอกสารกากบั เพื่อใชส้ าหรับการ อา้ งอิงเมื่อจะใชง้ านโปรแกรมและเม่ือตอ้ งการแกไ้ ขปรับปรุงโปรแกรม เอกสารประกอบโปรแกรม ท่ีจดั ทา ควรประกอบดว้ ยหวั ขอ้ ต่อไปน้ี

6. การบารุงรักษาโปรแกรม เมี่อโปรแกรมผา่ นการตรวจสอบตามข้นั ตอนเรียบร้อยแลว้ และถูกนามาใหผ้ ใู้ ชไ้ ดใ้ ชง้ าน ในช่วงแรกผใู้ ชอ้ าจจะยงั ไม่คุน้ เคยกอ็ าจทาใหเ้ กิดปัญหาข้ึนมาบา้ ง ดงั น้นั จึงตอ้ งมีผคู้ อยควบคุมดูแล และคอยตรวจสอบการทางาน การบารุงรักษาโปรแกรมจึงเป็นข้นั ตอนที่ผเู้ ขียนโปรแกรมตอ้ งคอย เฝ้ าดูและหาขอ้ ผดิ พลาดของโปรแกรมในระหวา่ งท่ีผใู้ ชใ้ ชง้ านโปรแกรม และปรับปรุงโปรแกรมเมื่อ เกิดขอ้ ผดิ พลาดข้ึน หรือในการใชง้ านโปรแกรมไปนานๆ ผใู้ ชอ้ าจตอ้ งการเปล่ียนแปลงการทางาน ของระบบงานเดิมเพื่อใหเ้ หมาะกบั เหตุการณ์ นกั เขียนโปรแกรมกจ็ ะตอ้ งคอยปรับปรุงแกไ้ ข โปรแกรมตามความตอ้ งการของ ผใู้ ชท้ ่ีเปล่ียนแปลงไปนน่ั เอง

สัญลกั ษณ์ทใ่ี ช้ในการเขียนผงั งาน (FLOWCHATING SYMBOLS) การเขียนผงั งาน เป็นการเขียนแผนภาพเพื่อแสดงข้นั ตอนการทางาน โดยนาภาพสญั ลกั ษณ์ต่าง ๆ มาเรียนต่อกนั สญั ลกั ษณ์ที่นิยมใชใ้ นการเขียนผงั งานน้นั หน่วยงานท่ีชื่อวา่ America

ชื่อ สญั ลกั ษณ์เทอร์มินลั (terminal symbol) การใชง้ าน แสดงจุดเร่ิมตน้ และจุดจบการทางาน

ชื่อ สญั ลกั ษณ์การรับเขา้ หรือแสดงผล การใชง้ าน แสงการรับขอมูลเขา้ หรือแสดงผลลพั ธ์โดยไม่ระบุชนิด ของอุปกรณ์ท่ีใชใ้ นการรับเขา้ หรือแสดงผล

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การนาขอ้ มูลเขา้ ดว้ ยมือ(Manual inpu symbol) การใชง้ าน แสดงการรับขอ้ มลู เขา้ โดยมนุษย์ เช่นใช้ แป้ นพิมพ(์ keyboard) หรือเมาส์ (mouse)

ช่ือ สญั ลกั ษณ์บตั รเจาะรู(Punched card symbol) การใชง้ าน แสดงบตั รการรับขอ้ มูลเขา้ หรือแสดงผลโดยใชบ้ ตั รเจาะรูป เป็ นสื่อ

ชื่อ สญั ลกั ษณ์เทปกระดาษเจาะรู(punchd tape symbol) การใชง้ าน แสดงการับขอ้ มลู เขา้ หรือแสดงผลโดยใชเ้ ทปกระดาษเจาะรูเป็นส่ือ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์เทปแม่เหลก็ (magntic tape symbol) การใชง้ าน แสดงการรับขอ้ มูลเขา้ หรือแสดงผลโดยใชเ้ ทปแม่เหลก็ เป็นส่ือ

ชื่อ สญั ลกั ษณ์จานแม่เหลก็ (magnetie disk symbol) การใชง้ าน แสดงารรับข้อมลู เข้า หรือแสดงผลใช้จานแมเ่ หลก็ เป็นส่อื

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การรวม(merge symbol) การใชง้ าน แสดงการนาขอ้ มูลตง่ั แต่ 2ชุดข้ึนไปมารวมเป็นชุดเด่ียวกนั

