maltimeter

~1~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ เวลา 3 คาบ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) รหสั วชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง 1. ข้อมูลสาหรับการทดลอง ( Introductory Information ) 1.1 วัตถปุ ระสงค์ท่วั ไป เพอ่ื ให้ผ้เู รียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกบั รายละเอียดของมลั ตมิ เิ ตอร์ การใช้งาน การอา่ นคา่ สเกลของมลั ติมเิ ตอร์ ทงั้ ไฟฟ้ ากระแสตรงและไฟฟ้ ากระแสสลบั ตลอดจนสามาถนาความรู้ไปประยกุ ต์ใช้งานในชีวิตประจาวนั ได้ 1.2 วัตถปุ ระสงค์เชงิ พฤตกิ รรม 1) บอกรายละเอียดและสว่ นประกอบของมลั ตมิ เิ ตอร์ได้ 2) อธิบายหน้าท่ีของสว่ นประกอบหลกั ของมลั ติมเิ ตอร์ได้ 3) อา่ นคา่ สเกลความต้านทาน แรงดนั ไฟตรง แรงดนั ไฟสลบั และกระแสไฟตรงจากมลั ตมิ ิเตอร์ได้ 4) แสดงออกถงึ พฤติกรรมทางด้านคณุ ธรรม จริยธรรม คา่ นิยม และคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคไ์ ด้ 4.1 มมี นษุ ย์สมั พนั ธ์ทด่ี ีตอ่ เพ่ือนร่วมชนั้ เรียนและตอ่ ครู - อาจารย์ 4.2 มีความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเองและผ้อู ่นื 4.3 มคี วามสนใจใฝ่ รู้ในเนอื ้ หาวชิ าท่เี รียน 4.4 มคี วามคดิ ริเริ่มสร้างสรรค์ในงานท่ไี ด้รับมอบหมาย 1.3 ความจาเป็ นและขอบเขตของการทดลอง เพอ่ื ให้มคี วามเข้าใจเก่ียวกบั รายละเอยี ดด้านหน้าของมลั ตมิ ิเตอร์ การเปิ ด – ปิ ดใช้งาน การวดั และอา่ นจาก สเกล ทงั้ ไฟฟ้ ากระแสตรงและไฟฟ้ ากระแสสลบั ด้วยมลั ตมิ เิ ตอร์ ซง่ึ นอกจากเรียนภาคทฤษฎีในชนั้ เรียนแล้ว จาเป็ นต้องเรียนแบบ การทดลองอกี สว่ นหนง่ึ ประกอบกนั เพราะการเรียนแบบการทดลองจะทาให้เ กิดทกั ษะในการประกอบวงจร การใช้เคร่ืองมือ วดั การอา่ นคา่ การวเิ คราะห์และแก้ไขจดุ บกพร่องเมือ่ วงจรไมท่ างานหรือทางานผดิ พลาด การปฏบิ ตั งิ านอยา่ งระมดั ระวงั เพ่ือความถกู ต้องและปลอดภยั ในการปฏบิ ตั งิ าน การสร้างความมนั่ ใจในการปฏบิ ตั งิ าน รวมทงั้ การค้นหา วดั อา่ นค่ า บนั ทกึ แปลผลข้อมลู และการเขยี นรายงาน สรุปผล ซงึ่ ไมส่ ามารถทาให้เกิดขนึ ้ ได้จากการเรียนในภาคทฤษฎใี นชนั้ เรียนได้ 1.4 รายการเคร่ืองมอื อุปกรณ์ท่ใี ช้ในการทดลอง 1 เคร่ือง 1) มลั ตมิ เิ ตอร์ SANWA พร้อมสายวดั 1 เคร่ือง 2) มลั ตมิ เิ ตอร์ UNION พร้อมสายวดั  

