เนื้อหาวิชาภาษาไทย

45 ขอแนะนําในการกรอกแบบรายการ 1. กรอกดวยความเขาใจ กอ นจะกรอกตอ งอานใหละเอยี ด 2. กรอกขอ ความท่เี ปนจรงิ ไมก รอกขอ ความที่เปน เท็จ 3. กรอกใหค รบถวน ชองวา งที่ไมก รอกใหขดี เสนใตใ หเต็มชอง 4. กรอกขอความดวยตนเองไมควรใหผ อู น่ื กรอกแบบรายการแทน 5. ตรวจทานทกุ คร้งั เม่ือกรอกแบบรายการหรือลงนามในเอกสาร เรื่องท่ี 7 มารยาทในการเขียนและนสิ ยั รกั การเขียน มารยาทในการเขียน ประกอบดว ย 1. มคี วามรับผดิ ชอบ 2. มกี ารตรวจสอบความถกู ตองเพ่อื ใหผอู านไดอานงานเขยี นทถ่ี กู ตอ ง 3. มีการอา งอิงแหลงขอมลู เพือ่ ใหเ กียรตแิ กเจา ของความคิดทีอ่ า งองิ 4. มีความเท่ียงธรรม ตองคํานงึ ถงึ เหตุมากกวา ความรูสึกสวนตน 5. ความสะอาดเรยี บรอย เขียนดว ยลายมืออา นงาย รวมทั้งการเลอื กใชกระดาษและ สนี ้ําหมกึ 6. เขียนเชงิ สรางสรรคไมเ ขยี นเพ่อื ทําลายหรอื ทาํ ใหเ กิดความเสยี หายแกผ ูอ ื่น 7. ไมเ ขียนในที่ไมสมควร เชน สถานทส่ี าธารณะ 8. ไมข ีดหรือเขียนขอความในหนงั สอื เอกสารอื่น ๆ ที่เปน ของประชาชนโดยรวม เชน หนงั สอื หองสมดุ การสรางนิสัยรกั การอาน 1. เร่มิ ตนดวยการเขยี นสิ่งทีง่ าย และไมใ ชเ วลามาก 2. เขียนตอ เนอื่ งจากการเขยี นคร้งั แรก เชน การเขยี นบันทกึ ประจําวนั 3. เริ่มเขียนดว ยขอความทง่ี ายและส้นั และกําหนดเวลากบั ตนเองใหพยายามเขยี นทกุ วัน ตามระยะเวลาท่ีพอใจจะทําใหเ ขียนไดโ ดยไมเ บอ่ื การเขยี นบนั ทกึ การเขียนบันทึกเปนวิธกี ารเรียนรูแ ละจดจาํ ที่ดี ขอมลู ที่ถูกบันทกึ ไวย งั สามารถนําไปเปน หลักฐานอา งอิงได เชน การจดบันทกึ จากการฟง บนั ทึกการประชุม บนั ทกึ ประจําวัน บนั ทึกจาก ประสบการณตรง เปน ตน

46 การเขยี นบันทกึ ประจาํ วัน ซ่งึ เปนบนั ทึกท่ีผเู ขียนไดจ ดบันทกึ สม่ําเสมอ มแี นวทางในการ เขียนดังนี้ 1. บันทึกเปน ประจาํ ทกุ วันตามความเปน จริง 2. บอก วนั เดอื น ป ทบ่ี ันทกึ ไวอ ยางชัดเจน 3. บันทึกเรอื่ งทสี่ าํ คัญและนา สนใจ 4. การบันทึกอาจแสดงความรสู ึกสวนตวั ลงไปดวย 5. การใชภาษาไมม ีรปู แบบตายตัว ใชภาษางา ย ๆ

47 บทที่ 5 หลกั การใชภาษา เรอ่ื งที่ 1 ความหมายของพยางค คาํ วลี และประโยค พยางค หมายถงึ เสียงทเ่ี ปลง ออกมาครั้งหนึ่งจะมีความหมาย หรือไมม ีความหมายก็ได เสยี งที่เปลง ออกมาครงั้ หนงึ่ เรียกวา 1 พยางค เชน ภาษาไทยมี 3 พยางค คือ ภา หนึ่งพยางค ษา หนง่ึ พยางค และไทย หนงึ่ พยางค และสาธารณสขุ มี 5 พยางค เปนตน คาํ หมายถึง เสียงท่ีเปลง ออกมาแลวมีความหมายอยางใดอยางหนง่ึ จะมีกพี่ ยางคก็ได เชน นก แมนํ้า นาฬกิ า เปนตน วลี หมายถงึ คําท่ีเรยี งกันตัง้ แต 2 คาํ ขึ้นไป สามารถสือ่ ความได แตย งั ไมส มบูรณ ไมเปน ประโยค เปนกลุมคําท่ีทาํ หนาทเี่ ปนประธาน กรรม และกริยาของประโยคได ประโยค หมายถงึ กลุมคําทีเ่ รยี บเรียงข้นึ มีความหมายไดใจความสมบูรณว า ใคร ทาํ อะไร อยางไร ในประโยคจะประกอบดว ยอยา งนอ ยสองสว นคอื ประธาน และกริยา ประโยคท่ีสมบูรณ จะตองประกอบดว ย 2 สวน คือ สว นท่ีเปน ภาคประธาน ซง่ึ ประกอบดวย ประธาน และสวนขยาย และภาคแสดง ซึ่งประกอบดว ย กริยา สว นขยาย และกรรม สวนขยาย ตัวอยา ง ภาคประธาน ภาคแสดง ประโยค ประธาน สวน กริยา สว น กรรม สวน ขยาย ขยาย ขยาย ประตปู ด ประตู - ปด - - - นกบินสงู นก - บิน สูง - - เดก็ ตัวสงู วิ่งเรว็ เด็ก ตวั สูง วิ่ง เรว็ - - แมวตัวใหญกัดหนูตัวเล็ก แมว ตัวใหญ กัด - หนู ตวั เล็ก ชนดิ และหนาท่ีของคํา คาํ ทใี่ ชใ นภาษาไทยมี 7 ชนิด ไดแ ก คาํ นาม คาํ สรรพนาม คาํ กริยา คําวิเศษณ คําบพุ บท คําสันธาน และคาํ อทุ าน ซึ่งคาํ แตล ะชนดิ มีหนาทีแ่ ตกตางกนั ดังนี้

48 1. คาํ นาม คือ คาํ ท่ีใชเ รยี กช่ือคน สัตว สิ่งของ สถานที่ และคําทบี่ อกกรยิ าอาการ หรือลกั ษณะตาง ๆ ทาํ หนาทีเ่ ปน ประธาน หรือกรรมของประโยค ตวั อยาง คาํ ทีใ่ ชเรยี กช่ือ คน สัตว ส่ิงของท่วั ไป เชน เดก็ หมู หมา กา ไก ปากกา ดินสอ โตะ เกา อี้ คําที่ใชเรียกชือ่ เฉพาะ บคุ คล หรอื สถานที่ เชน วิเชยี ร พมิ พาพร วัด โรงเรยี น คําท่ใี ชแ สดงการรวมกันเปน หมวดหมู เชน กรม กอง ฝงู โขลง คาํ ทใี่ ชบอกอาการ หรือคุณลักษณะที่ไมมตี ัว เชน คําวา การยืน การนอน ความดี ความชัว่ คาํ นามทบ่ี อกลกั ษณะ เชน คาํ วา “แทง ” ดินสอ 2 แทง “ตวั ” แมว 3 ตัว เปนตน 2. คาํ สรรพนาม คอื คําทใ่ี ชแ ทนคาํ นาม หรือขอ ความที่กลาวมาแลวในกรณที ่ีไม ตอ งการกลา วคาํ น้นั ซา้ํ อกี ทาํ หนาทีเ่ ชนเดียวกบั คํานาม ตัวอยาง คําสรรพนามแทนผพู ดู เชน ขา ขาพเจา ผม กระผม เรา ฉัน อาตมา คําสรรพนามแทนผูฟง หรอื ผูกําลงั พดู ดว ย เชน ทาน เธอ เอง มึง พระคุณเจา คาํ สรรพนามทแ่ี ทนผูที่เรากลา วถงึ เชน เขา พวกเขา พวกมัน คําสรรพ นามทก่ี าํ หนดใหร ูความใกลไ กล เชน นี่ โนน โนน นั่น คาํ สรรพนามทีเ่ ปนคําถาม เชน ใคร อะไร อนั ไหน ทไ่ี หน เปนตน 3. คํากริยา คอื คําทแ่ี สดงกรยิ าอาการของการกระทาํ อยา งใดอยา งหนึง่ ของคาํ นาม คาํ สรรพนาม หรอื แสดงการกระทาํ ของประธานในประโยค ใชว างตอจากคําท่ีเปนประธาน ของประโยค คํากริยาจะแบงเปน 2 ประเภทคอื กรยิ าที่ตอ งมีกรรมมารบั ประโยคจงึ จะสมบรู ณ และ กรยิ าท่ีไมต องมีกรรมมารับประโยคก็จะมีใจความสมบูรณ คาํ กริยาที่จะตอ งมีกรรมมารบั ประโยค จงึ จะมใี จความสมบูรณ เชน จิก กนิ ตี ซอื้ ขาย ฯลฯ ขอความวา นกจกิ กย็ งั ไมมีความหมาย สมบรู ณเปนประโยค เพราะไมท ราบวา นกจิกอะไร ถาเติมคาํ วา แมลง เปน นกจิกแมลง ก็จะได ความสมบรู ณเ ปน ประโยค เปนตน สว นคํากรยิ าทไ่ี มตองมกี รรมมารบั เชน คาํ ปด เปด บิน น่งั นอน ยืน ฯลฯ ประโยควา นกบิน ประตปู ด หนา ตา งเปด คนนั่ง ก็ไดค วามหมายสมบูรณ เปน ประโยคโดยไมตองมีกรรมมารบั 4. คําวเิ ศษณ คือ คาํ ท่ใี ชป ระกอบคาํ นาม คําสรรพนาม และคาํ กรยิ า เพื่อบอก ลกั ษณะ หรือรายละเอียดของคาํ น้ัน ๆ คําวเิ ศษณส ว นมากจะวางอยหู ลังคาํ ทต่ี อ งการบอก ลักษณะ หรอื รายละเอียด ตวั อยา งเชน คาํ วา รอ น เย็น สงู ตํ่า เลก็ ใหญ ฯลฯ นกนอยบนิ สูง เปนตน 5. คาํ บพุ บท คือ คําทแี่ สดงความสัมพันธร ะหวางประโยค หรอื คําหนา กับประโยค หรอื คําหลงั จะบอกความเปน เจาของ บอกสถานท่ี แสดงความเปนผรู ับ หรือแสดง ตวั อยา ง คําบพุ บทบอกสถานที่ เชน ใกล ไกล ใน นอก บน ลา ง “ลิงอยบู นตน ไม” เปนตน

49 คาํ บพุ บทบอกความเปนเจาของ เชน ของ แหง “หนงั สอื เลมนเี้ ปน ของฉัน” คําบพุ บท แสดงความเปนผูรบั หรอื แสดง เชน โดย เพื่อ ดวย กับ แก แด ตอ โดย เปน ตน 6. คาํ สนั ธาน คือ คาํ ท่ีใชเชือ่ มขอ ความ หรอื ประโยคใหเปน เรือ่ งเดียวกนั ตัวอยา ง คาํ สนั ธานท่ใี ชเ ชอ่ื มขอ ความท่ีโตแ ยงกัน เชน แต “พอ ไปทํางานแตแ มอยูบา น” กวา...ก็, ถงึ ...ก็ “กวาถ่วั จะสกุ งากไ็ หม” คาํ สันธานท่ีใชเ ชื่อมความท่คี ลอยตามกัน เชน กับ “คุณแมก บั พ่ีสาวไปตลาด” พอ...ก,็ ครัน้ ...ก็ “พอฝนตกฟากม็ ืด” คาํ สนั ธานทใี่ ชเ ช่ือมความ เปน เหตุเปน ผลกัน เชน เนือ่ งจาก....จึง “เนื่องจากฉนั ต่ืนสายจงึ ไมทันรถ” เพราะ “การทีว่ ยั รนุ ตดิ ยาเสพติดเพราะมีปญหาครอบครวั ” เปนตน 7. คําอุทาน คอื คําทเี่ ปลงออกมาแสดงถงึ อารมณ หรอื ความรสู ึกของผพู ูด มกั อยหู นา ประโยค และใชเ ครอ่ื งหมายอัศเจรยี  ( ! ) กํากบั หลังคาํ อุทาน ตวั อยา ง คําอทุ านไดแก โธ! อยุ ! เอา ! อา ! “อยุ ! นกึ วา ใคร” หนาทขี่ องวลี วลี เปนกลุมคําที่ทําหนาทีส่ ือ่ ความหมาย และทําหนาท่เี ปน ประธาน กริยา และกรรม ของประโยค เรื่องที่ 2 ชนดิ และหนา ทีข่ องประโยค ชนิดของประโยค เมอ่ื เราทราบลักษณะของประโยคแลว กม็ าทําความเขาใจเกยี่ วกับประโยคชนดิ ตาง ๆ เพิ่มเตมิ อีก ประโยคชนิดแรกท่จี ะกลาวถงึ คอื ประโยคความเดียว 1. ประโยคความเดียว (เอกรรถประโยค) ประโยคชนิดนค้ี ือ ประโยคท่มี ุง กลาวถงึ สงิ่ ใดส่ิงหน่ึงเพียงสงิ่ เดียว สง่ิ นั้นอาจเปน คน สัตว เหตกุ ารณ ฯลฯ อยา งใดอยางหนง่ึ และสิ่งนัน้ แสดงกรยิ าอาการ หรอื อยูในสภาพอยา งเดยี ว เชน ก. นกเกาะตน ไม ข. นายแดงไถนา ค. มุกดาหารเปนจงั หวดั ที่เจด็ สบิ สาม

50 สว นสําคัญของประโยคความหมาย ประโยคความเดยี วแตล ะประโยคแบง สวนสาํ คญั ออกเปน 2 สวน สว นหน่ึงเรยี กวา “ภาคประธาน” คือ ผกู ระทําอาการในประโยค อีกสวนหนึ่งเรยี กวา “ภาคแสดง” คอื สว นท่ี เปน กิรยิ า และกรรมผถู กู กระทาํ ในประโยค ประโยค ภาคประธาน ภาคแสดง ก. นกเกาะตนไม นก เกาะตนไม ข. นายแดงไถนา นายแดง ไถนา ค. มกุ ดาหารเปน จงั หวดั ทเ่ี จด็ สบิ สาม มุกดาหาร เปนจงั หวดั ทเี่ จ็ดสบิ สาม 2. ประโยคความรวม (อเนกรรถประโยค) คือ ประโยคทีร่ วมความเอาประโยค ความเดียวต้งั แต 2 ประโยคขึ้นมารวมเขา ดว ยกัน โดยมีคาํ เชอื่ มประโยคเหลานัน้ เขา ดวยกนั 2.1 ประโยคทีม่ ีเนือ้ ความคลอยตามกนั ประโยคที่ 1 จารุณีเดินทางไปเชียงใหม ประโยคท่ี 2 อรัญญาเดินทางไปเชยี งใหม เราสามารถรวมประโยคความเดียวทั้ง 2 ประโยคเขา ดวยกัน ดงั น้ี “จารุณแี ละอรัญญาเดินทางไปเชยี งใหม” ประโยคที่ 1 เราจะประสบความลมเหลว ประโยคที่ 2 เราไมทอถอย รวมประโยคไดวา “แมเราจะประสบความลม เหลวเรากไ็ มทอถอย” 2.2 ประโยคทม่ี เี นื้อความขัดแยงกัน เชน ประโยคท่ี 1 พขี่ ยัน ประโยคท่ี 2 นองเกียจคราน รวมประโยควา “พี่ขยันแตน องเกียจคราน” 2.3 ประโยคทม่ี ใี จความเลอื กเอาอยา งใดอยา งหนงึ่ ประโยคท่ี 1 เธอชอบดูภาพยนตร ประโยคท่ี 2 เธอชอบดูโทรทัศน รวมประโยควา “เธอชอบดภู าพยนตรห รอื โทรทศั น” 2.4 ประโยคท่ีมีขอความเปนเหตเุ ปน ผลกนั โดยมีขอความท่เี ปนเหตอุ ยูขา งหนา

