ต้นสะแบง

ตน้ สะแบง จัดทำโดย นำงณฐั นธิ ิ อักษรวิทย์ ตำแหน่งครู กศน.ตำบลโนนข่ำ ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยอำเภอพล สำนกั งำนสง่ เสริมกำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัย จงั หวดั ขอนแก่น

ดอกสะแบง

ผลสะแบง

ช่ือสมนุ ไพร ยางกราด ชื่ออื่น ๆ กาด ยางสะแบง (นครราชสีมา) กราด ซาด (ภาค ตะวันออกเฉยี งเหนอื ) ชะแบง ตะแบง สะแบง ตรายด์ กร้าย (สรุ ินทร์) ยางกราด (สระบรุ ี) ลาง (ชลบุรี) เหยี งกราด (ราชบุรี เพชรบุรี) เหยี ง นา้ มนั (ราชบรุ ี) เหือง (ระยอง) ชอ่ื สำมัญ Hairy Keruing ชือ่ ทำงวิทยำศำสตร์ เตง็ รัง obtusifolius Teijsm.ex Miq ชอ่ื วงศ์ วงศ์ยางนา ชือ่ เรยี กอยำ่ งอืน่ สะแบง (อุตรดติ ถ์ตะวนั ออกเฉียงเหนือ) ตะแบง (ตะวนั ออกเฉียงเหนอื ) เหียงพลวงตาด (พลจนั ทบุรี) ซาด (ชัยภมู )ิ ; เหยี ง พลวงเหียงโยน (ประจวบคีรีขนั ธ์) เหง่ (นา่ น)

ลกั ษณะทำงพฤกษศำสตร์ ลักษณะ ไม้ต้นขนาดกลางถงึ ขนาดใหญส่ งู 20-30 เมตรผลัดใบเรือนยอดแผ่ กว้างเป็นพุ่มกลมลา้ ต้นเปลาตรงเปลือกหนาสนี ้าตาลปนเทาหนา 2-3 ซม แตกเป็นสะเก็ดและเป็นรอ่ งลกึ ยาวตาม ล้าต้นใบเดย่ี วเรยี งสลบั ใบรปู ไข่กว้าง 10-20 ซมยาว 15-25 ซมปลาย ใบมนโคนใบกว้างหรือหยักเวา้ เขา้ ผวิ ใบมขี นสากสเี ทาทงั 2 ดา้ นแผ่นใบหนา ขอบใบมีขนสนั นมุ่ เสน้ แขนง ใบขา้ งละ 9-14 เสน้ ก้านใบยาว 3-4 ซมมีขน แน่นดอกสีชมพอู อกรวมเป็นชอ่ สัน ๆ ตามซอกใบกลบี เลียงโคนเชือ่ มตดิ กัน ปลาย 5 แฉกยาวไม่เท่ากนั และมีสันหยกั เปน็ ลอนบรเิ วณโคนกลีบ กลีบดอก 5 กลีบโคนกลบี เกยซอ้ นเวียนเปน็ รูปกังหนั ดอกบานเตม็ ที่กวา้ ง 2.5-3.5 ซม ผลแห้งแบบมปี ีกคอ่ นขา้ งกลมมีกลบี คดพับไปมาตามยาวตัวผล 5 ครบี ปกี คู่ ยาวถึง 10 ซมเห็นเสน้ ตามยาว ปกี ชัดเพียง 1 เส้นมี 1 เมล็ดต่อผลระยะการ เป็นดอก – ผลดอก ธ.ค. – ก.พ. ผล ม.ี ค. – พ.ค.

กำรกระจำยพันธ์ุ กำรกระจำย ขนึ เปน็ กลุม่ บริเวณณดนิ ทรายเช่นปา่ เบญจพรรณปา่ เตง็ รังและ ป่าชายหาดทงั ในภาคเหนอื และภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคกลาง และภาคใตอ้ อกดอกเดอื นพฤศจิกายนถงึ เดือนมกราคมติดผลช่วง เดอื นธนั วาคมถงึ เดอื นมีนาคม

ประโยชน์ กำรใชป้ ระโยชน์ น้ามันจากต้นใช้ทา้ น้ามันใสแ่ ผลทา้ ไตท้ าไมย้ าเรือเครื่องจกั สาน ผลทา้ ไมป้ ระดับแห้งสแี ดงอยูไ่ ดน้ านถงึ 1 ปี สรรพคุณ ต้ารายาไทย เปลือก น้าต้มเปลือกใชท้ าถูนวด แก้ปวดขอ้ ยาง ไม้ ใสแ่ ผล รกั ษาแผล และโรคเรอื น กนิ แกโ้ รคหนองใน ใช้ยาเคร่อื งจกั สาน ทาไม้ อุดเร่ือรั่ว และผสมขีเล่ือยจดุ ไฟ หรอื ท้าไต้ ผล ใชท้ ้า เครือ่ งประดบั ดอกออ่ น รบั ประทานสดกบั น้าพรกิ ใบ ใชม้ งุ เถยี งนา หลังคาย้งุ ฉาง