หน่วยที่ 2 ระบบการผลิตและจ่ายลม

เอกสารประกอบการสอน งานนิวแมติกส์และไฮดรอลิกส์เบื้องต้น รหัสวิชา2100-1010 หน่วยทที่ 2 ระบบการผลิตและจ่ายลม ครูสุภกิจ บุญทอง สาขาวิชาเทคนิคอุตสาหกรรม วิทยาลัยเทคนิคชุมพร

แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 2 สอนครง้ั ที่ 3 เร่ือง ระบบการผลติ และจา ยลม

14 แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี 2 เวลาเรยี นรวม ๗๒ ชว่ั โมง ชื่อวชิ า. งานนิวแมตกิ สแ ละไฮดรอลกิ สเบ้อื งตน สอนครงั้ ที่ 3 ช่ือหนวย ระบบการผลิตและจา ยลม ชอ่ื เรอื่ ง ระบบการผลติ และจา ยลม จำนวน 4 ช่ัวโมง หัวขอเรื่อง 1 โครงสรา งระบบการผลติ และจา ยลม 2 เครอ่ื งอดั อากาศ 3 ถงั เกบ็ ลม 4 มอเตอรไฟฟา 5 เครื่องระบายความรอน 6 เคร่อื งกำจัดความช้ืน 7 เกจความดนั 8 อปุ กรณก รองลมทอ ลมหลัก 9 อปุ กรณระบายน้ำ 10 วาลวนริ ภยั 11 วาลว กันกลบั 12 ทอ สงจา ยลม 13 ชุดปรบั คณุ ภาพลมอัด สาระสำคัญ ระบบการผลติ และจายลมจะมีสว นประกอบในระบบที่สำคัญ คอื เคร่อื งอัดอากาศ มอเตอรไ ฟฟา ถังเกบ็ ลม สวติ ชค วามดัน อปุ กรณร ะบายน้ำ วาลวนิรภัย อปุ กรณก ำจดั ความชื้นและอปุ กรณก รองลม สมรรถนะหลัก (สมรรถนะประจำหนวย) แสดงความรเู กี่ยวกับระบบการผลติ และจายลม สมรรถนะยอย (สมรรถนะการเรยี นรู) สมรรถนะทั่วไป (ทฤษฏ)ี ๑ แสดงความรูเกย่ี วกบั โครงสรา งระบบการผลิตและจายลม ๒ แสดงความรูเกย่ี วกบั หนา ที่ของเคร่ืองอดั อากาศ ๓ แสดงความรูเกี่ยวกบั หนา ทข่ี องถงั เก็บลม ๔ แสดงความรเู กยี่ วกบั หนาทข่ี องมอเตอรไ ฟฟา ๕ แสดงความรูเกี่ยวกับหนา ที่ของเครื่องระบายความรอ น ๖ แสดงความรูเกี่ยวกับหนา ทข่ี องเครอื่ งกำจัดความช้นื ๗ แสดงความรูเกยี่ วกบั หนาทข่ี องเกจความดนั ๘ แสดงความรเู กี่ยวกบั หนา ทข่ี องอปุ กรณก รองลมทอลมหลัก ๙ แสดงความรูเกี่ยวกบั หนาที่ของอปุ กรณร ะบายนำ้ ๑๐ แสดงความรูเ กยี่ วกับหนาท่ขี องวาลวนริ ภัย ๑๑ แสดงความรูเ กี่ยวกบั หนา ทข่ี องวาลวกนั กลบั ๑๒ แสดงความรเู ก่ยี วกับหนา ที่ของทอสงจา ยลม 13 แสดงความรูเกย่ี วกับหนาท่ขี องชดุ ปรบั คณุ ภาพลมอดั สมรรถนะที่พงึ ประสงค (ทฤษฏี) เม่ือผเู รียนไดศึกษาเนื้อหาในบทน้แี ลว ผูเรยี นสามารถ ๑ อธบิ ายโครงสรา งระบบการผลติ และจา ยลมไดถกู ตอง ๒ อธิบายหนาท่ีของเครอ่ื งอัดอากาศไดถ ูกตอง ๓ อธบิ ายหนา ที่ของถงั เก็บลมไดถกู ตอ ง ๔ อธบิ ายหนา ทข่ี องมอเตอรไฟฟา ไดถ กู ตอง

