๔๒ ผูท่ีฝกมวยไทยจะไดรับการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมดานตางๆ นับตั้งแตการครอบครู การสาบานตน และหลกั การของการฝก มวย โดยหลกั การฝก มวยนน้ั มไิ ดม งุ เพยี งฝก ฝนใหม สี มรรถภาพ ในดานกําลังกาย ความวองไว ความมปี ฏภิ าณเทานัน้ แตม งุ ฝก จิตใจใหสุภาพ และมีศีลธรรมอันดีดวย ดงั ท่ี ผล พระประแดง กลาวไววา “นกั กฬี ามวยไทยเปน ผูร้งั ความเส่ือมโทรมของศีลธรรมใหยับยั้งอยู เพราะนักกีฬามวยไทยเปนผูมีความตั้งใจ สมัครใจ สามัคคี พรอมเพรียงหมูคณะ แพไมเสียใจ ชนะไมหลงตัว ไมอาฆาตแคน ไมเยาะเยยคูตอสู มีวินัยยอมรับคําตัดสินโดยดี ไมเอาเปรียบคูตอสู โดยการซํา้ เติมเมื่อคูตอ สพู ลัง้ เผลอ ไมเหน็ แกต ัว เอือ้ เฟอ เผ่ือแผค นอื่น” ó. ¡μ¡Ô Ò¡ÒÃᢋ§¢Ñ¹ÁÇÂä·Â กฬี าทกุ ชนดิ เมอื่ ทาํ การแขง ขนั จะตอ งมกี ตกิ ามากาํ หนดควบคมุ การแขง ขนั ใหเ ปน ไปดว ย ความบริสุทธิ์ยุติธรรม เพื่อปองกันความวุนวายที่จะเกิดข้ึนได มวยไทยก็เชนกันเม่ือทําการแขงขัน กต็ อ งมกี ารวางกตกิ าใหผ เู ขา แขง ขนั ปฏบิ ตั เิ หมอื นกนั เพอื่ ความเปน ระเบยี บและยตุ ธิ รรมแกผ เู ขา แขง ขนั ทุกฝาย กติกามวยไทยที่ใชกันอยูในปจจุบันเปนกติกาที่ปรับปรุงมาเปนลําดับเพื่อใหเหมาะสมกับ กาลสมัยที่แตกตางกัน กติกาการแขงขันมวยไทยฉบับแรกมีใชเมื่อกอตั้งสนามมวยราชดําเนินขึ้น อยางเปนทางการโดยปรับปรุงมาจากกติกามวยสากลที่มีการแขงขันกันอยูในเวลานั้น กอนจะคอย ปรับปรุงมาจนถึงยุคปจจุบัน มีกติกาการแขงขันท่ีออกโดยสํานักงานคณะกรรมการกีฬามวยใหใช โดยท่ัวกนั ทกุ สนามเพือ่ ใหมาตรฐานเดียวกัน กตกิ ามวยไทยสมยั ปจ จบุ นั จะถกู กาํ หนดไวอ ยา งชดั เจนครอบคลมุ ทกุ ๆ เรอ่ื ง การแขง ขนั มวยไทยในปจ จบุ นั นกั มวยตอ งสวมนวมขนาด ๔ ออนซ แตง กายแบบนกั กฬี ามวยคอื สวมกางเกงขาสน้ั สวมกระจบั สวมปลอกรดั เทา หรอื ไมก ไ็ ด เครอ่ื งรางของขลงั ผกู ไวท แี่ ขนทอ นบนได สว นเครอ่ื งรางอนื่ ๆ ใสไ ดเฉพาะตอนรา ยรําไหวครูแลวใหถอดออกตอนเริ่มทาํ การแขงขนั ในการแขง ขนั มีกรรมการผูช ีข้ าด บนเวที ๑ คน กรรมการใหค ะแนนขา งเวที ๒ คน จาํ นวนยกในการแขง ขนั มกี รรมการผชู ข้ี าดบนเวที ๑ คน กรรมการใหคะแนนขา งเวที ๒ คน จํานวนยกในการแขง ขนั มี ๕ ยก ยกละ ๓ นาที พักระหวางยก ๒ นาที การแขง ขันแบง เปน รนุ ตามนา้ํ หนักตวั ของนักมวยเหมอื นกบั หลกั เกณฑของมวยสากล อวัยวะ ทีใ่ ชในการตอ สคู อื หมดั เทา เขา ศอก เขา ชก เตะ ถบี ถอง เปน ตน ไดท กุ สวนของรางกายโดยไมจาํ กดั ทท่ี ช่ี ก แมไ มม วยไทยทม่ี อี นั ตรายสงู บางทา ถกู หา มใชเ ดด็ ขาด อาทิ ทา หลกั เพชร เปน ทา จบั ขาแลว หกั ดว ยการนั่งทบั เปนตน ¡ÒÃจําṡù؋ ÁÕ ñù Ëع ´Ñ§¹éÕ ๑. รนุ พนิ เวท นา้ํ หนกั ตอ งเกนิ ๙๓ ปอนด (๔๒.๒๗๒ กโิ ลกรมั ) และไมเ กนิ ๑๐๐ ปอนด (๔๕.๔๕๔ กโิ ลกรมั ) ๒. รุนมินิฟลายเวท นํ้าหนักตองเกิน ๑๐๐ ปอนด (๔๕.๔๕๔ กิโลกรัม) และไมเกิน ๑๐๕ ปอนด (๔๗.๗๒๗ กิโลกรัม) ๓. รนุ ไลทฟลายเวท น้ําหนักตวั ตอ งเกิน ๑๐๕ ปอนด (๔๗.๗๒๗ กโิ ลกรมั ) และไมเ กิน ๑๐๘ ปอนด (๔๘.๙๘๘ กิโลกรัม)
๔๓ ๔. รุนฟลายเวท นํ้าหนักตัวตองเกิน ๑๐๘ ปอนด (๔๘.๙๘๘ กิโลกรัม) และไมเกิน ๑๑๒ ปอนด (๕๐.๘๐๒ กิโลกรัม) ๕. รนุ ซเู ปอรฟ ลายเวท นาํ้ หนกั ตวั ตอ งเกนิ ๑๑๒ ปอนด (๕๐.๘๐๒ กโิ ลกรมั ) และไมเ กนิ ๑๑๕ ปอนด (๕๒.๑๖๓ กโิ ลกรมั ) ๖. รุนแบนตม้ั เวท น้ําหนักตัวตอ งเกนิ ๑๑๕ ปอนด (๕๒.๑๖๓ กโิ ลกรัม) และไมเกิน ๑๑๘ ปอนด (๕๓.๕๒๔ กโิ ลกรัม) ๗. รนุ ซเู ปอรแ บนตมั้ เวท นาํ้ หนกั ตวั ตอ งเกนิ ๑๑๘ ปอนด (๕๓.๕๒๔ กโิ ลกรมั ) และไมเ กนิ ๑๒๒ ปอนด (๕๕.๓๓๘ กิโลกรมั ) ๘. รุน เฟเธอรเวท นา้ํ หนกั ตวั ตองเกิน ๑๒๒ ปอนด (๕๕.๓๓๘ กิโลกรัม) และไมเ กิน ๑๒๖ ปอนด (๕๗.๑๕๓ กิโลกรัม) ๙. รนุ ซเู ปอรเ ฟเธอรเ วท นาํ้ หนกั ตวั ตอ งเกนิ ๑๒๖ ปอนด (๕๗.๑๕๓ กโิ ลกรมั ) และไมเ กนิ ๑๓๐ ปอนด (๕๘.๙๖๗ กโิ ลกรมั ) ๑๐. รุนไลทเวท นํ้าหนักตัวตองเกิน ๑๓๐ ปอนด (๕๘.๙๖๗ กิโลกรัม) และไมเกิน ๑๓๕ ปอนด (๖๑.๒๓๕ กิโลกรมั ) ๑๑. รุน ซูเปอรไลทเ วท นาํ้ หนักตวั ตอ งเกนิ ๑๓๕ ปอนด (๖๑.๒๓๕ กโิ ลกรัม) และไมเกิน ๑๔๐ ปอนด (๖๓.๕๐๓ กิโลกรมั ) ๑๒. รนุ เวลเตอรเวท น้ําหนักตัวตอ งเกนิ ๑๔๐ ปอนด (๖๓.๕๐๓ กิโลกรัม) และไมเ กนิ ๑๔๗ ปอนด (๖๖.๖๗๘ กโิ ลกรัม) ๑๓. รุนซูเปอรเวลเตอรเวท น้ําหนักตัวตองเกิน ๑๔๗ ปอนด (๖๖.๖๗๘ กิโลกรัม) และไมเ กิน ๑๕๔ ปอนด (๖๙.๘๕๓ กโิ ลกรมั ) ๑๔. รุนมิดเดลิ เวท นา้ํ หนกั ตัวตองเกิน ๑๕๔ ปอนด (๖๙.๘๕๓ กโิ ลกรมั ) และไมเกนิ ๑๖๐ ปอนด (๗๑.๕๗๕ กิโลกรัม) ๑๕. รุนซูเปอรมิดเดิลเวท นํ้าหนักตัวตองเกิน ๑๖๐ ปอนด (๗๑.๕๗๕ กิโลกรัม) และไมเ กิน ๑๖๘ ปอนด (๗๖.๓๗๔ กโิ ลกรัม) ๑๖. รุนไลทเ ฮฟวเี่ วท นํ้าหนักตัวตองเกนิ ๑๖๘ ปอนด (๗๖.๓๗๔ กโิ ลกรัม) และไมเกิน ๑๗๕ ปอนด (๗๙.๓๗๙ กิโลกรมั ) ๑๗. รนุ ฟลายเวท นํ้าหนักตวั ตอ งเกนิ ๑๗๕ ปอนด (๗๗๙.๓๗๙ กิโลกรมั ) และไมเ กนิ ๑๙๐ ปอนด (๘๖.๑๘๓ กโิ ลกรมั ) ๑๘. รุนเฮฟว่ีเวท น้ําหนักตัวตองเกิน ๑๙๐ ปอนด (๘๖.๑๘๓ กิโลกรัม) และไมเกิน ๒๐๐ ปอนด (๙๐.๙๐๐ กโิ ลกรมั ) ๑๙. รนุ ซเู ปอรเ ฮฟวเี่ วท นาํ้ หนกั ตวั ตอ งเกนิ ๒๐๐ ปอนดข นึ้ ไป (๙๐.๙๐๐ กโิ ลกรมั ขนึ้ ไป)
๔๔ ô. ·Ñ¡Éоé¹× °Ò¹¡ÕÌÒÁÇÂä·Â ¡ÒÃÂ¹× ¨Ã´ÁÇ (¡ÒÃÇÒ§à·ÒŒ ã¹ÁÇÂä·Â) ¡ÒÃÂ×¹¨Ã´ÁÇ·èÕ´Õ จะตองรักษาสมดุลของรางกายใหไดดี ไมวาจะเคลื่อนที่ไปใน ทาทางใดออกอาวธุ หรือปอ งกัน ǧ คือ การตั้งวงของแขนหรือตั้งแขนเปนวง สําหรับปองกันอาวุธของคูตอสูและเขาทํา (ออกอาวุธ) ÇÔ¸Õ¡Òà คือ กําหมัดอยางหลวมๆ ยกแขนต้ังขึ้นโดยใหแขนทอนลางต้ังขนาน กบั ลําตวั ยกไหลเ สมอคาง กม หนา เก็บคางหรอื กดคางใหแนบชดิ ติดกบั ยอดอก สายตามองลอดผา น ใตกํามอื การตงั้ วงแบงออกไดเ ปน ๒ ประเภท คือ ๑. วงแคบ ๒. วงกวาง
๔๕ นอกจากจะแบงการต้ังวงออกเปน ๒ แบบ (ในแนวนอน) แลว ยังแบงการต้ังวง ในแนวตัง้ ไดเปน ๓ ระดบั ดังนี้ ÃдѺ·Õè ñ หมัดเสมอโหนกแกม เปน การจรดมวยเนน การตง้ั รับ ÃÐÂÐÃÐËÇÒ‹ §ËÁÑ´¡ºÑ ãºË¹ŒÒ ÃÐÂÐËÒ‹ §ã¹á¹Ç´èÔ§
๔๖ ÃдѺ·èÕ ò หมัดเสมอคาง เปนการจรดมวยกง่ึ รบั กึง่ รุก ÃÐÂÐÃÐËÇÒ‹ §ËÁ´Ñ ¡ÑºãºË¹ŒÒ ÃÐÂÐˋҧã¹á¹Ç´§èÔ ÃдѺ·èÕ ó หมดั เสมอราวนม เปนการจรดมวยเนน การรุก ÃÐÂÐÃÐËÇÒ‹ §ËÁÑ´¡ÑºãºË¹ŒÒ ÃÐÂÐËÒ‹ §ã¹á¹Ç´Ô§è
๔๗ ¡ÒÃà´¹Ô ÁÇ ¡ÒÃà´¹Ô à¢ÒŒ ËÒ¤μ‹Ù Í‹ Êˌ٠ÃÍ× ¶Í ตอ งดวู า คนมวยนน้ั ยนื จรดมวยดว ยทา ตรภิ งั คะ (อศั วบถ) หรือ ปรัตญา (นาคาบถ) เพราะการเดินมวยไทยน้ัน ทุกจังหวะการยางกาว สามารถเปน ท้ังรุกรับ และสวนกลับไดตลอดเวลา ที่เรียกกันวา “¨Ñ§ËÇÐÁÇ” นั่นเอง การเดินมวยเปนศาสตร (วิชาการแขนงหน่ึง) และศิลป คือ ประกอบดวยลีลาประดุจด่ังการรายรํา การแขงขันในกีฬา มวยไทยจึงมกี ารบรรเลงเพลงทม่ี ที ว งทาํ นองรกุ เรา แตฟง แลวไพเราะจับใจเปน อยางยิ่ง ผูชมมวยไทย จึงไดรับทั้งภาพเสียง และกล่ิน (ถาเขาชมในเวทีมวย) นอกจากกลิ่นนํ้ามันหรือกํายานที่นํามาใช ทาตัวคนมวยแลวยังมีกล่ินอายและความต่ืนเตนระคนความฮึกเหิมปะปนอยูดวย ซึ่งผูชมจะไดมี สว นรวมมากกวา กฬี าอื่นอกี หลายๆ ประเภท หากยิ่งผชู มไดศกึ ษาและมีความเขา ใจในมวยไทยศิลปะ ปองกันตัวของชาติไทยดวยแลว จะยิ่งมีความสนุกสนานและมีความรัก หวงแหน มวยไทยนี้มาก ยงิ่ ขึ้นอกี ดวย การเดินมวยจึงแบง ออกไดเ ปน ๒ แบบ ตามการยืนจรดมวย คือ Ẻ·èÕ ñ ตริภังคะ (อศั วบถ) เปนการเลยี นแบบทาทางการเดินของมา ñ áÅÐ ó ò áÅÐ ô ๑. กา วเทา นําไปขางหนา ประมาณคร่งึ กา ว ๒. กา วเทา ตามเขา ประชิดรกั ษาจงั หวะการยนื ในทาจรดมวยไว ๓. ย่าํ เทานาํ อยูกบั ท่ี ๑ ครง้ั ๔. ยา่ํ เทา ตามอยกู ับที่ ๑ ครัง้
