ธ.ค.62 ต.รางบัว อ.จอมบึง จ.ราชบุรี

คำนำ ด้วย กศน.ตำบลรางบัว ได้ดำเนินการจัดทำภูมิปัญญาในท้องถิ่น ให้กับประชาชนในพื้นที่ตำบลรางบัว อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี เพื่อเพิ่มพูนความรู้ซึ่งความรู้และทักษะการในการดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สามารถเรียนรู้และฝึกฝนได้ทั้งจากการศึกษาด้วยตนเองและรับการถ่ายทอดจากคนอื่น การนำภูมิปัญญามา เผยแพร่เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้เพื่อเพิ่มอาชีพและประสบการณ์ให้กับตนเองและ ครอบครัว ใหม้ ีการเจรญิ เติบโตอย่างต่อเนื่องและเก้ือกูลในการผลติ ซง่ึ กนั และกนั โดยการใช้ ทรัพยากรท่ีมีอยู่ให้ เกิดประโยชน์และไม่มีสารพิษ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่างเหมาะสมเกิดประโยชน์สูงสุด มีความสมดุล ของ สภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่องและเกิดผลในการเพิ่มพูนความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร ธรรมชาติด้วย กศน. ตำบลรางบวั หวงั ว่าเอกสารเลม่ นค้ี งมปี ระโยชนต์ ่อผอู้ ่านและผ้ปู ฏบิ ัติงานตอ่ ไป กศน.ตำบลรางบัว ธนั วาคม 2562

สารบญั คำนำ หนา้ สารบัญ 1 5 กศน.ตำบลรางบัว 9 -ภมู ิปัญญา ผลติ ภัณฑจ์ ากเส้นพลาสตกิ : น.ส.ปรชิ าต เปียบญุ ชู -ภูมิปัญญา ผา้ จก : น.ส.สปุ ญั ญา จำปาทอง -ภมู ิปัญญา ด้านประเพณี : นายหอม พวงทอง คณะผจู้ ัดทำ

1 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มลู คลงั ปญั ญา-ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน ตำบล รางบัว อำเภอ จอมบึง จงั หวดั ราชบุรี ช่อื ภูมิปัญญา ผลติ ภัณฑจ์ ากเสน้ พลาสตกิ ขอ้ มูลพืน้ ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ /บุคคลคลังปญั ญา ชอื่ น.ส.ปรชิ าต นามสกลุ เปยี บญุ ชู วันเดอื นปีเกิด 1 เดือน.มษายน พ.ศ. 2531 ทอ่ี ยู่ปจั จุบัน (ทส่ี ามารถติดตอ่ ได)้ บ้านเลขท่ี 13/1 หม่ทู ี่ 9 ตำบลรางบัว อำเภอจอมบงึ จงั หวัดราชบรุ ี รหัสไปรณยี ์ 70150 โทรศัพท์ 090-4090116 Line ID 090-4090116 Facebook ปาริชาต เปยี บญุ ชู ความเปน็ มาของบคุ คลคลังภูมิปญั ญา คุณปาริชาต เปยี บุญชู คือผู้ทเ่ี รม่ิ เรียนรูด้ า้ นการสานผลิตภณั ฑ์จากเสน้ พลาสตกิ โดยการเรมิ่ เรียน จากกลุ่มอาชพี การจัดการเรยี นการสอนของ กศน. และได้นำมาเปน็ อาชีพเสรมิ เพือ่ สร้างรายได้ และได้ฝึกฝน จนเป็นวทิ ยากรผ้สู อน ด้านผลติ ภัณฑ์จากเสน้ พลาสตกิ เร่มิ จาก การสานตระกร้า การสานตระกรา้ แบบมโี ครง เหล็กการสานตะกร้าใส่ของ การสานแกว้ เยติ คุณปาริชาติ ไดน้ ำความรู้ดา้ นการสานเสน้ พลาสตกิ นำมา ประยุกต์ รปู แบบต่างๆ ท่นี ำมาใช้ในชวี ติ ประจำวนั เพ่ือส่งเสรมิ ด้านอาชีพ ส่งเสรมิ ความเขม้ แข็งให้แก่ เศรษฐกิจชมุ ชน สามารถสรา้ งรายได้ให้แก่ตนเอง ครอบครัวได้ จุดเด่นของภมู ิปัญญา -เป็นบุคคลทีส่ ามารถถ่ายทอดความรไู้ ด้ วัตถดุ ิบท่ีใช้ในการผลติ ทีเ่ กิดจากภูมปิ ญั ญาซ่งึ พื้นที่ อื่นไม่มี -การทำแก้มเยติ -การทำตระกร้าแฟนซี -การทำฝาชี รายละเอยี ดของภมู ิปัญญาท้องถน่ิ การสานเส้นพลาสติกเป็นอาชีพใหม่ท่ีสรา้ งรายได้ จากการเรียนรูแ้ ละนำมาปรบั รปู แบบให้สามารถ นำมาใช้ในชีวติ ประจำวนั ได้ ซึ่งมรี ปู แบบท่ีหลากหลาย ราคาทสี่ ามารถซื้อไดใ้ น ทุกเพศวัย ซึ่งเปน็ การลด รายจา่ ยและแกไ้ ขปัญหาการว่างงานสามารถสง่ เสริมดา้ นอาชีพ เพราะจะเปน็ การพฒั นาประชากรวัยแรงงาน และผ้สู งู อายุ สง่ เสริมความเขม้ แข็งใหแ้ ก่เศรษฐกจิ ชมุ ชน สามารถสรา้ งรายได้เปน็ อาชีพเสรมิ ขนาดเล็กได้ จงั เป็นทางเลอื กหนึง่ ในการประกอบอาชพี ในปัจจบุ นั ท่ีสามารถสร้างรายไดเ้ สริมและเปน็ การใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชน์

