5) การเดินทางของแรงงานตา่ งด้าวมคี วามสะดวกไป-มาไดง้ ่าย 6) บริเวณจดุ ผอ่ นปรนมตี ลาดที่ไม่ไดม้ าตรฐาน(ตลาดชัว่ คราว) 7) ยงั ไม่มีการจัดตง้ั ระบบเฝา้ ระวังป้องกันควบคมุ โรคทม่ี ีส่วนรว่ มจากภาคเี ครือข่ายทีเ่ ก่ยี วข้องอย่าง เปน็ ระบบ 8) พบการเจ็บปว่ ยดว้ ยโรคติดต่อทางอาหารและนา้ อยู่เสมอ กลุ่มเส่ียง ได้แก่ เด็กเล็ก นักเรียนและเกษตรกร ดังนั้น มาตรการควรเน้นการดาเนินงานไปในกลุ่ม เสี่ยงดังกล่าวเพ่ือให้สอดคล้องกับสภาพปัญหา เช่นในโรงเรียน ศูนย์เด็กเล็กและกลุ่มเกษตรกร เพ่ือจะได้ แก้ปญั หาได้ตรงเปา้ หมาย รูปแบบการศกึ ษา เป็นการสร้างการมีส่วนร่วมจากภาคีเครือข่ายในพื้นที่เพ่ือการเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรคติดต่อทาง อาหารและน้าโดยใช้เทคนิคกระบวนการ AIC และกลไกเครือข่ายพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอาเภอ(พชอ.) ซึ่ง เป็นกระบวนการให้ภาคีเครือข่ายในพ้ืนที่มีความเป็นเจ้าของในการแก้ปัญหา ด้วยการให้ร่วมกันคิดวิเคราะห์ สภาพปัญหาที่เป็นจริงของพ้ืนที่ กาหนดสภาพเป้าหมายที่อยากให้เกิดข้ึนในพื้นท่ี ระดมความคิดเห็นเพ่ือหา แนวทาง/มาตรการดาเนนิ การ และนาไปสู่การวางแผนงานโครงการดาเนนิ การร่วมกันในพนื้ ท่ี กิจกรรมที่ใชใ้ น การดาเนนิ การไดแ้ ก่ 1) ประชมุ พฒั นาเพ่ือสรา้ งการมีส่วนร่วมในการวางแผนดาเนินงาน 2) ตดิ ตามการดาเนนิ งานตามแผนท่ีได้จากการประชมุ 3) ประชุมสรุปและแลกเปลยี่ นผลการดาเนินงานเพ่อื ขับเคล่ือนให้เกิดความตอ่ เนื่อง เทคนิค แนวทางการตดิ ตามความกา้ วหนา้ การตดิ ตามประเมนิ ผล 1) กาหนดบทบาทหน้าท่แี ละกจิ กรรมตามแผนงานโครงการท่ีได้จากการประชมุ ให้ชดั เจน 2) ระบุระยะเวลาดาเนนิ งานและตดิ ตามทแี่ น่ชัด 3) มีรปู แบบ/ขับเคล่อื นแบบคณะกรรมการในการดาเนนิ งานและตดิ ตาม 4) มีรายงานการสอบสวนโรคกรณเี กิดการระบาด 5) มีสรปุ ผลการดาเนนิ งานทเี่ ปน็ รูปธรรม เครือ่ งมอื ที่เปน็ ประโยชนใ์ นการสนับสนุนงาน • สือ่ เอกสาร คู่มอื และแนวทางการดาเนินงาน • เผยแพร่ผลงานในเวทีสมั มนาวิชาการ • โลร่ างวลั เชดิ ชูเกยี รติ โจทย์ท่ีใชด้ าเนนิ การในกระบวนการกลุ่มเพื่อระดมความคิดเห็นร่วมกนั 1) ให้วิเคราะห์สภาพปัจจุบันท่ีเป็นอยู่จริงของชุมชน/หมู่บ้าน/ศพด./โรงเรียน/วัด/ความเป็นอยู่/ พฤติกรรม/การดารงชีพ/สถานะทางสุขภาพ/สังคม/เศรษฐกิจ และปัจจัยด้านต่างๆที่ส่งผลต่อการเกิด โรคตดิ ตอ่ ทางอาหารและนา้ (โดยวาดเป็นรปู ภาพ/สญั ลกั ษณ์/อกั ษรฯ) 38 Package ต้นแบบการขับเคลอื่ นกลไกปอ้ งกนั ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครอื ข่ายพัฒนาคณุ ภาพชีวิตระดบั อ�ำ เภอ สำ�นักงานป้องกนั ควบคุมโรคท่ี 8 จังหวดั อดุ รธานี
2) ความคาดหวงั ทีอ่ ยากจะเหน็ /อยากใหเ้ ปน็ /อยากให้เกดิ ข้นึ กับชมุ ชน/หมู่บา้ น/ศพด./โรงเรียน/วดั / พฤติกรรม/การดารงชีพ/สถานะทางสุขภาพ/สังคม/เศรษฐกิจและปัจจัยด้านต่างๆ (โดยวาดเป็นรูปภาพ/ สญั ลักษณ์/อักษรฯ) 3) ใหว้ ิเคราะหห์ าแนวทางท่คี วรจะดาเนนิ การเพ่อื แกป้ ัญหาโรคตดิ ต่อทางอาหารและนา้ ให้บรรลุ ตามที่วาดหวังไว้ (เขียนเป็นขอ้ ๆโดยยงั ไมต่ อ้ งคานงึ วา่ จะทาได้/ทาไม่ได้/ใครเป็นคนทา) 4) นาทางเลอื กมาวางแผนงานโครงการสูก่ ารปฏิบตั ริ ว่ มกันเพ่อื แกป้ ญั หา/พัฒนาให้ดยี งิ่ ขึ้น 5) กาหนดแนวทาง/วิธีการ ช่วงเวลาที่จะติดตามประเมินผลร่วมกัน รวมท้ังการสรุปผลและ แลกเปล่ียนการดาเนินงาน สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ท่ี กลมุ่ โรคติดต่อ สานักงานป้องกนั ควบคุมโรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี 042 – 295 717 @Contact us กลุ่มโรคตดิ ต่อ สคร.8 อดุ รธานี 39Package ต้นแบบการขับเคลอ่ื นกลไกปอ้ งกันควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครือข่ายพฒั นาคุณภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
40 Package ตน้ แบบการขบั เคล่อื นกลไกป้องกันควบคุมโรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ข่ายพฒั นาคุณภาพชีวติ ระดับอ�ำ เภอ สำ�นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวดั อดุ รธานี
การจัดการภาวะฉกุ เฉนิ ทางสาธารณสุข โดยใชก้ ลไกระบกบาบรญั จดัชกาากราภรเาหวตะุกฉาุกรเฉณนิ ์ แทลางะสศานู ธยาป์ รฏณบิ สตั ขุ กิ ารภาวะฉกุ เฉนิ ((IInnโcดciยiddใeeชnn้กccลeeไกCCรooะmบmบmmบaญัannชddาSกSyาysรstเteหemตmุกา&&รณEEmm์ แeลerะrggศeeนูnnยcc์ปyyฏOOิบppตั eกิerrาaaรttภiiooาnวnsะCฉCeกุ enเnฉttนิeerr)) (Incidence Command System & Emergency Operation Center) สาธารณภยั สาธารณพภรัยะราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 ได้ระบุความหมายของ สาธารณภัย หมายถึงพอรัคะครภี าัยชบวาัญตญภัยติปอ้อุทงกกภันัยแภลัยะแบลร้งรเโทราคสระาบธารดณในภมัยนุษพย.ศ์ โ.รค25ระ5บ0าไดดส้รัตะวบ์ ุคโรวคารมะหบมาดายสขัตอว์นง้าสกาาธราระณบภาัดย ขหอมงาศยัตถรึงพู อืชคั คตีภลอัยดวจานตภภยั ัยออนื่ ุทๆกอภันัยมภีผัยลแกลระง้ ทโบรคตร่อะสบาาธดาใรนณมชนนุษไยม์ ่วโร่าคเกริดะจบากดธสรตั รวม์ ชโราคตริ มะบีผทู้าดาสใหัตเ้วก์นดิ ้าขึ้นกาอรุบระัตบเิ หาตดุ หขอรืองศเหัตตรอุูพื่นชใตดลซองึ่ ดกจอ่ นใหภเ้ัยกอิด่ืนอๆนั ตอรนั ามยีผแลกก่ชรีวะิตทรบา่ งตกอ่ าสยาขธอางรปณรชะนชาไชมนว่ ่หาเรกอื ิดคจวาากมธเรสรยี มหชาายตแิ กมท่ีผู้ทรัพาใยห์ส้เินกขดิ อขงึ้นปอรบุะชัตาเิ หชนตุ หรือขเหอตงุอรฐั่ืนใแดลซะใ่งึ หก้ห่อใมหาเ้ยกคิดวอาันมตรรวามยถแงึ กภ่ชยั ีวทติ ารง่าองากกาายศขแอลงะปกราะรชกา่อชวนินหารศือกครรวมามเสียหายแก่ทรัพยส์ ินของประชาชน ตหารรอื าขงทอ่ีง1ร9ฐั รแะลดะบั ใคหว้หามมรานุ ยขคอวงาสมาธราวรมณถภงึ ัยภแัยลทะาผงบู้ อญั ากชาากศาแรลเหะตกุกาารรกณ่อ์ วนิ าศกรรม ตารราะงทด่ีับ19 ระดบั ความรุนของสาธราารยณลภะัยเอแยี ลดะผคู้บวญั ามชารกนุ าแรเรหงตุการณ์ ผบู้ ญั ชาการเหตุการณ์ ระรดะบั ดทบั ี่ 1 สาธารณภัยที่รเกาิดยลขะึ้นเทอีย่ัวดไปคหวารมือรมนุ ีขแนรางดเล็ก ท้องถิ่น • ผู้อผาบู้นญัวยชกาากราทรอ้ เหงถตนิ่ ุการณ์ ระดับที่ 1 สสาามธารรถณจภัดกัยาทรี่เไกดิดโ้ ดขยึ้นตทน่ัวเอไปง หรือมีขนาดเล็ก ท้องถ่ิน • ผู้อานวยการรทะอ้ ดงบัถ่ินอาเภอ ระดับที่ 2 สามธารถณจภัดักยาขรนไดาดโ้ ดกยลตานงเซอ่ึงเกินขีดความสามารถของ • ผอู้ านวยการระดบั จองัาหเภวอัด ทสา้อธงาถริ่นณตภ้อัยงขอนาศาัดยกกาลราชง่วซย่ึงเหกิลนือขจีดาคกวทา้อมงสถา่ินมขา้ารงถเขคีอยงง • ผู้อานวยการรกะรดงุ เบั ทจพังมหหวาัดนคร ระดบั ท่ี 2 ทแล้อะงหถิ่น่วตย้องางนอทาศเ่ี กัยย่ี กวาขรอ้ ชง่วในยจเหงั หลือวดัจากท้องถ่ินข้างเคียง ระดับที่ 3 สแลาธะาหรนณว่ ภยงัยารนะทดเ่ีับกใีย่ หวญข่ท้องี่สใ่งนผจลงั กหรวะดั ทบรุนแรงกว้างขวาง • ผอู้ านวยการกรงุ เทพมหานคร ระดบั ที่ 3 • ผอู้ านวยการกลาง สหารธือาสราณธภารัยณระภดัยับใหทญ่ีจา่ทเี่สป่ง็นผตล้อกงรอะาทศบัยรผุนู้เแชรี่ยงวกชวา้าญงขหวราือง • ผู้อบาั ญนวชยกาากรากรลาปง้ อ งกั น แ ล ะ ระดับที่ 4 อหุปรือกสราณธ์าพริเณศษภัยเปท็นี่จสาาเธปา็นรตณ้อภงอัยาขศนัยาผดู้เใชห่ียญวช่ทาี่มญีพห้ืนรทือี่ • บผู้รบรั ญเทาชสาากธาารรณปภ้ อยั แงหกง่ั นชาแตลิ ะ อเสุปยี กหหราาณยยเ์ปพเปน็ิเ็นศบษบรเิรวเิเณปว็นณกวส้าางธขาวกราวณง้าตภงอ้ ขัยงวรขาะนงดาตมด้อคใวงหราญมะชด่ท่วมี่มยคีพเหวื้นาลทมือ่ี • บหรือรเผทูไ้ าดส้ราบั ธมาอรบณหภมยั าแยหง่ ชาติ เจชสาว่ ยีกยหทเหาุกยลภเือปาจค็นาสบก่วทรนเิุกวรภณาชากคกวสา้าร่วงนขภรวาาาคชงเตกอ้อากรงชรนภะาดคมเคอวกาชมนช่วยเหลือ จสากธาทรุกณภภาคัยสทว่ีมนขี รนาาชดกใาหรญภ่ทา่ีมคีผเอลกชระนทบร้ายแรงอยา่ งย่ิง • นหารยอื กผร้ไู ดัฐ้รมับนมตอรบี หมาย • ระดบั ที่ 4 เสปา็นธาสราณธาภรยั ณทภม่ี ัยขี ขนนาดาดใหใหญญ่ท่มี่มาผี เลปก็นรพะิทเศบษร้าทยี่มแีผรลงอกยรา่ะงทยบิ่ง • นรอางยนการยัฐกมรนัฐตมรนี ตรี รเปา้ ็ยนแสรางธอายรา่ณงภยง่ิัยตข่อนชาวี ดติ ใหทญรพั่มยาเส์ ปิน็นแพลิเศะษขวทญั ี่มกีผาลลกังใรจะขทอบง ปรา้ รยะแชรางชอนยา่ทงั้งยปิ่งตระ่อเชทีวศติ หทรรพัือเยป์ส็นิ สแถลาะนขกวาญั รกณา์ฉลุงักใเจฉขินอทง่ี • รองนายกรัฐมนตรี ปบัญระชชาากชานรปท้อ้ังปงกรันะแเทลศะบหรรรือเทเปา็นสาสธถาารนณกภาัยรแณห์ฉ่งุกชเาฉตินิไทม่ี่ บสาัญมชาารกถทารี่จปะ้อคงวกบันคแุมลสะถบานรกรเาทราณสร์ าะธงาับรภณัยภไวัย้ไแดห้ ่งชาติไม่ สามารถท่ีจะควบคมุ สถานการณ์ระงบั ภัยไวไ้ ด้ 41Package ตน้ แบบการขับเคลือ่ นกลไกป้องกนั ควบคมุ โรคและภยั สุขภาพ เครอื ขา่ ยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตระดับอ�ำ เภอ ส�ำ นกั งานป้องกนั ควบคุมโรคท่ี 8 จงั หวดั อุดรธานี
ภาวะฉกุ เฉินทางดา้ นสาธารณสุข (Public Health Emergency) ภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข” (Public Health Emergency) ถือเป็น “สาธารณภัย” ที่ก่อให้เกิด อันตรายต่อชีวิต สร้างความเสียหายแก่ทรัพย์สินของประชาชน และเกิดผลกระทบกับส่ิงแวดล้อม “ภาวะฉกุ เฉินทางสาธารณสขุ ” จงึ หมายถึง เหตุการณ์การเกิดโรคและภยั คุกคามสขุ ภาพ ซึ่งมลี ักษณะเขา้ ได้กบั เกณฑอ์ ย่างน้อย 2 ใน 4 ประการ ดังตอ่ ไปนี้ • ทาให้เกิดผลกระทบทางสขุ ภาพอยา่ งรุนแรง • เป็นเหตกุ ารณท์ ่ีผดิ ปกตหิ รอื ไม่เคยพบมาก่อน • มโี อกาสท่ีจะแพรไ่ ปสู่พื้นท่อี ื่น • ต้องจากัดการเคลอื่ นทข่ี องผู้คนหรอื สินค้า ระบบบัญชาการเหตกุ ารณ์ (Incidence Command System) ระบบบัญชาการเหตุการณ์ เป็นระบบที่ใช้ในการบริหารจัดการเพ่ือการสั่งการบังคับบัญชา สั่ง การควบคุม และประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานในสถานการณ์ท่ีจาเพาะ เป็นระบบท่ีปฏิบัติการเพื่อ ระดมทรัพยากรไปยังท่ีเกิดเหตุเพ่ือบริหารจัดการเหตุฉุกเฉินให้สามารถปกป้องชีวิต ทรัพย์สินและสิ่งแวดล้อม ได้อย่างบรรลเุ ป้าหมายและมีประสิทธภิ าพ โดยวัตถปุ ระสงคข์ องระบบบญั ชาการเหตุการณ์ คอื 1. เพ่ือใหม้ คี วามปลอดภัยทั้งผู้ปฏิบัติงานและผ้เู สย่ี งต่อภยั สุขภาพ 2. เพื่อหยุดยัง้ และ/หรือลดผลกระทบจากภาวะฉุกเฉินหรือสถานการณ์รุนแรงจากโรคและภัยสุขภาพ และเพ่ือใหเ้ หตุการณก์ ลบั ส่สู ภาวะปกติในระยะเวลาทส่ี ้ันทส่ี ดุ 3. เพ่ือระดมทรพั ยากร และบรหิ ารจดั การอย่างคุม้ ค่าและมีประสทิ ธภิ าพ โครงสรา้ งระบบบัญชาการณ์เหตุการณ์ ภาพท่ี 23 สถานการณท์ ่ีสามารถนาระบบบญั ชาการเหตกุ ารณ์มาใช้ได้ 42 Package ต้นแบบการขับเคลือ่ นกลไกป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครือขา่ ยพฒั นาคณุ ภาพชีวิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นกั งานป้องกันควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอดุ รธานี
การนาระบบบัญชาการเหตุการณ์มาใช้ในการจัดการภาวะฉุกเฉิน เน่ืองจากการปฏิบัติงานมีหลาย หน่วยงานเข้ามาเก่ียวข้อง จึงจาเป็นต้องมีผู้มีอานาจสั่งการ ในการบริหารจัดการโดยในที่น้ีเรียกว่า “ผู้บัญชาการเหตุการณ์” (Incidence Commander) และจะต้องมีกลุ่มบุคคลท่ีปฏิบัติงานในการสนับสนุน การดาเนินงานของผู้บัญชาการเหตุการณ์ รวมท้ังมีกลุ่มผู้ปฏิบัติงานท่ีต้องออกปฏิบัติงานในพ้ืนที่ กลุ่มผู้ปฏิบัติงานด้านข้อมูลข่าวสาร การวางแผน และกลุ่มปฏิบัติงานด้านการสนับสนุน โดยผู้ที่ปฏิบัติงานใน โครงสรา้ งระบบบญั ชาการเหตุการณ์นจี้ ะต้องรบั คาสัง่ จากผ้บู ญั ชาการเหตกุ ารณ์ ผบู้ ญั ชาการเหตกุ ารณ์ กลุม่ ภารกจิ สื่อสาร / โฆษก กลุม่ ภารกจิ ความปลอดภยั กลมุ่ ภารกจิ ประสานงาน เลขานกุ าร กล่มุ ภารกิจ กลมุ่ ภารกจิ แผนงาน กล่มุ ภารกิจสารองวสั ดุ กล่มุ ภารกจิ บรหิ าร ปฏบิ ตั ิการ (ขอ้ มลู / อุปกรณ์และเวชภัณฑ์ / การเงนิ ยทุ ธศาสตร์) ภาพที่ 24 ตัวอย่างโครงสร้างระบบบัญชาการเหตุการณ์ จากภาพโครงสร้างของระบบบญั ชาการเหตุการณ์ข้างต้น จะแบ่งบทบาทหน้าท่เี