ชคราช กทม

TAT The Journey 60 ปี ททท. A STORY BASED ON TRUE JOURNEY

60 ปที ผ่ี า่ น กบั งานทต่ี อ้ งสานตอ่ 1

TAT The Journey A Story Based on True Journey บรรณาธิการทป่ี รกึ ษา ผู้วา่ การการทอ่ งเท่ียวแห่งประเทศไทย รองผู้วา่ การดา้ นตลาดยโุ รป แอฟรกิ า ตะวนั ออกกลาง และอเมริกา ยทุ ธศกั ดิ์ สภุ สร รองผวู้ า่ การดา้ นสือ่ สารการตลาด ศรสี ดุ า วนภญิ โญศกั ด์ิ รองผู้ว่าการดา้ นตลาดเอเชียและแปซฟิ กิ ใต้ ธเนศวร์ เพชรสุวรรณ รองผวู้ ่าการด้านตลาดในประเทศ ฉัททันต์ กุญชร ณ อยุธยา รองผวู้ า่ การด้านดจิ ทิ ัล วิจัย และพัฒนา นพดล ภาคพรต รองผวู้ า่ การด้านบริหาร ศิรปิ กรณ์ เชยี่ วสมทุ ร รองผู้วา่ การดา้ นนโยบายและแผน สมฤดี จิตรจง รองผูว้ ่าการด้านสนิ คา้ และธรุ กจิ ท่องเทีย่ ว น้าํ ฝน บณุ ยะวัฒน์ ผอู้ าํ นวยการฝา่ ยบริการการตลาด ฐาปนีย์ เกียรติไพบลู ย์ วินจิ รงั ผึ้ง ผู้อาํ นวยการกองวางแผนและผลติ ส่ือ หัวหน้างานวางแผนการผลิตและประเมินผล กองวางแผนและผลิตส่อื บรรณาธกิ าร หัวหนา้ งานวเิ คราะห์ตลาดตา่ งประเทศ กองกลยทุ ธก์ ารตลาด หัวหน้างานสง่ เสรมิ การเรียนรู้ กองการเรียนรู้ดา้ นการตลาดทอ่ งเทยี่ ว ยวุ ดี นิรัตน์ตระกูล กองวางแผนและผลติ สือ่ กองวิจัยการตลาดการท่องเทย่ี ว กองบรรณาธิการ กองวจิ ยั การตลาดการท่องเที่ยว กองวิจัยการตลาดการท่องเทย่ี ว จ.ส.ท.กรชิ นนทฤทธิ์ ปริญญ์ พงษเ์ จริญ ณฐั ดร หสั วาที ณัฏฐริ า อาํ พลพรรณ ฉันทมน ชินวัฒน์ พรรณรศา ธีระวงศส์ กุล บัณฑิต อเนกพนู สนิ สุข สจุ ิตรา แยม้ งามเหลอื TAT The Journey The Story Based on True Journey (60 ปี ททท.) จัดทําโดย ออกแบบและผลิต การทอ่ งเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) บรษิ ัท อัญแปลน จํากดั 1600 ถนนเพชรบุรี แขวงมกั กะสนั พิมพท์ ี่ เขตราชเทวี กรงุ เทพฯ 10400 บริษทั ภาพพิมพ์ จาํ กดั โทรศพั ท์ 0 2250 5500 โทรสาร 0 2253 7450 พมิ พค์ รั้งที่ 1 กรงุ เทพฯ 2563 2 www.tourismthailand.org ISBN 978-974-679-299-8

00 3

A Story Based on True Journey TAT The Journey 01 02 03 04 05 06 07 4

00 จดั ทพั ขบั เคลอ่ื น เตอื นภยั วกิ ฤต จบั จรติ ความสขุ เปน็ ทกุ ขเ์ รอ่ื งตวั เลข หลงั เมฆฝนผา่ นพน้ ไป อนาคตสดใสรอเราอยู่ 5

TAT The Journey สารบญั จดั ทพั 10 1.1 ททท. กาํ เนดิ และเตบิ โต 1.2 ภาครฐั ผนกึ กาํ ลงั สรา้ งทพั ทอ่ งเทย่ี วไทย 1.3 ภาคเอกชนทอ่ งเที่ยวไทย จับมือไว้ แล้วไปดว้ ยกัน 1.4 สถาบนั การศกึ ษา หนว่ ยงานวิจัย ผูผ้ ลติ และผ้สู นบั สนนุ องคค์ วามรู้ 1.5 ทพั ท่องเท่ยี วแหง่ ชาติ A Story Based on True Journey ขบั เคลอ่ื น 24 2.1 ใชแ้ ผน นาํ ทาง 2.2 ขบั เคลอ่ื นโดยคณะกรรมการนโยบายการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาตแิ ละกลมุ่ จงั หวดั 2.3 ขบั เคลอ่ื นโดย ททท. 2.4 ความผดิ พลาดและบทเรยี นจากการขบั เคลอ่ื น เตอื นภยั วกิ ฤต 40 3.1 วกิ ฤตทส่ี ง่ ผลต่ออุตสาหกรรมท่องเทย่ี วไทย 3.2 การรับมือวกิ ฤต 3.3 วิกฤตทคี่ าดว่าจะตอ้ งเผชญิ ในอนาคต 3.4 UNWTO ข้อเสนอแนะด้านความเสี่ยงและวกิ ฤตในอตุ สาหกรรมท่องเทีย่ ว 6

สารบญั 00 จบั จรติ ความสขุ 52 64 4.1 ความสุขจากการท่องเที่ยวตามรอยภาพยนตร์ 72 4.2 ความสขุ จากการทอ่ งเท่ียวเชิงอาหาร 76 4.3 ความสขุ จากการทอ่ งเทีย่ วเชงิ กฬี า เปน็ ทกุ ขเ์ รอ่ื งตวั เลข 5.1 ทกุ ข์ 1 นักทอ่ งเทีย่ วลด 5.2 ทกุ ข์ 2 นักทอ่ งเทยี่ วลน้ 5.3 ทุกข์ 3 รายไดเ้ ปน็ อันดบั 4 แต่ขีดความสามารถในการแขง่ ขันอันดบั 31 5.4 ทุกข์ 4 ประเทศไทยติดอนั ดบั โลก หลงั เมฆฝนผา่ นพน้ ไป 6.1 การสรุปบทเรียน 6.2 การปรับตัว 6.3 การจดั การตน อนาคตสดใสรอเราอยู่ 7.1 การออกแบบอนาคต (Designing Future) 7.2 การเขา้ ใจนักท่องเท่ยี วอนาคต (Tomorrow Tourist) 7.3 อนาคตท่องเท่ียวไทย นบั แตน่ ้ีไปไมเ่ หมือนเดมิ 7

8 A Story Based on True Journey TAT The Journey

สารจากผ้วู ่าการ 00 การศึกษาข้อมูลเร่ืองราวเก่ียวกับการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเท่ียวไทยที่ผ่านมา ตลอดระยะเวลา 60 ปี เท่ากบั เปน็ การมองย้อนไปหาต้นธารของช่วงชวี ติ การทาํ งาน ของกลมุ่ บคุ คลหลายกลมุ่ หลายรนุ่ หลายอาชพี ซง่ึ ลว้ นเกย่ี วเนอ่ื งเชอ่ื มโยงกนั และกนั ครอบคลุมถึงมิติความสัมพันธ์กับสภาพทางเศรษฐกิจ การเมือง การปกครอง ความเชอ่ื มน่ั และความศรทั ธา โดยอาจรวมไปถงึ การดาํ เนนิ การเกย่ี วกบั อตุ สาหกรรม ทอ่ งเท่ียวทส่ี อดแทรกอดุ มการณค์ วามรกั ชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษัตรยิ ์ ไวอ้ ย่างแยบคาย หนังสือเล่มน้ีพยายามท่ีจะทบทวนถึงเส้นทางการดําเนินงานด้านการท่องเท่ียว ของไทยอย่างกระชับ โดยจับประเด็นต่าง ๆ มาเรียบเรียงใหม่ อ้างอิงข้อมูลจาก หลากหลายแหลง่ ทง้ั ขอ้ มลู ในประเทศและตา่ งประเทศ ทป่ี รากฏในชว่ งเวลาของแตล่ ะ ทศวรรษ เหตกุ ารณส์ าํ คญั ในระดบั โลก และภมู ภิ าค ตลอดจนบคุ คลสาํ คญั ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง จัดทัพ ขับเคลื่อน เตือนภัยวิกฤต จับจริตความสุข เป็นทุกข์เรื่องตัวเลข หลังเมฆฝนผ่านพ้นไป อนาคตสดใสรอเราอยู่ คอื 7 เรอ่ื งทน่ี าํ เสนอในหนงั สอื เลม่ น้ี โดยเทคนคิ การวางเรอ่ื งและการถา่ ยทอดเนอ้ื หา ในแตล่ ะเรอ่ื ง แตล่ ะประเดน็ เปน็ อสิ ระไมข่ น้ึ ตอ่ กนั สามารถอา่ นเฉพาะเรอ่ื งเฉพาะหวั ขอ้ ที่สนใจได้ ถกู ออกแบบสําหรบั ผ้คู นในยคุ สมัยนี้ ความรแู้ ละประสบการณด์ า้ นการทอ่ งเทย่ี วเกย่ี วกบั อดตี และปจั จบุ นั ยง่ิ มมี ากยง่ิ ทาํ ให้ เกิดความมั่นใจต่อการตัดสินใจเรือ่ งในอนาคตมากขึ้น ในช่วงเวลาที่อตุ สาหกรรม ทอ่ งเทย่ี วตอ้ งเผชญิ กบั ความยากลาํ บากและปญั หา ยอ่ มเกดิ การรวมตวั เพอ่ื ลกุ ขน้ึ สู้ โดยใช้สติปญั ญา ความร่วมมอื ร่วมใจ ก่อใหเ้ กิดความคิดใหม่ นวัตกรรมใหม่ เพ่อื ฝ่าภยั วิกฤตดงั กลา่ ว 60 ปีที่ผ่าน กับงานที่ต้องสานต่อ ปลดวางความสําเร็จเดิม เก็บไว้เป็นความภาคภูมิใจ มุ่งมั่นสรรค์สร้างงานใหม่ นําพาท่องเที่ยวไทยสู่ความยั่งยืน ยทุ ธศกั ด์ิ สภุ สร ผวู้ า่ การการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย 99

A Story Based on True Journey01TAT The Journey 10

จดั ทพั จัดทัพ 01 หากเราต้องการย้อนดูการเติบโตและความก้าวหน้าของอุตสาหกรรม ท่องเที่ยวในประเทศไทยตั้งแต่อดีตจวบจนถึงปัจจุบัน ปฏิเสธไม่ได้ว่า การท่องเที่ยวแหง่ ประเทศไทย หรอื ททท. เปน็ หน่วยงานหนงึ่ ที่ได้รับ มอบหมายใหด้ าํ เนนิ การในภารกจิ นร้ี ว่ มกบั หนว่ ยงานอน่ื ๆ ทง้ั หนว่ ยงาน ภาครฐั ภาคเอกชน ภาคประชาชน และสถาบันการศึกษา ปี พ.ศ. 2563 เป็นปีที่ ททท. ดําเนินการด้านการส่งเสริมและพัฒนา การทอ่ งเทย่ี วมาเปน็ ปที ่ี 60 หากพจิ ารณาจากจดุ ตง้ั ตน้ จนถงึ ปจั จบุ นั เรื่องราวของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวนั้น มีความเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกับ สถานการณท์ างเศรษฐกจิ การเมือง และสภาพสังคมทงั้ ในระดับโลกและ ระดบั ภูมภิ าคอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ 1111

1.1 ททท. กาํ เนดิ และเตบิ โตTAT The Journey ชว่ งก่อนปี พ.ศ. 2503A Story Based on True Journey ถ้าเราใช้ปี พ.ศ. 2503 เป็นหมุดหมายการเกิดขึ้นของหน่วยงานด้านการท่องเที่ยว ของประเทศไทย เราลองยอ้ นดขู อ้ มลู ทเ่ี กดิ ขน้ึ กอ่ นปี พ.ศ. 2503 พบวา่ มเี รอ่ื งราวท่ี นา่ สนใจท้ังในระดบั โลกและระดับประเทศ ดงั นี้ ระดบั โลก ในปี พ.ศ. 2468 (ค.ศ.1925) มกี ารจดั ตง้ั สมชั ชาสหพนั ธอ์ งคก์ ารสง่ เสรมิ การท่องเที่ยวนานาชาติ (International Union of Official Travel Organisations: IUOTO) ตอ่ มาในปี พ.ศ. 2517 (ค.ศ. 1974) เปลย่ี นชอ่ื เปน็ องคก์ ารทอ่ งเทย่ี วโลก (World Tourism Organization: WTO) และเป็นองค์การท่องเที่ยวโลกแห่ง สหประชาชาติ (UNWTO) ในปี พ.ศ. 2546 (ค.ศ. 2003) ภารกจิ หลกั ครอบคลุม เรื่องการให้ความร่วมมือด้านการพัฒนา การให้ความรู้ การศึกษาและฝึกอบรม การดาํ เนนิ งานด้านสิ่งแวดล้อมและการวางแผน การดําเนินงานด้านสถิติและ การวจิ ยั ตลาด การดาํ เนนิ การดา้ นคณุ ภาพในการใหบ้ รกิ ารการทอ่ งเทย่ี วและการเปน็ ผปู้ ระสานงานและให้ข้อมลู ระดับประเทศ ประเทศไทยเริ่มมีการจัดรูปหน่วยงานย่อยที่ดูแลรับผิดชอบด้าน การท่องเที่ยวครั้งแรก ในปี พ.ศ. 2467 โดยพระดําริของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกาํ แพงเพชรอคั รโยธนิ ในฐานะผบู้ ญั ชาการกรมรถไฟ ท่านส่งเรื่องราวของ ประเทศไทยไปเผยแพรท่ ส่ี หรัฐอเมรกิ า และกอ่ ตัง้ แผนกโฆษณา ทําหนา้ ท่รี บั รอง และให้ความสะดวกแก่นักท่องเท่ียวท่ีต้องการเดินทางมาท่องเท่ียวในประเทศไทย รวมทง้ั โฆษณาเผยแพรป่ ระเทศไทยใหเ้ ปน็ ทร่ี จู้ กั ของชาวตา่ งประเทศ ต่อมามีการโอนงานส่งเสริมการท่องเท่ียวไปสังกัดกระทรวงพาณิชย์และคมนาคม และงานส่งเสริมการท่องเที่ยวได้เริ่มอย่างชัดเจนในปี พ.ศ. 2479 มีการนําเสนอ โครงการและแผนบาํ รงุ อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วตอ่ คณะรฐั มนตรี จาํ นวน 3 งาน คอื งานโฆษณาชักชวนนักท่องเที่ยว งานรับรองนักท่องเที่ยว และงานบํารุงสถานที่ ทอ่ งเทย่ี วและทพ่ี กั ตอ่ มาในปี พ.ศ. 2493 มกี ารจดั ตง้ั สาํ นกั งานสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว มีฐานะเทียบเท่ากอง ตามพระราชกฤษฎีกาจัดวางระเบียบราชการกรมโฆษณาการ ในสํานักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2493 12