2 รปู แบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและสอ่ื อืน่ อยา่ งแพร่หลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จำนวน ครงั้ จำนวน คน มกี ารนำไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น การพัฒนาต่อยอดให้เป็นวฒั นธรรมคณุ ค่า (มูลคา่ ) ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ /นวัตกรรมทีค่ ดิ ค้นข้นึ มาใหม่ ภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ ด้ังเดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจาก ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ทไี่ ด้พฒั นาและตอ่ ยอด แบบเดิมคือ ด้านการสานตะกรา้ จากเส้นพลาสติกดว้ ยเสน้ พลาสติก การพฒั นาต่อยอดคือ มีการนำมาแปรรูปเปน็ ผลิตภณั ฑ์ท่ีหลากหลาย ตรงกบั ความต้องการ ของตลาด

3 ภาพภูมปิ ัญญา คุณปาริชาต เปยี บุญชู

4 ภาพผลติ ภณั ฑ์ ผลิตภัณฑ์แกว้ แยติ ตะกรา้ จากเส้นพลาสติก

5 แบบบนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญา-ภูมิปญั ญาท้องถิน่ ตำบลรางบัว อำเภอจอมบึง จังหวดั ราชบุรี ช่ือภูมปิ ัญญา ผ้าจก ขอ้ มูลพ้ืนฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ /บุคคลคลงั ปัญญา ชือ่ น.ส.สุปัญญา นามสกลุ จำปาทอง วันเดอื นปเี กดิ 31 เดอื น พฤษภาคม พ.ศ. 2528 ทอี่ ยปู่ ัจจุบนั (ทสี่ ามารถตดิ ตอ่ ได)้ บ้านเลขท่ี 142/1 หม่ทู ี่ 6 .ตำบล รางบวั อำเภอจอมบึง จงั หวัด ราชบุรี รหสั ไปรณยี ์ 70150 โทรศพั ท0์ 97-9487387 Line ID 097-9487387 Facebook ครอบครัวขด...ฟร้งุ ฟร้ิง ความเปน็ มาของภูมิปญั ญา คณุ สปุ ัญญา จำปาทอง คือผทู้ ่ีสบื สานภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ ดา้ นผ้าจก เรมิ่ ฝกึ ฝนการทอผา้ ตัง้ แต่อายุ 12 ปี จากการฝกึ ทอเพ่อื การเรียน เป็นการทอสร้างรายไดเ้ ปน็ อาชพี หลัก และเปน็ ผู้ที่ศกึ ษาทางด้าน การตลาดเพื่อที่จะจำหนา่ ยผา้ จกใหก้ บั สมาชิกในหมบู่ า้ น เช่น การออกรา้ น การหาตลาดนอกชุมชน และเปน็ ตวั แทนฝ่ายขาย สรา้ งรายได้ให้กบั ตวั เองและสมาชิกในชุมชน อีกทงั้ เป็นตวั แทนถ่ายทอดการทอผ้าจก ให้กับ นักเรยี นในโรงเรียนและผ้ทู ี่มีศึกษาดูงานศูนย์ทอผ้าจก เนื่องจากผา้ จกมีราคาแพง เราจึงคดิ ค้นดัดแปลงเปน็ ผลติ ภัณฑ์ใหม่ขนึ้ มาเพือ่ จำหน่ายเป็นของขวัญ ของฝากทร่ี าคาไม่แพงเกนิ ไป เช่น กระเปา๋ รองเทา้ ที่ใสโทรศพั ท์ ทใ่ี ส่กระดาษทิชชู และทอผ้าจกเป็นแถบ เล็ก ๆ เพ่อื ตกแตง่ ชุดเสื้อผา้ กางเกง แทนช้นิ งานใหญ่ ๆ เพ่อื งา่ ยสำหรบั การจำหน่ายและมีแรงท่จี ะซือ้ ได้ สำหรับผู้บรโิ ภค จดุ เด่นของภมู ิปัญญา -เปน็ บคุ คลทีสามารถถา่ ยทอดความรู้ได้ -เปน็ แหลง่ ศึกษาดงู านได้ วตั ถุดิบที่ใช้ประโยชนใ์ นผลิตภัณฑท์ เ่ี กิดจากภูมิปญั ญา ซง่ึ พน้ื ที่อ่นื ไม่มี -การย้อมสี -ลวดลาย -การทอ

