Posture ارزیابی پاسچر و نحوه اندازه گیری ناهنجاری

‫بسم الله الرحمن الرحیم‬ ‫کارگاه ارزیابی پاسچر و‬ ‫آشنایی با تجهیزات ارزیابی‬ ‫مدرس ‪ :‬آقای صادق کریمی‬

‫فهرست مطالب‬ ‫‪ ‬آشنایی با ناهنجاری ها‪ ،‬اهداف و عوارض آن‬ ‫‪ ‬ملاحظات کلی در اندازه گیری‬ ‫‪ ‬دستورالعمل های قبل از اندازه گیری‬ ‫‪ ‬ملاحظات اخلاقی‬ ‫‪ ‬آشنایی با نقاط آناتومیکی‬ ‫‪ ‬ارزیابی بدراستایی های قامتی‬ ‫‪2 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫وضعیت بدنی (پاسچر)‬ ‫منظور از وضعيت بدن‪ ،‬حالت واحدي از ساختار بدن در كلية موقعيتهاي حركتي مثل نشستن‪ ،‬ايستادن‪ ،‬راه رفتن و‬ ‫دويدن است‪ .‬وضعيت بدن‪ ،‬شاخص و معياري براي بيان سطح سلامتي عمومي و كارآيي فرد در حركات و‬ ‫فعاليتهاست‪ .‬وضعيت بدن بنياد تمامي حركات در انسان است‪ .‬شروع و پايان هر حركت بستگي به وضعيت و‬ ‫ساختار جسماني دارد‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫انواع ناهنجاری و هدف اصلاح‬ ‫وضعيت بدني ناهنجار دو نوع است‪:‬‬ ‫• اختلالات ساختاری‬ ‫• اختلالات عملکردی‬ ‫در اختلالات ساختاری‪ ،‬ساختار اسکلت وضعیت طبیعی خود را از دست میدهد‪ .‬این نوع تغییرات با حرکات‬ ‫اصلاحی قابل اصلاح نیست و اجرای تمرینهای ورزشی برای این افراد چندان سودمند نخواهد بود‪.‬‬ ‫اختلالات عملکردی‪ ،‬اختلالاتی است که فقط روی بافتهای نرم مثل عضلات و رباطها اثر میگذارد‪ .‬عموما به دلایل‬ ‫محیطی‪ ،‬کارکرد نادرست عضلات و عادات نا مناسب حرکتی پدید می اید‪ .‬این نوع تغییرات در برابر تمرینهای‬ ‫اصلاحی واکنش نشان میدهد‪.‬‬ ‫هدف شناسایی زمینه های بروز تغییرات نامطلوب قامت در افراد و ارائه تمرینات برای پیشگیری و رفع انها می‬ ‫باشد‪4 .‬‬

‫عوارض ناهنجاری اسکلتی عضلانی‬ ‫• عوارض جسمانی‪ :‬خستگی‪ ،‬محدودیت حرکتی‪ ،‬ضعف عضلانی‪ ،‬درد‪ ،‬آرتروز زودرس‪ ،‬نارسایی های قلبی‬ ‫تنفسی‪ ،‬کاهش امادگی جسمانی‬ ‫• عوارض روانی‪ :‬کاهش اعتماد به نفس‪ ،‬افسردگی‪ ،‬انزوا طلبی‪ ،‬کاهش حس رقابت به دلیل عدم تناسب اندام‬ ‫• عوارض اجتماعی و اقتصادی‪ :‬افزایش هزینه های درمان‪ ،‬ارائه الگوهای نامطلوب بدنی‪ ،‬کاهش راندمان شغلی‬ ‫‪5‬‬

