Promoting Reading Habits

การส่งเสริมนิสยั รักการอ่าน[ชื่อเรื่องรองของเอกสาร] วทิ ยาลยั อาชีวศกึ ษานครราชสมี า ภาษาไทย

แนวคดิ ในการสง่ เสรมิ นสิ ยั รักการอา่ น การอ่านหนังสือเป็นการพัฒนาตนเอง และใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ซ่ึงเป็นสิ่งจาเป็นมากในการพัฒนาคนและพัฒนาสงั คม การอ่านหนงั สอื ของคนไทยเป็นกิจกรรมทไ่ี มแ่ พร่หลายแม้ในหมูผ่ ู้รู้หนังสือแลว้ โดยเฉพาะการอ่านหนังสือท่ีดีและมีสาระย่ิงมีน้อยขึ้นไปอีก สาเหตุมีอยู่ หลายประการ นับต้ังแต่ การขาดแคลนหนังสือท่ีดีและตรงกับความต้องการของผู้อ่าน การขาดแคลนแหล่งหนังสือ ที่จะยืมอ่านได้ ไปจนถึงการดึงความสนใจและการแย่งเวลาของสื่ออ่ืนๆ เช่น โทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียงฯลฯ วทิ ยกุ ระจายเสยี ง รวมท้ังขาดการชักจูง การกระตุ้น และมีนิสัยรักการอ่านท้ังในและนอกโรงเรียน เมื่อเทียบกับความเพลิดเพลินและการได้ฟังได้รู้เห็นเรื่องต่างๆจากโทรทัศน์ และวิทยุกระจายเสียงแล้ว การอ่านหนังสือเพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวตอ้ งใช้ความพยายามมากกว่า และต้องมีทักษะในการอ่าน ถ้าจะให้การอ่านหนังเกิดเป็นนิสัยจาเป็นต้องมีการปลูกฝังและชักชวนให้เกิด ความสนใจการอ่านอย่างต่อเนื่องและสม่าเสมอ โดยการจัดกิจกรรมส่งเสรมิ นสิ ยั รักอ่าน ซงึ่ ควรมีลกั ษณะดงั นี้ ๑. เรา้ ใจใหเ้ กดิ ความอยากอ่านหนังสือ ๒. ให้เกิดความพยายามท่ีจะอ่านเพื่อจะได้รู้เรื่องท่ีน่ารู้ท่ีมีอยูใ่ นหนังสือ และน่าสนกุ ตามกิจกรรมทจ่ี ัดขึน้ ๓. แนะนา กระตุ้นให้อยากรู้อยากเห็นเร่ืองน่ารู้ต่างๆเกิดความรอบรคู้ ิดกวา้ งมกี ารอ่านต่อเนอ่ื งจนเป็นนิสัย ๔. สร้างบรรยากาศที่น่าอ่าน รวมท้ังให้มีวัสดุการอ่าน มีแหล่งการอา่ นท่ีเหมาะสมและเพยี งพอ

ขอ้ เสนอแนะในการจดั กจิ กรรมส่งเสรมิ การอ่าน การจัดกรรมส่งเสริมการอ่านให้มีประสิทธิภาพควรมีการเตรียมพรอ้ มและคานงึ ถงึ ในเรื่องต่อไปน้ี ๑. จัดห้องสมุด สาหรับให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าอย่างเพียงพอ จัดสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนให้เอ้ือต่อการเรียนรู้สาหรับนักเรียน เพื่อให้นักเรียนได้เข้าสู่บรรยากาศของการอ่านและได้ใกล้ชิดกับหนังสือมาก ย่ิงข้ึน เช่น จัดนิทรรศการหนังสือในโอกาสต่างๆจัดกิจกรรมเพอื่ ชวนใหอ้ า่ นหนังสอื สม่าเสมอฯ ลฯ ๒ . ค รู ผู้ จั ด กิ จ ก ร ร ม ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร อ่ า น ค ว ร มีก า ร ศึ ก ษ า เต รี ย ม พ ร้ อ ม ท้ั ง ใ น ด้ า น วิ ธี ก า ร ด า เนิ น ก า รสอื่ อปุ กรณ์ เพ่ือใหก้ ารจัดกิจกรรมดาเนนิ ไปด้วยความเรียบร้อยบรรลุตามเป้าหมาย และจุดประสงค์ท่ีกาหนดไว้ รวมทั้งต้องเป็นแบบอย่างทีด่ ใี นเรอื่ งนิสยั รกั การอา่ นดว้ ย ๓. การจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ต้องเป็นกิจกรรมที่เร้าใจท้าทายความสนใจความสามารถของผู้เรียน รวมทั้งมีความหลากหลาย เพื่อให้นักเรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมต่างๆอย่างมีความสุข และเป็นกจิ กรรมท่ีเน้นให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติจริง สามารถแสวงหาความรู้ได้ด้วยตนเอง ๔. ครูผู้จัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ควรเก็บรวบรวมข้อมูลใน ด้านการอ่าน ของนั กเรียนรายบุคคล เพ่ื อที่จะจัดกิจกรรมสนองกับความต้องการและความสนใจของผู้เรียนแต่ละคนได้ อย่างเหมาะสม