6 รายละเอยี ดของภูมิปัญญาท้องถน่ิ -เปน็ การสบื ทอดการทอผา้ จก ซง่ึ เปน็ ลายผ้าทเ่ี ปน็ เอกลักษณข์ องคน ไท-ยวน ซึง่ ในสมัยโบราณจะทอ ใช้ภายในครวั เรอื น -มลี วดลายเปน็ เอกลักษณ์ของ ไท-ยวน รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ญั ญาท้องถิ่น ยงั ไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อนื่ อย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน ครั้ง จำนวน คน มกี ารนำไปใช้ อ่ืน ๆ (ระบุ) ลกั ษณะของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาต่อยอดให้เปน็ วฒั นธรรมคณุ ค่า (มูลคา่ ) ภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ /นวัตกรรมทคี่ ิดค้นข้นึ มาใหม่ ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ดั้งเดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจาก ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ ท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคือ การทอผ้าถุงซินซ่วิ ผ้าจก ผา้ ขาวมา้ แดง การพฒั นาต่อยอดคือ เนื่องจากผา้ จกมีราคาแพง เราจึงคิดคน้ ดดั แปลงเปน็ ผลติ ภณั ฑ์ใหม่ ข้ึนมาเพ่ือจำหน่ายเป็นของขวัญของฝากทรี่ าคาไม่แพงเกินไป เช่น กระเป๋า รองเทา้ ทใ่ี สโทรศพั ท์ ท่ีใสก่ ระดาษ ทชิ ชู และทอผ้าจกเปน็ แถบเล็ก ๆ เพอ่ื ตกแต่งชดุ เสอ้ื ผ้า กางเกง แทนชิ้นงานใหญ่ ๆ เพอื่ ง่ายสำหรบั การ จำหนา่ ยและมแี รงที่จะซ้อื ไดส้ ำหรบั ผูบ้ รโิ ภค

