ปรัชญา-อาทิตย์เช้า

จุดหมายของการศึกษาตามสารบบการจาแนกจดุ ประสงคท์ างการเรียนรู้(taxonomies) ของ Benjamin S. Bloom และคณะ จดุ หมายของการศกึ ษาตามสารบบการจาแนกจดุ ประสงค์ทางการเรียนรู้ ซึง่ บลมู และคณะ ไดเ้ สนอ นี้ เป็นที่ยอมรับในวงการศึกษาท่ัวไป โดยเฉพาะอย่างยงิ่ นักการศึกษาในเมืองไทยได้ยึดหลักการน้มี าใช้อย่าง ต่อเนอ่ื งแม้กระทัง่ ปจั จุบนั ตามสารบบการจาแนกจดุ ประสงค์ทางการเรยี นรู้ ของ บลูม และคณะน้ี ได้จาแนกเปา้ หมายของการศึกษา ไวเ้ ป็น 3 วิสยั (domain) ดงั นี้ (1) ประชานวิสัย (cognitive domain) หมายถึง จุดหมายท่ีเก่ียวกบั การได้มาซ่ึงความรู้องค์แห่งความรู้ และประโยชนข์ องความรู้ รวมถงึ พัฒนาการทางสติปญั ญา การคดิ หาเหตผุ ลและการนาความรู้ไปใช้ วสิ ยั แหง่ ความรูห้ รือประชานวิสยั น้ี สามารถจาแนกออกเป็น 6 ส่วนย่อย คือ ความรู้ความจา (knowledge) ความเข้าใจ (comprehension) การนาไปใช้ (application) การวิเคราะห์ (analysis) การสังเคราะห์ (synthesis) และการประเมินค่า (evaluation) (2) วภิ าววิสัย (affective domain) หมายถึง จุดหมายทเ่ี กีย่ วกบั การเปลยี่ นแปลงในเร่ืองกระบวนการ ทางจติ ใจอนั เกย่ี วกับความรู้สึก อารมณ์ ความสนใจ เจตคติ และค่านยิ ม เปน็ ตน้ วิสัยในดา้ นนี้ สามารถจาแนกออกเป็น 5 สว่ นยอ่ ย คือ การรับ (receiving, attending) การตอบสนอง (responding) การสรา้ งค่านิยม (valuing) การจดั ระบบ (organizing) และการปลกู ฝังอัต ลกั ษณะโดยการปลกู ฝงั คา่ นิยม (characterized by value or value set) (3) จลนวิสัย (psychomotor domain) หมายถงึ วสิ ยั ทางการปฏิบัติ เปน็ การพัฒนาความสามารถใน การใชม้ อื หรือกล้ามเนอ้ื ส่วนอื่นๆ ของรา่ งกาย รายละเอยี ดในด้านจลนวสิ ยั มดี งั นีค้ ือ สัญญาณหรือ การรับรู้ (perception) เช่น การรบั ร้ทู างหู ตา ผิวหนัง ทางกล่นิ ทางรส การจัดชดุ (set) ทางสมอง ทางกาย ทางอารมณ์ การตอบสนองท่ีไดร้ บั การชี้นา (guided response) เช่น การเลยี นแบบ การ ลองผิดลองถูก กลไก (mechanic) และการตอบสนองที่ซบั ซ้อนอยา่ งชดั แจง้ (complex overt response) เปน็ การปฏบิ ตั ิโดยอัตโนมัติ จดุ หมายของการศกึ ษาตามสารบบการจาแนกจดุ ประสงค์ทั้ง 3 วสิ ยั ดังกล่าวนมี้ ปี ระโยชนอ์ ย่างย่งิ ต่อ การแถลงเป้าหมายของรายวิชา ต่อกจิ กรรมท่ีโรงเรียนจัดใหน้ กั เรียนตอ่ การจดั วางหลักสตู ร ช่วยใน การพิจารณาวา่ ครูสามารถดาเนนิ การสอนได้ครบถ้วนตามท่จี าแนกไวห้ รือไม่ เช่น วัตถปุ ระสงค์ ทางดา้ นประชานวสิ ัยหรือทางดา้ นความรู้นั้น ครูสว่ นใหญ่มักจะวดั ได้เพียงความรคู้ วามจา ความเข้าใจ และการนาไปใชเ้ ทา่ น้นั ไมส่ ามารถจะวัดได้ถึงการวเิ คราะห์ การสังเคราะห์ และการประเมินคา่ ส่วน การวดั ด้านวภาววสิ ัยหรือการวดั ด้านคุณธรรมจริยธรรมก็มักจะวัดได้เพียงความรู้ในเร่ืองคุณธรรมและ จรยิ ธรรมเท่าน้นั ไมส่ ามารถจะปลูกฝังหรือพฒั นาค่านิยมหรอื จรยิ ธรรมทพ่ี งึ ประสงค์ให้เป็นคณุ สมบตั ิ ประจาตัวนักเรียนได้เปน็ ต้น