๕. การจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน หากนาตัวอย่างจากเอกสารฉบับนี้ไปใช้ ควรปรับปรุงหรือดัดแปลงให้เหมาะกับสภาพแวดล้อม เพ่ือให้กิจกรรมดูน่าสนใจแปลกใหม่และสามารถนาไปปฏิบตั ไิ ดจ้ รงิ ๖. นอกจากโรงเรียนจะมีบทบาทสาคัญในการสร้างนิสัยการรักการอ่านให้แก่นักเรียน จาเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากพอ่ แม่ ผู้ปกครองอีกทางหนึ่งด้วย เพื่อให้การปลูกฝังนสิ ัยรักการอ่านเปน็ ไปอย่างสม่าเสมอและต่อเน่อื งกจิ กรรมเสนอแนะ การจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน นับว่าเป็นวิธีการที่จะช่วยให้การมีความสนุกสนานเพลิดเพลินและเป็นแรงจูงใจ ให้ผู้อ่านได้อ่านอย่างมีความสุข ในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านนั้นมักมีกิจกรรมท่ีคล้ายกันหรือซ้ากัน อาจสรุปประเภทของกจิ กรรมสง่ เสรมิ การอ่านไดด้ ังนี้ ๑. กิจกรรมส่งเสริมการอ่านเน้นทักษะการอ่าน เช่นเล่านิทาน เชิดหุ่น Reading Rally ว่างจากงาน อ่านทุกคน แข่งขันตอบปัญหา หอ้ งสมุดเคล่อื นที่ คา่ ยการอ่านแขง่ ขันตอบคาถามสารานกุ รม ยอดนกั อา่ นฯลฯ ๒. กิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่เน้นการเผยแพร่ข่าวสาร เชน่ เสียงตามสาย วันสาคญัยา่ มหนังสอื สชู่ ุมชน แหลง่ ความร้ใู นท้องถนิ่ นิทรรศการฯลฯ ๓. กิจกรรมส่งเสริมการอ่านท่ีเน้นการแก้ไขและพัฒนา เช่น คลินิกหมอน้อย พ่ีช่วยน้องให้ความรู้การใช้ห้องสมุดแขง่ ขนั เปิดพจนานุกรมฯลฯ

๔. กิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่เน้นพัฒนาทักษะอันต่อเนื่อง เช่น หนูน้อยนักล่า เล่าเรื่องจากภาพ จากบทเพลงสู่งานเขียน โต้วาที เรียงความยุวทูตความดีฯลฯ (สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้นื ฐาน,๒๕๔๙) แผนงานสง่ เสรมิ นสิ ัยรกั การอา่ นและพัฒนาห้องสมดุ (๑ ป ๔ ส) ของสานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐาน ๑. ปลกู จิตสานึกใหน้ ักเรียนมนี ิสยั รกั การอา่ นแบบ “ระเบดิจากขา้ งใน” ตามแนวพระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั ๒. เสรมิ สร้างภาคเี ครือขา่ ยให้ทุกภาคสว่ นมีส่วนร่วมในการส่งเสรมิ นิสัยรักการอ่านของนักเรียนและพัฒนาห้องสมุดอยา่ งย่ังยืน ๓. สร้างบรรยากาศ สง่ิ แวดล้อม และแหลง่ เรยี นรู้โดยเฉพาะห้องสมุดให้เอ้อื ต่อการอ่านของนกั เรยี น ครู บคุ ลากรทางการศกึ ษาและชมุ ชน ใหม้ ีการบรู ณาการการอ่านกับการเรยี นการสอนทกุ กลมุ่ สาระการเรียนรู้ ๔. สง่ เสรมิ ยกย่องเชดิ ชูเกียรติ นกั เรยี น ครู ผบู้ รหิ ารโรงเรียน ที่มีผลงานเปน็ ทป่ี ระจักษ์ รวมทงั้ ชุมชนและภาคีเครือขา่ ยท่ีมสี ว่ นร่วมส่งเสริมนิสยั รกั การอา่ นและการดาเนนิ งานห้องสมดุ ๕. สนับสนุน ส่งเสริมให้มกี ารวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการส่งเสริมนิสยั รักการอ่านและการดาเนินงานห้องสมุด