ก่อต้ัง อ.ส.ท. และยกระดบั เป็น ททท. จัดทัพ 01 ปี พ.ศ. 2503 ในชว่ งทจ่ี อมพล สฤษด์ิ ธนะรชั ต์ เปน็ นายกรัฐมนตรีไดก้ ่อตัง้ องค์กร ที่รับผิดชอบเรื่อง “การท่องเที่ยว” โดยตรงเป็นครั้งแรก ชื่อ องค์การส่งเสริม การทอ่ งเทย่ี วแห่งประเทศไทย หรือ อ.ส.ท. ภาระหน้าที่ที่มุ่งเน้นในขณะนั้นคือ การสรา้ งสรรคก์ จิ กรรมที่เกี่ยวกับการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์การเดินทางท่องเที่ยว ผู้อํานวยการคนแรกคือ พลเอก เฉลิมชัย จารวุ ัสตร์ สํานักงานต้งั อยู่ที่อาคารตรงขา้ ม วัดเบญจมบพิตรฯ ภารกจิ ของ อ.ส.ท. มงุ่ เนน้ เฉพาะงานดา้ นการสง่ เสรมิ เผยแพร่ และประชาสมั พนั ธ์ จนทาํ ให้อุตสาหกรรมทอ่ งเท่ยี วของไทยขยายตวั อยา่ งรวดเร็ว ภาระงานท่ีเก่ียวกบั การพฒั นา การอนรุ กั ษ์ และการจดั ระเบยี บธรุ กจิ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การบรกิ ารการทอ่ งเทย่ี ว ซ่งึ เป็นงานที่สาํ คัญ จงึ จําเป็นตอ้ งมหี น่วยงานรับผดิ ชอบและกาํ กบั ดูแล ในปี พ.ศ. 2522 รัฐบาลจึงผลักดันให้เกิดพระราชบัญญัติการท่องเที่ยวแห่ง ประเทศไทยและจดั ตง้ั หนว่ ยงานการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย (ททท.) โดยเปน็ การ ขยายภาระงานเดมิ ของ อ.ส.ท. ใหค้ รอบคลมุ เรอ่ื งการวางแผนพฒั นาการทอ่ งเท่ยี ว การดูแลความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยว และเปลี่ยนชื่อจากองค์การส่งเสริมการ ท่องเทย่ี วแห่งประเทศไทย (อ.ส.ท.) เป็นการท่องเท่ยี วแหง่ ประเทศไทย (ททท.) ชอ่ื ภาษาอังกฤษ คอื Tourism Authority of Thailand (TAT) ในปี พ.ศ. 2503 พบว่า นอกจากรฐั บาลจะจดั ตง้ั อ.ส.ท. แลว้ ยงั จดั ตั้งบรษิ ทั การบนิ ไทย จาํ กดั โดยทาํ สญั ญารว่ มทนุ ระหวา่ งบรษิ ทั เดนิ อากาศไทยและสายการบนิ สแกนดิเนเวียน ทําการบินระหว่างประเทศ ซึ่งนับได้ว่า รัฐบาลให้ความสําคัญกับ กจิ การในสว่ นท่เี ก่ียวข้องกับการส่งเสริมการเดินทางและการท่องเทยี่ ว อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาองค์การท่องเที่ยวแห่งชาติในประเทศอื่น ๆ พบว่ามี ช่วงเวลาการก่อตั้งองค์กรที่ใกล้เคียงกับประเทศไทย เช่น องค์การส่งเสริมการ ท่องเที่ยวแห่งชาติเกาหลี (Korea National Tourism Organization: KNTO) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2505 องค์การส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งชาติญี่ปุ่น (Japan National Tourism Organization: JNTO) ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2507 13

TAT The Journey ททท. กับการเตบิ โตA Story Based on True Journey หากจดั แบง่ ชว่ งเวลาของการทาํ งานตามการจดั รปู องคก์ ร สามารถแบง่ ไดเ้ ปน็ 3 ชว่ ง คอื ช่วงที่ 1 ปี พ.ศ. 2503 ถึงปี พ.ศ. 2522 หน่วยงาน อ.ส.ท. มีหน้าที่หลักคือ การส่งเสรมิ การตลาด และประชาสมั พนั ธ์การท่องเทีย่ วของประเทศ ชว่ งที่ 2 ปี พ.ศ. 2522 ปรับรปู แบบองคก์ รจาก อ.ส.ท. เปน็ ททท. นอกจากจะทาํ หนา้ ทด่ี า้ นการสง่ เสรมิ การตลาดแลว้ ยงั มหี นา้ ทด่ี า้ นการวางแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว และกาํ หนดมาตรฐานการบรกิ าร จนถงึ ปี พ.ศ. 2545 ทรี่ ฐั บาลจดั ตั้งกระทรวง การทอ่ งเทย่ี วและกฬี า มกี ารถา่ ยโอนภาระงานดา้ นการวางแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว และมาตรฐานการบรกิ ารจาก ททท. ไปยงั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า ช่วงที่ 3 ปี พ.ศ. 2545 ถงึ ปจั จบุ นั ททท. มบี ทบาทหลกั เกย่ี วกบั การสง่ เสรมิ การตลาด และประชาสัมพันธ์ โดยประสานงานกับหน่วยงานทั้งในประเทศและต่างประเทศ ขยายสาํ นกั งาน จดั วางกําลงั ปัจจุบัน ททท. มีสํานักงานใหญ่ ตั้งอยู่ที่ถนนเพชรบุรี กรุงเทพมหานคร และ ททท. สํานกั งานทั้งในประเทศและต่างประเทศ ดงั นี้ ททท. สาํ นกั งาน ในประเทศ 45 สาํ นกั งาน กระจายอยใู่ นพน้ื ทภ่ี าคเหนอื 11 สาํ นกั งาน ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 8 สํานักงาน ภาคกลาง 9 สํานกั งาน ภาคตะวันออก 6 สาํ นกั งาน และภาคใต้ 11 สํานักงาน สาํ นักงานสง่ เสรมิ การท่องเทย่ี วในประเทศ แหง่ แรก คอื สํานกั งานเชียงใหม่ จัดต้ังเมือ่ ปี พ.ศ. 2511 ททท. สํานักงาน ต่างประเทศ 29 สํานกั งาน กระจายอยใู่ นภมู ภิ าคเอเชียตะวันออก 11 สํานักงาน ภมู ิภาคอาเซียน เอเชียใต้ และแปซฟิ กิ ใต้ 7 สํานักงาน ภูมิภาคยุโรป แอฟริกา และตะวันออกกลาง 8 สํานักงาน และภูมิภาคอเมริกา 3 สํานักงาน สํานักงานส่งเสริมการท่องเที่ยวแห่งแรกในต่างประเทศ คือ สํานักงานนิวยอร์ก จดั ตั้งเมอ่ื ปี พ.ศ. 2508 จริงจงั กบั วิกฤต เมอ่ื สถานการณใ์ นระดบั โลก ภมู ภิ าค และประเทศ เรม่ิ เผชญิ กบั ภยั คกุ คามในรปู แบบ วกิ ฤตตา่ ง ๆ ทงั้ วกิ ฤตเศรษฐกจิ วิกฤตการเมือง การก่อการรา้ ย วิกฤตโรคระบาด วิกฤตพิบัตภิ ยั ธรรมชาติ วกิ ฤตทส่ี ง่ ผลตอ่ อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วมีทั้งตัววิกฤตเอง และวิกฤตจากการสื่อสาร ดังนั้น เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมกับสถานการณ์นั้น ๆ ในปี พ.ศ. 2550 ททท. จึงเปิดศูนย์ปฏิบัติการวางแผนการท่องเที่ยวและศูนย์ ปฏิบัติการในภาวะวิกฤต (ศวก.) โดยเป็นหน่วยงานย่อยที่เน้นเรื่องการสื่อสารเป็น หลัก โดยร่วมดาํ เนนิ การกบั หนว่ ยงานทงั้ ภาครฐั และเอกชนท่ีเกีย่ วข้อง 14

คดิ การณไ์ กล ใฝ่อนรุ ักษ์ จัดทัพ 01 ในปี พ.ศ. 2535 สถานการณ์โลกให้ความสําคัญกับเรื่องสิ่งแวดล้อม มีการประชุม Earth Summit ทเ่ี มอื งรโี อเดจาเนโร ประเทศบราซลิ และประกาศใชแ้ ผนปฏบิ ตั กิ าร 21 เพอื่ การพัฒนาท่ียัง่ ยนื หรอื Agenda 21 รวมท้งั การจดั ทาํ เป้าหมายการพฒั นาแหง่ สหสั วรรษ (Millennium Development Goals: MDGs) ในช่วงปี พ.ศ. 2543-2558 และเมื่อ MDGs สิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 2558 องค์การสหประชาชาติยังคงดําเนินการ ตอ่ เนอ่ื งโดยกาํ หนดเปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื (Sustainable Development Goals: SDGs) เป็นกรอบทศิ ทางการพัฒนาของโลก ชว่ งปี พ.ศ. 2558-2573 ในแนวคิดและทิศทางเกี่ยวกับการอนุรักษ์นั้น ททท. เล็งเห็นความสําคัญเช่นกัน จึงได้ผลักดันงานที่ให้ความสําคัญเรื่องสิ่งแวดล้อมและการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ตามแนวทางขององค์การสหประชาชาติ โดยในชว่ งปี พ.ศ. 2531-2537 ททท. ดาํ เนนิ การศกึ ษาวจิ ยั เกย่ี วกบั การกาํ หนดขดี ความสามารถในการรองรบั นกั ทอ่ งเทย่ี ว เกาะสมยุ จังหวัดสรุ าษฎร์ธานี เกาะพีพี จงั หวดั กระบี่ และหมู่เกาะช้าง จงั หวัดตราด กอ่ ตง้ั มลู นธิ พิ ทิ กั ษส์ ง่ิ แวดลอ้ มและการทอ่ งเทย่ี วในปี พ.ศ. 2535 และในปี พ.ศ. 2541 ร่วมมือกับสมาคมโรงแรมไทย โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Environment Programme: UNEP) การไฟฟ้าฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย การประปานครหลวง และสมาคมพฒั นาคณุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม กอ่ ตง้ั มลู นธิ ใิ บไมเ้ ขยี ว เพ่ือเผยแพร่ความรู้ ส่งเสริมผ้ปู ระกอบการในการพฒั นามาตรฐานการจัดการดา้ น ส่ิงแวดลอ้ มและการประหยัดพลงั งาน (ดรู ายละเอยี ดเพ่ิมเตมิ ไดท้ ่ี www.greenleafthai.org) นอกจากการศกึ ษาเกย่ี วกบั ประเดน็ ขดี ความสามารถในการรองรบั ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วแลว้ ททท. ยงั ศกึ ษาเพอ่ื กาํ หนดนโยบายการทอ่ งเทย่ี วเพอ่ื รกั ษาระบบนเิ วศ (Ecotourism) ในปี พ.ศ. 2540 และตง้ั กองอนรุ กั ษ์ เสนอคาํ ขวญั “พฒั นาคอู่ นรุ กั ษ์ พทิ กั ษท์ อ่ งเทย่ี ว ไทย” ในปเี ดยี วกนั (เมอ่ื มกี ารจดั ตง้ั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า ในปี พ.ศ. 2545 ททท. ปรับโครงสร้างองค์กรทําให้ต้องยกเลิกกองอนุรักษ์) กิจกรรมด้านการอนุรกั ษ์อื่น ๆ ที่ ททท. สรา้ งสรรคแ์ ละผลกั ดัน เช่น ปี พ.ศ. 2539 จัดทําโครงการรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย (Thailand Tourism Awards) ปี พ.ศ. 2551 ผลกั ดนั โครงการ 7 Greens ปี พ.ศ. 2553 จดั ทาํ โครงการเทย่ี วหวั ใจใหม่ เมอื งไทยยง่ั ยนื ปี พ.ศ. 2559 จดั ทาํ โครงการ Village to the World เขา้ รว่ มโครงการ Trash Hero และ Up Cycling the Oceans ผลกั ดนั สอู่ งคก์ รสมรรถนะสงู TATIC/TAT Academy TAT เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการทาํ งานในยคุ Digital Transformation ททท. ใหค้ วามสาํ คญั กบั การขบั เคลอ่ื นอตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วดว้ ยองคค์ วามรู้ ขอ้ มลู ทท่ี นั สมยั และเทา่ ทนั IntelligCeenncteer พฤตกิ รรมนกั ทอ่ งเทย่ี ว นกั เดนิ ทางทเ่ี ปลย่ี นแปลงตลอดเวลา ททท. เหน็ ความสาํ คญั ในเรื่องนี้จึงจัดตั้งหน่วยงานในลักษณะพิเศษ2หน่วยงานคือศูนย์วิจัยดา้ นตลาด การทอ่ งเทย่ี ว (TAT Intelligence Center: TATIC) จดั ตง้ั ในปี พ.ศ. 2557 จดั ตง้ั ศนู ย์ 15 พฒั นาวชิ าการด้านตลาดการทอ่ งเท่ยี ว (TAT Academy) ในปี พ.ศ. 2558