ป็น 3 กลุ่มหลัก ไดแ้ ก่ ผู้บัญชาการเหตุการณ์ กลุ่มสนับสนุนผู้บัญชาการณ์เหตุการณ์ และกลุ่มภารกิจปฏิบัติการ ซึ่งเป็นการจัด โครงสร้างตามทฤษฎี แต่ในการปฏิบัติงานในสถานการณ์จริง หน่วยงานสามารถเพ่ิมกลุ่มภารกิจ หรือลด กลุ่มภารกิจให้เหมาะสมกับสถานการณ์แต่ละอย่างท่ีเกิดข้ึนได้ ซ่ึงเป็นหลักการหนึ่งของระบบบัญชาการ เหตุการณ์ คอื โครงสรา้ งต้องมีความยืดหยุ่นในการปฏิบตั งิ านได้ ศูนย์ปฏบิ ัติการภาวะฉกุ เฉนิ (Emergency Operation Center) ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน เป็นสถานที่หน่ึงท่ีกาหนดขึ้นมาให้เป็นศูนย์กลางในการปฏิบัติงานภาวะ ฉุกเฉินที่เกิดข้ึน โดยใช้ระบบบัญชาการณ์เหตุการณ์ (Incidence Command System) เป็นกลไกหลักใน 43Package ตน้ แบบการขับเคล่อื นกลไกป้องกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ข่ายพัฒนาคุณภาพชวี ติ ระดบั อำ�เภอ สำ�นักงานปอ้ งกนั ควบคุมโรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน เป็นสถานท่ีหน่ึงที่กาหนดขึ้นมาให้เป็นศูนย์กลางในการปฏิบัติงานภาวะ ฉุกเฉินท่ีเกิดข้ึน โดยใช้ระบบบัญชาการณ์เหตุการณ์ (Incidence Command System) เป็นกลไกหลักใน การดาเนินงาน เพราะฉะนั้น ศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินจะมีบุคลากรท่ีปฏิบัติงานในศูนย์อยู่จานวนมาก โดยอาจมาจากหลายกลุ่มงาน หรือหลายหน่วยงานแตกต่างกันไปตามความรุนแรงของสถานการณ์ โดยศูนย์ ปฏบิ ตั ิการภาวะฉุกเฉิน จะมีการดาเนินงาน (Activate) ขน้ึ เม่ือเขา้ เกณฑ์ดังนี้ 1. เหตุการณ์ที่เกิดข้ึน เข้าเกณฑ์ภาวะฉุกเฉินทางด้านสาธารณสุข (2 ใน 4 ประการ) เช่น กรณีพบ ผ้ปู ว่ ยโรคไข้หวัดนก กรณีพบการระบาดของโรคไขเ้ ลือดออก กรณอี ุทกภัย / วาตภัย เป็นต้น 2. เป็นนโยบายในระดับกระทรวง หรือหน่วยงาน เช่น กรณีเปิดศูนย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉินเพ่ือ รองรับเหตกุ ารณอ์ บุ ตั เิ หตุจากการจราจรในชว่ งเทศกาลปใี หม่ และสงกรานต์ เปน็ ตน้ Staff (บคุ ลากร) • การพฒั นาผู้บญั ชาการณเ์ หตกุ ารณ์ ในระบบงาน • การพฒั นาองค์ความรู้ของบุคลากร เชน่ การสอบสวนโรค / การจดั การภยั พบิ ตั ิ / การบรหิ ารจัดการงบประมาณ / การใช้เทคโนโลยี Stuff (วสั ดุ อุปกรณ์) • การจัดสถานทจ่ี ัดตังศูนยป์ ฏิบัติการ • การจดั หาวัสดุอปุ กรณ์ทจ่ี าเป็น เชน่ คอมพิวเตอร์ วสั ดุอปุ กรณ์สือ่ สาร / วสั ดอุ ุปกรณ์ตอบโตภ้ าวะฉุกเฉนิ ดา้ นต่างๆ System (ระบบการปฏบิ ัติงาน) • การจัดตังคณะทางานดา้ นตา่ งๆ ตามกลมุ่ ภารกจิ • ระบบการปฏบิ ตั ิงาน แผนงานต่างๆ ตามเหตุการณ์ท่เี กิดขนึ • ระบบการสง่ ต่อรายงานข้อมลู • ระบบการสง่ กาลงั บารงุ / สง่ วสั ดุอปุ กรณ์ • ระบบการสอื่ สาร การประสานงาน ภาพท่ี 25 การดาเนินงานจัดตง้ั ศนู ย์ปฏิบัตกิ ารภาวะฉุกเฉนิ 3 องคป์ ระกอบ (3S) 44 Package ตน้ แบบการขบั เคล่อื นกลไกป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครอื ข่ายพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอดุ รธานี
ขันตอนการปฏิบตั งิ าน แนวทาง / เอกสารที่เกย่ี วข้อง จดุ เร่ิมต้น ➢ การติดตามประเมินสถานการณ์ที่เก่ียวข้อง ด าเนิ น ก ารโด ย ก ลุ่ ม ภ ารกิ จ ห รือบุ ค ค ล ที่ ติดตามเฝ้าระวังแนวโน้มทีจ่ ะเกดิ ภาวะฉกุ เฉนิ รับผิดชอบระบบเฝ้าระวังข้อมูล โดยมีการ วิ เค ร า ะ ห์ ข้ อ มู ล เพ่ื อ พิ จ าร ณ า ว่ า เห ตุ ก า ร ณ์ ท่ี จดั ประชมุ ประเมินสถานการณ์ และรายงาน เกิดข้ึนเป็นภาวะฉุกเฉิน หรือเป็นข้อส่ังการตาม ผบู้ ญั ชาการเหตกุ ารณ์ นโยบายท่เี ข้าเกณฑเ์ ปิดศนู ย์ EOC หรือไม่ ➢ เอ ก ส า ร ที่ เก่ี ย ว ข้ อ ง ได้ แ ก่ ส รุ ป ร า ย งา น สถานการณ์ รายงานการวิเคราะห์ความเส่ียง เป็นตน้ พจิ ารณาขอ้ มลู ทีไ่ ดร้ ับ เพ่ือเปดิ ศนู ย์ ปฏบิ ัตกิ ารภาวะฉุกเฉนิ เปดิ ศนู ย์ ไมเ่ ข้าขา่ ย ➢ ในกรณีพจิ ารณาแล้วเข้าเกณฑก์ ารเปดิ ศนู ย์ EOC ภาวะฉกุ เฉนิ ก่ อน ก ารจัด ตั้ งศู น ย์ EOC จ ะต้ องก าห น ด EOC วัตถุประสงค์ว่าจะดาเนินการในด้านใดบ้าง และ ดาเนนิ งาน ดาเนนิ การเพ่ืออะไร ตามปกติ ➢ หลังจากได้วัตถุประสงค์แล้ว ให้กาหนดกลุ่ม ประชุมคณะทางานตามคาสง่ั ตรวจสอบความ ภารกิจท่ีเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานเพ่ือตอบ พรอ้ มของทรัพยากร วัตถุประสงค์ หลังจากนั้นจัดทาเป็นโครงสร้าง ตามระบบบัญชาการเหตุการณ์ ประสานหน่วยงานทเี่ กยี่ วข้อง ➢ เม่ือมีโครงสรา้ งศูนย์ EOC และมีบุคลากรแล้วส่ิง สาคัญที่สุดคือการประชุมคณะทางานเพื่อทา ความเข้าใจในหน้าที่ และรูปแบบการดาเนินงาน พร้อมทั้งจดั ทาแผนการปฏบิ ัตงิ านทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง 1 ภาพท่ี 26 แผนผงั ขน้ั ขตนัอตนอกนากราเปรปดิ ศฏูนบิ ยตั ป์ ิงฏานบิ ตั ิการภาวะฉุกเฉนิ เอกสารที่เก่ียวข้อง 45Package ตน้ แบบการขับเคล่อื นกลไกปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภัยสขุ ภาพ เครือขา่ ยพัฒนาคุณภาพชวี ติ ระดบั อำ�เภอ ส�ำ นกั งานป้องกันควบคมุ โรคท่ี 8 จงั หวดั อุดรธานี