๔๘ Ẻ·èÕ ò ปรตั ญา (นาคาบถ) เปนการเลียนแบบทา ทางการเลื้อยของงู õ ö ñ ¶§Ö ô ๑. แตะปลายเทานําลงบนพน้ื ดานหนา จาํ นวน ๔ คร้ัง ๒. ยกเทานําใหสูงจากพื้นประมาณ ๑ ฟตุ ๓. กาวไปขางหนาประมาณครึ่งกาว วางเทา นําท่ียกลง ๔. กาวเทาตามเขา ประชิดรักษาจังหวะการยนื ในทา จรดมวยไว
๔๙ ‹ҧÊÒÁ¢ØÁ ‹ҧÊÒÁ¢ØÁ จะมีความแตกตางจากทายางสามขุมในการไหวครูมวยไทยอยูพอสมควร กลาวคือ ยางสามขุมในการไหวครูเนนการเคล่ือนที่ไปดวยการรายรําสวยงาม แตการยางสามขุม ในการตอ สเู นน ไปทกี่ ารเดนิ เพอื่ ตดั เวทหี รอื ปด ลอ มเสน ทางการเคลอ่ื นทขี่ องคตู อ สใู นกรณที เ่ี ปน ฝา ยรกุ สวนกรณีท่ีเปนฝายรับจะเปนการถอยอยางมีจังหวะและรอจังหวะสวนกลับในทันทีที่มีโอกาส การยางสามขุมจึงมีความสัมพันธกับการจรดมวย เหล่ียมมวย วงมวย การเดินมวย การออกอาวุธ และการปอ งกนั สวนกลบั โดยเฉพาะอยา งยง่ิ การเดนิ มวยจะมคี วามสมั พนั ธก บั การยา งสามขมุ เปน อนั แรก จาํ เปน ทคี่ นมวยผตู อ งการศกึ ษาวชิ ามวยไทยจกั ตอ งฝก จนรู เขา ใจ และเกดิ ความชาํ นาญในทา จรดมวย ในเหลี่ยม วงตางๆ ตลอดถึงการยืนจรดมวยและการเดินมวยเปนอยางดีแลว จึงคอยฝกการยาง สามขุมจะเพ่ิมทักษะไดดี และรวดเร็วในการปฏิบัติใหมีความกาวหนาไดอยางมาก การยางสามขุม เปนการกาวเขาหรือออก (รุกหรือถอย) พรอมกันกับการจรดมวยเปลี่ยนเหลี่ยม-เปลี่ยนวงหรือ เปล่ียนทิศทางรุก-รับ การเปล่ียนการออกอาวุธกระท่ังการเปลี่ยนจังหวะมวยอีกดวย สามารถ แบงออกเปน ๒ จงั หวะ คือ จังหวะรกุ ¨§Ñ ËÇÐÃ¡Ø ๑. ขมุ ที่ ๑ ย่าํ เทา ตามอยกู ับที่ ๑ คร้ัง จรดเหลีย่ มวงมวยยงั เหมอื นเดิม ๒. ขุมที่ ๒ ยํ่าเทานําอยูกบั ที่ ๑ ครง้ั จรดเหลี่ยมวงมวยยังเหมือนเดิม ๓. ขุมท่ี ๓ กาวเทาตามไปขา งหนา ๑ กา ว เปลี่ยนจรดเหลี่ยมวงมวย
๕๐ จังหวะรับ ¨Ñ§ËÇÐÃºÑ ๑. ขมุ ท่ี ๑ ย่ําเทา นาํ อยูกบั ที่ ๑ ครง้ั จรดเหล่ียมวงมวยยงั เหมือนเดิม ๒. ขุมท่ี ๒ ยาํ่ เทาตามอยกู บั ที่ ๑ ครัง้ จรดเหล่ียมวงมวยยงั เหมือนเดิม ๓. ขุมที่ ๓ กาวเทานําไปขา งหลงั ๑ กาว เปลย่ี นจรดเหลยี่ มวงมวย
๕๑ ¡Òéҡ ¡Òéҡ เปน การประยกุ ตก ารยา งสามขมุ ใหอ ยใู นรปู ของจงั หวะบดิ ตวั ใหเ ฉยี งไปทางดา น ซายหรือขวา โดยอาศัยจังหวะยํ่าของเทาในการยางสามขุมเขามาประกอบกับการเปลี่ยนเหล่ียมมวย เพ่ือเขา ทาํ หรอื ลา ถอยหลบเลีย่ งอาวธุ ของคูตอ สู แบง ได ๒ ฉาก ดงั นี้ ©Ò¡«ŒÒ (เบีย่ งตวั ทางซา ย) ·Ò‹ ¨Ã´ÁÇ ñ ôõ ͧÈÒ ò ๑. บดิ สนเทานําไปทางขางออกนอกลําตัวประมาณ ๔๕ องศา ๒. ยกสนเทานํา (เทาหนา) ใชปลายเทาเปนจุดหมุน บิดลําตัวหมุนวาดเทาตามไป ขางหลังประมาณคร่งึ กา ว (๔๕ องศา) รกั ษาการยนื ในทาจรดมวยไว ©Ò¡¢ÇÒ (เบี่ยงตวั ไปทางขวา) ôõ ͧÈÒ ñòó ๑. กา วเทา ตามไปขางหนา ประมาณครงึ่ กาว (สลับเทาหนาเทา หลัง) ๒. บดิ สนเทา นาํ ไปทางขางออกนอกลําตวั ประมาณ ๔๕ องศา ๓. ยกสนเทานํา (เทาหนา) ใชปลายเทาเปนจุดหมุน บิดลําตัวหมุนวาดเทาตาม (เทาหลัง) ไปขางหลังประมาณคร่ึงกาว (๔๕ องศา) ขณะเดียวกันใหเปล่ียนเหลี่ยมมวยรักษา การยนื ในทา จรดมวยไว ËÁÒÂàËμØ กรณีน้เี ทานําและเทา ตามถกู สลับกันเมื่อไดกา วเทา ตามไปขา งหนา
๕๒ ªÍè× ·‹Ò ËÁ´Ñ คําºÍ¡คําÊÑè§ ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : พระพายลมสิงขร (หมดั ตรง) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : พระพายลม สงิ ขร (หมัดนําหรือตาม) ... ยกหรือครง้ั ปฏิบตั ิ : สนั หมดั : บริเวณใบหนาท้งั หมด ลน้ิ ป หนา ทอ ง Ç¸Ô »Õ ¯ÔºμÑ Ô : จากทาจรดมวย ËÁ´Ñ นาํ ๑. พุงหมัดนาํ ออกไปขางหนา บดิ ควาํ่ หมดั ใหข นานไปกบั พนื้ บดิ หัวไหลบดิ ลาํ ตัว โดยเล็งใหจ ุดสง พลงั กระทบจดุ รุกตี กระท่ังแขนเหยยี ดตึง ๒. ดงึ หมัดกลับมาอยใู นทาจรดมวย ËÁÑ´μÒÁ ๑. พุงหมัดตามออกไปขางหนา บิดคว่ําหมัดใหขนานไปกับพื้น บิดหัวไหล บดิ ลําตวั โดยเล็งใหจดุ สง พลังกระทบจุดรกุ ตี กระท่งั แขนเหยยี ดตึง ๒. ดึงหมัดกลบั มาอยูในทา จรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนาํ : แรงของหมัดมีทั้งหมด ๔ ระดับ คือ ๑.ตอยดวยหมัด ๒.ตอยดวยหัวไหล ๓.ตอ ยดว ยสะโพก และ ๔.ตอยดว ยลาํ ตัว
๕๓ ËÁ´Ñ ªèÍ× ·‹Ò : ¾ÃСÒÌà»´âÅ¡ (หมดั หงายวงใน) คาํ ºÍ¡คาํ ʧÑè : พระกาฬเปด โลก (หมดั นาํ หรือตาม) ... ยกหรือครง้ั ปฏิบัติ ¨Ø´Ê‹§¾Åѧ : สันหมดั ¨´Ø ÃØ¡μÕ : ปลายคาง กราม หนา ทอง ลน้ิ ป Ç¸Ô Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทาจรดมวย ËÁÑ´นํา (ËÁѴ˹Ҍ ) ๑. ลดหมดั ลงเล็กนอย ๒. บดิ สะบดั ลาํ ตวั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั หมดั ขน้ึ ในลกั ษณะเกยี่ วงอคลา ยเบด็ ตกปลา หงายฝา มอื (กาํ มอื ) เขา หาลาํ ตวั โดยเลง็ ใหจ ดุ สง พลงั กระทบจดุ รกุ ตรี ะยะหา งของหมดั กบั ลาํ ตวั ประมาณ ๑ คบื ๓. ดึงหมัดกลับมาอยูในทา จรดมวย ËÁÑ´μÒÁ (ËÁÑ´ËÅ§Ñ ) ๑. ลดหมัดลงเล็กนอ ย ๒. บดิ สะบดั ลาํ ตวั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั มอื ขน้ึ ในลกั ษณะเกยี่ วงอคลา ยเบด็ ตกปลา หงายฝา มอื (กาํ มอื ) เขา หาลาํ ตวั โดยเลง็ ใหจ ดุ สง พลงั กระทบจดุ รกุ ตรี ะยะหา งของหมดั กบั ลาํ ตวั ประมาณ ๑ คืบ ¢ŒÍá¹Ðนํา : เมอื่ ตอ งการเพม่ิ ใหห มดั มกี าํ ลงั มากขน้ึ ตอ งสง กาํ ลงั ขน้ึ มาจากเทา โดยการเขยง เทา ชว ยสงแรงขึน้ มา พรอมกับการชวยบิดสงตวั ดันพลงั ไปทหี่ มดั
๕๔ ªè×Í·‹Ò ËÁÑ´ คาํ ºÍ¡คําÊÑ§è ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : ÃÒËÊ٠ͨѹ·Ã (หมดั หงายวงนอก) ¨´Ø Ã¡Ø μÕ : ÃÒËÊ٠ͨ¹Ñ ·Ã (หมดั นําหรอื ตาม) ... ยกหรือครั้ง ปฏิบตั ิ : สนั หมดั : ปลายคาง กราม ÇÔ¸Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทา จรดมวย ËÁ´Ñ นาํ ๑. ลดหมดั ลงเล็กนอย ๒. บดิ ลาํ ตวั สะบดั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั หมดั ขน้ึ ในลกั ษณะเกย่ี วงอคลา ยเบด็ ตกปลา หงายฝา มอื (กาํ มอื ) เขา หาลาํ ตวั โดยเลง็ ใหจ ดุ สง พลงั กระทบจดุ รกุ ตรี ะยะหา งของหมดั กบั ลาํ ตวั ประมาณ ๑ ศอก ๓. ดงึ หมัดกลับมาอยูในทาจรดมวย ËÁÑ´μÒÁ ๑. ลดหมัดลงเล็กนอ ย ๒. บดิ ลาํ ตวั สะบดั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั หมดั ขนึ้ ในลกั ษณะเกยี่ วงอคลา ยเบด็ ตกปลา หงายฝา มอื (กาํ มอื ) เขา หาลาํ ตวั โดยเลง็ ใหจ ดุ สง พลงั กระทบจดุ รกุ ตรี ะยะหา งของหมดั กบั ลาํ ตวั ประมาณ ๑ ศอก ¢ŒÍá¹Ðนาํ : ปฏบิ ตั เิ ชน เดยี วกนั กบั ทา พระกาฬเปด โลก แตร ะยะของการสง หมดั ออกไปจะกวา ง (ไกล) กวา เพราะจดุ รกุ ตอี ยไู หลออกไป (ไมยาว)
๕๕ ªè×Í·‹Ò ËÁ´Ñ คาํ ºÍ¡คาํ ʧèÑ ¨´Ø Ê‹§¾Åѧ : ควงพระขรรค (หมดั โขกวงใน) ¨´Ø Ã¡Ø μÕ : ควงพระขรรค (หมดั นําหรือตาม) ... ยกหรอื ครัง้ ปฏบิ ตั ิ : สันหมดั : ปลายคาง กราม ทดั ดอกไม ขมบั เบา ตา กานคอ ราวนม Ç¸Ô Õ»¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย ËÁ´Ñ นํา ๑. ยกศอกขึน้ ทางขา งลําตวั เลก็ นอ ย ๒. บิดลําตัวขา งทีย่ กศอกไปขา งหลังประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตัวไปดา นหลงั พออกตึง ๔. บดิ สะบดั ลาํ ตวั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั หมดั ขน้ึ สงู ในลกั ษณะเหวย่ี งควา่ํ (คลา ย ขอเกี่ยวจากดานขาง) กดลงไปท่ีจุดรุกตี ควํ่าฝามือ (กํามือ) และบิดลําตัวชวยสงพลัง ระยะหางของ หมดั กับลาํ ตัวประมาณ ๑ คืบ ๕. ดงึ หมดั กลบั มาอยูในทา จรดมวย ËÁ´Ñ μÒÁ ๑. ยกศอกขน้ึ ทางขา งลาํ ตวั เล็กนอ ย ๒. บิดลาํ ตวั ขางท่ยี กศอกไปขา งหลังประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตวั ไปดา นหลังพออกตงึ ๔. บดิ ลาํ ตวั สะบดั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั หมดั ขน้ึ สงู ในลกั ษณะเหวยี่ งควาํ่ (คลา ย ขอเกี่ยวจากดานขาง) กดลงไปท่ีจุดรุกตี ควํ่าฝามือ (กํามือ) และบิดลําตัวชวยสงพลัง ระยะหางของ หมัดกบั ลาํ ตวั ประมาณ ๑ คบื ๕. ดงึ หมดั กลับมาอยูใ นทาจรดมวย