1.2 ภาครฐั ผนกึ กาํ ลงั สรา้ งทพั ทอ่ งเทย่ี วไทยTAT The Journey กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า บรู ณาการภาพรวมA Story Based on True Journey เมอ่ื พจิ ารณาองคก์ รรฐั ทเ่ี กย่ี วกบั การทอ่ งเทย่ี ว นอกจาก ททท. แลว้ รฐั บาลไทยยงั ให้ ความสาํ คญั กบั การพัฒนาและเติบโตก้าวหนา้ ของอุตสาหกรรมท่องเทีย่ ว โดยการ ผลกั ดนั องคก์ รทด่ี แู ลและรบั ผดิ ชอบเรอ่ื งการทอ่ งเทย่ี วเพม่ิ เตมิ ดงั น้ี พ.ศ. 2545 รฐั บาลนายทกั ษณิ ชนิ วตั ร ประกาศจดั ตง้ั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า มอี าํ นาจหนา้ ทใ่ี นการสง่ เสรมิ สนบั สนนุ และพฒั นาอตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี ว การกฬี า การศกึ ษาดา้ นกฬี าและนนั ทนาการ โดยแตง่ ตง้ั นายสนธยา คณุ ปลม้ื เป็นรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาเป็นคนแรก ปัจจุบันมีหน่วยงานในสังกัด 4 หน่วยหลัก คือ กรมพลศึกษา กรมการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และการกฬี าแหง่ ประเทศไทย สํานกั งานสง่ เสริมการประชมุ และนทิ รรศการ (องคก์ ารมหาชน) หรอื สสปน. บกุ ตลาดประชมุ นิทรรศการ สาํ นกั งานสง่ เสรมิ การประชมุ และนทิ รรศการ (องคก์ ารมหาชน) หรอื สสปน. กอ่ ตง้ั ขน้ึ ในปี พ.ศ. 2545 (เดมิ งานดา้ นการสง่ เสรมิ การประชมุ เปน็ หนว่ ยงานระดบั กองใน ททท.) ทาํ หนา้ ท่สี ง่ เสริมอุตสาหกรรม MICE (Meetings, Incentive Travel, Conventions and Exhibitions)โดยอาํ นวยความสะดวกและพฒั นามาตรฐานการจดั งานใหส้ อดคลอ้ งกบั บทบาทของไทยที่มีความสําคัญมากข้ึนในฐานะเป็นประเทศท่ีสามารถเป็นท่ีจัด การประชมุ และนทิ รรศการระดบั นานาชาตไิ ดอ้ ยา่ งมศี กั ยภาพ และมงุ่ หวงั ทจ่ี ะใหไ้ ทย เป็นศูนย์กลางการจัดประชุมการท่องเท่ียวเพ่ือเป็นรางวัลและการจัดนิทรรศการ ระดับโลกในภูมิภาคเอเชียอีกด้วย ทั้งนี้ ก็เพื่อประโยชน์ในการเพิ่มรายได้ของ ประเทศไทย และสรา้ งศักยภาพการแขง่ ขันในอตุ สาหกรรม MICE ในตลาดโลก องค์การบรหิ ารการพัฒนาพ้ืนท่ีพเิ ศษเพื่อการทอ่ งเทย่ี วอยา่ งย่ังยนื (องค์การมหาชน) หรอื อพท. พ.ศ. 2546 จดั ตง้ั องคก์ ารบรหิ ารการพฒั นาพน้ื ทพ่ี เิ ศษเพอ่ื การทอ่ งเทย่ี วอยา่ งยง่ั ยนื (องคก์ ารมหาชน) หรอื อพท. มหี นา้ ทบ่ี รหิ ารและพฒั นาพน้ื ทเ่ี พอ่ื การทอ่ งเทย่ี วในเชงิ บูรณาการ เป็นองค์กรกลางทําหน้าที่กําหนดนโยบายและแผนยุทธศาสตร์ และ ประสานงานกบั ทอ้ งถน่ิ หรอื พน้ื ทท่ี เ่ี ปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วรวมถงึ สง่ เสรมิ และพฒั นาพน้ื ที่ ท่ี มี ศั ก ย ภ า พ ใ น ก า ร ท่ อ ง เ ท่ีย ว ใ ห้ มี ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร พ้ืน ท่ีเ พ่ือ ก า ร ท่ อ ง เ ท่ีย ว ใ น เชงิ คณุ ภาพ ปจั จบุ นั ดาํ เนนิ การพฒั นาพน้ื ทท่ี อ่ งเทย่ี วตามทค่ี ณะกรรมการนโยบาย ท่องเที่ยวแหง่ ชาติกาํ หนด 16

หน่วยงานภาครัฐอื่น ๆ จัดทัพ 01 นอกเหนอื จากกระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า สสปน. อพท. และ ททท. แลว้ การพฒั นา และสง่ เสรมิ อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วไทยจาํ เปน็ ตอ้ งมกี ารบรู ณาการการทาํ งานในทกุ ภาค สว่ นหลกั ซง่ึ เกย่ี วขอ้ งกบั กระทรวงตา่ ง ๆ เกอื บทกุ กระทรวง เชน่ กระทรวงทร่ี บั ผดิ ชอบ เก่ียวกบั สาธารณูปโภค สาธารณูปการ โครงสรา้ งพ้นื ฐาน การขนสง่ ไฟฟา้ ประปา กระทรวงทร่ี บั ผดิ ชอบเกย่ี วกบั สขุ อนามยั การปอ้ งกนั ควบคมุ และรกั ษาโรค เปน็ ตน้ ตวั อยา่ งองคก์ รภาครฐั ทด่ี าํ เนนิ การในสว่ นทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี ว กระทรวงคมนาคม รบั ผดิ ชอบเกย่ี วกบั ความสะดวกและปลอดภยั ดา้ นการเดนิ ทางโดย ในปี พ.ศ. 2548 เปดิ ใหบ้ รกิ ารทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ิ และในปี พ.ศ. 2547 เปิดให้บริการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล ปี พ.ศ. 2553 เปิดให้บริการ รถไฟฟา้ เชื่อมทา่ อากาศยานสุวรรณภมู ิ (Airport Rail Link: ARL) กระทรวงมหาดไทย มขี อบเขตความรบั ผดิ ชอบทก่ี วา้ งขวาง เชน่ เรอ่ื งความปลอดภยั การปรับปรุงแหล่งท่องเที่ยวเสื่อมโทรม การพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชน ตัวอย่าง การดําเนินงานในปี พ.ศ. 2545 เริ่มโครงการหนึ่งตําบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (One Tambon One Product: OTOP) ต่อมาในปี พ.ศ. 2561-2562 พัฒนาเป็นโครงการ ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ ว OTOP นวตั วถิ ี โดยกรมพฒั นาชุมชน กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข ดาํ เนนิ การเรอ่ื งการพฒั นาประเทศไทยใหเ้ ปน็ ศนู ยก์ ลางทาง การท่องเทย่ี วเชงิ สุขภาพ ดงั นน้ั การประสานงานและบรู ณาการการทาํ งานทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพจงึ เปน็ เรอ่ื งจาํ เปน็ และสําคัญอย่างยิ่ง 17

TAT The Journey 1.3 ภาคเอกชนทอ่ งเทย่ี วไทย จบั มอื ไว้ แลว้ ไปดว้ ยกนั การผนึกกาํ ลงั ขององค์กรภาคเอกชนในภาคบรกิ าร คือ ส่วนสําคญั ทจี่ ะผลักดนั ให้ อตุ สาหกรรมท่องเท่ียวกา้ วหนา้ อย่างมน่ั คงและมดี ลุ ยภาพ จากอดีตจนถึงปัจจุบนั พบว่า มีองค์กรภาคเอกชนที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทยรวมตัวจัดตั้ง เปน็ รปู แบบสมาคมตา่ ง ๆ ดงั น้ี A Story Based on True Journey 2506 กอ่ ตง้ั สมาคมโรงแรมเพอ่ื นกั ทศั นาจรแหง่ ประเทศไทย ตอ่ มาในปี พ.ศ. 2511 เปลย่ี นชอ่ื เปน็ สมาคมโรงแรมไทย 2511 (Thai Hotels Association: THA) 2518 2540 กอ่ ตง้ั สมาคมไทยธรุ กจิ การทอ่ งเทย่ี ว 2542 (Association of Thai Travel Agents: ATTA) 2544 กอ่ ตง้ั สมาคมมคั คเุ ทศกอ์ าชพี แหง่ ประเทศไทย (Professional Tourist Guide Association of Thailand) กอ่ ตง้ั สมาคมไทยทอ่ งเทย่ี วเชงิ อนรุ กั ษแ์ ละผจญภยั (Thai Ecotourism and Adventure Travel Association: TEATA) กอ่ ตง้ั สมาคมรถเชา่ ไทย (Thai Car Rental Association) กอ่ ตง้ั สภาอตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย (Tourism Council of Thailand) นอกจากหน่วยงานภาคเอกชนข้างต้นแล้ว ยังมีภาคเอกชนอื่น ๆ ที่เริ่มมีบทบาท สาํ คญั และโดดเด่น เช่น การรวมตัวของภาคเอกชนในธุรกิจสปา ศูนยก์ ารคา้ และ ภาคธรุ กจิ บนั เทงิ เชน่ ภาพยนตร์ ละคร ดนตรี และกฬี า ลว้ นมสี ว่ นในการสรา้ งสรรค์ อตุ สาหกรรมทอ่ งเทยี่ วไทยทั้งสิ้น 18

1.4 สถาบนั การศกึ ษา หนว่ ยงานวจิ ยั ผผู้ ลติ และผสู้ นบั สนนุ องคค์ วามรู้ จัดทัพ 01 ปจั จบุ นั ประเทศไทยมสี ถาบนั การศกึ ษาระดบั อดุ มศกึ ษาทง้ั ภาครฐั และภาคเอกชนท่ี เปดิ สอนวชิ าการโรงแรม การทอ่ งเทย่ี ว การบนิ และการบรกิ ารอน่ื ๆ จาํ นวนมากกวา่ 100สถาบนั กระจายอยทู่ กุ ภมู ภิ าคของประเทศทส่ี นบั สนนุ ภาคการทอ่ งเทย่ี วและบรกิ าร ของไทย ซ่ึงนอกจากสถาบันการศึกษาจะทาํ หน้าทผี่ ลติ บคุ ลากรที่มคี ุณภาพและ ได้มาตรฐานแล้ว สถาบันการศึกษายังได้ผลิตงานวิจัย งานวิชาการจํานวนมากที่ ตอบโจทยค์ วามตอ้ งการของทอ้ งถน่ิ และสรา้ งสรรคน์ วตั กรรมใหม่ ๆ เพอ่ื สรา้ งมลู คา่ เพิ่มให้กับอุตสาหกรรม ในส่วนของหน่วยงานภาครัฐด้านการวิจัย ที่มีบทบาทในการสนับสนุนการพัฒนา การทอ่ งเทย่ี วไทย เชน่ สาํ นกั งานคณะกรรมการสง่ เสรมิ วทิ ยาศาสตร์ วจิ ยั และนวตั กรรม (สกสว.) สาํ นกั งานการวจิ ยั แหง่ ชาติ (วช.) สาํ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี แห่งชาติ (สวทช.) สถาบันวิจัยสมุนไพร กระทรวงสาธารณสุข ข้อมูลจากการวิจัย สามารถนาํ ไปตอ่ ยอดในเชงิ พาณชิ ย์ การแกไ้ ขปญั หาอปุ สรรคในพน้ื ท่ี และใชป้ ระกอบ การตัดสินใจเชิงนโยบาย 1.5 ทพั ทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาติ อุตสาหกรรมท่องเที่ยวเป็นอุตสาหกรรมที่ต้องบูรณาการในทุกภาคส่วน ดังนั้น รฐั บาลจึงกาํ หนดไว้ในพระราชบัญญตั นิ โยบายการทอ่ งเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2551 ให้มกี ารจัดต้งั คณะกรรมการนโยบายการท่องเทยี่ วแห่งชาติ (ท.ท.ช.) โดยมนี ายก รฐั มนตรเี ปน็ ประธานกรรมการ มผี แู้ ทนกระทรวงผแู้ ทนภาคเอกชน และผทู้ รงคณุ วฒุ ิ เป็นกรรมการ โดยมีอํานาจหน้าที่ครอบคลุมเรื่องการจัดทํานโยบาย ยุทธศาสตร์ แผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาติ การกาํ หนดเขตพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว การรบั รอง มาตรฐานแหล่งทอ่ งเท่ยี ว และการบรหิ ารกองทุนทอ่ งเท่ยี ว 19

TAT The Journey ลาํ ดบั การจดั ตง้ั องคก์ รทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วไทย 2467 2503 2511 2522 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ LOGO เปิดสาํ นกั งานส่งเสริม ปฏริ ูปองคก์ รจาก กรมพระกําแพงเพชรอคั รโยธนิ อสท การทอ่ งเทยี่ วในประเทศไทย องค์การส่งเสริมการทอ่ งเทีย่ ว เผยแพรเ่ รอ่ื งราวของประเทศไทย แหง่ แรกท่จี ังหวดั เชียงใหม่ แห่งประเทศไทย (อ.ส.ท.) ในสหรัฐอเมรกิ า และก่อต้ัง จอมพล สฤษด์ิ ธนะรชั ต์ บริษทั การบินกรุงเทพ เปน็ การท่องเทีย่ ว แผนกโฆษณาทาํ หน้าที่รับรอง นายกรฐั มนตรีจดั ตั้ง เปิดดาํ เนินการ แห่งประเทศไทย (ททท.) และใหอ้ ํานวยความสะดวก “องคก์ ารสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว นกั ท่องเท่ยี ว รวมทัง้ โฆษณา แหง่ ประเทศไทย” หรอื อ.ส.ท. LOGO 2524 เผยแพรป่ ระเทศไทย มภี ารกจิ ในการเผยแพร่ ATTA ประชาสัมพันธ์การเดนิ ทาง ททท. เปิดสถาบนั ฝึกอบรม 2468 ท่องเท่ียว ภาคเอกชนกอ่ ตง้ั วชิ าการโรงแรมและการทอ่ งเทย่ี ว ก่อตง้ั บริษัท การบนิ ไทย จาํ กดั สมาคมไทยธรุ กจิ การทอ่ งเทย่ี ว (สรท.) ท่บี างแสน LOGO (Association of Thai ดาํ เนนิ การเปน็ ระยะเวลา 22 ปี UNWTO 2506 Travel Agents: ATTA) และปดิ สถาบนั ฯ ในปี พ.ศ. 2546 A Story Based on True Journey สมชั ชาสหพนั ธอ์ งคก์ าร สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วนานาชาติ (International Union of Official Travel Organisations: IUOTO) ต่อมาในปี พ.ศ. 2546 เปลีย่ นช่อื เป็นองคก์ าร ทอ่ งเทย่ี วโลกแหง่ สหประชาชาติ (World Tourism Organization: UNWTO) 2479 ภาคเอกชนรวมตวั กอ่ ตง้ั 2518 2528 สมาคมโรงแรมเพอ่ื นกั ทศั นาจร ประเทศไทยเริ่ม แห่งประเทศไทย ตอ่ มาในปี ภาคเอกชนรวมตวั ต้งั ภาคเอกชนรวมตวั ก่อตงั้ “งานสง่ เสรมิ การทอ่ งเทยี่ ว” พ.ศ. 2511 เปลยี่ นช่ือเปน็ สมาคมมคั คเุ ทศกอ์ าชีพ สมาคมสง่ เสรมิ การประชมุ โดยเสนอแผนงานหลัก สมาคมโรงแรมไทย (Thai แห่งประเทศไทย นานาชาตไิ ทย 3 แผนงานตอ่ คณะรัฐมนตรี Hotels Association: THA) (Professional Tourist Guides (Thailand Incentive and ประกอบด้วยงานโฆษณา Association of Thailand) Convention Association: ชักชวนนกั ทอ่ งเทย่ี ว 2508 TICA) งานรบั รองนักทอ่ งเทย่ี ว 2519 และงานบาํ รงุ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี ว ททท. เปิดศนู ย์ชว่ ยเหลอื 2493 เปิดสํานักงานสง่ เสริม นักท่องเท่ยี ว การท่องเท่ยี วไทย จัดต้งั สาํ นักงานทอ่ งเที่ยว ในตา่ งประเทศแหง่ แรก ตามพระราชกฤษฎกี าจดั วาง ท่ีนครนวิ ยอร์ก สหรฐั อเมรกิ า ระเบียบราชการกรมโฆษณาการ สาํ นักนายกรฐั มนตรี 20 2400 2500 2510 2520

