ก.พ.63 ต.แก้มอ้น อ.จอมบึง จ.ราชบุรี

ก

2 คำนำ ด้วย กศน.ตำบลแก้มอ้น ได้ดำเนินกำรจัดทำภูมิปัญญำในท้องถ่ิน ให้กับประชำชนในพ้ืนที่ตำบล แก้มอ้น เพ่ือเพิ่มพูนควำมรู้ซึ่งควำมรู้และทักษะกำรในกำรดำเนินชีวิตแบบพอเพียง สำมำรถเรียนรู้และฝึกฝน ได้ท้ังจำกกำรศึกษำดว้ ยตนเองและรับกำรถำ่ ยทอดจำกคนอื่น กำรนำภูมิปญั ญำมำเผยแพร่เพื่อให้ประชำชนใน พ้ืนที่ได้นำไปใช้และเรียนรู้เพ่ือเพิ่มอำชีพและประสบกำรณ์ให้กับตนเองและครอบครัว ให้มีกำรเจริญเติบโต อย่ำงต่อเนื่องและเกื้อกูลในกำรผลิตซึง่ กันและกัน โดยกำรใช้ทรัพยำกรท่ีมีอยู่ให้เกิดประโยชน์และไม่มีสำรพษิ เช่น ดิน น้ำ แสงแดดอย่ำงเหมำะสมเกิดประโยชน์สูงสุด มีควำมสมดุล ของสภำพแวดล้อมอย่ำงต่อเนื่องและ เกิดผลในกำรเพ่ิมพูนควำมอุดมสมบูรณ์ของทรัพยำกร ธรรมชำติด้วย กศน.ตำบลแก้มอ้น ได้จัดทำรำยงำน รูปเล่มเพ่ือแสดงผลกำรจัดกิจกรรมให้ผู้ท่ีสนใจได้เห็นผลสัมฤทธ์ิอย่ำงชัดเจน และสำมำรถนำไปใช้ใน ชวี ิตประจำวันได้ กศน.ตำบลแก้มอ้น กุมภำพันธ์ 2562

สำรบัญ 3 คำนำ หน้ำ สำรบัญ กศน.ตำบลแกม้ อน้ 1 3 - คลังปญั ญำ กำรทำเหด็ ฟำง : คณุ อำรยี ์ อินทรโอสถ 5 - คลังปัญญำ กำรปลูกถัว่ ฝักยำว : คณุ สมชยั ยสสม้ 7 - คลังปญั ญำ กำรทำขนมไทย : คณุ กรรณิกำ สงิ หธ์ นวิศิษฎ์ คณะผูจ้ ดั ทำ

1 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มูลคลงั ปัญญำ-ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถน่ิ ตำบลแก้มอน้ อำเภอ จอมบงึ จงั หวัด รำชบุรี ชอื่ ภูมิปัญญำ กำรปลูกกระชำย ชือ่ นำงสำวอำรีย์ นำมสกุล อนิ ทรโอสถ วนั เดือนปเี กิด 6 ธนั วำคม 2518 ทีอ่ ยู่ปจั จบุ นั (ที่สำมำรถติดต่อได้) บำ้ นเลขที่ 60/2 หมู่ท่ี 14 ตำบล/แขวง แก้มอ้น อำเภอ/เขต จอมบึง จงั หวัด รำชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70150 .โทรศัพท์ 0822835422 Line ID 0822835422 ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปญั ญำ นำงสำวอำรีย์ อินทรโอสถ คือผู้ที่เรียนรู้จำกครอบครัวมีอำชีพด้ำนเกษตรกรรม ทำนำ ทำไร่ เล้ียงสัตว์โดยได้กำรเกษตรแบบทั่วไป ตำมฤดู กำรเกษตรท่ีขำดทุน และต้องคอย รำคำจำกพ่อค้ำคนกลำง รำยได้จำกพืช และผลผลิตเป็นรำยปีซึ่งไม่พอกับค่ำใช้จ่ำยท่ีต้องมีทุกวัน ประกอบกับนำงสำวอำรีย์ อินทร โอสถ จึงได้ให้ควำมสนใจในกำรมีควำมสนใจเก่ียวกับกำรปลูกกระชำย ได้ศึกษำหำควำมรู้เกี่ยวกับปลูก กระชำย ในพ้นื ท่ีของตนเอง ผสมผสำนกับกำรนำควำมรูท้ ไ่ี ด้จำกหน่วยงำนรฐั มำประยุกต์ใช้ในกำรพฒั นำ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญำ จุดเด่นของภูมิปญั ญำท้องถิน่ - เป็นสถำนท่ถี ่ำยทอดควำมรู้ - จุดเด่นของเกษตรกรรำยนี้คือ เพื่อให้ใช้แรงงำนในครอบครัวได้และเป็นรำยได้ทุกวัน จะเน้น ปลูกสวนป่ำและกำรปลูกกระชำย ท่ีไม่ต้องกำรกำรดูแลมำกนัก ส่วนน้ีจะเป็นรำยได้รำยเดือน และเนน้ กำรผลติ ในเชิงคณุ ภำพมำกกว่ำปรมิ ำณซึ่งเปน็ สิ่งที่ถกู ต้อง แตย่ งั เปน็ ท่นี ่ำเสียดำยท่ีทำง ผู้รับซื้อไม่ได้คิดรำคำของกระชำยในรำคำท่ีใช้ระบบเกษตรอินทรีย์ เพรำะผู้รับซ้ือไม่ได้เน้นท่ี เกษตรอินทรีย์ แต่ก็ยืนยันท่ีจะทำเป็นแปลงเกษตรอินทรีย์ เนื่องจำกควำมปลอดภัยในกำร ทำงำน - รูปแบบในกำรถ่ำยทอดควำมรู้ ฝึกปฏิบัติในพ้ืนที่จริงประโยชน์ที่ได้จำกภูมิปัญญำคือสำมำรถ นำไปปฏบิ ัติจรงิ ได้