‫عوامل تغییر دهنده وضعیت بدنی‬ ‫• آتروفي عضله‬ ‫• عدم توازن قدرت عضلات مخالف و موافق‬ ‫• كاهش استقامت عضلاني و خستگي پذيري عضلات‬ ‫• كاهش انعطلاف برخي عضلات و افزايش طول برخي عضلات‬ ‫• تركيب بدن‬ ‫• سن‬ ‫‪6 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اهمیت پاسچر مناسب‬ ‫کارآمدی عصبی‪ -‬عضلانی به عنوان توانایی تعامل مناسب سیستم عصبی و سیستم عضلانی برای تولید حرکات‬ ‫ایده آل تعریف می گردد‪.‬‬ ‫راستای بدنی مناسب اجازه می دهد تا سیستم عصبی ‪ -‬عضلانی در اوج کارایی قرار گیرد و به تولید حرکت های‬ ‫کارامد و ایمن کمک نماید‪.‬‬ ‫پاسچر مناسب تضمین می کند که عضلات در بدن در راستای بهینه و مناسب قرار می گیرند و برای تولید‬ ‫نیروهای کارآمد آماده هستند‪.‬‬ ‫در نتیجه‪ :‬حرکات مفصل کارآمد انجام می شوند‪ .‬جذب شوک و نیروهای وارده بدن در زنجیره های حرکتی به‬ ‫صورت مناسب انجام می شود و فشار اضافی بر مفصل را حذف می کند‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫انواع ارزیابی‬ ‫• ارزیابی کمی‬ ‫ارزیابی با نرم افزار‬ ‫ارزیابی با تجهیزات پیشرفته رادیوگرافی‬ ‫ارزیابی با تجهیزات مکانیکی و دیجیتال‬ ‫• ارزیابی کیفی‬ ‫انواع فرم ها‬ ‫چشمی‬

‫ملاحظات کلی در اندازه گیری‬ ‫• راحتی اجرای آزمون‬ ‫• راحتی نرمال کردن داده ها و قیاس داده ها‬ ‫• جنبه های اقتصادی‬ ‫• روایی و پایایی نتایج آزمون و وسایل اندازه گیری‬ ‫‪8 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫دستورالعمل های قبل از اندازه گیری‬ ‫‪ )1‬نکات کلی‪:‬‬ ‫• پوشیدن لباس های راحت و مناسب‬ ‫• اجتناب از خوردن غذا و نوشیدن الکل و قهوه‬ ‫• اجتناب از انجام فعالیت شدید بدنی در روز آزمون‬ ‫• داشتن استراحت یا خواب کافی در شب قبل از آزمون‬ ‫‪9 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫‪ )2‬فضای انجام آزمون‪:‬‬ ‫• دمای اتاق انجام تست باید بین ‪ 21‬تا ‪ 33‬درجه باشد‬ ‫•اتاق انجام تست باید ساکت و پوشیده باشد‬ ‫• هوای اتاق باید به خوبی تهویه شده باشد‬ ‫• اتاق انجام تست باید از نور کافی برخوردار باشد‬ ‫‪10‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫‪ )3‬ترتیب اجرای اندازه گیری‪:‬‬ ‫• همه کارهای نوشتنی و فرم ها پیش از انجام اندازه گیری آماده شوند‬ ‫• سازماندهی ابزارهای مورد استفاده در اندازه گیری‬ ‫• شرح واضحی از روش انجام کار باید در محل وجود داشته باشد‬ ‫• اندازه گیری های ایستا قبل از اندازه گیری های پویا انجام شود‬ ‫‪11‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫ملاحظات اخلاقی‬ ‫• تکمیل کردن داوطلبانه فرم رضایتنامه شرکت در آزمون توسط آزمودنی‬ ‫• بررسی رضایت والدین در مورد موافقت کودک‬ ‫• تشریح فرایند تحقیق بصورت شفاهی بر هر آزمودنی‬ ‫• اجتناب از تحمیل و اجبار در حین انتخاب نمونه ها‬ ‫• تضمین مناسب در ارتباط با محرمانه بودن داده های هر فرد‬ ‫‪12‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬



‫استفاده از آناتومی سطحی ستون فقرات‬ ‫زاویه تحتانی کتف‪ :‬همسطح با خط میانی جسم مهره ای مهره ‪T7‬‬ ‫‪13 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫خار کتف‪ :‬همسطح با زائده خاری مهره ‪T3‬‬ ‫‪14 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫زائده خاری مهره ‪ :C7‬برجسته ترین زائده خاری در انتهای گردن‬ ‫‪15 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫استفاده از آناتومی سطحی لگن خاصره و مهره های کمری‬ ‫ستیغ خاصره‪ :‬بخش فوقانی ستیغ با فضای بین مره های ‪ L4‬و ‪ L5‬همسطح است‬ ‫‪16 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫خار خاصره قدامی فوقانی (‪ :)ASIS‬انتهای قدامی ستیغ خاصره‬ ‫‪17‬‬

‫خار خاصره خلفی فوقانی (‪ :)PSIS‬هم سطح با مهره ‪ S2‬می باشد‬ ‫‪18 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫ارزیابی وضعیت بدنی ایستا‬ ‫‪‬نمای قدامی‬ ‫• مچ و پا باید مستقیم و موازی باشند و پا به صورت چرخیده به خارج یا صاف نباشد‪.‬‬ ‫• زانو در یک خط با انگشتان پا باشند و ابداکشن و اداکشن نداشته باشند‪.‬‬ ‫• ‪ LPHC‬باید در دو صفحه افقی و جانبی هم سطح باشند‪.‬‬ ‫• شانه ها باید هم سطح باشند و حالت گرد شده و یا غیر هم سطح نداشته باشند‪.‬‬ ‫• سر باید وضعیت طبیعی داشته و به هیچ جهتی کج نشود یا نچرخیده باشد‪.‬‬ ‫‪19 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫ارزیابی وضعیت بدنی ایستا‬ ‫‪‬نمای جانبی‬ ‫• مچ و پا باید وضعیت باید نرمال باشد و ساق بر کف پا عمود باشد‪.‬‬ ‫• زانو باید صاف باشد و خم یا بیش از حد باز نباشد‪.‬‬ ‫• ‪ LPHC‬باید در وضعیت خنثی باشد و چرخش به جلو (باز شدن کمر) یا عقب (خم‬ ‫شدن کمر نداشته باشد‪.‬‬ ‫• شانه ها باید میزان کایفوز (گردی) نرمال داشته باشند‪.‬‬ ‫• سر باید وضعیت طبیعی داشته و باز شود و صورت به جلو متمایل شده باشد‪.‬‬ ‫‪20 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫ارزیابی وضعیت بدنی ایستا‬ ‫‪‬نمای خلفی‬ ‫• مچ و پا موازی و پاشنه ها موازی و نباید خیلی به خارج چرخیده باشند‪.‬‬ ‫• زانو در یک خط با پاشنه قرار گیرند و حالت ضربدری و پرانتزی نداشته باشند‪.‬‬ ‫• ‪ LPHC‬باید هردو تاج خاصره در یک سطح باشند‪.‬‬ ‫• شانه ها باید هم سطح باشند و حالت رو به جلو و نا برابر نداشته باشند‪.‬‬ ‫• سر باید وضعیت طبیعی داشته و به هیچ جهتی کج نشود یا نچرخیده باشد‪.‬‬ ‫‪21 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫غربالگری با استفاده از صفحه شطرنجی‬ ‫‪22 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫غربالگری با استفاده از آزمون دیداری نیویورک‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬ ‫‪23‬‬

‫ارزیابی وضعیت بدنی با کمک نرم افزارها‪...‬‬

‫وضعیت سر به جلو ‪FHP‬‬ ‫در این ناهنجاری سر جلوتر از مرکز ثقل قرار دارد‬ ‫فشار زیادی روی مفصل فکی گیجگاهی و مفاصل گردن‬ ‫و عضلات پشت گردن‬ ‫‪24‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫‪25‬‬ ‫اندازه گیری زاویه سر به جلو‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش فتوگرافی‬ ‫استفاده از وسیله ارزیابی وضعیت سر به‬ ‫جلو و زاویه کرانیوورتبرال‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫تراگوس گوش‬ ‫مهره ‪C7‬‬ ‫خط افق‬