~2~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดอื น / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ เวลา 3 คาบ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 ( DC Circuit ) รหสั วชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง 2. ข้อมูลพืน้ ฐานสาหรับการทดลอง ( Background Information ) 2.1 ความรู้ความสามารถหรือประสบการณ์ท่ีควรมกี ่อน 1) การใช้งานมลั ติมิเตอร์ 2.2 ความรู้ทางทฤษฎีของเร่ืองท่ที าการทดลอง 2.2.1 มลั ตมิ ิเตอร์ (Multi – Meter) เป็ นเคร่ืองมือเคร่ืองวดั ท่ีใช้สาหรับการวดั คา่ และปริมาณตา่ ง ๆ ทาง ไฟฟ้ า เช่น กระแสไฟฟ้ าและแรงดนั ไฟฟ้ ากระแสตรง แรงดนั ไฟฟ้ ากระแสไฟสลบั และความต้านทาน ไดโอด ทรานซสิ เตอร์ ความดงั ของ เสยี ง เป็ นต้น นอกจากนนั้ มลั ติมเิ ตอร์บางรุ่นและบางย่หี ้อ ถกู พฒั นามาให้ใช้งานได้กว้างขวางมากขนึ ้ สามารถตรวจสอบ ตรวจวดั หาคา่ ตา่ ง ๆ ของอปุ กรณ์ ทดสอบอปุ กรณ์วา่ วดั ดี-เสยี ทดสอบวดั การตอ่ หรือขาดของวงจร รวมถึงทดสอบวดั คณุ ภาพ ของอปุ กรณ์ไฟฟ้ าบางอยา่ งได้ การศกึ ษาหลกั การใช้งานของมลั ตมิ ิเตอร์จึงจาเป็ นในการศกึ ษาเพ่ือทาความรู้ความเข้าใจ นนั่ คอื ศกึ ษาเพียงรุ่นใดรุ่นหนงึ่ ให้เข้าใจถกู ต้อง ก็สามารถนาหลกั การไปใช้งานได้กบั มลั ติมิเตอร์รุ่นอนื่ ๆ ได้ รายละเอียดหนา้ เครื่องของมลั ติมิเตอร์ รูปท่ี 1.1 รายละเอยี ดสว่ นหน้าของมลั ติมเิ ตอร์ของ SANWA YX 360TR หมายเลข 1 Indicator zero corrector สกรูเพ่ือปรับแตง่ เข็มชีใ้ ห้ชีท้ ีต่ าแหนง่ ด้านซ้ายมือสดุ ของสเกลพอดี (0 V, 0 A ,∞) ชว่ ยให้การแสดงคา่ ออกมาถกู ต้อง หมายเลข 2 Indicator pointer เขม็ ชีข้ องมเิ ตอร์ หมายเลข 3 Indicator scale แผน่ สเกลหน้าปัดของมเิ ตอร์ หมายเลข 4 Continuity indicating (LED Continuity) ไดโอดเปลง่ แสง (LED) จะติดสวา่ งขนึ ้ แสดงการตอ่ วงจรขณะตงั้ ยา่ นการวดั  ท่ียา่ น x 1 (CONT’Y)  

~3~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สปั ดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… หมายเลข 5 Range selector switch knob สวติ ช์เลอื กยา่ นวดั สามารถหมนุ ได้รอบตวั หมายเลข 6 0  Adjusting knob/ 0-centering meter (NULL Meter ) Adjusting knob ป่ มุ ปรับให้เขม็ ชีข้ องมิเตอร์ชีท้ ี่ 0  พอดี ในขณะช็อตสายวดั ของโอห์มมิเตอร์เข้าด้วยกนั และปรับให้เข็มชีข้ องมเิ ตอร์ชีท้ ตี่ าแหนง่ ก่งึ กลางสเกล (0) พอดี ในขณะใช้เป็ นกลั วานอมเิ ตอร์ (DC V NULL) หมายเลข 7 Measuring terminal + ขวั้ ตอ่ ขวั้ บวก ( + ) ของมเิ ตอร์ สาหรับตอ่ สายวดั สแี ดง หมายเลข 8 Measuring terminal - ขวั้ ตอ่ ขวั้ ลบ (-COM) ของมเิ ตอร์ สาหรับตอ่ สายวดั สดี า หมายเลข 9 Series capacitor terminal (OUTPUT) ขวั้ ตอ่ เอาต์พตุ (OUTPUT) เป็ นขวั้ ตอ่ ทมี่ ตี วั เก็บประจตุ อ่ อนกุ รมอยู่ ภายในมเิ ตอร์ใช้ร่วมกบั ขวั้ ลบ (-COM) สาหรับวดั ความดงั (dB) ของสญั ญาณเสยี งในเครื่องขยายเสยี งวดั สญั ญาณไฟสลบั ในเครื่องรับโทรทศั น์ หรือวดั สญั ญาณเสยี งที่ต้องการตดั แรงดนั ไฟตรงทงิ ้ หมายเลข 10 Panel ฝาครอบสเกลหน้าปัด หมายเลข 11 Rear case ตวั ถงั ของมเิ ตอร์ 2.2.2 สเกลหน้าปัดของมลั ตมิ เิ ตอร์ สเกลหน้าปัดของมลั ติมิเตอร์แตล่ ะรุ่น แตล่ ะแบบ และแตล่ ะยีห่ ้อมีความแตกตา่ งกนั ทงั้ สว่ นตาแหนง่ สเกล ตวั เลขกากบั คา่ บนสเกล ระยะความหา่ งของช่องสเกล และปริมาณไฟฟ้ าทีแ่ สดงคา่ ไว้บนสเกล แตก่ ารวดั คา่ การอา่ นคา่ ต้อง ปฏบิ ตั ใิ นลกั ษณะเดียวกนั ดงั นนั้ การศกึ ษาทาความเข้าใจลกั ษณะสเกลหน้าปัดของมลั ติมเิ ตอร์เพียงรุ่นเดยี วก็สามารถนาไป ประยกุ ต์ใช้งานได้กบั สเกลหน้าปัดของมลั ติมเิ ตอร์ทกุ รุ่นได้ 1 10 2 11 3 5 4 6 7 8 9 รูปท่ี 1.2 สเกลหน้าปัดของมลั ตมิ ิเตอร์ซนั วารุ่น YX – 361 TR จากรูปแสดงสเกลหน้าปัดของมลั ติมิเตอร์ซนั วารุ่น YX-361TR แตล่ ะสเกลกากบั ไว้ด้วยตวั เลขเป็ นลาดบั มชี ่ือและ หน้าทดี่ งั นี ้  