ขนั ตอนการปฏบิ ัติงาน แนวทาง / เอกสารท่ีเกยี่ วขอ้ ง - แผนตอบโต้ภาวะฉกุ เฉนิ จุด1เร่ิมตน้ ➢- กากราตริจดัดตทาามแปผรนะขเอมงินบสปถราะนมกาณารชณ่วง์ทกี่เากร่ียตวอขบ้อโตง้ ตตอดิ บตโาตม้สเฝถ้าารนตะกอวาบังรแโณตนฉ์ภ้วุกโานเวฉม้ะินฉทกุจ่ีแเะลฉเะนิกทิดบภทาววะนฉแกุ ผเนฉนิ ด าภเานวิะนฉกุ เาฉรินโด ย ก ลุ่ ม ภ ารกิ จ ห รือบุ ค ค ล ที่ จดั ประชุมประเมนิ สถานการณ์ และรายงาน - รับกผาิรดเชตอรียบมรดะ้าบนบเวเฝช้าภรัณะฑวัง์ วขัส้อดมุอูลุปโกดรยณม์ ีแกลาะร ผ้บู ัญชาการเหตกุ ารณ์ วิเสคารราเคะมหชี ์ขว่ ้องกมาูลรเตพอ่ือบพโติจ้ภาารวณะฉาุกวเ่าฉเนิ หตุการณ์ท่ี ติดตามประเมินสถานการณ์ - เกกิดาขรึ้นเเฝป้า็นรภะาววังะปฉุ้กอเงฉกินันหครวือบเปค็นุมขโ้อรคส่ังกแาลระตภาัมย นโสยขุ บภาายพทชี่เขว่ ้างกเกาณรตฑอ์เบปโิดตศ้ภูนายว์ ะEฉOุกCเฉหนิ รือไม่ ➢- เอกการสสา่ือรสทาี่รเแกล่ี ยะวปขร้ อะชงาไสดัม้ แพกัน่ ธส์ ใรนุ ปช่วรงาตยองบาโนต้ สถภานวะกฉากุรเณฉิน์ รายงานการวิเคราะห์ความเส่ียง - เปเ็นกตณ้นฑ์การประเมนิ สถานการณ์ รภวาบรรกวิจมตขา่ ้องๆมูลปแพผฏลจิเลิบหาะกตัรตเรพกิณาาุกราอื่ยาารดเขงรปภา้อาณิดาเมนวนศ์ลูะในูินหทฉยง่ไี้ผกุ ์าดู้เบน้รฉบัญัจนิ าชกากกลารุ่ม เปดิ ศนู ย์ พจิ ารณาสถานการณ์ ไม่เขา้ ข่าย ➢ ในกรณีพจิ ารณาแลว้ เข้าเกณฑ์การเปดิ ศนู ย์ EOC และให้ข้อเสนอแนะ ภาวะฉกุ เฉิน ก่ อน ก ารจัด ต้ั งศู น ย์ EOC จ ะต้ องก าห น ด EOC วัตถุประสงค์ว่าจะดาเนินการในด้านใดบ้าง และ ดาเนนิ งาน ดาเนนิ การเพ่อื อะไร ตามปกติ ➢ หลังจากได้วัตถุประสงค์แล้ว ให้กาหนดกลุ่ม สถานการณ์ ภารกิจที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานเพื่อตอบ ยงั ไมป่ กติ วัตถุประสงค์ หลังจากนั้นจัดทาเป็นโครงสร้าง ตามระบบบัญชาการเหตุการณ์ ประชุมคณะทางานตามคาสั่ง ตรวจสอบความ เสนอผบู้ ัญพชรา้อกมารขเอหงตทุกราัพรยณา์ปกิดร EOC ➢ เมื่อมีโครงสร้างศูนย์ EOC และมีบุคลากรแล้วส่ิง สาคัญท่ีสุดคือการประชุมคณะทางานเพื่อทา สง่ มอบงาน และสัง่ ปิด EOC ความเข้าใจในหน้าท่ี และรูปแบบการดาเนินงาน ประสานหน่วยงานท่เี กี่ยวข้อง พรอ้ มท้งั จดั ทาแผนการปฏิบตั งิ านที่เกยี่ วข้อง จุดส้ินสดุ ภาพท่ี 26 แผนผงั ขั้นตอน การเปดิ ศนู ยป์ ฏิบตั ิการภาวะฉุกเฉนิ (ตอ่ ) 46 Package ต้นแบบการขับเคลือ่ นกลไกปอ้ งกันควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ขา่ ยพฒั นาคุณภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
ภาพ ่ที 27 ตัวอ ่ยางกลุ่มภาร ิกจใน ูศนย์ป ิฏบัติการภาวะฉุกเ ิฉน ตามโครงส ้รางระบบ ับญ 47Package ต้นแบบการขับเคลอ่ื นกลไกป้องกนั ควบคุมโรคและภัยสขุ ภาพ เครอื ขา่ ยพฒั นาคุณภาพชีวิตระดับอ�ำ เภอ สำ�นกั งานป้องกันควบคุมโรคท่ี 8 จงั หวัดอุดรธานี
ญชาการเหตกุ ารณ์ พรอ้ มบทบาทหนา้ ท่ี
ความเชอ่ื มโยงระหว่าง EOC จงั หวดั (เขตเมอื ง) และ EOC พืนที่ โดยปกติแล้ว ในกรณีที่เกิดเหตุการณ์สาธารณภัย หรือหตุการภาวะฉุกเฉินขนาดเล็ก ท่ีอยู่ในระดับ ท้องถิ่นนั้นๆรับมือได้เอง ผู้มีอานาจสั่งการ หรือผู้บัญชาการณ์เหตุการณ์จะเป็นผู้บริหารในพื้นที่น้ันๆ และ อาจจะเป็นผู้บริหารของหน่วยงานย่อยในพื้นที่ซ่ึงได้รับการมอบหมาย เช่น ในกรณีเกิดการระบาดของโรคติด เช้ือไวรัสซิกา ในพื้นที่อาเภอแห่งหน่ึง ผู้บัญชาการเหตุการณ์อาจจะเป็นนายอาเภอ ซึ่งเป็นผู้สั่งการหลัก และ จะมีหลายหน่วยงานเข้าไปเก่ียวข้อง ซึ่งแต่ละหน่วยงานจะรับคาส่ังจากนายอาเภอ และไปปฏิบัติตามใน บทบาทหน้าที่ทีต่ นเองเก่ยี วขอ้ ง ในรูปแบบตา่ งๆ หรือ นายอาเภออาจมอบอานาจให้สาธารณสขุ อาเภอ ซ่งึ เป็น ผดู้ แู ลด้านโรคติดตอ่ เป็นผบู้ ญั ชาการเหตกุ ารณใ์ นเหตุการณท์ ี่เกดิ ขน้ึ ก็สามารถทาได้ ในกรณีที่เกดิ เหตกุ ารณ์สาธารณภัย หรือภาวะฉุกเฉินในระดับท่ที ้องถิ่น หรอื พนื้ ท่ีไมส่ ามารถจัดการได้ ผู้ท่ีจะเข้ามาดาเนินการเป็นผู้บัญชาการเหตุการณ์คือผู้บริหารในระดับจังหวัด เช่น ผู้ว่าราชการจังหวัด จะมี หน่วยงานในระดับจังหวัดหลายหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องเข้ามาร่วมปฏิบัติการในศูนย์ ซ่ึงเป็นการบัญชาการณ์ ระดับจังหวัด โดยผู้บริหารหน่วยงานในระดับพ้ืนท่ีจะร่วมอยู่ในคณ ะทางานด้วยเพ่ือรับคาส่ัง หรือข้อสั่งการ หลังจากน้ันผู้บัญชาการเหตุการณ์ในระดับพ้ืนท่ีจะนาข้อส่ังการมาปฏิบัติซ่ึงอาจใช้วิธีการเปิด ศูนย์ปฏิบัตกิ ารฉุกเฉนิ ในระดับท้องถิ่นอีกหน่ึงศูนยเ์ พือ่ ปฏิบัติตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย ทั้งนี้ท้ังศูนยป์ ฏิบัติ การภาวะฉุกเฉนิ ของจังหวัด และศูนยป์ ฏิบัตกิ ารภาวะฉุกเฉินของทอ้ งถน่ิ จะตอ้ งมกี ลุ่มภารกิจที่ประสานงานกัน ทั้งด้านการบริหารจัดการ และส่ิงสาคัญที่สุดมนการปฏิบัติงานอีกอย่างหนึ่งคือ การประสานงานด้านข้อมูล ขา่ วสารการดาเนนิ งาน ภาพท่ี 28 ความเชอ่ื มโยงระหว่าง EOC จังหวดั (เขตเมือง) และ EOC พน้ื ที่ 48 Package ตน้ แบบการขบั เคลอื่ นกลไกป้องกนั ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครอื ข่ายพฒั นาคุณภาพชีวติ ระดบั อำ�เภอ สำ�นกั งานป้องกันควบคุมโรคที่ 8 จังหวดั อดุ รธานี
เอกสารและคู่มอื การดาเนนิ งานที่เกยี่ วข้อง กรอบแนวทางการพฒั นาศนู ย์ปฏิบัติการภาวะฉุกเฉิน และระบบบญั ชาการเหตุการณใ์ นภาวะฉุกเฉิน ทางสาธารณสขุ กรมควบคุมโรค พ.ศ. 2559 - 2564 Download : คมู่ ือระบบบญั ชาการเหตุการณ์ทางด้านการแพทย์ และสาธารณสขุ สาหรับการจัดการสาธารณภัย/ภัยพิบตั ิ Download : ภาพท่ี 29 เอกสารคมู่ อื การดาเนนิ งานทเี่ กย่ี วข้อง สอบถามข้อมลู เพ่ิมเตมิ ได้ที่ กลุม่ ปฏบิ ตั ิการควบคุมโรคและตอบโตภ้ าวะฉุกเฉนิ ทางดา้ นสาธารณสุข สานกั งานป้องกนั ควบคุมโรคท่ี 8 จงั หวัดอุดรธานี @Contact us 042 – 295 717 กล่มุ ปฏิบัตกิ ารควบคุมโรคและตอบโต้ภาวะฉุกเฉนิ ทางดา้ นสาธารณสุข สคร.8 อดุ รธานี 49Package ตน้ แบบการขบั เคลอื่ นกลไกปอ้ งกันควบคุมโรคและภยั สุขภาพ เครือขา่ ยพฒั นาคุณภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นกั งานป้องกันควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
50 Package ตน้ แบบการขบั เคล่อื นกลไกป้องกันควบคุมโรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ข่ายพฒั นาคุณภาพชีวติ ระดับอ�ำ เภอ สำ�นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวดั อดุ รธานี
