ภาษาไทย ม.ปลาย

45 บทท่ี 5 หลกั การใชภาษา เร่อื งที่ 1 ธรรมชาติของภาษา ภาษา หมายถงึ เครอ่ื งมอื ทมี่ นษุ ยใ ชใ นการส่อื สาร สือ่ ความหมายใหมีความเขาใจ ความรูส ึกนึกคิด หรอื ถา ยทอดความรรู ะหวางบุคคล หรอื กลุมบคุ คลหรือสาธารณชนไมวาจะเปน ภาษาพูด ภาษาเขยี น ภาษาทา ทาง ตลอดจนสญั ลกั ษณต าง ๆ ความสาํ คญั ของภาษา 1. ภาษาเปน เครอ่ื งมือในการตดิ ตอ สอื่ สาร 2. ภาษาเปนเครื่องมอื ในการแสวงหาความรู ความคิด และความบันเทิง 3. ภาษาเปน เคร่ืองมอื ในการประกอบอาชพี 4.. ภาษาเปนเครอ่ื งมือในการปกครองและการอยูรว มกันในสังคม 5. ภาษาเปน เครอ่ื งมือในการถายทอดเชอื่ มโยงวฒั นธรรมประเพณจี ากรนุ สรู นุ ใหด ํารงอยู คสู งั คมไทย ธรรมชาตขิ องภาษา 1. ภาษาใชเสียงสื่อความหมาย ธรรมชาติของภาษาทุกภาษาจะใชเ สียงในการสื่อ ความหมายทั้งสิ้น เชน ปา ปา ปา ปา หมายถึง อาการทข่ี วา งของออกไปจากมอื ไปยังเปา หมายขา งหนา เชน ปาเปา ปา หมายถงึ พื้นทีท่ ม่ี ตี นไมอยูจํานวนมาก ปา หมายถึง พ่ีสาวของพอ หรอื แม 2. ภาษาเกิดจากการรวมหนว ยเล็ก ๆ เปนหนวยทีใ่ หญข น้ึ ตวั อยา งเชน ภาษาไทยเมือ่ รวม พยญั ชนะ สระ และวรรณยุกตจะเปน คาํ คาํ มากกวาหนึง่ คํา เปนวลี จากคําหลายคําหรือวลีหลาย วลีรวมกันเปนประโยค 3. ภาษามกี ารเปล่ียนแปลงสาเหตขุ องการเปลยี่ นแปลงมีดงั น้ี 3.1 จากการพดู ในชวี ติ ประจาํ วนั เชน สจู นเยบ็ ตา เปน สูจนยิบตา อยา งน้ี เปน อยางง้ี 3.2 อทิ ธพิ ลของภาษาอืน่ เชน โอเค เจง ฮัลโหล

46 3.3 ความเปล่ียนแปลงของส่ิงแวดลอ ม ภาษาจะถูกเปล่ยี นแปลงไปตามยคุ สมัย และใชอ ยใู นชว งระยะเวลาหนง่ึ เทาน้ัน ซ่งึ เรยี กวา คําแสลง เชน เอาะเอาะ กระจอก เรียบรอย โรงเรียนจีน ซา เวอ ลักษณะของภาษาไทย ภาษาไทยมีลกั ษณะสาํ คญั สรุปไดด งั น้ี 1. ภาษาไทยมตี วั อักษรเปนของตวั เอง กลา วคอื มีรปู พยัญชนะ 44 ตวั 21 เสียง มสี ระ 32 รปู 24 เสยี ง และมีเสยี งวรรณยุกต 5 เสียง 4 รปู 2. ภาษาไทยแทจ ะเปน ภาษาคาํ โดด คือ เปลงเสียงออกมา 1 เสียงและมคี วามหมาย เชน พอ แม กิน นอน บา น เรอื น พี่ นอ ง 3. ภาษาไทยแทจ ะมตี ัวสะกดตรงตามมาตรา เชน นก ยืน น่งั ดาว ยาย สม จับ ปด 4. คําคําเดยี วกันทําหนา ท่ีตา งกันความหมายตางกัน เชน ตาน่ังจักตอกในขณะทีพ่ อตอกตะปู แมต กั ขาวใสขันเตรยี มใสบ าตรตอนทไ่ี กข นั ตอนเชา ตรู 5. ภาษาไทยเปนภาษาเรยี งคําเม่ือสลับคํากันความหมายจะเปล่ยี น เชน เพ่อื นพี่ กบั พ่เี พ่ือน การเรียงประโยคจะเรียงจากประธาน กรยิ า และกรรมตามลาํ ดบั เชน ครตู ีนกั เรียน คํา ขยายจะอยตู อ จากคาํ ทข่ี ยาย เชน ชายชราเล้ียงหมาสีขาว 6. ภาษาไทยมคี าํ ลักษณะนาม เชน ชาง - เชือก โขลง รถยนต - คนั มุง - หลัง เลอ่ื ย - ปน ขลุย - เลา 7. ภาษาไทยมีลักษณะเปนภาษาดนตรีคอื มีเสียงตา่ํ เสยี งสูง มีเสยี งคลองจองและมคี ํา เลียนเสยี งธรรมชาติ เชน จา จา จา จา จา ปา ปา ปา ปา ปา ไปไหนมาสามวาสองศอก ขงิ กร็ าขาก็แรง เสยี งฟา รอ งครางครืนครืน ระฆังดงั หงางหงา ง 8. ภาษาไทยมีคําพองรปู และพอ งเสยี ง คําพอ งรูป คือ เขียนเหมือนกนั อานออกเสียงตางกันความหมายตา งกนั เชน เพ - ลา - เพลา โค - ลง - โคลง คําพอ งเสยี ง คือ ออกเสยี งเหมือนกันแตเ ขียนตางกันความหมายตา งกัน เชน การ กาฬ กาล การณ กานต กานท กาญจน

47 9. ภาษาไทยมกี ารสรา งคาํ ใหมทั้งคําท่มี าจากภาษาอื่น การประสมคําและการบัญญัตคิ าํ ขน้ึ ใหม การนาํ คาํ จากภาษาอื่นมาแปลงเสยี ง เชน เสยี ง - สาํ เนยี ง อวย - อาํ นวย ชุม - ชอุม วิธี - พิธี - วหิ าร - พิหาร การประสมคาํ เชน ตูเยน็ พัดลม แมนาํ้ การบญั ญัตคิ ําข้นึ ใหม เชน โทรทัศน วดิ ที ัศน โลกกาภิวัฒน วสิ ยั ทัศน 10. ภาษาไทยมคี ําสรอ ยหรือเสรมิ บทเพอื่ ใหไ พเราะนาฟง เชน กนิ ขาวกินปลา ไปลามา ไหว เออออหอ หมก เรือ่ งที่ 2 ถอยคาํ สํานวน คาํ พังเพย สุภาษติ ถอยคําสาํ นวน หมายถึง ถอยคาํ ที่นํามาเรียบเรียงใหมเกิดความหมายใหมข ึ้นทไ่ี มใช ความหมายโดยตรงแตผฟู ง จะเขา ใจไดทนั ที เชน ปากหวาน ใจใหญ ใจกวา ง แมพ ระ พอ พระ สาํ นวนไทย หมายถึง ถอยคาํ ท่เี รยี บเรยี งและใชก ันอยางแพรหลาย เขา ใจความหมายได ทันที เชน ปากหวาน ใจออน ใจแข็ง ใจงาย มือเบา ลกั ษณะของสํานวนไทย มี 5 ลักษณะคือ 1. สาํ นวนไทยมีความหมายโดยนยั เชน กินดบิ - ชนะโดยงายดาย กินโตะ - รุมทาํ รา ย กนิ หญา - โงไมมีความคิด 2. สํานวนไทยมคี วามหมายใหตีความอยูในตัว เชน เกลือเปน หนอน กินปูนรอนทอง ในนํา้ มปี ลาในนามขี า ว ไกลปนเท่ียง 3. สํานวนไทยมีความหมายในเชิงเปรยี บเทียบหรือคาํ อุปมา เชน แขง็ เหมือนเพชร ชาย ขาวเปลือกหญิงขาวสาร ใจดําเหมอื นอกี า 4. สํานวนไทยมลี ักษณะคําคมหรือคาํ กลาว เชน ซื่อกินไมหมดคดกินไมนาน หาเชา กินคา่ํ รกั ยาวใหบน่ั รกั สัน้ ใหตอ 5. สาํ นวนไทยทีม่ ีเสียงสัมผสั คลองจองกนั เชน ขาวแดงแกงรอน ประจบประแจง เก็บหอมรอมริบ สาํ นวน หมายถึง กลมุ คําหรอื วลีที่นาํ มาใชใ นความหมายทีแ่ ตกตา งไปจากความหมายของคําเดมิ เชน เรือ่ งกลวย ๆ ไมไดหมายความถงึ เร่ืองของผลไม แตห มายความวาเปนเรอื่ งงา ย ๆ ปากหวาน หมายความวา พดู เพราะ ลูกหมอ หมายถงึ คนเกาคนแกขององคก รใดองคก รหนงึ่ เฒา หัวงู หมายถงึ ชายสูงอายุที่มนี ิสัยเจา ชู

48 คาํ พงั เพย มคี วามหมายลกึ ซง้ึ กวาสาํ นวนเปนคําท่กี ลาวขึ้นลอย ๆ และเปน กลาง ๆ มีความหมาย ในการตชิ มหรอื แสดงความคิดเห็นอยใู นตวั เอง เชน เห็นกงจกั รเปนดอกบวั หมายถงึ เห็นสิง่ ผิด เปน สง่ิ ทดี่ งี าม หรือเห็นผดิ เปนชอบ รําไมดีโทษปโ ทษกลอง หมายถงึ คนที่ทาํ ผดิ แตไมโ ทษตวั เอง กลบั ไปโทษคนอ่นื แทน สุภาษิต หมายถึง คาํ ท่ีกลา วไวด ี คําพูดทย่ี ดึ ถือเปน คติสั่งสอนใหท ําความดี ซึ่งคาํ สภุ าษิตสวนใหญ จะเกิดจากหลกั ธรรมคาํ สอนทางศาสนา เหตุการณห รือบุคคลสําคญั ที่เปน ที่เคารพนบั ถอื ของ ประชาชนสว นใหญ เชน ทําดีไดดี ทําชว่ั ไดช ่ัว ความพยายามอยูทไ่ี หนความสําเรจ็ อยูท่ีนัน่ ใจเปน นายกายเปน บาว ทใี่ ดมีรกั ที่นนั่ มีทุกข เร่อื งท่ี 3 ลกั ษณะของประโยคในภาษาไทย ลักษณะของภาษาไทยหนว ยทเี่ ลก็ ทสี่ ดุ คอื พยางค คาํ วลี และประโยค พยางค หมายถึง หนวยท่เี ล็กที่สุดในภาษาไทยที่ออกเสียงออกมาคร้ังหนึ่งจะมคี วามหมายหรอื ไม ก็ได เชน กิ ฉัน ปา เออ คาํ หมายถงึ หนวยในภาษาไทยที่มคี วามหมายในตวั จะมีกี่พยางคก็ได เชน มะละกอ 1 คํา มี 3 พยางค หมายถึง ผลไมชนิดหนง่ึ มลู คา 1 คํา มี 3 พยางค หมายถึง ราคา สมัย 1 คํา มี 2 พยางค หมายถงึ ชวงระยะเวลาหนึ่ง วลี หมายถึง กลุม คาํ ทีม่ คี ําตง้ั แต 2 คาํ ข้ึนไปมารวมกนั ท่ีมคี วามหมายแตย ังไมเ ปนประโยค เชน ดอกมะลิ เปน 1 วลี มี 2 คาํ คือ ดอกและมะลิ มี 3พยางค ชายหาดแมร ําพึง เปน 1 วลี มี 4 คาํ คอื ชาย หาด แม ราํ พึง และมี 5 พยางค ประโยค หมายถงึ กลมุ คําที่นํามาเรยี งแลว มคี วามหมายวา ใครทําอะไร โดยประโยคจะมี 2 สว น คอื ภาคประธานและภาคกริยา เชน ฉันทาํ งาน ฉันเปน ภาคประธาน ทํางาน เปน ภาคกริยา ลักษณะของประโยคทแ่ี บงตามเจตนาของการสอ่ื สารได 4 ประเภท คอื 1. ประโยคบอกเลา มเี นอ้ื หาในเชิงบอกกลาววา ใคร ทาํ อะไร ท่ไี หน อยา งไร เชน คณุ พอ ไปกรดี ยาง 2. ประโยคปฎเิ สธ มีเนือ้ หาใจความในทางปฎิเสธโดยจะมีคาํ วา ไม มิใช มไิ ด ไมไ ด ใชว า เชน คนรวยใชวา จะเปน คนดเี สมอไป 3. ประโยคคําถาม มเี นื้อหาของประโยคในเชงิ คาํ ถามโดยจะมีคําทแี่ สดงคาํ ถามวา อะไร