๕๖ ªèÍ× ·Ò‹ ËÁ´Ñ คาํ ºÍ¡คาํ ÊÑè§ ¨Ø´Ê§‹ ¾Å§Ñ : อนิ ทราขวา งจกั ร (หมัดโขกวงนอก) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : อินทราขวา งจกั ร (หมดั นําหรือตาม) ... ยกหรอื ครั้ง ปฏิบัติ : สันหมดั : ปลายคาง กราม ทัดดอกไม ขมับ เบา ตา กา นคอ ราวนม Ç¸Ô Õ»¯ºÔ ÑμÔ : จากทา จรดมวย หมดั นํา ๑. ยกศอกขึน้ ทางขางลาํ ตัวเล็กนอ ย ๒. บิดลาํ ตวั ขา งทย่ี กศอกไปขา งหลงั ประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตัวไปดานหลงั พออกตงึ ๔. บิดสะบัดลําตัวไปขางหนาพรอมกับตวัดหมัดข้ึนสูงในลักษณะเหวี่ยงคว่ํา (คลายขอเกี่ยวจากดานหลัง) กดลงไปท่ีจุดรุกตี คว่ําฝามือ (กํามือ) และบิดลําตัวชวยสงพลัง ระยะหางของหมัดกับลําตวั ประมาณ ๑ คืบ ๕. ดงึ หมดั กลบั มาอยใู นทาจรดมวย ËÁ´Ñ μÒÁ ๑. ยกศอกข้นึ ทางขางลาํ ตวั เลก็ นอ ย ๒. บิดลาํ ตวั ขา งท่ยี กศอกไปขา งหลังประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตัวไปดา นหลังพออกตงึ ๔. บิดลําตัวสะบัดไปขางหนาพรอมกับตวัดหมัดข้ึนสูงในลักษณะเหว่ียงควํ่า (คลายขอเก่ียวจากดานขาง) กดลงไปที่จุดรุกตี คว่ําฝามือ (กํามือ) และบิดลําตัวชวยสงพลัง ระยะหางของหมัดกบั ลําตัวประมาณ ๑ คบื ๕. ดงึ หมดั กลบั มาอยใู นทาจรดมวย
๕๗ ªèÍ× ·‹Ò ÈÍ¡ คาํ ºÍ¡คําʧèÑ ¨´Ø Ê‹§¾Åѧ : ฝานลกู บวบ (ศอกตดั ) ¨´Ø Ã¡Ø μÕ : ฝานลกู บวบ (ศอกนําหรอื ตาม) ... ยกหรอื ครงั้ ปฏิบตั ิ : ปุม กระดูกปลายศอก : ปลายคาง กราม ล้ินป ÇÔ¸»Õ ¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย ÈÍ¡นาํ ๑. ยกศอกขึ้นตวัดไปขางหนา ใหฝามือ (กําหมัด) เฉียดใบหูไปขางหลังพรอมกับ ยกอกและลําตัวผลกั ดันไปขา งหนา เล็งจดุ สง พลงั เขาปะทะจดุ รกุ ตี ๒. ดงึ ศอกกลับมาอยูในทาจรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. ยกศอกข้ึนตวัดไปขางหนา ใหฝามือ (กําหมัด) เฉียดใบหูไปขางหลังพรอมกับ ยกอกและลําตวั ผลักดนั ไปขางหนา เลง็ จดุ สงพลังเขา ปะทะจุดรกุ ตี ๒. ดงึ ศอกกลบั มาอยูในทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนํา : ลกั ษณะการออกแรงในทา น้ีจะตอ งกระทาํ อยา งรวดเร็วจงึ จะไดผลดี
๕๘ ÈÍ¡ ª×èÍ·‹Ò : อินทรชติ ฟาดคนั ศร (ศอกเหว่ยี งต่าํ ) คาํ ºÍ¡Êѧè : อินทรชิตฟาดคนั ศร (ศอกนาํ หรือตาม)......ยกหรอื คร้ัง ปฏิบตั ิ ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : ปุมกระดกู ปลายศอก ¨Ø´ÃØ¡μÕ : บรเิ วณใบหนา กกหู ปลายคาง ทดั ดอกไม ไหปลารา ÇÔ¸Õ»¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย ÈÍ¡นํา ๑. ยกศอกขนึ้ ทางขา งลําตัวเล็กนอ ย ๒. บิดลาํ ตวั ขา งทยี่ กศอกไปขา งหลงั ประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตัวไปดา นหลังพออกตงึ ๔. บิดสะบัดลําตัวไปขางหนาพรอมกับตวัดศอกข้ึนสูง ในลักษณะเหวี่ยงต่ํา (คลายขอเกีย่ วจากดา นขา ง) กดลงไปท่จี ดุ รุกตี บิดลําตวั ชว ยสงพลงั ๕. ดึงศอกกลับมาอยูในทา จรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. ยกศอกขน้ึ ทางขา งลาํ ตวั เลก็ นอย ๒. บิดลําตัวขา งท่ยี กศอกไปขางหลงั ประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตวั ไปดา นหลังพออกตึง ๔. บิดสะบัดลําตัวไปขางหนาพรอมกับตวัดศอกขึ้นสูง ในลักษณะเหว่ียงตํ่า (คลายขอเกี่ยวจากดานขา ง) กดลงไปที่จุดรกุ ตี บิดลาํ ตัวชว ยสง พลัง ๕. ดงึ ศอกกลับมาอยใู นทาจรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : ปฏบิ ตั คิ ลา ยกับทาพระขรรค แตจ ุดสง พลังเปน ศอก
๕๙ ªÍè× ·Ò‹ ÈÍ¡ คาํ ºÍ¡ÊÑ§è ¨´Ø Ê‹§¾Åѧ : นาคาเคลอ่ื นกาย (ศอกเหวยี่ ง) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : นาคาเคลื่อนกาย (ศอกนําหรอื ตาม).....ยกหรือครั้ง ปฏิบตั ิ : ปุมกระดกู ปลายศอก : ปลายคาง กกหู ปลายคาง ราวนม ชายโครง ÇÔ¸»Õ ¯ºÔ ÑμÔ : จากทา จรดมวย ÈÍ¡นํา ๑. ยกศอกขน้ึ ตั้งฉากกบั ลําตัว ๒. บิดลําตัวขา งที่ยกศอกไปขางหลังประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตวั ไปดานหลังพออกตึง ๔. บดิ สะบดั ลาํ ตวั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั ศอกไปขา งหนา ในลกั ษณะเหวย่ี งขนาน กับพนื้ เล็งจดุ สงพลงั เขา ปะทะจุดรกุ ตี มีลกั ษณะเฉอื นหรอื เฉียดปนอยู ๕. ดึงศอกกลบั มาอยูใ นทา จรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. ยกศอกขนึ้ ตงั้ ฉากกบั ลาํ ตวั ๒. บิดลําตัวขา งที่ยกศอกไปขางหลงั ประมาณ ๔๕ องศา ๓. เอนตัวไปดา นหลงั พออกตึง ๔. บดิ สะบดั ลาํ ตวั ไปขา งหนา พรอ มกบั ตวดั ศอกไปขา งหนา ในลกั ษณะเหวย่ี งขนาน กบั พ้ืนเลง็ จดุ สง พลงั เขา ปะทะจดุ รกุ ตี มลี กั ษณะเฉอื นหรอื เฉยี ดปนอยู ๕. ดงึ ศอกกลบั มาอยูในทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : เมอื่ ปฏิบัตสิ ลบั กนั ไปจะดูคลา ยกับงเู ล้ือย
๖๐ ÈÍ¡ ª×èÍ·Ò‹ : อิเหนาแทงกริช (ศอกอดั ) คาํ ºÍ¡ÊÑè§ : อิเหนาแทงกรชิ (ศอกนาํ หรอื ตาม)........ยกหรือคร้ัง ปฏบิ ตั ิ ¨Ø´Ê‹§¾Å§Ñ : ปมุ กระดูกปลายศอกและกระดกู ทอนแขน ¨´Ø ÃØ¡μÕ : ลิน้ ป ชายโครง ราวนม ยอดอก Ç¸Ô Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทา จรดมวย ÈÍ¡นํา ๑. ยอเขา กมตัวลงเลก็ นอย ๒. ยกศอกข้ึนตวดั ไปขางหนาประมาณครึ่งวง (๙๐ องศา) ๓. ดนั หวั ไหลและลาํ ตัวไปขา งหนา โดยเล็งใหจ ุดสงพลังปะทะจดุ รกุ ตี ๔. ดึงศอกกลบั มาอยูใ นทา จรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. ยอเขา กมตวั ลงเล็กนอ ย ๒. ยกศอกข้ึนตวดั ไปขา งหนาประมาณครึง่ วง (๙๐ องศา) ๓. ดนั หวั ไหลและลําตวั ไปขางหนา โดยเล็งใหจ ุดสง พลังปะทะจดุ รุกตี ๔. ดึงศอกกลับมาอยใู นทาจรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนาํ : ลกั ษณะเปน เหมอื นการผลกั หรอื พงุ ศอกเขา ใสค ตู อ สู หรอื บางทอี าจเรยี กวา “ศอกพงุ ” กไ็ ด จึงเปนศอกท่ใี ชทมิ่ อัดคูตอสูจดุ รกุ ตี
๖๑ ªÍè× ·‹Ò ÈÍ¡ คําºÍ¡ÊÑè§ ¨´Ø ʧ‹ ¾Å§Ñ : ฤาษีบดยา (ศอกปก ) ¨Ø´Ã¡Ø μÕ : ฤาษีบดยา (ศอกนําหรือตาม).....ยกหรอื คร้งั ปฏิบัติ : ปุมกระดกู ปลายศอก : กระหมอม ไหปลารา กระดกู หวั ไหล Ç¸Ô Õ»¯ÔºμÑ Ô : จากทาจรดมวย ÈÍ¡นํา ๑. ยกศอกนาํ ขน้ึ สงู ใหส งู ทส่ี ดุ เทา ทจี่ ะทาํ ได พรอ มกบั ยกเทา นาํ (เทา หนา ) ขนึ้ ใหส งู จากพื้นประมาณ ๑ ศอก เขยงเทาตาม (เทาหลงั ) ๒. ปก ศอกยงั จุดรกุ ตี พรอ มกับกระทืบเทาทยี่ กไปขางหนา ๓. ดึงศอกกลับมาอยใู นทาจรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. ยกศอกนําขึน้ ต้ังสูงใหส งู ทส่ี ดุ เทาทจ่ี ะทําได พรอมกับยกเทา ตาม (เทาหลัง) ขึ้น ใหส งู จากพ้ืนประมาณ ๑ ศอก เขยง เทานาํ (เทา หนา ) ๒. ปก ศอกยังจุดรุกตี พรอ มกบั กระทืบเทาที่ยกไปขา งหนา ๓. ดงึ ศอกกลบั มาอยใู นทาจรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนํา : ลกั ษณะการปกศอกจะมลี ักษณะเฉือนหรือเฉยี ด