~4~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ เิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหัสวิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… หมายเลข 1 คอื สเกล  เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ ความต้านทาน เมื่อตงั้ ยา่ นวดั ความต้านทาน () สเกลเป็ นสดี า หมายเลข 2 คือ สเกล DC V, A & AC V เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ แรงดนั ไฟตรง เมอื่ ตงั้ ยา่ นวดั แรงดนั ไฟตรง (DC V) เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ กระแสไฟตรง เมอ่ื ตงั้ ยา่ นวดั กระแสไฟตรง (DC mA) และเป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ น คา่ แรงดนั ไฟสลบั เมื่อตงั้ ยา่ นวดั แรงดนั ไฟสลบั (AC V) สเกลเป็ นสดี า หมายเลข 3 คอื สเกล นลั มเิ ตอร์ (NULL METER) เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ แรงดนั ไฟตรงแบบคา่ บวก-ลบ (±DC V) เมื่อตงั้ ยา่ นวดั แรงดนั ไฟตรง นลั (DC V NULL) สเกลเป็ นสนี า้ เงิน หมายเลข 4 คือ สเกล AC 2.5 V เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ แรงดนั ไฟสลบั เฉพาะยา่ นวดั 2.5 V เมื่อตงั้ ยา่ นวดั แรงดนั ไฟสลบั ยา่ น 2.5 V (AC V 2.5 V) สเกลเป็ นสแี ดง หมายเลข 5 คอื สเกล HFE เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ อตั ราการขยายกระแสไฟตรงของตวั ทรานซสิ เตอร์ เม่อื ตงั้ ยา่ นวดั โอห์ม () ที่ x10 (hFE) สเกลเป็ นสนี า้ เงิน หมายเลข 6 คอื สเกล BATT 1.5 V เป็ นสเกลใช้เฉพาะทดสอบแบตเตอร่ี 1.5 V เมื่อตงั้ ยา่ นวดั 1.5 V BATT สเกลเป็ นสแี ดง และสนี า้ เงิน หมายเลข 7 คอื สเกล LI (µA, mA) เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ กระแสภาระ (Load Current) หรือ LI ของอปุ กรณ์ทว่ี ดั คา่ เมื่อตงั้ ยา่ นวดั โอห์ม () โดยตอ่ วดั อยา่ งขนาน และยงั สามารถใช้วดั คา่ กระแสรั่วไหลระหวา่ งขา C และขา E ของทรานซสิ เตอร์ (Iceo) ได้ สเกลเป็ นสนี า้ เงิน หมายเลข 8 คือ สเกล LV (V) เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ แรงดนั ภาระ (Load Voltage) หรือ LV ของอปุ กรณ์ทีท่ าการวดั เมือ่ ตงั้ ยา่ นวดั โอห์ม () และวดั ในเวลาเดยี วกนั กบั การวดั LI สเกลเป็ นสดี า หมายเลข 9 คือ สเกล dB เป็ นสเกลใช้สาหรับอา่ นคา่ ความดงั ของเสยี ง เมอ่ื ตงั้ ยา่ นวดั AC V สเกลเป็ นสแี ดง หมายเลข 10 คือ ไดโอดเปลง่ แสง (LED) จะเปลง่ แสงสวา่ งขนึ ้ แสดงการตอ่ ของวงจร หรือการตอ่ ถงึ กนั ของอปุ กรณ์ หมายเลข 11 คือ กระจกเงา เพื่อชว่ ยทาให้การอา่ นคา่ บนสเกลทชี่ ีค้ า่ ด้วยเขม็ ชีถ้ กู ต้องทสี่ ดุ โดยอา่ นคา่ ตาแหนง่ เข็มชีจ้ ริงกบั เขม็ ชีใ้ นกระจกเงาซ้อนกนั พอดี 2.2.3 ข้อควรระวงั ในการใช้มลั ติมิเตอร์ มลั ติมิเตอร์เป็ นเครื่องมอื วดั ทางไฟฟ้ าท่ีมสี ว่ นประกอบของอปุ กรณ์หลายชนิด แตล่ ะชนดิ มีขนาดเลก็ และ บอบบาง ยงิ่ ในสว่ นเคลอื่ นไหวของมเิ ตอร์ยิง่ ต้องระมดั ระวงั อยา่ งมาก ตลอดจนการนาไปใช้งานก็ต้องระมดั ระวงั ในเรื่องของ ปริมาณไฟฟ้ าทจ่ี ะวดั และอกี หลายสงิ่ หลายอยา่ ง สามารถกลา่ วโดยสรุปเป็ นข้อๆ ได้ดงั นี ้ 1. สว่ นเคลอ่ื นไหวของมเิ ตอร์ ประกอบด้วยขดลวดเส้นเลก็ มาก และมีสว่ นของเดือยและรองเดือยมขี นาดเลก็ มคี วามบอบบาง อาจชารุดเสยี หายได้งา่ ยหากได้รับกระแสมากเกินไป หรือหากได้รับการกระทบกระเทอื นแรงๆ ท่เี กิดจาก การตกหลน่ ตลอดจนการตงั้ ยา่ นวดั ผดิ 2. การวดั ปริมาณไฟฟ้ าตา่ ง ๆ ทีไ่ มท่ ราบคา่ ครัง้ แรกควรตงั้ ยา่ นวดั ในยา่ นสงู สดุ ไว้ก่อน แล้วจงึ คอ่ ยๆ ลดยา่ นวดั ลงมา ให้ถกู ต้องกบั ปริมาณไฟฟ้ าท่ีทาการวดั คา่ และตอ่ ขวั้ วดั ให้ถกู ต้อง 3. การตงั้ ยา่ นวดั โอห์มหรือยา่ นวดั กระแส และนาไปวดั คา่ แรงดนั จะมีผลให้ตวั ต้านทานในวงจรมลั ติมเิ ตอร์เสยี หายได้ เมอื่ แรงดนั ทีว่ ดั มคี า่ สงู ประมาณ 100 V ขนึ ้ ไป  