49 ทาํ ไม อยา งไร ที่ไหน ไหม เชน เธอจะไปเท่ยี วกับเราไหม เราจะแกไ ขปญหานีอ้ ยางไร 4. ประโยคขอรองและคําสง่ั เปน ประโยคท่ีมีเนื้อหาบอกใหท ําหรือใหป ฎบิ ัติตามตางกันท่ี ประโยคขอรอ งจะมคี าํ ท่อี อ นโยน สภุ าพมากกวา ประโยคคาํ สั่งดังน้ี ประโยคขอรอง เชน โปรดเอื้อเฟอแกเ ดก็ สตรแี ละคนชรา ประโยคคาํ สง่ั เชน ปด ประตูหนา ตางใหเรียบรอ ยนะ ลักษณะของประโยคท่ีแบง ตามโครงสรา งของประโยคได 4 ชนิด คอื 1. ประโยคความเดียว หรือเอกรรถประโยค คอื ประโยคทม่ี ีใจความสาํ คญั เพียงใจความ เดียว เชน เขาเปนคนมีระเบียบวินัย คณุ ยายชอบทาํ บุญ 2. ประโยคความรวม แบงเปนลักษณะยอย ๆ ได 4 ชนดิ คือ 2.1 ประโยคคลอ ยตามกนั มกั จะมีคาํ สนั ธาน กับ ครั้น แลว จงึ เชื่อมประโยค เชน พี่กับนองไปเทย่ี วกัน เขาเปนเด็กดจี งึ มีแตคนรัก 2.2 ประโยคขัดแยงกัน มักจะมคี ําสนั ธาน แต กวา แตท วา เช่ือม เชน ถงึ เขาจะรวยแตกร็ ูจกั ใชจ าย กวาถวั่ จะสกุ งาก็ไหม 2.3 ประโยคใหเลอื กอยา งใดอยา งหนึ่งมกั จะมคี ําสันธาน หรือ มฉิ ะน้ัน ไมเชนน้ัน เชื่อม เชน เธอจะซักผา หรือถูบาน ตองทํางานมฉิ ะนั้นจะไมมีเงิน 2.4 ประโยคเปนเหตุเปนผลกัน มีคาํ สันธาน จงึ เพราะ ดงั น้นั มฉิ ะน้ัน เชื่อม เชน คนจนเพราะไมข ยันทํากิน เพราะฝนตกเขาจึงมาสาย 3. ประโยคความซอน เปนประโยคท่ีมีความสําคญั เพียงใจความเดียว เรียกวา มุขยประโยค ประโยคทีม่ ีใจความรอง เรียกวา อนปุ ระโยค ซึง่ มหี นาท่ขี ยายสวนใดสวนหนงึ่ ของประโยคหลัก อนปุ ระโยคมี 3 ชนิด คอื 3.1 นามานปุ ระโยค คือ อนุประโยคท่ีทําหนา ทีค่ ลา ยคาํ นาม เชน แมตลี ูกพดู คาํ หยาบ แมต ลี ูกเปนมุขประโยค ลกู พูดคําหยาบเปน อนุประโยค ครูสอนเดก็ ทาํ การบาน ครสู อนเดก็ เปนมขุ ประโยค เด็กทําการบานเปน อนปุ ระโยค 3.2 คณุ านปุ ระโยค อนุประโยค ทําหนา ทป่ี ระกอบคาํ นาม หรือคาํ สรรพนาม เชน ลูกหมาสดี าํ ตายแลว ลกู หมาตายแลว เปน มุขประโยค ลูกหมาสีดี เปน อนปุ ระโยค นอ งคนเล็ก เรียนจบแลว นอ งเรียนจบแลว เปนมุขประโยค นอ งคนเล็กเปน อนปุ ระโยค 3.3 วเิ ศษณานปุ ระโยค อนุประโยคทําหนา ท่ีประกอบคาํ กริยาหรอื คําวเิ ศษณ เชน เขากลับบานเม่ือทกุ คนหลบั แลว (วิเศษณบ อกเวลา) นอ งชายเดินเหมอื นพอ มาก (แสดงความ เปรียบเทยี บ)

50 4. ประโยคระคน เปนการนาํ ประโยคท้งั 3 ลกั ษณะขา งตนมาเขียนตอเนื่องกันเปน ขอ ความยาว ๆ หรอื เปนเรื่อง ก็จะเปน ลกั ษณะของประโยคระคนเสมอ เชน ครอบครัวของเรามี สมาชกิ จํานวน 5 คน ตอนเชา พอกับแมไปทํางานในขณะทล่ี ูก ๆ ไปโรงเรยี น ตอนเยน็ พวกเรา จึงจะไดอ ยพู รอ มหนาพรอ มตาและรับประทานอาหารเย็นรวมกัน เร่อื งท่ี 4 คาํ สภุ าพและคาํ ราชาศัพท ภาษาไทยเปนภาษาท่มี รี ะดับในการใชใ หเหมาะสมกบั บคุ คล สถานการณ เวลา สถานที่ ในสองลักษณะคือ คําสภุ าพ และคําราชาศพั ท คาํ สภุ าพ เปนภาษาระดบั กลางท่ใี ชไ ดกบั บคุ คลทวั่ ไป ในลกั ษณะตาง ๆ ดังนี้ 1. ใชภาษาหนังสอื ในการพูด แทนบุคคลใกลช ดิ ในครอบครัว เชน บดิ า มารดา ใหแ ทนคํา วา พอ แม สามี - ภรรยา แทน ผัว - เมยี บตุ ร แทน ลูก 2. ใชคาํ สภุ าพที่เก่ียวของกับการดาํ เนินชวี ติ ทว่ั ๆ ไป เชน กิน เปน รับประทานแทน ใช ชวี ิต เปนดําเนนิ ชวี ติ 3. ใชคําสุภาพใหต ิดปากในการสนทนาทั่ว ๆ ไป เชน หวั เปน ศีรษะ ตีน เปน เทา 4. ใชคําลงทายประโยคดวยคาํ ตอบรบั คําทักทาย คะ ครับ สวัสดีคะ สวสั ดคี รบั คําขอโทษ คําขอบคณุ ตามความเหมาะสมกบั โอกาสและสถานการณอ ยเู สมอ 5. หลกี เลยี่ งการใชภาษาท่จี ะทําใหผ ฟู งไมส บายใจ การใชภาษาแสลง คําพดู สองแงสอง งาม คํากระทบกระเทยี บเปรยี บเปรย 6. ใชคาํ สุภาพทัง้ ในภาษาพูดและภาษาเขียนใหถกู ตอ ง เพราะในภาษาพดู และภาษาเขียน บางครั้งใชไมเหมอื นกัน เชน ภาษาพดู ภาษาเขยี น หมู สุกร หมา สนุ ขั นา้ํ ทวม อุทกภยั ไฟไหม เพลงิ ไหม , อคั คภี ยั คําสภุ าพท่ีควรรจู กั มีคาํ บางคาํ ทีค่ นสว นใหญใชเ รียกจนเปน ปกติ ซึ่งภาษาไทยมคี าํ สภุ าพที่ ใชเรียกดวย แตคนสวนใหญไ มค อยรจู กั คาํ สภุ าพนนั้ เชน ขนมข้ีหนู คาํ สุภาพ ขนมทราย ผกั ตบ คําสุภาพ ผกั สามหาว ปลาสลิด คําสุภาพ ปลาใบไม ผักบงุ คําสภุ าพ ผักทอดยอด

51 สากกะเบือ คาํ สภุ าพ ไมต พี ริก ผักกระเฉด คาํ สภุ าพ ผกั รูน อน วัว คาํ สุภาพ โค ควาย คาํ สุภาพ กระบอื คาํ ราชาศพั ท หมายถงึ คําศัพทท่ใี ชส ําหรบั บคุ คลท่ีควรเคารพนบั ถอื ต้ังแต พระราชา พระราชนิ ี พระบรมวงศานุวงศ พระภิกษุ ตลอดจนคนสามัญธรรมดา ทมี่ ยี ศมตี าํ แหนง ในทาง ราชการดว ย เนือ่ งจากคําราชาศพั ทมีท่ีมาจากการปกครองบานเมอื งที่เปล่ยี นแปลงจากแบบ พอ ปกครองลกู เปน พระเจาแผนดินกับพลเมอื ง จงึ เปน การสรางคาํ ขึ้นใหม ใน 2 ลักษณะ คือ 1. ยืมคําจากภาษาอ่นื มาใชเปน คาํ ราชาศพั ท ไดแก 1.1 ยมื คําจากภาษาบาลี สนั สกฤต เนื่องจากภาษาบาลี - สันสกฤตเปน ภาษาทใ่ี ชกัน ในศาสนาพุทธและพราหมณ เม่ือยืมคาํ มาใชใ นภาษาไทยเปนคําราชาศพั ทจะตอ งเตมิ พระ หรอื พระราช ขา งหนา เชน พระเนตร พระพกั ตร พระกรรณ พระราชโอรส พระราชธิดา 1.2 ยืมคาํ จากภาษาเขมร เน่อื งจากประเทศไทยกับประเทศกมั พูชามพี ืน้ ท่ีชายแดนที่ ตดิ ตอ กนั ทําใหม กี ารตดิ ตอส่อื สารกันมาชานานทางดานภาษาจงึ มคี าํ ไทย ทง้ั ท่ีเปนภาษาสามญั และคําราชาศัพททเ่ี รามกี ารยืมคาํ ภาษาเขมรมาใชเ ปนจาํ นวนมาก คาํ ราชาศพั ทท ยี่ ืมมาจากภาษา เขมรมีท้ังทเ่ี ตมิ คาํ วา พระ พระราช และไมเ ติม เชน พระเพลา พระเขนย พระราชดาํ เนิน พระราชดาํ ริ เสดจ็ บรรทม โปรด 1.3 ยืมคาํ จากภาษามาลายู เน่อื งมาจากมพี ื้นทชี่ ายแดนท่ีติดตอ กันทางภาคใตของไทย คาํ ที่เปนที่รูจกั กันดแี ละนาํ มาใชใ นคําราชาศัพท คือ พระศรี จาก sireh แปลวา ใบพลู ในภาษา มาลายู 2. นําคาํ จากภาษาอนื่ มาสรางเปนคาํ ใหมในลักษณะคาํ ประสมของไทย ไดแก 2.1 เปน คําไทยที่นํามาเตมิ คําวาพระขา งหนา เชน พระพี่นาง พระอู พระที่ 2.2 เปนคาํ ไทยท่ีนําคาํ วา ทรง มาเตมิ ขางหนา เชน ทรงชา ง ทรงมา ทรงเลน 2.3 เปน คาํ ไทยท่ีนํามาผสมกนั ใหเปน คําราชาศพั ท เชน รับสงั่ เพอ่ื นตน หอ งเครอ่ื ง (ครวั ) ชา งตน 2.4 นาํ คาํ ไทยประสมกบั คําตา งประเทศทใี่ ชเ ปนคาํ ราชาศัพทอยูแลวใหเ ปน คาํ ราชา ศัพทคาํ ใหม เชน มลู + พระชวิ หา เปนมูลพระชวิ หา (ลิน้ ไก) บัน + พระองค เปน บันพระองค (เอว) พาน + พระศรี เปน พานพระศรี (พานหมากพล)ู น้ํา + พระทัย เปน นํา้ พระทัย เอา + พระทัย + ใส เปน เอาพระทยั ใส การใชคําราชาศพั ท การใชค ําราชาศัพททสี่ าํ คญั คือ จะตอ งใชใหต รงกบั ฐานันดรศักด์ิช้ันของ บุคคล ยศตาํ แหนง ใหถ กู ตองเหมาะสมตามประเพณนี ยิ มในท่ีนีจ้ ะขอกลา วถึงหมวดทีส่ ําคญั และมี ความจาํ เปนที่จะตองรู 2 กลุม คอื กลมุ คาํ สรพพนาม และกลุมคาํ กรยิ า