๖๒ ÈÍ¡ ªÍè× ·Ò‹ : คล่ืนกระทบฝง (ศอกเฉียงหลงั ) คาํ ºÍ¡Êèѧ : คลื่นกระทบฝง (ศอกนาํ หรือตาม).....ยกหรือครง้ั ปฏบิ ัติ ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : ปุม กระดกู ปลายศอกและกระดกู ทอนแขน ¨Ø´Ã¡Ø μÕ : ปลายคาง ราวนม ลิ้นป Ç¸Ô Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทาจรดมวย ÈÍ¡นํา ๑. กา วนาํ (เทา หนา) เฉยี งเขาดานในลาํ ตัวประมาณคร่งึ กาว ๒. ยกศอกนําข้นึ ใหข นานกบั พนื้ ๓. บิดลาํ ตัวเขาดานในประมาณ ๔๕ องศา ๔. ตวดั ศอกกลบั ไปขางหลงั คร่ึงวง (๙๐ องศา) ๕. ดึงศอกกลบั มาอยใู นทาจรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. กาวเทาตาม (เทา หลงั ) ไปขางหนา ๑ กา ว (สลบั เปลย่ี นเหลี่ยมมวย) ๒. กาวเทานํา (เทา หนา) เฉยี งเขาดานในลําตวั หนาประมาณคร่งึ กาว ๓. ยกศอกนําขึน้ ใหข นานกับพนื้ ๔. บิดลาํ ตวั เขา ดา นในประมาณ ๔๕ องศา ๕. ตวดั ศอกกลับไปขา งหลังครง่ึ วง (๙๐ องศา) ๖. ดงึ ศอกกลบั มาอยูในทา จรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนํา : ลักษณะคลายปลาดุกยักเง้ียงไปขางหลัง บางทีเรียกวา “ปลาดุกยักเง้ียง” หนึ่งวงของศอกเทา กับคร่งึ วงกลม (๑๘๐ องศา)
๖๓ ªÍè× ·Ò‹ ÈÍ¡ คําºÍ¡Ê§Ñè ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : จกั รนารายณ (ศอกกลับ) ¨´Ø Ã¡Ø μÕ : จกั รนารายณ (ศอกนาํ หรือตาม).....ยกหรือคร้ัง ปฏบิ ัติ : ปุม กระดกู ปลายศอก : ปลายคาง ขมบั กกหู เบาตา โหนกคว้ิ Ç¸Ô Õ»¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย ÈÍ¡นาํ ๑. กา วเทาตามไปขางหนาประมาณคร่งึ กา ว เปลีย่ นเหลยี่ มมวย ๒. กมตวั ไปขางหนาเลก็ นอ ย ๓. ยกศอกตาม (ศอกหลัง) ตง้ั เฉยี งกับพ้นื ประมาณ ๔๕ องศา ๔. ตวัดศอกท่ียกกลับไปขางหลังเต็มวง (๑๘๐ องศา) พรอมกับวาดเทาตาม (เทาหลัง) ไปขา งหลังเต็มวง (๑๘๐ องศา) ใหศอกปะทะจุดรุกตี ๕. ดงึ ศอกกลบั มาอยูในทา จรดมวย ÈÍ¡μÒÁ ๑. กา วเทา นาํ เฉียงไปขา งหนาประมาณคร่งึ กาว ๒. กมตวั ไปขางหนาเลก็ นอ ย ๓. ยกศอกตาม (ศอกหลัง) ตง้ั เฉียงกับพ้ืนประมาณ ๔๕ องศา ๔. ตวัดศอกที่ยกกลับไปขางหลังเต็มวง (๑๘๐ องศา) พรอมกับวาดเทาตาม (เทาหลงั ) ไปขา งหลงั เตม็ วง (๑๘๐ องศา) ใหศอกปะทะจุดรกุ ตี ๕. ดึงศอกกลับมาอยูใ นทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนํา : เปนทา หมนุ ตวั กลบั ศอกหลังครบวง จนกลับมายนื ในทาจรดมวยพอดี
๖๔ à¢‹Ò ªÍè× ·‹Ò : กมุ ภกรรณพุงหอก (เขาตรง) คําºÍ¡ÊÑè§ : กุมภกรรณพงุ หอก (เขา นาํ หรอื ตาม).....ยกหรอื คร้ัง ปฏิบัติ ¨Ø´Ê‹§¾Åѧ : ปมุ กระดูกหวั เขา ¨´Ø ÃØ¡μÕ : ปลายคาง ยอดอก หนา ทอง ทอ งนอย ลิน้ ป Ç¸Ô »Õ ¯ÔºÑμÔ : จากทาจรดมวย ࢋÒนํา ๑. ยกเทา นาํ (เทา หนา ) โดยการพบั งอเขา ข้นึ ปลายเทาเหยียดตรง ๒. พงุ ปมุ กระดกู หวั เขา ไปขา งหนายงั จุดรกุ ตี โดยอาศัยกําลังจากกลามทองและขา ทใี่ ชย ืนสง แรงไปยงั จุดสง พลงั ๓. ดึงเขากลับมาอยใู นทา จรดมวย ࢋÒμÒÁ ๑. ยกเทาตาม (เทาหลงั ) โดยการพับงอเขาขนึ้ ปลายเทาเหยียดตรง ๒. พงุ ปมุ กระดกู หวั เขา ไปขา งหนา ยงั จดุ รกุ ตี โดยอาศยั กาํ ลงั จากกลา มทอ งและขา ที่ใชยืนสง แรงไปยังจดุ สง พลงั ๓. ดึงเขา กลับมาอยใู นทาจรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนาํ : อาจใชม อื และแขนปด รบกวนสายตาคตู อ สกู ไ็ ด หรอื ใชผ ลกั นาํ ไปกอ นแลว จงึ ตามดว ย กมุ ภกรรณพงุ หอก เขา จงึ มลี กั ษณะทม่ิ พงุ พรวดออกไปตรงๆ แตก ารใชท า เขา นจ้ี ะตอ งมกี าํ ลงั กลา มทอ ง และหนาขาดี เพราะจะตอ งใชก ารยดื ตวั ของกลา มเนอ้ื เปน อยางมาก
๖๕ ªè×Í·Ò‹ à¢Ò‹ คาํ ºÍ¡คาํ ʧèÑ ¨´Ø Ê‹§¾Å§Ñ : ครอ มเขาพระสเุ มรุ (เขาโคง ) ¨Ø´Ã¡Ø μÕ : ครอมเขาพระสเุ มรุ (เขานําหรือตาม).....ยกหรือครงั้ ปฏบิ ัติ : ปุมกระดูกหวั เขา : ชายโครง ทอง สขี า ง ÇÔ¸Õ»¯ÔºÑμÔ : จากทาจรดมวย à¢Ò‹ นํา ๑. ยกเทา นาํ (เทา หนา) โดยการพบั งอเขา ขน้ึ ปลายเทา เหยยี ดตรงพบั ขาทอนลา ง เฉยี งขนึ้ มาใหข นานกบั พนื้ ๒. จงั หวะตอ เนอ่ื งนน้ั ใหพ งุ ปมุ กระดกู หวั เขา ไปขา งหนา ยงั จดุ รกุ ตโี ดยอาศยั กาํ ลงั จาก กลามทอ งและขาทใ่ี ชยนื สงจดุ พลังไปยังจุดรกุ ตีดวยการเหว่ียงลกั ษณะโคงเขา มาจากดานขา ง ๓. ดึงเขา กลบั มาอยใู นทา จรดมวย ࢋÒμÒÁ ๑. ยกเทา ตาม (เทา หลงั ) โดยการพบั งอเขา ขนึ้ ปลายเทา เหยยี ดตรงพบั ขาทอ นลา ง เฉยี งขน้ึ มาใหขนานกับพ้นื ๒. จงั หวะตอ เนอื่ งกนั ใหพ งุ ปมุ กระดกู หวั เขา ไปขา งหนา ยงั จดุ รกุ ตโี ดยอาศยั กาํ ลงั จาก กลา มทองและขาทใี่ ชย ืน สงจุดพลังไปยังจดุ รุกตีดว ยการเหวีย่ งลกั ษณะโคงเขามาจากดานขา ง ๓. ดงึ เขา กลบั มาอยใู นทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนํา : การตเี ขา ทาในนี้ ตอ งมลี กั ษณะเฉอื นหรือเฉยี ดประกอบดว ย
๖๖ ª×èÍ·Ò‹ à¢Ò‹ คําºÍ¡คําÊè§Ñ ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : หนุมานแหวกฟอง (เขาลอย) ¨´Ø ÃØ¡μÕ : หนุมานแหวกฟอง (เขานําหรือตาม).....ยกหรือครง้ั ปฏบิ ัติ : ปุม กระดูกหวั เขา : ใบหนา ปลายคาง ยอดอก ลิ้นป ÇÔ¸»Õ ¯ÔºμÑ Ô : จากทาจรดมวย ࢋÒนาํ ๑. กาวเทาไปขางหนาประมาณหน่ึงกา ว (อาจเปน ๒-๓ กา วก็ได) ๒. จังหวะตอเนื่องน้ัน กระโจนลอยตัวขึ้น พรอมกับใหพุงปุมกระดูกหัวเขา ไปขางหนายังจุดรุกตี โดยอาศัยกําลังสงตัวจากลําตัว สงจุดสงพลังไปยังจุดรุกตีดวยพุงแบบเขาตรง (กมุ ภกรรณพุง หอก) หรือการเหว่ียงลักษณะโคง (ครอมเขาพระสเุ มรุ) เขามาจากดานขางกไ็ ด ๓. ดึงเขา ลดหมัด กลับมาอยใู นทาจรดมวย à¢Ò‹ μÒÁ ปฏิบัตเิ หมอื นเขา นาํ ¢ÍŒ á¹Ðนํา : การเขาในทาน้ี เปนการเขาท่ีใชการกระโดดเขาใสคูตอสู ท้ังนี้วิถีเขาอาจจะตอง ปรับทิศทางบาง เน่ืองจากคูตอสูอาจปดปกปอง หรือยกบัง วิถีเขาที่พุงออกไปจึงเปนไปไดท้ังตรง หรอื โคง และอาจใชผ สมผสานกนั กไ็ ด สว นมอื และแขนจะตอ งทาํ หนา ทค่ี า้ํ เพอื่ ปด จดุ รกุ ตขี องคนมวยไว
๖๗ ªèÍ× ·Ò‹ à¢‹Ò คาํ ºÍ¡คําÊÑè§ ¨Ø´Ê‹§¾Åѧ : หนมุ านหกั คอชา งเอราวณั (เขา อัด) ¨´Ø ÃØ¡μÕ : หนุมานหักคอชา งเอราวณั (เขานาํ หรอื ตาม).....ยกหรือครงั้ ปฏิบตั ิ : ปมุ กระดูกหัวเขา : ปลายคาง ยอดอก ทอ ง ชายโครง ล้ินป สขี า ง หนา ขา เขา ÇÔ¸Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทา จรดมวย ࢋÒนํา ๑. ใชม อื และแขนรดั กดหนบี คอและแขนของคตู อ สไู ว ๒. จังหวะตอเน่อื งน้นั กระโจนลอยตัวข้ึนใชเทา ตาม (เทาหลัง) ตะกายยํ่าไปบนเขา ของคูตอสู พรอมกับใหพุงปุมกระดูกหัวเขานํา (เขาหนา) ไปขางหนายังจุดรุกตีโดยอาศัยกําลังสง จากลําตัว สงจุดสงพลังไปยังจุดรุกตีดวยพุงแบบตรง (กุมภกรรณพุงหอก) หรือเหว่ียงลักษณะโคง (ครอมเขาพระสุเมรุ) เขามาจากดา นขา งก็ได ๓. ดงึ เขา ลดหมัด กลับมาอยูในทาจรดมวย à¢Ò‹ μÒÁ ๑. ใชม อื และแขนรัดกดหนบี คอและแขนของคตู อ สไู ว ๒. จงั หวะตอ เนอ่ื งนนั้ กระโจนลอยตัวขนึ้ ใชเ ทานํา (เทาหนา ) ตะกายยาํ่ ไปบนเขา ของคูตอสู พรอมกับใหพุงปุมกระดูกหัวเขาตาม (เขาหลัง) ไปขางหนายังจุดรุกตีโดยอาศัยกําลังสง จากลําตัว สงจุดสงพลังไปยังจุดรุกตีดวยพุงแบบตรง (กุมภกรรณพุงหอก) หรือเหวี่ยงลักษณะโคง (ครอมเขาพระสุเมรุ) เขามาจากดานขา งก็ได ๓. ดึงเขา ลดหมัด กลบั มาอยใู นทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : มีวิธีจําในทา นี้ คือ กด กระโดด ตี เปนการตแี บบไมตอ งการตอ เนอ่ื ง