~5~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหัสวชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… 4. ห้ามวดั คา่ ความต้านทานในวงจรทีม่ กี าลงั ไฟฟ้ าจา่ ยอยู่ เพราะจะทาให้ยา่ นวดั โอห์มของมลั ติมเิ ตอร์ชารุดได้ ต้องตดั ไฟออกจากวงจรกอ่ นและปลดขาตวั ต้านทานหรือขาอปุ กรณ์ตวั ท่ตี ้องการวดั ออกจากวงจรเสยี ก่อน 5. ขณะพกั การใช้มิเตอร์ทกุ ครัง้ ควรปรับสวติ ช์เลอื กยา่ นวดั ไปที่ยา่ น 1,000 V DC หรือ 1,000 V AC เพราะเป็ นยา่ นวดั ท่ี มีคา่ ความต้านทานภายในมเิ ตอร์สงู สดุ หรือในมลั ติมิเตอร์รุ่นที่มตี าแหนง่ OFF บนสวติ ช์เลอื กยา่ นวดั ให้ปรับสวิตช์เลอื ก ยา่ นวดั ไปทตี่ าแหนง่ OFF เสมอ เพราะเป็ นการตดั วงจรมเิ ตอร์ออกจากขวั้ ตอ่ วดั 6. เม่ือหยดุ การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์เป็ นเวลานานๆ ควรปลดแบตเตอร่ีท่ีใสไ่ ว้ในมลั ตมิ ิเตอร์ออกจากมลั ตมิ ิเตอร์ให้หมด เพอ่ื ป้ องกนั การเสอ่ื มของแบตเตอร่ี และเกิดสารเคมไี หลออกมาจากแบตเตอรี่ อาจกดั กร่อนอปุ กรณ์ตา่ ง ๆ ภายในมเิ ตอร์ จนชารุดเสยี หายได้ การเก็บมลั ตมิ ิเตอร์ไมค่ วรเก็บไว้ในบริเวณทมี่ อี ณุ หภมู สิ งู และมีความชืน้ สงู 7. ในกรณีการตงั้ ยา่ นวดั ผิดพลาดจนทาให้มลั ติมเิ ตอร์วดั คา่ ปริมาณไฟฟ้ าอนื่ ๆ ไมข่ นึ ้ ให้ตรวจสอบฟิวสท์ อี่ ยภู่ ายใน มลั ตมิ ิเตอร์ ทาหน้าท่เี ป็ นตวั ป้ องกนั ไฟเกิน วา่ ขาดหรือไม่ หากฟิวส์ขาดให้ใช้ฟิวสส์ ารองที่มอี ยใู่ สแ่ ทน และทดลอง ใช้มลั ตมิ ิเตอร์อกี ครัง้ 2.2.4 การวดั แรงดนั ไฟตรง ตงั้ สวิตช์เลอื กยา่ นวดั ไปท่ี DC V มลั ตมิ ิเตอร์ซนั วารุ่น YX – 361 TR มที งั้ หมด 7 ยา่ น วดั เต็มสเกล คอื ยา่ น 0.1V, 0.5V, 2.5V, 10V, 50V, 250V และ 1,000V อา่ นคา่ แรงดนั ทีส่ เกล DC V, A & AC V ปฏิบตั ิดงั นี ้ 1. สายวดั สแี ดงเสยี บเข้าทข่ี วั้ ตอ่ ขวั้ บวก (+) สายวดั สดี าเสยี บเข้าทีข่ วั้ ตอ่ ขวั้ ลบ (-COM) ของมเิ ตอร์ การวดั คา่ ใช้สายวดั ทงั้ สองขวั้ ไปวดั คา่ แรงดนั 2. ปรับสวติ ช์เลอื กยา่ นวดั ไปยา่ นทเ่ี หมาะสม หากไมท่ ราบคา่ แรงดนั ไฟตรง ให้ตงั้ ยา่ นวดั ยา่ นสงู สดุ ไว้กอ่ นที่ 1,000 V 3. การวดั แรงดนั ไฟตรง ต้องนามเิ ตอร์ไปตอ่ ขนานกบั วงจร และต้องคานงึ ถึงขวั้ มิเตอร์ขณะตอ่ วดั โดยยดึ หลกั การวดั ดงั นี ้ ใกล้บวกต่อบวก ใกล้ลบต่อลบ การตอ่ มลั ตมิ เิ ตอร์วดั แรงดนั ไฟตรง แสดงดงั รูปที่ 1.3 การอา่ นคา่ และการใช้สเกล ยา่ นวดั แสดงดงั ตารางที่ 1 – 1 _ _ DC V DC V _  V1  E _ V2 _ รูปท่ี 1.3 การตอ่ มลั ติมเิ ตอร์วดั แรงดนั ไฟตรง  