51 ขอ ความท่ีเปนผลอยูหลงั ประโยคท่ี 1 เขาขับรถเร็วเกินไป ประโยคที่ 2 เขาถกู รถชน รวมประโยควา “เขาขบั รถเร็วเกินไปเขาจงึ ถูกรถชน” 3. ประโยคซอ นกนั (สังกรประโยค) คอื ประโยคท่ีมขี อความหลายประโยค ขอ ความอยูในประโยคเดยี วกนั เพอ่ื ใหข อความสมบรู ณย ่ิงขึ้น 1. ประโยคหลกั เรยี กวา มขุ ยประโยค ซึง่ เปนประโยคสาํ คญั มีใจความสมบูรณ ในตวั เอง 2. ประโยคยอย เรียกวา อนปุ ระโยค ประโยคยอยนจี้ ะตอ งอาศัยประโยคหลัง จึงจะไดความสมบรู ณ ตัวอยา ง สรพงษเดนิ ทางไปสงขลาเพอ่ื แสดงภาพยนตร เขาประสบอบุ ัติเหตุเพราะความประมาท คนท่ปี ราศจากโรคภัยไขเจ็บเปนคนโชคดี ตารางประโยคความซอน ประโยคหลกั บทเชอื่ ม ประโยคยอ ย (มขุ ยประโยค) (อนุประโยค) สรพงษเดนิ ทางไปสงขลา เพ่อื แสดงภาพยนตร เขาประสบอุบัตเิ หตุ เพราะ ความประมาท คน...เปนคนโชคดี ที่ ปราศจากโรคภัยไขเ จ็บ นอกจากประโยคทง้ั 3 ชนดิ ดังกลาวมาแลว ยังมปี ระโยคอกี หลายชนดิ ทีม่ ิไดเ รียงลําดับ ประโยคเหมอื นประโยคทงั้ 3 ชนิด ทง้ั นี้ ขึ้นอยกู บั ความตองการของผูสงสารวาตอ งการจะเนน สว นใดของประโยคดว ยเหตุนจ้ี ึงทาํ ใหป ระโยคมหี ลายรูปแบบ ดังนี้ 1. ประโยคเนน ผกู ระทาํ คอื ประโยคท่ียกผูกระทําข้ึนเปนประธานของประโยค ข้ึนกลาวกอ นแลว จงึ ตามดวยภาคแสดง เชน รปู ประโยค ประธาน กรยิ า กรรม 1. ลนิ ดากําลังซื้อผลไม ลนิ ดา กําลงั ซื้อ ผลไม 2. สายชลพูดโทรศัพท สายชล โทรศพั ท พดู

52 2. ประโยคเนน ผูถูกกระทาํ คอื ประโยคทก่ี ลา วถงึ ผถู กู กระทําหรอื กรรม กอ นผูถกู กระทาํ จึงอยหู นาประโยค รูปประโยค ผถู ูกกระทํา กริยา 1. เพ่ือนของฉนั ถูกทาํ โทษ เพอ่ื นของฉัน ถูกทาํ โทษ 2. ชาตรีถกู จบั ชาตรี ถกู จบั 3. ประโยคเนน กรยิ า คือ ประโยคทต่ี อ งการเนนกริยาใหเดน จึงกลา วถงึ กริยากอ น ทจ่ี ะกลาวถึงประธาน กรยิ าทีเ่ นนไดในลักษณะนี้มอี ยูไ มก่คี าํ คอื เกดิ ปรากฏ มี รปู ประโยค กริยา ประธาน เกดิ นํา้ ทวมในประเทศ เกิดนาํ้ ทว ม ในประเทศบังกลาเทศ บงั กลาเทศ นา้ํ ทว ม (ขยายกริยา) ปรากฏดาวเทียมบนทองฟา ปรากฏ ดาวเทียม บนทองฟา (ขยายกริยา) 4. ประโยคคําส่งั และขอรอ ง คือ ประโยคทีอ่ ยูในรปู คําสั่งหรือขอรองและจะละประธานไว โดยเนน คําสัง่ หรือคําขอรอง เชน คาํ ส่ัง 1. จงกาเครอ่ื งหมายกากบาท หนา ขอ ความที่ถูกตอง คาํ ที่ขีดเสน ใต คือ กรยิ า คําขอรอ ง 2. โปรดรกั ษาความสะอาด คําทขี่ ดี เสนใต คือ กรยิ า ถา เตมิ ประธานทล่ี ะไวลงไป ก็จะกลายเปน ประโยคเนนผูกระทํา เชน 1. ทานจงกาเครอื่ งหมายกากบาทหนาขอความทีถ่ กู ตอง 2. ทา นโปรดรักษาความสะอาด หนาทขี่ องประโยค ประโยคชนิดตา ง ๆ สามารถบอกความหมายไดตามเจตนาของผูสง สาร เพราะการ สอ่ื สารกันตามปกตินั้น ผสู ง สารอาจมีเจตนาไดห ลายประการ ประโยคจงึ ทาํ หนา ทตี่ าง ๆ กัน เชน บอกกลา ว เสนอแนะ ชแ้ี จง อธิบาย ซกั ถาม วิงวอน ส่ังหา ม ปฏิเสธ เปนตน ขอความ

53 หรอื ประโยคที่แสดงเจตนาของผสู ง สารเหลานีจ้ ะอยูในรปู ทีต่ าง ๆ กนั ไป ซ่ึงอาจแบง หนา ทข่ี อง ประโยคไดเ ปน 4 ประเภทดวยกัน คือ 1. รปู ประโยคบอกกลาวหรือบอกเลา ประโยคลักษณะน้ี โดยปกตจิ ะมี ประธาน กริยา และอาจมกี รรมดวย นอกจากนอ้ี าจมสี ว นขยายตา ง ๆ เพือ่ ใหชดั เจน โดยท่วั ไปประโยคบอกเลา จะบงชีเ้ จตนาวาประธานของประโยคเปนอยา งไร ตวั อยาง ประโยค เจตนา ภาษาไทยเปน ภาษาประจาํ ชาตขิ องเรา ภาษาไทยเปน อะไร นองหวิ ขา ว นอ งอยใู นสภาพใด 2. รูปประโยคปฏเิ สธ ประโยคน้แี ตกตางจากประโยคบอกกลา วหรือบอกเลา ตรงทมี่ ี คาํ วา “ไม หรือคําท่ีมคี วามหมายในทางปฏิเสธ เชน “หามิได” “มิใช” ประกอบคําอธิบาย เสมอไป ตวั อยาง วนั น้ีไมม ีฝนเลย เขามใิ ชคนเชน น้ัน หามิได หลอ นไมใ ชค นผิดนดั สาํ หรับประโยคท่ผี ูสงสารมีเจตนาท่จี ะเสนอแนะมักจะใชคาํ วา ควรหรือควรจะใน ประโยคบอกเลาสว นในประโยคปฏเิ สธ ใชค ําวา ไมค วรหรือไมค วรจะ ประโยคปฏเิ สธ “ชาวนาไมควรปลูกมันสาํ ปะหลังในทน่ี าเพราะจะทําใหด นิ จดื ” 3. ประโยคคาํ สัง่ และขอรอง ประโยครปู นมี้ ลี กั ษณะเดน คือ มีแตภาคแสดงเสมอ สว นประธานซึง่ ตอ งเปนบรุ ษุ ท่ี 2 ใหล ะเวนในฐานทเ่ี ขาใจ ตวั อยาง ยกมือข้ึน ยนื ข้ึน ปลอ ยเดี๋ยวนี้นะ รปู ประโยคคําส่ัง เชน ขา งตนน้ี อาจใสคาํ วา อยา จง หา ม ขางหนาประโยคได เพื่อใหคาํ สั่งจรงิ จังยิ่งข้นึ ตวั อยาง อยา ทําบานเมืองสกปรก จงตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี หามมียาเสพตดิ ไวในครอบครอง 4. รปู ประโยคคําถาม ประโยครูปน้ีทาํ หนา ที่เปนคําถามวางอยตู อนตนหรือตอนทา ย ของประโยคกไ็ ด คําแสดงคาํ ถามแบง ออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คือ คาํ แสดงคําถามทผี่ ูสงสารตอ งการ คาํ ตอบเปน ใจความใหม และคําแสดงคาํ ถามที่ผูส งสารตองการคําตอบเพยี ง “ใช” หรอื “ไม”

54 เร่ืองที่ 3 การใชเ ครื่องหมายวรรคตอนและอกั ษรยอ การใชเครื่องหมายวรรคตอน ภาษาไทยมีวิธกี ารเขียนคาํ ติดตอ กันไป เมือ่ จบขอความแลว จงึ เวนวรรค ดังน้ันในการ เขียนหนงั สือจึงตอ งมกี ารแบง วรรคตอนและใชเคร่ืองหมายวรรคตอนประกอบการเขียนใหถ กู ตอง เพือ่ ชวยใหเ ขา ใจความหมายไดอ ยา งชดั เจนไมผ ิดเพ้ยี นไปจากวตั ถุประสงค เคร่อื งหมายวรรคตอนทคี่ วรทราบมีดังน้นั ลําดบั ท่ี เครอ่ื งหมาย ช่อื วธิ ีใช 1. , จลุ ภาค เปนเครอื่ งหมายทน่ี าํ มาใชตามแบบภาษาอังกฤษ แตตามปกตภิ าษาไทยใชเวนวรรคแทนเครื่องหมาย จุลภาคอยแู ลว จงึ ไมจ ําเปนตอ งใชเครือ่ งหมาย จุลภาคอกี ตวั อยาง เขาชอบรบั ประทานผักกาด ผักคะนา ตนหอม กะหล่ําปลี ถาเปนประโยคภาษาอังกฤษจะใชเ ครื่องหมาย ดังน้ี เขาชอบรับประทานผกั กาด, ผกั คะนา , ตน หอม, กะหลาํ่ ปลี ลําดบั ท่ี เครอ่ื งหมาย ชอ่ื วิธใี ช 2. ? ปรัศนี หรือ ใชเขยี นไวหลังคาํ หรอื ขอ ความทเ่ี ปน คําถาม เครอ่ื งหมาย ถาไมใ ชถามโดยตรงไมตองใสเคร่อื งหมายปรัศนี คําถาม ตัวอยาง ใคร? ใครครบั ? (คาํ ถาม) ฉนั ไมท ราบวาเขามาหาใคร (บอกเลา) เธอชอบอา นหนงั สอื นวนิยายไหม? (คําถาม) ฉนั ไมทราบวาจะทาํ อยางไรใหเธอเชื่อฉัน (บอกเลา)

55 3. ! อศั เจรีย เปนเครือ่ งหมายแสดงความประหลาดใจ มหัศจรรยใ จใชเ ขยี นหลังคาํ อทุ าน หรือขอความ ที่มีลักษณะคลา ยคาํ อุทาน เพอ่ื ใหผอู านออกสยี ง ไดถกู ตองกับความเปนจรงิ และเหมาะสมกบั เหตกุ ารณท ีเ่ กิดขึ้น เชน ดใี จ เสยี ใจ เศราใจ แปลกใจ ตัวอยาง “โอโฮ! เธอขับรถไปถงึ สงขลาคนเดียวหรือ” แปลกใจ “อนิจจา! ทําไมเขาถึงเคราะหรา ยอยา งน้นั ” สลดใจ 4. (............) นขลขิ ิต หรือ ใชเขียนครอมความทเ่ี ปนคําอธบิ าย ซึง่ ไมควรมี เครื่องหมาย ในเนอื้ เรือ่ ง แตผเู ขียนตองการใหผ อู านเขา ใจ วงเลบ็ หรือทราบขอ ความนัน้ เปนพเิ ศษ เชน ตัวอยา ง สมยั โบราณ คนไทยจารึกพระธรรมลงในกระดาษ เพลา (กระดาษท่คี นไทยทําขึ้นใชเอง โดยมากทาํ จากเปลอื กขอ ย บางคร้ังเรียกวา กระดาษขอ ย) ลาํ ดบั ท่ี เครื่องหมาย ชื่อ วธิ ีใช 5. “…………..” อัญประกาศ มวี ิธีใชด งั นี้ เนนคาํ หรือขอความใหผูอ านสงั เกตเปนพเิ ศษ ตัวอยาง ผหู ญิงคนนน้ั “สวย” จนไมม ีท่ีติ เขาเปนคน “กตญั ูรูคุณคน” อยางนาสรรเสริญยิ่ง ใชส ําหรับขอความทเี่ ปนความคดิ ของผเู ขียน หรอื ความคิดของบุคคลอ่ืน

56 6. ๆ ไมยมก หรือ ใชเ ขียนไวห ลงั คํา หรอื ขอ ความเพือ่ ใหอ า นคาํ ยมก หรอื ความน้นั ซาํ้ กันสองครัง้ ยมก แปลวา คู แตตอ งเปนคําหรอื ความชนิดเดียวกนั ถา เปน คํา หรอื ความตางชนดิ กนั จะใชไมย มกไมได ตองเขยี น ตัวอกั ษรซาํ้ กัน ตวั อยาง เขาเคยมาทกุ วัน วันน้ีไมม า (ถกู ) เขาเคยมาทกุ วัน ๆ น้ไี มม า (ผิด) เขาชอบพูดตา ง ๆ นานา (ถูก) เขาชอบพูดตาง ๆ นา (ผดิ ) 7. _ สญั ประกาศ ใชขีดเสน ใตข อความทีผ่ ูเขยี นตอ งการเนน ใหเ ห็น ความสาํ คญั ตวั อยาง โรคพิษสนุ ขั บา มอี ันตรายมากถา ถกู สุนัขบากดั ตอง รบี ไปฉีดวัคซนี ทันที เขาพูดวา เขาไมช อบ คนท่ีพูดมาก ลาํ ดับที่ เคร่ืองหมาย ช่ือ วธิ ใี ช 8. ” บพุ สัญญา ใชเปนเครื่องหมายแทนคาํ หรอื กลุมคําซึ่งอยู ขา งบนเครือ่ งหมายน้ี การเขยี นเครอ่ื งหมายนี้ จะชว ยใหไมต องเขียนคําซาํ้ ๆ กัน ตวั อยาง คําวา คน ถา เปน คํากริยา แปลวา กวนใหท่ัว ” ขอด ” ” ” ” ขมวดใหเ ปน ปม เครือ่ งหมาย บพุ สัญญานีม้ กั จะมีผูเขียนผดิ เปน “ ตัวอยา ง สมุด 8 โหล ราคาโหลละ 40 บาท ดนิ สอ 8 ” “ ” 12 บาท (ผดิ )

57 9. _ ยติภงั ค ใชเขยี นระหวา งคาํ ทเี่ ขียนแยกพยางคกัน เพื่อเปน หรือ เครอื่ งหมายใหรวู า พยางคห นา กบั พยางคห ลังนนั้ เครอื่ งหมาย ติดกัน หรอื เปน คําเดียวกัน คําที่เขยี นแยกน้ัน ขีดเสน จะอยูในบรรทดั เดยี วกนั หรือตา งบรรทัดกนั กไ็ ด ตวั อยาง สัปดาห อานวา สปั -ดา สพยอก อา นวา สับ - พะ - ยอก ในการเขียนเร่ือง หรือขอความ ตวั อยาง เชน คําวา พระราชกฤษฎกี า เม่อื เขยี นไดเ พยี ง พระราชกฤษ ก็หมดบรรทัด ตองเขียนคําวา ฎกี า ตอ ในบรรทัด ตอไปถา เปนเชนนี้ ใหเ ขยี นเคร่อื งหมายยตภิ งั ค ดังน้ี พระราชกฤษ - แลว เขียนตอบรรทดั ใหมว า ฎีกา และในการอา น ตองอานติดตอกนั เปนคําเดียวกัน วาพระราชกฤษฎีกา ลําดับที่ เครือ่ งหมาย ชอ่ื วธิ ีใช 10. ฯ ไปยาลนอ ย ใชเ ขียนหลังคาํ ซ่ึงเปน ท่ีรูกันโดยท่วั ไป ละ ขอ ความสว นหลงั ไว ผอู า นจะตองอา นขอ ความ ในสวนที่ละไวใ หค รบบรบิ ูรณ ถาจะใหอานเพียง ท่เี ขยี นไว เชน กรงุ เทพ ก็ไมต องใสเครอ่ื งหมาย ไปยาลนอยลงไป ตวั อยา ง กรุงเทพ ฯ อา นวา กรงุ เทพมหานคร โปรดเกลา ฯ อา นวา โปรดเกลา โปรด กระหมอ ม