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การแยก(extract symbol) การใชง้ าน แสดงการแยกขอ้ มูลต้งั แต่ 1 ชุดออกเป็นขอ้ มูลหลายๆชุด

ช่ือ สญั ลกั ษณ์ การรวมและการแยก(collate symbol) การใชง้ าน แสดงใหเ้ ห็นถึงการไดม้ าของขอ้ มลู ต้งั แต่ 2 ชุดข้ึน ไปจากขอ้ มลู ต้งั แต่ 2 ชุดข้ึนไป

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การเรียง(sort symbol) การใชง้ าน แสดงการเรียงลาดบั ขอ้ มูลใหเ้ ป็นไปตามลาดบั ที่ตอ้ งการ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์จุดต่อเน่ืองที่อยคู่ นละหนา้ (off-page connector symbol) การใชง้ าน แสดงจุดต่อเนื่องของผงั งานเดียวกนั ซ่ึงอยคู่ นละหนา้ ภายในสญั ลกั ษณ์น้ีจะ มีหมายเลขหรืออกั ษรกากบั เพือ่ ไม่ใหส้ บั สนวา่ จากจุดใดไปจุดใดในกรณีที่ มีการใชส้ ญั ลกั ษณ์น้ีหลายคร้ังในฝังเดียวกนั

ช่ือ สญั ลกั ษณ์ลกู ศรแสดงลาดบั การทางาน(flow line) การใชง้ าน แสดงลาดบั การทา ใชแ้ สดงลาดบั ข้นั ตอนการทางาน โดยหวั ลกู ศรจะช้ีข้นั ตอนในลาดบั ต่อๆไป

ช่ือ สญั ลษั ณ์ลกู ษรแสดงลาดบั การทางาน(flow line การทางาน แสดงถึงการส่งขอ้ มูลผา่ น ระบบโทรศพั ท์ คมนาคม ไดแ้ ก่ โทรศพั ท์ โทรสาร และไมโครเวฟ เป็นตน้

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การอธิบาย(comment or annotation symbol) การใชง้ าน อธิบายส่วนใดๆ ของผงั งานเพิม่ เตมเพือ่ ใหเ้ กิดความเขา้ ใจมากข้ึน

ช่ือ สญั ลกั ษณ์ดรัมแม่เหลก็ (magnetic drum symbol) การใชง้ าน การแสดงการรับขอมลู เชา้ หรือสดงผลโดยใชด้ รัมแม่เหลก็ เป็นสื่อ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์แกนแม่เหลก็ (core symbol) การใชง้ าน แสดงการรับขอ้ มูลเขา้ หรือแสดงผลโดยใชแ้ กนแม่เหลก็ เป็นส่ือ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การประมวลผล(process symbol) การใชง้ าน แสดงการประมวลผล ไดแ้ การคานวณแลกการกาหนดค่า

ชื่อ สญั ลกั ษณ์เอกสาร(document symbol) การใชง้ าน แสดงการแสดงผลลพั ธบ์ นกระดาษโดยใชเ้ คร่ืองพิมพ์

ช่ือ สญั ลกั ษณ์เอกสาร(display symbol) การใชง้ าน แสดงผลลพั ธ์ใน ขณะท่ียงั มีการประมวลผลอยู่ ตวั อยา่ งเช่นการ แสดงผลลพั ธ์ทางหนา้ จอ

ชื่อ สญั ลกั ษณ์ทางการตดั สินใข(decision symbol) การใชง้ าน แสดงการตดั สินใจหรือเปรียบเทียบ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์การเตรียม(preparation symbol) การใชง้ าน แสดงการกาหนดค่าต่างๆ ล่วงหนา้ ในการทางานหน่ึงๆ ท่ีมีการ ทางานซ้าๆ

ช่ือ สญั ลกั ษณ์จุดต่อภายหนา้ (on-page connector symbol) การใชง้ าน แสดงจุดต่อเน่ืองของผงั งานเดี่ยวกนั แต่ไม่สะดวกท่ีจะใชเ้ สน้ โยง หากนั ถายใน สญั ลกั ษณ์จะมีหมายเลขกากบั เพอ่ื ไม่ใหส้ บั สนวา่ จากจุดใดไปต่อท่ีจุดใดในกรณีที่มีการใชส้ ญั ลกั ษณ์น้ีหลายคร้ัง ในผงั งานเดี่ยวกนั