52 กลมุ คาํ สรรพนาม จะแบงออกเปน 3 กลุม ยอย คือ 1. คาํ สรรพนามบุรุษที่ 1 (ใชแทนตวั ผพู ูด) บุคคลทว่ั ไป ใช ขา พระพทุ ธเจา สําหรบั พระราชาหรือเจา นายช้ันสูง เจานายผูนอย ใช เกลา กระหมอม สาํ หรบั เจานายผูใ หญ เจานายผูใหญ ใช กระหมอ มฉนั สําหรับ เจา นายทีเ่ สมอกัน เจานาย (ชาย) ใช กระหมอ ม สําหรับ เจานายเสมอกันหรอื ต่าํ กวา เจานาย (หญงิ ) ใช หมอมฉัน สาํ หรบั เจา นายเสมอกนั หรอื ตาํ่ กวา บุคคลทัว่ ไป เกลากระหมอม พระภิกษสุ ามเณร ใช เกลา ผม สาํ หรับ ขา ราชการชัน้ ผูใหญห รือพระภกิ ษผุ ูใหญท ีน่ บั ถอื มาก เกลาฯ พระภกิ ษสุ ามเณร ใช อาตมาภาพ สาํ หรบั ผูใหญหรือพระภกิ ษุสงฆท ีน่ บั ถือผนู อย บคุ คลทว่ั ไป ใช กระผม ผูใหญ ใช ผม สําหรบั ผูใ หญหรือพระภิกษสุ งฆท ีน่ บั ถอื ผนู อ ย ผนู อย ใช ดิฉนั (หญิง) บคุ คลทว่ั ไป ผูใหญ ใช ฉัน สําหรบั บุคคลทวั่ ไป ผนู อ ย ผนู อ ย (ท้งั คฤหสั ถแ ละพระสงฆ) 2. คาํ สรรพนามบุรุษที่ 2 (ใชเรียกผทู ี่สนทนาดวย) เจานายหรอื บคุ คลท่วั ไป ใช ใตฝา ละอองธลุ พี ระบาท สําหรบั พระเจาอยูหัวหรอื พระราชนิ ี เจา นายหรอื บคุ คลทวั่ ไป ใช ใตฝา ละอองธุลีพระบาท สาํ หรบั พระบรมโอรสาธิราชฯ สมเด็จ พระเทพฯ เจา นายหรือบุคคลทั่วไป ใช ใตฝ าพระบาท สาํ หรบั เจา นายชนั้ สงู เจานายเสมอกันหรือบุคคลทวั่ ไป ใช ฝา พระบาท สาํ หรบั เจา นายช้นั รองลงมา บคุ คลทว่ั ไป ใช พระคณุ เจา สําหรบั พระภิกษทุ ีน่ ับถือ บคุ คลทวั่ ไป ใช พระเดชพระคุณ สาํ หรบั เจานายหรือพระภกิ ษุท่ีนบั ถือ พระภกิ ษุสามเณร ใช สมเดจ็ บรมบพติ ร สาํ หรบั พระราชา (ยกยองนับถอื มาก) พระภิกษุสามเณร ใช มหาบพติ ร สาํ หรบั พระราชา พระภิกษสุ ามเณร ใช บพิตร สําหรบั เจานายหรอื ขุนนางขัน้ สูง บุคคลทั่วไป ใช ทาน สําหรับ บุคคลทวั่ ไป (ยกยอ งใหเกยี รติ) บุคคลทว่ั ไป ใช คุณ สําหรบั บคุ คลทวั่ ไป

53 ผใู หญ ใช เธอ สาํ หรบั ผนู อ ย บคุ คลท่วั ไป ใช เธอ สาํ หรับ บคุ คลท่ัวไป (สนิทกัน) 3. คําสรรพนามบุรุษท่ี 3 (ใชเรียกบคุ คลทก่ี ลาวถึง) บุคคลท่วั ไปหรอื เจา นาย ใช พระองค สําหรับ พระพทุ ธเจา เทพผเู ปน ใหญ พระราชา และเจา นาย ช้นั สูง บุคคลทวั่ ไป ใช ทาน สาํ หรับ เจา นาย พระภกิ ษุ ขาราชการชั้นผูใหญ และผูใ หญท่ีใหค วามนบั ถอื กลุม คาํ กรยิ า การใชค ําราชาศพั ทท ี่เปนกริยาคําทวั่ ๆ ไป ทีใ่ ชใ นชีวิตประจาํ วนั จะแตกตางกนั อยางชดั เจน คือ คําราชาศัพท สําหรับ พระมหากษตั รยิ  และพระภกิ ษสุ งฆ เชน เกิด ใช พระราชสมภพ สําหรบั พระราชา พระราชนิ ี ประสูติ สาํ หรบั เจานายช้ันสงู ปวย ใช ทรงพระประชวร สาํ หรบั พระราชา พระราชินี ใช ประชวร สําหรับ เจา นายชั้นสงู ใช อาพาธ สาํ หรับ พระราชา พระภิกษุสงฆ ตาย ใช สนิ้ พระชนม สาํ หรับ เจานายชั้นสูงและพระองคเจา ส้นิ ชพี ิตักษยั สาํ หรบั หมอมเจา ถึงชพี ติ ักษัย สําหรบั หมอมเจา อนิจกรรม สาํ หรบั ขาราชการชนั้ ผใู หญ มรณภาพ สําหรับ พระภิกษสุ งฆ ถงึ แกกรรม สําหรบั บุคคลท่วั ไป ลม สําหรบั สัตวใหญท ่เี ปนพาหนะ เชน ชา ง , มา ฟง ธรรม ใช ทรงธรรม สาํ หรับ พระราชา , พระราชนิ ี ตกั บาตร ใช ทรงบาตร สําหรับ พระราชา , พระราชนิ ี รับศีล ใช ทรงศลี สําหรับ พระราชา , พระราชินี เชิญ ใช นมิ นต สําหรบั พระภิกษสุ งฆ นอน ใช เขา ทีพ่ ระบรรทม สาํ หรบั พระราชา , พระราชินี สําหรบั เจา นาย บรรทม สาํ หรับ พระภกิ ษสุ งฆ จาํ วดั สําหรบั พระราชา บอก ใช กราบบงั คมทูลพระกรณุ า

54 รู ใช กราบบงั คมทูล สาํ หรบั ราชินี ยพุ ราช เจา นายชั้นสงู กราบทูล สําหรบั เจานาย ทูล สาํ หรบั เจานายทเี่ สมอกันหรือตา่ํ กวา กราบเรยี น สําหรับ ขา ราชการชัน้ ผูใหญ เรยี น สําหรบั บคุ คลทวั่ ไปท่ยี กยอง ถวายพระพร สาํ หรบั พระภิกษกุ ับพระราชา หรอื เจา นายช้ันสูง เจริญพร สําหรบั พระภิกษสุ งฆกบั บุคคลท่วั ไป ทราบฝาละอองธลุ พี ระบาท สาํ หรบั พระราชา ทราบฝาละอองพระบาท สาํ หรบั ราชนิ ี ยุพราช ทราบฝาพระบาท สาํ หรับ เจานายชนั้ สูง ทรงทราบ สาํ หรบั เจา นาย พระสังฆราช เรอ่ื งท่ี 5 เครอื่ งหมายวรรคตอน เคร่อื งหมายวรรคตอน หมายถึง เครื่องหมายสัญลกั ษณต าง ๆ ท่ใี ชใ นการเขียนหนังสือเพื่อ ส่ือความหมายใหเขาใจตรงกันกบั ผทู ่ีอานงานเขยี นนั้น ๆ ซึ่งในทน่ี ี้จะขอนําเสนอเฉพาะ เคร่ืองหมายทีใ่ ชใ นปจ จุบันเทา นั้น ดงั นี้ ฯ เรยี กวา ไปยาลนอ ย ใชเขยี นไวขา งหลงั คําทร่ี ูก นั โดยทว่ั ไปแทนคําเตม็ เชน กรงุ เทพฯ คาํ เตม็ คือ กรุงเทพมหานคร จฬุ าฯ คําเตม็ คือ จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลยั ฯลฯ เรียกวา ไปยาลใหญ ใชเ ขยี นไวขางหลงั คาํ ในกลมุ เดยี วกนั พวกเดยี วกนั ทน่ี ํามาเพยี ง ตวั อยางเทา นัน้ หมายความวา ยังมีอีกมาก เชน พชื ผักสวนครวั มีมากมาย เชน พริก มะเขือ ตําลงึ ฯลฯ ; เรียกวา อฒั ภาค หรอื จดุ คร่งึ ใชคัน่ คําหรือประโยคเล็ก ๆ ท่ขี นานกันในภาษาไทยไม นิยมใชมีท่ีใชอ ยใู นพจนานุกรมดงั นี้ (ป.วตต; ส.วตร) แปลวา บาลี ใชว ัตต สันสกฤต ใช วตั ร . เรียกวา มหัพภาค หรอื จดุ ใชเขียนไวข างหลงั ตวั อักษร หรอื ตัวเลข เชน 05.00 น. พ.ศ. ม.ค. ม.ร.ว. คบ. สส. : เรียกวา จดุ คู ใชห ลังขอ ความท่ีจะมตี วั อยา งหรอื คาํ ช้ีแจงเพิ่มเตมิ เชน พันธุ : พวงมาลยั วงควาน เผา พนั ธุ พนั ธุพืช

55 ? เรยี กวา ปรศั นี หรือเครือ่ งหมายคําถามใชเ ขียนไวขา งหลังประโยคคําถาม เชน คณุ จะ ไปไหน? ทาํ ไมไมไ ปโรงเรยี น? ! เรียกวา อัศเจรีย หรอื เครอื่ งหมายตกใจ ใชเ ขียนไวขางหลงั คาํ อทุ านหรือขอ ความท่ีแสดง เหตุการณท นี่ า ตกใจ เชน อุย ! ตายแลว! ไฟไหม! อนิจจงั อนิจจา! ( ) เรียกวา นขลขิ ิต หรอื วงเลบ็ ใชส ําหรับโจทยคณติ ศาสตรใ หทําในวงเล็บกอน ถา ใชสาํ หรบั ภาษาไทยจะเปนการขยายความเพ่มิ เติม เชน โรงเรียนบา นมะขาม (สาครมะขามราษฎร) { } เรียกวา วงเล็บปกกา ใชส ําหรับจัดหมวดหมขู องคาํ หรือประโยค โดยจะใชท ัง้ ขางหนาหรอื ขา งหลงั หรอื ใชเ พียงขา งเดยี วกไ็ ด ดงั น้ี ไมด อก พืช ไมผล ผัก มะลิ กหุ ลาบ พกิ ลุ ดอกไม ดอกไม ดอกแกว ในวรรณคดี มณฑา _____ เรียกวา สญั ประกาศ หรอื ขีดเสน ใต เพอ่ื ใชเนนขอความใหผอู านไดสงั เกตไดชัดเจน มากกวาขอ ความปกติอื่นๆ เชน ในขอสอบที่เปนคาํ ถามปฏเิ สธ ดงั น้ี ขอ ใดไมเ ขา พวก “ ” เรียกวา อัญประกาศ หรอื เครอื่ งหมายคาํ พดู ใชเพ่ือกํากบั ขอ ความทตี่ อ งการเนน เปน ความคดิ หรือคาํ พูดในการสนทนา เชน คําวา “สมาธ”ิ สาํ คญั มากซึง่ จะตอ งใชคกู ับคําวา “สติ” อยูเสมอ ” เรยี กวา บุพสัญญาใชเ ขียนคําทีอ่ ยูขางบนที่เหมอื นกัน โดยไมต องเขยี นคํานน้ั ซาํ้ บอ ย ๆ เชน สมราคากโิ ลกรัมละ 50 บาท ฝร่งั ” 40 บาท องุน ” 100 บาท - เรยี กวา ยตภิ งั ค หรอื ยัติภังค หรอื ขีดสนั้ ใชเขยี นระหวางคําท่ที ายบรรทดั หรอื เขยี นแยกคํา อา น เชน สมมตุ ิ อา นวา สม - มดุ

56 = เรียกวา เสมอภาค หรือสมพล หรอื เครื่องหมายเทา กับ ใชเ ขียนระหวา งคําหรือขอความ หรือตัวเลขวาขา งหนา และขา งหลงั เครอื่ งหมายมีความเทา กัน เชน 3 + 4 = 7 สตรี = เพศหญิง ๆ เรยี กวา ไมย มก ใชเขียนไวขา งหลงั คําหรือขอความเพื่อใหอ า นออกเสยี งซา้ํ คาํ หรอื ขอความน้ัน เชน อะไร ๆ ท่ีดไี ปหมด ทาํ อะไรระวัง ๆ หนอ ยนะ

57 กจิ กรรมทายบทที่ 5 กิจกรรมท่ี 1 แบงกลุมผเู รยี นทาํ รายงานเร่อื งการใชสาํ นวน สภุ าษิต คําพังเพย คาํ สุภาพ และคาํ ราชาศพั ท พรอ มบอกความหมายทถี่ กู ตอ ง อยา งละ 10 คาํ เปน งานกลุมและสงครผู สู อน (5 คะแนน) กิจกรรมที่ 2 ใหผเู รยี นเขียนรายชือ่ วรรณคดี วรรณกรรมปจจุบนั และวรรณกรรมทอ งถิ่น และ ขอ ใดทไี่ ดร ับจากการอา นดงั กลา วตามแบบรายการดังน้ี (3 คะแนน) 1. รายช่ือวรรณคดที ่เี คยอา น ขอคดิ ที่ไดรบั …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... 2. รายชอ่ื วรรณกรรมทีเ่ คยอา น ขอคดิ ทไี่ ดร บั …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………...