58 11. ฯลฯ ไปยาลใหญ วิธใี ชม ีดงั น้ี ใชเขยี นไวหลังขอความทจ่ี ะตอ ไปอกี มาก แต นาํ มาเขียนไวพอเปนตัวอยาง ใหอา นเครอ่ื งหมาย ฯลฯ วา “ ละ” ตัวอยาง เขาปลูกผักกาด ผักคะนา ผักบุง ฯลฯ อานวา เขาปลกู ผกั กาด ผักคะนา ผกั บงุ ละ ใชเ ขียนไวร ะหวา งกลางขอความ ซ่งึ ถา เขยี นจนจบ จะยาวเกนิ ไป จงึ นํามาเขยี นไว เฉพาะตอนตน กบั ตอนสดุ ทายเทา น้ัน สว นขอ ความท่ีเวน ไว ใสเ คร่ืองหมาย ฯลฯ ใหอานเครื่องหมาย ฯลฯ วา “ ละถงึ ” ตัวอยา ง อติ ปิ โ ส ฯลฯ ภควาต.ิ อานวา อติ ิปโ ส ละถงึ ภควาติ. ลําดบั ท่ี เครอื่ งหมาย ชอื่ วธิ ีใช 12. ............... ไปยาลใหญ หรอื สาํ หรบั เคร่อื งหมาย ฯลฯ น้นั ปจ จบุ ันนิยมใช จดุ ไขปลา เคร่อื งหมาย.............แทน 13. • มหัพภาค ตัวอยา ง อิติปโส ฯลฯ ภควาติ นยิ มเขียนวา อิตปิ โ ส ......... ภควาติ อา นวา อิติปโ ส ละถึง ภควาติ มที ่ใี ชด ังน้ี เขียนไวห ลงั อักษร เชน พ.ศ. ยอ มาจาก พทุ ธศักราช พ.ร.บ. ” พระราชบัญญัติ เม.ย. ” เมษายน

59 เขียนไวหลงั คาํ ยอ เชน กรกฎ. ยอ มาจาก กรกฎาคม เมษ. ยอมาจาก เมษายน เขยี นไวห ลังตัวเลข หรืออกั ษรที่บอกจํานวนขอ ตัวอยา ง ก. เราจะไมประพฤติผดิ ระเบียบของโรงเรียน ข. การนอนหลบั ถอื วาเปนการพกั ผอ น เขียนไวขางหลงั เม่ือจบประโยคแลว เชน ฉันชอบ เรียนวิชาภาษาไทยมากกวา วชิ าอื่นๆ 14. มหัตสัญญา เปนการยอหนา ข้นึ บรรทดั ใหม ไมม ีรปู ราง และ เครอ่ื งหมาย วธิ ใี ช เมอ่ื เปน ชื่อเร่ือง หรอื หวั ขอ เขียนไวกลางบรรทัด ถา เปน หวั ขอยอย ก็ยอ หนา ขึ้นบรรทัดใหม ขอความสําคญั ๆ ทีจ่ ดั ไว เปน ตอน ๆ ควรยอ หนา ขึ้นบรรทัดใหม เพอื่ ใหขอ ความเดนชัดและเขาใจ งาย อกั ษรยอ อักษรยอ คือ อกั ษรท่ใี ชแทนคาํ หรอื ขอความเพอ่ื ความสะดวกรวดเรว็ ในการสอื่ สาร ลกั ษณะของอักษรยออาจจะเปนอกั ษรตวั เดียว อกั ษรสองตวั หรอื มากกวานนั้ แลวมีจดุ หน่งึ จดุ (มหัพภาค) ขางหลัง หรอื จุดระหวางตัวอักษรแลวแตการกําหนด หลักเกณฑก ารเขียนและการอา นอักษรยอ 1. การเขียนอกั ษรยอ ของคําตา ง ๆ มวี ิธีการและหลกั การซึง่ ราชบณั ฑิตยสถาน โดย “คณะกรรมการกาํ หนดหลกั เกณฑ เก่ยี วกับการใชภาษาไทย” ไดก ําหนดไวด งั นี้ ก. ใชพ ยญั ชนะตนของพยางคแ รกของคําเปนตวั ยอ ถา เปนคําคาํ เดยี วใหใชย อ ตวั เดียว แมว าคาํ นนั้ จะมีหลายพยางคก็ตาม

60 ตัวอยา ง วา ว. จังหวดั จ. 3. นาฬกิ า 3.00 น. ศาสตราจารย ศ. ถาใชต ัวยอ เพยี งตัวเดยี วแลว ทําใหเ กดิ ความสบั สนอาจใชพ ยัญชนะตน ของคาํ ถัดไป เปน ตวั ยอ ดว ยก็ได ตัวอยา ง ตํารวจ ตร. อยั การ อก. ข. ถา เปน คําสมาสใหถือเปน คาํ เดียว และใชพยญั ชนะตนของพยางคแ รกเพยี งตวั เดียว ตัวอยา ง มหาวทิ ยาลัย ม. วทิ ยาลยั ว. ค. ถา เปนคาํ ประสม ใชพยัญชนะตนของแตล ะคํา ตัวอยาง ช่วั โมง ชม. โรงเรยี น รร. ง. ถา คาํ ประสมประกอบดว ยคําหลายคํา มีความยาวมาก อาจเลือกเฉพาะพยัญชนะตน ของคําทเ่ี ปนใจความสําคัญ ทัง้ นี้ ไมควรเกิน 4 ตัว ตัวอยา ง คณะกรรมการประสานงานโครงการอันเนือ่ งมาจากพระราชดําริกปร. สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน สพฐ. จ. ถาใชพยัญชนะของแตละคาํ แลวทําใหเกดิ ความสับสน ใหใชพ ยัญชนะตน ของพยางค ถดั ไปแทน ตัวอยา ง พระราชกําหนด พ.ร.ก. พระราชกฤษฎีกา พ.ร.ฎ. ฉ. ถาพยางคท ่จี ะนาํ พยญั ชนะตนมาใชเ ปนตัวยอมี ห เปน อกั ษรนาํ เชน หญ หล ใหใ ช พยญั ชนะตน นัน้ เปนตวั ยอ ตัวอยา ง สารวัตรใหญ สวญ. ทางหลวง ทล. ช. คําทีพ่ ยญั ชนะตนเปน อักษรควบกลา้ํ หรอื อักษรนาํ ใหใ ชอกั ษรตวั หนาตัวเดียว ตวั อยาง ประกาศนียบัตร ป. ถนน ถ. เปรียญ ป.

61 ซ. ตวั ยอไมควรใชสระ ยกเวน คาํ ทเี่ คยใชมากอนแลว ตัวอยา ง เมษายน เม.ย. มิถนุ ายน มิ.ย. ฌ. ตวั ยอ ตอ งมีจดุ กํากับเสมอ ตัวยอ ตง้ั แต 2 ตัวขน้ึ ไป ใหจดุ ท่ีตัวสุดทา ยเพยี งจดุ เดียว ยกเวนตวั ทใี่ ชก ันมากอ น เชน พ.ศ. น.ศ. ม.ร.ว. เปน ตน ตวั อยาง ตําบล ต. ทบวงมหาวยิ าลยั ทม. ญ. ใหเ วนวรรคหนาตัวยอทกุ แบบ ตัวอยาง ประวัตขิ อง อ. พระนครศรีอยุธยา มีขาวจาก กทม. วา ฎ. ใหเ วนวรรคระหวางกลมุ อกั ษรยอ ตวั อยา ง ศ. นพ. ฏ. การอานคาํ ยอ ตอ งอานเตม็ ตัวอยาง 05.00 น. อา นวา หา นาฬิกา อ.พระนครศรีอยุธยา อา นวา อาํ เภอพระนครศรอี ยุธยา ยกเวน ในกรณที ีค่ ําเตม็ นั้นยาวมาก และคํายอนั้นเปนที่เขา ใจและยอมรับกันท่วั ไป แลวอาจอานตวั ยอเรยี งตัวไปก็ได ตวั อยา ง ก.พ. อานวา กอ พอ 2. การเขียนรหัสตัวพยญั ชนะประจาํ จังหวดั ตามระเบียบสาํ นกั นายกรฐั มนตรีวาดว ยงานสารบรรณ โดยไมม ีจุด มหพั ภาค ตอทา ย เชน กระบี่ ยอ เปน กบ นาน ยอ เปน นน ราชบรุ ี ยอ เปน รบ ” ลบ กรุงเทพมหานคร ” กท บรุ รี มั ย ” บร ลพบรุ ี ” ลป ” ลพ กาญจนบรุ ี ” กจ ปทมุ ธานี ” ปท ลาํ ปาง ” ลย กาฬสินธุ ” กส ประจวบคีรขี ันธ ” ปข ลาํ พนู กําแพงเพชร ” กพ ปราจีนบุรี ” ปจ เลย

62 ขอนแกน ” ขก ปต ตานี ” ปน ศรสี ะเกษ ” ศก จันทบุรี ” จบ พะเยา ” พย สกลนคร ” สน ฉะเชิงเทรา ” ฉช พระนครศรีอยุธยา ” อย สงขลา ” สข ชลบุรี ” ชบ พงั งา ” พง สตลู ” สต ชยั นาท ” ชน พัทลงุ ” พท สมทุ รปราการ ” สป ชันภมู ิ ” ชย พจิ ติ ร ” พจ สมทุ รสงคราม ” สส เชียงราย ” ชร พิษณโุ ลก ” พล สมทุ รสาคร ” สค เชียงใหม ” ชม เพชรบุรี ” พบ สระบรุ ี ” สบ ตรงั ” ตง เพชรบูรณ ” พช สิงหบ ุรี ” สห ฯลฯ กรงุ เทพมหานคร กท จะพบในหนงั สอื ราชการ แตโดยทวั่ ไป ใชก รงุ เทพมหานคร เครอ่ื งหมาย เรียกชอ่ื วธิ ีใช ตวั อยา ง ใกล ๆ ยมก หรือ ไมย มก ใหเ ขียนไวห ลังคาํ เพื่อใหอ านคํานั้นซา้ํ กนั สองครั้ง เรอื่ งท่ี 4 คาํ ราชาศัพท ราชาศัพท แปลตามศพั ท หมายถงึ ถอ ยคาํ สาํ หรับพระราชา แตตามตําราหลกั ภาษาไทย ไดใ หความหมายกนิ ขอบเขตไปถงึ ถอยคําภาษาสาํ หรบั บคุ คล 3 ประเภท คือ 1. ศัพทท ใ่ี ชสําหรับพระมหากษตั ริยและพระบรมวงศานวุ งศ 2. ศพั ทท ใี่ ชสาํ หรับพระภกิ ษุสงฆ 3. ศพั ทท่ีใชส าํ หรบั สุภาพชน 1. ศัพทท ่ีใชสําหรบั พระมหากษตั ริยและพระบรมวงศานวุ งศ คาํ ศพั ทประเภทน้ีเราจะไดฟ ง หรือไดอา นบอ ยมาก สวนใหญจะเปน ขา วหรือเร่ืองราวท่ี เกยี่ วกับกรณยี กจิ ของพระมหากษัตรยิ แ ละพระบรมวงศานวุ งศ ลักษณะของราชาศัพทประเภทนี้ มลี ักษณะเดนทน่ี าสนใจ คือ 1.1 ใชค าํ วา ทรง เพอื่ ใหเปนคํากรยิ า ทรง นาํ หนา กริยาทเ่ี ปน คาํ ไทย เชน ทรงเลน ทรงรอ งเพลง ทรงออกกาํ ลงั กาย ทรง นาํ หนาคํานามทีเ่ ปนคาํ ไทยแลว ใชเ ปนกรยิ า เชน ทรงชาง ทรงมา ทรงเรือใบ

63 ทรง นาํ หนาคําท่เี ปนราชาศพั ทอยูแลว เชน ทรงพระอักษร ทรงพระสําราญ ทรง พระราชนิพนธ 1.2 ใชคําไทยนําหนาคาํ ที่เปน ราชาศัพทอยูแลว เพ่ือใหเ ปนคาํ กริยา เชน ทอดพระเนตร 1.3 ใชคําไทยนาํ หนาคาํ ที่เปนราชาศพั ทอ ยแู ลว เพือ่ ใหเ ปน คาํ นาม เชน ซบั พระพกั ตร ผาเชด็ หนา ถงุ พระบาท ถุงเทา ถุงพระหัตถ ถงุ มอื การใชคาํ ธรรมดานาํ หนาคาํ ทเ่ี ปนราชาศัพท อยแู ลวเพอ่ื ใหเ ปนคาํ นาม ยงั มอี ีกเชน ฉลองพระองค ฉลองพระหัตถ ฉลองพระเนตร แวนตา มูลพระชิวหา นํ้าลาย 1.4 ใชค าํ วา ตน หรอื หลวง ลงทา ยคาํ นามหรอื กริยา เชน เสดจ็ ประพาสตน พระแสงปนตน เครอื่ งตน รถหลวง เรอื หลวง 1.5 คําท่กี าํ หนดใหเ ปนราชาศพั ทส ามารถจําแนกชนิดตา ง ๆ ได เหมือนคาํ ในภาษา สามัญ คอื มที ง้ั คาํ นาม สรรพนาม กรยิ า วเิ ศษณ และมคี าํ ลักษณะนามใชเปน พเิ ศษอกี ดวย เชน คํานาม พระเศยี ร หวั พระนลาฏ หนาผาก พระชนก พอ พระชนนี แม พระราชสาสน จดหมาย พระแสงกรรบดิ มีด คาํ สรรพนาม ขา พระพุทธเจา กระหมอม หมอ มฉนั บุรุษที่ 1 ใตฝ าละอองธลุ พี ระบาท ใตฝา พระบาท ฝาพระบาท บุรษุ ท่ี 2 พระองคทาน พระองค ทาน บุรษุ ที่ 3 คํากริยา กรยิ าเปน ราชาศพั ทอ ยูแลว ไมต องมีคาํ วา ทรง นําหนา เชน เสด็จ ตรัส เสวย เปน ตน นอกน้นั ตอ งเตมิ ดว ยคําวา พระ หรือ ทรงพระราช เพ่อื ใหเ ปน คํากรยิ า เชน ทรงพระอักษร เขียนหนงั สือ ทรงพระราชนพิ นธ แตงหนังสอื คําวเิ ศษณ มีแตคําขานรับ ซึง่ แยกตามเพศ คือ หญิงใชคําวา เพคะ ชาย ใชค าํ วา พระพุทธเจา ขอรับ พระพุทธเจาขา พะยะ คะ คาํ ลกั ษณะนาม ใชค าํ วา องค กับ พระองค เปนคาํ ทีเ่ ก่ียวกบั สวนตาง ๆ ของรา งกาย และเคร่ืองใช ของทาน เชน พระทนต 2 องค ฟน 2 ซี่ ปราสาท 2 องค 1.6 การใชร าชาศัพทแ บบแผน วิธพี ูดในโอกาสตา ง ๆ อกี ดวย เชน