2540 2550 จัดทัพ 01 ททท. ตัง้ กองอนรุ ักษ์ ททท. เปดิ ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ารวางแผน และเสนอคาํ ขวญั การทอ่ งเทย่ี วและศนู ยป์ ฏิบัติการ “พัฒนาคอู่ นรุ ักษ์ ในภาวะวิกฤต (ศวก.) พทิ ักษท์ ่องเท่ียวไทย” 2541 2545 ททท. รว่ มมือกบั 6 องค์กร จดั ตง้ั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี ว ทง้ั ในประเทศและตา่ งประเทศ และกฬี า โดยมนี ายสนธยา จดั ต้ังมูลนิธใิ บไม้เขยี ว คุณปลื้ม เป็นรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า 2542 คนแรก 2535 ภาคเอกชนรวมตวั กอ่ ตัง้ จัดต้ังสาํ นักงานส่งเสรมิ 2557 สมาคมรถเชา่ ไทย การจดั ประชมุ และนทิ รรศการ ททท. ก่อตั้งมูลนิธิพิทักษ์ (Thai Car Rental Association) (องค์การมหาชน) TAT สง่ิ แวดลอ้ มและการทอ่ งเทย่ี ว (Thailand Convention & ตอ่ มาในปี พ.ศ. 2563 2544 Exhibition Bureau) IntelligCeenncteer เปลย่ี นชอ่ื เปน็ มลู นธิ เิ พอ่ื ททท. เปิดศูนยว์ จิ ยั การทอ่ งเทย่ี วอยา่ งยง่ั ยนื ต้งั บรษิ ทั Thailand 2546 ด้านตลาดการทอ่ งเท่ียว Long Stay Management (TAT Intelligence Center: เพอ่ื สง่ เสรมิ ตลาดพาํ นกั จดั ตง้ั องคก์ ารบรหิ ารการพฒั นา TATIC) ระยะยาว พน้ื ทพ่ี เิ ศษเพอ่ื การทอ่ งเทย่ี ว อยา่ งยง่ั ยนื (องคก์ ารมหาชน) 2558 จดั ต้งั สภาอตุ สาหกรรม ททท.เปิดตัวบริษัทไทยแลนด์ การทอ่ งเทย่ี วแหง่ ประเทศไทย พริวิเลจ คาร์ด จํากัด ททท. เปดิ ศนู ยพ์ ฒั นาวชิ าการ (Tourism Council of Thailand) ดําเนนิ การในโครงการ ดา้ นการตลาดการท่องเท่ยี ว บตั รเอกสิทธิพ์ เิ ศษ (TAT Academy) “ไทยแลนด์ อลี ิท คาร์ด” 2530 2540 2550 2560 21

22 A Story Based on True Journey TAT The Journey 22

23 จดั ทพั

A Story Based on True Journey02TAT The Journey 24

ขบั เคลอ่ื น จัดทัพ 02 แม้จะมีความประสงค์อันแน่วแน่ท่ีจะใช้การท่องเท่ียวเป็นเคร่ืองมือในการพัฒนา เศรษฐกจิ ควบคกู่ บั การรกั ษาสง่ิ แวดลอ้ มและการธาํ รงไวซ้ ง่ึ คณุ คา่ ความเปน็ ไทย อนั มี หนง่ึ เดยี วในโลก แตถ่ า้ การขบั เคลอ่ื นการทอ่ งเทย่ี วยงั เปน็ ไปอยา่ งไรท้ ศิ ทาง ยอ่ มไมอ่ าจ บรรลุความประสงคอ์ ันย่งิ ใหญน่ ้นั ได้ การวางแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว คอื ขน้ั ตอนสาํ คญั ในการขบั เคลอ่ื นทศิ ทางการเตบิ โต ด้านการทอ่ งเทย่ี ว แตก่ ารวางแผนจะไม่มผี ลใด ๆ หากไมม่ ีการนาํ แผนไปสู่การปฏบิ ัติ ทเ่ี ปน็ จรงิ รวมทง้ั การสรา้ งรปู แบบกลไกการทาํ งานรว่ มกนั ระหวา่ งหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง กบั การทอ่ งเทย่ี ว เชน่ การจดั ตง้ั คณะกรรมการในระดบั ตา่ ง ๆ แตถ่ า้ ไมม่ กี ารทาํ งาน ร่วมกนั อยา่ งเป็นรูปธรรม คณะกรรมการนน้ั ๆ กจ็ ะมเี พียงรายงานการประชมุ และมติ ทป่ี ระชุมเทา่ นน้ั ข้อสังเกตท่ีน่าสนใจและมีนัยสําคัญต่อการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยวของไทย ตลอดระยะเวลา 60 ปที ่ีผ่านมา คือ การดาํ รงอยแู่ ละแก้ไขไม่ไดข้ องปญั หาพ้ืนฐาน ที่เกี่ยวกับนักท่องเที่ยวและแหล่งท่องเที่ยว เช่น ปัญหาขยะ น้ําเสีย การหลอกลวง นกั ทอ่ งเทย่ี ว ในขณะทม่ี ชี ดุ ของปญั หารปู แบบใหมเ่ กดิ ขน้ึ เชน่ ปญั หาแรงงานตา่ งดา้ ว ในภาคบรกิ าร ปญั หาการใหบ้ รกิ ารรปู แบบใหมอ่ นั เกดิ จากความกา้ วหนา้ ของเทคโนโลยี สิ่งเหลา่ น้ี คอื ประเดน็ ท้าทายของการขับเคล่ือนทอ่ งเทยี่ วไทยในอนาคต 2255

2.1 ใชแ้ ผน นาํ ทางTAT The Journey ตลอดระยะเวลา 60 ปี ของการพัฒนาการทอ่ งเทยี่ วของไทย พบว่า มีความพยายามA Story Based on True Journey ในการวางแผน และกําหนดทิศทางการเติบโตมาโดยตลอด พิจารณาจากสิ่งที่ ดาํ เนินการจรงิ ดงั น้ี จากแผนพัฒนาการท่องเที่ยวฉบับแรก ถึงแผนปฏิบัติการด้าน การตลาดประจาํ ปี และแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาตฉิ บบั ปจั จบุ นั พ.ศ. 2518 แผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วฉบบั แรกของประเทศไทย จดั ทาํ ขน้ึ จากความ ชว่ ยเหลอื ของ Institute of Tourism Development Consultants ประเทศเนเธอรแ์ ลนด์ โดยร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เสร็จสิ้นใน ปี พ.ศ. 2519 โดยเป้าหมายของแผนคือ สร้างแนวทางในการรองรับการเตบิ โต ที่คาดว่าจะเกดิ ข้ึน และตอบสนองความตอ้ งการของตลาด แผนพัฒนาการท่องเที่ยวฉบับแรกได้ผนวกรวมไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ สงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 4 (พ.ศ. 2520-2524) และนาํ ไปสกู่ ารจดั ทาํ แผนแมบ่ ท ควบคู่ ไปกับการศึกษาความเป็นไปได้ ในเมืองท่องเที่ยวหลักหลายเมือง เช่น พัทยา ในปี พ.ศ. 2521 จงั หวดั ภเู กต็ ในปี พ.ศ. 2522 ตดิ ตามมาดว้ ยจงั หวดั เชยี งใหม่ และอาํ เภอหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา เปน็ ตน้ นอกจากแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วทด่ี าํ เนนิ การไวแ้ ลว้ ททท. ยงั ไดด้ าํ เนนิ การกาํ หนด แผนปฏบิ ตั กิ ารดา้ นการตลาดประจาํ ปี (Marketing Action Plan: MAP) ครง้ั แรก ในปี พ.ศ. 2521 ซง่ึ เปน็ ผลมาจากการประชมุ รว่ มกนั ระหวา่ งภาครฐั ภาคเอกชน และ ททท. เพือ่ หาแนวทางต่าง ๆ สาํ หรบั การกาํ หนดกลยุทธ์ เป้าหมาย และกจิ กรรมทาง การตลาดทบ่ี รู ณาการและวดั ผลได้ กจิ กรรมการจดั ทาํ แผนปฏบิ ตั กิ ารดา้ นการตลาด ประจําปีปฏิบัติกันมาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน โดยมีการปรับชื่อแผนเป็นแผน ปฏิบตั กิ ารประจาํ ปดี า้ นการทอ่ งเทยี่ วของ ททท. (TAT Action Plan: TATAP) และ ททท. ไดใ้ ช้แผนปฏบิ ัตกิ ารน้ีในการขับเคลอื่ นงานตามทศิ ทางทีไ่ ดก้ ําหนดไว้ เมอ่ื รฐั บาลจดั ตง้ั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี าในปี พ.ศ. 2545 จงึ ไดม้ กี ารโอน ภาระงานการจดั ทาํ แผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วจาก ททท. มายงั กระทรวงการทอ่ งเทย่ี ว และกีฬา ซึ่งที่ผ่านมามีการจัดทําแผนพัฒนาการท่องเที่ยวแห่งชาติจํานวน 2 ฉบับ ฉบบั ท่ี 1 ปี พ.ศ. 2555-2559 และฉบบั ท่ี 2 ปี พ.ศ. 2560-2564 ซึ่งใช้อยใู่ นปัจจบุ ัน 26

จากแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ถงึ ยทุ ธศาสตรช์ าติ 20 ปี ัขบเคลื่อน การขบั เคลอ่ื นอตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วของประเทศไทยทผ่ี า่ นมาในอดตี จนถงึ ปจั จบุ นั จะให้ความสําคัญกับการชี้นําของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยใน แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 1-3 ในชว่ งปี พ.ศ. 2504-2519 ไมป่ รากฏขอ้ มลู เกย่ี วกบั การพฒั นาและสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว เนอ่ื งจากรฐั บาลในยคุ นน้ั ยงั ให้ความสําคญั กับการส่งออกและการพฒั นาชนบท เนน้ สนิ ค้าเกษตรและชาวนา ภาคการท่องเที่ยวและบริการได้รับการระบุไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2520-2524) เป็นครั้งแรก จากนั้นมีการผนวกภาคการ ท่องเท่ยี วและบริการไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติทุกฉบับจนถึง ฉบบั ปจั จบุ นั คอื แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 12 (พ.ศ. 2560-2565) สาระสาํ คญั ในภาคบรกิ ารและการทอ่ งเทย่ี วทป่ี รากฏอยใู่ นแผนพฒั นาเศรษฐกจิ แหง่ ชาตแิ ตล่ ะฉบบั จะขน้ึ อยกู่ บั การวเิ คราะหป์ จั จยั แวดลอ้ มทง้ั ภายในและภายนอกประเทศ ส่วนใหญ่แผนฯ เกือบทุกฉบับจะระบุเรื่องการเพิ่มรายได้ในรูปเงินตราตา่ งประเทศ ทั้งการเพิ่มค่าใช้จ่ายและวันพักเฉลี่ย รวมทั้งการให้ความสําคัญกับเรื่องคุณภาพ มาตรฐานของสนิ คา้ และบรกิ ารทางการทอ่ งเทย่ี ว แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคม แห่งชาติ ฉบบั ที่ 6 (พ.ศ. 2530-2534) ระบเุ รอ่ื งความรว่ มมือกับต่างประเทศดา้ น การสง่ เสรมิ การตลาด และฉบบั ท่ี 7 (พ.ศ. 2535-2539) ระบุใหไ้ ทยเปน็ ศนู ยก์ ลาง ทางการทอ่ งเทย่ี วในภมู ภิ าค โดยจดุ เนน้ ในแผนพฒั นาฯ ฉบบั ท่ี 9 ระบเุ รื่องปรชั ญา เศรษฐกจิ พอเพยี ง ฉบบั ท่ี 10 ระบเุ รอ่ื งการเพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั ของ ประเทศ ยทุ ธศาสตรช์ าติ 20 ปี (พ.ศ. 2560-2579) เนน้ หลกั การเรอ่ื งความมน่ั คง มง่ั คง่ั ยง่ั ยนื การลดความเหลอ่ื มลาํ้ กระจายรายได้ วสิ ยั ทศั นก์ ารทอ่ งเทย่ี วไทย พ.ศ. 2579 คอื “ประเทศไทยเป็นแหล่งท่องเที่ยวคุณภาพช้ันนําของโลกที่เติบโตอย่างมี ดลุ ยภาพบนพ้ืนฐานความเปน็ ไทย เพื่อสง่ เสริมการพฒั นาเศรษฐกจิ สงั คม และ กระจายรายได้สปู่ ระชาชนทุกภาคสว่ นอยา่ งย่งั ยืน” นอกจากยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติแล้ว จะพบวา่ เรอ่ื งการทอ่ งเทย่ี วไดร้ บั ความสนใจและผนวกไวใ้ นยทุ ธศาสตร์หรอื แผนพฒั นา อน่ื ๆ ดว้ ย เชน่ แผนพฒั นาจงั หวดั ยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาประเทศไทยใหเ้ ปน็ ศูนยก์ ลาง สขุ ภาพนานาชาติ (Medical Hub) พ.ศ. 2559-2568 แผนยุทธศาสตร์ครวั ไทยสู่ ครัวโลก (พ.ศ. 2560-2564) 27