58 3. รายชื่อวรรณกรรมทองถน่ิ ที่เคยอา น ขอคดิ ที่ไดร บั …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... กจิ กรรมท่ี 3 แบงกลุม ผูเรยี นอภิปรายสรปุ เรอ่ื งการใชภาษาไทยในการพูดและการเขียน เพื่อการประกอบอาชพี เปน งานกลมุ และสงผสู อน (5 คะแนน)

59 บทท่ี 6 วรรณคดี วรรณกรรม เรอ่ื งท่ี 1 วรรณคดี วรรณกรรม วรรณคดี วรรณคดี หมายถึง วรรณกรรมหรอื หนงั สอื ทไี่ ดรบั การยกยอ งวาแตง ดีมวี รรณกรรม ศลิ ป กลา วคอื มีลักษณะเดนในเชงิ ประพันธ การใชถอ ยคาํ ภาษา มคี ุณคา สงู ในดานความคดิ อารมณแ ละความเพลดิ เพลนิ ทาํ ใหผูอานเห็นความงาม ความไพเราะ เกิดความซาบซงึ้ กนิ ใจ วรรณคดีจงึ มคี วามงดงามดานวรรณศลิ ป ชวยยกระดับจติ ใจความรูสกึ และภมู ิปญญาของผอู า นให สูงข้ึน วรรณกรรม วรรณกรรม หมายถึง คาํ ประพนั ธทุกชนิดทั้งที่เปนรอ ยแกวและรอยกรอง เปนงาน เขยี นทั่ว ๆ ไป สง่ิ ซงึ่ เขียนข้ึนทัง้ หมด ไมวาจะเปนในรูปใด หรือเพ่ือความมงุ หมายใด กนิ ความ ครอบคลมุ งานหนงั สอื ทกุ ชนิดหรอื ส่งิ พมิ พท ุกประเภท ทั้งหนังสอื ทั่วไป หนังสือตํารา หนงั สือ อา งองิ วารสาร นติ ยสาร และเอกสารตาง ๆ เปนตน และถาวรรณกรรมนั้นไดร ับการยกยอ ง จาก วรรณคดีสโมสรวาเปนวรรณกรรมทีแ่ ตง ดจี ึงจะเรียกวรรณกรรมนั้นวา “วรรณคดี” วรรณกรรมปจ จบุ นั วรรณกรรมไทยปจจบุ นั น้ันหมายถึง วรรณกรรมในรูปแบบใดก็ตามไมวาจะเปน รอยแกว หรอื รอยกรอง ซงึ่ ขอบเขตของวรรณกรรมปจจุบันน้ันเร่มิ ต้งั แตส มยั เรม่ิ แรกของ วรรณกรรมรอ ยแกว คอื ตั้งแตสมยั รัชกาลที่ 5 พ.ศ. 2442 จนถงึ ปจ จุบัน วรรณกรรมประเภทรอยแกวในปจจบุ นั จะอยูใ นรปู ของบันเทิงคดี เชน เรือ่ งส้ัน นวนิยาย นทิ าน บทละคร สารคดี เชน บทความ หนังสือวชิ าการ งานวจิ ยั ฯลฯ วรรณกรรมประเภทรอยกรองในปจ จุบันเปน วรรณกรรมท่แี ตกตางจากเดมิ คอื เปน วรรณกรรมท่ีไมเ นน วรรณศิลปท างภาษามากนัก ไมเ นน ในเรือ่ งของการใชภาษาแตเนนไปในเรื่อง ของการส่ือแนวคิด สื่อขอคดิ แกผูอานมากกวา เชน ใบไมท่ีหายไป ของ จริ นนั ท พติ รปรีชา เปน ตน

60 เร่อื งที่ 2 วรรณกรรมทองถน่ิ ภาษาถน่ิ ภาษาถิ่น หมายถงึ ภาษาทใ่ี ชส ่ือความหมายตามทอ งถิน่ ตาง ๆ ใชพดู กันแตละ ทอ งถน่ิ โดยขน้ึ อยูก ับบริบททางสังคมและสภาพแวดลอ ม ซ่ึงมเี อกลักษณเปน ของตนเอง ซง่ึ จะ แตกตา งกนั ในถอยคาํ สําเนียงแตก ็สามารถจะติดตอ ส่อื สารกนั ได และถอื วาเปน ภาษาเดยี วกัน เพียงแตแตกตา งกันตามทองถน่ิ เทา นน้ั ภาษาถิ่น บางท่ีมักจะเรียกกันวา ภาษาพื้นเมืองท้ังน้ีเพราะไมไ ดใ ชเ ปน ภาษา มาตรฐานหรือภาษากลางของประเทศ ภาษาถิน่ หรือ สาํ เนียง คอื ภาษาเฉพาะของทอ งถ่ินใดทอ งถน่ิ หนงึ่ ทมี่ รี ูปลกั ษณะ เฉพาะตวั ท้งั ถอ ยคําและสําเนยี งเปนตน ภาษาถ่ินของไทยจะแบง ตามภมู ศิ าสตรหรือทอ งถิ่นทผี่ ูพดู ภาษานน้ั อาศัยอยใู นภาค ตาง ๆ แบงไดเ ปน 4 ถิน่ ใหญ ๆ คือ ภาษาถิ่นกลาง ภาษาถิ่น เหนอื ภาษาถิ่นอีสานและภาษาถนิ่ ใต คุณคา และความสาํ คัญของภาษาถิ่น คือ เปนภาษาประจําถ่นิ ของกลุมชนทบี่ รรพ บุรุษไดส รา งสรรคแ ละสบื ทอดตอ เนอ่ื งมายงั ลูกหลาน โดยผา นวัฒนธรรมทางภาษาท่เี ปน รากฐาน ทางประวัติศาสตรแ ละเปน บอเกิด ตนกาํ เนิดของวรรณกรรมทอ งถน่ิ และเปนสวนหน่ึงของ ภาษาไทยและวรรณคดีไทย การศึกษาภาษาถิ่นจะชวยใหก ารสื่อสารและการศกึ ษาวรรณคดีได เขาใจลกึ ซึง้ ยง่ิ ขึน้ วรรณกรรมทอ งถิน่ วรรณกรรมทองถ่ิน หมายถึง เรื่องราวของชาวบา นท่เี ลาสบื ตอ กันมาหลายช่วั อายุ คนหรอื ผลงานท่ีเกิดขึ้นจากการใชภ าษาโดยการพดู และการเขยี นของกลมุ ชนในแตละทอ งถิ่นในรปู ของ คติ ความเชอ่ื และประเพณี เชน วรรณกรรมพื้นบานภาคเหนอื วรรณกรรมพื้นบานภาค อีสาน วรรณกรรมพืน้ บานภาคใต เปน ตน ซื่งในแตล ะทองถน่ิ ก็จะใชภ าษาพืน้ บานในการถา ยทอด เปนเอกลกั ษณ ใชถ อยคําสํานวนทอ งถิ่นท่ีเรยี บงาย เปน วรรณกรรมท่ีสือ่ เรอ่ื งราวดา นตาง ๆ ของ ทอ งถ่ินใดทองถ่ินหน่ึงโดยเฉพาะ เชน จารีตประเพณี ชีวติ ความเปน อยู สภาพเศรษฐกิจและสังคม ทศั นคติ คานยิ ม ตลอดจนความเชอื่ ตา ง ๆ ของบรรพบรุ ุษ อนั เปนพืน้ ฐานของความคิดและ พฤตกิ รรมของคนในปจจุบนั เชน นทิ านพืน้ บาน เพลงกลอมเดก็ ปริศนาคําทาย ภาษิต คาํ คม บทเทศน และคํากลาวในพธิ กี รรมตา ง ๆ

61 วรรณกรรมทองถิน่ แบง ไดเ ปน 2 ประเภท คอื 1. ประเภทมขุ ปาฐะ เปน วรรณกรรมท่ีไมไ ดเ ขียนเปนลายลกั ษณ เปน วรรณกรรม ปากเปลา จะถายทอดโดยการบอก หรอื การเลา หรือการรอ ง ไดแ ก บทกลอมเด็ก นทิ านพน้ื บา น เพลงพื้นบาน ปริศนาคําทาย ภาษติ สํานวนโวหาร คํากลาวในพธิ ีกรรมตาง ๆ 2. ประเภทเขยี นเปนลายลกั ษณ ไดแ ก นิทาน คาํ กลอน บนั ทึกทางประวัตศิ าสตร ในทองถนิ่ และตําราความรูตา ง ๆ ภาษาถิ่นทีป่ รากฏในวรรณคดี วรรณกรรมปจ จบุ นั วรรณกรรมทอ งถิน่ การศกึ ษาภาษาถิ่นยอ มจะศกึ ษาทอ งถนิ่ ในดา นท่ีอยอู าศยั ความเปนอยู ความเช่อื ขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรม เพราะภาษาเปน สว นหนง่ึ ของวฒั นธรรม ภาษาถนิ่ จะ รกั ษาคาํ เดมิ ไดดกี วา ภาษามาตรฐาน เพราะจะมกี ารเปล่ยี นแปลงทางภาษาและวัฒนธรรมนอ ยกวา และมปี ระโยชนใ นการศึกษาดานวรรณคดอี กี ดว ย เพราะวรรณคดีเกา ๆ น้ัน ใชภ าษาโบราณ ซงึ่ เปน ภาษาถ่นิ จํานวนมาก เชน วรรณคดสี มัยสุโขทัย สมยั อยุธยา และสมยั รตั นโกสนิ ทรตอนตน ถา เราไมเขาใจภาษาถ่ินท่ีใช ก็จะตคี วามไมออกและยากตอการศกึ ษาวรรณคดีนั้น ๆ ได ฉะน้ันจึง ควรอยางยิง่ ที่จะตอ งศกึ ษาภาษาถิ่นทุกถิ่น จงึ จะมคี วามรกู วา งขวาง แปลวา แพ ตัวอยาง หลกั ศิลาจารึกพอ ขนุ รามคําแหงหลกั ที่ 1 “เมอ่ื กขู ้นึ ใหญไดส ิบเกาเขา” คาํ วา “เขา” แปลวา ป สบิ เกาเขา คือ อายุเต็ม 18 ยาง 19 “ตนกพู งุ ชา งขุนสามชนตัวชอื่ มาสเมืองแพข ุนสามขนพา ยหนี” คําวา “แพ” ในท่ีน้ีเปนภาษาถนิ่ เหนอื แปลวา ชนะ คําวา “พาย” จงึ ไตรภมู พิ ระรวง “เขาน้นั บมติ ํ่า บม สิ งู บมิพี บมผิ อม” “พ”ี ภาษาถิน่ ใต หมายถึง อว น ไทยมักใชคกู ันวา “อว นพ”ี ลลิ ติ พระลอ “ตรงึ นายแกว ยะยัน ตองนายขวญั ทา วทบ” “ทาว” ภาษาถ่นิ เหนอื และอีสาน หมายถงึ หกลม ลม

62 การเรยี นรภู าษาถิ่นนอกจากจะทาํ ใหส ามารถเรียนรูว รรณกรรมทองถิน่ ไดแลว ยังทาํ ใหผเู รียน สามารถตดิ ตอ สื่อสารกับคนในทองถน่ิ ไดอยา งสะดวกและพดู ภาษาถ่นิ ไดถูกตอ งอีกดวย สาํ นวน สภุ าษติ ที่ปรากฏในวรรณคดี วรรณกรรมปจ จบุ ัน วรรณกรรมทอ งถ่นิ ความหมายของสุภาษติ สํานวนไทย สาํ นวน ตามความหมายในพจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน หมายถงึ คํากลาว ท่มี คี วาม คมคาย กะทัดรัดงดงาม ฟง ดูไพเราะจับใจ เปน คําทีร่ วมเน้อื หายาว ๆ ใหส้ันลง เปนคาํ ท่ี ถอยคาํ สน้ั แตมีความหมายลึกซง้ึ สภุ าษติ ตามความหมายในพจนานกุ รมฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน หมายถงึ คาํ กลาว ทด่ี ีงาม มักเปนคําสง่ั สอน แนะนาํ ใหป ระพฤติดี ปฏิบัติชอบ หรือละเวน จากการทาํ ความชว่ั เปน ตน ดงั น้ัน สุภาษติ สํานวนไทย สรปุ คอื คาํ ทม่ี ุงสัง่ สอนให ประพฤตดิ ี โดยเปน คาํ สนั้ ๆ มีความคม คาย ไพเราะ นา ฟง สภุ าษิตสาํ นวนไทย เปน มรดกทางวฒั นธรรมทม่ี คี ุณคา สะทอนใหเหน็ ความคิด ความเชือ่ คา นยิ มของสงั คมไทยทีส่ ่งั สมสบื ทอดกนั มาในอดตี มีมาตัง้ แตก อ นสมัยพอขนุ รามคาํ แหง เปน ถอ ยคาํ หรือขอความที่กลา วสืบตอ กนั มาชานานแลว มีความหมายไมตรงตามตวั หรือมี ความหมายอน่ื แฝงอยู สันนษิ ฐานวา สาํ นวนนั้นมอี ยใู นภาษาพดู กอ นทจี่ ะมภี าษาเขยี นเกดิ ข้นึ ใน สมยั สโุ ขทัย โดยเม่อื พิจารณาจากขอความในศิลาจารกึ พอ ขนุ รามคําแหงแลว กพ็ บวามีสาํ นวน ไทยปรากฏเปนหลกั ฐานอยู เชน ไพรฟา หนาใส หมายถงึ ประชาชนอยูเย็นเปนสุข สํานวนไทยหลายสาํ นวนมีปรากฏอยูในวรรณคดีไทยหรอื มที ่ีมาจากวรรณคดไี ทย หลายเรือ่ ง หนงั สอื กฎมณเฑยี รบาลของเกา ก็มสี าํ นวนไทยปรากฏอยู นอกจากนใี้ นวรรณคดีไทย ตา ง ๆ ตงั้ แตสมยั อยธุ ยาเปนตนมาก็มสี าํ นวนไทยปรากฏอยูมากมาย เชน ขนุ ชางขุนแผน ลิลิตยวน พา ย ลลิ ติ พระลอ ราชาธิราช หนงั สอื สุภาษติ พระรวงกม็ ีเนอ้ื หาเปนสํานวนไทยที่ยังใชอ ยูใน ปจจบุ ันมากมาย เชน เมอื่ นอยใหเ รียนวชิ า ใหหาสนิ เม่อื ใหญ เปน ตน ตวั อยาง สํานวน สุภาษิตท่ีมีปรากฏอยูในวรรณคดไี ทยหรือมที ่ีมาจากวรรณคดีไทย ฤๅษีแปลงสาร มาจากวรรณคดีไทยเร่อื ง นางสบิ สอง พระรถเสนกาํ ลงั เดินทางเอาสารไปใหนางเมรลี กู นางยักษ แลวเจอฤๅษกี ลางทาง สารฉบบั น้ันบอกวา ถึงกลางวนั กินกลางวนั ถงึ กลางคืนกินกลางคนื ฤๅษีใชเ วทมนตแ ปลงขอ ความ เปน ถึงกลางวันแตงกลางวัน ถงึ กลางคืนแตงกลางคืน