64 การใชคําขอบคณุ ถา เรากลาวแกพระมหากษัตรยิ  ใชวา “รสู ึกขอบพระมหากรณุ าธิคุณเปน ลนเกลา ฯ” การใชคาํ ขออนญุ าต ถา เรากลา วแกพ ระมหากษตั ริย ใชวา “ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต” กลาวเมอื่ ถวายของ ถา เรากลา วเมือ่ ถวายของ “ขอพระราชทานทูลเกลาทลู กระหมอม ถวาย......................” หมายถึง ส่งิ ของขนาดเล็ก “ขอพระราชทานนอมเกลานอ มกระหมอ ม ถวาย....................” หมายถงึ ส่งิ ของขนาดใหญ ยกไมได 2. ศพั ทท ่ใี ชสาํ หรบั พระภกิ ษุสงฆ พระภกิ ษเุ ปน ผทู ่ีไดร บั ความเคารพจากบุคคลทัว่ ไป ในฐานะทเี่ ปนผทู รงศลี และเปน ผสู ืบพระศาสนา การใชถอยคําจึงกําหนดข้ันไวต างหากอีกแบบหนงึ่ เฉพาะองคสมเด็จพระสงั ฆราช ซึ่งถือเปนประมุขแหงสงฆน นั้ กาํ หนดใหราชาศพั ท เทียบเทากับพระราชวงศช้ันหมอ มเจา แตถ าพระภกิ ษนุ น้ั เปนพระราชวงศอ ยแู ลว ก็คงใหใ ช ราชาศพั ทตามลําดบั ชัน้ ทเี่ ปน อยแู ลว นนั้ การใชถ อยคาํ สาํ หรบั พระภกิ ษุโดยทัว่ ไปมขี อ สังเกตคอื ถาพระภกิ ษใุ ชก บั พระภกิ ษุ ดวยกันหรือใชก ับคนธรรมดา จะใชศพั ทอ ยางเดยี วกันตลอด ผิดกบั ราชาศัพทสําหรับกษตั ริย และพระราชวงศค นอืน่ ทพี่ ดู กบั ทา นหรือพดู ถงึ ทา นจึงจะใชราชาศัพท แตถาพระองคท า นพดู กบั คนอ่ืนจะใชภาษาสุภาพธรรมดา เชน มีผพู ดู ถงึ พระวา “พระมหาสุนทรกาํ ลงั อาพาธอยใู นโรงพยาบาล” พระมหาสนุ ทรพดู ถึงตวั ทา นเองก็ยอ มกลา ววา “อาตมากําลงั อาพาธอยูที่โรงพยาบาล” มผี พู ูดถึงพระราชวงศหนงึ่ วา “พระองคเ จาดิศวรกุมารกาํ ลงั ประชวร” พระองคเ จา เม่อื กลา วพระองคถงึ พระองคเ องยอ มรับสง่ั วา “ฉนั กาํ ลงั ปว ย” ตวั อยางคาํ ราชาศพั ทสาํ หรบั พระภกิ ษุบางคาํ คาํ นาม ภัตตาหาร อาหาร ไทยทาน สงิ่ ของถวาย อาสนะ ทนี่ ัง่ กฏุ ิ ท่พี ักในวัด เภสชั ยารกั ษาโรค ธรรมาสน ท่ีแสดงธรรม

65 คําสรรพนาม อาตมา ภกิ ษุเรยี กตนเองกับผูอ ื่น ผม กระผม ภกิ ษเุ รียกตนเองใชกบั ภกิ ษดุ วยกนั มหาบพิตร ภกิ ษเุ รียกพระมหากษตั รยิ  โยม ภิกษุเรยี กคนธรรมดาที่เปนผูใหญกวา พระคุณเจา คนธรรมดาเรียกสมเดจ็ พระราชาคณะ ทา น คนธรรมดาเรียกสมเดจ็ พระราชาคณะ คํากริยา ประเคน ยกของดว ยมอื มอบใหพระ ถวาย มอบให ฉนั กิน อาพาธ ปวย มรณภาพ ตาย อนุโมทนา ยินดดี วย จาํ วดั นอน คาํ ลกั ษณะนาม รปู เปน ลักษณะนามสาํ หรบั นบั จํานวนภกิ ษุ เชน พระภิกษุ 2 รูป คนท่ัวไปนยิ มใชค ําวา องค 3. คําท่ีใชสําหรับสุภาพชน การใชถ อยคาํ สาํ หรบั บุคคลท่วั ไป จาํ เปนตอ งใชใ หสมฐานะและเกยี รตยิ ศ ความสัมพนั ธ ระหวางผูทต่ี ิดตอสื่อสารกันจะตองคาํ นงึ ถึง อายุ เพศ และตําแหนง หนา ท่กี ารงานดวย นอกจากนนั้ เวลา และ สถานทยี่ งั เปนเครื่องกําหนดอีกดว ยวา ควรเลอื กใชถอยคําอยา งไรจึงจะ เหมาะสม ตวั อยา งคําสุภาพ เชน คํานาม บดิ า พอ มารดา แม และใชคาํ วาคุณ นาํ หนา ช่ือ เชน คุณพอ คุณลงุ คุณประเสรฐิ คุณครู เปน ตน ศีรษะ หัว โลหติ เลือด อุจจาระ ข้ี ปส สาวะ เย่ียว โค วัว กระบือ ควาย สุนัข หมา สกุ ร หมู คํากริยา รบั ประทานอาหาร กิน ถงึ แกกรรม ตาย คลอดบตุ ร ออกลกู ทราบ รู เรยี น บอกใหรู คําสรรพนาม ดิฉัน ผม กระผม บุรุษท่ี 1 คณุ ทาน เธอ บุรุษท่ี 2 และ 3 การใชส รรพนามใหสุภาพ คนไทยนิยมเรียกตามตําแหนง หนา ท่ี ดวย เชน ทา นอธิบดี ทานหวั หนากอง เปน ตน คาํ วเิ ศษณ คําขานรบั เชน คะ เจาคะ ครบั ครับผม เปน ตน คาํ ขอรอง เชน โปรด ไดโปรด กรณุ า เปน ตน

66 คาํ ลกั ษณะนาม ลกั ษณะนามเพอ่ื ยกยอง เชน อาจารย 5 ทาน แทนคาํ วา คน ลักษณะนามเพอื่ ใหส ภุ าพ เชน ไข 4 ฟอง แทนคําวา ลูก ผลไม 5 ผล แทนคําวา ลกู เรื่องท่ี 5 ภาษาพดู และภาษาเขียน ลกั ษณะของภาษาพดู และภาษาเขียน ภาษาพดู หมายถงึ เสียงที่เปลง ออกมาเพื่อใชส ื่อสารในการพูดคยุ สนทนากับบุคคลตาง ๆ ซง่ึ ไมเ นน ความเปน ทางการมากนกั ภาษาเขยี น หมายถึง สญั ลกั ษณท่ใี ชใ นการแทนเสียง และใชเขียนเพ่อื ตดิ ตอส่อื สารกบั ผูอื่น ซึ่งมกั จะเปน ความเปน ทางการ ตัวอยาง ภาษาเขยี น ภาษาพดู ภาษาเขยี น ฉนั ทาํ ไง ทําอยา งไร ภาษาพดู เขา กระได บันได ชั้น ไหม เทาไหร เทา ไร เคา ม้ัย การใชภ าษาพดู และภาษาเขียน ควรใชใ หเหมาะสมกบั บุคคล และสถานการณใ นการ สอ่ื สาร เชน ถา เราพดู คยุ กันเพ่ือนก็ใชภาษาพูด ถาติดตอ สอ่ื สารกบั ครู ผูใหญ หนว ยงานราชการ ในการรายงาน จดหมาย บันทกึ การประชมุ เปนตน การใชภ าษาพดู และภาษาเขยี น ภาษาพูด บางทีเราก็เรยี กวา ภาษาปาก หรือภาษาเฉพาะกลมุ เชน กลมุ วัยรุน กลุมเพอ่ื นสนิท กลมุ มอเตอรไ ซคร บั จาง ซึ่งภาษาพูดไมเครง ครัดในหลกั ภาษา บางคร้ังฟง แลวไมสุภาพ มักใช ระหวางผสู นทิ สนม และใชใ นบทสนทนาของตัวละครในบทละคร เพื่อความเหมาะสมกบั ฐานะ ตวั ละคร ภาษาเขยี น จะมลี ักษณะเครง ครัดในหลักภาษา ระดบั ทีเ่ ครง ครัดมากเรียกวา ภาษา แบบแผนใชเขียนสื่อสารทเ่ี ปน ทางการ เขยี นติดตอราชการ เปน ตน สวนระดบั เครง ครัดไมมากนัก เรียกวา ภาษากึง่ แบบแผน หรอื ภาษาไมเปนทางการ จะใชในการเขยี นในวรรณกรรม เขียน บทความ คําประพนั ธ การเขียนคาํ ขวญั และเขยี นโฆษณา เปน ตน

67 ลกั ษณะเปรยี บเทยี บภาษาพดู กบั ภาษาเขยี น 1. ภาษาพูดเปน ภาษาเฉพาะกลุม หรอื วัย จะมีการเปล่ียนแปลงคาํ พดู อยูเสมอ เชน ภาษาพดู – ภาษาเขียน วัยโจ – วัยรุน, แหว – ผดิ หวงั , โหลยโทย – แยมาก, ดิน้ – เตน ราํ เซ็ง – เบอื่ เปนตน 2. ภาษาพูดมักเปนภาษาไทยแท เปน ภาษาชาวบา น เขาใจงา ย สวนภาษาเขียนมักจะ ใชภาษาแบบแผน ภาษากึ่งแบบแผน และภาษาบาลี สันสกฤต เชน ภาษาพดู – ภาษาเขียน ในหลวง – พระมหากษตั ริย, เมยี – อนุภรรยา, ปอดลอย – หวาดกลัว, เกอื ก – รองเทา , ตนี เปลา – เทา เปลา เปน ตน 3. ภาษาพดู มักจะเปลีย่ นแปลงเสยี ง และนิยมตดั คําใหส ้นั ลง แตภาษาเขียนจะเครง ครัด ตามรปู คาํ เดมิ เชน ภาษาพูด – ภาษาเขยี น เพ – พ่,ี ใชป ะ – ใชห รือเปลา, ใชมะ – ใชไ หม เปน ตน 4. ภาษาพูดทย่ี มื คาํ จากภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองั กฤษ และภาษาจีน เมือ่ นาํ มาใช มกั จะตัดคาํ ใหสัน้ ลง สวนภาษาเขยี นจะใชคําแปลภาษาไทย หรือคําทับศัพท เชน ภาษาพูด – ภาษาเขียน แอบ (abnormal) – ผดิ ปกต,ิ กอบ (copy) – สาํ เนาตนฉบับ, เวอ ร (over) – เกินควร, กุนซอื (ภาษาจีน) – ท่ปี รกึ ษา, บวย (ภาษาจนี ) – สดุ ทา ย เปนตน ความแตกตา งระหวางภาษาพูด และภาษาเขียน การจะตัดสินวา คําใดเปนภาษาพดู คาํ ใดเปนภาษาเขียนน้ันเปน เรอื่ งยากมาก ทัง้ น้เี พราะ ข้นึ อยกู ับกาลเทศะ และบุคคลทีจ่ ะส่ือสาร และใชค าํ นน้ั ๆ และบางคําเปน คาํ กลาง ๆ ใชไดทงั้ ภาษาพดู และภาษาเขยี น ความแตกตา งระหวา งภาษาพดู และภาษาเขียนพอสรุปไดด งั น้ี 1. คําบางคําจะใชเ ฉพาะในภาษาพดู เทา นนั้ ภาษาเขียนจะไมใ ชเ ลย เชน แย เยอะแยะ โอโ ฮ จบไปเลย เปน ตน 2. ภาษาเขียนจะไมใชสํานวนเปรยี บเทยี บ หรือคําแสลงที่ยงั ไมเปนทีย่ อมรับในภาษา เชน คาํ วา โดดรม ชกั ดาบ และพลิกลอ็ ค เปนตน 3. ภาษาเขียนจะเรียบเรียงถอ ยคําใหส ละสลวยชดั เจนไมซ ํ้าคํา ซ้ําความโดยไมจาํ เปน สวนภาษาพดู อาจจะมีการซํา้ คาํ และซํา้ ความได เชน การพูดกลับไปกลบั มา เปน ย้าํ คาํ เพอื่ เนน ขอ ความน้ัน ๆ 4. ภาษาเขียน ผเู ขียนไมม ีโอกาสเปลีย่ นแปลงแกไขไดเม่ือเขียนเสร็จเรยี บรอ ยแลว แต ภาษาพดู ผพู ดู มีโอกาสช้ีแจงแกไขไดใ นตอนทาย

68 5. การใชคําในภาษาเขยี น ใชค ํามาตรฐาน หรอื ภาษาแบบแผน ซึ่งนิยมใชเฉพาะราชการ และขอ เขียนท่ีเปน วิชาการมากกวา ภาษาพดู เชน ภาษาเขียน – ภาษาพดู สุนขั – หมา, กระบอื – ควาย, แพทย – หมอ, ภาพยนตร – หนัง, ถงึ แกก รรม – ตาย, ปวดศรี ษะ – ปวดหัว, เงิน – ตังค เปนตน 6. ภาษาพูดมกั จะออกเสยี งไมตรงกับภาษาเขียน คือ เขยี นอยางหนึ่งแตเ วลาออกเสียง จะเพยี้ นเสียงไป และสว นมากจะเปน เสียงสระ เชน ภาษาเขยี น – ภาษาพูด หรอื – เหรอ, เรอะ, แมลงวัน – แมงวัน เปนตน 7. ภาษาพูด สามารถแสดงอารมณข องผพู ูดไดดกี วาภาษาเขียน เพราะภาษาพดู มกี ารเนน เสียงส้ันยาว สงู ตา่ํ ไดต ามความตอ งการ เชน ภาษาเขียน – ภาษาพดู ตาย – ตา ย, ใช – ชาย, ไป – ไป เปนตน 8. ภาษาพูด นิยมใชคําซ้ํา และคําซอ น บางชนดิ ชว ยเนน ความหมายของคําใหชดั เจน ย่ิงขนึ้ เชน คาํ ซาํ้ ดด๊ี ี, อานเอ่นิ , อาหงอาหาร, และคําซอน เชน คํามิดหมี, ทองหยอง, เดินเหนิ เปนตน 9. ภาษาพดู นยิ มใชค าํ ชว ยพดู หรอื คําลงทาย เพือ่ ใหการพูดสภุ าพ และไพเราะย่ิงข้ึน เชน นัง่ นิ่ง ๆ ซจิ ะ, จะไปไหนคะ, ไปตลาดคะ เปนตน เรื่องที่ 6 การใชสาํ นวน สุภาษติ คําพังเพย คนไทยนยิ มใชภาษาถอ ยคาํ สํานวนที่สละสลวย ไพเราะ เสนาะหู และสะดวกแกการ ออกเสียง ลกั ษณะนสิ ัยคนไทยเปนคนเจาบทเจากลอน เวลาพดู หรอื เขียนจงึ นิยมใชถอ ยคาํ สาํ นวนปนอยูเสมอ คําสํานวนตา ง ๆ เหลา นี้ชว ยใหการสื่อสารมคี วามหมายชัดเจน ไดค วาม ไพเราะ ถา ยทอดอารมณความรูสึกไดด ี บางครั้งใชเปนการสอ่ื ความหมายเพ่อื เปรียบเปรยได อยางคมคายลึกซ้งึ เหมาะสมกับวัฒนธรรมความเปนอยขู องคนไทย ซึง่ แสดงถงึ อัธยาศยั ท่ดี ตี อ คนอืน่ เปนพน้ื ฐาน ประเภทของถอยคําสาํ นวน 1. ถอยคาํ สาํ นวน เปนสาํ นวนคาํ ท่เี กิดจากการผสมคาํ แลว เกดิ เปน คําใหม เชน คําผสม คาํ ซอ น หรอื คาํ ทีเ่ กิดจากการผสมคําหลายคาํ ผสมกนั เปนลักษณะสมั ผสั คลองจอง มีความหมาย ไมแ ปลตรงตามรูปศพั ท แตม ีความหมายในเชิงอปุ ไมย เชน ไกออน หมายถงึ คนทยี่ งั ไมช าํ นาญในชั้นเชงิ ก่ิงทองใบหยก หมายถงึ ความเหมาะสมของคกู นั น้ันมีมาก

