E-book เรือง ความสำคัญ ความหมาย การจัดการฟาร์ม

ความสาคญั ของการจัดการฟาร์ม การจดั การฟารม์ เปน็ วชิ าการแขนงหนึ่งท่ีเกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตรป์ ระยกุ ตเ์ พอ่ื มุ่งเนน้ การหาแนวทางการแก้ไขปัญหาตา่ ง ๆ ภายในฟาร์ม เช่น ทรัพยากรที่ดิน ทนุ และแรงงาน เป็นหลักนอกจากน้ียงั มสี ว่ นเกยี่ วข้องสัมพันธก์ ับราคาและการตลาด การพัฒนาการทาฟาร์มของประเทศไทย ได้มีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงมาโดยตลอด จากการทาฟารม์ เพอ่ื ยังชพี การทาฟาร์มแบบรวมจนกระทั่งมาสกู่ ารทาฟารม์ แบบเชิงการคา้ ซึ่งท้ังหมดสืบเนื่องมาจากการเปล่ียนแปลงด้านทรพั ยากร เศรษฐกิจและสังคมและด้วยเหตุผล ท่ีว่าการทาฟาร์มหรอื การจัดการฟาร์มเป็นการดาเนินงานภายใต้สถานการณ์ความเส่ียง และ ความไมแ่ น่นอน อันเนื่องมาจากการเปล่ียนแปลงของปัจจัยหลายอย่างท่ีเกษตรกรไมส่ามารถ ควบคมุ ได้ เชน่ การเปล่ียนแปลงสภาพดนิ ฟา้ อากาศ การขน้ึ ลงของราคาสนิ คา้ เกษตร ตลอดจนความต้องการและการแข่งขนั ในการผลิตสินคา้ เกษตร ดงั นั้น

ความจาเป็นในการจัดการหรอื การตดั สินใจน้นั จงึ มคี วามสาคญั หากการจัดการไม่เหมาะสมหรือไม่ถกู ต้องอาจจะทาให้ เกิดการขาดทนุ หรอื เสียหายได้ แต่ถา้ เกษตรกรมีการจัดการท่ีดี และตัดสินใจทถ่ี ูกตอ้ งก็จะ ทาให้ประสบความสาเรจ็ ได้ นนั่ หมายความว่ามคี วามเสียหายนอ้ ยท่ีสดุ หรอื มีความเสยี่ งน้อย แตไ่ ด้ประโยชนม์ ากท่ีสุด กล่าวคือ กอ่ ใหเ้ กิดรายไดแ้ ละกาไรมาก ความสาคญั ของการจดั การฟารม์ เก่ยี วขอ้ ง ดังน้ี 1. บริหารและจัดการทรัพยากรที่มอี ย่อู ย่างจากัดและเป็นแนวทางแก้ปัญหากิจกรรม ภายในฟาร์ม 2. การใชป้ จั จัยการผลติ ในฟาร์มใหเ้ กิดประสทิ ธภิ าพสูงสดุ 3. การคดั เลือกกิจกรรมการผลิตให้สอดคล้องกับทรพั ยากรทม่ี อี ยู่ตลอดจนความรู้ ความสามารถและทักษะของเจา้ ของฟารม์ 4. การจัดการดา้ นแรงงานและเงินทุนให้เกิดประโยชน์สูงสดุ เนื่องจากสภาพปัจจบุ นั แรงงานครวั เรอื นและแรงงานจา้ งค่อนขา้ จากดั ตลอดจนเทคโนโลยสี มัยใหมเ่ ขา้ มา จงึ จาเปน็ ต้องใช้เงินทุน เข้ามาชว่ ยสนับสนนุ ดงั น้นั การจดั การจึงเน้นถึงการควบคมุ ดูแลและการกากบั การใช้ปัจจัย แรงงาน และเงินทนุ 