TAT The Journey การขบั เคลอ่ื นการทอ่ งเทย่ี วผา่ นนโยบายของรฐั บาล การให้ความสําคัญกับภาคการท่องเที่ยวและบริการ นอกจากจะพิจารณาจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาตแิ ลว้ ทศิ ทางการขับเคลอื่ นการทอ่ งเท่ียวท่ีผา่ นมา ยังเกิดจากการผลักดนั ผ่านคาํ แถลงนโยบายรฐั บาล จากการวเิ คราะหค์ ําแถลงนโยบายของรฐั บาลในส่วนท่ีเกย่ี วกับการทอ่ งเทีย่ วมปี ระเด็นท่ีนา่ สนใจ ดังนี้ พ.ศ. 2518 รฐั บาลหม่อมราชวงศเ์ สนยี ์ ปราโมช คอื รฐั บาลแรกท่ีบรรจเุ ร่อื งการ ส่งเสริมการท่องเที่ยวในคําแถลงนโยบาย โดยระบุว่า “รัฐบาลนี้จะ สง่ เสรมิ อตุ สาหกรรมใหเ้ จรญิ ยง่ิ ขน้ึ โดยเฉพาะอตุ สาหกรรมทใ่ี ชว้ ตั ถดุ บิ ในประเทศ อตุ สาหกรรมทส่ี ง่ ผลผลติ ออกไปจาํ หนา่ ยยังต่างประเทศ และอตุ สาหกรรมทอ่ งเทยี่ ว” พ.ศ. 2519 รฐั บาลนายธานนิ ทร์ กรยั วเิ ชยี ร เปน็ รฐั บาลแรกท่เี รม่ิ ระบเุ รื่องความ รว่ มมอื ดา้ นการท่องเท่ยี วกบั กลุม่ ประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พ.ศ. 2526 รฐั บาลพลเอก เปรม ตณิ สลู านนท์ เรม่ิ ระบเุ รอ่ื งการจดั ทาํ แผนพฒั นา การทอ่ งเทย่ี วอยา่ งมรี ะบบ และกฎหมายการจดั ระเบยี บธรุ กจิ เกย่ี วกบั A Story Based on True Journey การทอ่ งเทย่ี ว พ.ศ. 2535 รฐั บาลนายชวน หลกี ภยั เปน็ รฐั บาลแรกทก่ี าํ หนดใหไ้ ทยเปน็ ศนู ยก์ ลาง ทางการทอ่ งเทย่ี วของภมู ภิ าค พ.ศ. 2538 รฐั บาลนายบรรหาร ศลิ ปอาชา ระบเุ รอ่ื งพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วใหม้ ี ความสมดุลกับปริมาณนักท่องเท่ียวและส่งเสริมค่านิยมให้คนไทย ทอ่ งเทย่ี วในประเทศ พ.ศ. 2540 รฐั บาลนายชวน หลกี ภยั ระบเุ รอ่ื งการกระจายอาํ นาจการบรหิ ารจดั การ งบประมาณ การจดั สรรรายได้ รวมทง้ั บคุ ลากรดา้ นการทอ่ งเที่ยวไปสู่ ทอ้ งถน่ิ ควบคกู่ บั สง่ เสรมิ บทบาทชมุ ชนและองคก์ รเอกชนในการอนรุ กั ษ์ บํารุงรักษา และพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเท่ยี ว พ.ศ. 2544 รัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร ระบุเรื่องการใช้กลยุทธ์การตลาดเชิงรุก และเพม่ิ ความหลากหลายของรปู แบบการทอ่ งเทย่ี ว พ.ศ. 2551 รัฐบาลนายสมชาย วงศส์ วัสดิ์ ระบเุ รอ่ื งการเพ่มิ มูลคา่ ด้วยเศรษฐกจิ สรา้ งสรรค์ และระบเุ รอ่ื งการควบคมุ ปรมิ าณนกั ทอ่ งเทย่ี วและผลกระทบ สง่ิ แวดลอ้ มในแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว นอกจากนน้ั ยงั ระบเุ รอ่ื งการสง่ เสรมิ กลมุ่ นกั ทอ่ งเทย่ี วคณุ ภาพ กลมุ่ ครอบครวั กลมุ่ ผสู้ งู อายุ กลมุ่ ดแู ลสขุ ภาพ กล่มุ ประชมุ และแสดงสนิ คา้ พ.ศ. 2551 รฐั บาลนายอภสิ ทิ ธ์ิ เวชชาชวี ะ ระบเุ รอ่ื งการจดั ตง้ั เขตเศรษฐกจิ พเิ ศษ ด้านการท่องเที่ยว และการปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการ ทอ่ งเทีย่ วท้ังหมดใหม้ คี วามทันสมัย พ.ศ. 2554 รัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ให้ความสําคัญกับกลุ่มผู้พิการ และผู้สูงวัย 28

จากการวเิ คราะหค์ าํ แถลงนโยบายรฐั บาลดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว ัขบเค ืล่อน 02 มปี ระเดน็ ทน่ี า่ สนใจ คอื นโยบายทอ่ งเทย่ี วของแตล่ ะรฐั บาล มลี กั ษณะการมองอนาคตทน่ี า่ สนใจมาก เชน่ พ.ศ. 2519 รฐั บาลเรม่ิ เหน็ ศกั ยภาพและผลประโยชนอ์ นั เกดิ จากความรว่ มมอื ในการรวมกลมุ่ ประเทศ พ.ศ. 2535 รัฐบาลพยายามผลักดันให้ไทยเป็นศูนย์กลางทางการท่องเที่ยวในภูมิภาคนี้ พ.ศ. 2538 ระบุเรื่องความสมดุลระหว่างอุปสงค์กับอุปทานด้านการท่องเที่ยว และเริ่มส่งเสริมอยา่ งจรงิ จงั ใหค้ นไทยทอ่ งเทย่ี วภายในประเทศ พ.ศ. 2546 รัฐบาลผลักดันเมกะโปรเจกต์ที่หนุนเสริมอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทยได้ เช่น • โครงการกรงุ เทพเมืองแฟชัน่ (Bangkok City of Fashion) • โครงการครวั ไทยสคู่ รวั โลก (Kitchen of the World) • โครงการศูนย์กลางทางการแพทย์ (Medical Hub) • โครงการศูนย์กลางทางการบิน (Aviation Hub) • โครงการเมืองหลวงทางการท่องเที่ยวแห่งเอเชีย (Tourism Capital of Asia) หากเมกะโปรเจกตเ์ หล่าน้นั สามารถผลักดันใหเ้ ป็นรปู ธรรมชดั เจน ประเทศไทย จะกลายเปน็ จดุ หมายปลายทางทางการท่องเที่ยวทโ่ี ดดเดน่ มีศกั ยภาพ พ.ศ. 2551 มีการระบุเร่ือง • การควบคุมปริมาณนักท่องเที่ยว • การเพิ่มมูลค่าด้วยเศรษฐกิจสร้างสรรค์ • การระบุ Segmentation ของกลุ่มนักท่องเที่ยว • การชใี้ หเ้ หน็ ถงึ ความสาํ คญั และเรง่ ด่วนของการปรับปรงุ กฎหมายทเ่ี กี่ยวข้อง กบั การท่องเทย่ี วทั้งหมด • การจัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษด้านการท่องเที่ยว 29

2.2 ขบั เคลอ่ื นโดยคณะกรรมการนโยบายการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาติTAT The Journey และกลมุ่ จงั หวดั A Story Based on True Journey คณะกรรมการนโยบายการท่องเท่ยี วแห่งชาติ (ท.ท.ช.) ด้วยเหตทุ อี่ ุตสาหกรรมทอ่ งเที่ยว คือ อุตสาหกรรมท่เี กย่ี วเนอ่ื งกับหนว่ ยงานตา่ ง ๆ มากมาย ดังนั้น การบูรณาการ การประสานงาน การจัดวางงบประมาณ จงึ เปน็ เรอ่ื ง สาํ คญั รปู แบบการขับเคลือ่ นการท่องเทย่ี วของประเทศส่วนใหญ่จะออกแบบในรูป ของการแต่งตั้งคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการ คณะทํางาน เป็นต้น คณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ เป็นคณะกรรมการระดับนโยบาย ทส่ี าํ คญั ทส่ี ดุ แตง่ ตง้ั ในปี พ.ศ. 2551 เปน็ คณะกรรมการทม่ี นี ายกรฐั มนตรเี ป็น ประธาน และมีผู้แทนจากกระทรวงและส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ผู้แทนหน่วยงาน ภาคเอกชน ผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นกรรมการ มีหน้าที่จัดทําแผนพัฒนาการท่องเที่ยว แหง่ ชาติ แผนปฏบิ ตั กิ ารพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว และกองทนุ เพอ่ื สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี ว คณะกรรมการนโยบายการทอ่ งเทย่ี วกลุม่ จังหวัด เนอ่ื งจากแผนพฒั นาการทอ่ งเทย่ี วแหง่ ชาตริ ะบไุ วใ้ น พ.ร.บ. นโยบายการทอ่ งเทย่ี ว แห่งชาติ พ.ศ. 2551 แก้ไขตาม พ.ร.บ. นโยบายการทอ่ งเที่ยวแห่งชาติ พ.ศ. 2562 มาตรา 17 เพื่อประโยชน์ในการรักษาและฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยว หรือการบริหาร พั ฒ น า การ ท่ อ ง เ ท่ีย ว ใ ห้สอดคล้องกับแผนพัฒนาการท่องเ ท่ี ย ว แห่งชาติ คณะกรรมการอาจกาํ หนดให้เขตพื้นที่ใดเป็นเขตพัฒนาการท่องเที่ยว จึงได้มีการ กําหนดให้พื้นที่ท่องเที่ยวเป็นลักษณะกลุ่มจังหวัดเพ่ือให้เกิดการบูรณาการในการ วางแผนและพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว มีการจดั ต้ังคณะกรรมการนโยบายการท่องเทีย่ ว กลุ่มจังหวัดและทาํ งานสอดคล้องกับนโยบาย ท.ท.ช. และคณะกรรมการนโยบาย ท่องเที่ยวจังหวัด 30

2.3 ขบั เคลอ่ื นโดย ททท. ัขบเค ืล่อน 02 ททท. ในฐานะกองกาํ ลังผลกั ดันงานดา้ นการส่งเสรมิ การตลาด ททท. เปน็ องคก์ รทม่ี ภี ารกจิ หลกั เกย่ี วกบั การสง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วและอตุ สาหกรรม ท่องเท่ยี วตลอดจนการประกอบอาชีพของคนไทยในอุตสาหกรรมท่องเท่ียว ร ว ม ท้ั ง เ ผ ย แ พ ร่ แ ล ะ ป ร ะ ช า สั ม พั น ธ์ เ พื่ อ ชั ก จู ง ใ ห้ เ กิ ด ก า ร เ ดิ น ท า ง ท่ อ ง เ ท่ี ย ว ปจั จุบนั มกี ารจัดแบง่ โครงสร้างองค์กร โดยแบ่งตามภาระงานออกเปน็ 8 ดา้ น 1. ดา้ นนโยบายและแผน 2. ดา้ นสอ่ื สารการตลาด 3. ดา้ นสนิ คา้ และธรุ กจิ ทอ่ งเทย่ี ว 4. ดา้ นตลาดในประเทศ 5. ดา้ นตลาดเอเชยี และแปซฟิ กิ ใต้ 6. ดา้ นตลาดยโุ รป แอฟรกิ า ตะวนั ออกกลาง และอเมรกิ า 7. ดา้ นดจิ ทิ ลั วจิ ยั และพฒั นา 8. ดา้ นบรหิ าร (หมายเหตุ ในปี พ.ศ. 2562 จากข้อมูลในรายงานประจาํ ปี พ.ศ. 2560 ของ ททท. ในสว่ นของอตั รากําลงั จาํ แนก ททท. ปรับปรุงโครงสร้างองค์กร ตามด้าน ระบวุ า่ ททท. มบี คุ ลากรปฏบิ ตั งิ าน จาํ นวน 1,017 คน รอ้ ยละ 31.76 สงั กดั หนว่ ยงานดา้ นตลาดในประเทศ รอ้ ยละ 19.47 สงั กดั หนว่ ยงานดา้ นบรหิ าร รอ้ ยละ 11.90 โดยเพิ่มหนว่ ยงานด้านดิจิทลั สงั กัดหน่วยงานดา้ นสื่อสารการตลาด รอ้ ยละ 10.62 สงั กัดหนว่ ยงานดา้ นนโยบาย วจิ ยั และพฒั นา โดยเกลย่ี อัตรา และแผน รอ้ ยละ 9.64 สงั กดั หนว่ ยงานดา้ นสนิ คา้ และธรุ กจิ ทอ่ งเทย่ี ว ร้อยละ 7.74 สงั กดั หน่วยงานดา้ นตลาดเอเชยี และแปซฟิ กิ ใต้ รอ้ ยละ 5.51 สังกดั หนว่ ยงาน กาํ ลังภายในองคก์ ร) ด้านตลาดยุโรป แอฟริกา ตะวันออกกลาง และอเมริกา และร้อยละ 3.63 สังกัด หน่วยงานผวู้ า่ การ ตวั อยา่ งการดาํ เนนิ งานของ ททท. อนสุ าร อ.ส.ท. คอื นติ ยสารทม่ี รี ปู แบบเปน็ Tourism Magazine รายเดอื นฉบบั แรกในประเทศไทย เผยแพรใ่ นปี พ.ศ. 2503 จนถงึ ปจั จบุ นั เนอ้ื หาในนติ ยสารสว่ นใหญม่ งุ่ เนน้ เกย่ี วกบั การประชาสัมพันธ์แหล่งท่องเที่ยวในประเทศไทย รวมถึงที่พัก ร้านอาหาร รา้ นคา้ ของที่ระลึก ในภูมภิ าคต่าง ๆ ของประเทศ จุดเดน่ ของอนสุ าร อ.ส.ท. คือ ภาพถ่ายทีส่ วยงามและขอ้ มูลท่ีครบถว้ นเจาะลกึ (หมายเหตุ ในปี พ.ศ. 2523 อนสุ าร อ.ส.ท. ในชว่ งแรกเนน้ การเผยแพรค่ วามรแู้ ละขอ้ มลู การทอ่ งเทย่ี ว ราคาถกู กวา่ หนงั สอื สารคดีทอ่ งเท่ยี วของโลก คอื วารสารทว่ั ไป เขา้ ถงึ งา่ ย โดยเฉพาะนกั เรยี นและเยาวชน ตอ่ มาเผยแพรใ่ นรปู แบบตา่ ง ๆ Lonely Planet เผยแพรข่ อ้ มลู เก่ียวกับ ทง้ั ในลกั ษณะสอ่ื สง่ิ พมิ พแ์ ละสอ่ื ออนไลน์ ผอู้ า่ นสามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู ไดใ้ นทกุ ชอ่ งทาง นอกจากนี้แล้ว อนุสาร อ.ส.ท. ยังได้จัดกิจกรรมพิเศษเป็นระยะ เช่น การอบรม แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วในประเทศไทย เกย่ี วกบั ถา่ ยภาพ การอบรมเกี่ยวกับการเขียนสารคดีท่องเที่ยว เป็นต้น เป็นคร้งั แรก) 31