69 เกลอื จิม้ เกลือ หมายถึง มีความดรุ ายเขาหากัน แกเ ผด็ กัน แกวง เทา หาเส้ยี น หมายถงึ การหาเรอื่ งเดอื ดรอน ขิงก็ราขา กแ็ รง หมายถงึ ตา งฝา ยกร็ ายเขา หากัน แขวนนวม หมายถงึ เลิกการกระทําท่ีเคยทาํ มากอน ควา่ํ บาตร หมายถงึ การบอกปฏเิ สธไมคบคา สมาคมดว ย คมในฝก หมายถึง มคี วามฉลาดรอบรแู ตยงั ไมแ สดงออก เมอื่ ไมถ งึ เวลา งามหนา หมายถงึ นา ขายหนา งูกินหาง หมายถึง เก่ียวโยงกนั เปนทอดๆ จนตรอก หมายถึง หมดหนทางทีจ่ ะหนีได จระเขขวางคลอง หมายถึง คอยกีดกันไมใ หคนอน่ื ทาํ อะไรไดสะดวก ชักหนาไมถ งึ หลงั หมายถึง รายไดไ มพ อจับจาย ชุบมอื เปบ หมายถึง ฉวยผลประโยชนจากแรงงานคนอื่น หญา ปากคอก หมายถงึ เร่ืองงา ยๆ คดิ ไมถึง 2. คาํ พงั เพย หมายถึง ถอยคาํ ทีก่ ลา วข้ึนมาลอย ๆ เปนกลาง ๆ มคี วามหมายเปน คติ สอนใจสามารถนาํ ไปตคี วามแลว นําไปใชพดู หรือเขียนใหเหมาะสมกับเร่ืองท่ีเราตองการสอื่ สาร ความหมายได มลี ักษณะคลา ยคลึงกับสภุ าษติ มาก อาจเปน คาํ กลาวติ ชม หรอื แสดงความคิดเหน็ เชน รําไมดโี ทษปโ ทษกลอง หมายถงึ คนทีท่ ําอะไรผิดแลว มกั กลา วโทษส่งิ อ่ืน ขีช่ า งจับตัก๊ แตน หมายถึง การลงทุนมากเพอ่ื ทํางานทีไ่ ดผลเล็กนอย ชโี้ พรงใหกระรอก หมายถึง การแนะนําใหค นอ่นื ทาํ ในทางไมดี เสียนอยเสยี ยาก หมายถงึ การไมรวู าสิง่ ไหนจําเปน หรอื ไมจ าํ เปน เสียมากเสยี งาย ใชจายไมเหมาะสม คาํ พังเพยเหลา นีย้ ังไมเปนสุภาษติ ก็เพราะวา การกลา วน้ันยังไมมีขอ ยุติวาเปนหลักความจริง ทแี่ นนอน ยงั ไมไ ดเปนคําสอนทแ่ี ทจรงิ 3. สุภาษติ หมายถึง คาํ กลา วดี คาํ พูดที่ถือเปนคติ เพ่อื อบรมส่ังสอนใหท ําความดี ละเวน ความชัว่ สภุ าษิตสว นใหญม กั เกิดจากหลักธรรมคาํ สอน นทิ านชาดก เหตุการณ หรือ คาํ ส่งั สอนของบคุ คลสําคัญ ซง่ึ เปนทีเ่ คารพนับถือ เล่ือมใสของประชาชน ตวั อยางเชน

70 ตนแลเปนทพ่ี ึ่งแหง ตน ทําดีไดดที าํ ชัว่ ไดช่ัว ใจเปนนายกายเปนบาว ท่ใี ดมีรักที่นน่ั เปนทุกข หวานพชื เชนไรยอมไดผ ลเชน นัน้ ความพยายามอยทู ไ่ี หนความสาํ เร็จอยูท ีน่ ัน่ ฯลฯ ตัวอยา งการนาํ คําพังเพยไปใชในความหมายเปรยี บเทยี บ เมื่อกอนน้ีดูไมคอยสวย เด๋ียวนี้แตง ตัวสวยมากน่ีแหละ ไกง ามเพราะขน คนงานเพราะแตง เจามนั ฐานะตา่ํ ตอ ยจะไปรักลูกสาวคนรวยไดยงั ไง ตกั นํ้าใสก ะโหลกชะโงกดเู งา ตนเอง เสยี บา ง เราอยา ไปทาํ อะไรแขงกบั เขาเลย เขากับเราไมเ หมือนกนั อยาเหน็ ชา งข้ขี ีต้ ามชาง แหม...ฉนั วาฉันหนีจากเพ่ือนเกา ทเ่ี ลวแลวมาเจอเพ่อื นใหมกพ็ อ ๆ กนั มันเขาตาํ รา หนเี สอื ปะจระเข เขาชอบถว งความเจรญิ ของหมคู ณะอยเู รอื่ ย แถมยังขัดขวางคนอน่ื อกี นี่แหละ คนมือ ไมพ าย เอาเทา รานํ้า 4 อุปมาอปุ ไมย หมายถงึ ถอยคาํ ทเี่ ปน สาํ นวนพวกหนึง่ กลาวทํานองเปรียบเทียบ ใหเหน็ จริงเขา ใจแจม แจงชดั เจน และสละสลวยนา ฟง มากขนึ้ การพดู หรอื การเขยี นนยิ มหาคํา อปุ มาอปุ ไมยมาเติมใหไดความชัดเจนเกดิ ภาพพจน เขาใจงาย เชน คนดุ หากตอ งการให ความหมายชดั เจน นาฟง และเกดิ ภาพพจนชัดเจนก็ตองอปุ มาอปุ ไมยวา “ดุ เหมอื น เสอื ” ขรุขระมาก การส่อื ความยังไมชัดเจนไมเ หน็ ภาพ ตอ งอุปมาอุปไมยวา “ขรุขระเหมือนผวิ มะกรดู ” หรือ “ขรขุ ระเหมอื นผวิ พระจันทร” กจ็ ะทําใหเขาใจความหมายในรูปธรรมชัดเจนมากยิ่งขึ้น ในการเขยี นบทรอ ยแกวหรอื รอยกรองกต็ าม เราไมอ าจเขียนใหละเอียดลึกซง้ึ เพอื่ สอ่ื ความไดแ จม แจงเทากับการพดู บรรยายดว ยตนเองได ก็จาํ เปนตอ งใชอ ปุ มาเพ่ือเปรียบเทยี บให ผรู บั สารจากเราไดร ับรูค วามจริง ความรูส กึ โดยการใชคาํ อปุ มาเปรยี บเทยี บ ในการแตง คาํ ประพนั ธก น็ ิยมใชอปุ มากันมากเพราะคําอปุ มาอปุ ไมยจะชวยตกแตงถอ ยคําสํานวนการเขียนให ไพเราะนา อา น กนิ ใจ ประทบั ใจมากขึน้ สงั เกตการใชอุปมาอปุ ไมยเปรียบเทียบในตัวอยางตอ ไปนี้ ทา นจะไปทพั ครัง้ น้ี อยา เพง่ิ ประมาทดแู คลนเลา ป ดวยเลาปไ ดข งเบง มาไวเ ปนท่ีปรึกษา อปุ มา เหมอื นเสอื อันคะนองอยูใ นปา ใหญ ทา นเรง ระวงั ตัวจงดี ตวั อยางอปุ มาทีค่ วรรูจกั กรอบเหมือนขาวเกรียบ แข็งเหมอื นเพชร กลวั เหมือนหนกู ลัวแมว กลมเหมือนมะนาว

71 กนิ เหมอื นหมู คดเคี้ยวเหมือนเขาวงกต แกม แดงเหมอื นตาํ ลงึ สกุ งา ยเหมอื นปอกกลว ยเขา ปาก ขมเหมอื นบอระเพด็ โงเ หมือนควาย ขาวเหมือนสาํ ลี ใจเสาะเหมอื นปอกกลวยเขา ปาก เขยี วเหมอื นพระอนิ ทร เบาเหมือนปุยนุน งงเปน ไกต าแตก พูดไมอ อกเหมอื นน้าํ ทวมปาก เงยี บเหมือนปาชา รกเหมือนรังหนู

72 บทที่ 6 วรรณคดี และวรรณกรรม เร่อื งที่ 1 ความหมายวรรณคดี และวรรณกรรม วรรณคดี หมายถงึ วรรณกรรมหรอื หนังสอื ท่ไี ดร ับการยกยอ งวา แตงดี กลาวคอื มีลกั ษณะ เดน ในการใชถอ ยคาํ ภาษา และเดน ในการประพนั ธ ใหค ุณคาทางอารมณและความรูสกึ แกผ อู า น โดยแบงไดเปน 3 ลกั ษณะ คือ 1. มเี นือ้ หาดี มีประโยชน และเปนสภุ าษติ 2. มีศลิ ปะการแตง ท่ยี อดเยยี่ มทง้ั ดานศิลปะการใชคํา โวหาร และถูกตอ งตามหลัก ไวยากรณ 3. เปนหนังสอื ท่ีไดร ับความนิยมและสืบทอดกันมายาวนานกวา 100 ป คุณคาของวรรณคดี มี 2 ประการ คือ 1. คุณคาทางสนุ ทรียภาพหรอื ความงาม เชน ศลิ ปะของการประพนั ธท ง้ั การบรรยาย การเปรียบเทยี บการเลอื กสรรถอ ยคาํ ใหมคี วามเหมาะสม กระทบอารมณผอู า น มสี มั ผสั ใหเกิด ความไพเราะ เปน ตน 2. คุณคาทางสารประโยชน เปน คุณคาทางสตปิ ญญาและสงั คม วรรณคดีจะเขยี นตาม ความเปนจริงของชวี ิตใหคติสอนใจแกผอู าน สอดแทรกสภาพของสังคม วัฒนธรรมประเพณี ทาํ ใหผ ูอานมโี ลกทัศนกวา งข้นึ วรรณกรรม หมายถงึ งานหนงั สือ งานนิพนธท่ีทําข้ึนทุกชนิด เชน หนงั สอื จลุ สาร สอื่ เขยี น ส่งิ พมิ พ ปาฐกถา เทศนา คําปราศรัย สนุ ทรพจน สิ่งบนั ทึก เสียง ภาพ ประเภทของวรรณกรรม แบงตามเนอื้ หา 4 ประเภท 1. ประเภทรอ ยแกว คือ วรรณกรรมที่ไมม ีลกั ษณะบงั คับ ไมบังคบั จํานวนคาํ สมั ผสั หรอื เสียงหนักเบา วรรณกรรมที่แตง ดวยรอ ยแกว ไดแก นิทาน นยิ าย นวนยิ าย เรือ่ งส้ัน สารคดี บทความ ขา ว 2. ประเภทรอ ยกรอง คือ วรรณกรรมทม่ี ลี กั ษณะบังคับในการแตง ซง่ึ เรียกวา ฉนั ทลักษณ เชน โคลง ฉันท กาพย กลอน รา ย ลิลติ วรรณกรรมประเภทรอยกรอง ไดแ ก บทละคร นวนยิ าย บทพรรณนา บทสดุดี

73 3. สารคดี เปนหนงั สือท่แี ตง ข้ึนเพ่ือใหค วามรู ความคิด ประสบการณแ กผูอา น จะเปน รปู แบบรอยแกวหรือรอยกรองกไ็ ด เชน สารคดีทอ งเทย่ี ว ชวี ประวตั ิ บันทกึ จดหมายเหตุ หนังสอื คตธิ รรม บทความ 4. บันเทงิ คดี คือ วรรณกรรมทแ่ี ตงข้นึ เพอ่ื มุงใหความเพลดิ เพลนิ สนุกสนาน เชน เร่อื งสนั้ นิทาน นวนยิ าย บทละครพดู เร่อื งที่ 2 วรรณกรรมปจจบุ ัน วรรณกรรมปจ จุบัน หมายถงึ วรรณกรรมทมี่ ีลกั ษณะตา ง ๆ เปลี่ยนแปลงไปจากเดมิ เพราะรับอิทธพิ ลหรอื แนวคดิ ของชาวตะวันตก เปนวรรณกรรมที่ไมเ นนวรรณศิลปท างภาษา มากนกั ไมเนนในเรื่องของการใชภ าษา แตเนนในเร่ืองของการสือ่ แนวคิด สือ่ ขอคดิ แกผ อู า น มากกวา ไดแ ก วรรณกรรมประเภทรอยแกว ในปจจุบันจะอยูในรปู ของบนั เทิงคดี เชน เรือ่ งสนั้ นวนยิ าย นิทาน บทละคร สารคดี วรรณกรรมประเภทรอยกรอง ในปจ จุบันเปนวรรณกรรมทีแ่ ตกตา งจากเดมิ คอื วรรณกรรม ทีไ่ มเนนวรรณศิลปทางภาษามากนัก ไมเ นนในเร่อื งการใชภาษาแตเ นน ไปในเรอื่ งของการสอ่ื แนวคิด สื่อขอ คิดแกผอู านมากกวา ลกั ษณะวรรณกรรมปจจุบนั วรรณกรรมปจ จุบนั มีลักษณะดงั นี้ 1. รูปแบบ วรรณกรรมปจจบุ นั มีรปู แบบการแตง ขยายตัวมากข้ึนกวาวรรณกรรมในอดีต เชน สารคดี นวนิยายและเรือ่ งส้ัน บทละคร บทรอยกรองซง่ึ ใชถ อยคาํ งาย ๆ ไมเ ครง ครัดดาน ฉนั ทลกั ษณ 2. เน้อื หา ซ่งึ ตางจากวรรณกรรมในอดีตท่ไี มมงุ เนนศิลปะการแตง โดยเสนออารมณของ คนดูคนอา นดวยภาพของจริง ส่ิงที่ใกลต วั สิง่ ท่พี บเห็นไดจรงิ จะเนนเรือ่ งการเสนอขอ คดิ หรือ ความคิดเห็น 3. แนวคดิ หรือปรัชญาของเรอ่ื ง วรรณกรรมปจ จบุ ันโดยเฉพาะนวนยิ าย เรอ่ื งส้นั มีกลวธิ ี การนําเสนอเรื่องใหนาติดตามอยางมากมาย ตัง้ แตก ารเปดเรื่อง ปดเร่อื งใหนา สนใจและประทับใจ เรื่องที่ 3 วรรณกรรมทองถิน่ วรรณกรรมทองถิ่น หมายถงึ เรื่องราวของชาวบา นท่เี ลา สบื ตอกันมาหลายชวั่ อายคุ น ท้งั การพูดและการเขียนในรปู ของคติ ความเชื่อ และประเพณี การแสดงออกในการใชถอ ยคาํ ที่มี

74 หลากหลายรปู แบบ เชน นิทานพ้นื บา น เพลงกลอ มเด็ก ปรศิ นาคาํ ทาย ภาษติ คาํ คม บทเทศน และคาํ กลา วในพิธกี รรมตา ง ๆ ลักษณะของวรรณกรรมทอ งถ่ิน 1. วรรณกรรมทองถิ่น โดยทัว่ ไปมีวัดเปน ศูนยกลางเผยแพรก วผี ปู ระพนั ธ สวนมาก คือ พระภกิ ษุ และชาวบา น 2. ภาษาท่ีใชเปน ภาษาถนิ่ ใชถ อ ยคําสาํ นวนท่ีเรยี บงาย ชาวบา นทวั่ ไปรเู รอ่ื งและใช ฉนั ทลักษณท่ีนยิ มในทองถิ่นนั้นเปนสําคญั 3. เนอ้ื เรอ่ื งสวนใหญเ ปนเร่อื งจกั ร ๆ วงศ ๆ มงุ ความบันเทงิ และสอดแทรกคติธรรมทาง พุทธศาสนา 4. ยดึ คา นิยมและปรชั ญาพทุ ธศาสนา เชน กฎแหง กรรม หรือธรรมะยอมชนะอธรรม เปนตน ประเภทวรรณกรรมทองถนิ่ วรรณกรรมทอ งถิ่นแบง ไดเ ปน 2 ประเภทคือ 1. ประเภทมขุ ปาฐะ เปน วรรณกรรมท่ไี มไดเขยี นเปนลายลกั ษณอักษรเปน วรรณกรรม ปากเปลา ถายทอดโดยการบอกหรอื การเลาหรอื การรอ ง ไดแ ก บทกลอ มเด็ก นิทานพ้นื บาน ปรศิ นาคําทาย ภาษติ 2. ประเภทเขียนเปนลายลกั ษณอ ักษร ไดแ ก นิทาน คาํ กลอน บันทึกทางประวัติศาสตร ในทอ งถิ่น และตําราความรตู าง ๆ คณุ คาของวรรณกรรมทองถ่ิน 1. คณุ คาตอ การอธบิ าย ความเปน มาของชมุ ชนและเผา พนั ธุ 2. สะทอ นใหเห็นโลกทศั นแ ละคานยิ มตา ง ๆ ของแตละทองถิ่นโดยผา นทางวรรณกรรม 3. เปนเครื่องมืออบรมสั่งสอนจรยิ ธรรมของคนในสังคมสามารถนาํ ไปประยกุ ตใ ชใ นสงั คม ปจ จบุ นั ได 4. เปนแหลง บนั ทึกขอมูลเก่ยี วกับวัฒนธรรมประเพณี และการดาํ เนนิ ชีวิตของคนใน ทองถ่ิน เรือ่ งท่ี 4 หลักการและแนวทางการพิจารณาวรรณคดี การพจิ ารณาวรรณคดี คือ การแสดงขอคดิ เห็นเกย่ี วกับวรรณคดีเลมใดเลม หนง่ึ อยางส้นั ๆ โดยมเี จตนาจะแนะนาํ วรรณคดีนน้ั ใหผ ูอานรูจักวามีเน้ือเร่อื งอยา งไร มีประโยชนมีคณุ คา อยา งไร