~6~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมิเตอร์ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… ตารางท่ี 1 – 1 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั แรงดนั ไฟตรง ยา่ นตงั้ วดั สเกลใช้อา่ น การอา่ นคา่ คา่ ทีว่ ดั ได้ 0.1 V 0-10 ใช้ 0.01 คณู คา่ ทอี่ า่ นได้ 0-0.1 V 0.5 V 0-50 ใช้ 0.01 คณู คา่ ทอ่ี า่ นได้ 0-0.5 V 2.5 V 0-250 ใช้ 0.01 คณู คา่ ทีอ่ า่ นได้ 0-2.5 V 10 V 0-10 0-10 V 50 V 0-50 อา่ นโดยตรง 0-50 V 250 V 0-250 อา่ นโดยตรง 0-250 V 1,000 V 0-10 อา่ นโดยตรง 0-1,000 V ใช้ 100 คณู คา่ ท่ีอา่ นได้ รูปท่ี 1 – 4 สเกลหน้าปัดของยา่ นวดั แรงดนั ไฟตรง 2.2.5 การวดั แรงดนั ไฟสลบั ตงั้ สวิตช์เลอื กยา่ นไปท่ี AC V มลั ติมิเตอร์ซนั วารุ่น YX-361TR มที งั้ หมด 5 ยา่ นวดั เตม็ สเกลคอื ยา่ น 2.5 V, 10 V, 50 V, 250 V และ 1,000 V ยา่ น 2.5 V อา่ นคา่ ท่ีสเกล AC 2.5 V โดยเฉพาะ สว่ นยา่ นอนื่ ๆ อา่ นท่ี สเกล DC V, A & AC V การวดั ปฏิบตั ิดงั นี ้ 1. ขวั้ ตอ่ สายวดั ของมเิ ตอร์ยงั คงใช้ทีข่ วั้ บวก (+) และขวั้ ลบ (-COM) เหมอื นการวดั แรงดนั ไฟตรง แตข่ ณะวดั แรงดนั ไมต่ ้องคานงึ ถึงขวั้ บวก, ลบ เพราะแรงดนั ไฟสลบั ไมม่ ขี วั้ ตายตวั ขวั้ สลบั ไปสลบั มาตลอดเวลา 2. ปรับสวิตช์เลอื กยา่ นวดั ไปยา่ นทเ่ี หมาะสม หากไมท่ ราบคา่ แรงดนั ไฟสลบั ให้ตงั้ ยา่ นวดั ท่ยี า่ นสงู สดุ ไว้กอ่ นที่ 1,000 V 3. การวดั แรงดนั ไฟสลบั ต้องนามิเตอร์ไปตอ่ ขนานกบั วงจรโดยไมต่ ้องคานงึ ถึงขวั้ วดั ยา่ นวดั ของ AC V การตอ่ มลั ติ มเิ ตอร์วดั แรงดนั ไฟสลบั สามารถตอ่ วดั สลบั ขวั้ ได้ แสดงดงั รูปท่ี 1.5 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั แสดงดงั ตารางท่ี 1 – 2  