63 รอนอาสน รอ นอาสน ในหนังสือสาํ นวนไทย ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน เลาไวว า ปกตแิ ลว อาสน หรือแทน ประทับของพระอนิ ทรน้จี ะออ นนมุ ถาเกิดแข็งกระดา งหรือรอ นเปนไฟขึ้นมาจะ บอกเหตวุ ามีเร่อื งเดอื ดรอ นข้นึ ในโลก พระอินทรตองรีบลงไปแกไข ตามคติความเชื่อวาพระอนิ ทร เปน เทพผูม หี นา ทด่ี ับความทุกขร อนของมนุษย สาํ นวน รอ นอาสน จงึ มีความหมายวา มีเร่ือง เดอื ดรอนตองรีบแกไข เร่อื งที่ 3 วิเคราะห ประเมนิ คา วรรณคดี วรรณกรรม ทอ งถ่ิน หลกั การพินจิ และวิจารณวรรณคดแี ละวรรณกรรม การพินจิ คอื การพิจารณาตรวจตรา พรอมทั้งวิเคราะหแยกแยะและประเมินคา ไดท้ังนี้ นอกจากจะไดป ระโยชนต อตนเองแลว ยังมีจดุ ประสงคเพอ่ื นําไปแสดงความคิดเห็นและขอ เทจ็ จรงิ ใหผ อู ่ืนไดทราบดว ย เชน การพนิ จิ วรรณคดีและวรรณกรรมเพอื่ แนะนาํ ใหบ ุคคลท่วั ไปที่เปนผอู าน ไดรจู กั และไดท ราบรายละเอยี ดทเ่ี ปนประโยชนในดานตา ง ๆ เชน ใครเปนผแู ตง เปนเรอ่ื งเกี่ยวกบั อะไร มีประโยชนตอใครบาง ทางดา นใด ผูพ ินจิ มีความเหน็ วาอยางไร คุณคา ในแตล ะดา นสามารถ นําไปประยุกตใ หเ กิดประโยชนอ ยา งไรในชีวติ ประจาํ วนั การวจิ ารณ หมายถึง การพิจารณาเพอ่ื เปน แนวในการตัดสินวา ส่ิงใดดีหรือส่ิงใดไมด ี การ วจิ ารณวรรณคดีจะตอ งพิจารณาทุกขั้นตอน ทุกองคป ระกอบของงานเขียนมีการแยกแยะต้ังแต การใชถอยคาํ สาํ นวน ภาษา รูปประโยค เนื้อเรื่อง แนวคดิ การนาํ เสนอเนื้อหา และคุณคา ท้ังดา น วรรณศิลปแ ละคุณคา ทางดานสังคม แนวทางในการพนิ ิจวรรณคดแี ละวรรณกรรม การพนิ ิจวรรณคดแี ละวรรณกรรมมีแนวใหป ฏิบัติอยางกวา ง ๆ เพ่ือใหครอบคลุมงานเขยี น ทุกชนดิ ซ่งึ ผูพ ินจิ จะตองดูวาจะพนิ จิ หนังสือชนิดใด มีลักษณะเฉพาะอยา งไร ซง่ึ จะมีแนวในการ พินิจท่จี ะตองประยุกตห รือปรับใชใหเหมาะสมกับงานเขยี นน้ัน ๆ หลกั เกณฑกวา ง ๆ ในการพนิ ิจวรรณคดแี ละวรรณกรรม มีดังนี้ 1. ความเปน มาหรอื ประวัตขิ องหนงั สอื และผแู ตง เพอื่ ชว ยใหวิเคราะหในสวนอนื่ ๆ ไดดขี ึน้ 2. ลกั ษณะคําประพนั ธ 3. เรอื่ งยอ

64 4. เนอ้ื เรอ่ื ง ใหวเิ คราะหเ ร่ืองตามหวั ขอตอไปน้ตี ามลาํ ดบั โดยบางหัวขออาจจะมีหรอื ไมมกี ็ ไดต ามความจาํ เปน เชน โครงเรอ่ื ง ตวั ละคร ฉาก วิธีการแตง ลกั ษณะการเดนิ เร่อื ง การใชถอยคาํ สํานวนในเร่ือง ทวงทาํ นองการแตง วธิ ีคิดท่ีสรา งสรรค ทัศนะหรือมุมมองของผูเขียน เปน ตน 5. แนวคดิ จุดมงุ หมาย เจตนาของผเู ขยี นทฝี่ ากไวในเร่ือง หรอื บางทกี แ็ ฝงเอาไวในเรื่อง ซ่งึ จะตอ งวิเคราะหอ อกมา 6. คณุ คา ของวรรณคดีและวรรณกรรม ซง่ึ โดยปกตแิ ลวจะแบง ออกเปน 4 ดา นใหญ ๆ เพอื่ ความครอบคลมุ ในทุกประเด็น ซงึ่ ผพู ินจิ จะตอ งไปแยกแยะหวั ขอยอยใหส อดคลอ งกับลักษณะ หนังสอื ทจ่ี ะพินจิ น้ัน ๆ ตามความเหมาะสมตอไป การพนิ ิจคุณคาของวรรณคดีและวรรณกรรม มี 4 ประเด็นดงั น้ี 1. คุณคาดานวรรณศลิ ป คือ ความไพเราะของบทประพนั ธ ซึ่งอาจจะเกดิ จากรสของคํา ทผี่ ูแตง เลือกใช และรสความที่ใหความหมายกระทบใจผอู า น 2. คุณคา ดานเน้ือหา คอื การใหความรูดานตาง ๆ ใหคณุ คาทางปญ ญาและความคดิ แก ผูอา น 3. คุณคาดานสงั คม วรรณคดีและวรรณกรรมสะทอนใหเ หน็ ภาพของสงั คมในอดตี และ วรรณกรรมทีด่ สี ามารถจรรโลงสงั คมไดอ กี ดวย 4. การนาํ ไปประยุกตใ ชในชีวติ ประจําวัน เพื่อใหผอู า นไดป ระจักษในคุณคาของชีวิต ได ความคดิ และประสบการณจากเรอื่ งที่อาน และนาํ ไปใชในการดาํ เนนิ ชีวติ นําไปเปนแนวปฏิบตั ิ หรอื แกป ญหารอบ ๆ ตวั รสวรรณคดไี ทย รสวรรณคดีไทย มีอยู 4 ชนิด คือ เสาวรจนี นารีปราโมทย พโิ รธวาทงั สัลลาปงคพไิ สย 1) เสาวรจนี (บทชมโฉม) คอื การเลาชมความงามของตวั ละครในเรอ่ื ง ซ่ึงอาจเปน ตวั ละครท่ีเปนมนุษย อมนุษย หรือสัตวซ ่ึงการชมนีอ้ าจจะเปนการชมความเกง กลาของกษตั รยิ  ความ งามของปราสาทราชวังหรือความเจริญรุงเรืองของบานเมอื ง 2) นารีปราโมทย (บทเก้ยี ว โอโลม) คือ การกลา วขอ ความแสดงความรัก ทง้ั ที่เปนการพบ กนั ในระยะแรก ๆ และในโอโ ลมปฏิโลมกอนจะถงึ บทสงั วาสน้นั ดวย 3) พิโรธวาทงั (บทตัดพอ ) คอื การกลาวขอ ความแสดงอารมณไ มพ อใจ ตั้งแตน อยไปจน มาก จงึ เริม่ ตัง้ แต ไมพ อใจ โกรธ ตดั พอ ประชดประชัน กระทบกระเทียบเปรียบเปรย เสียดสี และดาวา อยา งรุนแรง 4) สลั ลาปงคพิไสย (บทโศก) คอื การกลาวขอ ความแสดงอารมณโศกเศรา อาลัยรัก การ ครวญคราํ่ รําพันรําพงึ การโอดครํ่าครวญ หรือบทโศกอันวา ดวยการจากพรากสิง่ อนั เปน ท่รี กั

65 บทที่ 7 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชีพ เรือ่ งท่ี 1 คุณคาของภาษาไทย ความหมายของภาษา คําวา “ ภาษา” เปนคําภาษาสนั สฤต แปลตามรปู ศพั ทหมายถึงคําพูดหรือถอ ยคาํ ภาษา เปน เคร่ืองมือของมนษุ ยท ีใ่ ชในการสอ่ื ความหมายใหสามารถสือ่ สารติดตอ ทาํ ความเขา ใจกันโดยมี ระเบยี บของคําและเสยี งเปนเครื่องกําหนด ในพจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ.2542 ให ความหมายของคาํ วา ภาษา คือ เสียงหรอื กริ ยิ าอาการท่ที าํ ความเขาใจกันได คําพดู ถอ ยคาํ ทใ่ี ช พูดจากัน ภาษา แบงออกเปน 2 ประเภท คือ ภาษาท่เี ปน ถอยคํา เรียกวา “ วัจนภาษา” เปนภาษาทีใ่ ชค าํ พูดโดยใชเสยี งท่เี ปนถอยคํา สรา งความเขา ใจกนั นอกจากนัน้ ยงั มีตัวหนังสือท่ใี ชแทนคาํ พูดตามหลักภาษาอกี ดวย ภาษาท่ีไมเ ปน ถอยคํา เรียกวา “ อวจั นภาษา” เปนภาษาท่ใี ชส ่ิงอืน่ นอกเหนอื จากคําพดู และตวั หนังสอื ในการสือ่ สาร เชน การพยักหนา การโคง คํานับ การสบตา การแสดงออกบนใบหนา ท่แี สดงออกถึงความเต็มใจและไมเต็มใจ อวัจนภาษาจงึ มคี วามสําคญั เพ่ือใหว ัจนภาษามคี วาม ชัดเจนสอ่ื สารไดร วดเร็วยิ่งข้ึน นอกจากทา ทางแลวยังมีสญั ลกั ษณตาง ๆ ท่ีมนษุ ยสรางขน้ึ มาใชใน การส่อื สารสรางความเขา ใจ อกี ดวย คณุ คาของภาษาไทย ภาษาไทยเปนภาษาที่บงบอกถึงเอกลักษณความเปนไทยมาชานาน มากกวา 700 ป สมัยพอขุนรามคําแหงมหาราช ทรงประดิษฐอักษรไทยข้ึนราวป พ.ศ. 1826 สมัยกรุงสุโขทัย ชาติไทยจึงจัดเปนชาติท่ีมีภาษาเปนของตนเองมาเปนระยะเวลายาวนาน และมีวิวัฒนาการ ทางภาษาเรื่อยมาจนถึงปจจุบัน ภาษาไทยเปนภาษาท่ีสุภาพ ไพเราะ ออนหวาน และสิง่ ท่ี สาํ คัญคือเปนภาษาท่ีใชในการสื่อสารของมนุษยในชีวิตประจําวัน หากมีการพูดภาษาไทยให ถกู ตองเหมาะสมตามกาลเทศะแลว จะแสดงถึงกริ ิยามารยาททีเ่ รียบรอ ย นอบนอมมสี ัมมาคารวะ จะทําใหคนอืน่ มคี วามรกั ใครใ นตวั เรา นอกจากนี้ ภาษาไทยยังมีคุณคา ในการดาํ รงชวี ิตดานตาง ๆ ทง้ั ดา นการติดตอส่ือสารในการ ดาํ รงชีวิต การประกอบอาชีพ การสรา งสัมพนั ธข องคนในสังคม ดานวฒั นธรรมประเพณี ดานสังคม ดา นศิลปะ และดานการศึกษา นับวา ภาษาไทยมคี ุณคา ในการเปนเครอื่ งมือของการศกึ ษาหาความรใู น