75 ผูพิจารณามีความคดิ เห็นอยางไรตอ วรรณคดีเร่อื งนั้น ๆ ชอบหรอื ไมชอบ เพราะเหตใุ ด มีลักษณะ การวจิ ารณว รรณกรรม หลกั การพิจารณาวรรณคดี 1. แยกองคประกอบของหนงั สือหรอื วรรณคดที ี่จะวิจารณใ หไ ด 2. ทําความเขา ใจองคประกอบที่แยกออกมาใหแจมแจงชดั เจน 3. พจิ ารณาหรือวิเคราะหห นงั สอื หรอื วรรณคดีตามหัวขอตอไปน้ี 3.1 ประวัติความเปน มาและประวัตผิ ูแตง 3.2 ลักษณะการประพันธ 3.3 เรื่องยอ 3.4 การวเิ คราะหเร่ือง 3.5 แนวคิดและจดุ มุงหมายในการแตง 3.6 คุณคาดา นตาง ๆ การพินิจคณุ คาวรรณคดแี ละวรรณกรรมมี 4 ประเดน็ ดงั น้ี 1. คุณคา ดานวรรณศลิ ป คือ ความไพเราะของบทประพนั ธ ซึง่ อาจจะเกิดจากรสของคาํ ที่ผแู ตง เลอื กใชและรสความไพเราะท่ใี หค วามหมายกระทบใจผูอาน 2. คณุ คา ดา นเน้ือหา คือ การใหความรูสกึ ในดา นตา ง ๆ ใหคณุ คา ทางปญ ญาและความคิด แกผูอาน 3. คุณคาดา นสงั คม วรรณคดีและวรรณกรรมสะทอ นใหเ หน็ ภาพของสงั คมในอดีตและ วรรณกรรมทีด่ ีสามารถจรรโลงสงั คมไดอกี ดวย 4. การนาํ ไปประยุกตใชในชีวิตประจาํ วัน เพ่ือใหผ อู านไดประจกั ษใ นคุณคาของชีวิตได ความคิดและประสบการณจ ากเร่อื งที่อา น และนําไปใชในการดาํ เนินชวี ิต นําไปเปนแนวปฏิบัติ หรอื แกป ญ หารอบ ๆ ตัว แนวทางในการพินจิ วรรณคดแี ละวรรณกรรม การพินิจวรรณคดแี ละวรรณกรรมมีแนวใหปฏิบตั อิ ยา งกวา ง ๆ เพอ่ื ใหครอบคลุมงานเขยี น ทุกชนิด ซงึ่ ผพู ินิจจะตอ งดูวาจะพนิ จิ หนังสือชนดิ ใด มีลกั ษณะเฉพาะอยา งไร ซึง่ จะมแี นวในการ พนิ ิจทจี่ ะตองประยุกตหรอื ปรบั ใชใ หเหมาะสมกับงานเขยี นนั้น ๆ หลักเกณฑก วา ง ๆ ในการพนิ จิ วรรณคดีและวรรณกรรม มดี งั นี้ 1. ความเปนมาหรือประวัติของหนงั สือและผแู ตง เพอื่ ชวยใหวิเคราะหในสวนอนื่ ๆ ไดดีขึ้น 2. ลกั ษณะคําประพันธ

76 3. เรอ่ื งยอ 4. เน้อื เรือ่ ง ใหว ิเคราะหเ รือ่ งตามหัวขอตามลําดบั โดยบางหวั ขอ อาจจะมหี รอื ไมม ีกไ็ ด ตามความจาํ เปน เชน โครงเรือ่ ง ตวั ละคร ฉาก วิธกี ารแตง ลกั ษณะการเดนิ เร่อื ง การใชถ อ ยคํา สาํ นวนในเรื่อง การแตง วิธีคิดท่ีสรา งสรรค ทัศนะหรือมุมมองของผเู ขยี น เปนตน 5. แนวคิด จุดมงุ หมาย เจตนาของผูเขยี นทฝ่ี ากไวใ นเรื่องซึ่งจะตอ งวิเคราะหออกมา 6. คุณคา ของวรรณคดีและวรรณกรรม ซึ่งผูพินิจจะตองไปแยกแยะหัวขอ ยอ ยให สอดคลอ งกับลักษณะหนงั สอื ท่ีจะพินจิ นัน้ ๆ ตามความเหมาะสมตอไป การอานวรรณคดีเพอ่ื พิจารณาคณุ คาดา นวรรณศลิ ป วรรณศิลป มคี วามหมายตามพจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑติ ยสถาน พ.ศ. 2542 วา ศลิ ปะ ในการแตงหนงั สอื ศลิ ปะทางวรรณกรรม วรรณกรรมทถี่ ึงข้นึ วรรณคดี หนงั สอื ท่ไี ดรบั การยกยอง วา แตง ดี จากความหมายนี้ การพิจารณาคณุ คา ดานวรรณศิลปตอ งศึกษาต้ังแตก ารเลอื กชนดิ คาํ ประพนั ธใ หเ หมาะสมกบั ประเภทงานเขยี น ถูกตอ งตรงความหมาย เหมาะกบั บคุ คลหรือตวั ละคร ในเร่ืองและรสวรรณคดี การรจู ักตกแตง ถอยคาํ ใหไพเราะสละสลวยอันเปนลกั ษณะเฉพาะภาษากวี และทาํ ใหผ ูอ านเกิดความสะเทอื นอารมณ ภาษากวเี พือ่ สรา งความงดงามไพเราะแกบทรอยแกว รอยกรองนน้ั มีหลักสาํ คัญทีเ่ กี่ยวขอ ง กัน 3 ดา น ดงั น้ี 1. การสรรคาํ 2. การเรยี บเรยี งคํา 3. การใชโ วหาร การสรรคาํ คือ การเลอื กใชคาํ ใหสือ่ ความคิด ความเขาใจ ความรูส ึกและอารมณไ ดอยาง งดงามโดยคํานึงถงึ ความงามดานเสียง โวหาร และรปู แบบคําประพนั ธ การสรรคาํ ทําไดดงั น้ี การเลอื กคําใหเ หมาะแกเ นื้อเรื่องและฐานะของบคุ คลในเรอื่ ง การใชค ําใหถ ูกตอ งตรงตามความหมาย การเลือกใชคาํ พอ งเสียง คําซา้ํ การเลือกใชคําโดยคาํ นึงถงึ เสยี งสมั ผัส การเลอื กใชคาํ เลยี นเสยี งธรรมชาติ การเลือกใชคําไวพจนไดถกู ตอ งตรงตามความหมาย

77 การเรยี บเรียงคาํ คอื การจัดวางคาํ ที่เลอื กสรรแลวใหมาเรยี งรอยกนั อยา งตอเนอ่ื งตาม จงั หวะ ตามโครงสรา งภาษาหรอื ตามฉันทลักษณ ซงึ่ มหี ลายวิธี เชน จัดลาํ ดับความคิดหรือถอยคําจากส่ิงสาํ คัญจากนอยไปหามาก จนถึงส่ิงสาํ คัญสงู สุด จัดลําดับความคดิ หรือถอยคาํ จากส่งิ สาํ คญั นอ ยไปหามาก แตกลับหกั มมุ ความคดิ ผูอา น เม่อื ถงึ จดุ สุด จัดลําดบั คาํ ใหเ ปน คําถามแตไมต อ งการคําตอบหรอื มีคาํ ตอบอยใู นตวั คําถามแลว เรียงถอยคาํ เพ่ือใหผอู า นแปลความหมายไปในทางตรงขา มเพือ่ เจตนาเยาะเยย ถากถาง เรยี งคาํ วลี ประโยคทมี่ ีความสาํ คญั เทา ๆ กัน เคียงขนานกันไป การใชโวหาร คือ การใชถ อยคาํ เพ่ือใหผอู า นเกดิ จินตภาพเรยี กวา “ภาพพจน” ซึง่ มี หลายวิธีท่ีควรรูจ ัก ไดแ ก อปุ มา คอื การเปรียบเทยี บส่ิงหนึ่งวา เหมอื นกบั สิ่งหนง่ึ โดยมีคําเปรยี บปรากฏอยดู วย คําเปรียบเทยี บเหลา นี้ไดแ ก เหมอื น ดุจ เลห  เฉก ดงั กล เพียง ราว ปูน อปุ ลกั ษณ คอื การเนนความหมายวา ส่งิ หน่งึ เหมือนกับส่ิงหนง่ึ มากจนเหมอื นกบั เปน สงิ่ เดียวกนั โดยใชคําวา เปน กบั คอื เชน “แมเ ปนโสมสองหลา” สุจรติ คอื เกราะบังศาสตรพอ ง” การพิจารณาวรรณคดีดา นสังคม สังคม คอื ชนชาติและชุมชนทีอ่ ยูรว มกันภายใตก ารปกครองในกรอบวฒั นธรรมเดียวกัน วรรณคดเี ปนเหมือนกระจกเงาที่สะทอนใหผูอ า นสามารถมองเห็นชีวิตความเปนอยู คานยิ มและ จริยธรรมของคนในสงั คมที่วรรณคดีไดส ะทอนภาพไวทําใหเขา ใจชวี ติ เห็นใจความทุกขยากของ เพอ่ื นมนษุ ยด ว ยกันชัดเจนข้ึน ดงั นัน้ การพจิ ารณาวรรณคดีดา นสงั คมจะตอ งมเี นอ้ื หา ภูมปิ ญ ญาที่เก่ียวกบั วฒั นธรรมหรอื จริยธรรมของสงั คมใหมีสวนกระตุนจิตใจของผอู า นใหเขามามสี วนชวยเหลอื ในการจรรโลงโลกหรอื พฒั นาสงั คมไทยรวมกัน โดยพิจารณาตามหวั ขอดังนี้ 1. การแสดงออกถึงภูมปิ ญ ญาและวัฒนธรรมของชาติ 2. สะทอนภาพความเปน อยู ความเช่อื คานิยมในสังคม 3. ไดความรู ความบันเทงิ เพลิดเพลินอารมณไ ปพรอ มกนั 4. เนื้อเรื่องและสาระใหแงคิดทัง้ คุณธรรมและจริยธรรมในดานการจรรโลงสังคม ยกระดับ จิตใจเห็นแบบอยางการกระทาํ ของตัวละครทั้งขอดแี ละขอ ควรแกไข จากการพิจารณาตามหวั ขอ ขา งตนน้ีแลว การพจิ ารณาคุณคา วรรณคดดี า นสงั คมให พิจารณาโดยแบงออกได 2 ลกั ษณะใหญ ๆ ดงั นี้

78 ดา นนามธรรม ไดแ ก ความดี ความช่ัว คา นยิ ม จริยธรรมของคนในสังคม ฯลฯ ดา นรปู ธรรม ไดแก สภาพความเปนอยู วถิ ชี ีวิต การแตงกายและการกอสรา งทางวัตถุ ฯลฯ เรื่องท่ี 5 เพลงพนื้ บาน เพลงกลอมเดก็ ความหมายของเพลงพน้ื บาน เพลงพื้นบาน คอื บทเพลงท่เี กิดจากคนในทองถิ่นตา ง ๆ คิดรูปแบบการรอ ง การเลน เปน บทเพลงทีม่ ีทว งทาํ นอง ภาษาเรียบงา ย ไมซบั ซอน มงุ ความสนุกสนานรื่นเริง ใชเลนกันใน โอกาสตา ง ๆ เชน สงกรานต ตรษุ จีน ลอยกระทง การเก่ยี วขา ว นวดขา ว ลักษณะของเพลงพนื้ บา น เพลงพน้ื บานจะมีลกั ษณะเดน ๆ ดังน้ี 1. สาํ นวนภาษาใชธ รรมดาพ้นื ๆ ไมมีบาลี สนั สกฤตปน ฟง เขาใจงา ย ถอ ยคําคมคาย อยใู นตวั ทําใหเกดิ ความสนกุ สนาน 2. มีความสนกุ สนานเพลิดเพลิน มีความคมคายในการใชภ าษากระทบกระเทยี บเปรยี บ เปรยชวนใหคิด จากประสบการณท่ีพบเห็นในวิถีชีวิตทองถ่ิน 3. มภี าษาถิ่นปะปนอยทู ําใหส ะทอนใหเห็นถึงวิถกี ารดําเนนิ ชีวิตประเพณคี วามเชอื่ 4. มีลกั ษณะภาษาตอ งคลอ งจองกัน เชน เพลงลามะลิลา ไปเอย ไป 5. มกั จะมคี ํารองซ้ํา เชน เพลงพวงมาลยั เพลงฉอย เปน ตน ประเภทของเพลงพนื้ บาน แบง ตามการเลน ได 2 ประเภทคือ 1. เพลงเด็ก จาํ แนกได 4 ประเภทคือ 1.1 เพลงรองเลน เชน โยกเยกเอย 1.2 เพลงหยอกเลน เชน ผมจุก ผมมา 1.3 เพลงขู ปลอบ เชน แมใ ครมา นา้ํ ตาใครไหล 1.4 เพลงประกอบการเลน เชน จา้ํ จ้ีมะเขอื เปาะ 2. เพลงผใู หญ 2.1 เพลงกลอมเด็ก 2.2 เพลงปฏพิ ากย เชน เพลงฉอ ย เพลงรําวง 2.3 เพลงประกอบการเลน เชน ราํ โทน เขาผี 2.4 เพลงประกอบพธิ ี เชน ทาํ ขวัญนาค