~7~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สปั ดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดอื น / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… _ ACV v1 _ e v2 ACV รูปท่ี 1.5 การตอ่ มลั ติมิเตอร์วดั แรงดนั ไฟสลบั ตารางท่ี 1 – 2 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั แรงดนั ไฟสลบั ยา่ นตงั้ วดั สเกลใช้อา่ น การอา่ นคา่ คา่ ที่วดั ได้ 2.5 V 0-2.5 อา่ นโดยตรง 0-2.5 V 10 V 0-10 อา่ นโดยตรง 0-10 V 50 V 0-50 อา่ นโดยตรง 0-50 V 250 V 0-250 อา่ นโดยตรง 0-250 V 1,000 V 0-10 ใช้ 100 คณู คา่ ที่อา่ นได้ 0-1,000 V รูปท่ี 1.6 สเกลหน้าปัดของการวดั แรงดนั ไฟสลบั  

~8~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สปั ดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดอื น / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหัสวิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… 2.2.6 การวดั กระแสไฟตรง ตงั้ สวิตช์เลอื กยา่ นไปที่ DC mA มลั ตมิ ิเตอร์ซนั วารุ่น YX-361TR มที งั้ หมด 4 ยา่ นวดั เตม็ สเกล คอื ยา่ น 50 A (0.1 V DC), 2.5 mA, 25 mA และ 0.25 A (250 mA) อา่ นคา่ กระแสทส่ี เกล DC V, A & AC V การวดั ปฏบิ ตั ดิ งั นี ้ 1. สายวดั สแี ดงเสยี บเข้าที่ขวั้ ตอ่ ขวั้ บวก (+) สายวดั สดี าเสยี บเข้าท่ีขวั้ ตอ่ ขวั้ ลบ (-COM) ของมิเตอร์ การวดั คา่ ใช้สายวดั ทงั้ สองขวั้ ไปวดั คา่ กระแส 2. ปรับสวิตช์เลอื กยา่ นวดั ไปยา่ นที่เหมาะสม หากไมท่ ราบคา่ กระแสไฟตรง ให้ตงั้ ยา่ นวดั ทย่ี า่ นสงู สดุ ไว้กอ่ นท่ี 0.25 A 3. การวดั กระแสไฟตรง ต้องนามิเตอร์ไปตอ่ อนกุ รมกบั วงจร และต้องคานงึ ถงึ ขวั้ ของมิเตอร์ขณะตอ่ วดั โดยยดึ หลกั ดงั นี ้ ใกล้บวกตอ่ บวก ใกล้ลบตอ่ ลบ การตอ่ มลั ตมิ เิ ตอร์วดั กระแสไฟตรง แสดงดงั รูปท่ี 1.7 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ น วดั แสดงดงั ตารางท่ี 1 – 3 _ _  V1 DCmA E _ V_2 รูปท่ี 1.7 การตอ่ มลั ตมิ เิ ตอร์วดั กระแสไฟตรง ตารางท่ี 1 – 3 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั กระแสไฟตรง ยา่ นตงั้ วดั สเกลใช้อา่ น การอา่ นคา่ คา่ ทว่ี ดั ได้ 50 A (0.1V) 0-50 อา่ นโดยตรงในหนว่ ย A 0-50 A 2.5 mA 0-250 ใช้ 0.01 คณู คา่ ที่อา่ นได้ในหนว่ ย mA 0-2.5 mA 25 mA 0-250 ใช้ 0.1 คณู คา่ ทีอ่ า่ นได้ในหนว่ ย mA 0-25 mA 0.25 A 0-250 0-250 mA (250 mA) อา่ นโดยตรงในหนว่ ย mA  