เป้าหมายการสง่ เสรมิ นิสยั รักการอา่ นของสานกั งาน คณะกรรมการการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐาน ปงี บประมาณ ๒๕๕๔ – ๒๕๖๑คณุ ภาพผบู้ รหิ ารเป้าหมาย ปงี บประมาณ ๒๕๖๑ ๑. ผบู้ ริหารสามารถบรหิ ารแผนงาน โครงการส่งเสริมนสิ ัยรักการอา่ นและการพัฒนาห้องสมุดได้อยา่ งมีประสิทธิภาพและเกดิ ประสิทธผิ ล ๒. ผบู้ รหิ ารเป็นผู้นาในการส่งเสริมนสิ ัยรักการอา่ นและสง่ เสริมการใชห้ ้องสมุด ๓. ผู้บรหิ ารเปน็ แบบอยา่ งทีด่ ีในการอ่านและการใช้ห้องสมุดเป้าหมาย ปงี บประมาณ ๒๕๕๔-๒๕๕๕ ๑. ผูบ้ ริหารจัดใหม้ ีแผนงาน โครงการส่งเสรมิ นิสัยรักการอา่ นและการพัฒนาห้องสมุด ที่สนองแผนงานส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและพัฒนาห้องสมุด (๑ ป ๔ ส) ในแผนปฏบิ ัติงานประจาปีของโรงเรียน ๒. ผู้บรหิ ารกาหนดโครงสรา้ งการบริหารงานโครงการสง่ เสรมิ นิสยั รักการอ่านและการพัฒนาหอ้ งสมดุ ในรูปของคณะกรรมการ ๓. ผบู้ ริหารส่งเสริม สนบั สนนุ จัดหาวัสดุ ครภุ ณั ฑ์ และทรพั ยากรสารสนเทศหอ้ งสมุด ทเ่ี หมาะสมและเพียงพอ ๔. ผูบ้ ริหารนเิ ทศ กากบั ติดตาม และประเมินผลการดาเนนิ งานส่งเสริมนสิ ัยรักการอ่านและการพฒั นาหอ้ งสมุดให้เปน็ ไปตามเปา้ หมาย ๕. ผู้บรหิ ารสร้างและพฒั นาภาคีเครอื ข่ายส่งเสรมิ นิสัยรกัการอา่ นและการพัฒนาห้องสมดุ

๖. ผ้บู รหิ ารเป็นผ้นู าในการสง่ เสริมนิสัยรกั การอา่ นและการใช้หอ้ งสมดุ ๗. ผู้บริหารมีนิสัยรักการอ่านและใช้ห้องสมุดเป็นแหล่งศึกษาคน้ ควา้ เพ่อื พัฒนาตนเองและพัฒนางานคุณภาพครูเป้าหมาย ปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ๑. ครูบรรณารักษ์หรือผู้ที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์สามารถบริหารงานห้องสมุดและจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัย รักการอ่านได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพและเกิดประสทิ ธผิ ล ๒ . ค รู ผู้ ส อ น แ ล ะ ค รู บ ร ร ณ า รั ก ษ์ ห รื อ ผู้ ท่ี ท า ห น้ า ท่ีบรรณารักษ์มีสื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีในการส่งเสริม นิสัยรักการอา่ นท่ีมีคณุ ภาพและหลากหลาย ๓. ครผู ู้สอนบูรณาการการอา่ นกับการจัดการเรียนรู้ทุกกลุ่มสาระการเรยี นรู้ ๔ . ค รู ผู้ ส อ น แ ล ะ ค รู บ ร ร ณ า รั ก ษ์ ห รื อ ผู้ ที่ ท า ห น้ า ท่ีบรรณารักษ์ ศึกษา วิจัยและพัฒนานวัตกรรมการส่งเสริม นิสัยรักการอ่านและการพัฒนาห้องสมุดเป้าหมาย ปีงบประมาณ ๒๕๕๔-๒๕๕๕ ๑. ครูบรรณารักษ์หรือผู้ที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์ทุกคนได้รับการพัฒนาให้มีความรู้ความสามารถในการดาเนินงานห้องสมุดและการส่งเสริมนสิ ัยรักการอา่ น อย่างนอ้ ยปีละ ๑ คร้ัง ๒. ครูผู้สอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ ใช้สื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีเพ่อื ส่งเสรมิ นิสยั รกั การอ่าน ๓. ครูผู้สอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ มีการจัดกิจกรรมการเรียนรูโ้ ดยใช้หอ้ งสมุดเปน็ แหลง่ เรยี นรู้ ๔. ครูผู้สอนทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้มีการบูรณาการการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านอย่างต่อเนื่องโดยใช้แหล่งเรียนรู้ท้ังในและนอกห้องเรียน