79 2.5 เพลงเกย่ี วกับอาชพี เชน เตนกํารําเคยี ว 2.6 เพลงแขง ขัน คณุ คา ของเพลงพนื้ บาน เพลงพน้ื บานมีคุณคา อยา งมากท่ีสาํ คญั คือใหความบันเทงิ สนกุ สนาน มีนาํ้ ใจ สามคั คี ในการทาํ งานชวยเหลือกนั สะทอ นวฒั นธรรม ประเพณี วิถีชวี ิต การแตง กาย เพลงกลอ มเดก็ เพลงกลอ มเดก็ คือ เพลงทรี่ อ งเพ่ือกลอ มเด็กนอ ย ๆ เกดิ ความเพลดิ เพลนิ และอบอุนใจ จะ ไดห ลับงา ยและหลับสบายเปนเพลงที่มีเนือ้ ความส้ัน ๆ รองงา ย ชาวบานในอดตี รองกันไดเ นือ่ งจาก ไดยนิ ไดฟงมาต้ังแตเกิด คอื ไดฟ งพอ แมรอ งกลอ มตนเอง นอง หลาน ฯลฯ โดยมจี ดุ ประสงคเพือ่ 1. เพลงกลอ มเด็กมหี นาที่กลอมใหเดก็ หลับโดยตรง ดังนน้ั จึงเปน เพลงที่มที ํานองฟง สบาย แสดงความรักใครห วงใยของผูใ หญท่ีมีตอเด็ก 2. เพลงกลอ มเดก็ มีหนาท่ีแอบแฝงหลายประการ การสอนภาษาเพอ่ื ใหเ ดก็ ออกเสยี งตา ง ๆ ไดโ ดยการหัดเลยี นเสยี ง และออกเสยี งตา ง ๆ ไดเ ร็วข้ึน เพลงกลอมเด็ก เปน วัฒนธรรมทอ งถน่ิ อยางหน่งึ ทสี่ ะทอนใหเ ห็นความเชื่อคา นยิ มของคน ในทองถิ่นตา ง ๆ คนทกุ ชาตทิ ุกภาษาในโลกมีบทเพลงกลอ มเดก็ ดว ยกันท้งั นัน้ สันนษิ ฐานวา เพลง กลอ มเด็กมวี วิ ัฒนาการจากการเลานทิ านใหเดก็ ฟง กอ นนอน ดงั นัน้ เพลงกลอมเด็กบางเพลงจงึ มี ลักษณะเนือ้ เร่ืองที่เปน เรื่องเปน ราว เชน จนั ทโครพ ไชยเชษฐ พระรถเสน เปน ตน การที่ตอ งมี เพลงกลอ มเด็กก็เพอ่ื ใหเ ดก็ เกดิ ความเพลิดเพลนิ หลับงา ย เกดิ ความอบอุนใจ ลักษณะของเพลงกลอ มเดก็ ลกั ษณะกลอนของเพลงกลอมเด็กจะเปนกลอนชาวบา น ไมมีแบบแผนแนนอน เพียงแตม ี สมั ผัสคลอ งจองกันบา ง ถอยคําท่ใี ชในบางคร้ังอาจไมมีความหมายเน้ือเรือ่ งเกี่ยวกับธรรมชาติ ส่ิงแวดลอมเร่อื งราวตาง ๆ ที่เก่ยี วกบั ชวี ติ ความเปนอยู สะทอนใหเห็นความรักความหวงใยของ แมทีม่ ตี อลกู สั่งสอน เสยี ดสสี งั คม เปน ตน สามารถแยกเปนขอ ๆ ไดด ังนี้ เปน บทรอยกรองสั้น ๆ มีคาํ คลองจองตอ เน่อื งกนั มีฉันทลกั ษณไมแนนอน ใชค ํางาย ๆ ส้ันหรือยาวก็ได มีจงั หวะในการรองและทาํ นองทเ่ี รียบงาย สนุกสนานจดจําไดงา ย

80 บทท่ี 7 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี ภาษาไทยมคี ุณคา และความสําคัญมากมายหลายประการ อาทิ มคี ณุ คา ทางวัฒนธรรม คณุ คาดานการติดตอ สอ่ื สาร เพอื่ การแสวงหาความรู เพื่อการเขา ใจอันดีตอ กนั สรางความเปน เอกภาพของคนในชาติ เปนเคร่ืองจรรโลงใจ และเปน เครือ่ งมอื เปนชองทางในการประกอบอาชีพ ซึ่งปจจบุ ันอาชพี ทีใ่ ชท กั ษะภาษาไทยดานการพูด และการเขยี นเปนพื้นฐาน เปนอาชีพทสี่ ราง ความมั่นคงของชีวิตอกี ทางหน่ึง ซ่ึงมีชอ งทางและอาชพี ดังนี้ เร่ืองที่ 1 อาชีพท่ีใชท ักษะการพดู เปนชองทางในการประกอบอาชพี การพูดเปน ทกั ษะสําคญั อีกทักษะหนึ่งทีต่ องอาศัยวรรณศลิ ป คือ ศิลปะการใชภาษา ทจี่ ะสามารถโนมนา วใจ กอ ใหเกิดความนาเช่ือถอื เห็นคลอยตาม สรางสมั พนั ธภาพทดี่ ีระหวาง ผูพดู และผฟู ง หรือโนม นา วใจใหใ ชบริการหรอื ซือ้ สง่ิ อปุ โภคบริโภคในทางธุรกจิ ได การพดู จึงเปน ชองทางนาํ ไปสูอ าชพี ตา ง ๆ ไดดงั น้ี 1.1 อาชพี ดา นส่อื สารมวลชนทกุ รูปแบบ ท้ังในวงราชการ เอกชน และวงการธุรกจิ ไดแก 1.1.1 อาชพี นักโฆษณาประชาสมั พันธ ทั้งการโฆษณาสนิ คาและบรกิ าร โฆษณา การจดั งานตาง ๆ ของชุมชน หนวยงานราชการ โดยใชรถประชาสัมพันธ โดยการประชาสัมพันธ ผานเสียงตามสาย โดยการพบปะติดตอ ตอบคําถามตางๆ เปน ขั้นตน และในข้ันท่สี ูงขึ้นไป คือ การใชทักษะการพดู และเขียนประกอบกนั เพอื่ คดิ หาถอยคาํ ในเชิงสรา งสรรคในการโฆษณา ประชาสมั พนั ธผา นส่ือตา ง ๆ ทีเ่ รยี กวา การโฆษณาสนิ คาและบริการ 1.1.2 อาชีพนักจดั รายการวทิ ยุ เปนอกี อาชีพหนง่ึ ที่ตองใชทกั ษะในการพูด การมี โวหาร และวาจาคารมทีค่ มคาย ลึกซง้ึ กินใจ เพื่อใหผฟู งติดตามรายการอยา งตอเน่ืองดวยความ นยิ ม มที ง้ั นักจัดรายการวิทยชุ ุมชน วทิ ยุเอกชน และรายการวทิ ยขุ องทางราชการ ตลอดจนการใช ภาษาพดู เพอื่ สรางความเปนนํ้าหน่งึ ใจเดียวกันของผูฟง เชน นักจดั รายการวทิ ยุของทางราชการ 1.1.3 อาชพี พธิ ีกร ในปจ จบุ นั อาชีพพิธีกรเปน อกี อาชีพหนึง่ ท่สี ามารถทาํ รายได อยา งดใี หแ กผ ูประกอบอาชีพ ไมว า จะเปนพธิ กี รในชมุ ชนทที่ าํ หนา ท่ใี นงานของราชการและงาน ของเอกชน เชน พธิ กี รรงานประจาํ ปตา ง ๆ พธิ ีกรการประกวดนางงามของทองถิ่น พธิ กี รงาน

81 ประเพณี สําคัญทางศาสนา พิธกี รงานมงคลสมรส พิธกี รงานอปุ สมบท พิธีกรงานศพหรืองาน พระราชทานเพลิงศพ และพิธีกรงานพิเศษในโอกาสตา ง ๆ ของทางราชการ เร่อื งท่ี 2 อาชีพที่ใชท ักษะการเขียนเปน ชองทางกับการประกอบอาชีพ การเขยี นเปนทกั ษะสาํ คญั อกี ทกั ษะหน่งึ ท่เี ปนชองทางในการนําภาษาไทยไปใชป ระโยชนใน การประกอบอาชีพตา ง ๆ ได การจะใชภาษาเขียนเพือ่ ประโยชนใ นการประกอบอาชีพกเ็ ชนเดยี วกบั การพูด คือ ตองมีวรรณศิลปของภาษา เพื่อใหสิ่งท่ีเขียนสามารถดึงดูดความสนใจดึง อารมณความรูส ึกรว มของผูอ า น โนม นา วใจใหผอู านเหน็ คลอยตาม และเพือ่ สรางความบนั เทงิ ใจ รวมทั้งสรางความรูความเขาใจแกผูอาน ตลอดถึงความเปนอันหน่ึงอันเดียวกันของสวนรวม อาชีพที่สามารถนําทักษะการเขียนภาษาไทยไปใชเพ่ือการประกอบอาชีพไดโดยตรง ไดแก อาชีพดังนี้ 2.1 อาชพี ดา นสอื่ สารมวลชนทกุ รปู แบบ ทงั้ ในวงราชการ เอกชน และวงการธุรกิจ ไดแก อาชพี ดงั นี้ 2.1.1 อาชีพผสู ื่อขา ว ผเู ขียนขา ว เปนอาชีพที่ตองใชศิลปะการเขียนและการใช ภาษาท่ดี งึ ดดู ความสนใจของผอู าน 2.1.2 อาชีพผพู ิสูจนอ กั ษรและบรรณาธิการ เปนอาชีพท่ตี อ งมคี วามรูในการเขยี น การสะกดคํา การใชถ อยคําสํานวนภาษา สุภาษติ คาํ พงั เพยและหลักภาษาไทยเปน อยางดี จดั ได วา เปน อาชีพทช่ี วยธํารงรักษาภาษาไทยไดอ าชพี หน่ึง 2.2 อาชีพดา นการสรา งสรรคง านศลิ ปะรปู แบบตา ง ๆ ทัง้ ในวงราชการ เอกชน และ วงการธรุ กิจ ไดแ กอาชพี ดังนี้ 2.2.1 อาชพี กวี นกั เขียน ทั้งการเขียนสารคดี นวนิยาย เรื่องส้นั การเขียนบทละคร เวที บทละครโทรทัศน บทภาพยนตร ผปู ระกอบอาชีพเหลา น้ี นอกจากมีศลิ ปะการเขยี น และ การเลือกใชถอยคาํ ภาษามาใชเ ปนอยา งดีตองเปนคนท่อี านมาก ฟงมาก เพื่อนําขอมลู ที่ไดรับไปใช ประโยชนใ นการเขยี นส่อื สารสรา งความสนกุ สนาน บนั เทงิ ใจ จรรโลงใจแกผ ูอานและควรเปน ผูมี ความคิดริเรมิ่ สรา งสรรค และจนิ ตนาการเปน องคประกอบ จึงจะทาํ ใหอ าชพี ทปี่ ระกอบประสบ ความสําเรจ็ ดวยดี นอกเหนือจากอาชพี ท่ีใชภ าษาไทยเปนชองทางในการประกอบอาชีพโดยตรงแลว ยงั มีการ ประกอบอาชีพอ่ืน ๆ อีกท่ีใชภาษาไทยเปนชองทางโดยออม เพื่อนําไปสูความสาํ เร็จในอาชีพ ของตนเอง เชน อาชีพลาม มัคคเุ ทศก เลขานุการ นกั แปล และนักฝก อบรม ครู อาจารย เปนตน

82 เรอื่ งท่ี 3 การเพม่ิ พนู ความรแู ละประสบการณทางดา นภาษาไทย เพื่อการประกอบอาชพี ในการนําความรทู างภาษาไทย ทั้งทกั ษะการพดู และการเขียนไปใชในการประกอบอาชีพนัน้ เพียงการศกึ ษาในชั้นเรียนและตําราอาจจะยังไมเพียงพอ ผูประกอบอาชีพตองเพิม่ พูนความรูและ ประสบการณด านภาษาและดา นตา ง ๆ เพ่อื ใหก ารประกอบอาชพี ประสบความสาํ เร็จ ดงั จะ ยกตวั อยางอาชพี ที่ใชภ าษาไทยเปนชอ งทางในการประกอบอาชพี โดยตรงเพอ่ื เปนตวั อยา ง ดังนี้ 1. อาชีพนกั โฆษณา - ประชาสมั พนั ธ เปนอาชพี ทผ่ี ปู ระกอบการ ตองเพ่มิ พูนความรใู นเร่อื งการเขียน และการพูดแบบ สรางสรรค รวมทงั้ ฝกประสบการณโดยการฝก เขียนบอย ๆ ตลอดจนการศึกษาดูงานของหนวยงาน หรือบรษิ ทั เอกชนท่ีประสบความสําเร็จในเรอ่ื งของการโฆษณาและประชาสมั พันธ องคค วามรูทค่ี วรศกึ ษาเพ่มิ เติม ในการเพ่มิ พนู องคความรูในดา นการเขียนและการพดู ผูประกอบอาชพี ดานน้ี ควรศกึ ษา เนอื้ หาความรทู ีจ่ ะนาํ ไปใชในการพฒั นาอาชพี ในเรอ่ื งตอ ไปน้ี 1) ศลิ ปะการพดู และศิลปะการเขียน เพราะอาชีพนักโฆษณาประชาสมั พันธเปน อาชพี ท่ีตอ งอาศัยศาสตรทง้ั สองดานประกอบกนั ในการพูดน้ําเสียงตองนุม นวลหรอื เรา ใจข้ึนอยูกบั สถานการณของเร่ืองท่ีจะโฆษณาหรือประชาสมั พันธ รจู กั เลอื กใชถอยคําที่เปนการใหเ กยี รติแก ผฟู งหรือเคารพขอ มูลทเ่ี จาของงานใหมา 2) ระดบั ของภาษา ซ่ึงเปนเรอ่ื งของการศึกษาถงึ ความลดหล่นั ของถอยคาํ และการเรยี บเรยี ง ถอ ยคาํ ท่ีใชตามโอกาส กาลเทศะและความสัมพันธร ะหวางบุคคลท่ีเปนผูสอื่ สารและผรู บั สาร ซ่ึง กลมุ บุคคลในสังคมแบงออกเปน หลายกลุม หลายชนชนั้ ตามสภาพอาชีพถิ่นที่อยูอาศยั ฯลฯ ภาษา จงึ มีความแตกตา งกนั เปนระดบั ตามกลมุ คนทใี่ ชภ าษา เชน ถอยคําท่ีใชกับพระภกิ ษสุ งฆแ ละพระ ราชวงศ อาจใชถอยคาํ อยางหนงึ่ ภาษาของนักเขยี นหรอื กวีทสี่ อ่ื สารถึงผูอาน ก็อาจจะใชภ าษาอกี อยา งหน่ึง เปนตน ดังนั้นผูใชภาษาจึงตอ งคํานงึ ถงึ ความเหมาะสมและเลือกใชใ หถูกตอ งเหมาะสม กบั กาลเทศะและบคุ คล ในภาษาไทย จะแบง ระดับของภาษาเปน 5 ระดับ คอื 2.1) ภาษาระดบั พิธีการ เปนภาษาทีใ่ ชใ นงานพระราชพธิ ีหรืองานพิธขี องรัฐ 2.2) ภาษาระดับทางการ เปน ภาษาทใี่ ชในทป่ี ระชมุ ที่มแี บบแผนการบรรยาย การอภิปรายที่เปนทางการ เปนตน