2 ภำพภูมิปัญญำ นำยสรุ เดช นกขนุ ทอง แปลงกำรปลกู กระชำย

3 แบบบนั ทึกชุดขอ้ มูลคลังปัญญำ-ภูมิปญั ญำทอ้ งถนิ่ ตำบล แกม้ อน้ อำเภอ จอมบึง จังหวัด รำชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญำ กำรปลูกหน่อไม้ ชอ่ื นำยสมชยั นำมสกุล ยสส้ม วันเดอื นปีเกิด -- 2508 ท่อี ย่ปู ัจจบุ ัน (ท่ีสำมำรถติดต่อได้) บ้ำนเลขท่ี 23/1 หมู่ที่ 7 ตำบล/แขวง แก้มอน้ อำเภอ/เขต จอมบึง จงั หวดั รำชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70150 Facebook สมชัย ยสส้ม ควำมเป็นมำของบคุ คลคลังปัญญำ กำรปลูกหน่อไม้ไผ่คือภูมิปัญญำท่ีสืบทอดมำต้ังแต่สมัยบรรพบุรุษ ซึ่งแต่ละครัวเรือนได้ทำกันมำ อย่ำงสม่ำเสมอ สมัยน้ีก็ยังคงมีให้เห็นอยู่มำกทั้งในรูปแบบครัวเรอื น และกลุ่มของหมู่บ้ำน คุณสมชัย ยสสม้ เน่ืองจำกครอบครัวมีอำชีพด้ำนเกษตรกรรม ทำนำ ทำไร่ เลี้ยงสัตว์โดยได้กำรเกษตรแบบทั่วไป ตำมฤดู กำรเกษตรที่ขำดทุน และต้องคอย รำคำจำกพ่อค้ำคนกลำง รำยได้จำกพืช และผลผลิตเป็นรำยปี ซึ่งไม่พอ กับค่ำใช้จ่ำยท่ีต้องมีทุกวัน จึงได้มีกำรนำพื้นที่ส่วนที่เหลือจำกกำรปลูกผัก จึงทำกำรปลูกมะลิเพ่ือท่ีจะได้ ช่วยให้ครอบครัวมีรำยได้เสริมจำกกำรท่ีได้จำกกำรขำยผักให้กับพ่อค้ำคนกลำงที่ให้รำคำต่ำ ประกอบกับ คุณสมชัย ยสส้ม มีโอกำสได้ศึกษำดูงำนกับหน่วยงำนรำชกำร ด้ำนเศรษฐกิจพอเพียง ซ่ึงในกำรศึกษำดู งำนแต่ละคร้ังได้นำมำเปรียบเทียบ กำรทำเกษตรของหมู่บ้ำน และรำยได้ที่สำมำรถทำได้ทุกวัน กำรเพิ่ม มูลค่ำให้กับสินค้ำเกษตรในกำรแปรรูป กำรปลูกพืชท่ีหลำกหลำยท่ีสำมำรถสร้ำงรำยได้ตลอดปีจำก ประสบกำรณ์ในกำรดำเนินงำนและกำรฝึกอบรม กำรทำเศรษฐกิจพอเพียงช่วงแรก ก็มีปัญหำมำกในกำร เริ่มตน้ แตไ่ ดร้ บั กำรสนบั สนนุ จำกหลำยๆ ด้ำน หลำยๆ หน่วยงำน ทใ่ี หโ้ อกำสในกำรฝกึ อบรม กำรศกึ ษำดู งำน ทำให้กำรทำงำนต่อเน่ือง และมีแรงใจในกำรพัฒนำ เป็นท่ี ถ่ำยทอดควำมรู้ ปัจจุบัน มีรำยได้ใน แปลงเศรษฐกิจพอเพยี งตลอดปี จุดเด่นของภมู ิปัญญำท้องถิ่น - เป็นสถำนที่ถ่ำยทอดควำมรู้ กำรปลูกหน่อไม้ไผ่ เกษตรกรนิยมปลูกมำกที่สุด เพรำะมีจุดเด่นสำคัญคือ ให้หน่อดก และออกหน่อ นอกฤดูได้ดีกว่ำพันธุ์อื่นๆ กำรปลูกหน่อไม้ไผ่ มีจุดเด่นเรื่องหน่อโต คุณภำพดีและให้ผลดกกว่ำไผ่พันธุ์อื่นๆ หลำยเท่ำตัว หำกปลูกในพื้นท่ีท่ีเหมำะสม มีกำรบริหำรจัดกำรท่ีดี จะให้ผลผลิตสูง 30-50 กิโลกรัม/กอ/ปี นอกจำกน้ี ไผ่ยังมคี ุณสมบตั ิเด่นสำคัญ คอื ทนทำนต่อปญั หำน้ำทว่ มได้ดมี ำกและสำมำรถนำไปแปรรูปอำหำร ได้หลำกหลำยเมนู ท้ังต้ม แกง ซุป หมก ผัด ต้มกระดูกหมู รวมท้ังแปรรูปเป็นหน่อไม้ดอง แต่ละปีหน่อไม้ไผ่ ดองมีมูลค่ำทำงกำรตลำดสงู มำกทีเดยี ว