66 สาขาวิชาตา ง ๆ ใหเ ยาวชนและประชาชนในชาติทุกคนไดเสาะแสวงหาความรไู ดต ามความตองการ อยา งไมมที ่ีส้นิ สุด ฉะนั้น เพ่ือใหผูเรียนเกิดทักษะอยางถูกตองและเหมาะสมในการส่ือสารกับผูอ่ืนอยางมี ประสิทธิภาพ รจู ักแสวงหาความรูและประสบการณ รักการอาน การเขียน การพูด การ บันทึกความรแู ละขอ มลู ขาวสารทไี่ ดร ับ เกิดความภาคภมู ใิ จในความเปนเจา ของภาษา และเห็น คณุ คาของบรรพบุรษุ ทีไ่ ดส รางสรรคผลงานไว ผูเรียนควรท่จี ะรซู ้งึ ถึงคุณคา ตลอดจนรกั ษและหวง แหนภาษาไทย เพ่ือใหค งอยคู กู บั คนไทยตลอดไป เร่ืองที่ 2 ภาษาไทยกับชอ งทางการประกอบอาชพี ภาษาเปนเคร่ืองมอื ในการส่อื สารระหวา งผสู ง สาร (ผูพูด ผเู ขียน) กับผูร ับสาร (ผฟู ง ผดู ู ผูอ าน) ที่มนุษยใชในการดําเนินชีวิตประจาํ วัน โดยเร่ิมต้ังแตวัยเด็กท่ีเร่ิมหัดพูด จนตลอดชีพ เพ่ือส่ือสารกับคนในสังคม ระดับการใชภ าษายากงาย ภาษาทม่ี รี ะบบระเบยี บ มหี ลักเกณฑการใช ภาษาทส่ี ลับซับซอน ตามระดับการศึกษา ภาษาไทยมคี วามสําคัญในการส่ือสารและการดํารงชวี ิตของคนไทยมาก ภาษาไทยยงั มี ความสาํ คญั ตอ การประกอบอาชพี ดวยอยางย่งิ โดยสามารถจาํ แนกกลมุ อาชีพไดวา กลุมอาชีพจะใช ทกั ษะภาษาไทยดา นการฟง กลมุ อาชพี ใดจะใชท ักษะภาษาไทยดา นการพูด กลมุ อาชพี ใดจะตอ งใช ทักษะภาษาไทยดา นการอา น หรอื กลุมอาชีพใดทจ่ี ะตอ งใชทกั ษะภาษาไทยดา นการเขียน การที่ จะใชทักษะทางภาษาดา นใดมากนอยเพยี งใดนั้นจะข้ึนอยกู บั ลักษณะของแตละ อาชีพ ในท่ีน่ีกลมุ อาชีพ ตาง ๆ ที่ใชท กั ษะภาษาไทยท้งั 4 ทกั ษะดงั นี้ กลุมอาชพี ทใ่ี ชท ักษะการฟงและทกั ษะการพดู - อาชีพพนักงานขายของ - อาชพี พนกั งานรบั โทรศพั ท / ใหขอ มูลติดตอสอบถาม - อาชีพลา ม เปน ตน กลุมอาชีพที่ใชท กั ษะการพูด - อาชีพพธิ กี ร / ผูป ระกาศ - อาชีพนักจดั รายการวิทยุ - โทรทศั น เปน ตน

67 กลุมอาชพี ทใ่ี ชท ักษะการอา นและทกั ษะการพดู - อาชีพนกั พากษ - อาชพี นกั อา นขาว - วิจารณข า ว เปน ตน กลุม อาชีพทใี่ ชท กั ษะการเขียน - อาชพี นกั เขียน - อาชพี นกั เขยี นบทวทิ ยุ - โทรทศั น เปน ตน เรื่องที่ 3 การเพ่ิมพนู ความรูและประสบการณทางดานภาษาไทย เพื่อการประกอบอาชพี จากการนําเสนอแนวทางของการนําความรภู าษาไทยไปเปนชองทางในการประกอบอาชีพ ประเภทตา ง ๆ เชน การพดู การเปนพิธีกร ผูประกาศ นกั จดั รายการวิทยุ โทรทัศน ครสู อน ภาษาไทยกบั ประชาชนอาเซียน การเขยี น นกั เขยี นขาว เขียนบทละคร เขียนนิทาน เขียนสารคดี แลวน้ัน เปนเพยี งจดุ ประกายใหผเู รียนไดเ รียนรวู าการเรียนวิชาภาษาไทยมใิ ชเ รยี นแลวนาํ ความรู ไปใชใ นชวี ิตประจําวันเทา น้ัน แตการเรียนรูว ิชาภาษาไทยยังสามารถนําความรูประสบการณ ทางดา นภาษาไทยไปประกอบอาชีพ สรา งรายไดใ หกับตนเองไดดวย แตก ารท่ีผเู รียนจะเปน นักเขียนหรือนกั พดู ทม่ี ีชื่อเสียง เปนที่ยอมรับของสังคม ผูเรียนจะตองแสวงหาความรู ทักษะ ประสบการณเพ่ิมเติมจากสถาบันการศึกษาทง้ั ภาครฐั และเอกชน ทีเ่ ปนหลักสตู รเฉพาะเร่ือง หรือ หากผูเรยี นตอ งการศึกษาหาความรูเพิ่มเติมในระดับการศึกษาที่สูงขึ้น ก็จะมีสถาบันการศึกษา ระดับมหาวิทยาลัย เชน คณะนิเทศศาสตร คณะวารสารศาสตร ฯลฯ ไดอ ีกทางเลอื กหน่งึ หรอื ในขณะทีผ่ เู รียนกาํ ลังศึกษาอยูใ นระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย และตองการที่จะเรียนรูวิชา ภาษาไทย เพื่อตอยอดไปสูชองทางการประกอบอาชพี ไดจ รงิ ผเู รยี นสามารถเลอื กเรียนวิชาเลอื ก ตามหลักสตู รในระดับเดยี วกันทีม่ เี นอื้ หาเฉพาะเร่ืองที่สนใจไดอ ีกทางเลอื กหนง่ึ ดวย นอกจากท่ีผูเรยี นจะเลอื กวิธกี ารศกึ ษา หาความรเู พมิ่ เติม โดยวธิ ศี ึกษาเปนหลกั สูตรสน้ั ๆ เฉพาะเรื่อง หรือจะศึกษาตอ เฉพาะสาขาวิชาในระดับการศกึ ษาทีส่ ูงขึ้นก็ตาม แตส่งิ สําคัญที่ ผูเรียน ควรปฏิบัติอยางตอเน่ือง คือการฝกฝนทักษะ ประสบการณในการเขียน หรือการพูด อยางสมาํ่ เสมอ รวมทง้ั มีการแลกเปลยี่ นเรียนรกู บั กลุมคนท่ีมีความสนใจในอาชพี เดียวกันดว ย

68 เฉลยกิจกรรมทา ยบท บทท่ี1 กจิ กรรมท่ี 1 ใหแบง กลมุ ผเู รียนสรุปหลักการเลอื กสื่อในการฟงและการดู กลุมนําเสนอ จากน้ัน ผสู อนสรปุ เพ่มิ เตมิ และผแู ทนผูเรียนจดบันทึก (รวม 3 คะแนน) แนวคําตอบ หลักการเลอื กสอ่ื ในการฟงและดู 1. ฟงและดูอยา งมจี ดุ มุงหมายในแตล ะครงั้ 2. ฟงและดอู ยา งมวี ิจารณญาณ โดยใชเหตุและผล 3. สรุปสาระสําคญั ในการฟง และดไู ดทกุ คร้ัง 4. นําความรจู ากการฟงและดูไปปฏบิ ตั ไิ ดอยางเหมาะสม เกณฑการใหค ะแนน ตอบถกู ตอง 4 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถูกตอง 2-3 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถกู ตอง 1 ขอ ได 1 คะแนน กิจกรรมที่ 2 แบงกลุมผูเรียนฟงเรอ่ื ง “เสนอรัฐออกกฎหมายหา มดื่มสุราท่สี าธารณะ” จากการฟงของผเู รยี นคนฟงและทํากจิ กรรมกลมุ ดังน้ี (รวม7 คะแนน) 1. วจิ ารณความสมเหตสุ มผล และความเปนไปไดข องเร่ืองนี้ (3 คะแนน) 2. วิเคราะหค วามคิดเหน็ และขอเท็จจรงิ ของเรือ่ งโดยครูผูสอนถามแตละกลุม และ ครูผูส อนสรปุ สาระสาํ คญั ในขอ 1 และ 2 (4 คะแนน)

69 แนวคาํ ตอบ 1. ความสมเหตุสมผลและความเปน ไปได การแสดงบความคิดเห็นที่จะออกกฎหมายหามด่ืมสุราท่ีสาธารณะควรทําไดเพราะวัยรุน ไทยดืม่ สุราและทํารายนักทองเท่ียวอังกฤษและผูอื่นเพื่อเปนการปองกันไมใหเหตุการณนี้เกิดข้ึน อกี ประกอบกบั ในหลายๆ ประเทศไดออกกฎหมายนเี้ ชนกนั 2. ขอเท็จจรงิ ความคิดเห็น 1. วัยรุนไทยดื่มสรุ าและกอ เหตุทาํ รา ย การออกกฎหมายหา มดืม่ สุราทีส่ าธารณะจะ นกั ทอ งเทยี่ ว เปน ทางเลือกที่ภาครัฐสรา งความเชื่อมั่น 2. หลายๆ ประเทศไดอ อกกฎหมายหามดืม่ ดา นความปลอดภยั ใหน กั ทอ งเท่ยี ว สุราท่ีสาธารณะ เกณฑก ารใหค ะแนน (รวม 3 คะแนน) - เขยี นวจิ ารณความสมเหตุสมผลและความเปน ไปไดของเรอ่ื งไดต ามแนวตอบได 3 คะแนน - เขียนวเิ คราะหเฉพาะขอเทจ็ จริงไดตามแนวตอบได 2 คะแนน - เขียนวิเคราะหเ ฉพาะความคดิ เหน็ ไดตามแนวตอบได 2 คะแนน - เขยี นไมถ ูกตองตามแนวตอบแตใ กลเ คยี งใหอยใู นดุลพนิ ิจของผูสอนในการใหคะแนน 1 คะแนน

70 3. เหตุการณนส้ี งผลตอภาพลกั ษณข องประเทศไทย เสนอรฐั ออก กฎหมายหามดม่ื สุราท่สี าธารณะ ดร.นพ.อุดมศักด์ิ แซโงว อาจารยประจําสํานักวิชาแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ และ นกั วิจัยศนู ยว ิจยั ปญหาสรุ า (ศวส.) กลาวถึงกรณีวัยรุนไทยดื่มสุรากอเหตุทํารายนักทองเท่ียวชาวอังกฤษ ทห่ี วั หินในเทศกาลสงกรานตท่ผี า นมา ซึง่ สงผลกระทบตอภาพลักษณของประเทศไทย วาการดื่มสุราของ วัยรุนกลุมน้ีเปนการต้ังวงด่ืมในพ้ืนท่ีสาธารณะ ภาครัฐควรจัดการแกไขปญหาโดยการออกกฎหมาย “การหามด่ืมสุราในพื้นท่ีสาธารณะ” เพื่อปองกันเหตุการณการทํารายนักทองเท่ียวไมใหเกิดข้ึนอีก การดื่มในลักษณะนี้เปนเร่ืองผิดกฎหมายในหลายประเทศโดยเฉพาะในประเทศพัฒนาแลว เชน สหรัฐอเมริกา แคนาดา อังกฤษ ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด ท้ังนี้การออกกฎหมายหามด่ืมสุราในพ้ืนที่ สาธารณะพรอ มกับการบังคบั ใหกฎหมายทม่ี อี ยูแลวอยางจริงจังเปนทางเลือกหนึ่งท่ีภาครัฐสามารถทําได เพือ่ สรา งความเช่อื ม่นั ดา นสวสั ดิภาพความปลอดภัยแกน ักทอ งเทีย่ วรวมไปถงึ ประชาชนไทยเอง กิจกรรมที่ 3 ใหผ ูเ รยี นเขยี น “การปฏบิ ัติตน เปนผมู ีมารยาทในการฟงและด”ู เปน งาน รายบคุ คลและสงครผู ูส อน (3 คะแนน) แนวคาํ ตอบ การปฏบิ ตั ติ นเปนผูม มี ารยาทในการฟงและดู 1. ฟง และดูอยา งตงั้ ใจ 2. ไมส งเสยี งรบกวนผอู นื่ เวลาทฟ่ี ง และดู 3. ไมส มควรสงเสยี งดงั เกินไปเมื่อชอบใจเรือ่ งทฟี่ งและดเู ปนพิเศษ 4. การแตง กายสภุ าพเรียบรอยในการฟงและดอู ยางถกู กาลเทศะ 5. หากมขี อสงสยั ไมเ ขาใจในเรอ่ื งที่ฟงและดูควรคามเมื่อผูพูดพูดจบแลงถึงถามหรือผูพูด ใหถามได 6. ไมท ดสอบภมู ิความรผู ูพดู

71 เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเต็ม 3 คะแนน ตอบถกู ตอ ง 5 – 6 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถูกตอ ง 3 – 4 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถูกตอ ง 1 – 2 ขอ ได 1 คะแนน เฉลยกจิ กรรมทา ยบทท่ี 2 กิจกรรมท่ี 1 ใหผเู รียนใชศลิ ปะการพูดไดอ ยา งเหมาะสมกบั โอกาสและบคุ คล โดยสมมุติการพดู ในโอกาสตาง ๆ เอง (5 คะแนน) แนวคําตอบ 1 คะแนน อยูในดุลยพนิ ิจของครผู ตู รวจ 1 คะแนน 1 คะแนน เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเตม็ 5 คะแนน 1 คะแนน 1. มกี ารเตรียมตัวกอนพูด 1 คะแนน 2. เนอ้ื เร่อื งเหมาะสมกับเร่อื งทพี่ ดู 3. การใชกริยาทาทางประกอบการพดู 4. การใชนํ้าเสียงเหมาะสมกบั เรอื่ งที่พูด 5. การใชภาษาถกู ตอง