แผนการจัดการเรยี นรทู ี่ 2 15 ชอื่ วิชา. งานนิวแมตกิ สแ ละไฮดรอลกิ สเ บ้อื งตน ชอ่ื หนว ย ระบบการผลิตและจา ยลม เวลาเรยี นรวม ๗๒ ชว่ั โมง สอนคร้งั ที่ 3 ช่ือเรือ่ ง ระบบการผลิตและจา ยลม ๕ อธบิ ายหนา ทขี่ องเครอ่ื งระบายความรอนไดถ กู ตอ ง จำนวน 4 ช่ัวโมง ๖ อธิบายหนาที่ของเครือ่ งกำจัดความชื้นไดถ ูกตอง ๗ อธิบายหนา ทข่ี องเกจความดนั ไดถกู ตอ ง ๘ อธิบายหนา ทีข่ องอุปกรณก รองลมทอ ลมหลักไดถกู ตอง ๙ อธบิ ายหนาท่ีของอุปกรณระบายน้ำไดถ กู ตอ ง ๑๐ อธบิ ายหนาทขี่ องวาลว นริ ภยั ไดถูกตอง ๑๑ อธิบายหนา ท่ขี องวาลวกนั กลับไดถกู ตอง ๑๒ อธบิ ายหนาที่ของทอสงจา ยลมไดถ ูกตอ ง 13 อธิบายหนาท่ีของชดุ ปรบั คณุ ภาพลมอดั ไดถ กู ตอ ง สมรรถนะท่ัวไป (ปฏิบตั )ิ ๑ บอกชอื่ สว นประกอบในระบบการผลิตลมและจายลม ไดถกู ตอง สมรรถนะท่ีพึงประสงค (ปฏิบตั ิ) เมอ่ื ผูเรียนไดศ กึ ษาเนอ้ื หาในบทน้ีแลว ผูเรียนสามารถ ๑ บอกสวนประกอบของระบบการผลติ และใชล ม ไดถกู ตอ ง ๒ บอกหนา ที่และการทำงานของเคร่ืองอดั อากาศ ไดถกู ตอง ๓ ระบชุ ่ือและหนาทีข่ องอปุ กรณใ นระบบผลิตและจา ยลม ไดถูกตอ ง

แผนการจดั การเรียนรทู ่ี 2 16 ชอื่ วิชา. งานนวิ แมตกิ สและไฮดรอลิกสเบือ้ งตน ชอ่ื หนว ย ระบบการผลิตและจา ยลม เวลาเรียนรวม ๗๒ ชวั่ โมง สอนคร้งั ท่ี 3 ชอ่ื เรอื่ ง ระบบการผลิตและจา ยลม จำนวน 4 ช่ัวโมง กจิ กรรมการเรยี นการสอน ในการจดั การเรยี นการสอนรายวชิ างานนิวเมติกสและไฮดรอลกิ สเบ้ืองตน ไดกำหนดกิจกรรมการเรยี นการสอนให ผูเรียนเกดิ การเรยี นรูโ ดยใชว ธิ กี ารจดั การเรียนรฐู านสมรรถนะเชงิ รกุ (Active Learning Competency Based) ดา นเทคนคิ การจัดการเรยี นการสอนแบบ MAIP โดยมขี น้ั ตอนในการดำเนินกิจกรรมการเรยี นการสอน ดงั น้ี กจิ กรรมการเรียนการสอน (สอนคร้ังที่ 3 ) เวลา ๔ ชวั่ โมง/สัปดาห ๑.ผสู อนชแี้ จงรายละเอียดเกยี่ วกับจุดประสงครายวชิ า สมรรถนะรายวชิ า และคำอธบิ ายรายวิชา การวดั และประเมนิ ผลการ เรียนรายวิชา คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงคข องรายวิชา และขอ ตกลงในการจัดการเรียนการสอนในรายวชิ า ๒.ผสู อนแสดงตัวอยางเกี่ยวกับระบบการผลิตและจายลม ๓.ผูสอนถา ยทอดความรใู นหนว ยท่ี 2 เร่ืองระบบการผลิตและจา ยลม ๔.ผูสอนแสดงใบงานเรอื่ งระบบการผลติ และจายลมและอธบิ ายข้ันตอนวธิ ีการในการปฏบิ ัติงานตามใบงาน ๕.ผสู อนใหผ เู รียนปฏบิ ัติงานเขยี นแบบตามใบงานเรอื่ งระบบการผลติ และจายลม ๖.ผสู อนประเมนิ ผลการปฏิบตั ิงานของผูเ รยี นและใหผูเรียนสรปุ สาระสำคญั ของเรอ่ื งที่เรียนประจำสปั ดาห