5. พื้นท่กี ารเกษตรเร่ิมมีขนาดเลก็ ลง และทรัพยากรเริ่มจากดั ไมว่ ่าพื้นทีห่ รอื แรงงานก็ตาม จงึจาเป็นต้องเพ่มิ ธรุ กิจภายในฟาร์มทม่ี ขี นาดเท่าเดมิ ให้มากข้นึ โดยอาศัยการจัดการฟารม์ ทีถ่ ูกตอ้ ง และเหมาะสม 6. การวางแผนและการวิเคราะห์ฟาร์มเพ่ือกาหนดทิศทางการผลิตให้สอดคล้องกับทรพั ยากร และความต้องการของตลาด สิ่งสาคัญใหเ้ กิดความเสีย่ งน้อยท่ีสุด 7. เนอื่ งจากการตลาดนาการผลติ การจัดการฟารม์ จงึ ตอ้ งตระหนักถึงระบบการตลาด การซื้อ การขายผลผลิต ช่วงระยะเวลา และคุณภาพของผลผลิต เปน็ ตน้

ความหมายของการจดั การฟาร์ม“การจัดการ” (Management) หมายถึงการจดั สรรทรัพยากรท่ีมอี ยู่จานวนจากดั ในการ ผลิตสนิ ค้าและบรกิ าร เพื่อสนองความตอ้ งการของมนุษย์ หรือเพือ่ ใหไ้ ดต้ ามวัตถุประสงคท์ ่ีกาหนดไว้“การจัดการฟารม์ ” (Farm Management) หมายถงึ การจัดสรรทรพั ยากรของหนว่ ย ธุรกิจฟารม์ ได้แก่ที่ดิน แรงงาน ทนุ ท่มี อี ยู่จานวนจากัดมาใชใ้ นการผลิตพืช เลีย้ งสัตว์ และประมง เพอื่ ใหไ้ ดต้ าม วตั ถปุ ระสงคท์ ี่กาหนดภายใต้การเสย่ี งและความไมแ่ น่นอน การจัดการฟาร์มนี้จะรวม ถึงการวางแผน และงบประมาณฟารม์ ตอ่ การปลูกพืช เลย้ี งสตั ว์ และประมง ในการพัฒนาการผลติ การเก็บบันทกึ ข้อมูลเพ่ือการวิเคราะห์และประเมนผิ ลการทาฟาร์มเอาไว้ดว้ ย อย่างไรก็ตาม การจัดการ ฟาร์มที่ดีน้ัน นอกจากจะให้ได้กาไรสูงสดุ และทาใหไ้ ด้ตามวัตถุประสงค์ทก่ี าหนดแล้วยงั จะต้องจัดแบ่ง เวลาให้เหมาะสมดว้ ยดังน้ัน การจดั การฟาร์มมไิ ด้มงุ่ หวังเพียงกาไรสูงสุดเท่านน้ั แต่ยังมีจดุ ม่งุ หมายทก่ี ่อให้เกิดรายได้อยา่ งต่อเนอ่ื งจากกจิ กรรมภายในฟาร์ม โดยเฉพาะการจดั การฟารม์ ในลกั ษณะไรน่ าสวนผสมของเกษตรกรไทยท่ีจะให้มีรายได้ประจาวัน ประจาสัปดาห์ ประจาเดอื น ประจาสามเดือน หกเดือนและ รายปีตลอดจนส่งเสริมให้มีการพฒั นาฟารม์ ลกั ษณะดงั กลา่ วเปน็ แหล่งอาหารและใชส้ อยในครวั เรอื น ด้วย นอกจากการเพมิ่ รายได้แล้ว ยงั พิจารณาถงึ ความกนิ ดอี ย่ดู ี ความมีหน้าทใ่ี นสงั คม ความรื่นรมย์ ในชวี ติ ความสขุ ในครอบครัวการพักผอ่ นหยอ่ นใจ ความมั่นคงในอาชพี การเกษตร ตลอดจน ความสมดุลของสภาพแวดล้อมลกั ษณะการทาฟารม์ ของประเทศไทยประเทศไทยเป็นแหล่งกาเนิดของอารยะธรรมและการเกษตร ที่สาคญั แหล่งหนึ่งของโลก ซ่งึ มีแบบแผนการดารงชีพทางการเกษตรของมนุษยใ์ นการปลกู พชื เลีย้ งสตั ว์เปน็ หลักเพอ่ื การ ยังชีวติ อยา่ งไรกต็ ามการทาการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์บนพ้ืนที่การเกษตรหรือฟาร์มน้ันประกอบด้วย สิ่งมีชีวิต พชื สตั ว์ ประมงทรพั ยากรดินและน้าแสงสว่าง ความช้ืน ส่งิ มีชีวติ ในดิน เคร่ืองมือ อปุ กรณ์การเกษตร การจัดการ และ มนุษย์ เป็นผกู้ ระทา ตลอดจนปจั จยั ตา่ งๆ ท่สี ่งผลกระทบตอ่ ฟารม์ เพอ่ื ตอบสนอง วตั ถปุ ระสงค์และเปา้ หมายของมนษุ ย์ชุมชนและสงั คมเทา่ น้ันสาหรบั ลกั ษณะการทาฟารม์ ของประเทศไทยหรือสากลนน้ัแยกได้ 3 ลักษณะคือ1. การทาฟาร์มแบบยงั ชพี (Subsistence Farms) เป็นการทาฟาร์มหรือทาการเกษตรแบบยังชีพ ไม่ไดม้ งุ่ หวงั การทาการผลติ เพ่ือผลตผิ ลออกมา จาหนา่ ยหรือคา้ ขายเน่ืองจากเจ้าของฟาร์ม ชมุ ชนและสังคมแต่ละพ้ืนที่ต่างกม็ ีพื้นท่ี ตา่ งกม็ ีทรัพยากร ภายในฟาร์มทยี่ ังสมบูรณ์ ระบบการตลาดหรอื คา้ ขายยงั ไมม่ ีการพฒั นา เพยี งแต่มีการแลกเปลี่ยน สินค้าเกษตรกันบ้างตลอดจนระบบการปกครองและการลา่ อาณานคิ มยังไมแ่ พร่หลาย การคมนาคม และการส่อื สารยังไมส่ ะดวกการทาฟาร์มประเภทน้ี จึงมงุ่ เนน้ ถึงฟาร์ม คอื แหลง่ อาหาร และใช้สอย ในครวั เรอื นเทา่ นน้ั

2. การทาฟาร์มแบบรวม (State and Collective Farms) เป็นการรวบรวมทรพั ยากรทด่ี ิน ทุนและแรงงาน เขา้ ด้วยกันภายใต้การจัดการของคนใด คนหนงึ่ หรอื กลุ่มคนใดกลุ่มคนหนึ่ง เพ่อื ตอ้ งการผลผลติปรมิ าณมากและทันตอ่ เวลา ฟารม์ ลักษณะเช่นน้ี เกดิ ข้นึ เม่ือมกี ารเจรญิ เติบโตด้านสังคมเศรษฐกจิ และอานาจทางการเมอื ง โดยผ้ทู ่มี ีอานาจหรืออทิ ธพิ ลพยายามทจี่ ะรวบรวมทรัพยากรการผลิตทงั้ หมดเอาไวเ้ พ่ือเปน็อานาจในการต่อรอง การทาฟารม์ จงึ เกิดขนึ้ในลกั ษณะการผลิตแบบรวมและจัดสรรเปน็หมวดหมู่ เพื่อสะดวกในการจดั การด้านการผลติ 3. การทาฟารม์ แบบค้าขาย(Commercial Farms) การทาฟาร์มเร่มิได้รบั การพฒั นาขึ้นเนอ่ื งจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจและสังคม ระบบนายทนุ นยิ มและวชิ าการสมยั ใหม่ในการ ผลติทางการเกษตรเกิดขึ้น