๖๘ ªèÍ× ·‹Ò à¢Ò‹ คําºÍ¡คําÊÑ§è ¨Ø´Ê‹§¾Åѧ : ทศกณั ฑเหน่ียวเขาพระสุเมรุ (เขา กระทบ) ¨Ø´Ã¡Ø μÕ : ทศกณั ฑเ หน่ยี วเขาพระสุเมรุ (เขา นําหรือตาม).....ยกหรอื คร้งั ปฏิบัติ : ปมุ กระดูกหวั เขา : ทอง ชายโครง สขี าง โคนขา Ç¸Ô »Õ ¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย à¢Ò‹ นํา ๑. ใชมือโอบจบั รัดลาํ คอหรือลําตัวของคตู อสูห นีบกดไวใ หแนน ๒. พุง ปุม กระดกู หวั เขานาํ (เขาหนา ) ไปขา งหนายงั จดุ รกุ ตี โดยอาศัยกําลังสง จาก ขาและลําตัว สงจุดสงพลังไปยังจุดรุกตีดวยการพุงแบบตรง (กุมภกรรณพุงหอก) หรือการเหวี่ยง ลกั ษณะโคง (ครอ มเขาพระสุเมรุ) เขา มาจากดา นขางก็ได ๓. ดึงเขา ลดหมดั กลับมาอยูในทา จรดมวย ࢋÒμÒÁ ๑. ใชมอื โอบจับรัดลําคอหรือลาํ ตวั ของคูตอ สูห นีบกดไวใ หแ นน ๒. พงุ ปมุ กระดกู หัวเขาตาม (เขา หลัง) ไปขางหนา ยงั จุดรุกตี โดยอาศยั กําลังสงจาก ขาและลําตัว สงจุดสงพลังไปยังจุดรุกตีดวยการพุงแบบตรง (กุมภกรรณพุงหอก) หรือการเหว่ียง ลักษณะโคง (ครอ มเขาพระสเุ มร)ุ เขา มาจากดานขา งก็ได ๓. ดงึ เขา ลดหมดั กลบั มาอยใู นทา จรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : ทาเขาน้ีจะมีการดึงหรือโนมคอคูตอสูดวย แตถารัดเอวจะเปนการตีท่ีหนาขา หรอื ดา นขางของเขา เรียกวา “เขาเหนบ็ ” เปนการตแี บบตองการตอ เนื่อง หลกั การจาํ คอื จับ กด ตี และไมตองกระโดดเหมอื นทา “หักคอชางเอราวัณ”
๖๙ ª×èÍ·Ò‹ à·ÒŒ คาํ ºÍ¡คาํ Êèѧ ¨Ø´Ê§‹ ¾Å§Ñ : หนุมานเปดดาน (เตะตรง) ¨´Ø ÃØ¡μÕ : หนุมานเปดดาน (เทานาํ หรอื ตาม).....ยกหรอื คร้ัง ปฏิบัติ : ปลายนิว้ เทา สนเทา : ปลายคาง กราม ราวนม ซอกรักแร ดา นในของแขนทอนบน Ç¸Ô Õ»¯ÔºμÑ Ô : จากทา จรดมวย à·ÒŒ นํา ๑. ยกเทา นําวาดเตะลกั ษณะเหวีย่ งตรงๆ ไปยังจดุ รุกตี ๒. ดึงเทา กลับมาอยใู นทาจรดมวย à·ÒŒ μÒÁ ๑. ยกเทา ตามวาดเตะลกั ษณะเหว่ียงตรงๆ ไปยงั จดุ รกุ ตี ๒. ดึงเทากลับมาอยูในทาจรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : การเตะลักษณะน้ีเรียกวา “ผาหมาก” เพราะอาการท่ีเหว่ียงเทาขึ้น ตรงๆ เหมือนใชมีดผาลูกหมากออกเปนซีก การจะเตะใหแรงไดจะตองสลัดมือหรือฟนมือชวย แตถาเตะเบาๆ ก็ควรยกหมัดตั้งวงปดไวใหดี ข้ึนอยูกับจังหวะเขาทําเกมรุก-รับวาสมควรเวลาใด การฝกฝนจนกระทงั่ ชาํ นาญดังนี้แลว จงึ สามารถอานจงั หวะมวยได
๗๐ ªè×Í·‹Ò à·ŒÒ คาํ ºÍ¡คาํ ÊÑ§è ¨Ø´Ê§‹ ¾Åѧ : มาณพเลนขา (เตะเหวย่ี ง) ¨´Ø Ã¡Ø μÕ : มาณพเลนขา (เทา นําหรอื ตาม).....ยกหรอื ครงั้ ปฏิบัติ : ครึ่งเขา คร่งึ แขง สันเทา : ขมบั ทดั ดอกไม กานคอ ชายโครง สขี าง พับนอก พับใน Ç¸Ô Õ»¯ÔºÑμÔ : จากทาจรดมวย à·ŒÒนํา ๑. วาดเทานําเตะลกั ษณะเหว่ียงโคง ข้นึ มาจากดา นขางไปยงั จดุ รกุ ตี ๒. พรอมกันใหลดหมัดนํา (หมัดหนา) ลงในลักษณะฟนแขนผานลําตัวจนสุดแขน (แขนตงึ ) ๓. พรอมกันใหยกหมัดตาม (หมัดหลัง) ขึ้นปดบริเวณโหนกแกมทอนแขน ปด บรเิ วณคาง ๔. ดึงเทา และหมดั กลบั มาอยูในทา จรดมวย à·ŒÒμÒÁ ๑. วาดเทา นําเตะลักษณะเหวี่ยงโคงข้นึ มาจากดา นขา งไปยังจุดรุกตี ๒. พรอมกันใหลดหมัดนํา (หมัดหนา) ลงในลักษณะฟนแขนผานลําตัวจนสุดแขน (แขนตงึ ) ๓. พรอมกันใหยกหมัดตาม (หมัดหลัง) ขึ้นปดบริเวณโหนกแกมทอนแขนปด บริเวณคาง ๔. ดึงเทา และหมดั กลับมาอยูใ นทา จรดมวย
๗๑ ªÍè× ·Ò‹ à·ŒÒ คําºÍ¡คาํ ʧÑè ¨Ø´Ê§‹ ¾Å§Ñ : เถรกวาดลานวดั (เตะกดต่ํา) ¨´Ø ÃØ¡μÕ : เถรกวาดลานวดั (เทานาํ หรอื ตาม).....ยกหรือคร้ัง ปฏิบัติ : คร่งึ เขา คร่งึ แขง (ไมสัน้ ) สันเทา (ไมย าว) : พับนอก พบั ใน Ç¸Ô Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทา จรดมวย à·ÒŒ นาํ ๑. วาดเทา นาํ เตะลกั ษณะเหวย่ี งไปยงั จดุ รกุ ตี แตใ หส งู กวา จดุ รกุ ตเี ลก็ นอ ย เมอ่ื ใกล ถงึ จดุ รกุ ตใี หกดควํา่ แขงลงยงั จุดรกุ ตี ๒. พรอ มกนั ใหล ดหมดั นาํ (หมดั หนา ลง) ลงในลกั ษณะฟน แขนผา นลาํ ตวั จนสดุ แขน (แขนตงึ ) ๓. พรอมกันใหยกหมัดตาม (หมัดหลัง) ข้ึนปดบริเวณโหนกแกมทอนแขนปด บรเิ วณคาง ๔. ดงึ เทาและหมัด กลบั มาอยใู นทา จรดมวย à·ŒÒμÒÁ ๑. วาดเทา นาํ เตะลกั ษณะเหวยี่ งไปยงั จดุ รกุ ตี แตใ หส งู กวา จดุ รกุ ตเี ลก็ นอ ย เมอื่ ใกล ถงึ จดุ รกุ ตใี หกดควาํ่ แขงลงยังจุดรกุ ตี ๒. พรอมกันใหลดหมัดนํา (หมัดหนา) ลงในลักษณะฟนแขนผานลําตัวจนสุดแขน (แขนตงึ ) ๓. พรอมกันใหยกหมัดตาม (หมัดหลัง) ขึ้นปดบริเวณโหนกแกมทอนแขนปด บรเิ วณคาง ๔. ดึงเทาและหมัด กลับมาอยใู นทาจรดมวย ¢ŒÍá¹Ðนํา : การวาดเทา เตะมลี ักษณะเฉียงหรือฟนลง
๗๒ ª×èÍ·‹Ò à·ŒÒ คาํ ºÍ¡คําÊÑè§ ¨´Ø Ê‹§¾Å§Ñ : นาคขนดหาง (เตะกดสูง) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : นาคขนดหาง (เทา นาํ หรือตาม).....ยกหรอื ครัง้ ปฏบิ ตั ิ : ครงึ่ เขา ครง่ึ แขง (ไมส ้นั ) สนั เทา (ไมยาว) : ปลายคาง กราม กกหู ทัดดอกไม กา นคอ หัวไหล ÇÔ¸»Õ ¯ÔºμÑ Ô : จากทาจรดมวย à·ŒÒนํา ๑. วาดเทา นาํ เตะลกั ษณะเหวย่ี งไปยงั จดุ รกุ ตี แตใ หส งู กวา จดุ รกุ ตเี ลก็ นอ ย เมอ่ื ใกล ถงึ จดุ รุกตีใหก ดคว่ําแขงลงยงั จดุ รุกตี (เตะใหข า มหวั ไหลค ูตอ สู) ๒. พรอมกันใหลดหมัดนํา (หมัดหนา) ลงในลักษณะฟนแขนผานลําตัวจนสุดแขน (แขนตึง) ๓. พรอมกันใหยกหมัดตาม (หมัดหลัง) ข้ึนปดบริเวณโหนกแกมทอนแขนปด บริเวณคาง ๔. ดึงเทา และหมัด กลบั มาอยูในทาจรดมวย à·ÒŒ μÒÁ ๑. วาดเทา นาํ เตะลกั ษณะเหวย่ี งไปยงั จดุ รกุ ตี แตใ หส งู กวา จดุ รกุ ตเี ลก็ นอ ย เมอื่ ใกล ถงึ จดุ รุกตีใหกดคว่าํ แขงลงยังจดุ รกุ ตี (เตะใหข ามหวั ไหลค ูตอ ส)ู ๒. พรอ มกนั ใหล ดหมดั นาํ (หมดั หลงั )ลงในลกั ษณะฟน แขนผา นลาํ ตวั จนสดุ (แขนตงึ ) ๓. พรอ มกนั ใหย กหมดั ตาม(หมดั หนา )ขนึ้ ปด บรเิ วณโหนกแกม ทอ นแขนปด บรเิ วณคาง ๔. ดึงเทา และหมัด กลับมาอยใู นทาจรดมวย
๗๓ ªè×Í·Ò‹ à·ŒÒ คาํ ºÍ¡คาํ ʧèÑ ¨´Ø ʧ‹ ¾Å§Ñ : มอญยนั หลกั (ถีบตรง) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : มอญยันหลกั (เทา นําหรอื ตาม).....ยกหรอื คร้ัง ปฏิบตั ิ : ปลายนวิ้ เทา จมูกเทา สันเทา : ใบหนา หนาทอง ทอ งนอ ย ล้นิ ป ขอ ตอ โคนขา สะบาหัวเขา ÇÔ¸»Õ ¯ºÔ ÑμÔ : จากทาจรดมวย à·ŒÒนาํ ๑. ยกเทานาํ (เทา หนา ) ข้ึนตรงมีลักษณะงอเลก็ นอย โดยเลง็ ใหจ ดุ สง พลังพอดกี บั จุดรกุ ตี ๒. เสอื กเทาไปขางหนา พงุ จุดสง พลังไปยงั จุดรุกตี ในลักษณะกระทืบ (แนวนอน) à·ÒŒ μÒÁ ๓. ดงึ เทา กลบั มาอยใู นทาจรดมวย กบั จดุ รุกตี ๑. ยกเทานํา (เทาหลัง) ขึ้นตรงมีลักษณะงอเล็กนอย โดยเล็งใหจุดสงพลังพอดี ¢ÍŒ á¹Ðนํา ๒. เสือกเทา ไปขา งหนา พุงจดุ สงพลังไปยงั จุดรุกตี ในลักษณะกระทบื (แนวนอน) ๓. ดงึ เทา กลบั มาอยูในทาจรดมวย : การเสอื กเทามลี กั ษณะเหมือนการท่มิ ของทอ นขา
๗๔ ªÍ×è ·Ò‹ à·ŒÒ คําºÍ¡คําʧèÑ ¨Ø´Ê‹§¾Åѧ : กวางเหลียวหลัง (ถบี ตะแคงบดิ เหล่ียม) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : กวางเหลยี วหลงั (เทานําหรอื ตาม).....ยกหรือครง้ั ปฏบิ ัติ : สันเทา : ทองนอ ย ล้นิ ป ราวนม Ç¸Ô Õ»¯ÔºÑμÔ : จากทาจรดมวย à·ÒŒ นาํ ๑. ยกเทานํา (เทาหนา) ขึ้นในลักษณะพับขา บิดปลายเทาเขาดานในสนเทาออก ดานนอก เทา สูงจากพน้ื ประมาณ ๑ ศอก บดิ ลาํ ตัวเขา ดานในเลก็ นอย ๒. ยกเทา (เทา หนา ) ในลกั ษณะตวดั พบั ขน้ึ อกี ประมาณ ๑ คบื โลต วั ไปขา งหลงั เลก็ นอ ย ๓. เสอื กเทา ออกไปใหเ ฉยี งสงู ขน้ึ ในลกั ษณะกง่ึ ดดี กงึ่ เหวย่ี ง บดิ พลกิ ลาํ ตวั ไปดา นหลงั ๔. กลับมาอยูในทาจรดมวย à·ÒŒ μÒÁ ปฏิบตั เิ หมือนกันกลับเทานาํ เพยี งแตกา วสลับเทาเปลยี่ นเหลยี่ มมวย ¢ŒÍá¹Ðนาํ : การถีบทาน้ี เปนการพลกิ (ปด) เหลี่ยม ใชสาํ หรบั เปนลกู ไมสวนทวน (ตโี ต) แมไ ม, ลูกไมต า งๆ ไดหลายๆ แมไม, ลกู ไม และนยิ มใชกนั มากในสมัยโบราณ นอกจากจะสามารถ เปนอาวธุ คํา้ ยันไดดแี ลวยงั เปน ทา ปอ งกนั ไดด อี ีกทา หนง่ึ ดว ย