แผนการจดั การเรยี นรทู ่ี 2 17 ชอ่ื วชิ า. งานนิวแมตกิ สและไฮดรอลิกสเ บอ้ื งตน ช่ือหนว ย ระบบการผลติ และจายลม เวลาเรยี นรวม ๗๒ ชั่วโมง ช่ือเร่ือง ระบบการผลติ และจา ยลม สอนคร้ังท่ี 3 สอ่ื การสอน ๑.เอกสารประกอบการสอน จำนวน 4 ช่ัวโมง ๒.เอกสารประกอบการเรยี น ๓.สื่อนำเสนอ PowerPoint 4.ส่อื การสอน Program Fluid SIM Pneumatics V 4.2 English งานที่มอบหมาย/กจิ กรรม ใหน ักเรียนทำแบบฝกเสรมิ ทักษะตามใบงานทายหนวยการเรียนท่ี 2 การวัดและประเมินผล วธิ ีการ เครื่องมือ เกณฑ วัดผล/ประเมินผล - ทำแบบฝกเสรมิ ทกั ษะทาย - แบบฝก เสริมทักษะทาย - ผานเกณฑร อยละ ๖๐ หนว ย หนวย - ผานเกณฑร อยละ ๘๐ ๑.สมรรถนะทพี่ ึงประสงค - ประเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ - แบบประเมินคณุ ลกั ษณะ ๒.คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค อันพงึ ประสงค ประสงค (Attitude)

18 ใบความรหู นว ยท่ี 2 เวลาเรียนรวม ๗๒ ชั่วโมง ช่ือวิชา. งานนวิ แมติกสและไฮดรอลกิ สเบ้ืองตน สอนครั้งที่ 3 ชื่อหนวย ระบบการผลิตและจา ยลม หนว ยที่ 2 ระบบการผลติ และจายลม จำนวน 4 ชัว่ โมง หนว ยท่ี 2 ระบบการผลิตและจา ยลม 2.1 โครงสรางระบบการผลิตและจายลม สว นประกอบของระบบการผลิตและการใชลม 1.ระบบการผลิตและสงจายลมอดั - เครือ่ งอดั อากาศ (Air Compressor) - มอเตอรไ ฟฟา (Electric Motor) - สวติ ชค วามดนั (Pressure Switch) - วาลวปอ งกันการไหลยอ นกลบั (Check Valve) - ถังเก็บลม (Air Tank) - เกจวดั ความดัน (Pressure Gauge) - อุปกรณระบายนำ้ (Water Drain) - วาลวนิรภัย (Safety Valve) - อปุ กรณก ำจดั ความชนื้ (Air Dryer) - อปุ กรณกรองลม (Air Filter) 2.ระบบการใชล มอัด - ทอสง จายลม (Ducting Work) - อปุ กรณร ะบายนำ้ (Water Drain) - ชดุ ปรบั คุณภาพลม (Service Unit) - วาลวควบคุมทศิ ทาง (Directional Control Valve) - อปุ กรณทำงาน (Working Element) - อุปกรณค วบคุมความเรว็ (Speed Control) 2.2 เครอื่ งอดั อากาศ เครื่องอัดอากาศ (Air Compressor) มีหนาที่เปลี่ยนพลังงานกลใหอยูในรูปของพลังงานนิวแมติกส โดยท่ี ตัวเครื่องอัดจะดดู อากาศเขา มาทางทอดูดแลวอัดใหม ีความดันเพิ่มขึ้น จากนั้นจึงสงอากาศท่ีถกู อัดแลว ไปเก็บยังถังพักลม กอนท่ี จะถูกสงไปใชงานในระบบนิวแมตกิ สตอ ไป 2.3 ถังเกบ็ ลม หนาทข่ี องถังเก็บลม คือ เก็บรกั ษาแรงดนั ลมใหม ีคาเหมาะสมตอการใชงาน เกบ็ รกั ษาปรมิ าณลมใหเพียงพอตอ การใชง าน แยกไอนำ้ ทป่ี ะปนมากับลมอดั ใหก ลั่นตวั เปนหยดน้ำ ระบายความรอนลมอดั และติดตั้งอุปกรณประกอบ เชน เกจวัด ความดัน วาลว ระบายนำ้ วาลว นริ ภัย วาลว ปด -เปด เปนตน 2.4 มอเตอรไฟฟา มอเตอรไฟฟาในการผลิตลม มีหนาที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟาใหเปนพลังงานกล เพื่อหมุนขับเครื่องอัดอากาศให เปลีย่ นเปนพลงั งานลมอดั ขนาดของกำลงั ขับ (HP) มอเตอรไฟฟา จะเปลีย่ นไป ตามความจขุ องถังเกบ็ ลมอดั 2.5 เครือ่ งระบายความรอ น มีหนา ท่ี ลดอุณหภูมลิ มอัด ลดความช้ืน และลดฝุนละออง 2.6 เครอ่ื งกำจัดความชนื้ เครอ่ื งกำจัดความชื้น (Air Dryer) มีหนาทกี่ ำจัดความชืน้ ทเ่ี หลือมาจากเครอ่ื งระบายความรอ นและถังเก็บลมอัด ซำ้ อีก 2.7 เกจความดัน เกจวัดความดัน (Pressure Gauge) มหี นา ท่ีแสดงระดบั ความดันลมอัด มีหนว ยเปน bar และ PSI

