e-book การพับตะเข็บ

งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบือ้ งต้น รหัสวิชา 2100-1005

การพบั ขอบงานและตะเขบ็ โลหะแผ่น • ขอบของโลหะแผ่นบาง (Edging) เม่ือนามาทาเป็นผลติ ภณั ฑแ์ ลว้ ควรจะตอ้ งมีการพบั ขอบเพ่ือเพ่ิมความแขง็ แรงใหก้ บั โลหะแผ่น และชว่ ยปอ้ งกนั อนั ตรายท่ีอาจเกิดจากของโลหะแผน่ งานโลหะแผน่ สว่ นใหญ่แลว้ จะเป็นงานผลติ ภณั ฑซ์ ง่ึ นาชิน้ สว่ น ตา่ ง ๆ มาประกอบกนั ขนึ้ เป็นรูปทรงลกั ษณะตา่ ง ๆ แต่ตามธรรมชาติของโลหะแผ่นนนั้ จะอ่อนตวั ไม่คงเหมือนโหละรูปพรรณ หนา้ ตดั ชนิดตา่ ง ๆ ดงั นนั้ เพ่ือเป็นการเพ่ิมความแข็งแรงใหก้ บั ผลิตภณั ฑ์ จงึ ไดม้ ีการนาขอบงานแบบต่าง ๆ มาใชเ้ พ่ือความ เหมาะสมกบั ลกั ษณะงานผลิตภณั ฑต์ ่าง ๆ ขอบงานจงึ มหี ลายประเภท ไดแ้ ก่ ขอบงานชนั้ เดยี ว ขอบงานสองชนั้ ขอบงานตงั้ ขอบลวด เป็นตนั นอกจากนนั้ แลว้ ในการสรา้ งผลติ ภณั ฑต์ ่าง ๆ เม่ือขนึ้ รูปแลว้ จะตอ้ งมีการยดึ ขอบของชิน้ งานใหต้ ิดกนั เพ่ือความ ม่นั คงแขง็ แรงและคงรูปทรงอยู่ ซง่ึ ขอบของงานท่ียดึ ติดกนั นีเ้ รยี กวา่ • ตะเขบ็ สาหรบั ตะเข็บนีม้ หี ลายแบบเพ่ือใหเ้ หมาะสมกบั ลกั ษณะของผลิตภณั ฑช์ นิดตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ตะเข็บเกย ตะเขบ็ ตงั้ ตะเขบ็ เก่ียว ตะเขบ็ สองชนั้ ตะเข็บกน้ ตะเข็บหางเหย่ียว ตะเขบ็ พิตสเบอร์ เป็นตน้ นอกจากการใชต้ ะเข็บแบบตา่ ง ๆ นีย้ ดึ ชิน้ งานแลว้ ยงั สามารถใชก้ ารยา้ หมดุ การบดั กรี และการเช่ือมจดุ ไดอ้ ีกดว้ ย ทงั้ ตะเข็บและขอบงานชนิดตา่ ง ๆ ท่ีกลา่ วมานี้ ช่างโลหะแผน่ จะตอ้ งศกึ ษาถึงรูปรา่ ง ลกั ษณะ การนาไปใชง้ าน การเผ่ือขนาดเพ่ือนาไปใชง้ านไดอ้ ย่างเหมาะสม สาหรบั โลหะแผ่นบาง นิยมใชก้ ารพบั เขา้ ขอบ อยู่ 3 แบบ

3.1.1 การพบั ขอบช้ันเดยี ว (Single Hem) เป็นการพบั ขอบงานใหส้ นิทครงั้ เดยี ว ระยะเผ่ือของการพบั ขอบจะเทา่ กบั ความกวา้ งตะเข็บท่ีจะทาพบั ลกั ษณะขอบงานชนั้ เดยี ว 3.1.2 การพบั ขอบสองช้ัน (Double Hem) การพบั จะพบั เพ่ิมจากการพบั ครงั้ แรกอีกครงั้ หนง่ึ เป็น 2 ครงั้ เพ่ือเพ่ิมความแข็งแรงใหม้ ากขนึ้ ระยะเผ่ือของการพบั จะเทา่ ของความ กวา้ งของตะเข็บท่ีจะทาการพบั ลกั ษณะขอบสอบชนั้

3.1.3 การเข้าขอบลวด (Wire Edge) เป็นขอบท่ีพบั เพ่ือใสล่ วดเสรมิ ความแขง็ แรงใหก้ บั ขอบงาน ระยะเผ่ือของการพบั จะเท่ากับ 2เทา่ ของ ความโตลวดท่ีใช้ การเขา้ ขอบลวด 3.2 การพบั ตะเขบ็ งานโลหะแผ่น การต่อตะเขบ็ ในงานโลหะแผน่ (Seaming) คือ การต่อโลหะแผน่ เขา้ ดว้ ยกนั ซ่ึงมีวธิ ีการต่ออยหู่ ลาย ลกั ษณะ ดงั น้ี 3.2.1 ตะเขบ็ รอยต่อเกย (Lap Seam) จะทาโดยการนาโลหะแผน่ วางซอ้ นกนั เพือ่ เตรียมการบดั กรีหรือการย้าหมุด ตะเขบ็ เกย ตะเขบ็ เกยผิวเรยี บ

3.2.2 ตะเขบ็ รอยต่อร่องเกย่ี ว (Groove Seam) โดยพบั ขอบช้นั เดียวท้งั 2 ชิ้นเก่ียวกนั เป็นตะขอความสูง 3 เท่าบนความหนา ของแผน่ โลหะเดิม ลกั ษณะรอ่ งเก่ียว 3.2.3 ตะเขบ็ รอยต่อต้งั หรือยืน (Standing Seam) ใชส้ าหรับการต่อตะเขบ็ ท่ีตอ้ งการความแขง็ แรงของรอยต่อมาก ลกั ษณะของตะเข็บตงั้ และการใชง้ าน

3.2.2 ตะเขบ็ ซ้อน (Double Seam) ใชส้ าหรับการทาตะเขบ็ มุมของท่อหรือภาชนะเหล่ียม กน้ ภาชนะเหล่ียม กนั ภาชนะต่าง ๆ เป็นตะเขบ็ ที่มีความแขง็ แรงมากอีกชนิดหน่ึง ก) ลกั ษณะชนิ้ งาน ชนิ้ งานกลม ชนิ้ งานเหล่ียม ข) การพบั ตะเข็บกน้ สองชนั้ ค) ขน้ั ตอนการพบั ตะเขบ็ สอง ลกั ษณะของตะเขบ็ ซอ้ น

3.2.3 ตะเขบ็ แบบพติ สเบิร์ก (Pittsburgh Seam) สาหรับการประกอบชิ้นงาน 2 ที่เป็นมุมฉาก เช่น ตะเขบ็ มุมของ ผลิตภณั ฑท์ รงกลม เป็นตน้ ตะเขบ็ แบบพติ สเบิรก์

ลกั ษณะของตะเขบ็ ชนดิ ต่าง ๆ ท่ีใชใ้ นงานโลหะแผ่น

จบการนาเสนอ ขอบคุณครับ