เช่น วิธกี ารเพาะปลูก การเลยี้ งสตั ว์ การใช้พนั ธ์ุ การใช้ปุ๋ย สารเคมี และเคร่ืองจักรกลการเกษตรตลอดจนวิทยาการหลังการเก็บเก่ียว เป็นตน้ นอกจากนี้ ความจาเป็นอย่างหน่ึง คอืประชากรเพิ่มมากขึ้นต้องการ อาหารมากขึ้น ชุมชนแตล่ ะชมุ ชนหรอื สังคมมีความสัมพนั ธต์ ดิ ต่อกันมากขึ้น ความจาเปน็ ดา้ นการตลาด ทางการคมนาคมมมี ากขึ้น การเปล่ียนแปลง และขีดจากดั ของทรัพยากรที่มีอยเู่ ร่ิมลดน้อยลง ดังนน้ั จงึ เกดิ การทาฟารม์ แบบค้าขาย เพ่อื แลกเปลย่ี นเงนิ ตราเขา้ มาสู่แต่ละชุมชนหรือแต่ละประเทศ เพอื่ ตอบสนองการลงทนุ สว่ นหนึง่ เพื่อจะเอาชนะทรัพยากรธรรมชาติทม่ี อี ยอู่ ยา่ งจากดั อีกส่วนหน่ึง เพือ่ ตอบสนองด้านเศรษฐกจิ และสงั คมของชมุ ชนน้นั หรอื ประเทศนน้ั ฟารม์ เป็นแหลง่ ทรัพยากรอันยิ่งใหญข่ องครวั เรอื นเกษตรกรในการผลิตทางการเกษตร หรอื อาจจะกล่าวได้วา่ ฟาร์มเปน็ หน่วยการผลติ หน่วยหนง่ึ ดังคาว่า Farm as a Unit เมอ่ื เรามีความ เข้าใจคาว่าฟารม์ และการพฒั นาระบบการทาฟาร์มท่ีผา่ นมาแล้ว ส่งิ ทจ่ี าเปน็ มากทส่ี ุดในปจั จบุ นั นี้ คอืการใช้ทรพั ยากรการผลิตอย่างไร จงึ จะคมุ้ ค่ากบั ดา้ นเศรษฐกิจ สงั คม การเมือง และส่งิ แวดลอ้ ม ดังน้ันเกษตรกรเป็นผู้มสี ่วนรว่ มในกระบวนการผลตจิ ะต้องเป็นผู้ท่ีมี ความรู้ ความสามารถและทักษะ ท่จี ะผลติสินคา้ การเกษตร ภายใตเ้ งอ่ื นไขทรพั ยากรการผลติ ทีม่ อี ยอู่ ยา่ งจากดั ซงึ่ ไดแ้ ก่ ทีด่ ิน ทุน และแรงงาน การจัดการด้านทรพั ยากรดังกล่าว จะต้องมีแบบแผนทางวิชาการและความเหมาะสมกับ สภาพพื้นท่ีเปน็ หลกัเพื่อใหผ้ ลตอบแทนสูงสดุ ต้นทุนการผลติ ตา่ สุด อยา่ งไรกต็ าม การผลติ ของเกษตรกรไทยส่วนใหญย่ งั คงไวซ้ ึง่ เพือ่ การบรโิ ภคและจาหนา่ ย แต่รปู แบบวิธีการเร่ิมมีการแข่งขันเชิงการค้ามากข้ึน กล่าวคอื เน้นท้ังปริมาณและคณุ ภาพของผลผลิต เพอื่ ตอบสนองความต้องการของตลาด หากจะเปรียบเทียบการทาฟารม์ ในลกั ษณะบรษิ ัทแล้ว ซึง่ ปจั จุบนั ในประเทศไทยก็มอี ยู่หลายบรษิ ัท มรี ูปแบบการทาฟารม์ มุ่งเนน้ ธรุ กจิ เกษตรเปน็ หลกั มีการ ใชเ้ ทคโนโลยีขั้นสูง การใช้ปจั จัยการผลติ ค่อนขา้ งสงู มรี ะบบเครอื ขา่ ยการตลาดทชี่ ัดเจน และการจัดการทม่ี ีประสทิ ธภิ าพสงู