TAT The Journey ปีท่องเท่ยี วไทย (Visit Thailand Year)A Story Based on True Journey ททท. ขับเคลื่อนการส่งเสริมการท่องเที่ยวไทยผ่านแคมเปญ “ปีท่องเที่ยวไทย” (Visit Thailand Year) 2 ครั้ง ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2523 ครั้งที่ 2 ปี พ.ศ. 2530 โดยในปี 2530 เป็นการประกาศปีท่องเที่ยวไทยเพื่อเฉลิมฉลองเนื่องในโอกาส เฉลมิ พระชนมพรรษา 5 รอบของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมิพล อดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ถอื เปน็ การทาํ การตลาดทป่ี ระสบความสาํ เรจ็ มาก ครง้ั หนง่ึ ของไทย ตอ่ มาหลายประเทศไดใ้ ชเ้ ปน็ กรณศี กึ ษา และดาํ เนนิ การในลกั ษณะ คล้ายกัน เชน่ Visit Laos Year/Visit Myanmar Year Amazing Thailand/Unseen Thailand และ Mascot น้องสขุ ใจ แคมเปญการตลาด Amazing Thailand เกิดข้นึ ครง้ั แรกในปี พ.ศ. 2541-2542 เพอ่ื ส่งเสรมิ การทอ่ งเทยี่ วตลาดตา่ งประเทศ และเพื่อเฉลมิ ฉลองเนอ่ื งในโอกาสเฉลิม พระชนมพรรษา 6 รอบของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหาราช บรมนาถบพิตร ในข้นั แรกของการเตรยี มการมุ่งหวังใหเ้ ป็นเครอื่ งมอื ในการส่งเสริมการตลาดดังที่เคยประสบความสําเร็จใน Visit Thailand Year แตเ่ มอ่ื เกิดวิกฤตทางการเงินในเอเชีย พ.ศ. 2540 หรือ “วิกฤตต้มยํากุ้ง” ซึ่งกระทบ หลายประเทศในเอเชยี ดงั นน้ั จงึ ปรบั แผน Amazing Thailand ใหก้ ลายเปน็ เครอ่ื งมอื แกว้ กิ ฤตทอ่ งเทย่ี ว ประเทศไทยจงึ เปน็ ประเทศเดยี วในภมู ภิ าคทย่ี งั คงรกั ษาจาํ นวน นกั ท่องเที่ยวให้คงตวั ในปี พ.ศ. 2541 และมีอตั ราเพิม่ ข้นึ ในปีถัดไป แคมเปญ Amazing Thailand ใชต้ ่อเน่ืองมาถงึ ปี พ.ศ. 2547 โดยในปี พ.ศ. 2548 เปลย่ี นไปใชแ้ คมเปญ Thailand: Happiness on Earth ในปี พ.ศ. 2549 เปลย่ี นไปใช้ แคมเปญ Thailand Grand Invitation เพือ่ เฉลมิ ฉลองในโอกาสพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร ครองราชยเ์ ปน็ ปที ่ี60 จากนน้ั ในปี พ.ศ. 2550 ถงึ ปจั จบุ นั กลบั มาใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand เหมอื นเดมิ ปี พ.ศ. 2546 ททท. นาํ เสนอแคมเปญกระตนุ้ การเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วในประเทศ คอื Unseen Thailand รวมทง้ั โครงการอน่ื ๆ เชน่ “เทย่ี วทว่ั ไทย ไปไดท้ กุ เดอื น” กอ่ ใหเ้ กดิ กระแสคนไทยเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วภายในประเทศเพม่ิ ขน้ึ อยา่ งมาก ในปี พ.ศ. 2547 ททท. สรา้ ง “นอ้ งสขุ ใจ” ใหเ้ ปน็ ตวั แทนการเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี ว พรอ้ ม ๆ กับการนําเสนอแคมเปญ “เที่ยวที่ไหน ไม่สุขใจเท่าบ้านเรา” “วันเดียวเที่ยวสนุก” “วันธรรมดาทไ่ี มธ่ รรมดา” และแคมเปญสง่ เสรมิ ให้คนไทยเท่ยี วภูเก็ตเพือ่ แก้วิกฤต สนึ ามิ “สนกุ ทง้ั เกาะ ลดทง้ั เมอื ง” 32

การฟ้นื ฟูงานเทศกาล และการสรา้ งสรรค์กจิ กรรมรว่ มสมยั ัขบเค ืล่อน 02 การฟ้ืนฟูงานเทศกาลประเพณีเป็นกิจกรรมการตลาดท่ีดําเนินการเพ่ือการอนุรักษ์ และดาํ รงอยขู่ องเอกลกั ษณค์ วามเปน็ ไทย ในปจั จบุ นั งานเทศกาลทไ่ี ดร้ บั ความสนใจ จากนกั ทอ่ งเทย่ี วทว่ั โลก คอื งานเทศกาลสงกรานต์ ปใี หมไ่ ทย และงานลอยกระทง สว่ นงานเทศกาลประเพณอี น่ื ๆ ทเ่ี ผยแพร่ ประชาสมั พนั ธ์ และไดร้ บั ความสนใจ เชน่ งานแหเ่ ทยี นพรรษา งานผตี าโขน เทศกาลกนิ เจ งานตรษุ จนี เปน็ ตน้ สาํ หรบั การสร้างสรรคก์ ิจกรรมร่วมสมยั เช่น เทศกาลภาพยนตร์ ดนตรี กฬี า ศิลปะ อาหาร รวมถงึ การขน้ึ ปใี หมแ่ บบสากล หรอื กจิ กรรม Countdown เรม่ิ เกดิ ขน้ึ ครง้ั แรก ในปี พ.ศ. 2542 เพอ่ื ตอ้ นรบั การเขา้ สปู่ ี ค.ศ. 2000 งานเทศกาลดนตรพี ทั ยามวิ สคิ เฟสตวิ ัล เกดิ ขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2543 เทศกาลภาพยนตรน์ านาชาตกิ รงุ เทพฯ เกดิ ขนึ้ ในปี พ.ศ. 2546 เทคโนโลยสี ารสนเทศ เทคโนโลยีเสมือนจริง เครือ่ งมอื ทางการตลาดทีเ่ กยี่ วกับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี เช่น Website หรือ สื่อสงั คมออนไลน์ (Social Media) เช่น Facebook หรอื Instagram ล้วนเปน็ เคร่ืองมอื ทางการตลาดทส่ี ง่ เสรมิ การเดนิ ทางทอ่ งเทย่ี วในรปู แบบใหม่ รวมถงึ การสรา้ งสรรค์ อุปกรณ์สง่ เสรมิ การทอ่ งเที่ยวแบบ “ความจริงเสมือน” หรอื Virtual Reality (VR) Augmented Reality (AR) พ.ศ. 2553-2555 ททท. ขบั เคลอ่ื นการทอ่ งเทย่ี วดว้ ยนโยบาย Digital Marketing และ Emotional Marketing ผสานการปรบั ใชแ้ นวคดิ เศรษฐกจิ สรา้ งสรรคเ์ พอ่ื สรา้ ง ความยง่ั ยืนในแงม่ ลู คา่ และคุณค่า แนวปฏิบตั ทิ ่ีใชใ้ นช่วงนัน้ คือ DISCO: I = Image Building S = Sustainable D = Digital C = Crisis Management O = Organisation Development การขับเคล่ือนอุตสาหกรรมท่องเท่ียวด้วยเคร่ืองมือทางการตลาดผ่านเทคโนโลยี สารสนเทศของ ททท. ดาํ เนนิ การอยา่ งตอ่ เนอ่ื งและจรงิ จงั เนอ่ื งจากระบบเศรษฐกจิ ได้เปลี่ยนและปรับตัวอย่างรวดเร็ว ททท. จึงได้ปรับโครงสร้างองค์กรให้ทันสมัย โดยขยายงานดา้ นดจิ ทิ ลั วจิ ยั และพฒั นา อยา่ งเตม็ รปู แบบ 33

2.4 ความผดิ พลาดและบทเรยี นจากการขบั เคลอ่ื นTAT The Journey การขบั เคล่ือนการท่องเท่ยี วในยุคแรก คือปี พ.ศ. 2503A Story Based on True Journey มีนักท่องเที่ยวต่างชาติ 81,340 คน วัตถุประสงค์ในยุคนั้น คือ ให้หน่วยงานรัฐและ ธุรกิจรู้จักการท่องเที่ยว กิจกรรมต่าง ๆ จึงเน้นเรื่องการเผยแพร่ประชาสมั พนั ธ์ ผลจากการทาํ งานทาํ ใหจ้ าํ นวนนกั ทอ่ งเทย่ี วเพม่ิ ขน้ึ โดยเฉพาะนกั ทอ่ งเทย่ี วตา่ งชาติ เพิ่มเป็น 1 ล้านคน ในปี พ.ศ. 2516 และเพิ่มเป็น 10 ล้านคน ในปี พ.ศ. 2544 เพม่ิ เปน็ 20 ลา้ นคน ในปี พ.ศ. 2555 และ 30 ลา้ นคน ในปี พ.ศ. 2558 จากการเพมิ่ ขึ้นของจาํ นวนนกั ท่องเทย่ี วชาวตา่ งชาติ สง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หาดา้ นการจดั การพน้ื ทท่ี อ่ งเทย่ี วโดยเฉพาะพน้ื ทท่ี อ่ งเทย่ี วยอดนยิ ม เกดิ การกระจกุ ตวั ของนกั ทอ่ งเทย่ี ว เกดิ ปญั หาสง่ิ แวดลอ้ ม ประเด็นที่กลา่ วถงึ เหลา่ น้ี ลว้ นมีการวางแผนเตรยี มรบั มอื ไวแ้ ล้วตามท่ีปรากฏในเอกสารตา่ ง ๆ ทง้ั แผนพฒั นา การทอ่ งเทยี่ ว แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ นโยบายรัฐบาล แตข่ อ้ ผิ ด พ ล า ด ท้ั ง ป ว ง เ กิ ด จ า ก ไ ม่ มี ก า ร อุ ด ห นุ น ง บ ป ร ะ ม า ณ ก า ร อ นุ รั ก ษ์ ฟ้ื น ฟู แ ล ะ พัฒนาทางกายภาพของแหล่งท่องเที่ยว ไม่มีการกําหนดตัวชี้วัดที่ชัดเจน ไมม่ กี าร ให้ความสําคัญกับแผนอย่างจริงจัง และไม่สร้างกลไกการบูรณาการประสานงาน ที่มีประสิทธิภาพ การทาํ งานของแตล่ ะหนว่ ยงานทม่ี งุ่ เนน้ เปา้ หมายระยะสน้ั ตามภารกจิ ของหนว่ ยงาน หรอื Immediate Goal ล้วนก่อให้เกิดปัญหาระยะยาวและผลกระทบในวงกว้าง ดังนั้น ในหลักการจึงควร ใหค้ วามสาํ คญั กบั การบรู ณาการในภาพรวม เพอ่ื เปา้ หมายสงู สดุ หรอื Ultimate Goal ซึ่งจะสร้างความมั่นใจในการพัฒนาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน 34

35 ขบั เคลื่อน 02

TAT The Journey 2520 A Story Based on True Journey Timeline 2504 งานมหกรรมไมด้ อกไม้ประดับ งานกจิ กรรม ร่วมกับจังหวดั เชียงใหม่ เทศกาล งานแสดงช้างสรุ ินทร์ จดั งานลอยกระทง เผาเทยี น ประเพณี รว่ มกบั การรถไฟ เลน่ ไฟ รว่ มกบั จงั หวดั สโุ ขทยั แห่งประเทศไทย 2522 2500 2510 จัดคาราวานสิงคโปร–์ พทั ยา Timeline 2505 ร่วมกับยานยนต์สงิ คโปร์ งานการอนรุ กั ษ์ และวชิ าการ เจ้าภาพจดั ประชมุ 2523 สมชั ชาสหพนั ธ์องคก์ าร ประกาศปที ่องเทย่ี วไทย ส่งเสริมการท่องเท่ียว คร้งั ที่ 1 (Visit Thailand Year) จัดเทศกาลเท่ียวเมอื งไทย (International Union of และเสริมสรา้ งเอกลกั ษณ์ไทย Official Travel Organisations: ที่สวนอัมพร IUOTO) ต่อมาองค์กรนี้ คือ 2526 องคก์ ารทอ่ งเที่ยวโลก จัดมหกรรมว่าวไทย แหง่ สหประชาชาติ (UNWTO) 2520 2506 2523 จดั สมั มนาเรอื่ งการทอ่ งเท่ยี ว ครงั้ แรก “การเดินทางและ จดั หนว่ ยเคลอื่ นทีเ่ ผยแพร่ การท่องเทีย่ ว” ความรู้ดา้ นการทอ่ งเที่ยว และรกั ษาทรัพยากร 2527 จัดทําโครงการส่งเสริม มาตรฐานภัตตาคาร ร้านอาหาร สําหรับ นักท่องเที่ยว 36

2530 2542 2551 ัขบเค ืล่อน 02 2552 กจิ กรรม Countdown ครง้ั แรก 2553 2543 ประกาศปที ่องเท่ยี วอีสาน (Visit Isan Year) จดั เทศกาลดนตรพี ัทยามวิ สิค เฟสติวัล จงั หวดั ชลบุรี 2557 2545 โครงการ 12 เมอื ง ต้องห้าม...พลาด จดั ทาํ โครงการ Thailand Grand Sale 2558 2546 จดั เทศกาลภาพยนตร์ นานาชาตกิ รุงเทพฯ (Bangkok International Film Festival) ประกาศปีท่องเที่ยวไทย 2547 โครงการ 12 เมือง 2560 ครั้งที่ 2 (Visit Thailand ตอ้ งห้าม...พลาด พลัส Year 1987) โครงการ “วนั ธรรมดา The Link นาํ เสนอจุดแข็ง ทไ่ี มธ่ รรมดา” 2559 ทอ่ งเที่ยวชุมชน 2531 เชอ่ื มโยงสู่นานาชาติ 2549 โครงการ “เขาเล่าวา่ ...” ประกาศปีศิลปหัตถกรรม สง่ เสริมท่องเท่ยี วเมอื งรอง งานมหกรรมพืชสวนโลก 55 เมอื ง ทจ่ี ังหวดั เชียงใหม่ 2530 2540 2550 2560 2533 2540 2551 2560 จัดทําโครงการอบรมผู้นํา ตง้ั กองอนรุ กั ษ์ จดั สมั มนา ผลกระทบโลกรอ้ น โครงการ A’Maze ส่งเสริม เยาวชนเพื่ออนุรักษ์ พรอ้ มนาํ เสนอคาํ ขวญั ตอ่ การทอ่ งเทย่ี ว การทอ่ งเท่ียวเชิงเกษตร พิทักษ์ท่องเที่ยวไทย “พฒั นาคอู่ นรุ กั ษ์ ในกลมุ่ ครอบครวั รุ่นใหม่ พทิ กั ษท์ อ่ งเทย่ี วไทย” 2553 2535 2541 เสนอแนวคดิ การประชาสมั พนั ธ์ กอ่ ตง้ั มลู นธิ พิ ทิ กั ษส์ ง่ิ แวดลอ้ ม “เทย่ี วหวั ใจใหม่ เมอื งไทยยง่ั ยนื ” และการทอ่ งเทย่ี ว ตอ่ มา ตง้ั มลู นธิ ใิ บไมเ้ ขยี ว ในปี พ.ศ. 2563 เปลย่ี นชอ่ื เปน็ ประกาศใชน้ โยบายการทอ่ งเทย่ี ว 2559 มลู นธิ เิ พอ่ื การทอ่ งเทย่ี ว เชิงนเิ วศแห่งชาติ อยา่ งย่ังยืน โครงการรณรงคป์ ญั หาขยะ 2542 Trash Hero, Thailand 2537 จัดทําจดหมายข่าวเครอื ข่าย โครงการ Village to the World จดั ต้ังคณะกรรมการ การทอ่ งเท่ียวเชิงนิเวศ ปฏบิ ตั กิ ารเพม่ิ มลู คา่ และยกระดบั การท่องเทย่ี วเชิงนิเวศ (Ecotourism Newsletter) การทอ่ งเทย่ี วชมุ ชน (Ecotourism) 2543 โครงการรณรงคก์ ารใชท้ รพั ยากร 2539 หมนุ เวียน Upcycling นําเสนอแนวคดิ และหลกั การ the Oceans, Thailand ผลกั ดนั โครงการมอบรางวลั เกย่ี วกบั การพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วไทย รปู แบบ Homestay (Thailand Tourism Awards) หรอื รางวลั กนิ รี 37