๗๕ ªè×Í·Ò‹ à·ÒŒ คําºÍ¡คาํ ʧèÑ ¨´Ø ʧ‹ ¾Åѧ : โยธาสินธพ (ถบี ตะแคงบดิ เหล่ยี ม) ¨Ø´ÃØ¡μÕ : โยธาสนิ ธพ (เทานําหรือตาม).....ยกหรอื คร้งั ปฏบิ ตั ิ : สนเทา ปลายน้ิวเทา จมกู เทา : ทองนอย ลิน้ ป ราวนม ปลายคาง Ç¸Ô Õ»¯ºÔ μÑ Ô : จากทา จรดมวย à·ÒŒ นํา ๑. ยกเทา นําวาดเตะลักษณะเหว่ียงตรงๆ ไปยงั จดุ รุกตี ๒. จงั หวะท่เี ทา ท่ีเตะออกไปยกสุด เสอื กเทาไปขางหนา พุง จุดสงพลังไปยังจดุ รกุ ตี ในลกั ษณะกระทบื (แนวนอน) ๓. ดึงเทา กลบั มาอยูใ นทาจรดมวย à·ŒÒμÒÁ ๑. ยกเทา นําวาดเตะลักษณะเหวย่ี งตรงๆ ไปยังจุดรุกตี ๒. จังหวะทเ่ี ทาท่ีเตะออกไปยกสดุ เสอื กเทาไปขา งหนา พุงจุดสง พลงั ไปยังจุดรุกตี ในลักษณะกระทบื (แนวนอน) ๓. ดึงเทา กลับมาอยใู นทา จรดมวย ¢ÍŒ á¹Ðนาํ : แมไมทานี้ จุดประสงคหลักเพื่อผสมสองทาใหสามารถใชไดในเวลาเดียวกัน ยังมีแมไมอีกหลายๆ ทาที่นํามาใชผสมกัน เชน หมัดกับเขา หมัดกับศอก (ตอยแถมศอก) ฯลฯ การฝกฝนแตล ะแมไมใหเกิดความชาํ นาญ จะสามารถรวมทา ได
๗๖
๗๗ º··Õè õ ¡Òýƒ¡à¾è×Íà¾ÁÔè ÊÁÃöÀÒ¾·Ò§¡Ò ÇÑμ¶»Ø ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÕ¹ûŒÙ ÃÐจําº· ๑. ผูเรียนสามารถกาํ หนดเปา หมายในการฝกเพ่ือเพิ่มสมรรถภาพทางกาย ๒. ผเู รยี นรูขน้ั ตอนในการฝก สมรรถภาพแบงเปน ๔ ขน้ั ตอน ๓. ผเู รยี นสามารถปฏิบัตติ ามแบบฝกเพอ่ื เพิ่มสมรรถภาพทางกาย ÊÇ‹ ¹นํา สมรรถภาพทางกายเปน ความสามารถของบคุ คลในอนั ทจ่ี ะใชร ะบบตา งๆ กระทาํ กจิ กรรม ใดๆ อันเก่ียวกับการแสดงออกซ่ึงความสามารถทางรางกายไดอยางมีประสิทธิภาพและสามารถ ฟน ตวั กลบั สสู ภาวะปกตไิ ดใ นเวลาอนั รวดเรว็ เราจะทราบไดว า เรามสี มรรถภาพทางกายในดา นใดมาก หรือนอย ก็โดยการทดสอบสมรรถภาพทางกายดวยแบบทดสอบมาตรฐาน เมื่อเรามีสมรรถภาพ ทางกายในดา นใดนอ ย เรากส็ ามารถเสรมิ สรา งขน้ึ มาไดด ว ยการกาํ หนดการฝก หรอื ออกกาํ ลงั กายตอ ไป การเสริมสรางสมรรถภาพทางกาย เปนการปรับปรุงสภาวะของรางกายใหอวัยวะตางๆ ของรางกายมปี ระสิทธิภาพในการทาํ หนาที่สงู และมกี ารประสานงานกันของระบบตา งๆ ของรางกาย ไดเปน อยางดี ÊÁÃöÀÒ¾·Ò§¡Ò·èÇÑ ä» (General Physical fitness) คณะกรรมการนานาชาติเพ่ือจัดมาตรฐานการทดสอบความสมบูรณทางดานรางกาย ไดจาํ แนกความสมบรู ณท างกายออกเปน ๗ ประเภท ๑. ความเรว็ (Speed) คอื ความสามารถของรา งกายในการเคลอ่ื นทจ่ี ากทห่ี นงึ่ ไปยงั อกี ทห่ี น่งึ โดยใชร ะยะเวลาสั้นทีส่ ดุ ๒. พลังกลามเนื้อ (Muscle Power) คือ ความสามารถของกลามเน้ือในการทํางาน อยา งรวดเร็วในจังหวะของกลามเนอ้ื หดตัวหนงึ่ ครงั้ เชน ยืนกระโดดไกล ๓. ความแข็งแรงของกลามเนอื้ (Muscle Strength) คือ ความสามารถของกลามเน้ือ ที่หดตวั เพยี งคร้ังเดียวโดยไมจ ํากดั เวลา เชน การยกนา้ํ หนกั เปน ตน ๔. ความอดทนของกลามเน้ือ (Muscle endurance, Anaerobic Capacity) คือ ความสามารถของกลามเนื้อที่ไดป ระกอบกจิ กรรมซาํ้ ซากไดเปน ระยะเวลานานอยางมีประสิทธิภาพ ๕. ความคลองตัว (Agility) คือ ความสามารถของรางกายที่จะบังคับควบคุมในการ เปล่ยี นแปลงทศิ ทางการเคลอ่ื นทไี่ ดด ว ยความรวดเร็วและแนน ๖. ความออ นตวั (Flexibility) คือ ความสามารถขอ ตอ ตางๆ ในการทีจ่ ะเคลื่อนไหว ไดอ ยา งกวางขวาง
๗๘ ๗. ความอดทนทวั่ ไป (General endurance) คอื ความสามารถในการทาํ งานของระบบ ตา งๆ ในรางกายทท่ี ํางานไดน านและมีประสิทธิภาพ ໇ÒËÁÒÂ㹡Òý¡ƒ à¾Í×è à¾ÔèÁÊÁÃöÀÒ¾·Ò§¡Ò ๑. อยากหุนดี รูปรางสมสว น ๒. อยากแขง็ แรง เนนเรอ่ื งสมรรถภาพ ไมไดเนนกลา มใหญ ๓. อยากสุขภาพดี วิง่ ลดพงุ จะไดไ มเ สย่ี งเปนโรค ¢Ñé¹μ͹㹡Òýƒ¡ÊÁÃöÀҾầ‹ ໚¹ õ ¢¹éÑ μ͹ ๑. Warm up (การอบอนุ รา งกาย) ๒. Stretching (การยดื กลา มเน้อื กอนการออกกาํ ลังกาย) ๓. Fitness unit (การฝกสมรรถภาพทางกาย) ๓.๑ Cadio Exercise (การออกกาํ ลงั กายเสรมิ สรา งความแขง็ แรงของหวั ใจและปอด) ๓.๒ Body Weight (การเสริมสรางกลามเน้อื ) ๓.๓ Skill (การฝก ทักษะเฉพาะ เชน มวยไทย) ๔. Cool down (การคลายกลามเนอื้ ) ๕. Stretching (การยดื กลามเนื้อ หลังการออกกาํ ลังกาย) μÑÇÍÂÒ‹ §â»Ãá¡ÃÁ¡Òý¡ƒ à¾Í×è àÊÃÔÁÊÃÒŒ §ÊÁÃöÀÒ¾·Ò§¡Ò ·Õè ¢¹éÑ μ͹ àÇÅÒ·èãÕ ªŒ ÃÒÂÅÐàÍÂÕ ´¡Òýƒ¡ จํา¹Ç¹¤ÃÑé§/Ãͺ ËÁÒÂàËμØ (จาํ ¹Ç¹¤Ãé§Ñ /จํา¹Ç¹ªØ´/àÇÅҾѡ) ๑ Warm up ๑. วง่ิ จอ กกิง้ อยูกบั ที่/เคล่ือนที่ ๕ ๒. ว่งิ ตดั สน เทา ๓. วิ่งยกเขา อยูก ับท่ี ๒ Stretching ๒.๑ ทา ยดื กลา มเนอ้ื คอ ๒.๒ ทายดื กลามเนื้อไหลด า นขา ง ๒.๓ ทายืดกลามเนือ้ แขน ๒.๔ ทายดื กลา มเนอื้ หนาอก ๒.๕ ทา ยืดกลามเน้อื หลังสว นบน ๕ ๒.๖ ทา ยดื กลา มเนอ้ื หลงั สว นลา ง ๑๐ ทา ทา ละ ๑๕ วนิ าที ๒.๗ ทา ยดื กลามเนือ้ ลําตวั ๒.๘ ทา ยดื กลา มเนอ้ื ตนขา ๒.๙ ทา ยืดกลา มเน้อื นอง ๒.๑๐ ทา ยดื กลามเน้อื เอ็นหลังเขา
๗๙ ·èÕ ¢éѹμ͹ àÇÅÒ·ãÕè ªŒ ÃÒÂÅÐàÍÕ´¡Òý¡ƒ จาํ ¹Ç¹¤ÃÑé§/Ãͺ ËÁÒÂàËμØ ๓ Fitness Unit (จํา¹Ç¹¤Ã§éÑ /จาํ ¹Ç¹ªØ´/àÇÅÒ¾¡Ñ ) ๑. Cadio Exercise ๑. Cadio (ว่ิง ๓ กม., ความเร็ว รอบเขา ๑ รอบ ลานฝก ๒. Body Weight ๖๐-๗๐%) ๒ รอบ ๓. Skill ๒๕ ๒. ดิ่งขอ (ความแข็งแรงของแขน (ปฏบิ ตั ิ ๓ ยก ยกละ ๕ ครง้ั ) (มวยไทย/กายบรหิ าร) ๑๕ และหัวไหล) ๓. มวยไทย การใชหมัด เขา ศอก ๔ Cool down เทา ๕ Stretching ๕ วิ่งเบาๆ สลับเดินรอบลานฝก ๑ รอบ ๕ เชนเดียวกับข้นั ตอนที่ ๒ ๑๕ ทา ทาละ ๑๕ วินาที ๖๐ นาที ËÁÒÂàËμØ - โปรแกรมการฝกซอ มสามารถปรบั ไดต ามความเหมาะสม
๘๐ Ẻ½ƒ¡ Body Weight ñ. ¡ÅŒÒÁà¹×Íé ËÑÇäËÅ‹ ๑.๑ Shoulder Push Up (ดันพนื้ ยกสะโพกสงู ปฏบิ ตั ิ ๓ ยก ยกละ ๑๐-๑๒ ครง้ั พกั ๒๐ วินาท)ี ๑.๒ ARM CIRCLES (หมนุ แขนไปดานหนา ๕๐ คร้งั ดา นหลงั ๕๐ ครงั้ ปฏบิ ัติ ๒ ยก พกั ๒๐ - ๓๐ วนิ าที)
๘๑ ๑.๓ ดงึ ขอ (ปฏิบัติ ๓ ยก ยกละ ๔ คร้ัง พัก ๒๐ วินาที ชาๆ ขึน้ สุด ลงสดุ ) ò. ¡ÅŒÒÁà¹×Íé ˹Ҍ Í¡ (Push Up »¯ÔºÑμÔ ó ¡ ¡ÅÐ ñð-ñõ ¤Ãéѧ ¾Ñ¡ òð ÇÔ¹Ò·Õ ªŒÒæ ¢Öé¹ÊØ´ Å§Ê´Ø )
๘๒ ó. ¡ÅÒŒ Áà¹é×ÍËÅѧ (à¡Ã秤ŒÒ§äÇŒ »¯ÔºμÑ Ô ó ¡ ¡ÅÐ òð Ç¹Ô Ò·)Õ ô. ¡ÅŒÒÁà¹éÍ× Ë¹ŒÒ·ŒÍ§ ๔.๑ Flutter Kick (ยกขาขึ้นขนานกับพ้ืน เกร็งคางไว ปฏิบัติ ๓ ยก ยกละ ๒๐ วินาที)
๘๓ ๔.๒ Sit - up (ปฏิบตั ิ ๓ ยก ยกละ ๑๕-๒๐ ครงั้ พกั ๒๐ วนิ าที ชาๆ ข้ึนสุด ลงสุด) õ. ¡ÅÒŒ Áà¹Í×é μŒ¹¢Ò ๕.๑ Truck Jump (กระโดดใหส ูง ปฏบิ ัติ ๓ ยก ยกละ ๑๕-๒๐ คร้งั พัก ๒๐ วนิ าที กระโดดเก็บเขาใหส ูงและเรว็ )
๘๔ ๕.๒ Squat (ทิ้งนา้ํ หนักไปท่ีกนและขา เกร็งคางไว ปฏิบัติ ๓ ยก ยกละ ๓๐-๔๐ วินาที) Ẻ½ƒ¡ Speed + Power training ๑. วิง่ sprint ๒๐-๓๐ เมตร ๕ เทีย่ ว ๒. นอนควา่ํ แลว ลุกขึ้นวิง่ sprint ๒๐-๓๐ เมตร ๕ เท่ียว ๓. กระโดด เขา แตะอก ๒ ครัง้ แลวว่งิ sprint ๒๐-๓๐ เมตร ๕ เทย่ี ว ๔. วิ่งแตะเสน ๕ เมตร ๑๐ เมตร ๑๕ เมตร ๕. ว่งิ ยกหนา ขาหรือว่งิ ขนึ้ บนั ได “ทมี่ า http://www.ohlor.com/”