การวิเคราะหข์ อ้ มูลทางระบาดวิทยา การศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา เป็นการศึกษาเกี่ยวกับการกระจายของโรคในกลุ่มประชากร โดยแปลผลข้อมูลพ้ืนฐานของสุขภาพ โรค การตาย ออกมาอย่างเป็นระบบ และเป็นเหตุเป็นผล เพ่ือประเมิน แนวโน้มของภาวะสุขภาพ เปรียบเทียบกันภายในและระหว่างประเทศ เป็นพ้ืนฐานสาหรับการวางแ ผน การจัดหาบริการทางสาธารณสุข สามารถบ่งช้ีปัญหาหรือต้ังสมมติฐาน นาไปสู่การศึกษาระบาดวิทยาเชิง วเิ คราะห์ การหาแนวทางในการป้องกันควบคุมโรคนั้น ต้องทราบก่อนว่าโรคหรือภัยสุขภาพนั้นๆ มีลักษณะ อย่างไร คาถามท่ีต้องมีมาเสมอ คือ เกิดอะไร เกิดกับใคร เกิดที่ไหน เกิดเมื่อไหร่ และอย่างไร จากน้ันค่อยหา วธิ ีการจัดการกับโรคหรือภยั สุขภาพตอ่ ไป ดังน้ัน การศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา จึงเป็นการพยายามที่จะอธิบายปัญ หาให้ชัด ในด้านสาธารณสุขท่ีเก่ียวกับการเกิดและการกระจายของโรคในแง่ของบุคคล เวลา และสถานท่ี โดยมุ่งหวังท่ี จะทราบสาเหตุและการแพร่กระจายของโรคในประชากร เพ่ือนาไปสู่การควบคุมปอ้ งกันโรคและภัยสขุ ภาพให้ เหมาะสมตอ่ บรบิ ทของพน้ื ทท่ี งั้ ในพื้นท่ีเขตเมือง และไมใ่ ชเ่ ขตเมอื งไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพ บคุ คล (Person) ตัวแปรเกี่ยวกับบุคคลมีหลากหลายตัวแปร แต่ในทางปฏิบัตินั้นขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ และ แหลง่ ขอ้ มูลในแต่ละการศึกษานัน้ ๆ ส่วนใหญ่ในทางระบาดวิทยาจะกล่าวถึงตัวแปร อายุ เพศ อาชีพ เชื้อชาติ ฐานะทางสงั คม และสถานะการสมรส (demographic variables) โดยมีรายละเอยี ดดังตอ่ ไปนี้ 1. อายุ (age) เป็นตัวแปรท่ีสาคัญท่ีสุด มีอัตราป่วย อัตราตายในหลายๆโรคที่เก่ียวกับอายุ เช่น เด็กเล็กและคนชรา มักป่วยด้วยโรคติดเช้ือระบบทางเดินหายใจได้บ่อยกว่าคนหนุ่มสาว หรือโอกาสการเป็นโรคมะเร็ง เช่น โรคมะเรง็ ปอด มะเร็งตับ สงู ขนึ้ ตามอายุทเ่ี พมิ่ ข้นึ หรอื เด็กป่วยเปน็ โรคหดั ได้งา่ ยกว่าผู้ใหญ่ เป็นต้น นอกจากอายุจะเกี่ยวข้องกับการเจ็บป่วยแล้ว ยังเก่ียวข้องกับความรุนแรง (severity) ตัวอย่างเช่น เด็กและคนชรา เป็นโรคติดเช้ือ Pneumococcosis หรือ Salmonellosis จะมีอาการรุนแรงมากกว่า คนหน่มุ สาว เปน็ ตน้ อายุ สัมพันธ์กบั การเกิดโรคไร้เชื้อหรือโรคไม่ติดตอ่ เช่น วยั หนุ่มสาวจะเสยี ชีวิตหรือไดร้ ับการบาดเจ็บ จากสาเหตุของอุบัติเหตทุ างถนนมากกว่าคนวยั อ่ืน เป็นต้น ตัวอยา่ งการนาเสนอ ตัวแปรอายุ ตาราง 1 ตัวแปร (one-variable table) ตารางที่แสดงค่าหรือแจกแจงความถี่ครั้งละ 1 ตัวแปร ในเวลาเดียวกัน 51Package ต้นแบบการขบั เคลื่อนกลไกปอ้ งกนั ควบคุมโรคและภยั สุขภาพ เครอื ขา่ ยพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำ�เภอ ส�ำ นกั งานป้องกนั ควบคุมโรคที่ 8 จงั หวดั อดุ รธานี
ตารางท่ี 20 จานวนและรอ้ ยละผปู้ ว่ ยโรคคอตบี แยกกลมุ่ อายุ กลุ่มอายุ จานวน ร้อยละ รอ้ ยละสะสม 0-5 14 23 23 6-11 24 40 63 12-20 13 22 85 มากกวา่ 21 9 15 100 รวม 60 100 - ตาราง 2 ตัวแปร (two-variable table) ตารางที่แสดงค่าหรือแจกแจงความถ่ีครั้งละ 2 ตัวแปร ในเวลาเดยี วกัน ตารางที่ 21 จานวนและร้อยละผ้ปู ่วยโรคคอตีบแยกตามกลุม่ อายแุ ละเพศ กลมุ่ อายุ จานวน (รอ้ ยละ) ชาย หญิง 0-5 8 (27) 6 (20) 6-11 12 (40) 12 (40) 12-20 6 (20) 7 (23) มากกว่า 21 4 (13) 5 (17) รวม 30 (100) 30 (100) ตัวอย่างตาราง 3 ตัวแปร (three-variable table) ตารางท่ีแสดงค่าหรือแจกแจงความถี่คร้ังละ 3 ตวั แปร ในเวลาเดียวกัน ตารางท่ี 22 จานวนผู้ป่วยโรคคอตีบแยกตามกลุ่มอายุ เพศ และเชื้อชาติ จานวน (รอ้ ยละ) กลุ่มอายุ ชาย หญิง ไทย ต่างชาติ ไทย ตา่ งชาติ 0-5 3 5 3 3 6-11 4 8 5 7 12-20 4 2 2 5 มากกว่า 21 1 3 23 รวม 12 18 12 18 52 Package ต้นแบบการขบั เคลอ่ื นกลไกป้องกนั ควบคมุ โรคและภัยสขุ ภาพ เครือขา่ ยพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ระดบั อ�ำ เภอ สำ�นกั งานป้องกนั ควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอดุ รธานี
ตวั อยา่ ง การแจกแจงความถี่ของขอ้ มลู ครั้งละ 1 ตวั แปร อตั ร8าปว่ ย/แสน 6 4 2 0 65 +กลุ่มอายุ (ปี) 0 - 4 5 - 9 10 - 14 15 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 64 ภาพท่ี 30 จานวนผู้ปว่ ยโรคไขห้ วดั ใหญแ่ ยกตามกลมุ่ อายุ จังหวัดหนองคาย พ.ศ.2561 (จานวนผูป้ ่วย 3,740 ราย) ทม่ี า: สานักงานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวดั อดุ รธานี กรมควบคมุ โรค ตัวอย่าง แผนภูมิแสดงความถี่ย่อยตามค่าของตัวแปรท่ี 1 (ตัวแปรหลัก) และค่าตัวแปรที่ 2 (ตัวแปรรอง) ในเวลาเดยี วกนั เชน่ ตัวแปรหลัก คอื กลุ่มอายุ ตัวแปรรอง คอื เพศ 30.00 25.00 25.00 25.00 20.00 17.86 21.4230.00 ร้อยละ 15.00 15.00 10.00 10.71 ชาย 15.00 7.14 7.14 3.57 5.00 หญงิ 10.00 5.00 3.57 5.00 3.575.00 0.00 0.00 0 - 4 5 - 9 10 - 14 15 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 54 55 - 64 65 + กลุ่มอายุ (ปี) ภาพท่ี 31 ร้อยละของผู้ป่วยโรคไขห้ วัดใหญ่แยกตามกลมุ่ อายแุ ละเพศ จงั หวดั หนองคาย พ.ศ.2561 (จานวนผูป้ ว่ ย 3,740ราย) ทีม่ า: สานักงานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอุดรธานี กรมควบคมุ โรค 2. เพศ (sex) เพศ เป็นตัวแปรที่สัมพันธ์กับการเกิดโรค ท้ังโรคติดเชื้อและโรคไร้เชอื้ อาจเน่ืองจากเร่ืองของฮอร์โมน สภาพแวดลอ้ ม และนิสัย บางโรคอัตราป่วยจะสูงในเพศหญงิ บางโรคอัตราตายจะสูงนเพศชาย เช่น การศึกษา 53Package ตน้ แบบการขับเคล่อื นกลไกปอ้ งกนั ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครอื ขา่ ยพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ ระดบั อำ�เภอ ส�ำ นักงานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอุดรธานี
ของ Eaton และ Kessler ในปี ค.ศ.1981 พบว่า อัตราโรคซึมเศร้าพบในเพศหญิงเป็น 2 เท่าของผู้ชาย และ อัตราการพยายามฆา่ ตัวตายในเพศหญงิ สูงกว่าในผู้ชาย 3. เช้อื ชาติ (race) ส่วนใหญ่ ตัวแปรเชื้อชาติมักจะใช้อธิบายการอพยพย้ายถ่ินของชนชาติต่างๆ ไปอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ ต่างจากเดขมิ องซEึ่งaมtักoจnะแสลัมะพKนัesธsก์ leับrกในารปปี ค่ว.ศย.ก1า9ร8ต1าพยบวเช่า่นอัตพรบาโผรคู้ปซว่ ึมยเโศรรค้าพลบเี จในียเนพแศนหรญ์ใิงนเปช็นาว2ตเ่าทง่าชขาอตงผมิ ู้ชาากยกแวล่าะคนไทย กเกลิดบั โพรบควม4่าะตอ.รตั่าเฐนุ่รงราจ็างลนากกูกกาะรหเรทส3ดะพล.่วิมาเยานเพงชาซนใสยือ้า่ึหงนงัาชมะญคมน้ัาักอ่ฆตมจมตาิา่ะีอ(ัวหต(rสแSaัตัวัมาcปoตรพรeราcาม)ันยเกiชaธีใอาื้นอlก์ ัตรชเับsพเราtกกศตaาาิดหิมสtรโuญปักูงรs่วจิงใค)ยสะนลกูงใคชกดา้วอรนลา่ตธงญใิาบนยซ่ีาปผย่ึงเชูุ้่นชกบา่นทาย่งรบี่อพออาบพศกผยู้ปัถยพว่ึงยใยปน้าโยัจปรถคจริ่นลัยะขีเทจเอทียางนงชศดแนญน้าชน่ีรปา์ใตสุ่นนิต่งิช่าแแางววตๆตด่เ่าไลมงปอ้ช่ืออมาอยตู่ใพิมนายสก่ิงพกแวมว่าดาคลอน้อยไมทู่อทยเ่ีมริกา โดเกยิดทโรั่วคไมปะมเรัก็งจกะรคะเาพนาึงะถอึงาห3ารเมรื่ีออัตงใรหาสญูง่ๆในคคนือญอี่ปิทุ่นธทิพ่ีอลาศคัยวในาปมรมะั่นเทคศงญแี่ปลุ่นะอแตา่นเมา่ือจอพซย่ึงพมมักาจอะยเู่ อปเ็นมรไิกปาในทาง เดียวกัน ทกล้ังบั 3พบเรว่าือรงุน่ ลตูกัวหแลปานรนทัน้ ่ีนมาอี มตั ราาใกชา้มรีเหกลิดโารยคตลดัวลแงปซร่ึงบเช่งบ่นอกอถางึ ชปีพัจจัยกทาารงศดึกา้ นษสา่งิ แสวดถลาอ้นมที่อยู่อาศัย รายได้ และ ลกั ษณะการใช้ชวี 4ิต. เฐปานน็ ะตทน้ างสังคม (Social status) ขปอัจงจตัยนเรเอื่อองลเงาดนเกั ทีงย้อษินวิเณยชกแก่นะันลกวโอ้วทาคา่ดาร้ัยงวทยใดทาชิเ3ัง้วชั่มช้วม่ยนเไีวยรปีเปติ ่ืรอคามัญ่ืองกวเักปางจหตจ็นมกนัวะายตาแคเาน้ รรมปากื่อไนีผรจปงึงทนลเถใี่นลตชึงมาี้ย่อี้ผบ3มงกลราปเตาใิกรชา่อร่ือาก้มกเงรขเาีใหทลห้ารลเีย้ถญ่ีนขางึงย้่้อาๆทบถตยคึง้อรัวกบือิแกงวรสปาอิ่กาารริทาคทแรธเชัญทิาพร่นงางลมงกจอากคาูงกาาวรใรชกาจแแีพมวจพพมา่ะกทท่ันเายขยคร์ด้ง์าดศ้วหึก้วแยษยาลเหบะาเหตอรสุผตาิกถลนุผาาหาลนรจลทหทาซี่อยาล่ึงๆยงามกู่อยักปาาๆจรศระะัยแปเกปพารร็นราะทไยกนปยไอาดใ์เนรพก้ แทจ่ือนลาาสกอะงุขกภจาาพก 5ป. ัจอจาัยชเรพี ื่อง(Oเงินccแuล้วpaยtังiมoีเnร่ือ)งการไปใช้บริการท่ีน้อยกว่า แรงจูงใจจะเข้าหาบริการทางการแพทย์เพ่ือสุขภาพ เวขลองาตในเชอ่วงนงช้อยีวกิตวขา่ อดงว้คยนปสญั ่วหนาเใรห่อื ญงเ่ลน้ยี น้ั งขป้นึากอเยล้ียู่กงับทก้อางสราทคาญั งมาานกกดวัง่านน้ั การป่วยตายในหลายๆ โรค จึงมักจะมี ความสัมพันธ์กับก5.าอราปชรีพะก(Oอcบcuอpาaชtีiพonห) รือเกิดจากการประกอบอาชีพ อิทธิพลท่ีมีผลต่อการเกิดโรคมีมากมาย เเกชชาน่่นรปคอรรุะณู กสหกเคอาชาธวภบ่นราาูอมปมรอาิรสณุสะชณัมกสีพเาพหวอขุรันลภบเเธาชูเอมคใ์กป่นาินมับสช็นชีกีพคาต่วเารงนสน้รเเชชคีปงยวี่นามริตงนะีขคเกฝกอนสอุ่่องนีงยบคาสงนนอกรฝากส้าลชุ่่อ่นวงี่ิพนนสหกรใรหหา้ลหืองรญ่ินหืรอค่นรืเอนหก้ันอื คิดงรขคืาอจวนึ้นนาคาองกาเวยมหนกาู่กเาเมมับคหรเือกมปรคางืีอยรรรมะงียดทมกีโดาอจีโองอจกาบากานากอากสาสกกดชเเาังาสสีพนรร่ียีย่ ท้ันองทงตกิาทตา่อางธ่องรากิพาปกนาลนร่วาทเเยรกปตี่มเเดิ็นกปาีผอยิดตล็นุบใ้นตอนัตต่อบุหิเ้ตนหกัตลัวาตาิเรอมุตหยเยาักๆวตก่าิดอมุโกงโรยขวราค่าคอ่กาอมจงกงาโีึมงขวชรมา่าอีพคักกออจงจมาื่นโะาาชรกมๆยีพคี จอ่นืากๆ ตเัวชอ่นยคา่ รงู กสาาธรานรณาเสสขุ นเอป็นตตัวน้ แปรอาชีพ ใช้แผนภตูมัวิแอทยง่าง(กcาhรนarาtเส) นใอชตน้ ัวาแเปสรนออาขชีพ้อมูลของตัวแปรจัดกล่มุ (เช่น เช้ือชาติ อาชพี ) หรือตัวแปรที่ไม่ได้ เป็นคา่ ต่อเนื่องเปน็ คทห่าาตรอ่,ใตชเานร้แว่ือผจทงนหาภร,ตมู า0คิแร%ปวรทจู0ระ%่งมง(อc20ืน่ค%h%ปรๆูa0ระ%rมเtลง)อ2้ีย0น่ื%ง%ๆสใชตั เวลน้ ์ยี้0าง%นสเกัตั0สบว%์นวอนชปไอักาม0ก1บชข%่ท1ควีพ้อร%อรชปไ/าามอมก1ใบชท่นง1คพีลูร%ร/าอขใบนงอเงก1ตบ0ษเ%ก1คุตวั บ0ษลรแ%ุคตาลรปการรกร0บัสรร%0จบัสาจ%าธจา้ัดธ1า้าง1างกร2,ร2ก,ขณก%ขณ%ลรา้ร้าสรสรรรมุ่ 11มมขุาขุา%%ชกชกกร(กรเาาชรร่น เชื้อชาติ ออาาชชีพีพอพาิเ)ศชษีพหรอื ตัวแปรทีไ่ มไ่ ด้ 0% 0% พิเศษ0% 0% คา้2คข%าา้2ยข%าย งานงบาน้านบ้าน 1%1% นกั เรียนน6ัก1เร%ียน 61% ภาพท่ี 32 ร้อยละของผู้ป่วยโรคไขห้ วดั ใหญแ่ ยกตามอาชพี จงั หวัดหนองคาย พ.ศ.2561 (จานวนผูป้ ่วย 3,740 ราย) ภาพท่ี 32 ทร้อมี่ าย:ละสขาอนงกั ผงาปู้ น่วปย้อโงรกคนั ไคขว้หบวคดัมุ ใโรหคญท่ี่แ8ยจกงั ตหาวมดั ออุดารชธพี านจี กังรหมวคัดวหบคนุมอโงรคคาย พ.ศ.2561 (จานวนผปู้ ว่ ย 3,740 ราย) ทีม่ า: สานกั งานปอ้ งกันควบคุมโรคท่ี 8 จังหวดั อดุ รธานี กรมควบคุมโรค 54 Package ต้นแบบการขับเคลือ่ นกลไกป้องกนั ควบคมุ โรคและภยั สุขภาพ เครือขา่ ยพฒั นาคณุ ภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ สำ�นกั งานป้องกนั ควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี
6. ตวั แปรอน่ื ๆ 6.1 กลุ่มเลือด บางรายงานพบว่าโรคบางโรคสัมพันธ์กับกลุ่มเลือด เช่น sickle cell trait นั้น มโี อกาสเสย่ี งต่อโรคมาลาเรียชนิด plasmodium falciparum ลดลง 6.2 พันธุกรรม โรคที่เกิดจากความผิดปกติในพันธุกรรม หรือเกิดข้ึนในโครโมโซม ซึ่งสามารถ ถ่ายทอดภายในครอบครัวจากรุ่นสู่รุ่นได้ และก่อให้เกิดความผิดปกติต้ังแต่กาเนิด ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษา ให้หายได้ ทาได้เพียงรักษาตามอาการและติดตามผลเป็นระยะเท่าน้ัน เช่น โรคถุงน้าในไต โรคเม็ดเลือดแดง รูปเคยี ว โรคซีสตกิ ไฟโบรซสี โรคประสาทชักกระตกุ โรคธาลสั ซีเมีย โรคฮโี มฟเี ลยี ดาวน์ซนิ โดรม โรคตาบอดสี 6.3 โรคประจาตัว หมายถึง โรคเร้ือรังท่ีผู้ป่วยเจ็บป่วยอยู่แล้ว เช่น โรคเบาหวาน โรคความดัน โลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง โรคอ้วน แล้วตอ่ มา ผู้ป่วยเกิดเจ็บป่วยด้วยโรคอืน่ ๆหรือที่เรียกว่าโรคในปัจจุบัน เชน่ ผู้ป่วยโรคมะเรง็ (โรคปจั จุบนั ) ท่ีมโี รคประจาตวั (โรคพ้ืนเดิม/โรคเบือ้ งหลัง) คอื โรคเบาหวาน เปน็ ต้น สถานท่ี (Place) 1. สถานท่ีทแี่ บง่ ตามธรรมชาติ การจะเข้าใจการเกิดโรคได้ดีน้ัน มักจะแบ่งสถานที่ออกตามลักษณะภูมิประเทศมากกว่าเขต การปกครอง เนื่องจากสภาวะส่ิงแวดล้อม ดินฟ้าอากาศ อุณหภูมิ ความช้ืน ฤดูกาล แหล่งน้า แร่ธาตุ ฯลฯ มีผลต่อเช้ือโรค หรือสภาวะที่ก่อให้เกิดโรค นอกจากน้ีลักษณะทางธรรมชาติ เช่น ภูเขา แม่น้ายังแบ่ง ชนเผ่าต่างๆ ออกจากกันด้วย เช่น โรคชิคุนกุนยา (Chikungunya) หรือโรคไข้ปวดข้อยุงลาย มักจะพบ ในบริเวณภาคใต้ ของผ้ปู ระกอบอาชีพสวนยางพารา มียุงลายสวนเป็นพาหะนาโรค โรคไข้มาลาเรีย มกั จะพบ ในบรเิ วณป่าเขา มียงุ กน้ ปล่องเปน็ พาหะนาโรค เป็นตน้ นอกจากโรคติดต่อแล้ว ตัวอย่างโรคไม่ติดต่อท่ีเห็นได้ชัด คือ มะเร็งผิวหนัง malignant melanoma ทเี่ กดิ มากในออสเตรเลีย หรอื แถบทางใตข้ องอเมริกาที่มีแสงแดดมาก 2. สถานทแี่ บง่ ตามเขตการปกครองหรอื การเมอื ง ปัจจัยทางการปกครองหรือการเมือง ส่งผลให้มีการพัฒนาหรือการเก็บข้อมูลทางสุขภาพ การสารวจต่างๆ แตกต่างกนั ไป หรือมีผลต่อการแพรพ่ ันธขุ์ องพาหะนาโรค เช่น เขตเทศบาลหรือเทศบาลนคร (เขตเมือง) หรือนอกเทศบาล (ชนบท) มีผลต่อการแพร่พันธุ์ของยุงและแมลงวันที่เป็นพาหะนาโรคต่างๆ เช่น ไข้เลือดออก โรคชิคุนกุนยา ไข้มาลาเรีย อุจจาระร่วง และอาหารเป็นพิษ เป็นต้น ท้ังนี้ กรณีของ โรคไม่ตดิ ตอ่ เช่น อุบตั ิเหตุทางถนน มักจะพบอตั ราการบาดเจ็บและเสียชวี ิตสูงในพืน้ ที่เขตเมอื ง เปน็ ต้น ก า ร ศึ ก ษ า ปั จ จั ย ด้ า น ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม มี ค ว า ม ส า คั ญ ม า ก ใน ก า ร ศึ ก ษ า ร ะ บ า ด วิ ท ย า เชิ ง พ ร ร ณ น า การวิเคราะห์การกระจายของผู้ป่วยในแผนท่ีจะช่วยให้ในการสืบค้นและตั้งสมมติ ฐานของการเกิดโรคได้เป็น อย่างดี เหมือนท่ี John snow (บิดาแห่งระบาดวิทยา) ได้แสดงไว้ชัดเจนถึงเรื่องการเกิดโรคอหิวาต์และ แหล่งน้าที่มีเช้ือโรคท่ีเป็นสาเหตุ ในการแจกแจงผู้ป่วยลงในแผนที่ ซึ่งอาจแจกแจงตามที่อยู่ สถานท่ีทางาน สถานที่จัดงานเล้ยี ง แยก ทางโคง้ ของถนน ขึน้ อย่กู บั ลักษณะของโรคหรือภยั สุขภาพนนั้ ๆ 55Package ตน้ แบบการขบั เคลื่อนกลไกปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ข่ายพัฒนาคุณภาพชวี ิตระดบั อำ�เภอ ส�ำ นักงานป้องกนั ควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอดุ รธานี
บางคร้ัง การแจกแจงแนวโน้มของอัตราป่วยหรืออัตราตายของโรคตามลักษณะในเขตเมือง และ ชนบทจะชว่ ยไดม้ าก เพราะอัตราป่วยบางโรคมีผลมาจากความแออดั มลพิษทางอากาศ หรือการอพยพยา้ ยถิ่น เขา้ มาในเขตเมือง เปน็ ต้น 3. การอพยพย้ายถ่ิน การอพยพย้ายถ่ิน เป็นการพยายามแยกปัจจัยทางพันธุกรรมออกจากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม โดย เปรยี บเทยี อัตราการเกดิ โรคและอัตราการตายในกลุ่มผู้ที่อพยพมาจากถน่ิ ใหมเ่ ทยี บกับกลมุ่ ผู้ทีย่ งั อยู่ในถิ่นเดมิ ตัวอยา่ งการนาเสนอ ตวั แปรสถานที่ Spot map แผนทแี่ สดงพกิ ัดทางภมู ิศาสตร์ ภาพที่ 33 แผนทแี่ สดงท่ีอยูข่ องผปู้ ่วยโรคไขเ้ ลือดออก แยกตาบล อาเภออากาศอานวย จงั หวัดสกลนคร พ.ศ.2558 (จานวนผูป้ ว่ ย 46 ราย) ท่ีมา: สานกั งานป้องกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จังหวดั อุดรธานี กรมควบคมุ โรค 2) แผนทแี่ สดงปริมาณ ความถ่ี หรอื สัดสว่ นของสิง่ ที่เราสนใจในแต่ละพื้นที่ ภาพที่ 34 แผนท่แี สดงอัตราปว่ ยโรคไขเ้ ลือดออกต่อประชากรแสนคน แยกรายอาเภอ เขตสขุ ภาพท่ี 8 พ.ศ.2561 (จานวนผู้ปว่ ย 2,239 ราย) ทม่ี า: สานกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอดุ รธานี กรมควบคมุ โรค 56 Package ต้นแบบการขับเคลอื่ นกลไกป้องกนั ควบคุมโรคและภยั สขุ ภาพ เครือขา่ ยพฒั นาคุณภาพชวี ิตระดับอ�ำ เภอ ส�ำ นักงานป้องกันควบคมุ โรคท่ี 8 จงั หวัดอดุ รธานี
เวลา (time) การศึกษาการเกิดโรคตามระยะเวลาถือเป็นส่ิงพ้ืนฐานทางระบาดวิทยา ซ่ึงนอกจากจะนาไปใช้ วางแผนทางด้านสาธารณสุขแล้วยังช่วยพยากรณ์โรคได้อีกด้วย ลักษณะของเวลาแบ่งออกเป็น 3 แบบใหญ่ๆ ดังน้ี 1) แนวโน้มระยะยาว (secular trends) หมายถงึ การเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลาในช่วงระยะเวลาทย่ี าวนาน เช่น ปี ศตวรรษ เป็นต้น การประเมินเรือ่ งการตาย พึงคานึงด้วยว่าอะไรมผี ลต่ออุบัติการณ์ของการเกดิ โรค อะไรท่ีมีผลต่อ การรอดชีวิต อัตราตายจะคู่ขนานไปกับอุบัติการณ์ของโรค ถ้าโรคน้ันเป็นแล้วตายอย่างรวดเร็ว และการตาย น้ันเกิดข้ึนหลงั จากวนิ ิจฉัยโรคไดไ้ ม่นานนกั เช่น มะเร็งตบั เปน็ ตน้ การเกิดโรคระยะยาวของอัตราป่วยและอัตราตายในบางโรค อาจเน่ืองมาจากการเปล่ียนแปลง ด้านความสนใจของแพทย์ วิธีการรายงานโรค และการสารวจสามะโนประชากรก็เป็นได้ ย่ิงสังเกตเห็นความ แตกต่างของแนวโน้มของโรคมากเท่าไหร่ โอกาสท่ีจะพบว่าไม่ใช่เร่ืองจริงยิ่งมากข้ึน ผลพวงอันหน่ึงของ แนวโน้มระยะยาวคือ การทม่ี ีผลของอายขุ องผปู้ ่วยทเ่ี ป็นโรคน้ันๆ ในช่วงระยะเวลาใดเวลาหนึง่ เข้ามาเกี่ยวขอ้ ง การวิเคราะหแ์ บบ birth cohorts จะช่วยให้เราเข้าใจโรคมากยง่ิ ขนึ้ 2) วัฏจักร (cyclic) หมายถึง การเกิดโรคท่ีเป็นวงจร อาจตามฤ ดูกาลในปีหน่ึงๆ (seasonal variation) หรือ ทกุ ๆ 2-3 ปี เปน็ ต้น ตวั อย่างเช่น ไขเ้ ลือดออกของไทยแตเ่ ดมิ จะมีการระบาดแบบปเี ว้น 2 ปี การวิเคราะห์การเกิดโรคท่ีมีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาลน้ัน มีประโยชน์มากในโรคท่ีมีแมลง เป็นพาหะนาโรค เน่ืองจากอุณหภูมิและความชื้นเป็นปัจจัยที่มีผลต่อการแพร่พันธ์ุและแพร่เช้ือโรค นอกจากน้ี seasonal variation ของโรคติดเช้ือยังสัมพันธ์กับกิจกรรมหรือการประกอบอาชีพของคนด้วย เช่น ช่วงฤดู หนาวของไทยมีอากาศหนาวเย็นมาก ทาให้คนอยู่ในบ้านมากกว่านอกบ้าน ทาให้แพร่เช้ือไข้หวัดได้ง่ายกว่า ฤดูกาลอน่ื ๆ โดยเฉพาะในเดก็ เล็ก การนาเสนอรูป (figure) สามารถนาเสนอข้อมูลด้วยรูปได้หลายลักษณะ โดยที่พบบ่อยในงานระบาด วิทยา ได้แก่ กราฟ (graph) ใช้นาเสนอข้อมูลของตวั แปรทเ่ี ป็นคา่ ตอ่ เนื่อง เช่น เวลา วันเรมิ่ ป่วย อายุ ฯลฯ - กราฟเส้น (line graph) เป็นการนาเสนอข้อมูลโดยใช้เส้นลากเชื่อมต่อจุดต่างๆ เพื่อแสดงให้เห็นถึง การเปล่ียนแปลงข้ึนลง (fluctuation) หรือแนวโน้ม (trend) ของความถี่ (จานวนหรืออัตรา) ตามช่วงเวลา หรืออายุที่เปลีย่ นแปลงไป (ตัวแปรเป็นตวั เลขทีเ่ ปน็ ค่าตอ่ เน่ือง) โดยแกนนอน (X) แสดงเวลาหรืออายุ เวลาที่รวบรวมข้อมูล เวลาท่ีรายงานข้อมูล ส่วนแกนตั้ง (Y) แสดงความถี่ จานวน อตั รา หรอื สัดส่วน ตวั อย่างการนาเสนอ กราฟเส้น 1 ตวั แปร 57Package ตน้ แบบการขบั เคลือ่ นกลไกปอ้ งกนั ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครือขา่ ยพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตระดบั อ�ำ เภอ สำ�นักงานป้องกันควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอุดรธานี
1) กราฟเส้น รายสัปดาห์ 8จ0านวนผู้ป่วย(ราย) 60 40 20 0 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 ภาพที่ 35 จานวนผปู้ ว่ ยโรคไข้หวดั ใหญ่ แยกตามสปั ดาห์เริ่มปว่ ย จงั หวดั หนองคาย พ.ศ.2561 สัปดาห์ (จานวนผปู้ ว่ ย 3,740 ราย) ทมี่ า: สานักงานป้องกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวัดอดุ รธานี กรมควบคุมโรค 2) กราฟเสน้ รายเดอื น ปี 40 30 20 10 0 Jan Jun Nov Apr Sep Feb Jul DecMay Oct Mar Aug Jan Jun Nov Apr Sep Feb Jul DecMay Oct Mar Aug Jan Jun Nov Apr Sep ปี50 ปี51 ปี52 ปี53 ปี54 ป5ี 5 ปี56 ปี57 ปี58 ปี59 ปี60 ปี61 ภาพที่ 36 จานวนผูป้ ่วยโรคไขเ้ ลอื ดออก แยกตามเดอื นที่เร่มิ ป่วย อาเภอบา้ นดุง จงั หวัดอดุ รธานี พ.ศ.2550 - 2561 (จานวนผ้ปู ว่ ย 221 ราย) ท่มี า: สานักงานปอ้ งกันควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี กรมควบคุมโรค ตัวอย่างการนาเสนอ กราฟเสน้ แบบหลายตัวแปร ภาพที่ 37 อตั ราปว่ ยโรคไขเ้ ลือดออก เปรยี บเทยี บกบั อัตราป่วยตาย แยกตามปี พ.ศ.2549 – 2558 เขตสุขภาพที่ 1 ท่ีมา : สานักงานปอ้ งกนั ควบคุมโรคที่ 1 จงั หวดั เชียงใหม่ กรมควบคมุ โรค 58 Package ต้นแบบการขบั เคล่อื นกลไกปอ้ งกันควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ขา่ ยพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นักงานป้องกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
จานวน (ราย)211231212120468802406286420000000000000000000000000000000000000000000000 D.H.F. D.H.F.shock syndrome Dengue fever ป4ี 9 ป5ี 0 ป5ี 1 ป5ี 2 ป5ี 3 ปี ป5ี 4 ป5ี 5 ป5ี 6 ป5ี 7 ป5ี 8 ภาพท่ี 38 จานวนผู้ปว่ ยโรคไขเ้ ดงก่ี (DF) เปรียบเทียบกับโรคไขเ้ ลอื ดออก (DHF) และไขเ้ ลอื ดออกช็อก (DSS) แยกตาม ปี พ.ศ.2549 – 2558 เขตสขุ ภาพที่ 1 ท่ีมา: สานักงานป้องกนั ควบคมุ โรคท่ี 1 จงั หวัดเชียงใหม่ กรมควบคุมโรค 3) กลุ่มก้อนในชว่ งเวลาและสถานที่ (cluster in time and place) การท่ีมีกลุ่มโรคเกิดที่ใดท่ีหน่ึง เฉพาะเวลาใดเวลาหน่ึง กรณีนี้ค่อนข้างยากท่ีจะหาว่าปัจจัยใด เป็นสาเหตุของโรคน้ันๆ ในสถานท่ีและเวลาดังกล่าว อาทิเช่น การเกิดกอ้ นเนื้องอกในสมองของเด็กทอ่ี าศัยอยู่ ใกล้เสาส่งไฟฟ้าแรงสูง หรือการตายเฉียบพลันไม่ทราบสาเหตุในชาวจีนท่ียากจนซึ่งอาศัยอยู่บนภูเขาสูงเหนือ ระดับน้าทะเลราว 2,000 – 2,500 เมตร ในมณฑลยูนนาน ประเทศจีน ช่วงเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม ของทกุ ปี เป็นต้น สอบถามข้อมลู เพ่ิมเติมได้ที่ @Contact us กล่มุ ระบาดวิทยาและข่าวกรอง สานกั งานป้องกนั ควบคุมโรคท่ี 8 จังหวดั อดุ รธานี 042 – 295 717 กลมุ่ ระบาดวทิ ยาและข่าวกรอง สคร.8 อุดรธานี 59Package ตน้ แบบการขบั เคลอ่ื นกลไกปอ้ งกนั ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ เครอื ข่ายพัฒนาคณุ ภาพชีวิตระดบั อ�ำ เภอ ส�ำ นกั งานป้องกันควบคมุ โรคท่ี 8 จังหวัดอดุ รธานี
(รองปกหลัง) ทป่ี รึกษา นางสาวรพพี รรณ เดชพิชยั ผอู าํ นวยการสํานกั งานปอ งกันควบคุมโรคท่ี 8 จงั หวัดอุดรธานี นางศิมาลกั ษณ ดิถสี วสั ดิ์เวทย รองผูอาํ นวยการสํานกั งานปอ งกนั ควบคุมโรคที่ 8 จังหวัดอุดรธานี นายสิทธิพร นามมา นกั วชิ าการสาธารณสขุ ชาํ นาญการพิเศษ คณะผูจดั ทาํ นายไสว โพธิมล นักวชิ าการสาธารณสุขชาํ นาญการพเิ ศษ นายบุญเทยี น อาสารนิ ทร นักวชิ าการสาธารณสุขชาํ นาญการ นายวนั ชัย พรหมศรี นักสงั คมสงเคราะหช ํานาญการ นางสาวกานตญ าณี เกียรติพนมแพ นักวิชาการสาธารณสุขชาํ นาญการ นางสพุ ิชญน ันท อนวุ รรณ นักวชิ าการสาธารณสุขชํานาญการ นางสาววริ ลั พชั ร ดิษฐาพนั ธ นักวิชาการสาธารณสุขชาํ นาญการ นางสาวจฬุ ารตั น นามเพ็ง นักวิเคราะหน โยบายและแผนชํานาญการ นายจักรี ศรีแสง นกั วิชาการสาธารณสุขชํานาญการ นายกฤษณะ สกุ าวงค นกั วชิ าการสาธารณสุขชํานาญการ นายธวัชชยั รักษานนท นักวชิ าการสาธารณสุขชาํ นาญการ นายอดลุ ย ทองแกว นักจัดการงานทวั่ ไปชาํ นาญการ นายเกยี รตยิ ศ สวุ รรณพศิ ุทธ์ิ นติ กิ รปฏบิ ตั ิการ นายวรวัตต ชาญวิรัตน นักวชิ าการสาธารณสขุ ปฏบิ ตั ิการ นางสาวกติ ติยา พิมพาเรือ นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏิบัติการ นายทรงเกียรติ ยุระศรี นกั วชิ าการสาธารณสุข นางสาวจิตรลดา ออ นสรุ ะทมุ นักวชิ าการสาธารณสุขปฏิบัติการ นางสาวอจั ฉรา ทุเครอื นักวิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ัติการ นายจาํ รสั ทองคาํ นกั วิชาการสาธารณสขุ ปฏบิ ัติการ 60 Package ต้นแบบการขบั เคลอ่ื นกลไกปอ้ งกนั ควบคมุ โรคและภยั สขุ ภาพ เครอื ข่ายพฒั นาคณุ ภาพชีวิตระดบั อ�ำ เภอ สำ�นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคที่ 8 จงั หวดั อุดรธานี
Search