2503 2518 จัดทําสารคดีท่องเที่ยวเรื่องแรก Destination Thailand Timeline จัดทําอนุสาร อ.ส.ท. การสอ่ื สารและ ฉบับปฐมฤกษ์ ประชาสมั พนั ธ์ 38 2500 2510 2520

2540 2550 ัขบเค ืล่อน 02 ประชาสัมพันธ์ นําแคมเปญ Amazing Thailand Exotic Thailand กลบั มาใช้ใหมแ่ ละนาํ เสนอ แคมเปญสําหรับตลาดในประเทศ 2541 คือ เกบ็ เมอื งไทยใหส้ วยงาม เริ่มใช้แคมเปญ 2552 Amazing Thailand 2541-2542 นําเสนอแคมเปญ “เที่ยวไทยครึกครื้น 2543 เศรษฐกิจไทยคึกคัก” 2553 ใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand: Always Amazes You ใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand ใชแ้ คมเปญ 2000: Enchantment for “เที่ยวหัวใจใหม่ เมืองไทยยั่งยืน” the Next Thousand Years 2555 2546 นําเสนอแคมเปญ Miracle Year of Amazing Thailand ใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand: Experience Variety 2556 สําหรับตลาดในประเทศ ใช้แคมเปญ Unseen Thailand ใชแ้ คมเปญ หลงรกั ประเทศไทย 2547 2557 ใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand: Unseen Treasures ใชแ้ คมเปญ Amazing Thailand: It Begins with the People 2560 และนาํ เสนอมาสคอต นอ้ งสขุ ใจ 2558 นําเสนอแคมเปญ 2548 ประกาศปีท่องเที่ยววิถีไทย Amazing Thailand: Open to the New Shades เปลี่ยนแคมเปญจาก Amazing 2559 และท่องเท่ียววิถไี ทย Thailand เป็น Thailand: เก๋ไก๋ สไตล์ลึกซึ้ง Happiness on Earth 2561 2549 เปลย่ี นโลโก้ Amazing Thailand Amazing ไทยเท่ และนําเสนอสโลแกน เปลย่ี นแคมเปญจาก Thailand: ท่องเที่ยววิถีไทย เก๋ไก๋ Happiness on Earth เป็น ไม่เหมือนใคร Thailand Grand Invitation 2530 2540 2550 2560 39

A Story Based on True Journey03TAT The Journey 40

เตอื นภยั วกิ ฤต ัขบเค ืล่อน 03 ภาวะวกิ ฤตหมายความถงึ สถานการณท์ อี่ ยใู่ นขน้ั เปน็ อนั ตรายรา้ ยแรงสง่ ผลตอ่ ชวี ติ และทรพั ยส์ ินในวงกว้าง แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คอื วกิ ฤตเศรษฐกจิ เชน่ วกิ ฤตราคาน้ํามนั ปี พ.ศ. 2513 และ 2519 วิกฤตเศรษฐกจิ ตกตาํ่ ท่ัวโลก ปี พ.ศ. 2526 วกิ ฤตเศรษฐกิจเอเชยี ปี พ.ศ. 2540 วิกฤตสถาบันการเงนิ ใน สหรฐั อเมรกิ า หรอื วกิ ฤต Lehman Brothers ปี พ.ศ. 2551 และ วกิ ฤตหนส้ี าธารณะยโุ รป หรอื วิกฤตยโู รโซน ประมาณปี พ.ศ. 2552 วิกฤตการเมืองการก่อการร้าย เช่น สงครามอา่ วเปอรเ์ ซยี (Gulf War) ปี พ.ศ. 2534 เหตุการณ์วินาศกรรม 11 กันยายน หรอื เหตกุ ารณ์ 9/11 ปี พ.ศ. 2544 เหตกุ ารณ์ วินาศกรรมเกาะบาหลี Bali Bomb ปี พ.ศ. 2545 สําหรับเหตุการณ์ความไม่สงบ ทางการเมอื งและการกอ่ การรา้ ยในประเทศไทย ซง่ึ มรี ะดบั ความรนุ แรงไมม่ าก แตส่ ง่ ผล ต่อภาพลักษณ์ของประเทศ เช่น ปี พ.ศ. 2551 เหตุการณ์ปิดสนามบินนานาชาติ ดอนเมอื งและสวุ รรณภมู /ิ ยดึ ทาํ เนยี บรฐั บาล ปี พ.ศ. 2553 เหตกุ ารณช์ มุ นมุ ทางการเมอื ง ในกรงุ เทพฯ ปี พ.ศ. 2558 เกดิ เหตรุ ะเบิดทีศ่ าลพระพรหมเอราวัณ วกิ ฤตโรคระบาดและโรคอบุ ตั ใิ หม่ เชน่ การแพรร่ ะบาดของโรคซารส์ ในเอเชยี (SARS) ปี พ.ศ. 2546 การระบาดของไข้หวัดนก (Bird Flu) ในเอเชีย ปี พ.ศ. 2547 และโรค COVID-19 ในสาธารณรัฐประชาชนจีนและอกี หลายประเทศเปน็ บริเวณกว้าง ปี พ.ศ. 2563 วิกฤตพบิ ตั ิภยั ธรรมชาติ เชน่ เหตกุ ารณส์ นึ ามทิ ป่ี ระเทศไทย ปี พ.ศ. 2547 แผน่ ดนิ ไหว ทีเ่ ฮติ ปี พ.ศ. 2553 เปน็ ตน้ 4411

TAT The Journey 3.1 วกิ ฤตทส่ี ง่ ผลตอ่ อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วไทย ตลอด 60 ปที ผ่ี า่ นมา อตุ สาหกรรมทอ่ งเทย่ี วไทยเผชญิ วกิ ฤตมาเปน็ ระยะ ทง้ั วกิ ฤตท่ี เกดิ ขน้ึ จากตา่ งประเทศและวกิ ฤตทเ่ี กดิ ขน้ึ ในประเทศ ทง้ั วกิ ฤตการเมอื ง การกอ่ การรา้ ย วิกฤตพิบัติภัยธรรมชาติ วิกฤตเศรษฐกิจ และวิกฤตโรคระบาด โรคอุบัติใหม่ จากการติดตามวิกฤตที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ผ่านมา กับผลกระทบทางลบที่ส่งผล ให้จํานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทยลดลง พบว่ามี นกั ทอ่ งเทยี่ วชาวตา่ งชาตลิ ดลงเพยี ง 7 ครง้ั ดงั รายละเอียด -1.15% 2548 ประเทศไทย A Story Based on True Journey -1.24%2526 ประสบภัยพบิ ตั สิ นึ ามิ ปลายปี พ.ศ. 2547 สถานการณเ์ ศรษฐกจิ ¥ตกตาํ่ ทว่ั โลก (World $ €Economic Recession) -4.00% -2.98% 2534 2552 เกดิ สงครามอา่ วเปอรเ์ ซยี เกดิ จากวกิ ฤตเศรษฐกจิ ตกตาํ่ ทว่ั โลกและเกดิ ความไมส่ งบทางการเมอื ง ภายในประเทศ -6.54% -6.92% 2557 วกิ ฤตการเมอื งภายในประเทศ 2519 วกิ ฤตราคานาํ้ มนั โลก -7.36% และเหตกุ ารณค์ วามไมส่ งบ ทางการเมอื งภายในประเทศ 2546 เกิดการระบาดของโรค SARS (Severe Acute Respiratory: SARS) 42

เมื่อพิจารณาวิกฤตต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นและส่งผลต่อการลดลงของจํานวนนักท่องเที่ยว เ ืตอน ัภย ิวกฤต 03 มีข้อสังเกต ดังนี้ วกิ ฤตทเ่ี กดิ จากปจั จยั ตา่ งประเทศ ไมว่ า่ จะเปน็ วกิ ฤตราคานาํ้ มนั โลก เศรษฐกจิ ตกตาํ่ ทว่ั โลก หรอื วกิ ฤตการเมอื ง การกอ่ การรา้ ย หรอื วกิ ฤตโรคระบาดตา่ ง ๆ ลว้ นเปน็ เรอ่ื ง ทน่ี อกเหนอื จากการควบคุมของรฐั บาล ดังนนั้ วธิ ีการรบั มือกับวิกฤตลกั ษณะน้คี อื การสง่ เสรมิ การท่องเทย่ี วในประเทศและการสือ่ สารท่ีมปี ระสิทธิภาพ วกิ ฤตรา้ ยแรงมากในระดบั โลกหลายวกิ ฤตกลบั ไมส่ ง่ ผลตอ่ การลดลงของนกั ทอ่ งเทย่ี ว ประเทศไทย เชน่ วิกฤตเศรษฐกิจเอเชีย (Asia Economic Crisis) ในปี พ.ศ. 2540 เหตกุ ารณ์ 9/11 ทส่ี หรฐั อเมรกิ า ในปี พ.ศ. 2544 หรอื การระบาดของโรคไขห้ วดั นก ในปี พ.ศ. 2547 วกิ ฤตโรคระบาด โรคอบุ ตั ใิ หม่ ในชว่ งปลายปี พ.ศ. 2562 เกดิ การแพรร่ ะบาดของ โคโรนาไวรสั สายพนั ธใ์ุ หม่ องคก์ ารอนามยั โลก (World Health Organization: WHO) ประกาศตง้ั ชอ่ื อยา่ งเปน็ ทางการวา่ COVID-19 ซง่ึ ยอ่ มาจาก Coronavirus Disease 2019 และ WHO ย้ําเตือนให้ทั่วโลกพิจารณาหาแนวทางในการป้องกันการแพร่ระบาด เนื่องจาก COVID-19 กําลังส่งผลกระทบร้ายแรงต่อเศรษฐกิจและสังคม มากกว่า การก่อการร้าย วกิ ฤตฝนุ่ PM 2.5 ทเ่ี กดิ ขน้ึ ในประเทศไทย ทง้ั ทจ่ี งั หวดั เชยี งใหมแ่ ละกรงุ เทพมหานคร ในปีพ.ศ.2562สง่ ผลให้พน้ื ท่ี2แหง่ ในประเทศไทยคอื เชยี งใหมแ่ ละกรงุ เทพมหานคร ตดิ อนั ดบั เมอื งทม่ี ปี ญั หาฝนุ่ ควนั เปน็ อนั ดบั หนง่ึ ของโลก ในช่วงตั้งแต่ปี พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา ประเทศไทยเกิดปัญหาการเมืองภายใน ประเทศ ทําให้เกิดการเผชิญหน้าระหว่างคนไทยที่มีความคิดเห็นทางการเมือง ที่แตกต่างกัน เกิดเหตุการณ์ความรุนแรง ความสูญเสียชีวิต และภาพลักษณ์เรื่อง ความไม่ปลอดภัยของประเทศ ส่งผลให้ปี พ.ศ. 2552 และปี พ.ศ. 2557 จาํ นวน นกั ทอ่ งเทย่ี วชาวตา่ งชาตทิ ม่ี าทอ่ งเทย่ี วในประเทศจงึ ลดลง การรบั มอื กบั ปญั หาใน ลกั ษณะนี้ คือการฟนื้ ฟภู าพลักษณข์ องประเทศใหก้ ลับคืนมา 43

TAT The Journey 3.2 การรบั มอื วกิ ฤต A Story Based on True Journey พ.ศ. 2550 ททท. จดั ต้งั ศูนย์ปฏิบตั กิ ารวางแผนการท่องเที่ยวและ ศูนย์ปฏิบัตกิ ารในภาวะวิกฤต (ศวก.) ศนู ย์ฯ นจ้ี ะทาํ งานเนน้ ในประเดน็ เรอ่ื งการสอ่ื สารในภาวะวกิ ฤต โดยรว่ มมอื กบั หนว่ ยงาน ทง้ั ภาครฐั และเอกชนทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั วกิ ฤตแตล่ ะประเภททเ่ี กดิ ขน้ึ ในชว่ งนน้ั ๆ โดยการ วางแผนดาํ เนินการจะแบง่ ออกเป็น 3 ชว่ งเวลา คือ ชว่ งก่อนเกิดวกิ ฤต ระหว่างวกิ ฤต และหลงั วกิ ฤต การดําเนินการในช่วงหลังวิกฤต นักท่องเทย่ี วชาวตา่ งชาตเิ ดินทางท่องเท่ยี วในประเทศไทยลดลง เช่น วิกฤตนาํ้ มัน ขน้ึ ราคา ปี พ.ศ. 2523 ภาวะเศรษฐกจิ ตกตาํ่ ทว่ั โลก ปี พ.ศ. 2526 วกิ ฤตสงคราม อา่ วเปอรเ์ ซยี ปี พ.ศ. 2534 และพฤษภาทมฬิ ปี พ.ศ. 2535 ททท. จงึ ใช้แคมเปญ “The World Our Guest” เชิญชวนใหน้ กั ทอ่ งเทีย่ วตา่ งชาตเิ ดินทางเขา้ มาทอ่ งเทย่ี ว ในช่วงที่เกิดปัญหาการเมืองภายในประเทศ เกิดปัญหาเกี่ยวกับภาพลักษณ์ด้าน ความปลอดภยั ททท. เชญิ สอ่ื มวลชนทว่ั โลกมาไทยเพอ่ื ยนื ยนั วา่ ประเทศไทยปลอดภยั 3.3 วกิ ฤตทค่ี าดวา่ จะตอ้ งเผชญิ ในอนาคต 44 จากรายงานของ World Economic Forum: WEF ระบวุ า่ วกิ ฤตทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต ประกอบดว้ ย 1. หนส้ี นิ ลน้ โลก และจะมอี ตั ราสงู มากเปน็ ประวตั กิ ารณ์ 2. ปญั หาความผนั ผวนจากตลาดเกดิ ใหม่ 3. สงครามการคา้ ระหวา่ งจนี กบั สหรฐั อเมรกิ า 4. วกิ ฤตการเงนิ ของภาคธนาคาร 5. การโจมตที างไซเบอร์ นอกจาก World Economic Forum แลว้ สาํ นกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คม แหง่ ชาติ(สศช.)เตอื นใหต้ ง้ั รบั สถานการณเ์ ศรษฐกจิ โลกถดถอยสง่ สญั ญาณขาลงและ ความเสี่ยงจากเศรษฐกิจยูโรโซน ที่มีปัญหาเกือบทุกประเทศ ทั้งฝรั่งเศส อิตาลี และเยอรมนี วิกฤตที่ สศช. ให้ความสนใจอีกวิกฤตหนึ่ง คือเศรษฐกิจสหรัฐอเมริกา