‫وضعیت شانه نا برابر‬ ‫یکسان نبودن فاصله شانه ها از خط مرجع (افق)‪ ،‬هم‬ ‫سطح نبودن ترقوه یا اخرومی ها و یا زاویه تحتانی‬ ‫کتف ها‬ ‫‪26 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری شانه نا برابر‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش فتوگرافی‬ ‫استفاده از شیب سنج (وسیله ارزیابی شانه نا برابر)‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫زائده آخرومی استخوان کتف‬ ‫‪27‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫وضعیت شانه به جلو‬ ‫حرکت شانه ها به سمت جلو در سطح افق که با‬ ‫گرد شدن شانه ها همراه است‪.‬‬ ‫‪28 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری شانه به جلو‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش فتوگرافی‬ ‫استفاده از وسیله ارزیابی شانه به جلو‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫زائده غرابی استخوان کتف‬ ‫‪29 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫وضعیت هایپر کایفوزیس‬ ‫افزایش زاویه تحدب ستون فقرات‬ ‫پشتی به زاویه بالاتر از ‪ 50‬درجه‬ ‫‪30 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری هایپر کایفوزیس‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش رادیولوژی‬ ‫استفاده از کایفومتر‬ ‫استفاده از خطکش منعطف‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫حد فاصل بین مهره های ‪ T1‬و ‪ T2‬و حد فاصل‬ ‫بین مهره های ‪ T11‬و ‪T12‬‬ ‫‪31 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫وضعیت هایپر لوردوزیس‬ ‫افزایش زاویه تقعر ستون فقرات کمری به‬ ‫زاویه بیشتر از ‪ 50‬درجه‬ ‫‪32 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری لوردوزیس‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش رادیولوژی‬ ‫استفاده از خطکش منعطف‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫زوائد خاری مهره های ‪ S2‬و ‪ L1‬و گود ترین‬ ‫نقطه قوس کمری‬ ‫‪33 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬



‫آرکومتر‬ ARCOMETRO

‫اسپاینال پانتوگراف‬

‫پشت تابدار‬

‫وضعیت اسکولیوزیس‬ ‫اسکولیوزیس عبارت است از انحراف طرفی‬ ‫ستون مهره ها به نحوی که زوائد شوکی مهره‬ ‫ها به سمت تقعر و تنه مهره ها به سمت تحدب‬ ‫چرخش پیدا می کند‪.‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری اسکولیوزیس‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش رادیولوژی و زاویه کاب‬ ‫استفاده از اسکولیومتر جهت تعیین درجه چرخش مهره ها‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫محلی که بیشترین برامدگی را در وضعیت تست آدامز دارد‬ ‫‪35‬‬







‫وضعیت های لگن‬ ‫افزایش تیلت قدامی یا خلفی لگن‬ ‫بالا رفتن یا پایین آمدن یک طرفه لگن‬ ‫‪36‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری وضعیت لگن خاصره‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش رادیوگرافی‬ ‫استفاده از تیلت سنج لگن‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫خار خاصره قدامی فوقانی ‪ASIS‬‬ ‫خار خاصره خلفی فوقانی ‪PSIS‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫طول اندام تحتانی‬ ‫طول حقیقی‪ :‬فاصله ناف تا قوزک داخلی مچ‬ ‫پا‬ ‫طول کاذب‪ :‬فاصله ‪ ASIS‬تا قوزک داخلی‬ ‫مچ پا‬ ‫‪38 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری آنتی ورژن ران‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫استفاده از روش تست گریگز ‪Craig’s‬‬ ‫استفاده از گونیامتر‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫برجستگی بزرگ ران‬ ‫مرکز استخوان کشکک‬ ‫خط عمود ‪39 WWW.ghamatpooyan.ir‬‬

‫اندازه گیری دامنه حرکتی چرخش داخلی و خارجی‬ ‫نقاط آناتومیکی مورد نیاز‪:‬‬ ‫ابزارها و روش های اندازه گیری‪:‬‬ ‫مرکز استخوان کشکک‬ ‫استفاده از گونیامتر‬ ‫‪40‬‬ ‫برجستگی بزرگ درشت نی‬ ‫‪WWW.ghamatpooyan.ir‬‬