4 ภมู ปิ ญั ญำ นำยสมชัย ยสสม้ แปลงกำรปลูกหน่อไม้ไผ่

5 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปญั ญำ-ภูมปิ ญั ญำท้องถิน่ ตำบล แกม้ อน้ อำเภอ จอมบึง จงั หวัด รำชบุรี ชอ่ื ภมู ิปัญญำ ชำ่ งเสริมสวย ชอ่ื นำงสำวกรรณกิ ำร์ นำมสกลุ สงิ ห์ธนวศิ ิษฎ์ วันเดือนปีเกิด 25 มกรำคม 2521 ที่อย่ปู จั จบุ ัน (ทสี่ ำมำรถติดต่อได้) บ้ำนเลขท่ี 45 หมทู่ ่ี 3 ตำบล/แขวง แก้มอ้น อำเภอ/เขต จอมบึง จังหวดั รำชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70150 Facebook สงิ ห์ ญำกูซ่ำ ควำมเป็นมำของบุคคลคลังปญั ญำ ช่ำงตัดผม หรือช่ำงทำผม คือบุคคลท่ีทำอำชีพหลักในกำรตัด ตกแต่ง ทำสีผม กำรต่อผม กำรยืดผม กำรทำสปำผม เตรียม และโกนทรงผมของผ้ชู ำยท้ังผู้ใหญ่และเด็ก สถำนที่ทำงำนของชำ่ งตัดผมเรยี กวำ่ รำ้ น ตัดผม หรือร้ำนทำผม ร้ำนตัดผมยังเป็นสถำนที่สำธำรณะและสรำ้ งปฏิสัมพันธ์ทำงสังคม เป็นสถำนท่ีโต้วำที แบบเปดิ และอภิปรำยเก่ียวกบั ประเด็นร่วมสมัย ร้ำนตัดผมยังมีอิทธิพลในกำรชว่ ยออกแบบตัวตนของผู้ชำย และกำรออกแบบทรงผมต่ำงๆให้กับทุกเพศ ทุกวัยในชุมชน ช่ำงตัดผมส่วนใหญ่ชำนำญเร่ืองกำรตัดผมบน ศรี ษะมำกกว่ำขนบนใบหน้ำ จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำท้องถ่ิน 1. เปน็ ธรุ กจิ ทไ่ี ม่ซบั ซ้อน สำมำรถเปิดกิจกำรไดท้ ันทีหำกมีเงนิ ลงทนุ 2. ลงทนุ ตำ่ เครือ่ งมืออปุ กรณไ์ ม่แพง และสำมำรถหำซอื้ ง่ำย 3. เป็นธุรกจิ ทตี่ ้องใช้วชิ ำชีพและประสบกำรณ์กำรทำงำนเฉพำะดำ้ น

6 ภำพถ่ำยภมู ิปญั ญำ นำงสำวกรรณกิ ำร์ สงิ ห์ธนวิศิษฎ์

7 คณะผ้จู ดั ทำ ที่ปรึกษำ แจ้งหมน่ื ไวย์ ผอ.กศน.อำเภอจอมบึง นำยนพรตั น์ ศรีพรหมทอง ครูผู้ชว่ ย นำงศนั สนุ ยี ์ ครู กศน.ตำบลแก้มอ้น ร่ำง/เรียบเรยี งและจดั พมิ พ์ นำงสำวสมจติ ประเสรฐิ ขจรสุข