72 กิจกรรมท่ี 2 ใหแ บง กลมุ ผเู รยี นวเิ คราะหและประเมนิ คาการใชการพูดในการเขียนจากการอาน เรอ่ื งนี้ อยดู ๆี กห็ าของทเ่ี รามกั จะใชประจาํ แตไ มเ จอเหมอื นวามนั พรอมจะหาย เมือ่ เราจะหาเปน ซะอยาง บางทปี ากกากห็ าไมเจอ แตมารูต ัวอกี ทีกเ็ หน็บไวท่ีขา งหู มอื ถือไมรวู า หายไปจากกระเปากางเกงตอนไหน ทงั้ ๆ ท่ีตอนนก้ี ก็ ําลงั ใชม อื ถือโทรคุยอยู เอะ เปนอะไรกันละนี่ อยา งน้จี ะเรยี กวา หลงลืมหรอื ขีล้ มื ดีนอ หลงลมื กบั ขีล้ ืม นีต่ างกันนะครบั เพราะถาเราไมไดใ สใจในเร่อื งบางเรอื่ ง โดยท่ีไมเ อาสมาธไิ ปมุง กบั เรือ่ งน้นั เรากจ็ ะจําไมไดเ รยี กวา ขีล้ มื วิธีนีแ้ กไดโดยเอาสมาธไิ ปใสใ นกบั เร่อื งทเี่ ราทํา เชน จดบันทึก หรอื ถา ยภาพมอื ถือไว วา จอดรถท่ชี ั้นไหน หรอื เบอรโทรศัพทท ีต่ ดิ ประกาศไวเบอรอะไร ตา งกบั หลงลมื จะจาํ ไมไ ดเลยดว ยซํ้าวาขบั รถมา หรือวางของผิดท่ี อยา งเอากุญแจไปวางในแกว นํ้า เอาเตารดี ไปแชต ูเยน็ เปน ตน ถา ไมอ ยากข้ลี ืม ผมมีเคล็ดลบั งา ยๆ มาชว ยพฒั นาสมองพวกเรากบั ครบั โดยวิเคราะหและประเมินจากหวั ขอ ดงั น้ี 1. เรื่องน้ีนาจะมชี อื่ เร่อื งอะไร 2. เหตกุ ารณใ นเรือ่ งจะเกิดฟงบุคคลวัยใด 3. หลงลืมและข้ลี มื ตางกนั อยา งไร 4. วิธีการแกไขการขล้ี มื ทาํ อยา งไร 5. ยกตัวอยางการใชก ารพดู ในการเขียน 2 ตวั อยางและใหผูเรียนสงผลการวิเคราะหและ ประเมินคาการใชการพดู เปนงานรายบคุ คล และสง ครูผสู อน (5 คะแนน)

73 แนวคําตอบ 1. หลงลืมและขี้ลืม 2. บคุ คลสงู วัย 3. หลงลมื คอื ทําอะไรจะจาํ ไมได ขีล้ มื คือไมส นใจ ไมใ ชส มาธิในเรือ่ งน้ัน ๆ 4. ตองพัฒนาสมอง 5. เอะ เปนอะไรกนั ละนี่ ขล้ี มื ดนี อ เกณฑการใหคะแนน ได 5 คะแนน ตอบถูกตอ ง 5 ขอ ได 5 คะแนน ตอบถูกตอ ง 4 ขอ ได 4 คะแนน ตอบถูกตอ ง 3 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถกู ตอง 2 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถูกตอ ง 1 ขอ ได 1 คะแนน กิจกรรมที่ 3 ใหผ เู รยี นเขียน “การปฏบิ ตั ติ นเปนผูม ีมารยาทในการพดู ” เปนงานรายบคุ คลและ สง ครูผูสอน (3 คะแนน) แนวคําตอบ การปฏิบตั ิตนเปนผมู ีมารยาทในการพูด 1. ใชคําพูดสภุ าพที่เหมาะสมกับ เวลา สถานที่ โอกาสและบคุ คล 2. ไมพ ดู เยาะเยย ถากถาง ดหู มนิ่ เสยี ดสี ขอบกพรอง และไมข ัดคอผอู นื่ 3. หากจะพดู ใหเ กดิ อารมณข ัน ควรเปนเร่ืองตลกขบขนั และใชคาํ สุภาพ

74 4. ควรพดู ดว ยสาํ เนียงชวนฟงและมคี าํ ลงทายเสริมการพดู ใหไ พเราะนา ฟงย่งิ ข้นึ 5. ควรพูดในส่ิงทเี่ ปนความจรงิ 6. ไมควรพูดทกุ อยา งที่รู เกณฑการใหคะแนน คะแนนเต็ม 3 คะแนน ตอบถูกตอง 5 – 6 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถกู ตอง 3 – 4 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถกู ตอง 1 – 2 ขอ ได 1 คะแนน

75 เฉลยกิจกรรมทายบทท่ี 3 กจิ กรรมที่ 4 ใหผูเรยี นอา นเรือ่ ง ซิง่ บกิ๊ ไบค อปุ กรณป องกนั ก็ชวยไมได และวิเคราะหเ ร่อื ง ทอ่ี า นแลว ตอบคาํ ถามตอไปนี้ (5 คะแนน) ซิง่ บิ๊กไบค อปุ กรณป อ งกนั ก็ชว ยไมไ ด บ๊ิกไบคกับความปลอดภัยในสังคมไทย โดยคุณหมอมนูญ ลีเชวงวงศ ประธานทุนงวงอยาขับในพระ อปุ ถัมภส มเด็จพระเจาพี่นางเธอ เจาฟากลั ปย าณวิ ัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร มูลนธิ ริ ามาธิบดี ปจจุบันบ๊ิกไบคไมไดจํากัดเฉพาะคนรวยเทาน้ัน คนทั่วไปเขาถึงได และใชสําหรับเดินทาง ในชวี ิตประจําวนั ขับข่ีในเขตเมือง เน่ืองจากสภาพถนนของเมอื งใหญของไทยไมด เี หมือนในประเทศท่ีเจริญแลว สภาพผิวถนนไมเรยี บ สูง ๆ ต่ํา ๆ บางถนนมรี อยแยก มีเศษหนิ บนถนน ทําใหมโี อกาสสะดดุ ลม เองได บางคร้ังมี สุนัขวิ่งตดั หนา ปรมิ าณถนนบา นเรากน็ อย การจราจรก็ตดิ ขัด ถนนคอนขางแคบไมกวา งเหมือนประเทศที่พฒั นา แลวไมมเี ลนจกั รยานยนต คนขีบ่ ๊ิกไบคสวนใหญไ มข ่ชี ิดซาย จะขี่ครอมเสนแบงชองจราจรระหวางรถยนต แลว แซงซายแซงขวาเพ่อื ขข่ี นึ้ ไปขา งหนา ถนนบางสายชองจราจรแคบมากบ๊ิกไบคไมสามารถแทรกผานได ตองเดิน ลากบ๊กิ ไบคซ ง่ิ หนกั มาก บริเวณแยกที่มีสัญญาณไฟจราจร เวลาเปลี่ยนเปนไฟเขียวจะสังเกตเห็นบ๊ิกไบคออกตัวเปนคันแรก เพราะคนขีส่ ามารถเรงเครอื่ งไดเรว็ กวา รถจักรยานยนตท ว่ั ไป ถงึ แมระบบเบรกของบกิ๊ ไบคดกี วารถจกั รยานยนต ธรรมดามี ABS แตกไ็ มสามารถหยุดไดท ันที ตอ งใชระยะทางในการหยดุ รถ ย่ิงท่ีเร็วยิ่งตองใชระยะทางเพ่ิมข้ึน บ๊ิกไบคข่ีดวยความเร็ว 100 กิโลเมตรตอช่ัวโมง ตองใชระยะทาง 46 เมตร ถาข่ีเร็ว 160 กิโลเมตรตอช่ัวโมง ตอ งใชร ะยะทางเพม่ิ ขึน้ เปน 100 เมตร ในการหยดุ บิ๊กไบค ดงั น้ันบอ ยคร้ังทค่ี นข่บี ิ๊กไบคห ลังเรง เครื่องเต็มทห่ี ากรถยนตค นั หนาเลย้ี วหรอื หยุดกะทันหัน บ๊ิกไบควิ่ง ไปชนเพราะเบรกไมห ยดุ เพราะฉะนั้นคนขับรถยนตทกุ คนถาจะเปลี่ยนเลนหรอื เล้ียวรถตองมองกระจกหลังและ ใหสัญญาณไฟเลี้ยวแตเ น่นิ ๆ และเวลาจอดรถยนตข า งทางคนขบั รถยนตต องระมัดระวังกอนเปดประตลู งจากรถ

76 1. เพราะเหตุใดบก๊ิ ไบคย ังไมเหมาะสมกบั การขับขใี่ นเขตเมือง 2. เพราะเหตุใดบกิ๊ ไบคจึงมีอุบัติเหตชุ นกับรถยนตค ันหนาทเ่ี ล้ยี วหรอื ออกกะทนั หัน 3. หากทานข่บี ิ๊กไบคจะปอ งกนั การเกิดอบุ ตั ิเหตุอยา งไร 4. หากทา นจะสนับสนุนการขบี่ ิก๊ ไบคควรพจิ ารณาอะไรบาง 5. ขอ ดีและขอ เสียของการขบั ขี่บกิ๊ ไบค ใหเ ขยี นเปนรายงานรายบคุ คลและสง ครูผสู อน แนวคําตอบ 1.เพราะสภาพถนนยังไมเหมาะสม ผวิ ถนนไมเ รยี บ การจราจรติดขดั ไมม ีเลนจกั รยานยนต และคนข่ีบิก๊ ไบคส วนใหญไ มข่ชี ิดซา ย 2. เพราะบ๊ิกไบค หยุดกะทนั หันไมได 3. ข่ดี วยความระมัดระวงั และรักษากฏจราจร 4. พฒั นาถนนใหผวิ ถนนเรียบและมเี ลนจักรยานยนต 5. ขอดี เดินทางสะดวกและรวดเรว็ ขอเสีย ถนนในเขตเมืองยังเหมาะสมทจี่ ะขี่ เกณฑก ารใหค ะแนน ได 5 คะแนน ตอบถูกตอง 5 ขอ ได 5 คะแนน ตอบถูกตอ ง 4 ขอ ได 4 คะแนน ตอบถกู ตอง 3 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถกู ตอง 2 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถกู ตอ ง 1 ขอ ได 1 คะแนน

77 กจิ กรรมที่ 5 แบงกลุมผเู รียนคน ควาจากแหลงความรูใ นเรื่องตางๆ ดงั น้ี 1. ความหมายของภาษาถ่ิน สํานวน สุภาษิตที่ปรากฎในวรรคดี วรรณกรรมปจจุบัน และวรรณกรรมทอ งถิ่น 2. คุณคาของวรรณคดี วรรณกรรมปจจุบัน วรรณกรรมทองถ่ิน ในดานแสดงถึงวิถีชีวิต ดา นสงั คม และการนําคณุ คาเหลานีไ้ ปใช โดยจดั ทาํ เปนรายงานกลมุ และสง ครูผูส อน (10 คะแนน) แนวคําตอบ อยูในดลุ ยพนิ จิ ของครผู ูตรวจ เกณฑการใหค ะแนน คะแนนเต็ม 10 คะแนน 1.ความหมายของการเขียน สํานวน สุภาษิตท่ปี รากฎในวรรคดี วรรณกรรมปจจุบัน และ วรรณกรรมทองถนิ่ ครบทุกหัวขอและถกู ตองชดั เจน คะแนนเตม็ 5 คะแนน 2. คุณคาของวรรณคดี วรรณกรรมปจจุบัน วรรณกรรมทองถ่ิน ในดานแสดงถึงวิถีชีวิต ดานสังคม และการนําคุณคา เหลาน้ีไปใช ใหค รบถว น ชดั เจน คะแนนเตม็ 5 คะแนน กิจกรรมที่ 6 ใหผูเรียนเขียน “การมีมารยาทในการอานและการมีวินัยรักการอาน” เปนงาน รายบุคคลและสงครผู ูส อน (3 คะแนน) แนวคําตอบ การมมี ารยาทในการอานและการมวี นิ ัยรกั การอา น 1. ไมอานหนงั สอื ของผูอื่นโดยไมไดร ับอนุญาต 2. ไมทําลาย ขดี ฆาและทําเครื่องหมายในหนังสือที่เปนของสวนรวม 3. อานหนงั สือพิมพ หนงั สืออ่นื ๆ ทุกครง้ั ที่มโี อกาส