7 ภาพภมู ิปญั ญา คณุ สปุ ัญญา จาปาทอง

8 ภาพภมู ิปัญญา

9 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มูลคลงั ปญั ญา-ภูมิปญั ญาท้องถ่ิน ตำบลรางบวั อำเภอจอมบึง จงั หวัด ราชบรุ ี ชอ่ื ภมู ปิ ัญญา ด้านประเพณี ข้อมูลพ้นื ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ /บุคคลคลังปญั ญา ชื่อ นายหอม นามสกุล พวงทอง วนั เดอื นปีเกิด พ.ศ. 2482 ท่อี ย่ปู จั จุบัน บา้ นเลขที่ 69 หมทู่ ่ี 2 ตำบลรางบวั อำเภอจอมบึง จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรณยี ์ 70150 ความเป็นมาของภมู ิปญั ญา พ่อคุณหอม พวงทอง คือผูท้ ่ีสบื สานประเพณี วัฒนธรรมไทย แต่ไม่ได้ทำเป็นอาชีพหลกั ซงึ่ การที่ได้เขา้ มาทำในจดุ น้ี ของ พอ่ คณุ หอม พวงทองนัน้ สืบเนือ่ งมาจาก การดำเนนิ งานของหมู่บา้ นเกย่ี วกับ ประเพณตี ่าง ๆ ขาดแคลน ทำใหพ้ ่อคุณหอม พวงทอง ตัดสนิ ใจเรยี นรู้เกีย่ วกับงานประเพณีดา้ นต่าง ๆใน ชุมชน เชน่ การขึน้ บา้ นใหม่ , งานแตง่ , และงานศพ ซึง่ ในการสบื สานประเพณวี ัฒนธรรมในครั้ง พอ่ คุณหอม พวงทอง ไม่ได้คิดถงึ รายได้ ละไมไ่ ด้เรียกรอ้ งในการทำพิธใี ห้ แล้วแต่กำลังทรัพย์ของแตล่ ะ ครอบครวั บ้างครั้งกท็ ำให้โดยไม่คดิ ค่าใช้จ่าย เพราะถือว่าการทำงานพธิ ีกรรมาทางศาสนาและประเพณีเป็น การทำแล้วได้กศุ ล และเน้นว่าการทำพิธกี รรมทุกครั้งจะต้องทำแบบถูกต้อง ทส่ี ดุ จุดเด่นของภมู ปิ ัญญา -เปน็ บคุ คลท่สี ามารถถ่ายทอดความรไู้ ด้ วัตถดุ บิ ท่ใี ชป้ ระโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ เ่ี กดิ จากภมู ปิ ัญญา ซงึ่ พื้นท่ีอนื่ ไม่มี -รูปแบบการทำพธิ ี รายละเอยี ดของภูมิปัญญาท้องถน่ิ ผนู้ าดา้ น ประเพณีการขนึ้ บา้ นใหม่ , งานแตง่ , งานศพ ในชมุ ชนจะมีผทู้ ่สี บื ทอดประเพณีท่นี อ้ ยมาก โดยเฉพาะพธิ กี รรมดา้ นงานศพ ซ่งึ ผทู้ าพิธกี รรมทางดา้ นนตี้ อ้ งเป็นผทู้ ่จี ิตใจทด่ี ีงาม ทาแบบสะอาด ทาทกุ อยา่ งใหถ้ กู ตอ้ ง พิธีและตอ้ งดแู ลในทกุ ๆ ดา้ น และในชมุ ชนและสงั คมไทย กม็ ปี ระเพณีวฒั นธรรมตลอดเวลาทาให้ ผนู้ าดา้ นประเพณีมี ความสาคญั ต่อชมุ ชนและความเช่ือของคนในชมุ ชน และสงั คมไทยเป็นอยา่ งมาก การทางานดา้ นประเพณีนนั้ เป็นความ เช่ือของคนในชมุ ชนวา่ ตอ้ งทาใหด้ แี ละถกู ตอ้ งไมว่ า่ จะเป็นประเพณีดา้ นใดกต็ าม เพราะ การท่ที าถกู ตอ้ งตามประเพณี เช่น ประเพณีทาบญุ ขนึ้ บา้ นใหม่ ถา้ ทาถกู พิธี กจ็ ะทาใหเ้ ป็นบา้ นท่รี ม่ เยน็ ผอู้ ย่อู าศยั อยแู่ ลว้ ไมม่ ีปัญหา รา่ รวยทาอะไรกอ้ รุง่ เรือง

10 รายละเอยี ดของภูมปิ ัญญาท้องถ่นิ -รแู บบเปน็ การถา่ ยทอดความรสู้ ำหรับท่านทส่ี นใจ ด้านการใหค้ วามรฝู้ กึ ปฏิบัตใิ นพ้ืนท่ีจริงประโยชนท์ ่ี ไดจ้ ากภมู ิปัญญาคือสามารถนำไปปฏิบัติจริงได้ รปู แบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญาท้องถิน่ ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสื่ออ่ืนอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก จำนวน ครงั้ จำนวน คน มีการนำไปใช้ อน่ื ๆ (ระบ)ุ ลกั ษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพัฒนาตอ่ ยอดให้เปน็ วัฒนธรรมคณุ ค่า (มูลคา่ ) ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมทคี่ ดิ ค้นข้ึนมาใหม่ ภูมิปญั ญาท้องถิ่นด้ังเดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ทไ่ี ด้พฒั นาและต่อยอด แบบเดิมคือ การทำตามประเพณีแบบดั้งเดิม การพัฒนาต่อยอดคือ ยงั คงดำรงสืบสานตามประเพณีแบบดั้งเดมิ ตามกระบวนการตาม ศาสนาและวฒั นธรรม

11 ภาพภูมปิ ญั ญา พอ่ คณุ หอม พวงทอง

12 ภาพภูมปิ ัญญา ประเพณี แต่งงาน ประเพณีงานศพ

13 คณะผ้จู ัดทำ ทีป่ รกึ ษา นายนพรัตน์ แจง้ หมื่นไวย์ ผอู้ ำนวยการ กศน.อำเภอจอมบึง นางศนั สนุ ีย์ ศรีพรหมทอง ครูผ้ชู ว่ ย ร่าง/เรยี บเรียงและจัดพิมพ์ ศลิ ปชัย ครู กศน.ตำบลรางบวั นางสาวเพลินพิศ