ศ. ดร. สุรชาติ บํารงุ สุข คาดการณส์ ถานการณ์โลกท่ีประเทศไทยตอ้ งเตรียมรบั มือ เ ืตอน ัภย ิวกฤต 03 รวมทง้ั ปญั หาความมน่ั คงภายในประเทศ ประเดน็ ทน่ี า่ สนใจในประเดน็ เรอ่ื งวกิ ฤตโลก คอื ปญั หาความมน่ั คงทางการเมอื งระหวา่ งประเทศ (International Security) ทม่ี จี นี เปน็ มหาอาํ นาจใหม่ และสหรฐั อเมรกิ าคอื มหาอาํ นาจเกา่ ปัญหาความมั่นคงทางเศรษฐกิจ (Economic Security) เป็นการต่อสู้ที่เรียกว่า สงครามการคา้ คขู่ นานกบั สงครามการเงนิ จากสถานการณเ์ ชน่ น้ี จงึ มคี วามเปน็ ไปไดว้ า่ เศรษฐกจิ โลกอาจอยใู่ นภาวะถดถอย ปัญหาความมั่นคงด้านพลังงาน (Energy Security) เป็นความขัดแย้งระหว่าง สหรฐั อเมริกากบั อิหรา่ น ทจ่ี ะนําไปสู่ปัญหาในช่องแคบฮอรม์ ซุ (Strait of Hormuz) ซึ่งเป็นช่องแคบที่มีความสําคัญทางยุทธศาสตร์ที่ตั้งอยู่ระหว่างอ่าวโอมาน ทางตะวนั ออกเฉยี งใต้ และอ่าวเปอรเ์ ซยี ทางตะวนั ตกเฉียงใต้ ซง่ึ เป็นเส้นทางหลกั ของการขนส่งพลังงานของโลก ปัญหาความมั่นคงภายใน (Internal Security) โดยเฉพาะปัญหาในพน้ื ท่ี 3 จังหวดั ชายแดนภาคใต้ ปญั หาความมั่นคงของเมอื งและการก่อการร้ายในเมือง (Urban Terrorism) การเตรยี มเมืองเพอื่ รองรบั กบั ความรุนแรง การกอ่ การรา้ ยถอื ว่าเปน็ โจทย์ใหม่ ทส่ี าํ คญั มาก ปัญหาความมั่นคงทางการเมือง (Political Security) ถ้าหากรัฐบาลแก้ปัญหา ความมน่ั คงทางการเมอื งไมไ่ ด้ จะกอ่ ใหเ้ กดิ ปญั หาเรอ่ื งเสถยี รภาพ ปัญหาการเปลยี่ นแปลงของสภาวะอากาศ และความมั่นคง ปญั หาความมั่นคงเรอื่ งน้ํา ครอบคลมุ ตง้ั แตป่ ญั หาภยั แลง้ ปญั หาการขาดแคลนนาํ้ และความขดั แยง้ เรอ่ื งนาํ้ สาํ หรบั ประเทศไทยจาํ เปน็ อยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งมกี ารบรหิ าร จดั การนาํ้ ทด่ี ี เพอ่ื เปน็ หลกั ประกนั วา่ ประเทศจะมนี าํ้ อปุ โภคบรโิ ภคและทาํ การเกษตร อย่างไรก็ตาม ปัญหาความมั่นคงเรื่องน้ํายังโยงกับแม่น้ําโขงที่ปัจจุบันอยู่ภายใต้ การใช้และควบคมุ ของจนี ในฐานะ “รฐั ตน้ นาํ้ ” ปัญหาความมน่ั คงเรอื่ งอาหาร (Food Security) หากประเทศไทยประสบปญั หา ภยั แลง้ การทาํ การเกษตรและการผลติ อาหารกจ็ ะไดร้ บั ผลกระทบไปดว้ ย ปญั หาการอพยพของคน (Migration) เปน็ ปญั หาความมน่ั คงใหม่ โดยเฉพาะใน ประเดน็ เรอ่ื งผอู้ พยพทางการเมอื งและการอพยพของชาวจนี ทม่ี าอยเู่ มอื งไทยมากขน้ึ ปัญหาความมนั่ คงด้านสุขภาพ ประเด็นปญั หาลา่ สุด คือฝุ่น PM 2.5 ทส่ี ะทอ้ นว่า สง่ิ แวดลอ้ มไทยเผชญิ สภาวะทเ่ี ปน็ มลพษิ เพม่ิ ขน้ึ 45

3.4 UNWTO ข้อเสนอแนะด้านความเสี่ยงและวิกฤตTAT The Journey ในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว A Story Based on True Journey องค์การทอ่ งเทย่ี วโลกแหง่ สหประชาชาติ (World Tourism Organization: UNWTO) ใหค้ วามสาํ คญั กับการบรหิ ารจดั การความเส่ยี งและภาวะวกิ ฤต กจิ กรรมที่ UNWTO ดําเนินการให้กับสมาชิกจะครอบคลุมเก่ยี วกับการจัดทําเอกสารวิชาการท่เี ก่ยี วข้อง ในลกั ษณะคมู่ อื แผนบรหิ ารจดั การ แนวทางการปฏบิ ตั ริ วมไปถงึ การจดั ประชมุ สมั มนา และการจดั ประชุมเชิงปฏบิ ตั กิ าร กจิ กรรมเหล่านีม้ ีส่วนสนับสนุนให้สมาชกิ สามารถ รบั มือกบั ความเสี่ยง วิกฤตเพ่ือลดผลกระทบให้น้อยทส่ี ดุ พันธกิจของ UNWTO เก่ยี วกับการจดั การความเส่ียงและวิกฤตในอุตสาหกรรม ท่องเทยี่ ว คอื การประสานงานกบั องคก์ รและหนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ตวั อยา่ งหนว่ ยงาน ท่ี UNWTO ประสานงาน เช่น World Health Organization: WHO The International Strategy for Disaster Reduction: ISDR International Federation of Red Cross and Crescent: IFRC International Civil Aviation Organization: ICAO The Organization for Security and Cooperation in Europe: OSCE และ The United Nation Interregional Crime and Justice Research Institute: UNICRI เอกสารวชิ าการทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การบรหิ ารจดั การความเสย่ี งและภาวะวกิ ฤตท่ี UNWTO จดั ทาํ และเผยแพรม่ หี ลายรายการ เชน่ • Toolbox for Crisis Communications in Tourism: Checklists and Best Practice (2011) • Tourist Safety and Security: Practical Measures for Destination (1996) 46

เอกสาร Toolbox for Crisis Communications in Tourism: Checklists and Best เ ืตอน ัภย ิวกฤต 03 Practice ของ UNWTO เปน็ เอกสารทก่ี ลา่ วถงึ ขน้ั ตอนการบรหิ ารจดั การการทอ่ งเทย่ี ว และการสอ่ื สารในภาวะวกิ ฤต สรปุ สาระสาํ คญั ไดด้ งั น้ี ให้แต่ละประเทศจัดตั้ง National Safety and Security Committee และจัดทํา National Tourism Safety and Security Plan การกาํ หนดนโยบายการสอ่ื สารในภาวะวกิ ฤต และจดั ตง้ั Crisis Management Team Crisis Communication Team พรอ้ มกาํ หนดโครงสรา้ งหนา้ ท่ี และกระบวนการทาํ งาน การจดั ตง้ั หนว่ ยดแู ลผไู้ ดร้ บั ผลกระทบและครอบครวั การประเมนิ ผลกระทบทเ่ี กดิ ขน้ึ โดยการจดั เกบ็ สถติ กิ อ่ น ระหวา่ ง และหลงั เหตกุ ารณ์ พรอ้ มทง้ั การสาํ รวจทศั นคติ ของลกู คา้ ทม่ี ีต่อจดุ หมายปลายทางกอ่ น–ระหวา่ ง–หลงั เหตุวิกฤต กาํ หนดนโยบายและกระบวนการสาํ หรบั สอ่ื ครอบคลมุ เรอ่ื งการจดั ทาํ ขา่ วประชาสมั พนั ธ์ (Press Release) ทั้งช่วงก่อนวิกฤตและหลังวิกฤต รวมทั้งการจัดเตรียมคําแถลง พรอ้ มโฆษก และเผยแพร่ข้อเท็จจริง (Fact Sheet) ทีเ่ กิดข้นึ การใชส้ อ่ื ใหม่ (New Media) ทง้ั Website Internet และสอ่ื สงั คมออนไลน์ (Social Media) เชน่ Facebook, Twitter, Youtube เปน็ ตน้ Crisis Survey การสํารวจบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะวิกฤต ควรดําเนินการ ในความถ่ี 1 เดอื นหลงั เกดิ เหตุ 3 เดอื นหลงั เกดิ เหตุ 1 ปหี ลงั เกดิ เหตุ การสาํ รวจ ครอบคลมุ กลมุ่ บคุ คล • Visitor Survey (Domestic/International Visitors) • Residents Survey • Crisis Response Team Survey 47

TAT The Journey สถติ นิ กั ทอ่ งเทย่ี วระหวา่ งประเทศทเ่ี ดนิ ทางเขา้ ประเทศไทย ท่ีมา : ศูนยว์ ิจัยดา้ นตลาดการทอ่ งเทย่ี ว ททท.A Story Based on True Journey628,671+33.822,175 +22.88 จาํ นวนนกั ท่องเที่ยว 638,738 +1.60 2,214 +1.79 รายได้จากนกั ท่องเทย่ี ว (ล้านบาท) 820,758 +28.50 2,718 +22.76 1,037,737 +26.44 3,457 +27.19 48 1,107,392 +6.71 3,852 +11.43 1,180,075 +6.56 4,538 +17.81 1,098,442 -6.92 3,990 -12.08 1,220,672 +11.13 4,607 +15.46 1,453,839 +19.10 8,894 +93.05 1,591,455 +9.47 11,232 +26.29 1,858,801 +16.80 17,765 +58.16 2,015,615 +8.44 21,455 +20.77 2,218,429 +10.06 23,879 +11.30 2,191,003 -1.24 25,050 +4.90 2,346,709 +7.11 27,317 +9.05 2,438,270 +3.90 31,768 +16.29 2,818,092 +15.58 37,321 +17.48 3,482,958 +23.59 50,024 +34.04 4,230,737 +21.47 78,859 +57.64 4,809,508 +13.68 96,386 +22.23 5,298,860 +10.17 110,572 +14.72 5,086,899 -4.00 100,004 -9.56 5,136,443 +0.97 123,135 +23.13 5,760,533 +12.15 127,802 +3.79 6,166,496 +7.05 145,211 +13.62 6,951,566 +12.73 190,765 +31.37 7,192,145 +3.46 219,364 +14.99 7,221,345 +0.41 220,754 +0.63 7,764,931 +7.53 242,177 +9.70 8,580,332 +10.50 253,018 +4.48 9,508,623 +10.82 285,272 +12.75 10,061,950 +5.82 299,047 +4.83 10,799,067 +7.33 323,484 +8.17 10,004,453 -7.36 309,269 -4.39 11,650,703 +16.46 384,360 +24.28 11,516,936 -1.15 367,380 -4.42 13,821,802 +20.01 482,319 +31.29 14,464,228 +4.65 547,782 +13.57 14,584,220 +0.83 574,521 +4.88 14,149,841 -2.98 510,225 -11.19 15,936,400 +12.63 592,794 +16.18 19,230,470 +20.67 776,217 +30.94 22,353,903 +16.24 983,928 +26.76 26,546,725 +18.76 1,207,146 +22.69 24,809,683 -6.54 1,172,798 -2.85 29,923,185 +20.61 1,457,150 +24.25 32,529,588 +8.71 1,633,498 +12.10 35,591,978 +9.41% 1,831,105 +12.10 38,178,194 +7.27 1,876,137 +2.46 39,797,406 +4.24 1,933,368.23 +3.05

2513 1970 Remarks เ ืตอนภัย ิวกฤต 2514 1971 2515 1972 > 1 Million Tourists 49 2516 1973 1st Oil Crisis 2517 1974 2518 1975 1st Decreased 2519 1976 2520 1977 Upgrading TOT. to TAT. 2521 1978 2nd Oil Crisis 2522 1979 > 2 Million Tourists 2523 1980 Revenue from Tourism > Other export 2524 1981 World Economic Recession, 2nd Decreased 2525 1982 2526 1983 Visit Thailand Year > 3 Million Tourists 2527 1984 > 4 Million Tourists 2528 1985 2529 1986 > 5 Million Tourists 2530 1987 Gulf War Crisis, 3rd Decreased 2531 1988 May Incident 2532 1989 2533 1990 > 6 Million Tourists 2534 1991 2535 1992 > 7 Million Tourists 2536 1993 Asian Economic Crisis 2537 1994 Amazing Thailand 1998-1999 2538 1995 > 8 Million Tourists 2539 1996 40th Anniversary TAT 2540 1997 Terrorism in the US on Sep. 11 2541 1998 Bali Bomb on Oct.12 2542 1999 SARS on Mar.-Jul. 2543 2000 Bird Flu and Southern Uprising 2544 2001 Effects after Tsunami 2545 2002 Thailand Coup d’e’tat 2546 2003 Political Issue: Bomb Series 2547 2004 Political Issue: Airport Closure/Financial Crisis 2548 2005 H1N1/European Debt Crisis 2549 2006 Thailand’s Political Instability 2550 2007 Severe Flooding in Thailand 2551 2008 Hat Yai and Yala Bombing Attack 2552 2009 Thailand’s Political Instability 2553 2010 Thailand Coup d’e’tat 2554 2011 Discover Thainess/Ratchaprasong Bombing 2555 2012 Zero-Dollar Tour 2556 2013 2557 2014 China Market Recovery, Thai Baht Strength, US-China Trade 2558 2015 2559 2016 2560 2017 2561 2018 2562 2019