๕. ครูบรรณารักษ์หรือผู้ที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์จัดทาสรุปและรายงาน ผลการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน และกา รพัฒนาหอ้ งสมุดอยา่ งต่อเนื่องสมา่ เสมอคณุ ภาพนักเรยี นเปา้ หมาย ปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ๑. นักเรียนทุกคนมีจิตสานึกและเห็นคุณค่าของการใช้หอ้ งสมุด และทรพั ยากรสารสนเทศ ๒. นักเรียนใฝ่รู้ใฝ่เรียน มีนิสัยรักการอ่านอย่างย่ังยืนและเปน็ บุคคลแห่งการเรียนรู้ ๓. นักเรียนมีความสามารถในการประเมิน เลือกรับ และใช้ประโยชนจ์ ากสารสนเทศได้อยา่ งมีประสิทธิภาพและมีจรยิ ธรรม ๔. นักเรียนมีทักษะในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือสรา้ งองคค์ วามรดู้ ้วยตนเองเปา้ หมาย ปีงบประมาณ ๒๕๕๔-๒๕๕๕ ๑ . นั กเรียน ทุ ก ค น มีเป้ าห ม าย ใน การอ่าน คิ ด รูป แ บ บกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านท่ีสอดคล้องกับภูมิสังคมของตนเอง ๒. นักเรียนใช้ห้องสมุดเพ่ิมข้ึนอย่างน้อยร้อยละ ๑๐ ต่อปีและร่วมกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านด้วยความเต็มใจอย่างสม่าเสมอ ๓ . นั ก เรีย น อย่ างน้ อย ร้อ ย ละ ๗ ๕ มีทั ก ษ ะใ น ก ารใ ช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและแหล่งเรียนรู้ในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเองอยา่ งตอ่ เนื่อง และมปี ระสิทธิภาพ ๔. นักเรียนใช้เวลานอกเวลาเรียนในการอ่านหนังสือเฉลี่ยอยา่ งนอ้ ยวนั ละ ๖๐ นาที ๕. นักเรียนเลือกอ่านหนังสืออื่นนอกจากหนังสือแบบเรียนเฉลี่ยอยา่ งน้อยคนละ๒๐เลม่ ตอ่ ปี

คณุ ภาพโรงเรียนเป้าหมาย ปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ๑. โรงเรียนทุกแห่งมีห้องสมุด ๓ ดี ท่ีทันสมัยและมีคุณภาพต าม เก ณ ฑ์ ม าต ร ฐาน ห้ องสมุ ด แล ะตั วบ่ งชี้ ข องสานั ก งานคณะกรรมการการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน ๒. ห้องสมุดเป็นแหล่งเรียนรู้ท่ีสาคัญ ของโรงเรียนและใหบ้ ริการแก่ผปู้ กครองและชมุ ชนเป้าหมาย ปงี บประมาณ ๒๕๕๔-๒๕๕๕ ๑. โรงเรียนในเขตพื้นท่ีการศึกษาอย่างน้อย ร้อยละ ๓๐พัฒนาห้องสมุดให้เป็นห้องสมุด ๓ ดี ท่ีทันสมัยและมีคุณภาพตามเกณฑม์ าตรฐานห้องสมดุ และตัวบง่ ช้ีของสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน และอย่างน้อยร้อยละ ๑๐ สามารถเป็นต้นแบบได้ ๒. โรงเรียนทุกแห่งมีสภาพแวดลอ้ มและบรรยากาศท่ีเอื้อต่อการอ่านและการเรยี นรู้ ๓. โรงเรียนในเขตพ้ืนที่การศึกษาอย่างน้อยร้อยละ ๓๐ มีห้องสมุดท่ีเปน็ แหล่งเรยี นรู้เพ่ือให้บรกิ ารแก่ ผปู้ กครองและชมุ ชน ๔. โรงเรยี นทุกแห่งมีภาคีเครือข่ายท่ีเข้มแข็งในการส่งเสริมนสิ ัยรักการอา่ นและการพัฒนาหอ้ งสมุด