๘๕ º··èÕ ö ¡ÒÃºÒ´à¨ºç ·Ò§¡ÒáÕÌÒ ÇÑμ¶»Ø ÃÐʧ¤¡ÒÃàÃÂÕ ¹Ã»ŒÙ ÃÐจาํ º· - ผเู รยี นรหู ลกั การปฐมพยาบาลอาการบาดเจ็บจากการเลน กฬี า - ผูเ รยี นสามารถเคลอ่ื นยายผูบาดเจบ็ ออกจากสนามการแขงขัน - ผูเรยี นรูว ธิ ีการปองกันการบาดเจบ็ ทางการกีฬา ʋǹนาํ การบาดเจ็บจากกีฬาเกิดข้ึนไดเสมอ ไมวาจะเปนการเลนกีฬาเพ่ือสุขภาพ หรือนักกีฬา อาชพี และสามารถเกดิ ไดก บั อวยั วะทกุ สว นของรา งกาย การบาดเจบ็ นอี้ าจเกดิ จากอบุ ตั เิ หตขุ ณะแขง ขนั หรอื ฝก ซอมกีฬา หรอื เกิดจากการใชง านอยางหนักกไ็ ด ลักษณะการบาดเจ็บจากกฬี าไมแตกตา งจาก การบาดเจบ็ จากอบุ ัตเิ หตุ จากการทาํ งานหรอื อบุ ตั เิ หตใุ นชีวติ ประจําวันได สว นใหญก ารบาดเจ็บจาก กฬี ามกั ไมร นุ แรง นกั กฬี าทบี่ าดเจบ็ สามารถทาํ งานในชวี ติ ประจาํ วนั ได แตอ ยา งไรกต็ าม การดแู ลรกั ษา การบาดเจ็บจากกีฬาก็มุงหวังเพ่ือใหนักกีฬาสามารถกลับไปเลนกีฬาไดในเวลาอันรวดเร็ว โดยเฉพาะ นักกีฬาอาชีพควรไดรับการดูแลวินิจฉัยและรักษาอยางทันทวงที เพื่อใหสามารถกลับไปเลนกีฬา ในสภาพเดิมในเวลาอนั สั้น การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน หมายถึง การชวยเหลือเบ้ืองตนแกผูไดรับบาดเจ็บหรือผูปวย กอนจะมาถงึ มือแพทยหรือพยาบาล ในบางครง้ั หากการบาดเจบ็ ทเี่ กดิ ขึน้ อาการไมถึงขน้ั รนุ แรงก็อาจ ไมตองถึงมือแพทยหรือสถานพยาบาลก็ได ทั้งน้ีเพ่ือปองกันหรือลดอันตรายตอผูที่ไดรับบาดเจ็บ หรือผูปวยจากการเลนกีฬาท่ีอาจนําไปสูความพิการหรือเสียชีวิตไดโดยการใชอุปกรณในการปฐมพยาบาล ท่ีเตรียมไวหรือการประยุกตวัสดุเทาท่ีจะหาไดในขณะนั้น ทั้งนี้การปฐมพยาบาลเบ้ืองตน ทถี่ ูกตอง เหมาะสมและรอบคอบ ซ่ึงจะทาํ ใหผูไ ดรับบาดเจบ็ ลดความรุนแรง ชว ยผอ นหนักใหเ ปนเบา ลดอัตราเส่ียงตอความพิการ หรือเสียชีวิตได นอกจากนี้ยังทุเลาความเจ็บปวดและทุกขทรมานดวย การปฐมพยาบาลเบ้ืองตนมีความสําคัญมาก เนื่องจากอุบัติเหตุท่ีเกิดข้ึนไมเพียงแตเฉพาะจาก การกีฬาเทานั้น อุบัติเหตุอ่ืนๆ ที่เราตองเผชิญในชีวิตประจําวันหากไดรับการปฐมพยาบาลเบ้ืองตน ที่ถูกตอง เหมาะสมและทันทวงที จะนําไปสูการพยากรณโรคและการรักษาตอไปที่ดีได ซ่ึงหลักการปฐมพยาบาลเบื้องตนประกอบดวย การชวยชีวิตเบ้ืองตน (CPR) การจัดการเก่ียวกับ บาดแผล หลกั RICE และการเคล่ือนยายผูป วยออกจากสนามการแขงขัน ดงั น้ี ñ. ¡ÒêNj ªÇÕ μÔ àºÍ×é §μ¹Œ ในกรณที พ่ี บผปู ว ยหยดุ หายใจหรอื หวั ใจหยดุ เตน ใหด าํ เนนิ การ ชวยชีวิตเบื้องตนดว ยการชวยหายใจและชว ยใหหัวใจเตน ไดใหม (cardiopulmonary resuscitation, CPR) โดยมีขัน้ ตอนดงั นี้
๘๖ ๑.๑ การตรวจสอบ (Recognition) โดยการเขยาไหลแลวเรียก ถาไมรูตัว ใหค ลาํ ชพี จรบริเวณคอขางๆ หลอดลม และกม ลงไปฟงเสยี งหรือสมั ผสั ลมหายใจจากผปู วย ๑.๒ การเรยี กรถพยาบาลและผชู วย (Alerting hospital system) เรียกคนบริเวณ ใกลเคียงใหมาชว ย หรือใหโ ทรศัพทเ รียกรถพยาบาล ๑.๓ การจดั ทา ผปู ว ย (Positioning the patient) โดยการจดั ใหน อนอยใู นทา ตะแคง กึ่งคว่าํ เพื่อใหเสมหะหรือสิ่งแปลกปลอมในปากและคอไหลออกมาไดสะดวก จากนั้น จึงจัดทา ใหนอนหงาย ๑.๔ การเปดทางเดินหายใจ (Opening the airway) โดยใชมือหน่ึงดันหนาผาก ไปดานหลัง ใชนิว้ ช้แี ละนิว้ กลางของอีกมือหน่ึงเชยคางหรือจับฟนลา งและคางเชดิ ข้ึน ๑.๕ การชว ยหายใจแบบปากประกบปาก (Mouth to mouth respiration) เปา ลม เขา ปากผปู ว ย ๒ ครั้งตดิ ตอกนั โดยจะเห็นหนาอกผูป ว ยขยายออก ๑.๖ การปมหัวใจ (External chest compression) เปนการกดหนาอกเพ่ือให เลือดออกจากหัวใจไปเลี้ยงอวัยวะตางๆ โดยวางมือบนตรงกลางหนาอกสวนลางของผูปวย โดยมือ ท้ังสองขางซอนกัน และเหยยี ดแขนตรง ปมหัวใจประมาณ ๑๕ ครัง้ ตอ การหายใจ ๒ ครงั้ ò. ¡ÒèѴ¡ÒÃà¡èÕÂǡѺºÒ´á¼Å ท่ีสนามแขงขัน ส่ิงที่ควรปฏิบัติทันทีเมื่อพบวา มีแผลเปดคือ ใชผากอซสะอาดปดแผล ถาแผลมีเลือดออกมากตลอดเวลา ใชผายืดพันใหแนน เพื่อหามเลือด ใชสําลีชุบแอลกอฮอลเช็ดรอบๆ แผลเร่ิมจากดานในท่ีใกลแผลวนออกดานนอก โดยไมซ า้ํ ทเ่ี ดิมแลวจงึ เช็ด ó. ËÅÑ¡¡Òû°Á¾ÂÒºÒÅÍÒ¡ÒúҴà¨çº¨Ò¡¡ÒÃàÅ‹¹¡ÕÌÒ เมื่อเกิดการบาดเจ็บ ทันทีจากการเลนกีฬา เราสามารถใหการปฐมพยาบาล และเรียงลําดับกอนหลังอยางไรน้ัน มหี ลักในการจาํ งายๆ ดงั นี้ จากตัวอกั ษรภาษาองั กฤษ คอื PRICED ดงั นี้ ๓.๑ Prevent further injury ปองกันการบาดเจ็บท่ีจะตามมาอีก ใหหยุด การเลน กฬี าทนั ที นํานกั กฬี าออกจากสถานทที่ ไี่ ดร บั บาดเจบ็ เพอ่ื หลกี เลย่ี งการบาดเจบ็ ทจี่ ะตามมาอกี (to avoid further injury) ๓.๒ Rest เปน การหยดุ พกั การใชง านของอวยั วะหรอื บรเิ วณทบี่ าดเจบ็ หรอื ใหห ยดุ การแขงขัน เชน ในกรณีท่มี ีการบาดเจ็บท่ขี าและเทา ไมเดินลงนาํ้ หนักโดยใชไมพ ยุงชวย ๓.๓ Ice เปนการใชความเย็นหรือนํ้าแข็งประคบสวนที่ไดรับบาดเจ็บ เปนเวลา ๑๐-๒๐ นาที ทุก ๒ ชวั่ โมง วนั ละ ๒ – ๓ คร้ัง ใน ๒๔ – ๔๘ ชวั่ โมง เพ่ือเปนการลดอาการปวด และการอักเสบ ขอควรระวัง หามวางนํ้าแข็งสัมผัสลงบนบริเวณผิวหนังโดยตรง เพราะอาจเกิด การพองไหมจ ากความเยน็ ได ๓.๔ Compression การกด บีบรัด เพื่อไมใหเลือดออกในเน้ือเยื่อมากขึ้น เปนการพันกระชับสวนที่บาดเจ็บนั้นไมใหบวมเพ่ิมมากขึ้น โดยหลักการพันจากสวนปลายไปหา สวนตน โดยอาจพนั รว มกบั การประคบน้าํ แข็งดวยได
๘๗ ๓.๕ Elevation เปน การจดั วางสว นทบ่ี าดเจบ็ ใหส งู กวา ระดบั หวั ใจ เพอื่ ใหเ ลอื ดไหล กลับสหู ัวใจสะดวกข้ึน ทําใหการบวมลดลงได เชน การยกเทา สูงเพ่อื ใหไลเลอื ดกลบั สูหัวใจไดสะดวก เปนการชว ยลดบวมได ๓.๖ Diagnosis/Disposal สงพบแพทยหรือสถานพยาบาล เพื่อใหการรักษา พยาบาลทถ่ี กู ตอ งตอไป การปฐมพยาบาลดวยวิธีการ PRICED ดังกลาวแลวนั้น ตองทาํ ใหครบทุกขั้นตอน จึงจะไดผลลัพธที่ดี ระยะเวลาการใชวิธีการดังกลาวแลวควรอยูใน ๔๘-๗๒ ช่ัวโมงแรกหลังจาก ท่ไี ดรบั บาดเจ็บจากการเลน กีฬา ô. ¡ÒÃà¤Åè×͹ÂÒŒ ¼ٌºÒ´à¨çºÍÍ¡¨Ò¡Ê¹ÒÁ¡ÒÃᢋ§¢Ñ¹ สามารถทาํ ได ๓ วธิ ี ดังนี้ ๔.๑ การชว ยพยงุ ใชใ นกรณที ม่ี กี ารบาดเจบ็ ตอ ขาขา งหนงึ่ ขาอกี ขา งสามารถเดนิ ได โดยไมม ีการบาดเจบ็ ทีส่ วนอ่นื นกั กฬี ารตู วั ดี วธิ ีนใ้ี ชผูชว ย ๒ คน ขนาบท้ัง ๒ ขา งของนกั กีฬา นักกฬี า ใชแขนโอบไหลข องผูช ว ย ผชู ว ยใชแ ขนคนละขา งประสานพยงุ บรเิ วณหลังของนักกฬี า ๔.๒ การชวยอุม ใชในกรณีที่มีการบาดเจ็บไมมาก เชนเดียวกับกรณีแรก แตน กั กฬี าไมพ รอ มทจี่ ะเดนิ เอง ใชผ ชู ว ย ๒ คน ขนาบทง้ั ๒ ขา งของนกั กฬี า นกั กฬี าใชแ ขนโอบไหลผ ชู ว ย ผูชวยใชแขนคนละขางประสานพยุงบริเวณหลังของนักกีฬา อีกมือขางหนึ่งประสานเพื่อรับน้ําหนัก ทีบ่ ริเวณตนขาของนักกีฬา แลว ยกนกั กฬี าขนึ้
๘๘ ๔.๓ การใชเปล ใชในกรณีที่ผูปวยมีการบาดเจ็บรุนแรง และเปนวิธีที่ปลอดภัย ท่สี ุดในการเคลื่อนยา ยนักกีฬาออกจากสนาม นักกีฬาจะตอ งนอนในทาคว่าํ การพลิกตัวของนกั กฬี า เพอ่ื เอาขึ้นเปล จะตองระวังสว นศรี ษะ และตนคอ และพลกิ พรอมกนั ทั้งตวั เสมอ ¡Òû‡Í§¡¹Ñ ¡ÒúҴà¨çº·Ò§¡ÒáÌÕ Ò เม่ือกลาวถึงการปองกันการบาดเจ็บจากการกีฬา คงจะไมมีความยุงยากท่ีจะปองกัน เพยี งแตท ราบสาเหตุของการบาดเจบ็ แลวกป็ อ งกันตามสาเหตทุ ท่ี ําใหเ กิดการบาดเจบ็ เทา นน้ั เอง การบาดเจ็บก็จะลดลง แตนักกีฬามีปจจัยที่เส่ียงตอการบาดเจ็บมากมายคงเปน การยากมากท่ีจะปองกันไดทุกสาเหตุ เพื่อเปนการปองกันใหมากท่ีสุดเทาท่ีจะทําได ควรจะปองกัน ดวยวธิ ีการตางๆ ดังน้ี ๑. การปองกนั ดวยทักษะ (Prevention through Skill) การมที ักษะทีด่ ีในการเลน กฬี า นับวาเปนสิ่งท่ีสําคัญตอชัยชนะ แตขณะเดียวกันก็มีความสําคัญตอความปลอดภัยจากการเลนกีฬา เชนเดียวกัน ฉะนั้นนักกีฬาควรมีทักษะท่ีดีในการเลนกีฬา ในการปฏิบัติทักษะตางๆ โอกาสท่ีจะเกิด การบาดเจบ็ จะลดลงมากกวา นักกีฬาทีม่ ีทกั ษะไมด ี ๒. การปองกันดวยสมรรถภาพ (Prevention through Fitness) การมีทักษะท่ีดี เพียงอยางเดียวก็ไมสามารถท่ีจะปองกันการบาดเจ็บท่ีเกิดขึ้นไดทุกอยาง เน่ืองจากการเลนกีฬา มที า ทางการเคลอ่ื นไหวตา งๆ มากมายหลายอยา งหลายสถานการณต ามรปู แบบการฝก หรอื การแขง ขนั สมรรถภาพทางกายท่ีดีจะเปนสิ่งที่ปองกันการบาดเจ็บอีกทางหน่ึง สมรรถภาพทางกายดานตางๆ ทสี่ าํ คญั เชน ความแขง็ แรงของกลา มเนอื้ ความเรว็ ความทนทาน ความออ นตวั การประสานงานทดี่ ขี อง ประสาทกลา มเน้อื เปนตน ๓. การปอ งกนั ดว ยโภชนาการ (Prevention through Nutrition) อาหารทม่ี สี ารอาหาร ครบถวนสมบูรณ สารอาหารตางๆ เหลาน้ันสามารถชวยใหรางกายฟนตัวจากการเหน็ดเหนื่อย เม่ือยลาจากการฝกหรือการแขงขันไดเร็วยิ่งขึ้น และชวยซอมแซมสวนที่สึกหรอได การรับประทาน อาหารท่ีเพียงพอและถูกตองตามหลักโภชนาการ การกีฬาจะชวยสงเสริมประสิทธิภาพการเลน การแขงขันไดอ กี ทางหนง่ึ