78 เกณฑการใหค ะแนน คะแนนเตม็ 3 คะแนน ตอบถูกตอ ง 3 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถกู ตอง 2 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถกู ตอ ง 1 ขอ ได 1 คะแนน เฉลยกิจกรรมทา ยบทท่ี 4 กจิ กรรมท่ี 1 ใหผูเรียนยอ ความโดยสรุปใจความสาํ คัญจากเร่อื ง “โทรศพั ทมือถอื ทาํ ตาหวังหลงั โกง ” เปนงานรายบคุ คลและสง ครผู ูส อน ( 5 คะแนน) “โทรศพั ทม ือถือทําตาหวงั หลังโกง ” เคยมีแตปรารภกนั ถงึ โทษของโทรศพั ทม ือถือเลก็ ๆ นอยๆ กนั บอยๆ แตบ ดั น้ีไดมกี ารคน พบ อนั ตรายใหญข องมนั โดยเฉพาะไดท ําลายทา ทางทรงตัวของเราลง ไมเพียงแตทําใหคอแข็ง นกั กายภาพบําบดั ผมู ีช่ือเสยี งของนวิ ซแี ลนดไดก ลาววา เทคโนโลยีไดกดตัวเราใหหลังงอ อยา งที่เขา เรยี กวา หลังโกง ปกตศิ ีรษะของแตล ะคนจะหนกั ประมาณ 10- 12 ปอนด แตวาเวลาเรากําลงั ใชโ ทรศัพทอยู นนั้ เราตอ งกม คอเราเปน มมุ 60 องศา กลายเปน ภาระหนักของคอ นอกจากทีต่ องรับนํา้ หนักเดมิ อยูแ ลว ทาหลงั โกง ดังกลา วนน้ั ใหผ ลรายกับรา งกายของเราหลายอยา ง ตง้ั แตมนั ทาํ ใหเ ราอรมณต กหมด ความภคภูมใิ จในตนเองและยงั อาจจะกระทบกบั ความจําของเราดวย เขาอธิบายตอไปวา ขนาดของ โทรศัพทท ม่ี ีขนาดเลก็ น้ัน ทาํ ใหเ ราตอ งกม ตัวของเราลง และยิง่ ถกู ยอใหม ีขนาดเลก็ ลงเทา ไร กท็ ําใหเ รา จะตอ งกมตวั ลงไปมากเทา นน้ั มันเหมอื นกบั ทาํ ใหเ ราตกอยูในทาทที ีอ่ ยใู นภาวะจํายอม เขาไดส รปุ ตอนทา ย วา มนั ก็นาแปลกเหมอื นกนั ทเ่ี ครื่องมือที่คดิ ประดิษฐข้ึนเพ่อื จะใหเ พ่ิมสมรรถภาพและประสทิ ธิภาพในการ ทาํ งานของเรามากขน้ึ กลับมาลดภาระแสดงออกและบอนทาํ ลายความสามารถในการทาํ งานใหนอ ยลงไป

79 แนวคําตอบ ทาํ กายภาพบาํ บัด นิวซแี ลนดก ลาววา การใชโ ทรศัพทม อื ถือจะทาํ ใหผ ูใ ชหลังโกง เพราะตองกมคอไปที่โทรศพั ทย่ิงขนาดเล็กเทาใดจะตองกม ตวั ลงไปมากเทานั้น ซ่งึ จะมผี ลรายตอ รางกายหลายอยาง เกณฑก ารใหคะแนน คะแนนเตม็ 5 คะแนน สรปุ ใจความสาํ คญั ไดครบถวนตามแนวคําตอบ ได 4-5 คะแนน สรปุ ใจความสําคัญไดบ าง ตรงตามแนวคาํ ตอบ แตไ มครบถวน ได 3 คะแนน สรปุ ใจความสาํ คญั ไดบ างเลก็ นอย แตตรงตามแนวคาํ ตอบ ได 2 คะแนน สรุปใจความสําคัญไมไ ดตามแนวคาํ ตอบ ได 1 คะแนน สรุปใจความสาํ คญั ไมไ ดต ามแนวคําตอบเลย ไมไดคะแนน กิจกรรมท่ี 2 แบงกลุมผูเ รยี นตอ คําประพนั ธ ประเภทกลอนสภุ าพ ใหม คี วามยาว 2 บท หรอื 8 วรรค ในหวั ขอ “ธรรมชาตยิ ามเชาอากาศดี” (5 คะแนน) เปน งานกลมุ และสง ผสู อน ธรรมชาตยิ ามเชาอากาศดี ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

80 แนวคาํ ตอบ 2 คะแนน อยใู นดุลยพนิ ิจของครผู ูต รวจ 2 คะแนน 1 คะแนน เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเตม็ 5 คะแนน 1. แตงถูกตอ งตามแผงผังการแตง กลอนสภุ าพ 2. มีความไพเราะและตรงกับธรรมชาติยามเชา 3. มีสมั ผสั ในเพ่ิมเติมจากสัมผสั นอก กิจกรรมท่ี 3 ใหผ เู รียนเขยี น “การปฏิบัตติ นเปนผูม มี ารยาทในการเขยี นและมีการจดบันทกึ อยา งสมํ่าเสมอ\" เปนงานรายบคุ คลและสงครูผูส อน (3 คะแนน) แนวคําตอบ การปฏบิ ตั ติ นเปนผมู มี ารยาทในการเขียนและมกี ารจดบันทึกอยางสม่ําเสมอ 1. เขยี นขอความถูกทเี่ ปนความจรงิ 2. ไมเขียนขอความ รูปภาพ ในพ้นื ทส่ี าธารณะ 3. ไมเขียนขอความ เครื่องหมาย ในหนงั สือของสวนรวม 4. ใหเ ขียนคํา ขอ ความ ทุกครัง้ ดวยคําสุภาพ 5. จดบนั ทกึ ประจําวนั อยา งสมํ่าเสมอ 6. เขยี นแผนทํางานท่จี ะตองทาํ เพ่ือฝก การเขียน

81 เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเต็ม 3 คะแนน ตอบถกู ตอ ง 5 – 6 ขอ ได 3 คะแนน ตอบถกู ตอ ง 3 – 4 ขอ ได 2 คะแนน ตอบถูกตอง 1 – 2 ขอ ได 1 คะแนน เฉลยกิจกรรมทา ยบทที่ 5 กจิ กรรมท่ี 1 แบงกลมุ ผูเรยี นทาํ รายงานเร่อื งการใชส ํานวน สุภาษิต คาํ พังเพย คําสุภาพ และคาํ ราชาศัพท พรอ มบอกความหมายที่ถกู ตอ ง อยางละ 10 คํา เปนงานกลมุ และสงครผู ูสอน (5 คะแนน) แนวคําตอบ อยูในดลุ ยพนิ ิจของครูผูตรวจ เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเตม็ 5 คะแนน ได 5 คะแนน 1. หาไดค รบทั้ง 5 อยางๆ ละ 10 คํา ได 4 คะแนน 2. หาไดครบทงั้ 5 อยา งๆ ละ 7-9 คาํ ได 3 คะแนน 3. หาได 4 อยางๆ ละ 7-9 คาํ ได 2 คะแนน 4. หาได 3 อยางๆ ละ 7-9 คาํ ได 1 คะแนน 5. หาได 1-2 อยางๆ ละ 5 คาํ

82 กจิ กรรมท่ี 2 ใหผเู รยี นเขยี นรายชื่อ วรรณคดี วรรณกรรมปจจุบนั และวรรณกรรมทอ งถ่นิ และ ขอ ใดทไ่ี ดร ับจากการอา นดังกลา วตามแบบรายการดงั น้ี (3 คะแนน) 1. รายชอ่ื วรรณคดที ี่เคยอา น ขอ คดิ ทไี่ ดรบั …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... 2. รายช่ือวรรณกรรมทีเ่ คยอาน …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... ขอคดิ ทไ่ี ดรบั …………………………………………………... 3. รายช่อื วรรณกรรมทอ งถ่ินทีเ่ คยอาน …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... ขอ คดิ ทไี่ ดรบั …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... …………………………………………………... แนวคําตอบ อยใู นดลุ ยพนิ ิจของครูผตู รวจ

83 กจิ กรรมที่ 3 แบงกลุม ผูเ รยี นอภปิ รายสรปุ เรื่องการใชภาษาไทยในการพดู และการเขียน เพ่อื การประกอบอาชพี เปนงานกลุมและสงผสู อน (5 คะแนน) แนวตอบ การใชภาษาไทยในการพดู เพื่อประกอบอาชีพ 1. อาชพี พธิ กี ร 2. อาชีพโฆษณา 3. อาชีพพนกั งานขายตรง 4. อาชพี ขายประกันชวี ิต 5. อาชีพครู 6. อาชพี นักจัดรายการวทิ ยุ การใชภ าษาไทยในการเรียนเขียนเพื่อการประกอบอาชีพ 1. นักประพนั ธ 2. ผเู ขียนบทละครโทรทศั น 3. เลขานุการ เกณฑก ารใหค ะแนน คะแนนเตม็ 5 คะแทน 1. การใชภาษาไทยในการพูดเพอื่ ประกอบอาชีพ คะแนนเต็ม 3 คะแนน 2. การใชภาษาไทยในการเขยี นเพื่อประกอบอาชีพ คะแนนเตม็ 2 คะแนน

84 บรรณานุกรม http://www.dek-d.com/board/view/2683016/ http://imkate-imkate.blogspot.com/2011/12/blog-post.html อิสรยิ า เลาหตีรานนทh ttp://www.dailynews.co.th/Content/Article บริษทั เดลนิ ิวส เวบ็ จาํ กัด https://sites.google.com/site/samnounthaiz/khwam-pen-ma-khxng-sanwn-thiy http://forum.02dual.com/index.php?topic=165.0 http://www.siam1.net/article-8682.html ผังการออกขอ สอบ http://www.classstart.org/classes/4131 http://www.kroobannok.com/1830 http://www.baanjomyut.com/library/010.html รัตนาภรณ แหวนเงนิ http://www.gotoknow.org/posts/495738 ผังการออกขอสอบ

85 คณะผจู ัดทาํ ท่ปี รกึ ษา บญุ เรอื ง เลขาธกิ าร กศน. 1. นายประเสรฐิ ทับสุพรรณ รองเลขาธิการ กศน. 2. นายชาญวทิ ย จาํ จด รองเลขาธิการ กศน. 3. นายสุรพงษ จนั ทรโ อกุล ผูเชย่ี วชาญเฉพาะดานพัฒนาสอ่ื การเรียนการสอน 4. นางวัทนี สวุ รรณพิทักษ ผูเชี่ยวชาญเฉพาะดานเผยแพรทางการศึกษา 5. นางกนกพรรณ งามเขตต ผูอาํ นวยการกลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 6. นางศุทธินี ผูเ รียบเรยี งและบรรณาธกิ าร 1. นายอรัญ จิตตโ ลหะ ขาราชการบาํ นาญ สาํ นักงาน กศน.จังหวัดนนทบุรี ศึกษานิเทศก สํานักงาน กศน.จงั หวัดจันทบรุ ี 2. นางอาํ นวย คณุ สุข กศน.อาํ เภอศรนี คร จังหวดั สโุ ขทยั 3. นางสาวกนกวรรณ บรสิ ทุ ธิ์ คณะทาํ งาน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 1. นายสรุ พงษ ม่ันมะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นายศภุ โชค ศรรี ัตนศิลป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาวสุลาง เพ็ชรสวาง กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเบ็ญจวรรณ อําไพศรี กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวชมพนู ท สงั ขพิชยั ผพู ิมพต น ฉบับ เพ็ชรสวา ง กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 1. นางสาวสุลาง อนิ ทระสันต กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นางจุฑากมล ผูอ อกแบบปก ศรีรัตนศลิ ป กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น นายศุภโชค

86 คณะผูจัดทาํ กิจกรรมทา ยบทเอกสารสรปุ เน้ือหาท่ีตองรู ระหวา งวนั ที่ 1- 3 มถิ ุนายน 2559 ณ หอ งประชมุ บรรจง ชสู กลุ ชาติ ชั้น 6 สํานักงาน กศน. ทปี่ รกึ ษา เลขาธิการ กศน. 1. นายสรุ พงษ จาํ จด รองเลขาธิการ กศน. 2. นายกติ ติศักด์ิ รตั นฉายา ผอู าํ นวยการกลมุ พัฒนาระบบการทดสอบ 3. นางพรรณทพิ า ชนิ ชัชวาล ผเู ขียน/ผูเ รียบเรียง และบรรณาธิการ สาํ นกั งาน กศน. จงั หวดั นนทบุรี 1. นายเริง กองแกว สาํ นักงาน กศน. จงั หวดั ลพบรุ ี 2. นางสาวนติ ยา มขุ ลาย กศน.อําเภอเมอื ง จงั หวัดชลบรุ ี 3. นางสาวเอมอร แกว กลํ่าศรี กศน.เขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร 4. นางสาวอริญชัย อนิ ทรนัฏ คณะทาํ งาน กลุมพฒั นาระบบการทดสอบ 1. นางเกณกิ า ซิกวารท ซอน กลมุ พัฒนาระบบการทดสอบ 2. นายธานี เครืออยู กลมุ พัฒนาระบบการทดสอบ 3. นางสาวจรุ ีรตั น หวงั สิริรตั น กลมุ พัฒนาระบบการทดสอบ 4. นางสาวอษุ า คงศรี กลุม พัฒนาระบบการทดสอบ 5. นางสาวกรวรรณ กวีวงษพ ิพฒั น กลมุ พฒั นาระบบการทดสอบ 6. นายภาวติ นธิ ิโสภา กลุมพฒั นาระบบการทดสอบ 7. นางสาวหทยั มาดา ดฐิ ประวรรตน

87