19 ใบความรูหนว ยที่ 2 เวลาเรยี นรวม ๗๒ ชว่ั โมง ชอ่ื วิชา. งานนวิ แมตกิ สและไฮดรอลิกสเ บ้อื งตน สอนคร้งั ท่ี 3 ชือ่ หนวย ระบบการผลติ และจายลม หนว ยท่ี 2 ระบบการผลิตและจา ยลม จำนวน 4 ชัว่ โมง หนวยท่ี 2 ระบบการผลติ และจา ยลม 2.8 อปุ กรณกรองลมทอลมหลัก อุปกรณกรองลมทอลมหลกั (Main Line Filter) มหี นาทจี่ บั ฝนุ ละออง นำ้ และนำ้ มัน ในทอ ลมหลกั 2.9 อุปกรณร ะบายน้ำ อุปกรณระบายน้ำ มหี นาทร่ี ะบายนำ้ ออกจากอปุ กรณท เี่ กิดจากการกลัน่ ตัวของไอนำ้ ออกสภู ายนอก 2.10 วาลวนริ ภยั วาลวนริ ภัย (Safety Valve) มีหนา ทกี่ ำจัดความดันในถังเก็บลมไมใหเกนิ คา ทก่ี ำหนด 2.11 วาลว กันกลับ วาลว กนั กลับ (Check Valve) มีหนาที่ปอ งกนั การไหลยอ นกลบั ของลมในระบบผลติ ลมอัด 2.12 ทอสง จายลม การติดตั้งทอ ลม 1. วางทอ เมนในแนวนอน ใหล าดเอียงไปทางปลายทอเพ่อื ใหน ้ำท่กี ลัน่ ตวั ไหลไปที่อปุ กรณร ะบายนำ้ ได 2. ตอ ทอแยกลมออกจากทอ เมนทางดานบนเพื่อปองกนั น้ำเขา ไปในระบบ 3. ตดิ ตง้ั อปุ กรณร ะบายน้ำทป่ี ลายทอลมทีส่ ง จา ยไปยงั จุดตาง ๆ 2.13 ชดุ ปรบั คณุ ภาพลมอดั ชดุ ปรับคุณภาพลมอัด (Service Unit) เปนอุปกรณท ่ชี ว ยในการทำความสะอาด ปรบั แตงคา ความดัน รวมทง้ั บาง กรณีอาจมีการผสมนำ้ มันหลอ ล่ืนเขา ไปในลมอดั ดว ย เพือ่ ยดื อายกุ ารใชง านของอปุ กรณ นวิ แมตกิ ส

20 ภาคผนวก สื่อการสอน

21 สอ่ื การสอน power point หนวยที่ 2 ระบบการผลติ และจายลม สือ่ การสอน Program Fluid SIM Pneumatics V 4.2 English หนว ยท่ี 2 ระบบการผลติ และจายลม

22 ภาคผนวก บันทกึ หลงั สอน

23 บันทกึ หลังสอน ชื่อวชิ า งานนวิ เมตกิ สแ ละไฮดรลกิ สเ บือ้ งตน สัปดาหท ี่ 3 รหัสวิชา 20101–2010 แผนกวชิ า ชางยนต วันที่สอน 31 พ.ค. 65 หนวยท่ี 2 รายการสอน ระบบการผลติ และจายลม จำนวน 4 ช่ัวโมง ภาคเรียนที่ 1 ปก ารศกึ ษา 2565 คน เขาเรียน คน ขาดเรียน จำนวนผเู รยี น ชัน้ ปวช.2/4 กลุม 4 จำนวน 15 คน 1. เนอ้ื หาทส่ี อน (สาระสำคัญ) ระบบการผลติ และจา ยลมจะมสี วนประกอบในระบบที่สำคญั คือเคร่ืองอัดอากาศ มอเตอรไ ฟฟา ถังเกบ็ ลม สวติ ชค วามดัน อปุ กรณร ะบายนำ้ วาลว นริ ภัย อุปกรณก ำจดั ความช้ืนและอปุ กรณก รองลม 2. ผลการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. ปญ หา อุปสรรค ที่เกดิ ข้ึนในระหวา งการเรียนการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. แนวทางการแกปญหาของครูผสู อน (แนวทางการทำวิจยั ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงช่ือ ...........................................ผูสอน (นายสุภกจิ บญุ ทอง) ................../............................/....................... ลงช่ือ ...........................................หัวหนาแผนก ลงชื่อ ...........................................หวั หนางาน หลักสูตรฯ (นายสมศกั ดิ์ หลวงนา) (นายสุวทิ ย ธานรี ตั น) ................../............................/....................... ................../............................/....................... ลงช่ือ ...........................................รองผูอำนวยการฝา ยวชิ าการ (นายประเสริฐ ถึงวสิ ยั ) ................../............................/.......................