83 2.3) ภาษาระดับกง่ึ ทางการ เปนภาษาทใ่ี ชในการอภปิ ราย ประชุมกลมุ ในหอ งเรยี น การพูดทางวิทยุและโทรทัศน ขา ว และบทความในหนังสือพมิ พ 2.4) ภาษาระดับสนทนาท่ัวไป เปนภาษาทีใ่ ชสนทนาท่ัว ๆ ไป กับคนท่ไี มค ุนเคย มากนกั เชน ครพู ูดกบั ผเู รยี น เปนตน 2.5) ภาษาระดับกันเอง เปน ภาษาระดับท่ีเรยี กวา ระดับภาษาปาก เปน ภาษาสนทนา ของครอบครวั ในหมเู พอื่ นสนิท หรือญาตพิ ่ีนอง พูดอยใู นวงจาํ กดั 3) เร่อื งของนาํ้ เสยี งในภาษา ซ่งึ เปนเรอื่ งทเ่ี กย่ี วกบั อารมณค วามรูสึกของผูสง สารท่ปี รากฏ ใหรูสึกหรือเปนรองรอยในภาษาหรือเน้ือหาที่ผูสงสารตองการจะสื่อออกมาเปนความรูสึกแฝง ท่ีปรากฏในการส่ือสาร ซ่ึงนักโฆษณาประชาสัมพนั ธต องระมดั ระวงั มิใหมนี ้ําเสียงของภาษาออกมา ในทางที่ไมพ ึงประสงค หรือสรา งความรูสกึ ทไี่ มดีแกผูฟง 4) ดานการพฒั นาบุคลกิ ภาพ ในบางครั้งนกั โฆษณา - ประชาสัมพนั ธตองปรากฏตวั ตอ บุคคลท่ัวไปในงานตาง ๆ จึงควรตอ งแตงกายใหสุภาพเรยี บรอ ย เหมาะกบั กาลเทศะของสถานท่ี และงานท่วั ไป ซง่ึ จะชว ยสรา งความนาเชื่อถอื แกผูพ บเหน็ ไดส วนหนึ่ง 5) การพฒั นาองคค วามรใู นตนเอง นกั โฆษณา - ประชาสมั พันธ ตอ งหม่นั แสวงหาความรู ติดตามขาวสารขอมูลทุกดานอยางสมาํ่ เสมอ เพื่อนาํ มาใชเปนขอมูลในการพัฒนาการ โฆษณา - ประชาสมั พันธใ หน า สนใจอยตู ลอดเวลา รวมท้ังตองแสวงหาความรูในดา นการ ประเมินผล เพื่อใชประโยชนในการประเมินผลการปฏบิ ัตหิ นาท่ขี องตนเองดวยรูปแบบวิธกี าร ตา ง ๆ ท่จี ะกอ ใหเกดิ การพฒั นาอาชีพใหด ียง่ิ ขนึ้ 2. อาชีพนกั จดั รายการวทิ ยุ เปนอาชีพท่ีผูประกอบการตอ งเปนคนที่ตรงตอเวลา มีจรรยาบรรณวชิ าชพี มีความ เปนกลางในการนาํ เสนอขา วสารขอมลู รจู กั แกปญหาเฉพาะหนา และตองเพิ่มพนู ความรใู นเรอ่ื ง การเขียน และการพูด เพราะการเปนนักจัดรายการวิทยุ ผูจดั ตองเขียนสคริปตทจ่ี ะใชในการ ดําเนินรายการไดเอง และพูดตามสครปิ ตไ ดอยา งเปนธรรมชาติ รวมทั้งตองอานมาก ฟงมาก เพื่อเก็บรวบรวมขอมลู ไวใ ชใ นการจัดทาํ รายการวิทยุ ซึ่งมีสถานที่ที่ผูประกอบการสามารถ ฝกอบรมและศึกษาดูงานไดท้ังของภาครัฐและเอกชน องคค วามรทู คี่ วรศกึ ษาเพิม่ เตมิ ในการเพิ่มพนู ความรูเพอ่ื การเปน นักจัดรายการวทิ ยุทดี่ ี ผปู ระกอบอาชีพดานนี้ควรศกึ ษา เน้อื หาความรทู ี่จะนํามาใชใ นการพัฒนาอาชีพในเร่อื งตอไปน้ี

84 1) ศลิ ปะการพูดและศลิ ปะการเขยี น เพราะเปนอาชีพที่ตองอาศยั ศาสตรท้งั สองดาน ประกอบกัน 2) ระดับของภาษา ซ่งึ เปนเรอ่ื งของการศกึ ษาถึงความลดหลัน่ ของถอยคํา และการเรียบเรียง ถอยคาํ ที่ใชตามโอกาส กาลเทศะ และความสัมพันธระหวางบุคคลที่เปนผูสงสารและ ผูรับสาร ซง่ึ กลมุ บุคคลในสังคมแบงออกเปน หลายกลุม หลายชนช้ัน ตามสภาพอาชีพ ถ่ินทอี่ ยู อาศัย ฯลฯ ภาษาจึงมีความแตกตางกันเปนระดับตามกลุมคนท่ีใชภาษา เชน ถอยคาํ ท่ีใชกับ พระภกิ ษุสงฆและพระราชวงศ อาจใชถ อ ยคาํ ภาษาอยางหน่งึ ภาษาของนกั เขยี นหรือกวีท่สี ื่อสาร ถึงผูอาน ก็จะใชภ าษาอีกอยางหนงึ่ เปนตน ดงั นั้นผูใ ชภาษาจึงตองคํานงึ ถึงความเหมาะสม และ เลือกใชใ หถ กู ตอ งเหมาะสมกบั กาลเทศะและบุคคล ในภาษาไทยจะแบง ระดบั ของภาษาเปน 5 ระดับ คอื 2.1 ภาษาระดบั พธิ กี าร เปนภาษาทใ่ี ชในงานพระราชพธิ ี หรอื งานพิธีของรฐั 2.2 ภาษาระดบั ทางการ เปน ภาษาท่ใี ชในที่ประชุมที่มีแบบแผน ในการบรรยาย การ อภปิ รายท่เี ปน ทางการ เปนตน 2.3 ภาษาระดับก่งึ ทางการ เปนภาษาท่ใี ชใ นการอภปิ ราย ประชุมกลุมในหองเรยี น การ พดู ทางวทิ ยุและโทรทศั น ขา ว และบทความในหนงั สือพิมพ เปน ตน 2.4 ภาษาระดับสนทนาทั่วไป เปนภาษาทใ่ี ชสนทนาท่วั ๆ ไปกับคนท่ีไมคุนเคยมากนกั เชน ครพู ูดกบั ผเู รยี น เปน ตน 2.5 ภาษาระดบั กันเอง เปนภาษาระดบั ทเ่ี รียกวาระดับปากเปน ภาษาสนทนาของ ครอบครวั ในหมูเพอ่ื นสนทิ หรอื ญาตพิ ่นี อ ง พูดอยใู นวงจํากดั 3) เร่อื งของน้ําเสียงในภาษา ซึง่ เปนเรือ่ งท่ีเก่ยี วกับอารมณค วามรสู กึ ของผูส งสารทีป่ รากฏ ใหรูสกึ หรอื เปน รอ งรอยในภาษาหรือเน้ือหาทผี่ สู งสารตอ งการจะสื่อออกมาเปนความรูส กึ แฝง ทป่ี รากฏในการส่ือสาร ซง่ึ นกั จัดรายการวิทยตุ องระมัดระวังมิใหม ีน้าํ เสยี งของภาษาออกมาในทาง ทไี่ มพ ึงประสงค หรือสรา งความรสู ึกท่ไี มดแี กผ ูฟง 4) เร่อื งของหลกั การใชภ าษา เชน เร่ืองของคาํ สรรพนามทเี่ กย่ี วกับบคุ คล คาํ ลกั ษณะนาม คําราชาศัพท การออกเสยี ง ร ล และการออกเสยี งคาํ ควบกลาํ้ 5) ดา นการพฒั นาบุคลกิ ภาพ ในบางคร้งั นกั จัดรายการวิทยตุ องปรากฏตัวตอ บุคคลท่ัวไป ในงานตา ง ๆ จึงควรตองแตงกายใหส ภุ าพเรยี บรอ ย เหมาะกับกาลเทศะของสถานท่แี ละงานท่ไี ป ซึง่ จะชว ยสรางความนาเชอ่ื ถือแกผ พู บเหน็ ไดสว นหน่ึง 6) การพฒั นาองคความรูในตนเอง นกั จดั รายการวิทยุ ตองหม่ันแสวงหาความรูตดิ ตาม ขาวสารขอมูลทุกดา นอยางสม่ําเสมอ เพ่ือนํามาใชเปนขอมูลในการพัฒนาการจัดรายการวิทยุ

85 ใหนา สนใจอยูตลอดเวลา รวมทั้งตองแสวงหาความรูในดานการประเมินผล เพือ่ ใชป ระโยชน ในการประเมินผลการปฏบิ ัตหิ นา ที่ของตนเองดวยรูปแบบวธิ กี ารตา ง ๆ ท่จี ะกอใหเกดิ การพัฒนา อาชีพใหด ีย่งิ ข้ึน 3. อาชีพพิธีกร เปนอาชีพทีผ่ ูประกอบอาชพี ตองมีพ้นื ฐานความรูใ นเรื่องการพูดเปน อยา งดี เพราะ เปน อาชีพทตี่ อ งใชก ารพูดเปน เครื่องมอื ในการสื่อสารกับผูอ ืน่ การใชค ําพดู และถอ ยคําภาษา จึงเปน เร่อื งสําคญั ตอ การสรา งความรสู กึ ทดี่ หี รอื ไมดตี อ ผฟู ง นอกจากนบ้ี ุคลิกภาพและการแตงกาย ของผทู าํ หนา ทพี่ ธิ กี รก็เปนอีกเรอื่ งหนึ่งทจี่ ะดงึ ดูดความสนใจของผฟู ง รวมทง้ั ควรเปนผูท ่ตี รงตอเวลา เพือ่ เปนความเชือ่ ถอื ในวชิ าชพี ไดสว นหนงึ่ องคค วามรูทคี่ วรศกึ ษาเพิ่มเติม ในการเพม่ิ พนู องคความรูใ นการประกอบอาชพี พธิ กี ร ควรศกึ ษาเนอื้ หาความรูท ่จี ะนาํ ไปใช ในการพัฒนาอาชีพในเร่อื งตอไปนี้ 1. ศลิ ปะการพูดหรือศิลปะการใชภ าษา เพราะอาชพี พธิ ีกร เปน อาชีพท่ตี องอาศยั ศาสตร (ความรู) และศลิ ปข องการพดู เปนอยางมาก ซ่งึ ตอ งอาศยั การฝก ฝนบอ ย ๆ 2. ระดบั ของภาษา ซง่ึ เปนเร่อื งของการศกึ ษาถึงความลดหล่ันของถอยคาํ และการเรยี บเรียง ถอยคําที่ใชตามโอกาส กาลเทศะ และความสมั พันธระหวา งบุคคลท่ีเปนผสู ง สารและผรู ับสาร ซ่ึงกลมุ บคุ คลในสงั คมแบงออกเปน หลายกลมุ หลายชนช้ัน ตามสภาพอาชีพ ถน่ิ ที่อยูอ าศยั ฯลฯ ภาษาจงึ มคี วามแตกตางกันเปน ระดบั ตามกลมุ คนทใี่ ชภาษา เชน ถอ ยคําทีใ่ ชก บั พระภกิ ษสุ งฆแ ละ พระราชวงศ อาจใชถ อยคําภาษาอยางหนง่ึ ภาษาของนักเขยี นหรอื กวีทสี่ อ่ื สารถึงผอู า น ก็จะใช ภาษาอีกอยา งหน่ึง เปน ตน ดังน้ันผูใชภาษาจึงตองคํานงึ ถงึ ความเหมาะสม และเลือกใชใหถ ูกตอง เหมาะสม กบั กาลเทศะและบคุ คล ในภาษาไทยจะแบง ระดับของภาษาเปน 5 ระดบั คอื 2.1 ภาษาระดบั พิธีการ เปน ภาษาทใี่ ชในงานพระราชพิธี หรอื งานพธิ ขี องรัฐ 2.2 ภาษาระดับทางการ เปน ภาษทใี่ ชใ นทปี่ ระชมุ ทมี่ ีแบบแผน ในการบรรยาย การ อภิปรายท่เี ปนทางการ เปนตน 2.3 ภาษาระดับก่ึงทางการ เปนภาษทีใ่ ชในการอภปิ ราย ประชุมกลมุ ในหองเรียน การพดู ทางวิทยแุ ละโทรทัศน ขา ว และบทความในหนงั สือพิมพ เปนตน

86 2.4 ภาษาระดับสนทนาทั่วไป เปนภาษาทใี่ ชสนทนาท่ัว ๆ ไปกับคนที่ไมคนุ เคยมากนัก เชน ครพู ดู กับผูเรยี น เปน ตน 2.5 ภาษาระดบั กันเอง เปนภาษาระดับที่เรยี กวาระดับปากเปนภาษาสนทนาของ ครอบครวั ในหมูเพื่อนสนทิ หรือญาตพิ น่ี อ งพูดอยใู นวงจาํ กดั 3. เรอ่ื งของน้าํ เสยี งในภาษา ซ่ึงเปนเรื่องท่ีเกี่ยวกบั อารมณ ความรสู กึ ของผสู ง สารทปี่ รากฏ ใหร ูสกึ หรือเปน รอ งรอยในภาษา หรอื เน้อื หาทีผ่ ูสง สารตองการจะสอ่ื ออกมา เปนความรสู ึกแฝง ทป่ี รากฏในการส่ือสาร 4. เร่อื งของหลักการใชภ าษา เชน เรื่องของคาํ สรรพนามทเ่ี กย่ี วกับบคุ คล คําลกั ษณะนาม คําราชาศพั ท การออกเสยี ง ร ล และการออกเสียงคําควบกลํ้า 5. เรอ่ื งของการพฒั นาบุคลกิ ภาพและการแตง กาย ผทู ําหนา ทีพ่ ิธีกร เปนผูท ่ีตองปรากฏ กายตอหนาคนจํานวนมาก บคุ ลิกภาพและการแตง กาย จึงเปน เร่ืองสาํ คญั ทีจ่ ะปรากฏเปน ส่ิงแรก ใหผ ทู ี่พบเห็นเกิดความประทบั ใจหรอื ไม ถาประทับใจผคู นจะจดจอ รอฟง การพดู เปนประการ ตอมา ถา ผพู ดู สามารถพดู ไดประทับใจ จะกอเกดิ เปน ความนยิ มชมชอบตามมาและจะกอเกิดเปน ความสําเร็จของอาชีพในทส่ี ดุ 6. ดา นการพฒั นาองคค วามรูในตนเอง พิธีกรตอ งหม่ันแสวงหาความรูทเ่ี กยี่ วขอ งกับการ ประกออาชพี เพอ่ื นาํ ไปสูการพฒั นาอาชพี ของตนเอง เชน เร่ืองของการวัดผลประเมนิ ผลการทํา หนา ท่ีของตนเองดว ยรูปแบบวธิ กี ารตา ง ๆ ซ่งึ จะกอใหเกดิ การพัฒนาอาชพี ใหดยี ิ่งขน้ึ

87 บรรณานุกรม การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั . สาํ นกั งาน . หนงั สือเรียนสาระความรู้พืนฐาน รายวิชาภาษไทย ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ. 2554) หลกั สูตร การศึกษา นอกระบบ ระดบั การศึกษาขนั พืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 (เอกสารอดั สาํ เนา) http://www.app.eduzones.com/portal/siamese/article.php?contentid=18589 สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.elearning2.utcc.ac.th/officialtcu/ECONTENT/CA202/chapter5.pdf สืบคน้ เมือ 15 มกราคม http://www.gotoknow.org/posts/9213 สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.krunahonline.blogspot.com/2012/01/blog-post_1573.html สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.maceducation.com/e-knowledge/2501121120/03.htm สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.sites.google.com/site/reportofstudysubjects/bth-thi-1-wrrnkrrm-thiy-paccuban สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.slideshare.net/amkasorn/ss-4485389 สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557 http://www.tangklon.com สืบคน้ เมือ 15 มกราคม 2557

88 คณะผูจ ดั ทาํ ท่ปี รกึ ษา บญุ เรอื ง เลขาธิการ กศน. 1. นายประเสรฐิ ทับสพุ รรณ รองเลขาธกิ าร กศน. 2. นายชาญวทิ ย จาํ จด รองเลขาธิการ กศน. 3. นายสุรพงษ จนั ทรโ อกลุ ผูเชย่ี วชาญเฉพาะดานพัฒนาสอื่ การเรยี นการสอน 4. นางวัทนี สวุ รรณพทิ กั ษ ผเู ช่ียวชาญเฉพาะดานเผยแพรทางการศึกษา 5. นางกนกพรรณ งามเขตต ผอู ํานวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 6. นางศทุ ธนิ ี ผูเ รยี บเรียงและบรรณาธกิ าร ขา ราชการบํานาญ สถาบนั กศน.ภาคเหนือ 1. นายวเิ ชียร ฟองกันทา กศน.อาํ เภอเมือง จงั หวดั ชลบรุ ี 2. นางสาวเอมอร แกวกล่ําศรี กศน.เขตสวนหลวง กรงุ เทพมหานคร 3. นางสาวอรญิ ชยั อนิ ทรนัฎ คณะทํางาน กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 1. นายสรุ พงษ มั่นมะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาวสลุ าง เพ็ชรสวา ง กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 4. นางสาวเบญ็ จวรรณ อาํ ไพศรี กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 5. นางสาวชมพนู ท สงั ขพชิ ัย ผพู มิ พต น ฉบับ เพช็ รสวาง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 1. นางสาวสลุ าง อนิ ทระสนั ต กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางจฑุ ากมล ผูอ อกแบบปก ศรีรตั นศิลป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น นายศุภโชค