๘๙ ๔. การปองกันดวยการอบอุนรางกาย (Prevention through Warm Up) ในการ อบอุนรางกายมีขอ ดคี อื กลา มเนอ้ื เอน็ ขอ ตอตางๆ ถูกยืดเหยยี ดออกจากการใชงานจรงิ อณุ หภูมิ ในรา งกายเพมิ่ สงู ขน้ึ โดยเฉพาะภายในเซลลก ลา มเนอ้ื ระบบประสาทของนกั กฬี าไดร บั การกระตนุ ใหต น่ื ตวั พรอมที่จะทํางาน จากขอดีตางๆ น้ันจะสงผลตอการทํางานของรางกายทํางานประสานงานกัน ในการปฏิบัติทักษะ การหลบหลีกการปะทะตางๆ ไดดีมากย่ิงข้ึน ลดการบาดเจ็บจากหนักเปนเบา หรือหลีกเล่ยี งไดโ ดยส้ินเชงิ เปนตน ๕. การปองกันดวยสภาพแวดลอม (Prevention through Environment) การบาดเจ็บ จากการกีฬามักจะเกิดขึ้นจากอุบัติเหตุทันทีทันใด โดยไมไดต้ังใจหรือระวังตัว เชน ขอเทาพลิก กลา มเนอื้ ฉกี ขาด กระดูกหัก เปนตน ส่งิ อํานวยความสะดวกตางๆ ในการเลน กฬี าถอื วา มสี ว นสําคญั อยางยิ่งที่จะชวยปองกันการบาดเจ็บได การตรวจดูสภาพความเรียบรอยของวัสดุอุปกรณท่ีจะใช ในการเลน การแขงขันกีฬา การตรวจดูสภาพสนามการแขงขนั การตรวจสอบสภาพภมู อิ ากาศในการ แขงขนั จึงถอื วาสาํ คญั ทงั้ นเ้ี พอ่ื เปน การปรบั วิธีการเลน การแขงขนั หรือหลกี เลยี่ งไดท ันเวลา เปนตน ๖. การปองกันดวยวิธีการ (Prevention through Treatment) นักกีฬาบางคน มกั จะเกดิ การบาดเจบ็ จากการแขง ขนั หรอื หลงั จากการแขง ขนั การบาดเจบ็ ทไี่ มร นุ แรงมากกอ็ าจสามารถ ลงเลนตอได ซ่ึงอาจจะมีวิธีการปองกันการบาดเจ็บบริเวณนั้นไมใหรุนแรงมากขึ้นได เชน การพันผา การติดเทปกาว หรอื การใชวาสลนิ ในการหา มเลอื ดแผลแตกในนกั มวย เปนตน ¡ÒúҴà¨çº·Õ¾è ººÍ‹ ÂáÅÐá¹Ç·Ò§¡ÒÃÃ¡Ñ ÉÒ ñ. μФÃÔÇ (Cramp) ตะคริวเกิดจากการหดเกร็งตัวช่ัวคราวของมัดกลามเนื้อนั้นๆ ท้ังมัด ทําใหเห็นเปนกอนหรือเปนลูกจะมีอาการเจ็บปวดมาก มีอาการเจ็บปวดในบริเวณท่ีเกิด ไมสามารถเคล่ือนไหวไดจนกวาจะไดรับการรักษาและอาจจะเกิดไดบอยๆ และซํ้าท่ีเดิม หรือหลายๆ มัดพรอมกันได สาเหตุเกิดจากกลามเนื้อไมแข็งแรงหรือไมไดรับการฝกอยางเพียงพอ ใชงานมากเกินไป ไดรับการกระแทกอยางรุนแรง จะทาํ ใหเกิดเปนตะคริวได นอกจากน้ี การท่ี รางกายขาดเกลือแรบางชนิด เชน แคลเซียม หรือในสภาพอากาศท่ีเย็นหรือการรัดผายืดแนนเกินไป เลือดมาเลีย้ งกลามเนื้อนอ ย จะยิง่ กอ ใหเกิดตะคริวไดเ ชนเดียวกัน แนวทางการรักษา ในขณะที่กําลังเลนกีฬาแลวเกิดเปนตะคริวใหหยุดพักทันที จากนั้น ใหยดื เหยียดกลา มเนือ้ มดั น้ันใหเตม็ ท่ปี ระมาณ ๕-๑๐ นาที เพ่ือใหก ลามเน้ือมดั นั้นคลายตัว จงึ นวด ตอ ดว ยน้ํามันนวดทีร่ อ นเบาๆ หา มจบั บีบหรอื ขยาํ เพราะจะทําใหกลามเนอ้ื หดเกรง็ เกิดตะคริวไดอีก หลังจากน้นั ตอ งบรหิ ารกลามเนื้อมดั น้นั เปน พิเศษ เพือ่ ใหแ ข็งแรงอยูเสมอ
๙๐ การปองกนั ๑. บริหารกลามเนอ้ื ทุกๆ สว นของรา งกายใหแขง็ แรงอยเู สมอ โดยเฉพาะกลา มเน้อื ขา ซงึ่ ตอ งออกแรงมากในการวิง่ ๒. ฝกซอมและคอยๆ เพิ่มระยะทางการว่ิงเพื่อใหกลามเนื้อแข็งแรงทนตอการเกิด ตะครวิ ได ๓. บรหิ ารกลา มเน้ือทีเ่ คยเปน ตะคริวใหแข็งแรงเปน พเิ ศษ เพื่อจะไดม ีความทนเพ่มิ ขึน้ ๔. หลกี เลี่ยงการเลนกฬี าในสภาพอากาศท่ีหนาวเยน็ ๕. ดื่มนํ้าและเกลือแรใหเพียงพอ ท้ังกอนการเลนกีฬา ขณะเลนกีฬาหรือหลังการเลน กีฬา เพือ่ ใหความสมดลุ ของเกลือแรในรา งกายอยเู สมอ ò. ¡ÅŒÒÁà¹é×ͺÇÁ (Muscle swelling) เปนการบาดเจ็บท่ีเกิดข้ึนจากการบวมของ กลามเน้ือในชองวางท่ีจํากัดเพราะมีเย่ือผังผืดท่ีเหนียวหอหุมอยู ทําใหปวดมาก ปวดอยูตลอดเวลา กินยาแกปวดก็ไมหาย ถาลองยืดกลามเนื้อมัดนั้นๆ จะมีอาการเจ็บปวดมาก สาเหตุเกิดจากการ ท่ีมีเลือดไปเล้ียงกลามเน้ือมัดนั้นหรือกลุมนั้นนอย พบในนักวิ่งที่เริ่มตนฝกซอมหนักเกินไป กลา มเนอ้ื ยงั ไมค นุ เคยและไมแ ขง็ แรงพอ มกั พบในกลา มเนอ้ื ทข่ี า ในรายทม่ี อี าการมากขนึ้ เมอ่ื เจบ็ แลว กย็ งั ฝน วง่ิ ตอ ไปจะทาํ ใหก ลา มเนอ้ื บวมมากขนึ้ และไปกดทบั เสน เลอื ด เสน ประสาท ทาํ ใหไ มม ปี ระสาท สง่ั งานและกลามเน้อื ตายไดและอาจเปนอัมพาตได แนวทางการรกั ษา เมื่อมีอาการในระยะแรก ใหห ยุดการออกกําลงั ทนั ที พักผอนโดยวาง อวัยวะสวนที่ปวดในแนวราบไมย กสงู เหนือระดบั หวั ใจและไมพ ันผายืดเพอ่ื หวงั การลดบวม ถา อาการ ไมด ขี ึน้ ควรตอ งพจิ ารณาผา ตดั เพือ่ เปด ชองเย่ือบุกลา มเน้ือ เพ่ือระบายความดนั ภายในชอ งใหลดลง โดยเรว็ การปองกัน ๑. การเริ่มตนฝกเลนกีฬา ตองคอยๆ เพ่ิมความหนักในการออกกําลังกายจากเบา ไปหาหนกั จากนอยไปหามาก ในทุกสว นของรางกายใหแ ข็งแรงอยูเ สมอ ๒. ขณะเลนกีฬา เมื่อเกิดอาการปวดท่ีกลามเนื้อหนาแขงหรือนองใหหยุดพักทันที เพือ่ ปองกนั อนั ตรายรายแรงอนื่ ๆ ท่จี ะตามมาโดยคาดไมถ ึง ó. ¡ÅŒÒÁà¹×éÍชํ้า (Contusion) เกิดจากการท่ีกลามเน้ือโดนกระแทกดวยของแข็ง ทําใหหลอดเลือดที่มาเลี้ยงกลามเน้ือฉีกขาดมีเลือดออกมาคั่งอยูในกลามเนื้อ ถาเปนมากหรือไดรับ การรักษาไมถ กู ตอ ง เลอื ดทค่ี ั่งจะไปจับกันเปนกอ นเหนียว เกิดเปน พงั ผดื ทาํ ใหกลา มเนอื้ ทาํ งานไมได เต็มทแ่ี ละเกิดการเจบ็ ปวดได
๙๑ แนวทางการรักษา เมื่อไดรับบาดเจ็บท่ีกลามเนื้อจากการกระทบกระแทกใหหยุดพักทันที พรอมกับประคบน้ําแข็งประมาณ ๑๐-๑๕ นาที เพ่ือปองกันไมใหเลือดออกหรือใหเลือดออกนอย ทสี่ ดุ จากนนั้ ใชผ า ยดื พนั ทบั กลา มเนอ้ื มดั นนั้ เพอ่ื จะไดม แี รงกดและหยดุ การเคลอ่ื นไหวของกลา มเนอื้ มดั นัน้ หลังจากนัน้ ๑-๒ วัน ใหประคบรอ นหรอื นวดดวยนํา้ มันนวดที่รอนเบาๆ เพือ่ ใหเ ลอื ดทีอ่ อก กระจายตวั และถูกดูดซมึ กลับไปในท่สี ุด และปอ งกนั การยดึ ตดิ ของพงั ผืดตอไป การปองกัน บริหารกลามเนื้อทุกสวนของรางกายใหแข็งแรงอยูเสมอ เพื่อปองกัน การเสียนา้ํ เมื่อไดร บั บาดเจ็บและหลีกเลย่ี งการกระทบกระแทกบรเิ วณกลา มเนอ้ื จากของแข็งโดยตรง ô. ¡ÅŒÒÁà¹éÍ× ©¡Õ (Rupture, strain) เกิดจาก ๒ สาเหตุ คือ แรงกระทบจากภายนอก และตวั กลา มเนื้อเอง ดงั นี้ ๔.๑ จากแรงกระทบกระแทก เกดิ จากการกระทบของแขง็ ทแี่ รงมาก ทาํ ใหก ลา มเนอ้ื ถึงกับฉีกขาดและมเี ลือดออกมาก ๔.๒ จากตัวกลามเนื้อเอง มีการกระตุกของกลามเน้ือทันทีทันใดจากการเปลี่ยน ทิศทางหรืออื่นๆ ทําใหมีการหดเกร็งของกลามเนื้อมัดน้ันโดยฉับพลัน เกิดการฉีกขาดข้ึน ท้ังนี้ เพราะกลามเนื้อมัดน้ันไมแข็งแรง มีความทนทานนอย ความรุนแรงของกลามเนื้อฉีกขาด แบง เปน ๓ ระดบั คอื ระดับที่ ๑ ฉกี ขาดนอ ยกวา ๑๐ % บวมเลก็ นอ ยหรอื ไมบ วม ปวดไมม าก วง่ิ ตอ ไปได ระดบั ที่ ๒ ฉกี ขาด ๑๐-๑๕ % บวมมากข้ึน ปวดมาก วิ่งตอไปไมไ ด พอเดนิ ได ระดบั ท่ี ๓ ฉีกขาด ๕๐-๑๐๐ % บวมมาก หรือปวดนอย (ถาฉีกขาดสมบูรณ) เลน กฬี าหรือเดินตอ ไปไมไ ด เพราะกลามเนื้อไมส ามารถทํางานได เมื่อเกิดการฉีกขาดของกลามเน้ือทันที เราสามารถแบงระดับงายๆ โดยการใชมือ หรือน้ิวมือคลําดูจะพบเปนรองบุมตรงตําแหนงที่ฉีกขาด แตถาท้ิงระยะผานไปนานจะบอกไดยาก เพราะจะมเี ลือดออกมาปด รองรอยตรงที่ฉีกขาด แนวการรักษา เม่ือมีการฉีกขาดของกลามเน้ือเกิดขึ้น การปฐมพยาบาลทั่วๆ ไปคือ หยุดเลนกีฬาทันที พักประคบนํ้าแข็ง ๑๕-๒๐ นาที พัก ๕ นาที สลับกันไป จนการบวมไมเพ่ิมขึ้น พรอมๆ กับใชผายืดรัดใหเกิดแรงกดบริเวณน้ัน ตองระวังไมใหแนนจนเกินไป และใหยกสวนปลาย สูงข้ึน เพื่อใหเลือดไหลเวียนกลับสูหัวใจไดสะดวก เปนการลดอาการบวมดวย หลังจาก ๑-๒ วัน ใหประคบดวยความรอนเพ่ือใหหลอดเลือดบริเวณนั้นขยายตัวจะไดดูดซับเอาเลือดท่ีออกกลับไป
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104