~9~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ เิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหัสวชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… 2.2.7 การวดั ความต้านทาน การวดั ความต้านทานตงั้ สวติ ช์เลอื กยา่ นไปที่  มลั ตมิ เิ ตอร์ซนั วารุ่น YX-361TR มี ทงั้ หมด 5 ยา่ นวดั คอื ยา่ น x 1, x 10, x 100, x 1k และ x 10k อา่ นคา่ ความต้านทานท่ีสเกล  การวดั ปฏิบตั ิดงั นี ้ 1). โครงสร้างเบอื ้ งต้นของโอห์มมิเตอร์ในมลั ติมิเตอร์ ประกอบด้วยแบตเตอรี่ (ถา่ นไฟฉาย) 2 ชดุ คอื ชดุ แบตเตอร่ี 3 V (1.5 V x 2) ใช้กบั ยา่ นวดั  ยา่ น x1, x10, x100 และ x1k สว่ นชดุ แบตเตอร่ี 9 V ถกู ตอ่ อนกุ รมร่วมกบั ชดุ 3 V เพื่อใช้ งานยา่ นวดั  ยา่ น x 10k แบตเตอร่ี ทงั้ 2 ชดุ ตอ่ อนกุ รมร่วมกบั ตวั ต้านทานปรับคา่ ได้ 0  ADJ และตอ่ อนกุ รมร่วมกบั ชดุ ขดลวดเคลอ่ื นทข่ี องมิเตอร์ โครงสร้างเบอื ้ งต้นของโอห์มมิเตอร์ในมลั ติมิเตอร์ แสดงดงั รูป มเิ ตอร์ 0  ADJ แบตเตอร่ี     COM รูปท่ี 1.8 โครงสร้างเบอื ้ งต้นยา่ นวดั โอห์มของมเิ ตอร์ซนั วา 2). สายวดั สแี ดงเสยี บเข้าที่ขวั้ บวก (+) สายวดั สดี าเสยี บเข้าท่ขี วั้ ลบ (-COM) ของมิเตอร์ การวดั ความต้านทานใช้สาย วดั ทงั้ สองไปวดั คา่ 3). ก่อนนาโอห์มมเิ ตอร์ไปใช้วดั ตวั ต้านทานทกุ ครัง้ และทกุ ยา่ นท่ตี งั้ วดั โอห์ม ต้องปรับแตง่ เขม็ ชีข้ องมิเตอร์ชีค้ า่ 0 ก่อน ขณะช็อตปลายสายวดั ดา , แดง เข้าด้วยกนั โดยปรับที่ป่ มุ 0 ADJ แสดงดงั รูป  

~ 10 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ เิ ตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… 0  ADJ  _ 0  ADJ  _   รูปท่ี 1.9 ช็อตสายวดั เข้าด้วยกนั เพื่อปรับแตง่ โอห์มมเิ ตอร์ได้ 0  พอดี และการวดั ความต้านทานด้วยมลั ตมิ เิ ตอร์ 4). สามารถนาโอห์มมิเตอร์ไปวดั คา่ ความต้านทานได้อยา่ งถกู ต้อง คา่ ทอี่ า่ นออกมาได้จากโอห์มมเิ ตอร์คือคา่ ความต้านทาน ของตวั ต้านทานนนั้ การวดั คา่ ความต้านทานด้วยมลั ติมิเตอร์ แสดงดงั รูปที่ 1.9 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั แสดงดงั ตารางท่ี 1-4 ตารางท่ี 1-4 การอา่ นคา่ และการใช้สเกลยา่ นวดั ความต้านทาน ยา่ นตงั้ วดั สเกลใช้อา่ น การอา่ นคา่ คา่ ท่ีวดั ได้ 1 1- อา่ นโดยตรง 0-2 k  10 ใช้ 10 คณู คา่ ท่อี า่ นได้ 0-20 k  100 ใช้ 100 คณู คา่ ทอ่ี า่ นได้ 0-200 k  1k 0-2 M  10k อา่ นโดยตรงในหนว่ ย k 0-20 M ใช้ 10 คณู คา่ ท่อี า่ นได้ในหนว่ ย k  

~ 11 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สปั ดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ เวลา 3 คาบ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) รหัสวิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง 3. ข้อมลู สาหรับดาเนินการ ( Procedural Information ) การทดลองท่ี 1 สว่ นประกอบของมลั ตมิ เิ ตอร์ 2 3 6 5 7 4 1 8 หมายเลข 1 คอื ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 2 คือ ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าท่ี ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 3 คอื ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 4 คอื ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 5 คอื ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าท่ี ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 6 คอื ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 7 คือ ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ……………………………………………………………………………………………………………… หมายเลข 8 คือ ………………………….………………………………………………………………………………………. หน้าที่ ………………………………………………………………………………………………………………  

~ 12 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ วชิ า วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… การทดลองที่ 2 การอา่ นคา่ ความต้านทานไฟฟ้ า จากสเกลวดั ความต้านทานไฟฟ้ า () 2 3 4 5 1 6 7 ยา่ นการวดั ความต้านทาน ตาแหนง่ ของเข็มมิเตอร์ คา่ ที่อา่ นได้ (ตาแหนง่ ของสวติ ช์เลอื กยา่ นวดั ) 1 1 2  10 3  100 4  1k 5  100 6  10 7 1  

~ 13 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สปั ดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดอื น / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหัสวิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… การทดลองท่ี 3 การอา่ นคา่ แรงดนั ไฟตรง จากสเกลวดั แรงดนั ไฟตรง (DC V) 2 1 65 4 3 7 ยา่ นการวดั ไฟตรง ตาแหนง่ ของเข็มมเิ ตอร์ คา่ ท่ีอา่ นได้ (ตาแหนง่ ของสวิตช์เลอื กยา่ นวดั ) 1 0.1 V 2 0.5 V 3 2.5 V 4 10 V 5 50 V 6 250 V 7 1000 V  

~ 14 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดอื น / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ติมเิ ตอร์ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… การทดลองท่ี 4 การอา่ นคา่ กระแสไฟตรง จากสเกลวดั กระแสไฟตรง (DC mA) 2 7 1 5 4 1 3 6 ยา่ นการวดั กระแสตรง ตาแหนง่ ของเข็มมิเตอร์ คา่ ท่ีอา่ นได้ (ตาแหนง่ ของสวิตช์เลอื กยา่ นวดั ) 1 50 A 2 2.5 mA 3 25 mA 4 0.25 A 5 25 mA 6 2.5 mA 7 50 A  

~ 15 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วันท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) เวลา 3 คาบ เทคนิควธิ ีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง รหสั วิชา 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… การทดลองท่ี 5 การอา่ นคา่ แรงดนั ไฟสลบั จากสเกลวดั แรงดนั ไฟสลบั (AC V) 2 3 45 1 6 7 ยา่ นการวดั ไฟสลบั ตาแหนง่ ของเข็มมเิ ตอร์ คา่ ที่อา่ นได้ (ตาแหนง่ ของสวติ ช์เลอื กยา่ นวดั ) 1 2.5 V 2 10 V 3 50 V 4 250 V 5 1000 V 6 250 V 7 50 V  

~ 16 ~ ใบงานการทดลองท่ี 1 แผนการสอนท่ี 1 สัปดาห์ท่ี 1 สอนเม่อื วนั ท่ี / เดือน / ปี ……………………… เร่ือง การใช้งานมลั ตมิ ิเตอร์ เวลา 3 คาบ วิชา วงจรไฟฟ้ า 1 (DC Circuit) รหัสวชิ า 2104 – 2102 ชัน้ ชฟ. 1/…………… เทคนิควิธีสอนท่ใี ช้ การสาธิต / การทดลอง 4. ข้อมูลเก่ยี วกับการสรุปผลลพั ธ์และรายงาน ( Conclusion and Report Information ) 4.1 ให้นกั ศกึ ษาสรุปผลที่ได้จากการทดลอง (โดยให้สรุปเก่ียวกบั โครงสร้างสว่ นประกอบของมลั ตมิ ิเตอร์ การอา่ นคา่ จากเสกลของมลั ติมิเตอร์ใช้สาหรับวดั ปริมาณทางไฟฟ้ าตา่ ง ๆ) ............................................................................................................................. .......................................................... ......................................................................... .............................................................................................................. ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ................................................................................................................................................................ ....................... 4.2 จงอธิบายวิธีการใช้มลั ตมิ ิเตอร์วดั แรงดนั ไฟตรง DC V จะต้องใช้มลั ติมเิ ตอร์วดั อยา่ งไรกบั วงจร ................................................................................................................................... .................................................... ............................................................................... ........................................................................................................ ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ...................................................................................................................................................................... ................. 4.3 จงอธิบายวธิ ีการใช้มลั ติมเิ ตอร์วดั แรงดนั ไฟสลบั AC V จะต้องใช้มลั ติมเิ ตอร์วดั อยา่ งไรกบั วงจร ....................................................................................................................................... ................................................ ................................................................................... .................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... .......................................................................................................................................................................... ............. 4.4 จงอธิบายวิธีการใช้มลั ติมิเตอร์วดั กระแสไฟตรง DC mA จะต้องใช้มลั ตมิ เิ ตอร์วดั อยา่ งไรกบั วงจร ............................................................................................................................................. .......................................... ........................................................................................ ............................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ................................................... ............................................................................................................................. ....... 4.5 จงอธิบายวธิ ีการใช้มลั ติมเิ ตอร์วดั ความต้านทานของหลอดไฟฟ้ า จะต้องใช้มลั ติมิเตอร์วดั อยา่ งไร ............................................................................................................................. .......................................................... ......................................................................... .............................................................................................................. ............................................................................................................................. .......................................................... ............................................................................................................................. .......................................................... ................................................................................................................................................................ ....................... ............................................................................................................ ...........................................................................  